INDRUKKEN UIT JAPAN.
In- en Verkoop
Fa. B. de Kier
Engeland bouwt een tweede
reuzenschip de „King George V"!
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 1 Augustus 1936
Omvangrijke smokkelhandel naar China.
van tweetlehandsch en
nieuwe Schoolboeken
LAND- EN TUINBOUW.
LUCHTVAART.
kKIIN/T EN LETTEREN,
4000 mail werken aan den bouw van het nieuwe
reuzenschip. - Indirect werk voor 300.000 menschen
Steeds grootere en snellere Oceaanreuzen.
(Van onzen correspondent te Tokio.)
De eenvoudige toerist, die China bezoekt
wordt wanhopig wanneer hij mei zijn
ricksha-koelie moet afrekenen, want hoe
zal hij zijn weg vinden in hel labyrinth,
der Chineesche geldsoorten, wanneer hij
hoort van zilver, big money, small money
er. coppers.
Er is ook inderdaad niet uit te komen en
zelfs de bankiers en economen raken vaak
hel spoor kwijt in dezen doolhof, waarin
als eenige gids. het beroemde boek On
Chinese Currency van onzen landgenoot
mr G. Vissering dienst moet doen. Het
wpid lang voor den grooten oorlog ge
schreven. doch wordt nog steeds gebruikt,
maar het geldprobleem is al zoo oud ais
China zelf. Tot voor korten tijd diende
het zilver als algemeene basis voor het
geldwezen en het economische leven. De
verschillende regeeringen en plaatselijke
potentaatjes mochten nog zoo veel papier
laten drukken, de ongeletterde bevolking
bleef hangen aan het metaal, ook al uit
wantrouwen tegen die biljetten, waarop
dingen gedrukt stonden, die men immers
toch niet kon lezen Daardoor kon zelfs
een overmatige uitgifte van papiergeld het
economische leven toch nooit ontwrich
ten. omdat het grootste deel van de bevol
king. de boeren, hun producten alleen af
gaven tegen de zilverenklompjes. Toen
kwam echter de Amerikaansche rcgecring
velleden jaar met haar maatregelen om
den prijs van zilver op te drijven.
Luid verkondigde men in Washington,
dnl men op die wijze de koopkracht van
de groote massa in China wilde vergroo-
ten. doch men verloor uit het oog, dat er
nor een oude Wet van Gresham bestaa'.
die betoogt, dat wanneer in een land twee
geldsoorten naast elkaar bestaan. het
goede geld door het slechte zal worden
uitgedreven. Zoo geschiedde het indcidaad
Het zilver steeg voortdurend in prijs, vond
gereede koopers op de Amerikaansche
markt en de Chineesche wisselaars, brach
ten het niet langer naar den boer om er
landbouwproducten voor te koopen, doch
zonden het naar buiten.
Zoo verdween het zilver uit China. Wel
vaardigde de regeering in Nanking al
spoedig een uitvoerverbod uit. doch zij
miste de kracht om het door te voeren.
Wat hielp bovendien een dergelijk verbod
wanneer de in Noord-China oppermach
tige Japanners het oogluikend toelieten,
da! hun onderdanen, de Koreanen, een ge
weldigen smokkelhandel in zilver dreven.
Men zond smeekbeden naar Washington,
doch de Amerikanen bleken niet van zins
hun politiek te veranderen, al protesteer
den de Amerikaansche firma's in China
ooi: met den meesten nadruk tegen deze
zc'rzuchtige houding.
De regeerinc in Nanking kwam voor de
grootste moeilijkheden te staan, de han
del kwijnde. de belastingen bleken niet te
innen, een geweldige inflatie met al zijn
gevolgen stond voor de deur.
De Britten met hun groote belangen in
China besloten daarop hun financieelen
expert Sir Frederick Leith Ross naar het
Verre Oosten te zenden om den Chlnee-
zen goeden raad te geven. Hij reisde over
Canada naar Tokio, waarbij het opviel
hoe hij zoodoende een boog om Washing
ton maakte. In Tokio was de ontvangst
echter ook niet zeer vriendelijk, men liet
hem duidelijk merken r.iet van een inter
nationale financieele hulp aan China ge
diend te zijn. Tevergeefs betoogde de Brit-
sche diplomaat, dat alleej een gezond
Cliina een goede markt voor de Japansche
producten kan zijn.
