-PEREZ-
LEIDSCH DAGBLAD - Eersfe Blad
Vrijdag 30 October 1934
PERZISCHE TAPIJTEN
Waarom zo uitdrukkelijk
MAGGI BOUILLON-BLOKJES^
Etaleert een bijzonder
mooie collectie
BUITENLAND
„ONTAARDING OF VERNIEUWING?"
Lezing v*n ds. Mispelblom Beyer.
Gisteravond sprak ds. H. J. Mispelblom
Beyer op den eersten, goedbezochten alge-
meenen avond van de Remonstrantsche
vereeniging ..Gemeenteleven" ln de Rem.
Kerk alhier over bovengenoemd onder
werp.
Deze titel, aldus spr., zal u ongetwijfeld
hebben doen denken aan een zedelijkheids
oordeel. Ontaarding doet denken aan ze-
delijkheidswaardeering. aan datgene wat
on-zedelijk is. Spr. bedoelt echter een plei
dooi te houden voor de waardigheid der
menschelijke persoonlijkheid. Het begrip
..ontaarding" licht spr. toe aan het be
kende werk van Theun de Vries „Stief
moeder Aarde", dat ons een beschrijving
geeft van het Friesche boerenleven, en
welks hoofdpersoon Jarig Wlarda wortelt in
de aarde, die geslachten-lang het leven
der boeren heeft gericht. Door een moord
komt Jarig in de gevangenis. Het samen
leven met misdadigers van het laagste
allooi doet hem geheel ont-aarden; de ge
bondenheid aan de aarde was door het
gebeurde reeds vernietigd. Hij zoekt naar
den arbeid, waarvan hij is afgesneden; de
arbeid, waarin hij vroeger zijn natuurlijke
driften kon omzetten.
Hij is als de hedendaagsche mensch, die
van de beschaving is afgesneden, die ont
aard is. een onnatuurlijk gewas.
De mensch van vandaag ls uitgegroeid
naar het licht, doch zonder wortels. Hij
spreekt van bewustwording, van verlich
ting; hij zoekt het z.g. licht der verstan
delijkheid, maar het ls een ontvluchten
van de aarde. Wij kunnen echter niet bui
ten de aarde. Als ons leven zich alleen maar
machteloos kan hechten aan uiterlijkheid
en beschaving, dan komen wij tekort. Ons
lichaam heeft een wonderbaarlijk aanpas
singsvermogen. In dit verband wijst spr.
op het werk van Thomas Carrell ..De onbe
kende mensch", waarin wordt aangetoond,
dat dit aanpassingsvermogen verminderd,
naarmate de mensch van de natuur ver
vreemd raakt, d.w.z. naarmate de „bescha
ving" toeneemt. In het maatschappelijk le
ven is het aanpassingsvermogen groot,
maar het is misbruikt. De mensch staat
hopeloos in een technische wereld de
techniek heeft den mensch van de natuur
vervreemd, heeft hem ont-aard. Niet alleen
natuurlijk, maar ook geestelijk en cultu
reel. Deze ontaarde mensch heeft een con-
fectie-gezicht; zijn persoonlijkheid is zoek.
De heele moderne beschaving werkt tegen
de oorspronkelijkheid van de persoonlijke
eigenaardigheden in.
Onze tijd is de voortzetting van het In
dividualisme der vorige eeuw. dat echter
aan den mensch niet de ontplooiing van
het karakter, van de persoonlijkheid ver
mocht te brengen. De sociale binding ont
brak. en deze moet nu gewelddadig tot
stand worden gebracht.
Leider en collectivisme sluiten volkomen
aan bij deze gewelddadigheid in een we
reld. die eerst de menschen heeft ver
strooid en hen nu weer, hoe dan ook. moet
trachten samen te brengen.
Zi.i zoeken den uitweg: terug naar de
aarde, naar het „verloren paradijs". Een
duistere bloed- en bodem-mythologie
komt op. waarin het dier wordt gesteld
boven den ontaarden mensch. Tegelijker
tijd verafgoden en verheerlijken zij de
techniek; deze eigenaardige tweeheid be-
teekent een vijandschap tegen den geest.
