De „Nazificatie" van Dantzig
Nog altijd: St. Stephansdag!
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Biad
Dinsdag 6 October 1936
HOE HET GROEIDE
Trieste herinnering aan
Hongarije's Grootheid
Berichten vorige oplage
STADSNIEUWS.
FAILLISSEMENTEN
SPREEKCEL
3—3
Lester, de Hooge Commissaris van den
Volkenbond, gaat zijn post in Dantzig ver
laten. Ziedaar het simpele bericht, dat het
einde beteekent van een paar moeilijke
jaren, die deze Ier in de ..Stadt am Bern-
steinstrand" heeft doorgebracht en die hem
als hij straks in Geneve samen met Avenol
den Volkenbond dirigeert, waarvan hij
adjunct-secretaris-generaal is geworden,
nog lang zullen heugen. Maar er zijn toch
vóór Lester al zooveel Hooge Commissaris
sen in Dantzig geweest, o.a. onze landge
noot Van Hamel? Hadden die het dan niet
even onplezierig als de man. die nu weg
gepromoveerd wordt? Neen, dat hadden zij
niet. Want eerst onder Lester's ambts
periode is begonnen wat met een heel lee-
lijk, maar heel duidelijk woord de „Nazi
ficatie" van Dantzig heet. Het is bekend,
dat de Duitschers veèl met die stad, maar
i.' waren het er al 363.00, thans pl.m. 400.000.
I Dat herstel van de verbinding tusschen
Dantzig en zijn achterland is overigens
in den vorm waarin het geschiedde,
noch naar den zin van Duitschland.. noch
naar dien van Polen geweest. Natuurlijk
wilde Polen Dantzig „hebben". Reeds in
Amerika hadden Roman, Drnowskl, Pada-
rewskl en anderen president Wilson er van
trachten te overtuigen, dat een ..free and
secure acces to the' sea" moest beteejcenen,
dat Dantzig een Poolsche stad zou worden.
Wilson wilde echter zoover niet gaan; een
vrijhavenzóne leek hem voldoende.
Duitschland bood die niet alleen in Dant
zig. maar ook in Koningsbergen, Memel,
S>ettin en Bremen aan, mits het maar aan
den formeelen afstand van Dantzig kon
ontkomen. In Parijs is naar aanleiding van
Wilson's véértien punten fel gestreden, ook
voorzooveel punt 13 (Polen) betrof. Llöyd
George behoorde tot de heftigste tegenstan
ders van een Poolsch Dantzig en Wilson
vreesde dat men Fiume aan Italië zou
moeten toekennen, indien Dantzig bij Po
len werd gevoegd. Duitschland bleef bij zijn
vrijhavensaanbod. Tenslotte kwam het tot
een compromis dat, als gewoonlijk, geen
van beide partijen bevredigde. Dantzig
werd „vrije stad", met een door den Vol
kenbond gegarandeerd statuut (art. 102
van het Verdrag van Versailles). De Bond
heeft in Dantzig een Hoogen Commissaris
(achtereenvolgens: Sir Reginald Tower,
1920: Kolonel Strutt, 1920; Bernardo Atto-
lico, 1920-1921; Generaal Haklng, 1921-1923;
M. S. MacDowell. 1923-1926; Prof. mr. Van
Hamel, 1926-1929; Graaf Manfred! Gravina,
1929-1933 en sindsdien Lester, de huidige
functionnaris)Het binnenlandsch bestuur
van Dantzig wordt door een Senaat en een
„Volkstag" gevoerd, waarvan de Senaat de
uitvoerende macht in handen heeft. Zijn
voorzitter (thans Greiser) is de premier
niets met haar Volkenbondscommissaris °P .van" Dantzig.
hebben. Dat ligt niet aan I^ter, die fiV Er j(an gcen aan zyn dat Dantzig
beminnelijkheid en geduld voor zyn oo - een stad van geheel Duitsch karakter is
gangers niet onderdoet maar aan dé Evénmin kan men betwisten, dat.de stad
DuitscherS. die nu eenmaal eel et égirn ppQ«/-vrY«icr»u bela.no- van de eerste "rootte
van Dantzig verwerpen, als een der verfoei-i deeerste gnmtte
van Dantzig
lijke verzinsels van „het dictaat van Ver"
sailles".
