No. 23482
'77a» Jaargang
DINSDAG 13 OCTOBER 1936
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Oif nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS
BUITENLAND
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque»' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zlja:
per 3 maanden f.2.35
per week .17..... f,0.13
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
BILLIJKE PRIJSVERHOOGINGEN
BEN VERBETERING EN EEN
AANVULLING.
De heer D. ten Cate Brouwer voorzitter
Tan de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rijnland, schrijft ons:
„Mijn artikel over Billijke Prijsverhooging
heeft tot commentaren in verschillende
richting aanleiding gegeven.
Helaas is door een der redacties der
plaatselijke Leidsche bladen een hoofd
boven het artikel geplaatst als volgt:
„Een verhooging van ongeveer 25 alles
zins gemotiveerd".
Ik betreur dit zeer. want dit zou bij on
aandachtig lezen tot de conclude aanlei
ding kunnen geven, dat in het algemeen
een nriisverhooging van 25 gemotiveerd
zou zün. Dit is zeer beslist niet het geval
en is ook niet in het stuk te lezen.
Als ik het had over billijke en nood
zakelijke Drüsverhooglngen doelde ik
Sooals ook duidelijk uit het stuk bllikt
od de goederen voor zoover die uit het
buitenland worden geïmporteerd.
Gaarne maak ik overigens van deze ge
legenheid gebruik om bijzondere aandacht
te vestigen od het feit dat. zulks geheel in
overeenstemming met het verlangen van
het Departement, alleen op den inkoop
prijs der buiteniandsche grondstoffen en
der gereede buiteniandsche producten de
prijsverhooging mag worden toegepast en
niet od de verwerkingskosten hier te lande.
cd de winst enz.
Het hoofddoel van miin betoog was. en
dit zal iedereen moeten waardeeren. de
aandacht te vestigen op het feit. dat er
naast de door de regeering terecht ge
wraakte ongemotiveerde nrijsverhoogingen.
ook Driisverhoogingen bestaan die niet al
leen volkomen gemotiveerd, doch ook nood
zakelijk zijn en dat vooral het koopend pu
bliek hiervan doordrongen moet zUn"
iWij teekenen hierbli aan. dat met het
hierboven gememoreerde blad ons Blad is
bedoeld Inderdaad gaf het door ons in het
bovenschrift genoemde Dercentage van 25
bii onaandachtige lezing van het biibehoo-
rende artikel aanleiding tot onjuiste con
clusies. De genoemd 25 was uitsluitend
van toepassing op buiteniandsche eoederên.
Voor den verkeerden indruk, dien wij daar
door mogelijk hebben gewekt, bieden wli
den heer ten Cate Brouwer onze welge
meende verontschuldigingen aan. Red.
LD.)
Men schrijft ons van bevoegde zijde
voorts nog het volgende:
Het artikel „Billijke nriisverhooging".
voorkomend in de Leidsche dagbladen van
Zaterdag j.l. zou gemakkelük tot misver
stand aanleiding kunnen geven en Driisver
hoogingen teweeg kunnen brengen welke
niet als „redelijk" mogen worden beschouwd
en daardoor voor de betrokken personen
onaangename gevolgen zouden kunnen heb
ben. Het gevaar is niet denkbeeldig, dat
middenstanders en anderen, na lezing van
dit artikel, geïnspireerd door den voorzitter
van de Kamer van Koophandel voor Rijn
land. in de meening gaan verkeeren. dat
een nriisverhooging van 25 van de
detailprijzen volkomen gerechtvaardigd zou
zün.
Dit is in het algemeen niet juist.
In de eerste plaats ziin er een aantal
artikelen, waarvan de Regeering nadruk
kelijk heeft benaaid dat zii in het geheel
niet in oriis mogen worden verhoogd be
houdens dan kleine marktschommeiingen.
Het ziin: aardappelen, aardappelmeel,
stijfsel. DUddingnoeder. boter, brood, con-
«uniDtievetten. eieren, groenten, huisbrand,
kaas. margarine, melk. roggebloem, slaolie
SDek. suiker, tarwebloem en vleesch.
In de tweede plaats beteekent een ver
hooging van b.v. 25 procent van den in
koopprijs van importartikelen of -grond
stoffen nog niet een verhooging van 25
procent van den detailprijs, daar de kos
ten, welke de bewerking van de grondstof
tot het verkoopartikel met zich brengt en
de kosten, die de detailhandelaar heeft te
maken óf in het geheel niet, óf met be
langrijk minder dan 25 procent zijn ver
hoogd.