Worden de natuurlijke driften losgelaten
ln een technisch bijna vervolmaakte wï-
reld, dan leidt dit tot volkomen verderf.
Hieruit is maar één uitweg: de weg naar
den geest. Dit wil niet zeggen: in tegen
stelling tot het natuurlijke, integendeel:
Juist die tegenstelling geest natuur is zoo
funest gebleken voor de menschheid. Na
tuur en geest zijn onlosmakelijk verbon
den de geest behoort tot den wezen
lijken aard van den mensch. Wil spreken
over wedergeboorte, over opvoeding; daar
in klinkt de natuur door. WIJ worden ech
ter pas mensch, als wij deze natuur
omwenden naar den geest. Daardoor
komen wij boven het dier uit.
Wij willen ons dus niet richten tegen
den natuurlijken mensch, maar tegen oen
ontaarden mensch. Wie wil medewerken
aan de persoonlijke en maatschappelijke
vernieuwing, moet lo. het menschenkind
opnieuw in de aarde planten. Dit beteekent
o.m., dat de sexueele opvoeding volkomen
zal moeten worden herzien, en dat men
zich van vele vooroordeelen moet trachten
te bevrijden. Spr. lichtte dit met een voor
beeld toe. 2o. Men moet medewerken aan
de ontwikkeling van de zedelijk-religieuse
persoonlijkheid. Dit beteekent het aan-
kweeken van een innerlijken weerstand,
waardoor men tot een zelf-beheerschte
levenshouding komt. Hiertoe is noodig een
gezonde religieuse opvoeding, waarbij het
voorbeeld van de ouderen van de aller
grootste beteekenis moet worden geacht;
3o. moet men trachten het besef te ont
wikkelen, dat wij als menschen slechts in
een sociaal verband tot ons recht kunnen
komen. Dit beteekent geen gewelddadige
samensnoering, doch de groei van een ge
meenschap, welke berust op eerbied voor
de menschelijke persoonlijkheid.
Tenslotte werkte spr. de begrippen ge
lijkheid en ongelijkheid in dit verband nog
wat nader uit.
Met het zingen van een lied werd de
avond besloten.
'S-G RAVENHAGE
NOORDEINDE 14()C - TEL. 116866
HET SINTE LIDWINA HUIS.
1331
(Ingez. Med.)
VER. TOT BEVORDERING DER
BOUWKUNST.
De rol van kleuren in ons leven.
Aan deze vergadering ging een kunst
beschouwing van afbeeldingen van oude
Fransche costuums vooraf.
De voorzitter, de heer C. Ponsen opende
deze eerste wintervergadering met een op
wekkend v-oord en een speciaal woord van
welkom tot den spreker van dezen avond,
dr. F. W. Zeylmans van Emmichoven, voor
zitter van het Gen. voor Pract. Kleuren
psychologie te 's-Gravenhage.
Dr. Zeylmans deelde allereerst mede, dat
op 10 Maart j.l. het Genootschap voor
Practlsche Kleurenpsychologie is opgericht.
Blijkens de kort daarop vastgestelde statu
ten stelt het genootschap zich ten doel:
le. De bestudeering van het vraagstuk
der kleurenpsychologie in den ruimsten
zin, vooral in verband met de practische
toepassing daarvan in alle takken van
Industrie, kunst- en wetenschap.
2e. Het verspreiden van de kennis daar
van.
Een kleine groep beiangsteiienden had
zich tevoren tot een commissie aaneenge
sloten. Voor hen was het duidelijk: le. dat
belangstelling en liefde voor de kleur
steeds toenemen (architectuur, binnenhuis
architectuur)decoratieve kunst, reclame
kunst, grafische kunsten, schilderkunst,
kleeding, gebruiksvoorwerpen, ook hygiëni
sche therapie).
2e. Dat er ondanks de belangstelling en
liefde voor de kleur nog slechts weinig be
kend is omtrent het eigenlijke wezen der
kleuren en dat er daarmede samenhangend,
ook nog weinig bekend is van: de werking
der kleuren op het zielelevsn van den
mensch.
