PEREZ—
RIJKSPENSIOEN UAtf
KIMfH W|*!AD - Eerste Blad
Vrijdag f6 October 1936
PERZISCHE TAPIJTEN
Burgerlijke Stand van Leiden
BUITENLAND
Elk stuk is zichtbaar geprijsd
De strijd in Spanje
DE ALGEMEENE TOESTAND.
BELGIE'S NIEUWE POLITIEK.
CIANO EN LANSBURY AAN HET
WOORD.
Uit den aard der zaak blijft de wijziging
in den koers der buitenl. politiek van België
de volle aandacht trekken. Van Belgische
zijde is nog een toelichting gegeven, men
zie onder Belgie. die duidelijk aangeeft,
dat van een verlaten van den Volkenbond
natuurlijk geèri 'sprake is
Intusschen wordt Brussel's politiek thans
druk besproken in alle hoofdsteden der
Locarno-staten. Ook bij het bezoek van den
Poolschen minister Beek aan Parijs is
daarover gedelibereerd, al is de Fransch-
Foolsche verhouding uit den aard der zaak
hoofdschotel geweest.
Van Fransche zijde schijnt een nota aan
Brussel in de maak om precies er achter
te komen, wat België al dan niet wil.
'S-GRAVENHAGE
NOORDEINDE J4()C - TEL. 11686(1
616
(Ingez. Med.)
eigen bescherming te verzekeren, maar dat
het integendeel bij een oproep onzerzijds
onverwijld te onzer hulp moet komen met
al zijn middelen.
Wanneer men rekening houdt met het
feit. dat onze militaire mogelijkheden ons
stellig niet in staat stellen meer te ver-
mzekeren dan de integriteit van ons grond-:
Naar wórdt medegedeeld, heeft de Duit- sehied, zal men de verklaring begrijpen
sche minister von Neurath tijdens het on
derhoud, dat hij gisteren heeft gehad met
der. Franschen gezant Frangois Poncet,
verklaard, dat het antwoord der Duitsche
regeering op de nota der Britsche regee
ring, waarin deze Duitschland uitnoodlgt
tot deelneming aan een nieuwe Locarno-
conferentie. waarschijnlijk aan het einde
dezer week te Londen zal worden over
handigd.
In een te Milaan gehouden rede ver
klaarde de Italiaansche minister van bui-
tenlandsche zaken. Ciano, dat tal van ern
stige Europeesche problemen reeds lang
zouden zijn opgelost, Indien Europa deze
moedig in behandeling had genomen, op
basis "van de door Mussolini aangegeven
voorstellen tot ontwapening en samenwer
king tusschen de West-Europeesche mo
gendheden. Nu Europa, aldus vervolgde
Ciano, aan deze voorstellen, die den vrede
waarborgden, geen uitvoering heeft gege
ven, zijn militaire bondgenootschappen ge
sloten, die spanning en gevaar voor oorlog
scheppen.
Georges Lansbury. de vroegere leider
der Labour-oppositie in het Engelsche La
gerhuis, die korten tijd geleden van een
tournee door de Vereenigde Staten is te
ruggekeerd en onlangs een bezoek heeft
gebracht aan de voornaamste Europeesche
hoofdstedenr heeft op een te Londen ge
houden bijeenkomst verklaard, dat ieder
een, met wien hij den Europeeschen toe
stand heeft besproken, als zijn overtuiging
heeft uitgesproken dat slechts een wereld-
vredesconferentie den tegenwoordlgen toe
stand zou kunnen redden.
In het belang van de wereld, aldus
dat wij bij geen enkele botsing kunnen
worden betrokken buiten die, welke een
hernieuwing zou zijn van den aanslag van
1914 Het was voor onze binnnlandsche
politiek zoowel als voor onze internationale
positie noodig dat dit duidelijk werd ge
zegd op het moment, waarop wij onze be
wapening en onze fortificaties aanzienlijk
vermeerderen, waarover Frankrijk zich
slechts kan verheugen."