Bovendien staat de Regeering op het
standpunt, dat de winst, welke door den
handel wordt gemaakt, per hoeveelheid
grondstof of per partij van een of ander
artikel, niet meer mag zijn dan hetzelfde
aantal guldens als hij eertijds op die
zelfde hoeveelheid of diezelfde partij be
haalde. Werd b.v. vroeger op 100 geïmpor
teerde rijwielen A gulden verdiend, dan is
een winst van meer dan A gulden op 100
van dezelfde rijwielen als onredelijk te
beschouwen, ongeacht of voor die rijwie
len thans meer dan vroeger moet worden
betaald aan het buitenland.
Hierdoor krijgt men de volgende voor
stelling:
Inkoop kasten winst verkoop
voorh. 100 pd. st. f.760 f.200 f. loo f.1050
thans 100 pd. st. f940 f200 f. 100 f1240
booster f.190 26% f. 190 ±18%
Het is duidelijk dat, hoe hooger de „kos-
mS welke °P een geïmporteerde
grondstof of een ingevoerd artikel komen,
des te kleineh (bij gelijk gebleven winst in
guldens) het percentage zal zijn, waarmede
verkoopprijs zal mogen worden ver
hoogd, zonder dat van „onredelijke" prijs
verhooging sprake is. Een verhooging van
25% op de oude detailprijzen echter zal,
behoudens uitzonderingen, niet als geoor
loofd kunnen worden aangemerkt.
Reeds eerder ls erop gewezen, dat klach
ten over vermeende prijsopdrijving kunnen
worden ingediend bij den Burgemeester of
bij den Commissaris van Politie.
KIESKRING LEIDEN VAN DE LIBERALE
STAATSPARTIJ DE VRIJHCDDSBOND
De centrale kiesvereeniging van de libe
rale staatspartij De Vrijheidsbond in den
rijks-kieskring Leiden heeft te Gouda een
algemeene vergadering gehouden, onder
voorzitterschap van den heer C. G. Roos, te
Lekkerkerk. Zij was druk bezocht.
Na de openingsprak de voorzitter zijn
vreugde uit over de verloving van Prinses
Juliana en Prins Bernhard.
Bij de verkiezing van een nieuw bestuur
werden de zittende leden met algemeene
stemmen herkozen. In twee vacatures, ont
staan door het bedanken van dr. T. Bee
kenkamp te Gouderak en mr. A. J. Romijn,
alhier, werden gekozen de heeren K. H.
Brandt te Moordrecht en H. van der Lin
den te Alphen aan den Rijn.
Na algemeene besprekingen betreffende
de as. verkiezingen voor de Tweede Ka
mer werd afgewezen het denkbeeld van een
algmeene candidatenlijst voor het geheele
land en besloten samenwerking te zoeken
met eenige andere kieskringen voor een
gemeenschappelijke lijst. Vervolgens wer
den als candidaten gekozen: 1. mr. A. N.
Molenaar te Wassenaar; 2. mr. W. C. Wen-
delaar te 's-Gravenhage; 3. mr. J. A. H.
Coops te Apeldoorn; 4. jhr. ir. O. C. A. van
Lidth de Jeude te 's-Gravenhage: 5 A. H.
van der Most te Bodegraven.
FAILLISSEMENT
N.V. v.h. DE VRIES EN STEVENS.
Het weekblad ..Handelsbelangen" neemt
o.m. op de crediteurenlijst in bovengenoemd
faillissement. Deze lijst telt, 135 creditrurcn
met een totaal passief van f. 61.544.62'/:
waarvan preferent f. 4479.05'/:. De oaten
zijn nog niet volledig bekend.
KON AKADEMIE VAN WETENSCHAPPEN
Gistermiddag kwam in het Trippenhuis
te Amsterdam de afdeeling voor geschied
en letterkundige wetenschappen bijeen.
Prof. dr. J. J. L. Duyvendak deed een
mededeeling over: ,,De Chineesche stadiën
van Jacob Golas". Prof. dr. W. J. M. van
Eysmga sprak hierna over: „De brug tus-
schen hel grondwettelijk recht der repu
bliek der Vereenigde Nederlanden en dat
van de wedergeboorte".
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Trianon-Theater (N.V. Bioscoopexploitatie
Maatschappij Luxor, Vlaardingen), Bree-
straat 31. Leiden.