De moderne wensch is niet tevreden met
alleen maar ondergaan van bepaalde in
vloeden. Hij wil bewust leeren kennen, be
wust leeren hanteeren. Hij wil de taal der
kleuren leeren verstaan!
De mensch leeft in kleuren, van 's mor
gans tot 's avonds. Zijn ziel ontwaakt aan
het licht, in de kleuren.
Dit als inleiding beschouwende, aldus
schrijft ons de heer Fred A. Wempe, deelde
spr. mede, dat dit onderwerp allerminst
nieuw is. Men heeft het reeds vroeger van
verschillende zijden trachten te benaderen.
Een bijzondere plaats in deze kleuren-
wereld nam Goethe in, die met zijn wei
nig bekend geworden ..Farbenlehre" zoo
juist het verband tusschen kleur en ziel
wist aan te toonen.
Het menschelijk oog is het object, dat
het innerlijke licht het uiterlijke licht
doet ontmoeten.
Al doen wij de oogen open dan zien wij
nog niet alels zooals 't werkelijk ls. Met
vele voorbeelden lichte spr. dit nader toe.
In verband hiermede en dit was nu
weer de practische zijde van deze voor
dracht wees spr. er op hoe iedere loka
liteit in verband met haar bestemming "n
eigen sfeer van kleur moet hebben, wat
vooral van belang is voor de scholen.
Immers, de kleine kleuters hebben behoefte
aan dartele, sprekende kleuren, ln hun
speelgoed, maar ook in de school. Worden
ze ouder dan moeten ook de localltelten
veranderen en meer gedekter tinten wor
den aangewend.
Nadat spr. nog mededeeling had gedaan
van de z g. klopproeven in een laborato
rium te Leipzig, kon spr. tenslotte mede-
dselen. dat het genootschap zich specia
liseerde tot het geven van adviezen bij
kleurbepaling. Hiervan wordt reeds een
druk gebruik gemaakt door vooraanstaande
instellingen
Samenvattend zeide spr.: wij staan aan
't begin, wij staan in de werkelijkheid van
t leven en daar iedereen, hoe dan ook,
kleurgebruiker is, moeten wij onderzoeken
en verzamelen om hen te dienen.
Tal van de aanwezigen vroegen, voor bij
zondere gevallen inlichtingen.
Een luid applaus viel spr. ten deel, die
op zoo wetenschappelijke en toch zoo be
grijpelijke wijze dit belangwekkende onder
werp had besproken.
Een bijzonder woord van dank van den
voorzitter, den heer Ponsen, was de ver
tolking van aller gedachten.
De secretaris van het Genootschap, de
heer Rijgersberg, wekte de aanwezigen op,
om als lid toe te treden.
Nadat een nieuw lid was aangenomen en
de notulen der vorige vergadering waren
goedgekeurd, werd door den voorzitter het
overlijden herdacht van den heer P. J.
Verhoog.
Hierna werd de vergadering gesloten.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd: voor het Voorbereidend Ker
kelijk examen de heer D. v. d. Ent Braat
(Voorschoten); voor het Propaedeutisch
examen Theologie: de heeren C. M. M.
Ferguson (Den Haag) en C. Fortuin (Maas
sluis) voor het Candidaatsexamen Rechts
geleerdheid de heeren E. G. Wesselink 'Lei
den); P. de Kuijper (Rotterdam) en M. F.
F. A. de Neree tot Babberich 'Den Haag);
voor het Doctoraal examen Geneeskunde:
de dames J. N. Schmidt 'Den Haag) en K
O. Zwanenburg (Den Haag); voor het
Doctoraal examen Rechtsgeleerdheid: de
heer J. C. W. van Dam (Rotterdam); voor
het Candidaatsexamen Rechtsgeleerdheid:
de heeren S. H. Kijlstra 'Den Haag); J. C.
W. M. Huysmans Schevenlngen)I. Op
stelten (Zutphen)F. A. des Tombe (Oegst-
geest); Ph. M. Chr. Buys, (Den Haag);
mej. J. M. Harry, (Den Haag); voor het
Artsexamen le gedeelte: de dames G. J.
Hoedemaker Bergschenhoek) en A. C.
Thomee (Oegstgeest).