Hun verachting ervoor hebben zij waar-:
lijk niet onder stoelen of banken gestoken:
en toen de President van den Dantziger
Senaat Greiser in Geneve zijn tong uit
stak tegen de hooge vergadering, was dat
maar één van de lompheden, die hij en
zijn medestanders zich tegenover den Vol
kenbond en zijn Hoogen Commissaris ver
oorloofd hebben. Maar tevens was het toen
al duidelijk, dat het zóó niet lang meer
kon: dat er „iets" gebeuren moest, wilde
dc positie van den Volkenbondscommissaris
niet een onhoudbare worden. u
Dantzig*s nazi's gingen Lester vierkant
ncgeeren. Openlijk stuurden en sturen zij>
op de „vrijmaking" van de stad aan en zoo
hoopten zij conflictstof op tot gevaarlijke
hoogten. Thans verneemt de wereld, dat
Lester heengaat. Maar daarmee verdwijnt
de moeilijkheid niet! Er zal een ander moe
ten optreden. Wie zal het zijn? Hoe zal het
hém vergaan?
De twee artikelen, die wij er aan willen
besteden, beoogen geen profetiën te zijru.
De lezer zelf trekke zijn conclusies: mcéj*^
dan een. uiteraard globaal, overzicht Vary
den toestand heeft hij daarvoof niet nook
dig. Laten wij in dit eerste stuk eens pog^n
vast te leggen, hoe het er met Dantzig snip
1919 voorstaat en in jiet tweede, hoe hÓ%.
met die snelle „Nazificatie" eigenlijk
zijn werk is gegaan. ,gc
Dantzig is een havenstad; jaren lang>
zelfs de grootste aan de Oostzee en zeker
met de meest bewogen historie. De Ridders
van de Duitsche Orde hebben haar be-
heerscht, Poolsche vorsten onderwierpen
haar aan zich, Duitsche keizers hielden er
glorieuze intochten. Maar bij alles wat ver
anderde, bleef één ding gelijk: de ligging
van de stad in de delta van de heel
slecht bevaarbare en als transportweg wei
nig gebruikte Weichsel en haar natuur
lijke functie als in- en uitvoerhaven van
een diep (Poolsch) achterland. De dorpen
en steden verrezen in den loop der eeuwen
langs de breede Weichselbedding: bij den
voortgang der economische ontwikkeling
begon de uitvoer van hout, kolen, aard
appelen en wat niet al uit heel dat gebied
van Silezië tot de Oostzee via Dantzig te
loopen en toen in 1772 de „eerste Poolsche
uccling" tot stand kwam. was Dantzig al
tot een toppunt van bloei gekomen; een
machtige stad u.?t een voor die dagen reus
achtig havenveiKecv.
Bijna tweeduizend schepen liepen er
jaarlijks binnentotdat die Poolsche
deelingen de verbinding van Dantzig met
zijn „Hinterland" afsneden. Polen ver
dween in drie etappes van de Europeesche
kaart. Het weTd deels Oostenrijksch. deels
Russisch, deels Duitsch, „de grootste
misdaad der historie, die een eeuwigen
smet zal werpen op de namen van Catha-
rina. Maria Theresia en Frederik den Groo-
ten". gelijk Georges Clémenceau eens
schreef. Tot het Duitsche deel in den Paol-
cchen buit behoorde Dantzig, voorlaan
afgesneden van zijn bestaansgrond, die nu
in Russisch gebied kwam te liggen Het
verging de stad er naar! Het aantal inloo-
pende schepen, neg rond tweeduizend in
1770, liep terug tot 523 in 1779 en tot 145
in 1782, Dat werd, toen de tijden wat kal
mer begonnen te worden, weliswaar beter,
maar ais vroeger werd het niet meer.
Duitschland deed veel moeite om de stad
aan vertier te helpen. Er kwam een univer
siteit, een garnizoen, een wapenfabriek-
Maar toch bleef Dantzig ln ontwikkeling,
vergeleken bij een havenstad als Hamburg
bijvoorbeeld, opvallend ten achter. De be
volking bedroeg ln 1772 reeds 77.000 zielen.
