De viering van den Koninginnedag
17ste Jaargang
DINSDAG 1 SEPTEMBER 1936
No. 32446
HET MIDDAGFEEST OP HET SCHUTTERSVELD.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Het historisch spel „Het Geuzenaiarm" in de Stadszaal
BUITENLAND
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
50 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUn:
per 3 maanden f.2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -p portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Ook het bestuur van de Ver. „Konin
ginnedag" heeft gistermiddag ten aanzien
ran het weer niets te klagen gehad. Wel
begon tegen het aanvangsuur van tweeën
ie lucht danig te dreigen en vielen zelfs
enkele regendruppels, doch daarbij bleef
het. Spoedig daarop klaarde de hemel en
even later scheen de zon weer alsof er geen
»»enblik sprake van regen was geweest.
Dat gunstige weer had intusschen vele
honderden stadgenooten naar het Schut-
tersveld gelokt, zoodat er al vroeg een ge-
aellige drukte heerschte. En zóó groot was
de animo uit den aard der zaak het
meest voor de zitplaatsen! dat de stoe
len van de genoodigden al waren ingeno
men. voordat deze laatsten nog op het
feestterrein waren gearriveerd! Maar hier
voor was spoedig een oplossing gevonden:
in allerijl werd een nieuwe autolading stoe
len gerequireerd en kwamen de autoriteiten
dus nog meer op den voorgrond te zitten
dan aanvankelijk was bedoeld!
In dien officieelen hoek merkten wij o.m.
op den burgemeester met zijn echtgenoote;
het Eerste Kamerlid mr. P. E. Briët; de
oud-bestuursleden van „Koninginnedag" de
heeren P. C. Labrijn en J .F. X. Sanders en
F. G. Rosier; ds. H. Thomas, voorzitter der
Chr. Oranjever.; mr. P. A. Pijnacker Hor
dijk, dijkgraaf van het Hoogheemraadschap
ran Rijnland; mr. G. H. E. Nord Thomson.
Toorzitter der Contactcommissie; den heer
W. van der Laan. voorzitter der 3 October-
terecniging; den heer J. Baak, inspecteur
bij het Lager Onderwijs; overste van Mens,
commandant der Burgerwacht en vele
anderen.
Zij allen werden door den voorzitter der
organiseerende vereeniging, mr. A. J. Ro-
mijn hartelijk welkom geheeten. De heer
P.omijn gaf voorts een verklaring van het
feit, waarover velen zich reeds hadden ver
baasd, n.l. dat het auto-girotoestel, bestuurd
door den heer van der Velden, dat hier zou
komen demonstreeren, als maar in de lucht
bleef en zonder aan den grond te zijn ge
veest weer was vertrokken.
De minister van Waterstaat had met het
oog op de omliggende bebouwing een lan
cing verboden, zoodat de heer van der Vel
den wel gedwongen was in de lucht te blij
ven en de demonstratie veel van haar aan
trekkelijkheid verloor. Immers juist het
loodrecht dalen en opstijgen is zulk een
afwijkende bijzonderheid van dit merk
waardige vliegtuig, een vinding van den
Spaanschen ingenieur de Cervantes. En al
varen er onder de toeschouwers ook velen,
die liet vorige jaar een volledige demon
stratie op een terrein aan den Haagweg
bijwoonden, toch was het voor de meesten
cm groote teleurstelling, dat zij den mo
bsmen vogel niet van dichterbij konden
bekijken, ook al scheerde hij eenige malen
nauwelijks tien meter boven de hoofden der
beschouwers!
De heer Romijn richtte verder woorden
Jan dank tot allen, die behulpzaam waren
wj de voorbereiding en organisatie, in het
bijzonder de padvinders en schetste de posi
tie van onze Koningin als Landsvrouwe en
Moeder van het geheele Nederlandsche
'olk. Hoe innig is Zij daarmede samenge
groeid; welk een prachtig voorbeeld van
talende liefde geeft Zij ons door de wijze,
vaarop Zij Haar en onze zaken behartigt.
Daarom is er op dezen dag blijdschap in
Wishart; geen plichtmatige vreugde, omdat
hoofd van den Staat verjaart, maar
blijdschap, waarin liefde, diepe genegen-
beid en dankbaarheid zijn besloten.
Spr. stelde voor daaraan uiting te geven
'oor een driewerf „Leve de Koningin",
Uaraan spontaan werd gevolg gegeven en
at werd gevolgd door gemeenschappelijken
rang van twee coupletten van het Wilhel
mus met begeleiding van de Leidsche
christelijke Harmonievereeniging.