Bevorderd tot arts: de heeren J. de Boer
(Eindhoven); C. A. de Reede (Leiden) en
mej. O. G. E. Gorter (Leiden).
NED. CHR. VROUWENBOND.
Lezing van ds. Van Nes.
De afd. Leidein van den Ned. Chr. Vrou
wenbond hield gisteravond in „Den Burcht"
haar eerste bijeenkomst in dit seizoen.
De presidente, mej. Van Loo, heette
allen hartelijk welkom, waarna zij den spr.
van dezen avond, ds. Jac. van Nes uit
Den Haag, missionair dienaar des Woords
voor de zending onder de Joden, met een
enkel woord inleidde.
Ds. van Nes, hierna het woord verkrij
gend, hield een lezing over „Het Joodsche
leven van de wieg tot het graf".
Deze lezing, waarvan wij reeds eerder
uitvoerig verslag gaven, werd met vele
interessante lichtbeelden verduidelijkt.
Op gebruikelijke wijze volgde tenslotte
sluiting.
Stcrt. No. 211 bevat de statuten der
N.V. H. Janse's Huisvlljtbazar alhier.
Plechtige opening van de nu voltooide
inrichting.
Toen in December 1934 het eerste ge
deelte van den nieuwbouw van het Sinte
Lidwina-Internaat voor R.K. achterlijke
Voogdijmeisjes aan den Zoeterwoudsche
Singel alhier, gereed kwam. was daar voor
de Zusters en in het bijzonder voor de kin
deren een groote verbetering ingetreden,
doch daarmede was men er nog lang niet!
In Augustus 1935 werd de tweede bouw
aanbesteed en hedenmorgen vond de
plechtige opening van de nu voltooide in
richting plaats.
Om 9 uur in den morgen werd de plech
tigheid begonnen met het opdragen van
een plechtige H. Mis door Deken A. Ho-
mulle in de kapel van het St. Lidwina-huis.
De deken werd daarbij geassisteerd door
rector Beune als diaken en rector Kluivers
van het gesticht der Voorzienigheid als
sub-diaken. De Gregoriaansche gezangen
werden daarbij onder leiding van een dei-
zusters door kinderen der inrichting uit
gevoerd.
Te half elf had de plechtige ingebruik
stelling door deken A. Homulle plaats.
Bij de genoodigden merkten wij o.a. op
burgemeester van de Sande Bakhuyzen,
seer. v. Strijen, den insp. van het onderw.
voor zwakz. dr. v. Voorthuyzen, den heer
Baak, inspecteur van het onderw., pater de
Goede, dir. der R.K.H.B.S., vele geestelijken
en vertegenwoordigers van diverse instel
lingen voor zwakzinnige kinderen en de al
gemeen overste der zusters en de moeder
overste van Huize St. Angela te Den Haag.
Pastor Beukers als voorzitter van het be
stuur gaf tevoren een uitvoerige uiteenzet
ting van de totstandkoming van deze in
stelling.
Deken Homulle wees er op hoe deze blij
de dag is begonnen met God, daar, aldus
spr.. aan Gods zegen alles is gelegen. In
dit gebouw heerscht liefde en vrede, door de
dienende liefde der zusters, die in hun
liefde de kinderen willen brengen tot Hem
die gezegd heeft: „Laat de kleinen tot mij
komen". Het zwakzinnige kind. zoo ver
volgde spr., heeft ook een onsterfelijke ziel;
ook zij moeten tot God worden opgevoerd.
Als spr. het bestuur dank heeft gebracht
voor het initiatief tot den bouw van deze
prachtige inrichting, verklaarde spr. deze
stichting officieel geopend, den wensch uit
sprekend dat het tot zegen moge zijn van
het geestelijk misdeelde kind.
De burgemeester zegt namens het Ge
meentebestuur te mogen constatceren, dat
deze dag, waarop de gemeente is verrijkt
met zoo'n schitterende instelling, een ge
lukkigen dag mag worden genoemd Naast
de reeds bestaande instellingen heeft de
groote R.-K. organisatie thans een stich
ting voor het zwakzinnige kind daarge-
steld, waarmede zij de gemeente prachtig
heeft geholpen aan een noodzakelijke en
zoo een uitstekende en zeer goed werkende
instelling. Spr. bewondert het hoe dit in
zoo'n korten tijd is tot stand gekomen.
