DE SPAANSCHE BROEDERSTRIJD.
77,te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 28 Juli 1936
Derde Blad No. 23416
yoordeelen der opstandelingen in het Zuiden.
Weinig nieuws uit het Noorden.
LUCHTVAART.
KERK- EN SCH00LNIEUWS.
FAILLISSEMENTEN.
Hevige strijd In het Zuiden.
In het Zuiden zijn gisteren bloedige ge
rechten geleverd, waarbij honderden doo
ien moeten zijn gevallen. Hoe zich de ge
beurtenissen precies hebben toegedragen,
rilt uit de eerste berichten nog niet op te
laken, doch het schijnt dat honderden
opstandige soldaten uit Ceuta per vliegtuig
lijn overgebracht naar Algeciras en dat
;r nog steeds meer worden getransporteerd.
Z|j zijn naar het Noordoosten getrokken en
1JOO ervan hebben de regeeringstroepen in
rukken ln Etepona, een kustplaats, onge
veer halverwege tusschen Gibraltar en Ma
li;]. De regeeringstroepen hebben hier
verbitterd gevochten. Vierhonderd moeten
er gesneuveld zijn en 200 aan de zijde der
opstandelingen, terwijl men aan beide zij
den 1200 gewonden telt.
De regeeringstroepen trekken zich terug,
terwijl zij de bosschen achter zich in brand
steken om een verderen opmarsch der re
bellen te stuiten.
Eer. correspondent van Reuter ls het
mogelijk geweest een blik te slaan ln de
infanteriekazerne te La Llnea. Hier zag hij
meer dan honderd gevangenen, behooren-
de tot het volksfront. Men meent te weten,
dat er gisteren ln de kazerne 20 gedood
rijn en den vorigen nacht ook twintig.
Uit Tanger wordt gemeld, dat de Spaan-
iche vloot, voor zoover deze daar ln de
haven lag. zich overhaast naar Estepona
heeft begeven om den rebellen hun op
marsch naar Malaga te verhinderen.
Ook bij La Llnea heeft een hevig gevecht
plaats gevonden. Hier moet een afdeeling
regeeringstroepen ter sterkte van eenlge
honderden geheel in de pan gehakt zijn.
De opstandelingen tellen hier 60 dooden.
Een der rebellen deelde aan een bijzon-
deren correspondent van Reuter mede: Wij
hebben strenge Instructies geen gevange
nen te maken en alle communisten te
dooden.
Spaansche fascisten en manschappen
van het vreemdelingenlegioen hebben na
een gevecht te San Roque de huizen door
zocht. waar zij een zestigtal leden van het
Volksfront hebben aangetroffen. De Volks-
fronters werden later ln het openbaar in
groepen van tien terechtgesteld.
Oeneraal Franco zou thans per vliegtuig
uit Tetouan naar Sevilla zijn vertrokken.
Rondom Madrid.
Omtrent een ontwikkeling van den toe
stand rondom Madrid is gisteren, tegen de
verwachting in, weinig meer bekend ge
worden. Een afdeeling uit de hoofdstad op
weg naar Saragossa wist slechts te melden,
dar de meest nabijgelegen opstandelingen
zich nog op 70 kilometer van Guadalajara
bevonden. Dat de ontspanning, die ver
wacht werd van den val van Albacete, In
derdaad ls ingetreden, blijkt ook uit het
telt, dat thans geregeld treinen en auto-
karavaans met levensmiddelen uit Valen
cia naar Madrid vertrekken. De militaire
maatregelen in de hoofdstad gaan voort.
Het vUfde regiment is overgegaan tot de
vorming van een vrijwilligerscorps, dat ge
bruikt zai worden voor bijzonder gevaar
lijke strategische ondernemingen. Zij die
zich hiervoor opgeven, moeten een medisch
attest overleggen, dat zij lichamelijk ge
schikt zijn. moeten bewijzen, dat zij ver
bitterde anti-fascisten zijh en moeten be
dreven zijn ln het hanteeren van geweer,
mitrailleur en handgranaat. De roode mi
litie heeft verder te Madrid een klooster
geconfiskeerd en het omgedoopt tot
„Maxlm-Gorki-huis".
