De devaluatie in Frankrijk LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad Maandag 28 September 1936 Zwitserland volgt - België sluit zich aan De strijd in Spanje LUCHTVAART VRAGENRUBRIEK THIJS IJS EN DE DRIE DADEN VAN SLECHTBEDEELD Uiteenzetting van Blum. Zaterdagavond heeft Blum In de plaats van den Franschen minister van financiën Vincent Auriol. die eenige rust nam, de pers ontvangen, tegenover wie hij een verkla ring heeft afgelegd over „de groote ge beurtenis" van de gelijktijdige publicatie dei bekende nota te Londen. Washington en Parijs. Blum zeide. dat het de eerste keer in de geschiedenis van de drie mogendheden was dat deze zich tot de openbare meening wenden en hun wil te kennen geven, een gemeenschappelijke poging te doen tot herstel van normale oeconomische betrek kingen in de wereld en tot het verkrijgen van een pacificatie op oeconomisch ter rein. welke een voorlooper is van een po litie ken vrede. Dit is de beteekenis, die de opstellers van de publicatie zelf aan het document toekennen. Ik voor mij geloof. aldus Blum, dat dit een politieke gebeur tenis van buitengewoon formaat is Het initiatief, genomen door de drie groote mogendheden wordt door hen niet als ex clusief beschouwd, want zij hopen, dat alle landen er zich bij zullen aansluiten en dat het op deze manier een zegenrijken in vloed zal uitoefenen op de internationale betrekkingen. Leon Blum voegde hier aan toe. dat de eerste besprekingen tusschen de Ver. Staten. Engeland en Frankrijk reeds van ouden datum zijn Het eerste contact vond geloof ik plaats in Juni. Op geen enkel oogenblik zijn er plannen ge weest tot een unilaterale actie op natio naal plan. De regeering zal al het moge lijke doen, om de gevluchte kapitalen in Frankrijk te doen terugkeeren en ook, om bepaalde groepen de winst uit hun specu laties te onthouden Met betrekking to" het vraagstuk der prijzen verklaarde Blum: Ik geloof, zeer zeker, dat de monetaire aanpassing in staat zal stellen bepaalde elementen van den kostprijs, afgescheiden van de loonen, omlaag te brengen, en dat de ruimte op de kapitaalmarkt en de grootere omloopsnel heid van het geld een verlaging van den rentevoet zal mogelijk maken. De alge- meene kosten van een onderneming, zul len verdeeld kunnen worden over een hoo- geren totaal omzet. Er is geen reden, dat de thans voorbereide operaties tot een stij ging van de kleinhandelsprijzen zullen lei den Intusschen zal het land er niet aan kunnen ontkomen bepaalde maatregelen te treffen ten behoeve van die verbruikers, waarvan de koopkracht eventueel in het gedrang mocht geraken. In de te behan delen wetsontwerpen is hierin voorzien. Wij denken ook aan de inschrijvers op de „baby bons", die aan onzen oproep om ons bij het vervullen van onze taak te steunen hebben gehoor gegeven. Al deze maatre gelen zal men vinden öf in het wetsont werp. dat thans bij het parlement aanhan gig wordt gemaakt, óf in de wet op de fi nanciën. welke binnen drie weken inge diend zal worden. Het was mijn bedoeling duidelijk te doen uitkomen, dat wij dezen stap niet op goed geluk hebben gedaan. Ik ben van meening, dat wij bij het oplossen van de vele moei lijkheden. die ons te wachten staan en die wij naar beste weten het hoofd zullen bie den. gerechtigd zijn deze maatregelen te beschouwen, als een element van een poli tiek. die voor alles leidt tot internationale samenwerking en vrede. De Kamercommissie bijeen. De financieele commissie heeft gister middag het ontwerp der financieele wet besproken, dat vandaag bij de Kamer zal worden ingediend. Auriol gaf een uiteenzetting van dit ont werp, dat behelst de opschorting van de toepassing der monetaire wet van 25 Juni 1928. De regeering zal later een decreet vaststellen, waarbij het goudgehalte van de nieuwe