De leider der Rex-beweging, Leon
Degrelle, heeft gisteren op een nieuwe
massa-vergadering in een verlaten fa
brieksgebouw te Anderlecht, o.a. verklaard,
dat. als de minister van verkeer, Jaspar,
niet uit de regeering treedt, alle Rexisti-
sche en Vlaamsch nationalistische Kamer
leden hun mandaat zouden neerleggen.
Hierdoor zou het aantal Kamerleden bene
den het door de grondwet voorgeschreven
aantal dalen en zouden parlementsontbln-
ding en nieuwe verkiezingen noodzakelijk
worden, waarbij zou blijken, dat de meer
derheid van het land achter het nieuwe
politieke bloc van Rexisten en Vlaainsche
nationalisten staat.
DUITSCHLAND.
HUISZOEKING BIJ NUNTIUS
TE MUENCHEN.
REDE VAN ROSENBERG.
FRANKRIJK.
Bijeenkomst aandeelhouders der
Bank van Frankrijk.
De gouverneur van de Bank van Frank
rijk, Labeyrie, heeft in zijn openingswoord
ter vergadering van aandeelhouders de
tendentieuze geruchten tegengesproken vol
gens welke de aandeelhouders v. hun rech
ten zouden worden beroofd en het zes-
maandelljksche dividend zou worden ge
passeerd of belangrijk verminderd.
Hij zelde. dat „de wetgever geenszins van
plan was eenige wijziging te brengen in de
voorwaarden der vergelding van de aan-
deelen.
Ten aanzien van het stabilisatiefonds
van tien milliard zelde Labeyrie, dat dit
niet aan de bank toebehoort.
Het werd verkregen als winst op de her
waardeering van den goudvoorraad en be
hoort den staat toe.
De iedere week op den bankstaat aange
geven goudvoorraad is daarom lager dan
de monetaire reserve, welke Frankrijk bezit
Tegen Jouhaux. die ook aanwezig was,
werd fel geageerd.
Bij de stemming werden tot adviseurs
gekozen de president van de federatie van
belastingbetalers, Lemaigre du Breull, en
de president van de federatie van ln-
dustrieelen en handelslieden. Duhem.
Drie aftredende censoren werden herko
zen.
o
ENGELAND.
VERZEKER U THANS EEN
RAAD VAN ARBEID
EN SLUIT EEN
626
(Ingez. Med.)
Botsing in Britsch-Indië.
I
Mo-
Een botsing tusschen Hindoes
hammedanen te Byculla, een voorstad van
Bombay, heeft ernstige gevolgen gehad. Er
zijn reeds 14 dooden gevallen en 150 per
sonen zijn naar de ziekenhuizen gebracht
van welke er een twintigtal ln levensgevaar
verkeert. Beide partijen hebben elkaar
een half uur met zware steenen gebombar
deerd voordat het de politie gelukte een
wig tusschen belde groepen te drijven. Bij
deze actie werden drie Engelsche inspec
teurs en vijf agenten gewond. Ook van
hen verkeert er één in levensgevaar. Alle
winkels in de betrokken wijk zijn gesloten
en er is een verbod Van samenscholing
afgekondigd.
Na eenige uren van kalmte hebben bij
het aanbreken van den dag nieuwe bot
singen tusschen Hindoes en Mohamme
danen plaats gehad. De politie zag zich
genoodzaakt van de vuurwapens gebruik te
maken. Er zijn twaalf nieuwe slachtoffers
te betreuren.
De correspondent van de „Daily Tele-
ln net oeiang van oe wereiu, araus ~raDh" meldt aan ziin blad riat rie BaW
Lansbury. moeten de voornaamste staats- meiat ^«n blad dat de Beier-
lieden bijeenkomen om zoo mogelijk de
groote lijnen uit te werken, waarlangs de n6en heeft gehouden bij den pauselij-
territorlale en economische kwesties zou
den kunnen worden geregeld.