De gezamenlijke groepen van de afdeeling
tsideu der Ned. Padvindersvereeniging in
femenwerking met de Katholieke Verken
ners, gaven vervolgens een demonstratie van
™bt padvindersleven in een kamp, o.a. de
OP- en inrichting van een tentenkamp; de
jouw van een uitkijktoren, en voorts ven-
tawaaien en behendigheidsspelen, zooals
'*eedsche estafette, tumbling en rope-
•Pitining.
Eer. hartelijk applaus beloonde telken-
de prestaties der tongelui. die hier-
een goede reclame maakten voor het
fedvinderswerk in 't algemeen en voor de
tad-jamboree 1937 in het bijzonder.
Daarna kwam het derde en laatste ge-
'felte van dezen middag dat ook onge-
•iJleld het minst geslaagde was. Het be-
'bnd n.l. uit een openlucht-soecialiteiten-
Jferstelling. welke plaats vond op een ver-
.fe'd podium aan een der zij kanten van
'et terrein, nog achter de zetels der ee-
feodijden.
Teneinde het publiek in zoo groot moge-
'ben getale in de gelegenheid te stellen
ferrichtingen der artisten van nabli te
■'en werd de toch al niet bijzonder so
fte. alzetting opgeheven en stroomde de
•foiRte in de richting van het podium,
•ar een simpel cordon van padvinders en
Jbble politle-agenten den druk niet ver-
-knt te weer staan. Ettelijke kinderen
begonnen in het gedrang te huilen en
menig verwijt werd er door de ouderen niet
ten onrechte gericht tot hen. die voor
dezen wantoestand verantwoordelijk waren.
Het programma zelf bestond uit optre
den van verschillende acrobaten, die op-
Tijdens de Koninginnefeesten op het
Schuttersveld demonstreerden padvinders
het bouwen van een uitkijktoren met geen
andere hulpmiddelen dan touwen
en stokken.
zich-zelf-verdienstelijk werk verrichtten,
doch die wij toch liever zien op een wllle-
keurigen feestavond dan nu luist op de
feestelijke herdenking van den verjaardag
van H.M. de Koningin.
Dit circus-achtige einde vormde o.i. geen
gelukkig slot van de feestelijkheden van
..Koninginnedag".
In de Stadsgehoorzaal.
De Chr. Oranje vereeniging had gister
avond haar tenten opgeslagen in de Stads
gehoorzaal. De zaal. welke met nationaal
vlaggedoek was versierd bood een feeste-
Hiken aanblik. In overeenstemming hier
mede was ook de stemming.
Onder de zeer veie aanwezigen merkten
wii o.m op den burgemeester, mr. A. v. d.
Sande Bakhuyzen. die met harteliik applaus
werd begroet. Ovferste van Mens. den heer
van der Laan voorzitter der Drie Oct.
Ver. mr. A. J Romijn. voorz. van de Ver.
Koninginnedag, den heer Elsgeest. voorzit
ter van de Oranje Garde en voorts enkele
raadsleden en militaire en civiele autori
teiten. De voorzitter van de Chr. Oranje
Vereeniging ds. Thomas opende op gebrui
kelijke wijze waarna H.M de Koningin
in gedachten tegenwoordig de zegenbede
uit Ps. 124 werd toegezongen.
Ds. Thomas, ziin openingswoord uitspre
kend. herinnerde eraan dat wii. zooals een
bekend vaderlandsch lied zegt ..niemands
knecht" ziin. Dit zal zoo blijven, zoolang
Oranje blijft Verspelen wii echter Oranle
dan dreigt van meer dan één kant sla
vernij. Als Oranle niet meer gekend wordt
en hiervoor het communisme in de nlaats
komt dan ziin wij weg en zal het met ons
zaan zooals wii nu in Spanie zien Nooit
zuilen wii de kleur van het Oranje dan ook
ontrouw worden. De Chr Oranje Ver. wil.
hiertoe het hare bijdragen en mede wer
ken de Oranjeliefde wakker te houden en
te bevestigen.
Na er op gewezen te hebben welk een
groote schat ons volk bezeten heeft in den
persoon van den Vader des Vaderlands,
Prins Willem van Oranje, wiens geest ook
Koningin Wilhelmina vervult, gaf ds. Tho
mas nog een kleine inleiding op het his
torisch tooneelstuk „Geuzenaiarm" dat op
gevoerd zou worden.
De „Timdelerclub", die met de opvoering
van dit stuk zeer verdienstelijk werk heeft
verricht, kreeg nu gelegenheid om in een
drietal bedrijven den verwarden toestand
te schilderen, welke in het jaar 1566 (beel
denstorm) in de Nederlanden heerschte.