munteenheid wordt be paald op 43 a 49 milligram van 0.900 fijn. Teneinde de pariteit van den franc ten opzichte van het goud te handhaven, zal een fonds tot stabilisatie der wisselkoersen worden gevormd, te beheeren door de Ban- que de France, onder verantwoordelijkheid van de schatkist. De wet behelst voorts maatregelen tot herziening der loonen en salarissen. Na de uiteenzettingen van Auriol. als mede van den minister van economische zaken Spinasse, heeft de financieele Ka mercommissie met 20 tegen 12 stemmen en 7 onthoudingen den tekst van het eerste artikel van het regeeringsontwerp, dat het principe van wijziging van den gouden standaard stelt, aangenomen. De aanwezi ge socialisten en radicaal-socialisten stem den voor, de communisten onthielden zich, terwijl centrum en rechts tegen stemden. Dit belooft nog felle debatten in het par lement! Het eersete artikel van het monetaire wetsontwerp, dat bij het presidium van de Kamer zal worden ingediend, behelst de opschorting van de wet van 25 Juni 1928. waarbij het goudgehalte van den franc op 65 5 milligram wordt vastgesteld. Voorts bevat het ontwerp bepalingen over de aanwending van de door de deva luatie ontstane meerwaarde van den goud voorraad der Banque de France. Men stelt deze meerwaarde op 15 milliard, en hier van zullen tot 10 milliard gebruikt worden voor het valuta-stabilisatiefonds en voorts eenige mllliarden voor de aflossing, resp. vermindering van de door de openbare in stellingen bij het credit foncier opgenomen leeningen. Zwitserland volgt. Was aanvankelijk Zwitserland van plan den gouden standaard volledig te hand haven. Zaterdag is daarvan afgeweken. Volgend communiqué is uitgegeven. „De Bondsraad vergaderde Vrijdag en Zaterdag om in detail de gevolgen te on derzoeken. die het Fransche besluit t o. v den Zwitserschen franc zou hebben en op onze economie. Er vallen ernstige gevol gen te vreezen voor den Zwitserschen ex port en het hotelwezen, waarvan de steun uitgaven zou vereischen die onze geldelijke positie niet zou kunnen dragen. De Zwitserschc Nationale Bank bezit een goudvoorraad, die ons nog lang in staat zou kunnen stellen weerstand te bieden aan aanvallen op den Zwitserschen franc, maar. indien wij thans niet tot devaluatie zouden overgaan, zouden wij er later toe gedwongen worden en in dien tusschen- 'ijd zou reeds veel goud zijn afgevloeid. Bovendien heeft de Bondsraad in aan merking genomen de pogingen gedaan door Frankrijk Engeland en Amerika, om tot een internationale stabilisatie te komen, welke het goederen- en geldverkeer zou vergemakkelijken. Om al deze redenen besloot de Bonds raad Zaterdagmiddag tot devaluatie van den Zwitserschen franc over te gaan. Het publiek wordt verzocht kalm te blij ven. daar t. a. v. het binnenland de Zwit- sersche franc niet verandert. Tevens verwacht men van dezen maat regel. dat het opgepotte geld weer in cir culatie komt". Dc vergadering van den Zwitserschen ministerraad werd bijgewoond door den heer Bachmann, president van de Bank var. Zwitserland, en ook, wat algemeen de aandacht trok, door den Nedcrlandschcn gezant te Bern, mr. Ridder van Rappard. Vermoedelijk zal deze devaluatie zich aanpassen bij de Fransche! Bondspresident Meyer motiveert de „aanpassing" van den franc. In een tot het Zwitsersche volk gerichte rede heeft bondspresident Meyer gister middag het besluit van den Bondsraad be treffende de aanpassing van den Zwitser schen franc gemotiveerd. Hij zeide o.a.: Nadat in den loop der laatste 5 jaren reeds vier groote grondstoffen producee- rende landen den gouden standaard had den losgelaten en thans ook het buurland Frankrijk als gevolg van de depreciatie van den franc als kooper voor Zwitsersche exportgoederen dreigt uit te vallen, daar entegen echter, als gevolg