INDRUKKEN UIT JAPAN.
OPRUIMING
JANDENIEaZONEN
DAME OF JONGEMAN
SLAGERSLEERLING
LETDSCH DAGBLAD - Tweeae Blad
Maandag 6 Juli 1936
EXPANSIE NAAR HET ZUIDEN.
UIT DE BONTE WAERELD
FINANCIEN.
HOE LAAT WORDT DE
H00FDBUS GELICHT?
EEÏ\" MOOI BEWIJS
55c
NETTE MEISJES
}IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHHHIH«IHIHHIHII!|
(Van onzen correspondent.)
In den laatsten tijd staan de bladen vol
met berichten over een uitbreiding naar
het Zuiden. De Marine, zoo heet het dan.
wil niet langer van een continentale po
litiek weten, doch pleit voor een op-
marsch in Zuidelijke richting. Daarom
moet de civiele gouverneur van Formosa
plaats maken voor een admiraal, daarom
zullen er twee maatschappijen worden
opgericht, die de economische grondslagen
zullen moeten leggen voor het Japansche
streven.
De Taiwan Takushoku Kaisha (de Mij.
voor ontwikkeling van Formosa) krijgt
'n kapitaal van dertig millioen yen en zal
ln Takao haar hoofdkwartier krijgen.
De Nanyo Takushoku Kaisha (Mij. voor
de ontwikkeling van de Zuidzee-eilanden")
krijgt het eiland Palao tot standplaats en
zal een kapitaal hebben van vijftien mil
lioen yen. waarvan de helft voor rekening
komt van het Gouvernement.
Het is verder duidelijk, dat de marine
groote waarde hecht aan Formosa als ba
sis voor de vloot en de economische ex
pansie naar het Zuiden
De afgetreden minister van marine,
admiraal Osumi is bereids op een inspec
tietocht vertrokken en zal zoowel aan
Formosa als aan het Japansche mandaat
gebied een bezoek brengen om na te gaan
welke maatregelen genomen kunnen wor
den om de Japansche positie in deze stre
ken te versterken.
Sommige bladen wijzen er verder op.
dat de marine sterk tegen het streven van
het leger gekant is, dat om de woorden
van de ..Asahi" te gebruiken, in samen
werking met het departement van buiten-
landsche zaken, de sovjet wil trachten te
bewegen de Russische troepen uit Oost-
Azië terug te trekken en verder in Noord-
China de plaatselijke autonomie-beweging
wil bevorderen.
Ook alweer volgens de bladen zullen in
het vervolg de ministers van oorlog, ma
rine en buitenlandsche zaken geregeld
met hun drieën vergaderingen om te ko
men tot een „eenheidsdiplomatie".
Men wil op die manier trachten de mee-
ningsverschillen te overbruggen en te ver
hinderen. gelijk in het verleden zoo vaak
het geval was. dat de locale commandan
ten ieder op hun eigen houtje politiek
voerden. Het is immers gebeurd, dat elk
der drie militaire attache's in Noord-
China den Chineezen verschillende eischen
stelden, zonder zich van elkaar of de cen
trale regeering in Tokio iets aan te trek
ken.
Een der correspondenten vroeg aan den
heer Amau (Japansche perschef), „wat
heeft men eigenlijk te verstaan onder
eenheidsdiplomatie?" De woordvoerder
anders niet gemakkelijk uit het veld te
slaan deed eenigszins verlegen en ant
woordde „eenheidsdiplomatie, is maar een
woord, wij hebben altijd maar één diplo
matie gehad".
„Zoo", was het antwoord van den jour
nalist, „maar wat wil dan het bericht
zeggen over de wensehen van het leger in
Noord-China?"
Waarop de heer Amau zeide, „dat heeft
met diplomatie niets te maken, dat gaat
alleen over militaire zaken".
Daarop vroeg ik „in den laatsten tijd
is er al herhaalde malen sprake van een
opmarsch naar het Zuiden, kunt u mij
zeggen, wat dit inhoudt".
„Niets bijzonders", antwoordde de
woordvoerder. „Japan is een groot land.
dat zich naar alle kanten uit moet brei
den. we moeten naar het Noorden, het
Zuiden en ook naar het Westen en Oos
ten".