Prins Willem van Oranje (P. A. Kouwen-
hoven) hoofdpersoon in het stuk, was het
feitelijke hoofd van de oppositie, welke de
edelen voerden tegen de heerschzuehtige
politiek van Philips II tegen de ketters,
Zeer mooi kwam in dit stuk, waarin deze
dilettanten voortreffelijk werk leverden,
tot uiting de wensch van den Prins om den
geheelen strijd te laten verloopen langs
den weg van orde en recht Met het hoog
geplaatste doel: Vrijheid en recht voor
alle onderdanen, zoowel katholieken als
protestanten. Pakkend was vooral het
laatste bedrijf, waarin de Prins het oproer
te Antwerpen stilde, de oproermakers be
strafte en tegelijk ieder opriep voor den
rechtvaardigen strijd om vrijheid en recht
voor geheel de Nederlanden. De geuzen,
die eens de alarmklokken hebben geluid,
stellen zich nu onder leiding van den Prins
die 't geheel tot een goed einde weet te
brengen.
Zooals wij reeds hebben gezegd werd in
dit historische stuk zeer voortreffelijk spel
te zien gegeven. Doordat de rollen er goed
in zaten konden de acteurs en actrices
zich geheel aan de uitbeelding geven
waardoor een prachtige vertolking tot
stand kwam. Zeer verdienstelijk werk
leverde ook de heer H. Kres, die de regie
in handen had en er voor zorgdroeg dat
alles een goed en vlot verloop had.
Muziek van „Syphonia" o.l.v. den heer
Plu, door welk gezelschap ook een vader-
landsche liederen potpourri werd verzorgd,
completeerde deze Oranje-samenkomst.
Met een geestdriftig driewerf hoera voor
de Koningin en de Prinses ging de samen
komst uiteen.
De Chr. Oranje Vereeniging mag met
groote voldoening op dezen avond terug
zien.
Vermelden wij nog dat de aankleeding
van het stuk en de grimeering bij den
heer Honpezak in goede handen was.
De „uiterlijke" viering van den Konin
ginnedag werd besloten met een tweetal
concerten op de Lammermarkt en op de
plaats, waar eens de sociëteit „Musis
Sacrum" stond, respectievelijk verzorgd
door het muziekkorps van 6 R.V.A., direc
teur de heer M. Bolderdijk en door de
R.-K. muziekver. ..Perosi", directeur de
heer J. Noordanus.
Mede door het fraaie zomerweer werden
beide concerten uitgevoerd ten aanhoore
van een talrijke schare toehoorders.
Onderstaand telegram is gisteren nog
gezonden aan Hare Majesteit de Koningin:
Het Bestuur der 3 October-Vereeniging
te Leiden biedt Uwe Majesteit ter gele
genheid van Haren verjaardag zijn beste
gelukwenschen aan en betuigt Uwe Ma
jesteit zijne eerbiedige hulde.
(w. - w. VAN DER LAAN. Voorzitter.
F. W. WICHERS ROLLANDET.
Secretaris.
DE OPHEFF.. 1 DER GEMEENTELIJKE
KWEEKSCHOOL.
De leerlingen van het laatste studiejaar
voltooien hier hun opleiding.
In verband met het besluit van den Ge
meenteraad tot opheffing der Gemeente
lijke Kweekschool voor Onderwijzers en
Onderwijzeressen zijn ten aanzien van de
in opleiding zijnde leerlingen de navolgende
maatregelen genomen:
De leerlingen, die zijn bevorderd tot het
tweede studiejaar, worden zonder examen
tosgelaten tot de tweede klasse van de
Rijkskweekschool te 's-Gravenhage; de
leerlingen der derde en hoogste klassen
vormen een parailelklasse van die Rijks
kweekschool; zij blijven ondergebracht in
de school aan de Oude-Vest en zullen on
derwijs ontvangen van nagenoeg dezelfde
leerkrachten als het vorige jaar.
Hedenmorgen zijn de lessen hervat. Deze
maatregelen zijn genomen kunnen worden
dank zij de groote tegemoetkomendheid en
medewerking van het gemeentebestuur.
HARDNEKKIGE BRAND.
Gisteravond te ruim kwart over zes be
merkte de melkboer P. van K., dat een
berg stroo. staande op het erf van de firma
Van der G. en S. aan den Zoeterwoudsche-
weg. in brand was geraakt.