van de devalua tie als concurrent op de wereldmarkt des te actiever kan optreden, is de Bondsraad lot de slotsom gekomen, dat de toestand nauwelijks langer houdbaar was Het uitvallen van den grootsten staat van het goudblok heeft daarnevens het gevaar met zich mede gebracht, dat naast alle andere nadeelen ook een nieuwe spe culatieve actie Zwitserland gevoelige scha de zou kunnen berokkenen. Echter ook deze overwegingen zouden den Bondsraad nog niet er toe hebben kun nen brengen, tot devaluatie van den Zwit serschen franc over te gaan, wanneer de toepassing van muntontwaarding door Frankrijk niet geschied was in het kader van een breed opgezette poging tot inter nationale consolideering der valutaverhou dingen. Onder deze omstandigheden meent de Bondsraad de gelegenheid niet ongebruikt voorbij te moeten laten gaan om de in schakeling in een vernieuwing der interna tionale verhoudingen mede te maken, en zich daarmede te ontlasten van een druk. die zich de laatste jaren door de latente tegenstelling der groote wereldhandelsmo- gendheden ten opzichte van Zwitserland op dit land heeft doen gevoelen. Devaluatie bedraagt circa 30 procent. Gisteravond zijn twee besluiten van den Bondsraad gepubliceerd; het eerste betref fende monetaire maatregelen, het tweede betreffende de kosten van levensonder houd.. De voornaamste bepaling van het eerste besluit is de volgende: De Nationale Bank van Zwitserland wordt opgedragen, de goudwaarde van den franc vast te stellen tusschen 190 en 215 milligram fijn goud. Dit komt neer op een devaluatie van den franc met 30 procent. Het bondsdepartement van openbare economie heeft maatregelen genomen ter toepassing van het tweede besluit waarvan de voornaamste bepaling als volgt luidt: Met ingang van 28 September 1936 is het verboden dc groot- en kleinhan- delprijzen van alle soorten goederen, de hotelprijzen, de tarieven voor gas en electriciteit, de huren en pachten te verhoogen zonder toestemming van het bondsdepartement van openbare economie of de door dit departement aan te wijzen organismen. België sluit zich aan bij Frankrijk De Belgische regeering publiceert een verklaring, waarin zij zich aansluit bij de Fransche. Engelsche en Amerikaansche regccring. om uiting te geven aan den ge- meenschappelijken wil, den vrede te be schermen, de vestiging van voorwaarden te begunstigen, die het best kunnen bij dragen tot het herstel der orde in de in ternationale economische betrekkingen en een politiek te volgen, die ten doel heeft den voorspoed in de wereld te bevorderen en het levenspeil der volken te verbeteren- In verband hiermede heeft de Belgische regeering besloten, niets te wijzigen in de monetaire politiek, die zij sedert anderhalf jaar gevolgd heeft. De politiek van Italië. Het Italiaansche kabinet zal morgen in buitengewone zitting bijeenkomen Het zal het vraagstuk behandelen in welke mate I de regeering haar financieele politiek zal moeten herzien nu de Fransche franc ge devalueerd is. Volgens een bericht uit Rome werd van bevoegde zijde nogmaals verklaard, dat in grijpende maatregelen niet door de Ita liaansche regeering zullen worden geno men. Echter overweegt men de mogelijk heid van een zekere aanpassing van de lire aan de andere valuta's. Rusland verkoopt ponden te New York. Morgenthau heeft medegedeeld, dat de Ver. Staten Zaterdag ongeveer een millioen pond sterling heeft gekocht, welke post door de Sovjet-Russische Staatsbank op de wisselmarkt was aangeboden. De order luidde: verkoop tegen eiken prijs. De koers van het pond daalde daardoor van 5.02 tot 4 91- Toen ik dit vernam, aldus Morgen thau, heb ik met middelen van 't valuta- egalisatiefonds de aangeboden ponden ge kocht. Rusland had dit gedaan om den koers van het pond te drukken. Dit is het eenige