Weinig? Integendeel! In die dagen was
Dantzig de dichtsbevolkte stad van Cen-
traal-Europa. Hamburg bereikte dit cijfer
pas een honderd jaar later. Maar terwijl
deze stad tusschen 1870 en 1910 haar he-
volking zag verviervoudigen, steeg Dantzig
van 100.000 in 1870 tot 190.000 in 1910. Het
,J>eeft bij het bezit van een vrije verbinding
.met, het-, Poolsohe achterland. Het statupl
•heeft' dan ook een tol-unie tusschen Polen
.en Dantzig vastgesteld. Poolsche goederen
gaan vrij Dantzig uit, voor Polen, bestemde
import komt vrij Dantzig binnen. Het be
heer van de haven en de waterwegen is in
handen van een Havenraad, bestaande uit
ten hoogste vijf Polen en een even groot
aantal Dantzigers, onder voorzitterschap
van een door Polen en Dantzig te benoe
men president (achtereenvolgens: kolonel
James de Reynier, 1921-1925; kolonel Hu-
gués. de Loos, 1925-1931; Charles Benziger.
1931-1934, sindsdien dr.-Nederbragt. Neder
lander).-
Thans zijn er geen soldaten meer
om het land te verdedigen, terwijl
zestig procent van het grondgebied
i in andere handen overging....
1.
Een vlucht van honderden witte duiven
klapwiekte om den ruim negentig meter
hoogen koepel van de Szt. Istvón Székes-
gyhaz, de St. Stephansbasillek. Kerkklok
ken luiden, trommels roffelen, trompetten
schallen.
Vandaag viert Boedapest feest. Ter ge
dachtenis aan Stephan de Heilige, Honga-
rije's eersten koning, die het land tot het
Christendom bekeerde, wordt de jaarlljk-
sche St. Stephansprocessie gehouden.
Uit alle deelen des lands zijn de toe
schouwers naar de hoofdstad gestroomd,
straten en pleinen zijn overvol. En reeds
nadert het geschuifel van duizenden voe
ten. Soldaten met vaandels vormen de kop
van den stoet, dan biddende priesters en
monniken, zwaargesluierde nonnen. Strak
en waardig schrijden zij voorbij. Maar nu
gaat er een zucht van ademlooze bewon
dering door de dichte rijen kijkers. De
Hongaarsche adel volgt thans, in schitte
rende gewaden van een middeleeuwsche
kleurenpracht. Hier geen somber zwart,
docli helle, fleurige tinten. Paars, rood, geel,
blauw en groen, rijkelijk met goud en zil
ver versierd; wapperende pluimen; blin
kende helmen; sierlijke degens met fraai
geciseleerde greep. De muziek speelt een
melancholieke Hongaarsche volkswijs en
langzaam en zelfbewust gaan zij met hun
dames voorbij.
In purper fluweel volgt dan de kardinaal
van Hongarije, die ieder Jaar de gemumi-
ficeerde hand en kroon en scepter van
Stephan de Heilige uit hun bergplaats
neemt voor de plechtige rondgang. De
lijfgardisten van de kroon omringen en be
waken deze kostbare overblijfselen, zóó
oogverblindend in hun fantastische kleedij
dat die der andere er bij schijnt te ver-
bleeken.
Temidden van de troepen volgt de
wereldlijke overheid. Rijksbesturen Horthy
de Nagybanya, de ministers en de
hcoge ambtenaren. En dan weer edelen en
priesters, minuten, kwartieren lang.
Dan worden hand en kroon weer opge
borgen. De kroningszaal, die slechts voor
genoodigden toegankelijk is, lijkt een
sprookje uit Duizend-en-één-Nacht. Dui
zenden kaarsen verlichten haar, plechtig
klinkt de mis, door den kardinaal gecele
breerd.
Buiten prerenteeren de soldaten het ge
weer, d? toeschouwers aan beide oevers
is wel opvallend, dat na 1919. toen do na-i van de Donau zetten het volkslied in,
aurlljke verbinding met het achterland breed-uit wapperen de rood-wit-groène
(Polen) hersteld werd, de bevolking snel en vlaggen.
regelmatig begon toe te nemen. In 1923 .j De plechtige rondgang is ten einde.