BELGIË.
DE NEUTRALITEITS-POLITIEK
TOEGELICHT.
DEGRELLE DREIGT.
Bevoegde diplomatieke kringen ln Belgie
verstrekten gisteren aan een vertegenwoor
diger van Havas, een interpretatie van
'sKonings rede.
Zij legden er den nadruk op, dat
het geenszins België's bedoeling is zich
aan de bestaande internationale over
eenkomsten, waaraan het gebonden is,
te onttrekken. Dientengevolge is er
geen sprake van dat België zich zal
terugtrekken uit den Volkenbond,
waarvan het steeds een actief en trouw
lid is geweest.
De eenige vraag die België zich stellen
zal is, in welke mate het mogelijk zal zijn
bij het ingaan van een nieuw westelijk
ken nuntius te Muenchen. mgr. Di Tor-
regossa. Leden van zijn personeel, met in
begrip van zijn secretaris, werden gear
resteerd. Later werden de gearresteerden
weer op vrije voeten gesteld, met uitzon
dering van een bedlSndq. die nog in arrest
zit. De huiszoeking werd ten uitvoer ge
legd door ln burger gékleede politieambte
naren, die kort voor middernacht arri
veerden en. na een zorgvuldige doorzoë-
king van het gebouw een groot aantal do
cumenten, liassen, dossiers, etc. In be
slag namen en op gereedstaande vracht
wagens laadden. Enkele papieren zijn in
middels teruggegeven. Deze huiszoeking
aldus voegt de correspondent van genoemd
'oiad hieraan toe zal waarschijnlijk een
conflict met het Vaticaan tengevolge
hebben.
Mgr. Di Torregossa heeft de laatste twee
jaar als particulier burger in Muenchen
gewoond, fn Januari 1934 werd hem door
de Nat. Soc. regeering zijn diplomatieken
status ontnomen, korten tijd na de uit
vaardiging van de wet, die de Beiersche
souvereiniteit opheft. Desondanks heeft 't
OOSTENRIJK.
De ontbinding der weercorpsen,
In de Oostenrljksche Staatscourant is de
wet nopens de ontbinding der vrijwillige
weercorpsen gepubliceerd.
Krachtens de nieuwe wet worden on
middellijk ontbonden, de „Oesterreichlsche
Heimatschutz", de „Ostmaerklsche Sturm-
scharen". de weercorpsen van de „Chrlst-
'lichdeutsche Turnerschaft", de' „Freiheits-
bund", de „Burgenfkftndische Landes-
schuetzen". benevens alle vertakkingen de
zer organisaties en de daarmede in ver
binding staande groepen en formaties.
Het Vaderlahdsche front is belast met
de liquidatie der ontbonden weercorpsen
De tekst van de wet sluit iederen twijfel
ten aanzien van de burgerlijke organisa
ties. vakvereenlglngsgroepen. vrouwenver-
eeniglngen enz. van den „Heimatschutz"
volkomen uit.
HONGARIJE.
Het programma van de nieuwe regeering.
Gisteravond zette minister-president
buuveicuubciu uuneiu jL^eöuIiUtUiK.5 neeiu i I r-»~„„.^0 jn.inn j. h-
VAticaan hardnekkie eeweieerd mar Di Daranyi in een vergadering van de natio-
vaucaan naraneKKig geveigera mgr. ui naip nnip v,pt. nrnsramma van de meuw<
Torregossa uit Muenchen terug te roepen.