voorbeeld, volgens den minister, dat een regeering. een bank of een particulier getracht heeft de wisselkoersen op de Amerikaansche markt kunstmatig te in- fluenceeren. Ik hoop ernstig, dat dit inci dent zich niet zal herhalen. Bij de tweede ontvangst van journalisten deelde Morgenthau mede. dat hij tot het uiterste zou gaan bij de handhaving van de stabiliteit van de Engelsche, Fransche cn Amerikaansche valuta's. Toen men hem vroeg, welke de limiet was, antwoordde hij tot 2 milliard, d. w. z. het bedrag van het valuta-egalisatiefonds. Van sovjetzijde wordt echter een offi- cleele tegenspraak gegeven. Verklaringen van Franschen Jouhaux heeft in een interview aan een vertegenwoordiger van Havas inzake de aanpassing van den Franschen franc het volgende verklaard: „Men moet unilaterale devaluatie niet verwarren met internationale maatregelen tot aanpassing van de valuta. Het heeft er allen schijn van, dat de beslissing van Frankrijk na de eensluidende verklaring van Engeland en de Vereenlgde Staten. België en Zwitserland de eerste stap is naar een internationale entente, aan het poli tieke en economische belang waarvan men niet meer kan twijfelen" Deze maatregel zal evenwel alleen het verwachte succes hebben, indien specula- lie absoluut wordt voorkomen en indien de verbruikscapaciteit van de volksklasse gehandhaafd wordt en indien de maatre gelen tot het uitvoeren van groote wer ken snel worden toegepast. Dit houdt in, dat een glijdende loonschaal wordt toege past en met alle kracht wordt gestreden tegen een onwettige hausse van prijzen. Oud-ministerpresident Flandin. is over tuigd. dat een gunstige sfeer nog niet is geschapen. Hij meent op grond van de reeds aangekondigde maatregelen, dat de aevaluatie geen enkel nuttig effect kan hebben, omdat de varwaarden, die 't ver- irouwen moeten herstellen, niet aanwezig zijn. Oud-minister Laboureux is van meening, dat de regeering het oude voorstel van Reynaud tot het hare heeft gemaakt, maar onder totaal verschillende omstandigheden De gevolgen zullen ontzaglijk zijn, maar het is nog te vroeg om ze precies af te meten. De vraag dringt zich op, of de de valuatie. zooals zij thans is voorgesteld, wel voldoende zal zijn, want sedert Rey naud haar voorstelde, zijn de omstandig heden zeer veranderd. Duitschland zal niet devalueeren. In een op een bijeenkomst van S.A.- leiders der provincie Berlijn-Brandenburg te Koeningswusterhausen gehouden rede heeft de onderstaatssecretaris van finan cien. Reinhardt, o.a. het volgende ver klaard: „Dc Duitsche munt is stabiel en zal in geen geval gedevalueerd worden". Hij zeide voorts, dat in Duitschland geen enkele verantwoordelijke persoonlijkheid aan monetaire experimenten denkt, en dat niets zal gebeuren, dat het opbouwende werk van den Fuehrer zou kunnen ver storen. Azana niet afgetreden. De berichten omtrent het aftreden van Azana en zijn vertrek uit Madrid, hoe aan nemelijk ell in den beginne ook schenen, vinden geen bevestiging. Het moge waar zijn dat de president od het oogenblik in feite de gevangene is van de uiterst llnk- sche elementen, hij is nog in functie, geliik men na een ondubbelzinnige verklaring van Del Vayo. den Spaanschen minister van buitenlandsche zaken, moet aannemen. Deze thans te Genève vertoevende minister heeft aan de pers het volgende dementi gegeven DE POSTVLUCHTEN. De „Djalak" op de uitreis, is heden in Bandoeng geland. OPENING VAN HET VLIEGVELD TEUGE TE VOORST. Zaterdagmiddag is het vliegveld Teuge in de gemeente Voorst officieel geopend in tegenwoordigheid van tal van autoriteiten. Er werd tegelijkertijd een groot vlieg- festijn gegeven georganiseerd door den heer Kleiboer. De K.L.M. had het Douglas- toes'tel .Kievit" ter bezichtiging gezonden en liet er passagiersrondvluchten mee maken. Op