De Generale Staf sprak zijn veto uit. de
Jaoaansche politiek mocht niet toelaten,
dat Europa zich met de Chineesche zaken
ging bemoeien. De Engelschman ging ech
ter toch naar China waar hij tot groot
leedwezen van Tokio, door de regeering in
Nanking met open armen werd ontvangen
Een reorganisatieplan werd ontworpen,
een Britsche leening in het vooruitzicht
gesteld, alleen Amerika hield zich nog af
zijdig. al viel .toch eenige verandering te
constateeren in de tot dusver zeer starre
houding van de Amerikaansche politici en
financiers.
Het waren niet uitsluitend de eigen
handelsbelangen, die Engeland noopten
China te hulp te komen, de hulpactie had
wel degelijk een politieken achtergrond.
De Japansche druk in Noord-China ver
meerderde immers met den dag.
Practisch heer en meester in het gebied
bezuiden den Chineeschen Muur lieten de
Japanners maar al te gaarne toe. dat on
tevreden elementen er een autonomie be
weging ontketenden, die met de stichting
van een van Nanking onafhankelijke re
geering in Oost Hopei eindigde.
Maarschalk Tsjang Kal Sjek's positie
werd hierdoor zeer moeilijk.
De regeering in Canton verweet hem
niet krachtig genoeg tegen Japan op te
treden, maar nog druk bezig met behulp
van een Duitsche militaire missie het le
ger te reorganiseeren ontbrak het hem
aan de middelen om weerstand te bieden.
De Britten hadden zelfs hun vloot uit de
Chineesche wateren terug moeten trekken
om hun schepen tegen de Italianen in de
Middellandsche Zee te concentreeren
De eenige bondgenoot die zich meldde
was Rusland, het bolsjewistische Rusland
dat hij in 1926 op ruwe wijze de deur ge
wezen had. Het bloed kruipt echter waar
het niet gaan kan en zoo werden heel
voorzichtig en in het geheim de banden
n.et Moskou weer aangeknoopt. Al maan
den lang melden dp bladen uit Tokio, dat
Rusland en China het weer eens zijn ge
werden en zelfs wil men in Tokio gelooven
- eJL?en seheirn verdrag gesloten zou
z)jn Dat vindt men in Tokio niet prettig,
doch ook de Engeischen werden ongerust
Zij weten uit eigen droeve ervaring wat
een Bolsjev.lstisch China voor hen betee-
kent, de incidenten in Canton en Nanking i
liggen nog immers verscb in het geheugen
in Centraal-Azië waardoor ze deze troepen
in korten tijd naar de Britsch-Indische
grens kunnen vervoeren. Wel is Moskou nu
ook lid van den Volkenbond en het steunde
zelfs de actie tegen Italië, maar dat schiint
net als het Fransch-Russische verdrag' al
leen voor Europa van belang. Wanneer
Groot-Brittannlë met eoeden raad en daad
btistaat geschiedt dit dan ook tevens om
Tsjang Kai Sjek te beletten zich geheel in
de armen dgr Sovjets te werpen Maar
elke steun aan China wordt door Tokio als
tegen Japan gericht beschouwd Zoo zitten
de Britten tusschen twee vuren. Helpen zii
de Chineezen dan wordt Japan boos. laten
zii China in den steek, dan hebben de
Russen gewonnen soel.
Nadat de zilverstroom heeft opgehouden
te vloeien omdat er oractisch geen zilver
meer onder de massa in China is. spelen de
Japanners een ander spel.
NU wordt er in omgekeerde richting ge
smokkeld. Heele scheepsladingen Japan
sche goederen, vooral suiker en kunstzijde,
worden naar Noord-China verscheept en
naar de Japansche concessie in Tientsin
vervoerd. De Chineesche douane-ambtena
ren staan daar machteloos tegenover, daar
ze in dit gebied dat onder Japansche con
trole staat, niets te zeggen hebben.
Volgens officieele Chineesche gegevens
werden in één week (19—25 April i niet
minder dan 7000 balen kunstzijde. 80.000
zakken suiker binnengesmokkeld om van
andere artikelen maar te zwijgen. Op die
wijze wordt de legitieme handel doodge
drukt en de douane-inkomsten waaruit
China ztin Europeesche en Amerikaansche
leeningen moet voldoen, ztin met honderd
millioen dollars, veel meer dan een derde
van het totaal terugge:oopen. De toestand
wordt onhoudbaar en zelfs de bonafide
Japansche handelaren protesteeren.