Hij waarschuwde de brandweer, waarna
de motorspuit onder leiding van inspec
teur Couzy spoedig verscheen en de vlam
men. die zich ook reeds hadden medege
deeld aan een in de nabijheid staanden
hooiberg, met vier stralen aanpakte.
Zij kon echter niet voorkomen, dat de
strooberg geheel verloren ging. terwijl de
hooiberg op verscheidene plaatsen ernstig
inbrandde.
Zóó moeilijk bleken de verschillende
vuurhaarden te bereiken, dat het blus-
schlngswerk den geheelen nacht voort
duurde en hedenmiddag om 12 uur nog
niet was beëindigd.
De commissaris van politie was op het
terrein aanwezig.
Met betrekking tot de oorzaak vernemen
wij, dat de brand vermoedelijk is ontstaan,
doordat twee meisjes, respectievelijk van
5 en 9 jaar, tusschen de beide bergen in
een kaarsje van 'n lampion hebben willen
aansteken, waarbij de kaarsvlam met het
stroo in aanraking is gekomen.
ZILVEREN KLOOSTERJUBILEUM.
Maandag 7 September a.s. zal het 25 jaar
geleden zijn, dat pater Evodius van der
Snoek, kapelaan aan de Hartebrugkerk
alhier, trad in de Orde der Minderbroeders
te Wychen. Het zilveren kloosterjubileum
van pater Van der Snoek zal Zondag a.s.
kerkelijk worden herdacht.
Dr. A. J. BERNET KEMPERS.
Benoemd tot bibliothecaris van het Kon.
Bat. Genootschap van K. en W.
A. J. Bernet Kempers.
Naar wij vernemen zal dr. A. J. Bernet
Kempers. privaat-docent in de vergelij
kende cultuurgeschiedenis van Zuid-Oost-
Azië aan de Rijksuniversiteit en conser
vator aan het Instituut Kern alhier, bin
nenkort worden benoemd tot bibliothecaris
van het Koninklijk Bataviaasch Genoot
schap van Kunsten en Wetenschappen.
A. J. Bernet Kempers werd 7 October
1906 geboren. Hij studeerde Arische let
teren in Leiden en München en promo
veerde in Maart 1933 alhier op een proef
schrift getiteld „The Bronzes of Nalanda
and Hindu-Javanese Art" tot doctor in de
letteren en wijsbegeerte. In December 1933
werd hij toegelaten tot privaat-docent in
de vergelijkende cultuurgeschiedenis van
Zuid-Oost-Azië aan de Leidsche Universi
teit en gaf zijn eerste openbare les in
Maart 1934 over „De Indische cultuur
stroom". Voorts is hij conservator van het
Instituut Kern hier ter stede.
In 1935—'36 maakte hij een studiereis
naar Nederlandsch- en Brit-sch-Indië.
Vermoedelijk zal de benoeming eerst bij
aankomst te T~?tavia officieel worden be
kend gemaal, i. Dr. Bernet Kempers ver
trekt 18 dezer met het s.s. „Johan de Witt"
v- inua naar Indië.
ORGELAVOND FEIKE ASMA.
Het programma der wekelijksche orgel
avonden in de Hooglandsche Kerk door
den heer Feike Asma uit te voeren is voor
morgenavond samengesteld uit werken van
Bach, Handel, Vierne. Widor e.a.
Ds toegang is vrij.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: Naamlooze Vennootschap G.
F. W. Herngreen's Fijnhouthandel, Steek-
terweg 39. Alphen a. d. Rijn. De statuten
zijn gewijzigd.
Opheffing: Firma Langkamp, Molen
straat 20. Noordwijk, handel in en repa
ratie van motor- en andere rijwielen enz.,
J. Camphuis.
o
LEIDSCHE BELASTING-OPHAALDIENST.
Genoemde dienst heeft in de afgeloopen
maand f. 12.534,97 aan de Rijksontvangers
afgedragen, benevens f. 1580.34 aan den
gemeente-ontvanger.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
aanslagen en beschikkingen zoo spoedig
mogelijk na ontvangst ten kantore van
den dienst Nieuwe-Rijn 22 moeten worden
ingeschreven.
LEIDSCHE SPAARBANK.
Bij de Leidsche Spaarbank is in de vorige
maand (Aug. 19361 ingelegd f. 339.859.29
en terugbetaald f. 330.295,61. 113 nieuwe
inleggers werden ingeschreven en 115
boekjes werden geheel uitbetaald.
Het te goed der 18.500 inleggers, inclu
sief 1447 deelnemers aan den Afhaaldienst.
bedroeg einde Augustus f. 8.178.703.27.