Ned. Staatscrt.: Dinsdag 25 April 1933, bij
voegsel No. 719. Dir.: A. van Meel, Scheve-
ningen en N. Ortje, Leiden. Maatsch. kap.
f. 5.000, waarvan geplaatst en gesort f. 1.000.
Wijzigingen
Theater Trianon, Breestraat 31, Leiden.
De eigenaar J. C. A. Diks is uitgetreden;
terwijl door hem aan de nieuwe eigenares
de N.V. Bioscoopexploitatie-Maatschappij
Luxor-Vlaardingen, het recht verleend is
den naam „Trianon" te blijven voeren.
Fa. A. R. v. d. Heijden, Julianastraat 35.
Alphen a. d. Rijn; hoofdzaak Brugstraat 9.
Bodegraven. Goud- en zilverwerken.
Door ontbinding van de vennootschap on
der firma wordt de zaak te Alphen aan den
Rijn thans gedreven door J. H. A. van der
Heijden, als eenig eigenaar onder den naam
fa. A. R. van der Heijden (met toestemming
van den anderen vennoot).
Verbeterde opgave:
W. Oudshoorn en Zonen, Oude Vest 17,
Leiden, aannemersbedrijf. De eigenaar W.
Oudshoorn Jr. is uitgetreden en heeft aan
de nieuwe eigenaren: W. Oudshoorn Sr. en
H. C. Heemskerk het recht verleend den
naam W. Oudshoorn en Zonen te blijven
voeren.
VEREEN. VAN VRIJZ.-LUTHERSCHEN.
De algemeene vergadering.
De algemeene vergadering van de Ver.
van Vrijz.-Lutherschen zal 24 en 25 Oct. a.s.
alhier worden gehouden. Als referent zal op
treden ds. mr. D. G. Hoevers, Ev. Luth. pre
dikant te Amsterdam, met het onderwerp:
„De wenschelijkheid een algemeen werk
program voor de algemeene vereeniging vast
te stellen". In de avondbijeenkomst zullen
Luth. jongen een opvoering geven van; „De
Wolf van Gubbio".
SEMPRE CRESCENDO.
Het bestuur van Sempre Crescendo is voor
het jaar 1936'37 als volgt samengesteld:
A. H. Emmerling, praeses; J. A. de Ranitz,
ab-actis; A. C. Vroon, quaestor; E. Santman,
bibliothecaris; E. J. Rosen Jacobson, com
missaris.
VERBLINDENDE VERLICHTING VAN
RIJWIELLANTAARNS.
Geen zoeklichten aan het rijwiel.
De Commissaris van Politie verzoekt ons
opname van het volgende;
Het wielrijdend publiek wordt er aan
herinnerd de fietslantaarn zoodanig .te
stellen, dat de lichtbundel enkele Meters
vóór het rijwiel den grond raakt. Steeds
weer blijkt, dat vele lantaarns de licht
bundels horizontaal of bijkans horizontaal
naar voren werpen. Het tegemoet komend
verkeer ondervindt door deze verblinding
veel hinder en de wielrijder zelf is straf
baar. Waarom zoudt ge een verlichting
voeren als een zoeklicht? De straatverlich
ting is voldoende te achten.
Ongetwijfeld zijn velen zich niet bewust
van het gevaar, dat ze door te scherpe ver
lichting veroorzaken, om, de eenvoudige
reden, dat het nimmer voorkwam, dat ze
door den lichtbundel van hun eigen on
juist gestelde lantaarn werden getroffen.
Zorgt dat uw verlichting niet verblindt,
controleert telkens den stand van uw lan
taarn.
„Wat gij niet wilt. dat u geschiedt,
Doe dat ook een ander niet".
LEIDSCHE RADIO-VERËENIGING.
De eerste clubavond.
Gisteren hield de Leidsche Radio-Veree-
niging in „Oud-Hortuszicht" haar eersten
club-avond in het winterseizoen 1936-1937.
Na de gebruikelijke opening gaf de voor
zitter het woord aan den heer Roos. die
met den heer Davids, de firma „DaViro" uit
Rotterdam vertegenwoordigde.
Deze hield een zeer leerzame causerie
betreffende de toepassing van super-
hetynodyne-toestellen, zoowel voor de ont
vangst van de omroep-, als de ultra-korte-
golven.