Gisteren heeft de leider van het bui-
txnlandsch politiek Bureau van de N.S.D.
pact. meer" op zich te nemen dan het lid- AP- Alfred Rosenberg een rede gehouden
maatschap van den Volkenbond mee- y00r dc vertegenwoordigeis van de bui-
brengt I diplomatie en de pers. Hij
Men'voegde hieraan toe, dat, wanneer' verklaarde o.m. dat Moskou door de de-
België in dit nieuwe Westpact niet zou op- mocratie de anti-bolsjewistische klachten
treden als garant, maar als land welks vel- I den ™eg wil ruimen om vry oaan te
ligheid gewaarborgd wordt, het zich toch maken voor het bolsjewisme. Niet prole-
door de verplichtingen van den Volken- tariaat en bourgeoisie, niet bolsjewisme en
bond gebonden zou achten en er dienten
gevolge niet aan zou denken de beginselen
der collectieve veiligheid te verwerpen.
Wat betreft de militaire afspraken der
Fransche en Belgische generale staven, is
België van meening, dat deze zijn vastge
legd in de briefwisseling van Maart 1936.
tusschen de beide regeeringen en dat er
geen sprake is van opzegging aangezien
deze afspraken een zuiver technisch karak
ter hebben.
fascisme, doch wereld-bolsjewisme en
Europa staan tegen over elkaar. Een ver
der doordringen van het bolsjewisme zou
het gevolg zijn van den ondeelbaren col
lectieven vrede. Eenige Europeesche
staatslieden gelooven eerlijk op deze wijze
de wereld gerust te stellen en zien in het
bolsjewisme dat zich deze leuze schijnhei
lig toeëigende. een bondgenoot. De rede
van Litwlnof heeft wel getoond, dat het
nale unie het programma van de nieuwe
regeering uiteen.
Dit is conservatief-progxessief.
Op de eerste plaats zal de kieswet wor
den hervormd en zullen de volmachten
worden vergroot. In de buitenlandsche
politiek zal de tot nu toe gevolgde weg ook
i verder worden gevolgd.
Deze heeft Hongarije velA vrienden ver
worven.
Hongarije wil de vriendschappen, welke
het reeds heeft, verdiepen en wil ook met
de overige landen goede betrekkingen on
derhouden. Vervolgens zette Daranyl de
ontwikkeling van de nationale defensie
uiteen.
Berichten der nationalisten.
Het radiostation Coruna heeft medege
deeld, dat aan het geheele Noordelijke
fiont groote activiteit heerscht. In den
sector Toledo hebben de rechtsche troepen
Aldea del Fresno bezet, waarbij de vijand
150 dooden verloor. Een groote hoeveel
heid mitrailleurs en munitie viel den
rechtschen ln handen. In den namiddag
werden de dorpen Mentrida, Chapineria en
Vul de Maqueda bezet. Aan het Zuidelijk
front werd een aanval der regeeringstroe-
pen afgeslagen, waarbij de llnkschen 140
dooden verloren. Drie regeeringsvliegtul-
gen zijn neergeschoten, tegen den avond
is het dorp Villa del Prado veroverd. Te
Siguenza hebben zich 400 miliciens en 300
vrouwen en kinderen, die een toevlucht in
den kathedraal hadden gezocht, onvoor
waardelijk overgegeven. Over radio Sevilla
nqeft Queipo de Llano bekend gemaakt,
dat de rechtschen Naval Carnero hebben
bezet. Radio Cordova heeft medegedeeld,
dat rechtsche troepen in den namiddag
Oviedo zijn binnengetrokken.
Mededeelingen der regeering.