„Jawel, zoo ging ik voort, dat is alles
goed en wel. maar waarom schrijven de
bladen nu telkens over een nieuwe ma-
rinepolitiek in verband met een opmarsch
naar het Zuiden".
De heer Amau dacht een oogenblik na
en zeide toen: „Wanneer je mocht den
ken. dat we er mee bedoelen Nederl. Indië
te veroveren, dan behoef je niet bang te
zijn".
Ik kon toen niet nalaten te vragen
of dit nu werkelijk een geval was van
eenheidsdiplomatie. waarop ik echter
geen antwoord ontving.
Naar aanleiding van verschillende ver
klaringen van Mussolini en de opmerkin
gen van kolonel House over de onrecht
vaardige verdeeling van grondstoffen on
der de mogendheden wordt er in Japan
veel gesproken en geschreven over de be
zittende en de niet bezittende mogend
heden, de „haves" en de „have-nots".
Het is daarbij duidelijk, dat Japan zich
onder de laatste categorie rekent. Het
gaat daarbij niet alleen om grondstoffen
doch ook om kolonisatiegebieden. Wel
heeft Giinther Stein er in zijn jongste
werkje „Made in Japan" al uitvoerig op
gewezen, dat het voor een land volstrekt
nog geen voordeel is de beschikking over
eigen grondstoffen te hebben, aangezien
het meestal duurder is deze zelf te exploi-
teeren dan ze tegen den wereldmarktprijs
in het buitenland te koopen, doch daar
wil men in Japan gedeeltelijk uit militaire
overwegingen niet van weten.
Ook wil men niet erkennen, dat, al is
Japan inderdaad overbevolkt, het ln het
Noorden op het eiland Hokkaido nog
ruimte genoeg heeft om honderdduizen
den onder te brengen.
Men staat derhalve op het standpunt
tot de misdeelden te behooren. Het be
hoeft dus ook geen verwondering te ba
ren. dat men het optreden der Italianen
met buitengewone belangstelling gade
slaat.
Het geweldige échec van den Volken
bond heeft hier een diepen indruk ge
maakt, geen wonder trouwens en wie «zal
het hen na het gebeurde met het Lytton-
rapport euvel duiden.
Men heeft al honderden malen in allo
mogelijke toonaarden betoogt, dat Ijet In
stituut van Genève een vereeniging van
bezitters was, er op uit den niet-bezltters
dwars te zitten.
In woord en geschrift wordt er op ge
wezen, dat de Volkenbond wel verre van
een vredes-organisatie te zijn, juist een
oorlogsinstrument is, dat door een paar
groote mogendheden wordt gebruikt om
met behulp van andere kleinere mogend
heden de wereld naar zijn pijpen te laten
dansen.
Het is waar, dat men in het allereerste
begin nog wel eenige sympathie voor
Abessynië veinsde en sprak en schreef
over het door een blank volk onderdrukte
gekleurde ras, maar dat was toch meer
onder den indruk van een paar zeer on
vriendelijke uitlatingen van Mussolini aan
het adres van Japan en omdat men niet
wist hoe het af zou loopen.
Op het oogenblik is alle sympathie voor
de negers verdwenen, de Abessynlsche
consul heeft zijn koffers gepakt en is
verdwenen en met leedvermaak consta-
teeren alle bladen hoe zwaar de Volken
bond zich geblameerd heeft.
Elke uitlating van den Duce wordt da
delijk naar Tokio geseind en door de bla
den met vette letters afgedrukt.
Men laat natuurlijk ook geen gelegen
heid voorbij gaan om de Chlneezen op
het gebeuren te wijzen en ze te vertellen
hoe verkeerd ze indertijd gedaan hebben
op Genève te vertrouwen.
„Wat wilt ge", zeide mij dezer dagen
een vertegenwoordiger van een der groote
mogendheden, „men heeft in Genève een
zuiver Europeesche politiek gevoerd zon
der zich om den terugslag ln Oost-Azië te
bekommeren. Wij hebben van hieruit ge
noeg gewaarschuwd, maar men wilde niet
hooren".