De „Japan Advertiser" schreef: Het is
opvallend dat deze smokkelarij, die niet
alleen de handel, maar ook de douane
inkomsten ruïneert, juist plaats vindt op
het oogenblik. dat de reorganisatie van het
Chineesche geldwezen een succes blijkt te
zün en China er weer aan kon gaan den
ken ztin schulden te betalen.
Uit China komen zeer ernstige berichten.
De Chineezen. zoo verluidt het. schtinen er
ernstig over te denken om aan den voor
hun onhoudbaren toestand een eind te
maken.
Men rekent in Peipinz met een gewa-
penden weerstand, het woord oorlog wordt
in alle toonaarden herhaald
Het is te begrijpen, dat dit de Engeischen
met groote zorg vervult.
Het spel van Moskou Is buitengewoon
handig, want. terwtil de Britten het geld
moeten verschaffen, trekken de Russische
diplomaten aan de touwtjes en Engeland
moet zich tot de rol van meelooper beoalen.
Na lang aarzelen heeft de Britsche am
bassadeur in Tokio eindelijk een zwak pro
test laten hooren. waarop men hem heel
beleefd heeft medegedeeld met de smokkel-
affaire niets te maken hebben.
Ook de Amerikanen hebben iets gezegd,
waarbij echter zorgvuldig vermeden werd
het woord protest te gebruiken en ook
legde men er zoowel van Engelsche als
Amerikaansche ziide den nadruk op. dat
men geen gemeenschappelijke actie oo het
oog had.
Het is nu de groote vraag wat de Japan
sche regeering zai doen. Zii kan de gefluis
terde protesten van de Europeesche mo
gendheden naast zich neerleggen, maar
wanneer de Chineezen voet bii stuk hou
den. wordt de toestand anders. Dan heeft
men immers niet alleen met Nanking, doch
ook met Moskou te maken. Men wil hier
weten, dat de Britten zoowel in Parijs als
Berlijn stappen hebben ondernomen voor
een gemeenschappelijke actie.
Duitschland zou daarop geantwoord heb
ben. dat het. daar het na den oorlog geen
aandeel meer had in de Chinese Maritime
Customs" ook geen belangen te verdedigen
had. Wat Parijs gezegd heeft ls nog niet
bekend. Het hangt er voor de Engeischen
nu nog van af wat Amerika uiteindelijk
zal doen Een Chineesche missie onderhan
delt oo dit moment in Washington over
een leening al dan niet in samenwerking
met de Engeischen. maar wat baat finan
cieele hulp wanneer tegelijkertijd het heele
economische bestel door den smokkelhan
del wordt ondergraven.
Het is een heel moeilijk geval en met
bitterheid kan men in Engelsche kringen
de vraag hooren stellen, waarom heeft
Eden niet naar Laval en Hoare geluis
terd. Nu leiden we in Europa een gevoelige
nederlaag en moeten in Azië naar de oii-
nen van Rusland dansen,
J. FABIUS.
(Nadruk verboden).
SCHOOLBOEKHANDEL
NIEUWE RUN 45 - TELEF. 885
LEIDEN.
7361
(Ingcz. Med.)
DE NIEUWE FOKKER-JAGER
D. 21.
Nederland wordt wel eens één der eerste
mogendheden op het gebied der luchtvaart
genoemd en gedachtig aan dit eervolle
praedicaat is Fokker uitgekomen met een
jachtvliegtuig, dat een vergelijking met
nieuwe scheppingen op dit gebied in het
buitenland glansrijk kan doorstaan, zoo
niet deze overtreft. Dit nieuwe Fokker-pro
duct ls de snelle Jager D 21. Een bijzon
derheid van dit toestel is, dat het bij groo
te snelheid over een zijde weg kan vallen
door gebruik van 'den stuurknuppel, zon
der dat de motor gedrosseld of gas gege
ven moet worden. In tegenstelling met de
meeste andere soortgelijke machines, ter
wijl de besturing toch geen buitengewone
moeilijkheden oplevert en het toestel door
den doorsnee-piloot bevlogen kan worden.
De D 21 is een vrijdragende laagdekker.
welke zoowel met een vast- als een intrek
baar landingsgestel kan worden uitgerust.