Het ministerie van oorlog heeft mede-
I gedeeld, dat ln den sector Robledo Cha-
va-la twee vliegtuigen der nationalisten
door een regeeringstoestel zijn neerge
schoten. Verder wordt gemeld, dat de re-
geerlngstroepen in het Oosten en 't cen
trum hun verdedigende stellingen hebben
geconsolideerd. Te Oviedo zijn het regee-
ïiugsgebouw en het stadhuis bezet, de ar
tillerie bombardeert de kazerne Pelayo, in
aen sector Barcastro hebben de regeerlngs-
tioepen een aanval der rechtschen afge
slagen. De vijand verloor meer dan 100
dooden. terwijl tien heuvels van groot
strategisch gewicht door de regeeringsaf-
deellngen bezet werden. In Tardient» blij
ven de regeerlngstroepen oprukken. De
luchtmacht heeft de nationalisten bij
Huesca gebombardeerd. BIJ Navalperal en
Cebreros houdt de druk. door de natio
nalisten Uitgeoefend, aan. doch de regee
rlngstroepen bieden verbitterden tegen
stand. In de zone van Navas in Avila is een
cavallerie-aanval der nationalisten afge
slagen
de republiek Andorra.
De miniatuur-republiek Andorra, die
zich er op beroemen kan het kleinste leger
(er wereld te hebben in totaal zijn er
7 man onder de wapenen schijnt een
.nisverstand met de Fjpnsche regeering te
hebben gekregen in"vérband met de re
cente sluiting der'grenzen aan de Spaan
sche zijde.
De vorige maand, toen het gevaar be
stond, dat Spaansche anarchisten de rc—
ruhliek zouden binnentrekken, richtte de
Andorraansche raad een dringend verzoek
tot den prefect der Oostelijke Pyreneeën,
die officieel den president der Fransche
republiek, welke tevens medevorst is van
Andorra, vertegenwoordigt, militairen bij
stand te zenden. Een detachement Fran
sche garde mobile werd daarop ijlings over
de grens gezonden om het „leger'' van An
dorra te versterken. De passen, die uit
Spanje naar Andorra leiden, werden ge
sloten.
Thans is een Andorraansche delegatie
uit naam van den algemeene raad der val-
'eien in Parijs aangekomen. De vier gede
legeerden, onder wie zich de burgemeester
van Andorra bevindt, heben opdracht den
minister van buitenlandsche zaken een
bolsjewisme allen tracht te verzamelen te-
Er is alle aanleiding hieraan toe te voe- gen hen, welke het thuis heeft vernietigd,
gen dat offlcieele Belgische kringen zich Er is geen sprake geweest van een collec-
verwonderd toonden over de reactie van 1 tieven vrede
sommige Fransche bladen naar aanleiding
van de rede van den Koning.
Bovenstaande meening wordt bevestigd
door een bericht uit Londen, volgens het
welk de Belgische ambassadeur, Baron de
Marchienne, een bezoek heeft gebracht aan
Eden op het Foreign Office, en te dier ge
legenheid verklaarde dat er geen sprake
van is, dat België zich aan een zijner inter
nationale verplichtingen zou onttrekken.
Albert Devèze, oud-minister van natio
nale verdediging, wiens belangrijke rol ln
de reorganisatie der Belgische strijdmacht
bekend is, heeft ln een Interview met
Havas o.a. verklaard: „Ik begrijp de emotie
in Frankrijk niet. Er heeft nooit een bond
genootschap tusschen het bevriende
Frankrijk en België bestaan, een dergelijk
pact zou slechts mogelijk zijn geweest, in
dien beide landen wederzijds hun buiten
landsche politiek aan hun overeenkomsten
zouden hebben ondergeschikt gemaakt,
waaraan de een noch de ander ooit kon
denken. België heeft de uitsluitende ver
plichting om nooit toe te staan, zonder
zich tot de uiterste grenzen van zijn macht
te hebben verdedigd, dat een aanvaller zijn
gebied zou doorschrijden om zijn buurman
ln het hart te treffen. Dit was de verdedi
ging, die wij hebben voorbereid en die wij
DANTZIG.
Een overval op katholieken.
Tijdens een ter eere van prins August
Wilhelm van Pruisen gehouden bijeen
komst heeft de president van den senaat,
Greiser. verklaard, dat Danzig zijn onaf
hankelijkheid heeft herkregen na het ont-
Verder sprak Rosenberg over de rede, slag Van Lester en de ontbinding der
welke de communist. niet-Franschman socialistische partij.