het terrein stonden tal van toestellen, oa, een esquadrllle van vijf toestellen uit Soësterberg en vijf van de marine, voorts zeer vele sporttoestellen. Baron van der Felts, burgemeester van Voorst sprak het welkomstwoord, waarin hij den ministers van waterstaat en van defensie dank bracht voor de door hen verleende medewerking. Spr. bracht eveneens dank aan de K.L.M., den A.N.W.B. en de K.N.A.C. Spr. herinner de aan het ontstaan van het vliegveld door de samenwerking van de gemeenten Deven ter, Zutfen, Apeldoorn en Voorst en hul digde den heer H. J. Ankersmit voor het door dezen genomen stichtings-initiatlef. De heer Wassenaar bood als voorzitter der Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Salland een vlag aan voor het vlieg veld. De gepensioneerde vlce-admiraal Quant bracht gelukwenschen over van het Nederlandsche instituut voor zweefvliegen. Kol. Wallaardt Sacré sprak voor de Kon. Ned. Vereen, voor Vreemdelingenverkeer, de heer Edo Bergsma voor den A.N.W.B. en J. Dijckmeester, burgemeester van Zutfen voor de burgemeesters in het bestuur van de N.V. vliegveld Teuge. Hierna werd door de verschillende bur gerlijke en militaire vliegers gedemon streerd. Bij het Alcazar. „Gü kunt categorisch alle geruchten tegenspreken omtrent een mogelijk vertrek van president Azana uit Madrid. De laatste, met wien ik zoo juist een telefoongesprek heb gevoerd, heeft mij met name mede gedeeld. dat hii pas een besluit geteekend heeft, waarbü als minister zonder porte feuille is benoemd Irujo. een vertegen woordiger van de katholieke nationalisti sche Baskische-nartii" Berichten als het bovenstaande, die den laatsten tiid ieder oogenblik binnenkomen geven, onjuist of niet, in elk geval 'n indruk van den uiterst verwarden toestand, die er thans in de hoofdstad heerscht. Daar is men nu weder om op het spoor gekomen van een complot om alle opgeslotenen in de gevangenis St. Anton te bevrijden en hen van wapens te voorzien. Met hulp van de gevangenbe waarders. die mede tot de samenzweerders behoorden, zouden zii op een teeken. dat de rechtsche troepen in het zicht van de stad kwamen, worden vrijgelaten. Ook verluidt dat Azana ónder pressie van den sovjet-gezaht' eri CabaUero ZUn atftbt weer zou hebben aanvaard, na eerst inder daad te zijn afgetreden. Nieuwe regeering in Catalonië. De aangekondigde wijziging van de Cata. laansche regeering heeft zich voltrokken. Companys blijft president van de generali teit en het nieuwe kabinet is samengesteld on verbreede basis en omvat thans drie republikeinen drie communisten. vier socialisten en vier leden van de arbeiders organisaties In een proclamat'» is het vaste voor nemen geuit „het fascisme" neer te slaan. Toledo en het Alcazar bevrijd. De troepen van generaal Mola heb ben gisteren Toledo bereikt en na een scherpen strijd bezet. Natuurlijk werden dc bevrijders door de belegerden in het Alcazar met open armen ontvangen. Hun heldhaftige tegenstand is niet tevergeefsch geweest. De regeeringstroepen lieten 300 doo- den en veel materiaal achter. Bombardement van Bilbao. Op Bilbao, dat even ernstig bedreigd wordt als Toledo duren de luchtaanvallen voort, tenminste zoo hevig als die va» Vrijdag. Nieuwe hutzen zün ingestort of in vlammen opgegaan en bewoners zijn onder de puinhopen begraven. Een van de bom men is gevallen in de buurt van het Engel sche consulaat waaraan schade werd toe gebracht. Omtrent het aantal dooden of gewonden is niets nader bekend geworden. De bevolking eischt steeds feller het dooden der gijzelaars. Regeeringsschepen heeten naar Bilbao onderweg Nader wordt gemeld: De Spaansche treiler „Galerna" Is de haven van Bayonne binnengekomen nut 18 vluchtelingen uit Bilbao aan boord. Zij ver klaarden dat bii het laatste bombardement 150 huizen in de stad