De vleugel is van hout en de romp van
gelascht naadloos staalbuis, bekleed met
doek, volgens de bekende Fokker-construc
tie. De cockpit is geheel gesloten en zeer
ruim. Groote ramen geven den bestuurder
een schitterend, geheel vrij uitzicht in alle
richtingen. Het dak, waarin een flinke toe-
gansdeur ls aangebracht, kan ingeval van
nood met één handgreep worden afgewor
pen.
De vleugelklappen worden door middel
van stangen bediend, en zijn statisch en
aërodynamisch uitgebalanceerd. Zij zijn
voorzien van kleine trlmvlakjes welke op
den grond versteld kunnen worden. De
landingsklappen, of luchtremmen, worden
hydraulisch aangedreven, en verminderen
de landingssnelheid aanmerkelijk, wat voor
deze machine, die de 500 K.M. per uur zeer
benadert, geen overbodige luxe is.
De machine is met een volledig aantal
Instrumenten uitgerust, o.a. een compleet
stel blindvlieginstrumenten. Deze zijn zeer
overzichtelijk opgesteld en worden indl-
recht verlicht.
De stuurhut ls geheel luchtdicht afge
sloten en voorzien van een zuurstof-instal
latie voor het vliegen op groote hoogte.
Het zuurstof-apparaat wordt electrlsch
verwarmd.
De maximum snelheid bedraagt 485 K.M.
p. uur, de kruissnelheid, op 70% van het
motorvermogen, 410 K.M. p. uur. Het lan
dingsgestel is intrekbaar.
Deze buitengewoon snelle eenpersoons
jager stijgt in slechts 1,2 minuut naar een
hoogte van 1000, in 3.45 minuut naar 3000,
in 9.15 min. naar 7000 en in 11.7 minuut
naar een hoogte van 8000 meter. Het ab
soluut plafond, de grootst mogelijke hoqg-
te, welke theoretisch bereikt kan worden,
is 10300. de praktisch bereikbare hoogte
plm. 10.000 meter, zoodat de zuurstof-in
stallatie niet geheel en al overbodig zal
zijn!
Voor belangstellenden laten we nog eeni
ge maten volgen: spanwijdte (bij intrek
baar landingsgestel) 11.7 M„ zonder in
trekbaar landingsgestel 11 M.. hoogte 2.8.
lengte 8 meter. vleugeloppervlak resp. 18
en 16 M2. meter, motor Hlspano 14 Ha.
max 1100 PK bij 2125 toeren per minuut,
zij 70% van het motorvermogen 732 PK
bij 1850 t/mtn.. benzineverbruik bij 2125
toeren 275 KG. p. uur, bij 1850 toeren 168
K.G./min.
De eerste toestellen van dit type hebben
reeds proef gevlogen en voldeden aan alle
gesteld eischen.
TAXE-GEDEELTE CONSUMPTIE-MELK.
Ned. Zuivelcentrale, 2 t/m. 8 Augustus
En dan is er de Russische bedreiging ln consumptlemelk regeeringscontract, taxe.
Centraal-Az;ë aan de Noordzren= van i gedeelte 5 1/4 cent, eventueel verhoogd met
Britsch-Indië Z^olarig de Russische leeers premie of verminderd met afdracht voor de
onder generaal Bliic^er aan den Amber kwaliteit: overmelk regeerings-minimum-
staan is 'net gevaar zao zroot niet doch de|PrUs 4,30 cent. Afdracht bij levering in
Sovjets bouwen een net van spoorwegen consumptie van andere dan taxemelk 2'/i ct.
EEN LUCHTREIZIGER MET RUIM
500 VLUCHTEN.
De heer P. Kerdel, directeur van de New
castle Coal Company te Rotterdam, heeft
reeds 509 vluchten als luchtreiziger op zijn
boekje staan.
Donderdagmiddag ls om dit gedenk
waardig feit (het passeeren der 500) luister
bij te zetten de heer Kerdel gehuldigd in
de directiekamer van het K.L.M.-gebouw in
Den Haag.
Namens den directeur heeft de heer D. J.
de Vries den heer Kerdel toegesproken en
hem als aandenken een fraai zilveren pla
quette overhandigd met de beeltenis van
een Fokker/Douglas-vliegtuig en met een
toepasselijke inscriptie van den heer A.
Plesman.