Dmtrent de inneming van Albacete door
de regeeringstroepen worden thans nadere
bijzonderheden bekend. De opstandelingen,
die zich in verscheidene huizen van de
stad hadden genesteld werden sterk gede
moraliseerd door het bombardement dat
twee dagen duurde en het uitblijven van
versterking, zoodat zij zich ten slotte over
gaven. Nadat de stad was ingenomen heb
ben de onder-bevelhebber van de opstan
delingen, alsmede een hoofdofficier van de
civiele garde, zich van het leven beroofd.
Voor het eerst zijn gisteren de bladen te
Madrid weer verschenen. ZIJ bevatten een
aantal goede tijdingen voor de regeering.
„El Sociallsta" publiceert een bericht uit
Huelva volgens hetwelk de opstandelingen
te Sevilla volkomen gedemoraliseerd zijn.
Generaal Quelpo de Llano zou een deel van
zijn troepen opdracht hebben gegeven, te
trachten zich een weg te banen voorbij
Huelva naar Portugal. De voor deze ope
ratie bestemde troepen, aldus het blad, zijn
vrij belangrijk en hun vertrek zal den te
genstand van Sevilla verzwakken. Zij stui
ten trouwens op weerstand en moeilijkhe
den, daar de dorpen en de provincie zich
tegen hen keeren.
Verder meldt het blad, dat belangrijke
strijdkrachten van de civiele garde, de
Guardia de Asalto en de militie, de op
standelingen tegemoet trekken in de hoop
hen snel te kunnen overwinnen. Een cor
respondent van het blad voegt hieraan toe,
dat berichten uit Muelva ontvangen zijn.
volgens welke de regeeringsgetrouwe troe
pen daar thans meester zouden zijn van
een belangrijken sector in het centrum der
stad.
Volgens een ander bericht uit de bladen
heeft de kanonneerboot Xauen, klaarblij
kelijk de eenige welke zich in handen van
de opstandelingen bevond, zich ter be
schikking van de regeering gesteld. De be
manning heeft de officieren overmeesterd.
Na de door de zenders van Madrid en
Barcelona verspreide berichten te hebben
tegengesproken, deelt het hoofdkwartier
van Queipo de Llana echter mede, dat vol
gens ontvangen berichten, te Madrid een
tekort aan levensmiddelen is ontstaan.
Voorts zou het onjuist zijn, dat de hoofd
stad via Valencia zou kunnen worden ge
ravitailleerd, daar de militairen die zich bij
de opstandige beweging hebben aangeslo
ten alle verbindingswegen met de hoofd
stad hebben afgesneden. De colonne van
Mola, welke zich ten Noorden van Madrid
bevindt, heeft de watervoorraden van
Losoya in handen. De situatie te Madrid
wordt steeds moeilijker.
Uit het Noorden.
Een speciale correspondent van Havas
seint nog: In het Noord-Oosten van Gui-
puzcoa is de dag van gisteren wederom een
dag van afwachten geweest. De beweging
onder de grensbewoners is toegenomen,
lederen dag komen meer Spanjaarden naar
Spanje terug om het volksfront te helpen.
De zender van San Sebastian heeft weer
een oproep van verdedigers van het volks
front uitgezonden met het oog op een mo
gelijke actie. Tegen 4 uur vanmiddag kon
men weer het gedonder der kanonnen hoo-
ren. dat ditmaal scheen te komen van het
fort van San Marco bij Renteria, dat dan
de bergen zou bombardeeren. waar een
kolonne van Mola zich schijnt te bevinden.
In deze bergen zouden de opstandelingen
een dorp bezet hebben, waar de regeerings
troepen zich nog in de kerk weten te hand
haven. Volgens zekere berichten bevond
Mola zich gisteren nog in Burgos, om 7 uur
namiddag hoorde men nog slechts enkele
granaten met tusschenpoozen ontploffen.
De radio-zender te San Sebastian meldde
gisteren, dat men ieder oogenbllk de over
gave kan verwachten van de laatste rebel
len, die zich hebben verschanst in de ka
zerne Loyola. Gisteren zouden uit San
Sebastian en Bilbao eenlge afdeellngen
regeeringsgezlnden vertrekken op weg naar
Vltoria.