GEHUWD.
W. Mans, jm., en M. C. Duljverman, jd.
o
OVERLEDEN.
M. Koppenaal, dr., 2 jaar M. Jong-
bleed— van Wijk. wede., 71 jaar.
Thorez, op bevel van Litwlnof heefi ge
houden Spr. wil evenwel niet het Fran
sche volk met Thorez verwisselen. Alleen
wil hij er nog op wijzen, dat nooit een na-
lionaal-socialistisch leider het Fransche
staatshoofd heeft aangetast, noch minis
terpresident Blum. De rede van Thorez
heeft in Duitschland dan ook zroote op
winding veroorzaakt. Het doel was een
'ocnadering tusschen Duitschland en
Frankrijk te verhinderen. Hieruit blijkt,
dat het communisme geen vrede, ook geen
coiiectleven vrede, wil, doch vernietiging
van alle staten, welke het nog niet onder
zijn juk heeft gebracht.
Rosenberg ontkende, dat Duitschland
Frankrijk wil vernietigen, het nationaal-
'uciallsme mengt zich niet in de binnen-
iandsche aangelegenheden van een land
Duitschland weet evenwel, dat htt niet
alieen op de wereld leeft en wil met de
overige landen in economische en cultu-
rcele betrekking staan. Het ziet de vertwij
feling van dé wereld en vreeselljke bur
geroorlogen. Het hoort, dat het roode le-
jcr het leger der wereld-revolutie is, het
z.'st Rusland zijn militaire macht ontwik-
Danzlg zal slechts erin toestemmen, zich
met de Poolsche gedelegeerden op de basis
van volkomen gelijkheid te onderhouden.
Greiser kondigde aan, dat de nationaal-
soclalisten het volgend voorjaar voor de
openbare meening zullen verschijnen om
de resultaten van hun politiek voor te
leggen.
Tenslotte wordt melding gemaakt van
een vechtpartij van nazi's nret katholie
ken. Eenige nationaal-socialisten hebben
n.l. leden der Katholieke partij die ln een
voorstad van Danzig een bljeenkomstt hiel
den, aangevallen en verscheidenen Katho
lieken verwondingen toegebracht.
472e STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
5de klasse, 17de lijst
Trekking van Vrijdag 16 October 1936
Hooge PriJien
7676 met 70..— en premie van 3000.
100.— 5121 7700 9478.
Prijzen van 70.—
483 612 1076 1222 3023 3211 3492 3717
3880 4322 4945 5345 5459 5556 5970 6151
6427 7073 8396 8497 9603 10591 10684 11416
12468 12913 13665 15151 16537 16558 16647 18107
18174 18669 20429 20663 20763
Nieten
154 391 1347 1586 2470 2678 3038 3150
3478 3714 4050 4455 4652 5024 5376 5890
6048 6988 7690 7996 8264 8591 8623 8776
3892 9634 9853 10210 10255 10422 10480 10690
11240 11247 11636 12231 12442 13193 14507 14775
15182 i5325 15443 15533 16200 16762 16954 17218
17465 18170 18356 18538 18630 19039 19099 19435
20099 20144 20434
zullen voortgaan te versterken. Ik voeg 'c'en en aanvalswegen aanleggen Dan ziet
hier zelfs aan toe. dat bij een dergelijke het de steden, dorpen en kerken van het
eventualiteit Frankrijk de plicht zou heb
ben zich niet te beperken tot het profijt
trekken van de door den Belgischen weer
stand veroorzaakte vertraging om zijn
oude eerwaardige Europa en het wil deze
beschermen tegen de vernietiging, welke
de kerken van Barcelona en het Alcazar
van Toledo trof.
ZREENIGDE STATEN.
De Amerikaansche Duitschers en de
verkiezingscampagne.