De heer Kerdel heeft bij deze gelegenheid
nog oude herinneringen opgehaald uit zijn
eersten vliegtljd. Hoe hij met Hinchcliffe
vliegend, hooge kaplaarzen aan moest trek
ken en zich in een zware leeren jas hullen,
zoodat zijn dochtertje hem in dit „bar-
baarsch" costuum niet herkende.
DE POSTVLUCHTEN.
Hedenmorgen te 6.05 uur is de „Nachte
gaal" van Schiphol vertrokken voor den
tocht naar Indlë. De volgende passagiers
hebben geboekt: twee Amsterdam—Singa
pore. een AmsterdamAllahabad, twee
Amsterdam—Jodphur, een Amsterdam
Cairo.
Medegenomen ls 241 kg. briefpost, 3 kg.
pakketpost en 71 kg. vracht.
TIJDSCHRIFTEN.
In het Augustus-nummer van Buiten
leven schrijft W. Tolsma over Vogelbe
scherming, G. Bleeker over Tuinen en
Parken in Nederland, N. Heerkens over
Maak zelf een vijver, G. P. Bronkhorst over
Geprepareerde Hyacinthen, J. H. Heyer
over Een experiment, J. K. Budde over
Klimrozen, G P. Bronkhorst over Bloem
bollen, A. v. Gijzen over een Verrassing, A.
J. Herwig over Primula's in de huiskamer,
G. D Duursma over Een vreemde groeier
en een mooie bloeier en J. W. Kruimer
over De groententuin in Augustus.
Bedenk, dat het zeewater niet
alleen honderd meter, maar ook
tien meter uit de kust de gewenschte
afkoeling geeft.
(Van onzen correspondent.)
De regeering heeft thans officieel be
kend gemaakt: aan den bouw van een
zusterschip van de „Queen Mary" zal zoo
spoedig mogelijk begonnen worden. Het
bericht hing al een tijd ln de lucht, men
voelde het aankomen, want het valt niet
langer te ontkennen, dat de Oceaanreus,
die nu wanhopige moeite doet het „Blauwe
Lint" te veroveren, een desillusie is ge
worden. Daar toe moet men de mentaliteit
van het Engelsche publiek begrijpen
want in de eerste plaats is het niet de
directie van de Cunard White Star die dit
schip heeft gemaakt, noch de scheepsbouw
kundig ingenieur, noch de klinknageldrij
ver van John Brown and Co. Ltd. Het is
de man in de straat geweest, de ambtenaar
die naar zijn werk gaat, de melkboer die
langs z'n klanten rijdt en de generaal
achter z'n stafkaartentafel, die beslisten,
dat er een .Queen Mary" gebouwd zou
worden, en het is hetzelfde publiek, dat
nu beslist dat er een nóg grooter. nóg
sneller schip voor de marine tot stand zal
komen „The best in the world", en direct!
Dat de „Queen Mary" vermoedelijk het
meest luxueuse schip ooit gebouwd, tril-
lingvrij is. interesseert al geen mensch
meer.
Zij heeft op haar eersten overtocht het
bestaande record niet geslagen als
excuus kon toen mist gelden. Op haar
tweeden tocht heeft zij het ook niet ge
haald, en dat is in de openbare meening
haar doodvonnis geweest. Al breekt zij het
record vandaag of morgen nog: het zal
niet meer helpen. Dat deskundigen in
bootjes rond de vier schroeven varen met
geleerde gezichten, hier een stuk van een
machine vijlen, daar wat bijlasschen en
achter hun oor krabben, is, volgens „men",
hoogstens een affront. Dan maar weer een
ander schip.
De „Mauretania" voerde twee-en-twin
tig jaar den Blauwen Wimpel; daarna
waren het de Duitsche „Bremen" en
„Europa", de Italiaansche „Rex" en „Conté
di Savoia". dat toen juist de Franschen
met de „Normandi" gingen meespreken
heeft de maat in het Britsche wereldrijk
deen overloopen.
Volgens Engelsche begrippen heeft' de
Franschman immers maar twee natuurlijke
plaatsen in het heelal: vóór of achter de
tapkast. Op zee hoort hij niet thuis. Pu
blieke opinie, pers. radio en film hebben
elkaar in wisselwerking opgezweept nu
zit men aan den grond.
Staaltje van Engelsche mentaliteit.