De alhier gehouden collecte ten bate
van het T.B.C.-fonds „Draagt elkanders
lasten" heeft f. 379.41'/- opgebracht.
De wethouder van onderwijs is ver
hinderd morgen spreekuur te houden.
Bij de politie zijn inlichtingen te be
komen omtrent een pak boter, inhoudende
20 halve ponden, dat Donderdag j.l. onbe
heerd op den Heerensingel is gevonden.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Hoe Nederland Koninginnedag: vierde.
(3e Blad).
Een Engelsch jacht op de Eierlandsche
gronden gestrand; de bemanning in veilig
heid. (Gemengd, 3e Blad).
Engeland won met 102 den tenniswed
strijd tegen Nederland. (Sport, 3e Blad).
De clearing-overeenkomst met Roemenië.
(Laatste Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
De aanval op Irun is heden hervat.
(le Blad).
Het Poolsche bezoek aan Frankrijk.
(Buitenland, le Blad).
Blijft Titulescu Roemenië vertegenwoor
digen in den Volkenbond? (Buitenland,
le Blad).
Ernstig mijnongeval in Bochum. 25
slachtoffers. (Bulten!. Gemengd, 3e Blad
en Tel.. le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Reizen van diplomaten - Scandinavië
en den Volkenbond.
De Fransche zoowel als de Poolsche pers
hechten zeer groote waarde aan het be
zoek van den Poolschen generaal Rydz
Smigly aan Frankrijk.
De minister van oorlog en nationale ver
dediging, Daladier, heeft gisteren een de
jeuner aangeboden ter eere van den gene
raal waar o.m. ook Blum en Delbos aan
zaten. Daladier hield een zeer hartelijke
welkomstrede tot den Poolschen generalis
simus. waarvoor deze in hartelijke woorden
dank zeide.
Gistermiddag is generaal Rydz Smigly
vergezeld van generaal Gamelln naar
Reims vertrokken voor een bezoek aan de
militaire vliegvelden in de buurt van deze
stad. Hij kwam hier om half vijf aan. Hij
werd verwelkomd door minister Cot, die
juist in een vliegtuig uit Villacoublay was
eekomen. De Poolsche generaal werd le
vendig toegejuicht. Hij inspecteerde twee
afdeelingen.
Verscheidene toestellen werden den ge
neraal gedemonstreerd zoowel in de lucht
als op het veld. Vervolgens werd de instal
latie voor het peilen van nachtvliegers be
zichtigd en om zes uur volgde een groot
défilé in de lucht, waar 100 toestellen aan
deelnamen. Daarna vertrok het gezelschap
van het vliegveld om zich naar de stad
Reims te begeven waar een diner was ge
organiseerd ter eere van Rydz Smigly.
Later op den avond is generaal Rydz
Smigly naar Nancy vertrokken, waar hij-
eveneens met veel eerbetoon werd ontvan
gen en luide werd toegejuicht.
De Hongaarsche rijksbestuurder Horthy
is weer thuis. Opnieuw doen geruchten de
ronde over een a.s. aftreden der regeering
Goemboes doch bevestigd zijn deze niet.
Goebbels heeft zijn bezoek aan Venetië
beëindigd. Hij heeft nog een delegatie der
Duitsche kolonie ontvangen, waarin hij
o.a. zeide, dat de Duitscher in het buiten
land zich, op een vooruitgeschoven post,
pionier van zijn volkswezen moet toonen.
Deze taak is niet steeds gemakkelijk in
landen, waar tegenover het vaderland ze
kere tegenstellingen tot uiting komen.
De Duitscher in het buitenland wordt
echter door zijn vaderland beschermd Ge
lijk blijkt uit het zenden van Duitsche
oorlogsschepen naar de Spaansche wate
ren Duitschland geeft den Duitscher in
het buitenland een dekking in den rug.
Daarom moet hij zich beschouwen als
een door liet vaderland verzorgd lid van
het weer sterk geworden Duitsche volk.
De Zweedsche minister van buitenland-
sche zaken Westman. verklaarde in een
verkiezingsrede dat Zweden nooit het
Fransche voorstel der regionale pacten zou
aanvaarden, hetwelk de verplichting mee
brengt militaire sancties tegen den aan
valler van een der onderteekenaars te
nemen.
Hij herinnerde eraan, dat Zweden steeds
geweigerd heeft dergelijke verplichtingen
te aanvaarden, zelfs binnen het kader van
den Volkenbond.
De Zweedsche ivenschen voor de reorga
nisatie van den Volkenbond zijn gebaseerd
op de volgende beginselen:
Hervorming van den Volkenbond tot een