Het woord werd verder nog gevoerd
door mr. Bolslus als voorzitter van den
Voogdijraad, mr, Voorthuyzen. inspecteur
v.h. onderwijs v. zwakzinnigen, den voorzit
ter van de Kath. Bond tot bevordering van
R.-K. Lager Onderwijs in Nederland, die
er op wees. dat een' adres aan den Mi
nister was gezonden tot verwezenlijking
van volledige gelijkstelling.
Rector Beune zeide dank aan het bestuur
en vroeg in de toekomst om aller steun
voor dit schoone werk.
Hierna werd koffie geserveerd, waarna
de kinderen een zangnummer ten beste
gaven.
Het thans geheel voltooide Sint Lidwina-
huis, een bouwwerk van ir. Jan A. van der
Laan. uitgevoerd door de aannemers B'k
en Breedeveld, voldoet thans aan alle
eischen, welke aan een dergelijke inrich
ting gesteld worden.
De indeeling van liet huis in zijn geheel
berust op een vijf-groepen stelsel. Zoo zien
wij b.v. een ruime eetzaal verdeeld in vijf
boxen, waardoor de meer of mindere ach
terlijke kinderen, hoewel in een zaal ver-
eenigd, toch eenigermate onder toezicht
van de zusters, van elkander gescheiden
de maaltijden kunnen nuttigen Even-mo
is het met de vijf groote kamers voor de
de kinderen, waar voor de grootere en
1 'einere verpleegden met de grootte van
de meubilcering is rekening gehouden. Het
zelfde treffen wij ook on de ruime en fris-
sche slaapkamers aan. Bij den grooten tuin
vinden wij thans ook een ruime speelzaal.
Een nracht-verbetering is de keurige bad
gelegenheid met een negental groote baden
en voetbaden, een ziekenkamer (thans on
bewoond) oo het. Zuiden met balkon, an-
oarte badgelegenheid en keukentje Op de
hocgere verdieping vinden wii de gelegen
heden als naai- en striikkamer. waar den
meisjes onder leiding van zusters, tevens
alle andere huishoudelijke bezigheden wor
den geleerd, terwijl de grootere melsies
aopartementies bewonen om hen zoodoen
de zelfstandigheid aan te leeren.
Het geheel maakt door ziin rustigen een
voud. een degelijken indruk. di° d«n bouw
meester en den uitvoerders alle eer aan
doet.
o
DE WERKLOOSHEID.
Bij den gemeentelijken dienst voor
Sociale Zaken stonden ingeschreven:
Bouwvakarbeiders: baggerlieden 2. be
hangers 28, betonvlechters 27, betonwer
kers 79. fundeeringwerkers 1. glazenmakers
1, glazenwasschers 12. granietwerkers 17,
grondwerkers 87, heiers 1. metselaars 168,
opperlieden 117, schilders 191, sloopers 10,
steenhouwers 1, straatmakers 9. hulp-
straatmakers 12, stucadoors, witters 91,
timmerlieden 326, uitvoerders 6, voegers 23,
ongesch. bouwarb. 13. Totaal 1222.
Fabrieksarbeiders: bleekers 17, lompen
sorteerders 14, vellen'olooters 6, steenfabr.
arb. 137, zeepfabr. arb. 5, ongesch. fabr.
arb. 62. Totaal 241.
Kantoorpersoneel: kantoorpersoneel 98.
reizigers, colp. 47, winkelbedienden 39, eta
leurs 2, incasseerders 13, musici 8, onder-
Met MAGGI5 Bouillonblokjes bent U verzekerd bet
beste te hebben, dat op dit gebied verkrijgbaar is.
Let op de geel-rode etiketten en de fabrieks-
merken: de naam MAGGI en de Kruisster
1341
(Ingez. Med.)