Een en ander werd gedemonstreerd met
een tweetal aDparaTgri voor zelfbouw, welke
tevens golflengten bereiken van 17, 55 en
13. 80 meter omvatten.
Vervolgens kwam een demonstratie met
met een capaciteitsmeter, een „avo"-oscil-
iator en een toongenerator, die laagfre-
quente trillingen van 016 000 herz pro
duceert en waarmede controle op de weer-
gave-kwallteit van luidsprekers werd ver
richt.
Nadat na de pauze docr den heer Roos
de verschillende vragers waren beantwoord,
dankte de voorzitter genoemde heeren voor
den buitengewoon leerzamen avond, het
geen door de talrijke aanwezigen met een
krachtig applaus werd onderstreept.
Deze eerste avond van het winterseizoen
is buitengewoon goed geslaagd.
DE SINT NICOLAAS INTOCHT
COMMISSIE.
Men schrijft ons;
Dezer dagen gewerd bovengenoemde
commissie het bericht, als zou St. Nicolaas
vanwege den burgeroorlog. Spanje zijn
ontvlucht. Dadelijk heeft toen een der
leden van de Commissie zich telefonisch
met den Kindervriend in verbinding ge
steld. En tot zijn blijdschap vernam hij,
dat Sint Nicolaas er niet aan denkt het
ongelukkige Spanje te ontvluchten. Wel
ligt het in het stellig voornemen van den
Heilige, dit jaar wederom zijn blijden in
tocht binnen Leiden te houden. Op een
nadere vraag, wanneer Sint Ni'colaas dit
denkt te doen. kreeg het commissielid t.en
antwoord: „Op Zaterdagmiddag. 28 No
vember, kom ik in Leiden". Dadelijk zijn
na deze heuglijke mededeeling de leden
der commissie bij elkaar geroepen, om
plannen te beramen den Kindervriend op
een waardige wijze te ontvangen Al zijn
de tijden ongunstig, slechter nog dan het
vorig jaar zelfs, de commissie is er niet
voor teruggeschrokken, de kinderen van
het eerste leerjaar der openbare lagere
scholen aan dezen intocht te laten mee
doen, er op vertrouwende, dat de burgerij
van Leiden ook dit jaar weder een klein
bedrag zal willen offeren om dit feest mo
gelijk te maken. Ten einde het een ieder
zoo gemakkelijk mogelijk te maken zijn of
fervaardigheid te toonen, heeft de commis
sie besloten bonnetjes van 5 en van 10 ets.
te koop aan te bieden, hierbij bedenkende,
dat vele kleintjes den groote zullen maken.
Zij worden sterk aanbevolen. Ten slotte zal
de commissie te rechter tijd de verdere
plannen bekend maken.
INSTITUUT VOOR ARBEIDERS
ONTWIKKELING.
Dr. H. Brugmans spreekt over Karl Marx.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen ge
neeskunde de heer J. B. Coster (Leiden).
Wij vestigen er de aandacht op, dat
van hedenavond af in het Casino-theater
vertoond wordt de film „Een Midzomer-
nachtdroom" naar Shakespeare, geregiseerd
door Max Reinhardt.
Maandag a.s. zal het 40 jaar geleden
zijn, dat onze stadgenoot, de heer J. Ju,
letterzetter bij de drukkerij der firma Groen
in de Pieterskerkkoorsteeg, in betrekking
kwam.
De eerste der serie luisterbijeenkomsten,
georganiseerd door de afdeeling Leiden
van het Instituut voor Arbeidersontwikke
ling, welke in de concertzaal van het Volks
gebouw worden gehouden, bracht gister
avond den voor vele radio-luisteraars be
kenden spreker, dr. H. Brugmans, den
landelijken voorzitter van het instituut, in
een rede over Karl Marx en zijn beteeke-
nis voor ons.