Een heerlijk staaltje van de mentaliteit
hier is het volgende, dat misschien al in
Nederland bekend is geworden. Een redac
teur schrijft in zijn krant:
„Het is welhaast vanzelfsprekend dat
een Engelsche boot den Blauwen Wimpel
in top voert."
Den volgenden dag zullen de haren van
den armen men wel ten berge zijn gerezen
toen hij een stroom ingezonden brieven
ontving, waarin hem het woord „welhaast"
ernstig werd kwalijk genomen! Een hoofd
artikel was ncodig om de gemoederen te
bedaren. Men zou zoo'n grap verwachten
in .Punch" hier was het enist.
Toen wij verleden week een bekend West
End nieuwstheater bezochten, en het „ge-
dokter" aan de „Queen Mary" op het doek
verscheen, begon het publiek hoorbaar te
gapen, duidelijker symptoom van „moe
heid" is in Engeland niet denkbaar! Maar
even daarop, toen de vaandelultrelking in
Hydepark en de moordaanslag op den
koning vertoond werd, stond men als één
man op.
Drijvend hotel of zeekasteel?
Een factor die ook meespreekt is de
smaak van het internationale reizigers
publiek, en hierin ls de „Normandië" haar
concurrentie ver vooruit. De Franschen
hebben alles in het werk gesteld om een
soort „drijvend hotel" te krijgen. Van
binnen en buiten is alles gladgestroom-
lijnd.. De reiziger waant zich in een Con
tinental „Palace". Over het boegdek
bij ieder schip vol kettingen en machines
is een tweede laag dek gebouwd, om
deze wanorde aan het oog van de prome
nade te onttrekken, verder bevindt zich
vlak bij den boeg een hooger dek, als een
breed scherm naar voren gebouwd, zoodat
overslaand water zijwaarts wordt afge
drukt.
De korte pijpen geven een gevoel van
stoerheid en macht, en zijn stuk voor stuk
lager naar achteren. Dit haalt het voor
schip (voor het oog dan) op, terwijl de vier
promenadedekken aan den achtersteven
geleidelijk terugspringen, zoodat men een
„bison" effect krijgt, dat het scheepspro-
fiel veel esthetischer maakt. Een truc
maar het oog wil ook wat.
Niets van dit alles ls bij de „Queen
Mary" te vinden, alles ls hier traditie, of
zoo men wil conventie. Het voorste dek ls
overladen met ankerkettingen en lieren,
direct hierachter komt de brug. De pijpen
zijn te hoog en te smal en „drukken" het
visueele beeld. Overal worden de passa
giers eraan herinnerd, dat zij zich op zee
bevinden, een overvloed van koekoeks en
ventilatorschachten breekt de lijnen. Dit
schip is grooter, luxueuser en sneller dan
eenig ander ooit ln Engeland gebouwd.
Maar het brengt niets nieuws: het ls een
vermenigvuldiging van het bestaande
Merry old Engeland in 20e eeuwsche di
mensies. Het is een open vraag of men
zich in scheepsbouwerskringen aan deze
critiek zal storen. ZIJ wordt herhaaldelijk
gehoord, maar.als de Franschen nu
maar niet met al dit nieuwe begonnen
waren!
Tot nu toe is er niet veel hoop op. Enge
land zou Engeland niet meer zijn als men
zich aan het vasteland iets gelegen liet
liggen.
Den nieuwe bouw.
„No. 534" van John Brown en Co. Ltd.'s
scheepswerf bleek de „Queen Mary" te
worden. Volgende maand wordt op dezelfde
werf de kiel gelegd voor de officieele „No.
552". Het wordt natuurlijk een „King
George V" een andere mogelijkheid be
staat eenvoudig niet.
Dit schip ls 2000 ton grooter ontworpen
dan de „Queen Mary", welke er 80.773 ver
plaatst. En het zal 500.000 pond sterling
meer kosten, in totaal 5.500.000 pond ster
ling. Vijftien maanden zullen voorbijgaan
met de constructie van de romp, zoodat
de vanstapelloop ln de» herfst van het
jaar 1937 tegemoet gezien kan worden.
Drie a vierduizend man zijn noodig om
de kiel te bouwen; geen wonder, dat dat
voorspoed brengt langs de Clydebank. En
dat zijn dan nog hoofdzakelijk metaal
arbeiders, want als men gaat optellen wat
aan het bouwen van zoo'n zeereus mee
werkt. direct of indirect, komt men op een
300.000 personen. Dat getal lijkt natuurlijk
overdreven, maar bij nader inzien is het
dat niet. daar men dit schip eigenlijk als
een hoog gespecialiseerde stad beschouwen
kan
De reden, dat men het tweede contract
bij dezelfde firma afsluit, is de volgende:
de werf van Brown is nog geheel op het
bouwen vgn een 80.000 ton schip ingericht.