Metaalbewerkers: bankwerkers 133, blik-
bewerkers 30, burgersmeden 40, crasseurs
1. electriciens 52, gasfitters 14. gereedschap-
makers 4. instrumentmakers 7, isoleer-
aers 7, kernmakers 3. kettingsmeden 38,
klinkers 14, koperslagers 3, laboratorium
bedienden 4, lasschers 9, loodgieters 63,
machinisten 26, metaalboorders 9, metaal
draaiers 14. metaalschavers 2, metaalslij-
pers 1, metaalzagers 2, monteurs 21, piano
stemmers 2. polijsters 1. ponsers 5, rijwiel
herstellers 15, scheepsschilders 3, scheeps-
timmerl. 9. stokers 23. tegenhouders 19,
verw. monteurs 16. voorslaanders 9. voor-
warmers 8. vulcanlseurs 1, vuurwerkers 9.
wagenmakers 5, ijzerwerkers 56. zandspui-
ters 4, zandvormers 4, ongesch. arbeiders
46 Totaal 731.
Sigarenmakers: sigarenmakers 11. sig.
sorteerders 2, sig. strippers 1. Totaal 14.
Technici, opzichters: bedrijfsleiders 7,
ingenieurs 2, technikers 6, teekenaars, opz.
14. werkmeesters 17. Totaal 46.
Textielarbeiders: hekelaars 15. katoen
drukkers 28, kluwers e.a. 9, luikers 21,
plaatsnijders e. a. 25. schrobbelaars 2. spin
ners 56, spoelers 5, staaldraaddraaiers 3,
sterkers 2, strijkers 11, wevers 86, wol
bewerkers 39, ongesch. textiel arb. 62.
Totaal 364.
Transportarbeiders: emballeurs 5, chauf
feurs 144, exp. knechten 23. koetsiers 15,
loopknechten 44, schippers 104, magazijn
knechten 58, spoor- en trampers. 17, wakers
5. transportarbeiders 81, losse arbeiders
491. Totaal 987.
Typografen: boekbinders 23, boekdruk
kers 20, fotografen 2, hulp-vakarbeiders 4,
letterzetters 28, steendrukkers 3. Totaal 80.
Voedingsmiddenarb.: bakkers 17. mole
naars 1, ovenlsten 5. slagers 60, suikerwer
kers 24, wijnkooperskn 12, zuivelbereiders
3. ongesch. fabr. arb. 45. Totaal 167.
Vrouwen: apothekersass. 2. kapsters
(leerl.i 2, naaisters 14. boekbindsters 1,
maasters 1. kooksters 1, winkeljuffrouwen
10. serveersters 2, strijksters 1, linnenjuf
frouwen 2. bakers 1. kantoorbedienden 47,
verpleegsters 7, teekenaressen 1. bedrijfs
leidsters 1. onderwijzeressen 4, huis. dien
sten 157. kinderjuffrouwen 4. fabr. arbeid
sters 22. Totaal 288.
Alg. totaal 4828; 31 Oct. 1935: 4184; 2
Nov. 1934: 3681. Ben. 37 ged. werkloozen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
J. P. van Berge Henegouwen. Aalmarkt
12, Leiden. Eelectrotechnisch bureau en
radiohandel. Overleden eigenaar: J. P. van
Berge Henegouwen, dd. 21 Oct. 1936, Wljz.
handelsnaam in: Firma J. P. van Berge
Henegouwen. Electrotechnisch Bureau.
Nieuwe eigenaresse: Wed. M. H. van Ber
ge Henegouwen-Jansen, Leiden.
W. L. de Witt, Schoolstraat 15a, Noord-
wijk aan Zee. Broodbakkerit. Wijziging
handelsnaam in: E. L. de Witt. Nieuwe
eigenaar: E. L. de Witt, Noordwijk a .Zee.
In een bericht over de plannen voor
een overdekte zweminrichting aan de
Haarlemmerstraat hebben wij Zaterdag ge
zegd, dat de heer Koster, uit Haarlem, o.m.
ook de „overdekte" te Alkmaar heeft ge
bouwd. Men verzoekt ons thans hieraan
toe te voegen, dat de heer Koster als aan
nemer die inrichting heeft gebouwd en
daarbij het technische gedeelte verzorgde.
De architectuur, zoowel van buiten als van
binnen, was echter van den heer D. Saai
Czn., architect te Alkmaar.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Koning Carol te Praag.