Misschien zou het alles goed zijn gegaan,
had niet Dantzig van meet af op het Duit,
sehe kompas voor de buitenlandsche poli
tiek gevaren. Dat moest op een belangen-
botsing met Polen uitloopen dat trouwens
eigenerzijds niets naliet om de gespannen
verhoudingen toe te spitsen. Het Duitsch
land van na 1919 icon met Polen niet over
weg. Ofschoon economisch op elkaar aan
gewezen (Polen als markt voor Duitsche
industrieele producten, Duitschland ais
afzetgebied voor Poolsche landbouwvoort-
brengselen) stak de politieke wrijving een
stokje voor alle samenwerking. Ook de
„Junkerpartei" welker leden in het Duitsche
Oosten groote bezittingen exploiteerden
en daarbij sterke concurrentie van de
Poolsche varkens- en aardappelenteelt
vreesden, droeg er - het hare toe bij om
Berlijn van een accoord met Warschau af
te houden. Zelfs Stresemann zag geen kans
een bruikbaar Duitsch-Poolsch handels
verdrag tot stand te brengen. Te zeef
„stak" Duitschland de „Poolsche Corridor"
en het verlies van een stuk Opper-Sllezië
en van Dantzig. Deze stad, door en door
Duitsch voelend, liet zich door Berlijns poli
tieke belangen liever inspireeren dan door
haar eigen economische. De strubbeling
manifesteerde zich scherp, toen de Dant
ziger havenarbeiders tijdens den Poolsch-
Russischen oorlog (1920) weigerden, voor
Polen bestemde munitieschepen te lossen.
Mede op het gevoel van onveiligheid dat
zoo bij dc Polen ontstond, steunde het
besluit om aan het stukje Oo9tzeekust dat
„werkelijk" Poolsch is, Gdynia tot haven
op te bouwen. Daaruit volgden nieuwe
moeilijkheden. Dantzig beweerde, een soort
alleenrecht op de Poolsche havenbeweging
te hebben en ondervond inderdaad sterke
concurrentie van het hypermoderne Gdy
nia, dat in 1925 nog een visschersd'orpje
met 600 inwoners en zonder één steenen
huis was. In 1933 had Gdynia zelfs Dantzig
al overvleugeld. Hier zijn de cijfers:
Totale im- en export in
duizenden tonnen.
Gdynia Dantzig
1933 6106 5151
1934 7192 6369
1935 7635 5093
Naarmate Gdynia 'ln beteekenis toenam
werd natuurlijk de verbittering tusschen
Dantzig en Polen grooter. Maar zoozeer
zeilde Dantzig Op het Duitsche politieke
kompas, dat, toen Hitier ln 1933 Polen vdor
tien jaar vriendschap aanbood iets wat
geen van zijn voorgangers zou hebben aan
gedurfd ook Dantzig onmiddellijk het
roer omgooide en met Polen verzoening
zocht. Het zou echter spoedig blijken dat
daarmee de moeilijkheden niet van de
baan waren. Vlak na Hitler's machts ver -
krijging sloeg ook in Dantzig de weegschaal
ten gunste van de Nazi's om. Zij haalden
bij de „Volksdagverkiezingen van Mei 1933
de meerderheid, al bedroeg deze niet de
twee derden, noodig om de constitutie van
de stad te veranderen. En waar die con
stitutie principieel democratisch is richtte
zich daarop de aanval der Nationaal-
Soclalisten. Zij zetten een hardnekkige
„Nazificatie" in, die Lester als Hoogen
Commissaris van den Volkenbond heel wat
zopgen e.n onaangenaamheden heeft ge
kost. Daarover in eén^ötartikel.
Politieke beteekciiis,
Sinds eeuwen wordt inbet begin van
September deze processie 'door Boedapest
gehouden. Doch de laatste vijftien jaar
■heeft zij een groote politieke beteekenis
gekregen. In de kroningszaal werden vroe
ger de Hongaarsche vorsten gekroond. Na
de kroningsplechtigheid ontblootten zij
hun zwaard en wezen er mede naar de
vier windstreken, telkenmale de plechtige
eed afleggend dat zij gansch Hongarije
tegen aanvallers zouden verdedigen.
Thans zijn er geen soldaten meer om het
te verdedigen, in plaats van een vorst
zetelt de Rijksbestuurder Horthy in het
massieve koninklijke paleis. En veel van het
land is door het verdrag van Trianon in
ander bezit overgegaan. Meer dan zestig
procent.