Men kan zich in Europa moeilijk een
idee vormen van het prestigeverlies, dat
het oude werelddeel door deze geschiede
nis geleden heeft. In deze streken ziet
men immers in den Volkenbond een liga
van Europeesche naties, gelijk hiervoor
reeds gezegd, van bezitters, erop uit den
niet-bezitters terug te dringen. Hadde men
nu nog successen te boeken, dan zoude
het nog iets anders zijn, maar na deze
debacle is de onmacht zoo sterk aan het
licht getreden, dat niemand er nog eenig
respect voor kan hebben.
Men moet zich ir. Europa wel zeer goed
realiseeren, dat hierin een zeer groot ge
vaar verborgen ligt. vooral in Azië, waar
prestige zoo heel veel zoo niet alles zegt.
Zoolang de Bond nog den schijn kon op
houden werkelijk krachtig te zijn ging
nog een zekeren invloed van hem uit,
maar nu deze zelfs niet meer op te hou
den is, onderstreept hij de machteloos
heid van 't in zich zelf verdeelde Europa.
Het zijn ook volstrekt niet alleen China
en Japan, die de handelingen van den
Volkenbond met belangstelling gadeslaan,
ook sovjet-Rusland, dat hier in Azië net
doet alsof het eigenlijk geen lid is. doet
er zijn voordeel mee.
In de wereldpolitiek telt nu eenmaal
alleen het succes. Tollens' woorden: „Men
rekent d'uitslag niet, doch telt het doel
alleen", werden niet voor politici ge
schreven.
Men heeft den nog te jongen en te on-
sterken Bond voor een opdracht gesteld,
waartegen hij niet opgewassen was met 't
thans maar al te bekende gevolg. Dat
moet op Azië een geweldigen terugslag
uitoefenen, waarvan we op dit moment
de gevolgen nog lang niet kunnen zien,
maar die wel eens zeer groot zouden
kunnen blijken.
(Nadruk verboden.) J. FABIUS.
DE ROTSBURCHT VAN MESA VERDE.
Ten Zuidwesten van Colorado verhefl
zich een rij grilllg-gespleten rotsheuvels
met afgeplatte ruggen loodrecht uit het
eenzame vlakkeland; deze rij wordt Mesa
Verde, de „Groene Tafel" genoemd. Zulke
tafelbergen zijn typeerend voor de land
streken van het Zuidwestelijk gebied, dat
aan Mexico grenst; wat dat betreft, zou
de Mesa Verde niets bijzonders zijn. Zij is
echter tevens een van de grootste natuur
musea van Amerika, want in haar holen
en kloven zijn de resten van een Indla-
nenncderzetting, waarvan het ontstaan,
volgens de Amerikaansche archeologen,
1000 jaar geleden plaats vond. Van de
luim duizend ruïnes der eigenaardige,
soms ronde, maar meestal vierkante woon
torens, die wel 50 personen konden her
bergen, heeft men tot nu toe een paar
dozijn blootgelegd. De afgelegenheid van
het oord en het droge klimaat hebben de
woningen zoo goed bewaard voor vernie
ling en verval, dat het lijkt, alsof zij kort
geleden zijn verlaten. Door een menigte
vondsten gebruiksvoorwerpen, grond-
producten, dierenbeenderen, sieraden
was het mogelijk een tamelijk nauwkeurig
overzicht te krijgen van de ontwikkeling
van de cultuur van Mesa Verde. De eerste
bewoners zullen zich wel, vluchtend voor
de vijandelijke stammen uit het Zuiden,
gevestigd hebben in deze natuurlijke ves
ting. In rijke mate was er steen, leem en
zand voorradig om de huizen te bouwen.
Er was ook water in de nabijheid; de te
genwoordige Rlo San Juan leverde ook
graniet voor de werktuigen om het zand
steen te bewerken. Dennen, sparren, je-
neverboomen en eiken leverden bouw- en
brandmateriaal; ook kon men van hun
stammen en twijgen nuttige dingen ma
ken als ladders, pijlschachten, weefstoe
len, wiegen, handgrepen voor steenen
werktuigen enz.
De vluchtelingen hadden waarschijnlijk
maïskorrels medegebracht van hun te-
huls. De mals wérd boven op het verweer
de, met een aardkorst bedekte rotsplateau
verbouwd. Bovendien groeiden er boonen,
pompoenen, meloenen, kruisbessen, kersen
vygen en Yuccaplanten; deze laatsten
dienden voor alles. Haar bladeren lever
den de vezels, waarvan de Indiaansche
vrouwen klecren. sandalen, matten en
manden vlochten; de wortels konden ge
bruikt worden voor zeep en uit de peul
achtige vrucht won men een soort genees
middel. De dicren-wereld werd niet over
dadig, maar voldoende vertegenwoordigd
door bergschapen, kalkoenen, prairlehon-
den, eekhoorntjes en andere wouddieren.