Volgens een bericht uit Barcelona zou
generaal Cabanellas, de commandant van
Saragossa', met de regeering in onderhan
delingen zijn getreden om de stad over te
geven. Men veronderstelt, dat dit bericht
Juist ls, aangezien generaal Goded, die gis
teren zou worden gefusilleerd, nog steeds ln
leven is en vermoedt, dat generaal Caba
nellas dit tot een van de eischen van de
overgave heeft gemaakt.
De bescherming der buitenlanders.
De Britsche oorlogsschepen gaan voort
de Britsche onderdanen, die zch nog in de
Spaansche havens bevinden, aan boord te
nemen. Men wijst erop. dat deze vreem
delingen, Indien zij thans de gelegenheid
niet aangrijpen om te vluchten, daartoe
later wellicht niet meer in staat zullen zijn.
Verschillende te Madrid vertegenwoor-
dlge landen hebben gezamenlijk stappen
gedaan bij de Spaansche regeering en ver
zocht om bescherming der ambassades, ge
zantschappen en consulaten en volledige
vrijheid om met hun resp. regeeringen in
verbinding te blijven, alsmede den waar
borg. dat voldoende voorraden te hunner
beschikking zullen staan. Aldus werd gis
termorgen te Londen medegedeeld. De hou
ding der Britsche regeering ten opzichte
van den burgeroorlog in Spanje is, naar
Reuter verneemt, strikt neutraal.
De regeering heeft medegedeeld, dat de
bezittingen der buitenlanders geen schade
hebben geleden. Alle vreemdelingen, die in
het bezit zijn van hun identiteitspapieren
kunnen zich vrijelijk bewegen en hun werk
zaamheden verrichten.
De directeur-generaal van de openbare
veiligheid heeft bevestigd, dat alle perso
nen die zich op straat bevinden ln het bezit
moeten zijn van documenten, waaruit
blijkt wie zij zijn en bij wie zij in dienst
zijn. Het vertoon van lidmaatschapskaar
ten van politieke partijen is niet noodig.
De Duitsche ambassade te Madrid heeft
bij de Spaansche regeering geprotesteerd
tegen de verwoesting van het tehuis van
het Duitsche arbeidsfront zoomede van de
Duitsche school te Barcelona en de Spaan
sche regeering ten volle verantwoordelijk
gesteld voor deze plunderingen en schade
vergoeding geëischt.
Ambassadeurs verlaten San Sebastian.
Volgens een officieele mededeeling zijn
de ambassadeurs uit San Sebastian ver
trokken op aanraden der regeering. De
Fransche ambassadeur zal zijn verblijf op
slaan in Fontarabie, de Engelsche in Za-
raus. de Italiaansche, Amerikaansche, Ar-
gentijnsche, Noorsche. Tsjecho-Slowaak-
sche diplomatieke vertegenwoordigers zul
len hun zetel te Irun vestigen.
Er schijnen ernstige plunderingen te zijn
voorgevallen in San Sebastian.
De toestand in Barcelona.
Sinds Zondag heeft, zich te Barcelona
geen wijziging van belang in den toestand
voorgedaan. De ravitailleerings- en trans
portdiensten functionneeren, maar de ra-
brieken en handelszaken zijn over het alge
meen gesloten. De arrestaties van fascisten
en verdachten gaan voort. De politie wordt
gereorganiseerd ter voorkoming van olun-
deringen. De spoorlijn van Terasa en Man-
resa en die langs de kust naar Gerona
functionneert vrij normaal. De banken heb
ben hun loketten voor zeer beperkte zaken
geopend, zulks in overleg met de Catalaan-
sche regeering. Het aantal ln de laatste
dagen gevallen dooden te Barcelona alleen
bedraagt 400.
Een bijzondere correspondent van Reu
ter, die zoo juist uit Barcelona naar de
Fransche grens is teruggekeerd, deelt mede,
dat in de benedenstad een groote reeks win
kels is geplunderd en in brand gestoken.
De lijken van vrouwen, mannen, paar
den en muilezels liggen in de straten en
het afval hoopt zich steeds meer op, het
geen een walgelijken stank verspreidt.