Was men weer ergens anders begonnen,
dan zou alleen al een bedrag van ruim
vijf millioen gulden aan voorbereidende
onkosten verloren gaan.
Dat „Clydebank" weer een order krijgt
is echter een teleurstelling voor „Tyneside",
waar Vickers Armstrong Ltd. de scepter
zwaait. Die firma hoeft echter toch niet te
klagen: Vickers heeft tegenwoordig den
wind ln de zeilen, zij is gespecialiseerd op
oorlogsmateriaal. En de orders worden ge
plaatst. bij duizenden tonnen. Juist is
bij Vickers weer de kiel voor een nieuw
slagschip gelegd.
Steeds grootere passagiersschepen voor
de verruiming van den handel en de ver
broedering der naties.
Steeds zwaarder bewapender dread
noughts.
Welke van dié twee zal op den duur den
Blauwen Wimpel gaan voeren?
GERH. VAN EYSSELSTEIJN.
Overzicht onzer belangrijkste
Veemarkten.
De toestand op de gebruiksveemarkten
blijft nog vrijwel ongewijzigd, hetgeen dus
zeggen wil, dat de prijzen hoog blijven. Er
ls trouwens niet anders te verwachten
want er is een overvloed van gras en op de
zuivelmarkt blijven vraag en aanbod vrij
goed het evenwicht handhaven.
Op de slachtvee-afdeellngen was in het
begin van deze week de handel echter iets
minder gunstig en op de voornaamste
markten n.l. Rotterdam en Amsterdam
liepen de prijzen eenigszlns terug.
De daling was evenwel van korte duur
want Dinsdag was de markt te Rotterdam
alweer vlotter en liepen de prijzen weer
iets op. Ook te Purmerend en Woensdag te
Den Bosch werd bepaald vlug en duur
verkocht. De afloop is deze week eveneens
gunstig en met korte aanvoeren, waren
vooral hier ter plaatse de prijzen ruim zoo
hoog dan vorige week. Ook op de stieren-
markt had de handel een zeer bevredigend
verloop en flink prijshoudend.
In alle verhouding is echter het magere
weidevee wel het hoogste in waarde en nu
de voorraad slachtvee dit seizoen zeer be
perkt ls, voorzien we voor het komende
materiaal voor de stalmesterlj zeer zeker
ook een duurte.
Algemeen ziet men nu de gevolgen van
de Inkrimping van den veestapel. De sla
gers klagen thans hun nood dat niet al
leen de vleeschomzet klein ls, maar tevens
de winstmarge slecht is, terwijl de koop
kracht het ln het algemeen niet toelaat
de vleeschprijzen te verhoogen, of het gaat
ten koste van den omzet. De heffing wat
verlagen kan de slagers ten goede komen.
De vette kalverenmarkt was in de afge-
loopen week ih doorsnee kalm gestemd
met iets flauwere prijzen. De scheepvaart
maatschappijen kochten slechts weinig
meer, want zooals we vernamen heeft men
thans voor enkele maanden voorraad ge
noeg. Wel moet er nóg altijd wat lams-
vleesch worden ingeslagen, doch nog steeds
is er met de Veehouder-centrale geen
overeenstemming verkregen ten opzichte
van eventueele toeslag. In de komende
weken verwachten we de wolveemarkt
eenigszins te zien teruggaan. De export
bepaald zich momenteel nog slechts tot
België en zooals bekend is het Fransche
contingent belangrijk minder. Practised
zelfs meer dan 100 ton minder dan in het
zelfde kwartaal van vorig Jaar, terwijl de
vraag van eenige beteekenis voor het pin-
nenland nog steeds uitblijft. Vorig jaar
werd heel veel in het binnenland geplaatst,
thans is dit nog slechts 1/3 deel.
De vette varkensmarkt was deze week
iets vaster van toon. Hooeer dan 18 cent
komt men echter niet. De Centrale treedt
regelend op en neemt slechts een kwan
tum wekelijks af, die de huidige prijzen
evenwicht houdt.
U