Spr. begon voor een goedgevulde zaal
met te wijzen op het feit, dat vroeger
algemeen gold, dat slechts een zuiver
Marxist een zuiver socialist kon zijn. Door
misbruik van dit woord hetgeen ook den
laatsten tijd weer hand over hand toe
neemt vertroebelde de ideologie, die in
het woord lag opgesloten en vervreemdde
men zich eenigszins van dezen naam. In
dezen tijd van jacht en gebrek aan bezin-
ningstijd valt op te merken, dat de mensch
ideologisch zoo vaak zeer zwak staat het
geen de korte periode der Hui2inga-cultus
in wezen van alle socialistische gedachte
vreemd en volkomen uitzichtsloos wel
duidelijk bewijst. Hierin schuilt een gevaar,
temeer daar door de critiek op het. haast
direct uit het Marxisme voortgekomen,
Duitsche socialisme een ongunstigen in
vloed is uitgeoefend. Wat blijft van
Marxisme over? Ter beantwoording van
deze vraag is noodig, Marx' leer opnieuw
te ontdekken en niet de verpopulariseering
ais maatstaf te gaan gebruiken. Zelf aan
de bron proeven! En waar in den dage-
lijkschen strijd alle ideologie door een
groot deel der menschheid als een weelde
wordt beschouwd, ligt in het Marxisme de
mogelijkheid de tegenstelling tussehen
daad en gedachte te overbruggen. Eerst
zien wat is en ontleden, dan opbouwen
leert ons Marx. En in zijn strijd tegen het
utopisme ziet de groote denker de nieuwe
krachten, die zich uit het keurslijf van 't
kapitalisme wringen, zich vormen tot so
cialisme. Marx tegenover Proudhon stelt
zich op de basis der werkelijkheid wan
neer hij de eenheid predikt en aangeeft,
tussehen ideaal en beweging, gedachte en
daad socialisme en arbeidersklasse. Zeker
heeft ook hij critiek op de arbeiders ge
leverd en hun voorgehouden zich te be
vrijden van knellende elementen en voor-
oordeelen. Beweging moet gedragen zijn
door bevrijdende gedachten. En in de
komende revolutie zag hij de verwerkelij
king van de filosofie der laatste eeuwen,
zoodat hij kan uitspreken, dat de revolu
tie zal hebben: in de filosofie haar hoofd,
In het proletariaat haar handen. Aan de
eene" zijde weer de daad aan de andere
de gedachte. En deze twee, gedachte en
daad. ideeën en beweging, zij behooren
bij elkaar omdat ze zijn voortgekomen uit
eenzelfde wortel, de maatschappij. Na een
korte schets over het historisch materia
lisme en zijn grondstelling „het maatschap
pelijk zijn maakt het bewustzijn", vervolgde
spr. zijn rede, met er op te wijzen, dat bij
de eenheidsgedachte, welke in Marx' leer
schuilt, de eenheid van een bepaalden tijd
met al zijn theorieën, economische en wijs-
geerige stelsels, het socialisme de taak
heeft, vorm te geven aan de dingen van
dezen tijd. Doch dan ook met behulp van
allen die opgaan in den strijd er voor.
Komende tot Marx en de religie wil en
kan spr. niet stilzwijgend voorbijgaan aan
het zoo vaak misbruikte woord „Godsdienst
is opium voor het volk". Waar reeds er op
gewezen werd, dat hij in het doel van het
socialisme de verwezenlijking van de filo
sofie zag. d.w.z. de wijsbegeerte der laat
ste eeuwen: het Humanisme, waarbij de
mensch in het centrum van het denken
werd gesteld, keert Marx zich, beleedigd
in zijn menschelijkheid tegen de Kerk,
daar deze in dien tijd als middelpunt nam
niet den mensch, doch de belangen der
heerschende klasse. In die gevallen, waarin
de Kerk de .geestelijke gendarme" was en
de ondragelijke toestanden dragelijk
maakte, sprak Marx van opium. En hier
tegen keert hij zich. dat de Kerk niet wordt
het maatschappelijk instituut, zooals dat
jaren en jaren in Spanje was.
Op het feit van meegroeien met de be
weging, rekent spr. hem tot de groote
democraten, terwijl, hoe vreemd het som
migen ook klinken moge, Marx voor zijn
rekening heeft genomen stukken van re-
formistischen aard, hetgeen spr. met cita
ten uit een artikel bij de invoering van
den 10-urigen werkdag in Engeland aan
toont.
Dr. Brugmans besloot zijn met buiten
gewone aandacht gevolgde rede met te
wijzen op het actueele en de enorme
geestelijke waarde, sterkend in een strijd
om menschwaardigheid, dat Marx' ideolo
gie van opstrevend humanisme verwezen
lijkt kan worden in het socialisme.
Enkele vragen werden, na een korte
pauze door spr beantwoord, waarna de
voorzitter, de heer v. Woudenberg met een
woord van dank aan den inleider deze
geslaagde eerste luisterbijeenkomst van 't
winterseizoen te ongeveer half elf sloot.