De drogisten en apothekers hebben steeds
hun winkels opengehouden, doch hun voor
raden verband raken nu uitgeput.
Bijna alle kloosters en kerken van de stad
zijn in de asch gelegd. Men heeft gezien, hoe
anarchisten, die de St. Anna-Kerk in brand
staken, op het altaar dansen uitvoerden,
en het kruisbeeld verbrijzelden.
Een groep opstandige officieren, die ln
een klooster hun toevlucht had gezocht,
werd, na heftigen tegenstand te hebben ge
boden, tenslotte tot overgave gedwongen.
Alle officieren werden ter plaatse vermoord.
Eén van hen werden zelfs de armen en
beenen afgesneden. Het klooster staken de
bandieten hierop ln brand.
De stroommasten van de tram zijn tij
dens de schietpartijen afgebroken, zoodat
de geleidingen overal de straten versper
ren.
Den correspondent waren op straat ver
der auto's opgevallen, die door de autoritei
ten geconflsceerd waren en waarin met
revolvers gewapende meisjes patrouilleer
den.
De Catalaansche regeering heeft bezit
genomen van het wereldberoemde klooster
van Montserrat, teneinde het te veranderen
in een sanatorium voor tuberculozen.
Een Zwitser, de heer Vogt, die met het
Italiaansche passagiersschip de „Prln-
cipessa Maria" in gezelschap van andere
vluchtelingen uit Spanje is teruggekeerd,
heeft een uitvoerig verslag geleverd van
de ervaringen die hij te Barcelona heeft
opgedaan, toen, juist op den dag van zijn
aankomst de revolutie uitbrak.
Denzelfden avond werd hij met eenige
vrienden in een volksbuurt aangehouden.
Onder bedreiging met geladen geweren
dwong men hem terug te keeren naar het
hotel van waar hij gekomen was. Toen hij
aan deze order gehoor gaf, vond hij zijn
hotel in vlammen staan. De heer Vogt
slaagde er in een onderdak te vinden ln
hotel „Majestic", waar hij getuige was van
de gruwelijke tooneelen, die zich rondom
het hotel afspeelden. Verschillende klooster
lingen werden gedwongen hun eigen
klooster in brand te steken, waarna zij op
het plein voor het hotel werden opgesteld
en door mitrailleurvuur omgebracht.
Andere monniken moesten zich ontklee-
den en werden daarop met hetzelfde
machinegeweer gedood. De heer Vogt deelt
mede, dat hij dit alles met eigen oogen
heeft aanschouwd.
Diverse berichten.
De „Liberté" publiceert een mededeeling
van het te Barcelona verschijnende blad
„Solidaridad Obrera", volgens welke reeds
vijftig uit Frankrijk afkomstige vliegtuigen
te Barcelona zijn aangekomen en twintig
andere in Madrid.
Een persagentschap meent te weten, dat
het hier de eerste levering betreft van een
aankoop van in totaal driehonderd vlieg
machines.
Hetzelfde blad publiceert uit Lissabon
afkomstige berichten,, volgens welke in
Badajoz beschonken kerels in de woningen
van groot-grondbezitters zijn binnenge
drongen en daar vrouwen en meisjes mis
handeld hebben.
Uit Lugo verluidt, dat het gepeupel daar
een ware jacht op priesters maakt. Aan
den ingang van een kazerne is door com
munisten het hoofd van een ouden priester
opgehangen.
In Tuy, waar de regeeringstroepen Zon
dag tot den terugtocht gedwongen werden,
heeft de roode militie kinderen in haar
voorste gelederen geplaatst, om aldus den
opmarsch van de nationalisten te verhin
deren.
Volgens uit Elvas ontvangen berichten
zouden te Badajoz alle als aanhangers der
rechtsche partijen bekende personen zijn
gearresteerd en in een kerkgebouw zijn op
gesloten, daar de gevangenis ter plaatse
reeds overvol is.
Het kerkgebouw zou door communisten
in brand zijn gestoken. In hun angst zou
den de gevangenen uit de ramen zijn ge
sprongen. Velen hunner werden daarbij
gewond. Men zou de lieden hulpeloos heb
ben laten liggen.