De Duitsch-Amerikaansche vereeniging,
een organisatie van nationaal-socialisten
In de Vereenigde Staten, heeft gisteren be
kend gemaakt, dat zij de verkiezing van
gouverneur Landon begunstigt In de hoop,
dat door de overwinning van den republl-
keinschen candidaat voor het president
schap „een vrlendschappelljker houding
van de Vereenigde Staten Jegens ons oude
vaderland" verkregen zal worden.
FINLAND.
Een nieuw spionnageproces.
Voor het gerecht te Wasa staan een
sovjet-Russische reserve-officier, Krihoff
en een Finsche arbeider, Saimeta, terecht,
beschuldigd van spionnage. Krihoff zou
opdracht hebben gehad de mogelijkheid
van landing voor parachute-troepen ln
Noord-Finland te onderzoeken en hij zou
bovendien het telefoonnet in Noord-Ftn-
land hebben bestudeerd en strategische
bruggen en fabrieken hebben gefotogra
feerd.
In verband hiermede wijst de pers op
de geheimzinnige nachtelijke vliegtochten
van onbekende vliegtuigen, waarvan eeni-
gen tijd geleden herhaaldelijk melding
werd gemaakt.
verzoek, gericht tot den president der re
publiek, te overhandigen, waarin gevraagd
wordt de Fransche gardetroepen terug te
tiekken. Zij argumenteeren dit verzoek
met er op te wijzen, dat deze troepen naar
Andorra gezonden waren voordat het ple
bisciet over de raadzaamheid van 't aan-
viagen van Fransche bescherming gehou
den was. Tevens protesteeren zij tegen de
sluiting van de Andorraansche zuidelijke
grenzen, aangezien deze maatregel het
onmogelijk maakt het noodige in 't land
in te voeren, doordat de passen aan den
Franschen kant des winters niet begaan
baar zijn. Het land is gedurende het laat
ste deel van den herfst en in den winter
practisch geheel van Frankrijk afgesneden
daar het verkeer alleen geschieden kan
over de hooge bergpassen.
Andorra ligt als een kleine wig aan het
Zuiden der Pyreneeën in Catalonic en
heeft een totale bevolking van 5200 zielen,
die in zes dorpen leven.
Een interview met Azana.
De speciale correspondent van de „Ti
mes" te Madrid heeft een onderhoud gehad
met den president der Spaansche repu
bliek, Azana De president zag er bleek en
vermoeid uit, maar zijn verklaringen
waren zonder wrok en, wanneer de namen
van zijn bitterste vijanden genoemd wer
den. toonde hij geen wraakgevoelens te
koesteren.
Het is duidelijk aldus zette Azana uit
een, dat het hier niet gaat om een zuiver
binnenlandsch conflict, maar dat het van
internationale strekking is. WIJ beweren,
dat er geen geheime verstandhouding be
stond tusschen de leiders van de revolte
en zekere buitenlandsche regeeringen, die
ik liever niet wil noemen. Evenzeer lijkt
liet zeker, dat, hoe de uitslag ook moge zijn
deze belangrijke reacties zal wekken in
internationaal opzicht.
Wat de politiek van nlet-inmenging be
treft, welke door de vreemde mogendheden
is aanvaard, deze ziet de rechten over het
hoofd van de wettig gevormde regeering
van Spanje. Deze politiek kan niet op
rechtsgronden verdedigd worden en vormt
In feite een erkenning van hen, die oor
log voeren tegen de regeering. In werke
lijkheid gaat het om de toepassing van
een sanctiepolitiek tegen de legitieme
Spaansche regeering. Zonder een dergelijke
politiek zou deze oorlog reeds lang beëin
digd zijn.
Bovendien ben ik er zeker van, dat de
militaire elementen, wanneer zij zouden
hebben kunnen voorzien, dat deze oorlog
zoo wreed en vernielend zou worden, hëm
nooit zouden hebben ontketend. Zij dach
ten, dat het een kwestie van twee of drie
dagen zou zijn, maar de gebeurtenissen
nebben bewezen, dat zij zich vergisten.