Vanzelfsprekend dus dat het voor
naamste deel van Hongarije's buiten
landsche politiek dc revisie dier ver
dragen is. Daartegen verzet zich dc
-Kleine Entente met kracht. Tijdens een
onderhoud, dat ik gedurende de bijeen
komst van dezen statenbond, onlangs
in Bratislava met een der voormannen
er van mocht hebben, werd daar nog
maals uitdrukkelijk de aandacht op
gevestigd in woorden, die geen twijfel
toelieten.
„Een herziening van Hongarije's grenzen
befceekent- oorlog in Midden-Europa. Het
zou dan ook een uiterste onrechtvaardig
heid beduiden. Van de bevolking van het
vóór-oorlogsche Hongarije bestond 45 pCt.
uit nationale minderheden: Tsjechen, Slo-
waken, Roemeniërs, Ruthenen, Serviërs.
Door het verdrag van Trianon zijn deze
weer tot hun eigen natie's teruggekeerd.
Zeven millloen menschen zijn weer onder
een eigen nationale regeering terugge
bracht. Dit kan men toch bezwaarlijk een
onrechtvaardigheid noemen.
En waarom zou Hongarije een groot leger
behoeven? Niemand ter wereld is zoo dwaas
om te meenen dat een staat van de Kleine
Entente een aanslag op Hongaarsch gebied
ln den zin zou hebben. En daar staat
tegenover dat een zwaarbewapend Hon
garije spoedig lust zou kunnen gevoelen om
met geweld de revisie van zijn grenzen te
verkrijgen.
Het is voor den vrede in Europa van
integraal belang dat de status quo ge
handhaafd blijft. En ook voor Hongarije
zelf, dat reeds genoeg gebukt gaat onder
zijn eigen binnenkmdsohe moeilijkheden, ls
dat het beste."
Dat ls het oordeel van de Kleine Entente.
Maar hoe denkt men lm Hongarije zelf over
deze kwestie?
Ik heb het generaal G-ocmboes en den
Rijlesbestuurder Horthy gevraagd. Doch
daarover in een volgend artikel.
K. A.
(Allé rechten voorbehouden.)
(Nadruk verboden)
flnaez, Med.)
Onderstaande berichten werden reeds in
een deel van onze vorige
oplaag opgenomen.
HET
3 OCTOBER-FEEST EN DE TREK
NAAR DE SLEUTELSTAD.
Een record-aantal bezoekers.
Het is Zaterdag bij de Ned. Spoorwegen
bijzonder druk geweest; het vervoer heeft
verre de verwachtingen overtroffen. Reeds
vroeg brachten de verschillende treinen
uit Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, - Den
Haag, Gouda en Utrecht talrijke bezoe
kers- aan.
Dank zij het feit dat een groot aantal
voortreinen naar Leiden was ingelegd, was
er geen gedrang of opstoppingen van rei
zigers op de perrons; wel waren de treinen
overbezet. Aan het station alhier waren
alle uitgangen in dienst gesteld, zoodat alle
reizigers het station vlug konden verlaten.
Alle extra-treinen op de verschillende sta
tions naar Leiden hebben door den grooten
toevoer van reizigers regelmatig dienst moe
ten doen. Uit de richting Utrecht was het
dit jaar ook zeer druk niettegenstaande alle
treinen versterkt waren, waren de treinen
overbezetook de laatste extra (Diesel)-
trein, die om 0.14 mog naar Utrecht ver
trok, was goed bezet.
De dienst tusschen GoudaAlphen a. d.
Rijn en Leiden werd met Diesel treinen on
derhouden, wat een goede maatregel bleek,
daar de gewone motortreinen niet in staat
waren .geweest om het groote aantal reizi
gers te vervoeren. De regeling van het
vervoer stond onder leiding van den sta
tionschef. Tot ongeveer halftwee 's nachts
waren alle posten nog ln dienst.
In totaal passeerden Zaterdag niet min
der dan 20.000 personen de controle van
het station alhier (vorig jaar 12.700).