EEN MIJLPAAL IN DE
GESCHIEDENIS
DER ZWEEFVLIEGSPORT.
PREDIKBEURT
WADDINXVEEN.
Centrum: Woensdag, nam. half acht, ds.
A. W. de Rover, van Vlaardingen.
Op bovenstaande kaart zal men zich volledig kunnen oriënteeren.
NED. HERV. KERK.
Beroepen. Te Zaandam-O., J. Chr. Frltz-
sche te Bergentheim.
Aangenomen. Naar Amersfoort (Ver. v.
Vrijz. Herv.), F. Oort te Havelte Naar
Delfshaven (vac. dr. P. G. Datema) H.
Bout te Genemuiden.
GEREF. KERKEN.
Beroepen Te Uithuizen, W. Scheele, te
Hoogersmilde Te Daarlerveen (O.) B.
Geuchies, cand. te Dwingeloo.
GEREF. GEMEENTEN.
Bedankt. Voor Herkingen, W. C. Lamain
te Rotterdam-Zuid.
EVANG. LUTH. KERK.
Bedankt. Voor Winlschoten-Sappemeer,
G. Munter te Zutphen.
DUITSCH-EVANG. KERK.
Aangenomen. Naar den Haag, P. Kaetzke
te Haarlem.
o
ALGEM. SYNODE DER NED. HERV. KERK
In de gisteren te 's-Gravenhage voortge
zette zitting van de Algemeene Synode der
Ned. Herv. Kerk opende de president de
nieuwe zittingweek met het lezen van Gal.
6 110 en gebed.
De Synode verleende aan het comité
voor Kerkbouw te Treebeek IL.) vergun
ning tot het houden van een inzameling
voor bovenbedoelde zaak.
Ingekomen is een schrijven van de ver-
eeniging van kerkvoogdijen, waarin er bij
de Synode nog eens op aangedrongen wordt
dat zij de kerkeraden de noodzakelijkheid
van het in orde maken en houden van het
Op het vliegveld Teuge bij Deventer zijn
Zaterdag door de heeren L. Citroen en ir.
C. W. A. Oyens. belden leden van de Amster-
damsche Club voor Zweefvliegen, de vluch
ten, vereisoht voor het brevet C Zweefvlie
gen, met succes volbraoht. Weinige lezers
zullen hieruit opmaken, welk een mijlpaal
dit in de geschiedenis van het zweefvliegen
beteekent. Aan zweefvliegers kunnen ver
schillende brevetten worden uitgereikt en
wel de bewijzen A. B en C.
De proeven, welke voor deze bewijzen
moeten worden afgelegd, bestaan, voor het
brevet A, uit één vlucht van 30 seconden
of twee vluchten van 20 sec. elk, gevolgd
door een normale landing. Voor het B-bre-
vet moeten eerst twee vluchten van 45 sec.
en daarna één van 60 worden gemaakt,
waarbij de candidaat twee bochten moet
draalen, waarbij een S wordt beschreven,
terwijl de candidaat voor het C-brevet een
vlucht van minstens vijf minuten op groo-
ter hoogte dan starthoogte moet uitvoeren.
De vluchten, vereischt voor de eerste
twee brevetten, werden reeds verscheidene
malen vervlogen, hoewel voor ons land deze
eischen niet gering zijn te noemen. Dat
deze eischen niet onoverkomelijk waren is
te danken aan het feit, dat deze vluchten
in glijvlucht kunnen worden afgelegd. Men
mag hierbij dus hoogte verliezen en daar
mede snelheid winnen.
Gedurende de zes jaren, dat het zweef
vliegen in ons land reeds wordt beoefend,
waren de vluchten voor het C-brevet, nor
maal gesproken, onmogelijk. De eerste twee
vluchten van 45 sec. konden om dezelfde
reden nog wel vervlogen worden, doch de
laatste zou alleen mogelijk zijn in gebieden
van buitengewoon sterken sttjgwind, wat wel
uitsluitend neerkomt op termlsch vliegen.