werden vernield. Uit represaille hebben de autoriteiten 90 gijzelaars laten doodschieten. Zij hebben den staf van het leger der nationalisten medegedeeld, dat indien de bombardementen zouden worden hervat alle andere gijzelaars zouden worden te rechtgesteld. De schipper van de „Galerna" heeft ver klaard dat de treiler „Lina" voor de haven van Bilbao on een mün is geloopen. waarbij alle opvarenden om het leven zijn gekomen. Cordoba bevrijd. Havas meldt, dat de stad Cordoba, welke een maand lang door de regeeringstroepen is belegerd, is bevrijd, doordat 2000 leden der volksfrontmilitie op de vlucht zijn ge dreven naar Espejo. na te zijn aangevallen door een colonne van kolonel Buruaga. 80 miliciens werden gedood. De regeerings troepen ziin thans tot oo 40 kilometer ten zuiden van Cordoba teruggeslagen. Bij Oviedo. Bit Oviedo gaat de striid voort: de re geering zegt. dat zij opnieuw successen aan dit front behaald heeft en dat de stad ieder oogenblik kan worden bezet Alfonso niet aan boord van de „Rex". Een journalist, die aan boord van de „Rex" ging. deelt mede. dat koning Alfonso zich niet aan boord van dit schip bevond. Ook de officieren van het schip verklaar den. dat de ex-konlng zich niet aan boord bevond. Autonomie voor het Baskenland? Uit bevoegde bron wordt vernomen, dat de regeering zou hebben besloten, aan het parlement zoo spoedig mogelijk een statuut voor te stellen waarbij aan het Baskenland autonomie wordt verleend Portugal vertegenwoordigd in non-in terventiccommissie. Na de besprekingen, die de laatste dagen de Genève gevoerd zijn tusschen den Por- tugeeschen minister van buitenlandsche zaken. Monteiro, en den voorzitter der coördinatiecommissie voor de toepassing van het non-interventieaccoord betreffende den burgeroorlog in Spanje. Morrisson. Is overeensteming bereikt, zoodat Portugal zich zal laten vertegenwoordigen oo de zit ting der commissie, die vandaag te Londen zal worden eehouden. De H. te L. De becijfering van uw aanslag is juist. Mej. G. te L Indien de meubelen zich bevinden op den bodem van den belasting schuldige. kan daarop tot verhaal van de personeele belasting beslag worden gelegd. 2. De personeele belasting is in de ge meente O. hooger dan in de gemeente L. De belasting bedraagt in de gemeente O., berekend naar de door u opgegeven huur waarden in hoofdsom (le grondslag) resp. f.24.— en f.27.— 3. Van de beschikking van den Directeur kunt u niet in beroep gaan. Zoo noodig kunt u een nieuw verzoek indienen. F A. G. te L. Leiden, Lisse, Hiliegor.i, Haarlem. Velsen, Castricum, Alkmaar, Schoorldam, Schagen, Oude Huis. Den Oever, Afsluitdijk, Zurich, Wons, Bolsward Sneek, Winsum, Oldeboom, Beetsterzwaag Oltenterp, Wijntjesterp, Donkerbroek, Veenhuizyi, Assen, Emmen. Totaal 265 Km. Leiden, Utrecht., Amersfoort, Harderwijk, Zwolle, Ommen, Coevorden, Emmen. 130 K.M. Een kortere route bestaat er niet. Pcnten zult u niet ontmoeten; of u tol len passeert is ons niet bekend. 35. Toen Thijs nu Scheelverkniezen weer geholpen had, ging hii met 't prinsje Slechtbedeeld zeer snel op 't pad. „Bij het verzinnen van de derde daad", zoo sprak de prins, „was mijn oom Bosenkwa niet erg veel goeds van zins. Hiermee stijgt de moeilijkheid zoo hoog wel als een bergtop; want ik moet den boozen kobold Schrielkop de schrik van burgers en van boeren geketend voor den koning voeren! De kobold woont hier vandaan een heel klein endje; en 't is om zoo te zien een naar en mager ventje. Doch als hij kwaad is, gaat hij groeien, en dan wordt hij reuzen groot.hoe zal ik hem ooit kunnen boeien? EëUer slaat hij mij van woede al half-dood!" Maar Thijs, die overal wel raad op wist, sprak kalm: „Dat boeien doen we met een list!" 2—4 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1936 | | pagina 14