De N.Z.H.T.M. vervoerde Zaterdag op haar
lijnen in en om Leiden niet minder dan
38.671 passagiers tegen 34.384 op 3Octo
ber 1935,
Bij de H.T.M. waren er dit jaar 8520 pas
sagiers tegen 8064 op 3 October van het
vorige jaar.
o
BINNENLAND.
NIET BETALING VAN OVEREEN
GEKOMEN HUUR DOOR
ONDERSTEUNDE WERKLOOZEN.
De minister van sociale zaken deelt het
volgende mede:
Het is mij, gebleken, dat vele ondersteun
de werkloozen in verband met het feit, dat
hun huurbijslag met ingang van 13 Sep
tember J.l. werd verlaagd, eigenmachtig
een door henzell vastgestelde huur aan
den huiseigenaar hebben aangeboden of
betaald.
Een dergelijk optreden is uiteraard vol-
komep onjuist.
De tusschen verhuurder en huurder
overeengekomen huur dient betaald te
worden.
Zij, die hiermede in gebreke blijven, stel
len zich bloot aan alle wettelijke gevolgen,
daaraan verbonden.
BUITENLAND.
DE DEVALUATIE VAN DE LIRE.
ROME, 5 Oct. (Stefani). In het vervolg
van zijn zitting is de Italiaansche minis
terraad voortgegaan met de bestudeering
van den monetairen toestand. Er werd
goedkeuring gehecht aan 'n decreet, waar
in besloten wordt tot egalisatie van de lire
in goud, waarbij rekening gehouden wordt
met de waardevermindering der voornaam
ste buitenlandsche valuta's. De lire zal in
gevolge dit decreet een waarde hebben
van 4.677 gram goud per honderd lire no
minaal, terwijl volgens de pariteit van 1927
de lire 7919 gram per 100 waard was.
Aangezien de Amerikaansche wet op de
waardebepaling van den dollar de moge-
Ui kheid voorziet van latere wijzigingen tot
een maximum van 10 pCt.- en aangezien
andere belangrijke mogendheden, zooals
Frankrijk en Zwitserland zich dezelfde mo
gelijkheid hebben voorbehouden, treft de
Italiaansche wet voorzieningen in de mo
gelijkheid van latere aanpassingen van de
Ure, steeds echter binnen een limiet van
10 pCt.
Niets wordt gewijzigd ten aanzien van
den koers en van de functie als wettig be
taalmiddel van het staatsgeld en van de
in circulatie zijnde geldsoorten in Italië en
de Italiaansche koloniën en bezittingen,
waar zij zullen moeten worden aanvaard
als betaling door de openbare kassen en
de particulieren volgens de waarde, die zij
op het oogenblik hebben.
De goudvoorraden van de Italiaansche
bank zullen gerevaloriseerd worden op
basis van de nieuwe pariteit van de lire.
Vervolgens hechtte de ministerraad
goedkeuring aan een decreet betref
fende de controle op de binnenland-
sche prijzen met het doel een stijging
van de kosten voor levensonderhoud te
beletten, benevens aan een ander
decreet, waarin de douanerechten ad
valorem, die bij decreet van 24 Sep
tember 1931 zijn ingevoerd worden op
geheven en waarin den leider der re
geering de bevoegdheid gegeven wórd'
later het systeem van rechten op goe-
deren te wijzigen, met inachtnemen
van èen nieuwen monetairen- en prij-
zentbestan'd. 1
Hierna besloot de ministerraad tot uit
schrijving van een afkoopbare leening,
waarvan de opbrengst zal moeten dienen
tot het exploiteeren van de resultaten der
overwinning in Ooet-Afrika en aan het
land de middelen zal moeten versohaffen
de nationale veiligheid te waarborgen.
Eigenaars van onroerende goederen zullen,
gehouden zijn in te sohrijven op deze
nieuwe leening tot een bedrag van 5 pet.
van de nétto-waarde van hun onroerend
bezit, dat getaxeerd zal worden op de basis
der kapitalisatiecoeffiolenten en van de be
lastbare opbrengsten. De leening, die voor
zien is van de uitgebreidste waarborgen en
vrijgesteld is van allé tegenwoordige en nog
te heffen belastingen, met inbegrip van
successie- en schenkingsrechten, zal im
25 jaar worden afgelost, met amortiseerin
gen. die in het eerste jaar van den looptijd
zullen beginnen. Ter verzekering van de
betaling van rente en aflossing der leening
zal men een zeer matige buitengewone be
lasting op onroerend bezit heffen.