De Indianen hadden een merkwaardige
methode van koken. Zeer dichtgevlochten
en met boomhars bestreken vaten van
Yuccavezels werden met water gevuld en
dan door steenen verhit, die men eenlgen
tijd in vuur had gelegd Naderhand, toen
men aarden vaten had. hoefde men het
niet meer zoo omslachtig te doen. Men
heeft wonderlijke ceramieken gevonden.
De woningen bewijzen, dat de Indianen
van Mesa Verde in den loop der tijden
welstand en een merkwaardige cultuur
hoogte hebben bereikt. Van de praehlsto-
rische overblijfselen der Zuidwestelijke
staten is de groote zonnetempel eenig in
haar soort. Haar bouw bewijst, dat zich
uit de primitieve natuurgodsdienst reed»
het begin van een astronomische weten
schap had ontwikkeld. Maar dan breken
plotseling de geschiedenisdraden af. Mesa
Verde werd. tegen het eind der twaalfde
eeuw door haar bewoners verlaten. Men
weet niet waarom; de fantastische rots
burcht met haar stomme steenen getui
gen, geeft het geheim niet prijs. Misschien
leven de nakomelingen van haar vroe
gere bewoners ergens in een pueblo, ver
armd, verwaarloosd, gedegenereerd door
ziekten en alle mogelijke lasten der be
schaving. Want zoo was het noodlot van
vele natuurvolken, die eens het vasteland
van Amerika bewoonden en op den duur
het vooruitdringen van de blanken niet
meer konden tegenhouden.
DE JAVASCHE BANK.
In de heden te Batavia gehouden gewone
algemeene vergadering van aandeelhouders
van de Javasche bank werd medegedeeld,
dat het uit te keeren dividend over het op
31 Maart 1936 afgeloopen boekjaar negen
en een half procent bedraagt.
Laatste buslichting ten Postkantore voor
de eerstvolgende postverbinding in de
richting van:
Amsterdam
Rotterdam
2.40 a)
15.05 2)
2.40 a)
15.35
8.20 3)
15.35 2)
7.10 2)
16.00 2)
9.05 4)
16.00 2)
9.50
17.00
10.20 2)
17.20 2)
10.20
19.05 2)
11.25
18.30
11.25
19.35
12.10
20.20
13.25 2)
21.10 2)
13.25 2)
21.10 2)
14.15 2)
22.20 b
22.20 b
23.40 2>!
22.35 2) aansluiting nachttreinen.
23.45 Luchtpost N.O.I. alleen Dinsdag en
Vrijdag.
Utrecht Leidcn-Stad
2.40 1) 12.10 6.30 le bestelling
4.50 16.00 2) 13.40 2e bestelling
6.00 b 2025 2) 17.35 3e bestelling
De met a aangegeven tijdstippen gelden
mede voor Zon- en feestdagen.
De met b aangegeven tijdstippen gelden
alleen voor Zon- en feestdagen.
1). Niet op Maandag en daags na een
feestdag.
2). Na dit tijdstip kan nog gepost wor
den in den postwagen van den aan-
sluitenden trein.
3). Alleen op Maandag.
4). Niet op Maandag.
Katwijk Noordwijk Leiderdorp
Werkd.: 4.50 Werkd.: 4.10 Werkd.: 6.20
13.25 11.25 12.30
16.50 13.25 17.40
1720 16.40
Z.- en F. 4.00 Z.- en F. 400 Z-.- effi F. 5.40
Voor spoedige indiensttreding vragen wij een zeer beschaafde
voor den verkoop van onze Frigidaire huisihoudkoelkasten aan
particulieren. Gezien de steeds stijgende populariteit van en
vraag naar dit artikel, biedt dit een zeer loonenden en aan-
genamen werkkring. Ruime provisie met gegarandeerd mini
mum wekelijksche udtkeering. 6186
Aanmelding Dinsdag tusschen 10 en 12 uur bij de
Fa. A. J. STALLINGA Co., Hoogewoerd 56, Leiden, Offi-
cieele Dealer voor Leiden en Omstreken.