BINNENLAND.
Naar een conflict in de mijnen; de Alg.
Mijnwerkersbond adviseert tot staking (Bin
nenland, 3e Blad).
Overvloedige vangst van makreel door
IJmuidensche trawlers (Binnenland, 3e BI.)]
De broodprijs te 's Gravenhage is ver
laagd (Binnenland, 3e Blad).
Hoe de levensmiddelenprijzen reageerden
op de devaluatie (Binnenland, 3e Blad).
BUITENLAND.
Nieuwe monetaire overeenkomst tussehen
Engeland, Amerika en Frankrijk (2e Blad).
Duitsche bezwaren tegen de Engelsch-
Russische vlootovereenkomst (Buitenland,
le Blad).
Rudolf Hess over de Duitsche voedselvoor^
ziening (Buitenland, le Blad).
Dreigt in Japan een militaire regeering te
worden ingesteld? (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
VLOOT-AANGELEGENHEDEN.
Tweede luitenants P. C. Snorn en C.
E. F. Schnabel van het 6e regiment veld
artillerie, zullen 2 Nov. voor den tijd van
zes maanden gedetacheerd worden bij het
7e reg. van dat wapen te Bergen op Zoom,
,ot het volgen van een rijcuisus voor of
ficieren der bereden artillerie.
Italië was de laatste onderteekenaar van
het verdrag van Londen van 1933, welke
deel 4 van dit verdrag, betreffende den
duikbootoorlog nog niet had geratificeerd.
Dit is nu gisteren geschied.
Dit deel van het Verdrag van Londen is
dus nu onderteekend door Engeland, de
Vereenigde Staten, Frankrijk, Japan en
Italië; onderzeeërs worden daarbij aan de
zelfde regels van het internationaal recht
onderworpen als „bovenwater-vaartuigen".
Tevens houdt dij; deel bepalingen in tegen
het doen zinken van koopvaardij-schepen
tenzij de veiligheid van passagiers en be
manning en van de scheepspapieren eerst
verzekerd ls.
Het ligt in de bedoeling van Engeland
alle andere maritieme mogendheden tot
mede-onderteekening van dit onderzeeboot
verdrag uit te noodigen, nadat van de an
dere onderteekenaars van het Verdrag van
Washington de instemming met dit denk
beeld is verkregen.
De Duitsche zaakgelastigde te Londen,
mins Bismarck, heeft, vergezeld van den
Duitschen marine-attaché, een bezoek ge
bracht aan het Foreign Office, om er een
nota te overhandigen, welke de opmerkin
gen bevat van de Duitsche regeering over
het ontwerp voor een Engelsch-Russische
vlootverdrag.
Het Engelsch-Russisch ontwerp-vlootver-
drag wijkt op drie punten af van het vloot
verdrag van Londen en juist hiertegen
heeft, naar men meent te weten, de Duit
sche nota bezwaar. De Duitsche regeering
acht de in het ontwerp-verdrag aan Rus
land gedane concessies buitensporig.
Het ontwerp-verdrag geeft Sovjet-Rus
land op de eerste plaats de vrije hand in
het Verre Oosten, mits Rusland er niet het
initiatief neemt tot het bouwen van oor
logsschepen, welke niet zijn aangepast aan
de kwalitatieve beperkingen van het vloot
verdrag van Londen.
Vervolgens krijgt Rusland krachtens het
ontwerp het recht zeven kruisers te bou
wen beneden de 8000 ton, doch gewapend
met kanonnen van 7.1 duim inplaats van
6.1 duim.
Op de derde plaats wordt de sovjet-re
geering gemachtigd tot den bouw van twee
kruisers, gewapend met geschut van 15
duim in plaats van met kanonnen van 14
duim zooals voorzien is in het verdrag van
Londen, op voorwaarde, dat Japan met
deze beperking van het kaliber accoord
gaat.
Niettemin duidt de Duitsche nota, naar
Reuter meent te weten, er geenszins op,
dat Duitschland naar een wijziging van het
Engelsch-Duitsch vlootaccoord verlangt.
Daarentegen vreest men in zekere niet-
Duitsche vlootkringen, dat de Duitsche cri
tiek een voorteeken is van een verzoek om
herziening van het accoord, indien de con
cessies aan Rusland niet gewijzigd worden.
Van Japansche zijde ziet men de Duit
sche houding gaarne en met welgevallen!