Tenslotte besloot de ministerraad het
decreet in te trekken, dat in de periode van
den Oost-Afrikaanschen oorlog de verdee
ling beperkte van de winsten van handels
ondernemingen en het te vervangen door
een progressieve belasting op de dividenden
der maatschappij en boven zes procent.
Opgeheven wegens gebrek aan actief: C.
Staring. Sassenheim.
VUURWERK OP 3 OCTOBER.
De heer M. Lu bepleit om terwille van
de jeugd en in navolging van verschillende
plaatsen in het buitenland het vuurwerk in
den avond van 3 October te doen afste
ken, zoodra de duisternis is gevallen en
daarmede niet te wachten tot de meeste
kinderen naar bed zijn.
MIJ. OCEAAN.
EURYLOCHUS 5 Oct. v. Java té Amst.
ALCINOUS. 4 Oct. v. Amst. te Batavia
NELEUS. Japan n. Amst., 5 Oct. te Fenang.
RHESUS, Java naar Amst.. 4 Oct. van Port
Said.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
DEUCALION, 5 Oct. v. MidcLZee te Amst.
NEREUS. 5 Oct. v. Gothenburg te Amst.
ORION. Middl.Zee n. Amst., pass. 5 Oct.
Ouessant.
CALYPSO. 5 Oct. v. Patras te Catania.
TITUS. 4 Oct. v. Beyrouth te Kimassi.
POSEIDON. 5 Oct. v. Algiers n. Alexandrië.
BACCHUS. Amst. n. Mlddl.Zee. pass. 4 Oct.
Ouessant.
AURORA, R'dam n. Middl.Zee. pass. 4 Oct.
Ouessant.
AJAX. Amst. naar Spanje, pass. 4 Oct.
Ouessant
INO. arr. 3 Oct. te Balboa.
COTTICA. 2 Oct. v New York n. W. Indië.
LUNA. 2 Oct. v. New York n. W. Indie.
VENEZUELA. 2 Oct. van Barbados naar
Porfo Limon.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
STATENDAM. 7 Oct. n.m. 5 u van New
York te R'dam verwacht.
JAVA—NEW YORK LIJN.
PALEMBANG. 4 "Oct. v. Java te Boston.
TABINTA. 4 Oct. v. Sabane n. New York.
MIJ. NEDERLAND.
POELAU TELLO 5 Oct. v. Amst. te Batavia.
MARNIX VAN ST. ALDËGONDE, uitreis,
5 Oct. van Gibraltar.
KON. HOLL. LLOYD.
AMSTELLAND 4 Oct. v. Amst. te B. Aires.
ROTTERD, LLOYD.
KOTA NOPAN. 3 Oct. v. Batavia n. R'dam.
HOLLAND—WEST AFRIKA LIJN.
AMSTELKERK. ultr., 5 Oct. v. Bordeaux.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
ZONNEWIJK Genua n. R'dam. pass. 5 Oct.
Gibraltar.
ALCOR. R'dam n. Genua, pass. 3 Oct.
Finisterre.
NAALDWIJK. Leningrad n. Zaandam, pass.
5 Oct. Kopenhagen.
SCHOKLAND 4 Oct. v. Harllngen te Goole
ZEELAND. 5 Oct. v. R'dam te Immingham
ST JANSLAND,. 4 Oct. v. Newcastle te
Brussel
LINGESTROOM. 4 Oct. v. Amst. t? Bristol.
ZAANSTROOM. 4 Oct. v Amst. te Eastham
TEXELSTROOM. 4 Oct. van Amst. te Liver
pool.
JONGE JOHANNA, arr. 2 Oct. te Valencia.
MAAS, R'dam n. Stockholm, pass. 3 Oct.
Elseneur.
DRIEBERGEN R'dam n. Pepel. pass 3 Oct.
Dungeness.
UNA. 3 Oct. v Curacao te Cristobal.
VEERHAVEN 3 Oct. v Tampa n New"
Orleans.
A CUB A Oct. van St Vincent n. Dakar.
VALBORG, 5 Oct. van Danzig te Ant
werpen.