VAN BETROUWBAARHEID VAN DE
6192 TOKPEDO-VRDWIELREMNAAF
In ZtyTtsefland, waar aan ftet reirtvermogen
2eker hoogre eischen -gesteld worden, vindt de
„Torpedo Triaaf.sederfl905 bij de leger-rijwielen
algemeen toepassing 6n Wordt deze naaf uit'
drukkelijk voorgeschreven.
Jt Het origineeJe bewijs
hiervan is thans geëtaleerd.
Keizersgracht 316. Amsterdam,
waar ook belangstellenden in-
Uagê kunnen krijgen van tal-
rijke tevredenheids
betuigingen, van zoo
wel vooraanstoande
Nedcrlandsche als
buitenlandsche fa
brieken, die sedert
tientallen jaren
.TORPEDO" toepossen.
GEDROOGDE 1l£c
STEINPILZE per blikvD
Hell. STOOFASPERGES
met koppen, per Literblik
GESNEDEN
CHAMPIGNONS
2 l/4 blikken
OOGST 19361
HUISHOUDJAM kersen,
aardbeien of fram- ©©c
bozen, p. 3 pondspot
GROENTE. OF TOMATEN
SOEP merk Bijko, per g.
literblik Aw
HOLL. AUGURKEN
zoet-zuur, per literblik... 49
Hoog blik Rose Zalm en
1 ponds pot Mayonnaise lV0[i
te samenf 9
BIJENKORF'S SLAOLIE
extra, per heele flesch.. 9
AZIJN met citroen zeer
smakelijk voor salade
per heele fleschI
SANDWICH SPREAD
(merk swift) per groote
flacon
Holl. Mager Ontbijtspek
per pondTa
Holl. mooie harde Cervelaat
of Salami, per ons 0.18 1AC
per half pond"frdfc
1 Flesch Meiwijn, 1 flesch
Moeseerende Vruchtenwijn en
1 groote flacon Bowl, •«80
te samenI
1 POND RUST en 1 halve
flesch BESSENSAP ©©c
te samen...44
1 Flacon Puddlngsaus en
1 ponds pak Custard ge
te samenTv
PRUIMEDANTEN
om zoo te eten, per pak ©#fcc
Engelsch pondSm V
THEESPRITS *pc
per blik0.95 99
GEMENGDE BISCUITS
(Bijko sorteering) p. blik Qj
inhoud 13 ons2,1
Onze bekende EXPRESSE
BUFFET KOFFIE tfEEc
per pondOv
GRUYERE KAAS <tPc
6 portion, per doos99
CHOCOLADE DRANK <g Wc
bereid uit volle melk p, bl. I
GESORTEERDE
VRUCHTEN KOEKJES Af|c
per half pondU
GRAPE FRUIT DROPS MKc
(zeer friscb) per 2 ons 9
CHOCOLADE BLOEMEN
melk of pure, per luxe VAc
doos Inhoud 1 pondV
DEN HANG
6208
mogen wij nog niet houden, doch onze prijzen
bieden U een zeer voordeeligen koop
ZIET SPECIAAL ONZE ETALAGES BOOMMARKT.
HET HAARDENHUIS
6211
KORT RAPENBURG 10 HEERENGRACHT 112
hoek Boommarkt - Tel. 25 Telef. 1549 - Smederij
Erk. Gas- en Waterinstallateurs.
gevraagd, boven 18 jaar, bij
G. J. v. BUUiRiEN, Haarlem
merstraat no. 237. Aanmelden
Dinsdag tusschen 3204.30 u.
326a
Gevraagd voor directe in
diensttreding een 6202
Kempenaerstr. 99, Oegstgeest.
Heen die advertenties op het gebied van
geneesmiddelen en geneeswijzen, waar- i
tegen bij de Commissie van Controle geen i
E bezwaren bestaan, worden in bet Leidsch j
Dagblad opgenomen.
Het Secretariaat van bovengenoemde i
Commissie is gevestigd; Segbroeklaan 33, j
Den Haag.
4-2
11 l>EA.\ I.Y W IHlMVIKIJtl.) l>l lt