De hoogte, waarop men in de merkbare
invloedssfeer van deze stijgwinden komt,
was echter met de oude startmethoden niet
te bereiken, zoodat het C-brevet in ons land
nog altijd buiten de grenzen van het be
reikbare lag.
Om deze reden was het dat men steeds
zocht naar een meer geperfectioneerde
startmethode, waarbij het vliegtuig tot op
grooter hoogte kon worden opgesleept. Uit
eindelijk heeft men dit thema gevonden in
den vliegtuigsleepstart. Hierbij kan men
het zweefvliegtuig zoo hoog opsleepen, dat
men wel in de stijgwindgebieden kan ko
men en Zaterdag was de dag, waarop be
wezen werd welke groote mogelijkheden
deze nieuwe startmethode met behulp van
een motorvliegtuig worden geboden.
Gesleept door de oude trouwe Pander
PH'AIT van het Nederlandsche Instituut
voor zweefvliegen startte Zaterdag L.
Citroen in de Grunau Baby II, eveneens van
het Instituut en liet zich door Hoekstra,
die de IT bestuurde, opsleepen naar pl.m.
1000 meter, waar hij den Invloed van stijg-
wind ondervond en dus ontkoppelde. Profi-
teerend van den stijgwind zag hij kans
hoogte te winnen en een vlucht van meer
dan vijf minuten op grooter dan start
hoogte te maken, daarmede als eerste in
Nederland het C-brevet behalend. Dien
zelfden dag behaalde ook ir. C. W. A. Oyens
dit vliegbewijs.
Dit eerste C-brevet beteekent dus een
mijlpaal in de geschiedenis der zweefvlieg-
sport in Nederland en is het resultaat van
zes Jaren onafgebroken en intensief experi
menteeren.
DE POSTVLUCHTEN.
De „Rietvink" is gistermiddag om 4.49 uur
uit Indië op Schiphol geland.
VLIEGTUIG NEERGESTORT TUDENS
DEMONSTRATIE.
Op het vliegveld nabli Warnemuende is
een nieuw model vliegtuig, bestuurd door
den bekenden vlieger Udet. gebroken
tijdens 'n demonstratievlucht, welke in
aanwezigheid van Lindbergh werd uitge
voerd.
Udet wist zich met zijn valscherm in
veiligheid te brengen.
Hij verstuikte een been en kreeg eenige
snii wonden bil het neerkomen, doch zal
waarschijnlijk over een week weer dienst
kunnen doen.
Uitgesproken: A. N. Straathof, Leimui-
den, Heerenweg. R.c. Jhr. mr. P. G. M. v.
Meeuwen. Cui'. mej. mr. A. A. N. Thomson,
Bodegraven.
P. J. Vink, landbouwer, Korteraar gem.
Ter Aar. R.c. mr. A. J. Paulus. Cur. mr. H.
P. van Heyst, Alphen a. d. Rijn.
kerkelijk bevolkingsregister onder het oog
brengen zal. Besloten wordt terzake in het
Weekblad der Ned. Herv. Kerk een opwek
kend woord te plaatsen.
Oud-ouderling M. ter Stal van Veenen-
daal rapporteerde over een motie van de
classicale vergadering van Amersfoort in
zake herziening der Formulieren. Er zijn
ter Synode leden, die met deze zaak zouden
willen wachten totdat de plannen tot reor
ganisatie hun beslag gekregen hebben. An
deren, die daarmede wel accoord kunnen
gaan, zouden graag zien dat bij herziening
der Formulieren het Huwelijksformulier
het eerst op de helling zou worden ge
bracht. De Synode besloot de motie ter
kennis te brengen van de commissie tot
herziening van de Formulieren.
Ds. T. C. v Reeuwijk van Amsterdam
rapporteerde hierna over de verslagen in
zake de persoonlijke kerkvisiatie in de
prov. Gelderland. Bezocht werden ditmaal
de gemeenten in den Achterhoek, in het
Zuidelijk deel van Veluwe en in de Bom-
melerwaard. Het rapport, dat een vertrou
welijk karakter droeg gaf aanleiding tot
een breedvoerige gedachtenwisseling.
In verband met het houden van commis
sievergaderingen en een Synodus Contracts
verdaagde de president de zitting tot he
denmorgen.