Koning Carol en president Benesj heb
ben gisteren verschillende kwesties bespro
ken, welke van bijzonder belang zijn voor
beider landen en voor de Kleine Entente.
Koning Carol zou in het verloop dezer
besprekingen den wensch te kennen heb
ben gegeven dat de eenheid en de doeltref
fendheid van de Kleine Entente, waarop
reeds in een communiqué werd gewezen,
nog meer beklemtoond zou worden.
Men verwacht thans, dat de drie staten
der Kleine Entente, om aan dezen wensch
van den Roemeenschen koning gevolg te
geven, in den loop der komende maanden
een politiek zullen voeren, welke door mi
nister-president Hodza werd omschreven
als een politiek „van integrale solidariteit"
President Benesj heeft een decreet ge-
teekend, krachtens hetwelk het elfde regi
ment Tsjecho-Slowaaksche dragonders
voortaan den naam „Koning Carol" zal
dragen.
Spanje in het Lagerhuis.
Verklaring van Eden.
Het Lagerhuis is na het reces weder bij
wijzers 9. overheidspersoneel 11, verplegers eenRekomen. Onmiddellijk na de opening
ENGELAND.
5. Totaal 232.
Hotel- en café-pers.: huispersoneel 11.
kellners 45, koks 9. Totaal 65.
Houtbewerkers: beddenmakers 3. hout
bewerkers 80, kistenmakers 6, kuipers 9,
lijstenmakers 4, mandenmakers 2, meubel
makers 32, meubelstoffeerders 13, politoer-
ders 1, Totaal 181.
Kleermakers: kleermakers 56, kappers 8.
schoenmakers e. d. 16. Totaal 80.
Land- en tuinarb.: bloemisten 36. land
arbeiders 26, tuinlieden 35, warmoeziers 13,
ongesoh. landarb. 20. Totaal 130.
der zitting, welke zonder eenig bijzonder
ceremonieel geschiedde, werd een aanvang
gemaakt met de debatten over den burger
oorlog in Spanje.
Eerst Dinsdag a.s. zal de nieuwe zitting
van het parlement oo plechtige wijze door
koning Edward geopend worden.
De debatten over den Spaanschen burger
oorlog werden geopend met een verklarin»
van den minister van buitenlandsche zaken
Eden. die een historisch overzicht gaf van
de verschillende gebeurtenissen sedert het
uitbreken van den burgerkrijg
Eden begon met erop te wijzen, dat dt
geruchten, volgens welke de Fransche re.
geering het. initiatief zou hebben genomei
tot de niet-inmengtne onder de krachtige
pressie van de Brltsche regeering van iede-
ren grond ontbloot zijn.
Wat de sovjet-Russische beschuldigingen
aan het adres van Portugal betreft, ver
klaarde spreker, dat men over geen enkele
inlichting beschikt, welke deze beschuldi
gingen staaft, terwijl de niet-lnmengings-
commissie niet ls kunnen ingaan od een
beschuldiging van sovjet-Rusland alleen.
De niet-interventiepolitiek moet be
schouwd worden als de best geschikte
politiek, om den vrede in Europa le
handhaven en is niet uitsluitend te-
gen de Spaansche regeering gericht
zooals sommigen beweren.
In het verder verloop van zijn rede deel
de Eden mede, dat de Engelsche regeering
nauw contact zal blijven houden met de
Fransche, waarbij de minister de hoop
uitsprak dat gezamenlijk besluiten genomen
zullen worden, aangezien de twee demo
cratische regeeringen een bijzonder verin;-
woordelijke rol te spelen hebben.
Tegenover de nlet-inmenging staat
als eenige keuze, dat wordt toegestaan,
dat aan beide partijen wapens geleverd
worden.
De Britsche regeering is van m«-
ning, dat dit alternatief tot ven
ring, internationale wrijving cn
sehien zelfs tot een oorlog zou kunntn
leiden.
Wat de Engelsche regeering betreft,
blijft haar tot nog toe gevolgde politiek
trouw en algemeen wordt toegegeven, dit
dit het middel ls, waarmede men hoopt dt
oorlogsgevaren te beperken. Deze politiek
wordt dan ook als een ijzeren brand-
scherm.