In Spanje heeft onder de republiek noch
vervolging, noch intolerantie geheerscht.
integendeel, de republiek voerde een
tolerantiepolitiek. Geen personen in open
baren dienst werden op straat gezet we
gens hun politieke opvattingen. Alles, wat
wij vroegen, was. dat zij den staat trouw
zouden dienen.
Het leger werd goed behand^.d, de toe
gestane credieten werden verhoogd en
stappen werden genomen om zijn doel
matigheid te vergrooten.
Op een vraag van den correspondent ten
aanzien van de zaak herhaalde beschuldi
ging, dat de kerk door de republiek was
vervolgd en ln het bijzonder ten aanzien
van de opvattingen van den president be
treffende de veelbecritiseerde wet op de
sluiting van religieuze scholen, antwoordde
Azana:
Wat de republiek deed. was alleen het
scheiden van kerk en staat. Er werden geen
kerken gesloten, noch beperkingen inge
voerd van de wettige bedrijvigheden der
geestelijken, vervolgingen kwamen niet
voor. En ik ben vastbesloten, wanneer de
legeering mocht zegevieren, vrijheid van
geweten en godsdienst te handhaven. Ik
ben niet bereid de vrijheid van iemand,
wie het ook zij, weg te nemen, noch toe
stemming te geven tot een politiek van
agresie. Alles, wat wij van de kerk vragen,
is op eigen terrein te blijven.
Wat de wet op het sluiten van religieuze
scholen betreft, dat was dezelfde wet, die
eenigen tijd geleden in Frankrijk is aan
genomen. De Spaansche grondwet zag een
leekenstaat onder oogen met een leeken-
opvoeding en de regeering voerde haar
mandaat slechts uit. Maar wij hebben geen
verbod uitgevaardigd van godsdienstonder
wijs. Het stond de kerk vrij zooveel zij ver
langde de godsdienstige leer bekend te
maken. Wat wij niet wenschten, was, dat de
ople.idlng der kinderen in handen zou zijn
van de godsdienstige orden, met het ge
vaar, dat zij in hen een geest van vijand
schap zouden wekken jegens de republiek.
Maar het hoofdwerk, aldus Azana verder,
was niet het godstdienstige. Het was van
economlschen aard, het was de kwe6tle van
bebouwing en verdeeling van het land. van
verbetering van het lot van den arbeider.
Tenslotte vroeg de correspondent wei-
ben koers verwacht kon worden, dat de
epblikeinsche regeering in de toekomst
zou inslaan met het oog op de- recente ge-
'eurtenlssen.
Azana antwoordde hierop nadrukkelijk,
at zij geen anderen koers zou inslaan. Zij
:ou voortgaan haar sociaal programma
'angs een zuiver wettigen weg ten uitvoer
te leggen. De wil van het volk zal tot uit
drukking komen door algemeen kiesrecht
en het parlement er zal een waarlijk
vertegenwoordigende volksregeering komen
Er zal een nieuwen stoot gegeven worden
aan de agrarische hervorming en ongetwij
feld zullen er zekere nieuwe maatregelen
worden genomen met het doel ln de in
dustrie een behoorlijker leven voor den
arbeider in te voeren. Maar Spanje zal
noch bolsjewistisch, noch communistisch
worden.
Toen de correspondent na dit onderhoud
den president verzocht hem een boodschap
voor het Engelsche volk te willen meege
ven, dicteerde Azana het volgende: „Ik heb
volledig vertrouwen in den geest van vrij
heid en rechtvaordigheid van 't Engelsche
volk en Ik ben er zeker van dat het de
noodzakelijkheid van solidariteit tusschen
de democratieën van Europa en ons ge
meenschappelijk belang by een politiek
van vrede zal begrypen".
2—1