De nlet-inmenglngspolitiek, aldus besloot
Eden, verheugt zich in den steun van het
Britsche volk (applaus in de regeerings-
banken), dat de oorzaken van den strijd
in Spanje diep betreurt en dat meent
dat het de eerste plicht van de Britsche
regeering ls, om dezen krijg te beperken
tot het groote, doch zoo ongelukkige land,
waar de worsteling zich afspeelt. (Applaia
in de regeeringsbanken).
Namens de arbeidersoppositie voerdi
Greenwood het woord. Hij handhaafde he
standpunt, dat de Spaansche opstand eei
samenzwering was. die zorgvuldig ra
voorbereid en door buitenlandsche mo
gendheden werd gesteund. Volgens Green
wood gaat het hier rüet om een stiild
tusschen het fascisme en het communisme.
Bovendien ls de nlet-lrrmengingsovereen-
komst ernstig geschonden, omdat de op
standelingen meer wapens hebben kunnen
krijgen dan de Spaansche regeering.
Snr. verwondert er zich daarom over. dat
de regeering hier het zwijgen er toe doet
De leider van de liberale oppositie Sin
clair. die vervolgens het woord voerde, zeide,
dat Reen enkel land naar aanleiding van
de Spaansche gebeurtenissen oorlog wil
voeren Spr. rekent er niettemin op. dat de
Britsche regeering energiek zal optreden,
om diegenen in toom te houden, die van
twee kanten brandstof in de vlammen
weroen.
Sinclair wenscht niet, dat men de non-
interventiepolitiek verlaat, maar hli vreest
toch dat een succes der opstandelingen
wederom een triomf voor de fascisten en
een duister voorteeken voor den vrede in
Europa zal zijn.
Nadat nog verscheidene andere sprekers
het woord hadden gevoerd, verklaarde de
leider van Labour. Attiee. dat zijn Dartij
tot de slotsom was gekomen, dat de niet-
inmenging was mislukt en derhalve moet
worden opgegeven. Namens de regeerinf
antwoordde Baldwin, dat het moeilijk Is een
juist beeld te krijgen van de feiten, doch de
regeering heeft den indruk, dat het verdrag
weliswaar is geschonden, doch ten gunste
van beide partijen en niet in ernstige mate.
De regeering acht een wijziging van de
Britsche politiek niet gerechtvaardigd.
Ten aanzien van de beschuldiging tegen
Italië inzake de Balearen verklaarde Bald
win. dat de regeering dit onwaar acht. Ten
slotte zeide Baldwin, dat iedere maand, ge.
wonnen voor den vrede, gewonnen is voor
een goede zaak,
De zitting werd opgeheven, zonder dat
over de debatten werd gestemd.
Betreffende het geschil tusschen het
luchtvaartministerie en lord Nuffield heeft
minister-president Baldwin in het Lager
huis nog medegedeeld, dat hij bereid is
bij de eerstvolgende gelegenheid een debat
over dit geschil toe te laten.
De minister van koloniën, Ormsby Gore,
heeft medegedeeld, dat de koninklijke com
missie einde der volgende week naar Pa
lestina zal vertrekken en dat reeds maat
regelen zijn genomen, om de effectieven
der naar Palestina gezonden versterking
te verminderen.
Naar aanleiding van verschillende des
betreffende vragen deelde hij verder nog
mede, dat de toestand in Palestina sedert
het einde der algemeene staking snel ver
beterd is en dat over het algemeen de rust
en orde in het land zijn teruggekeerd. De
balans van de Palestijnsche onlusten be
droeg volgens den minister op 15 October
JJ. 389 dooden, van wie 187 Mohammeda
nen, 81 Joden en 21 militairen van het
Britsche leger.
De onderstaatssecretaris voor Indië heeft
medegedeeld, dat de onlusten te Bombay
60 dooden hebben geëisoht, terwijl 500 per
sonen gewond werden.
De minister van landbouw, Elliot, is to-
minister voor Schotland benoemd, als op
volger van den onlangs overleden Collins
Elliot wordt opgevolgd door den finan-
cieelen secretaris der schatkist, Morrison.
2—1
