Het congres
van den Nationalen Woningraad.
77,te Jaargang
ZATERDAG 4 JULI 1936
No. 23396
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Wethouder Splinter over de ontwikkeling der
volkshuisvesting te Leiden.
Ir. Tjaden rapporteert over de goedkoope woning.
Nieuwe
Eerste Nederlandsche n.v.
IM. NO OM EN
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER. ADVERTENTIES:
3D ctsrper regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque" en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd «Hm
per 3 maanden. f. 2 35.
per week '.ti f.0.19
Francoper post f. 2.35 per 3 maanden, -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.3
DE EERSTE DAG.
In de gistermiddag in de groote Stads-
zaal voortgezette jaarvergadering van den
Nationalen Woningraad, welke o.a. werd
bijgewoond door den burgemeester, mr. A.
van de Sande Bakhuyzen, den gemeente
secretaris, mr. dr. C. E. van Strijen en de
wethouders Splinter, van Stralen en Ver-
wey, werden de jaarverslagen van secre
taris en penningmeester onder dankzeg
ging onveranderd goedgekeurd.
De begrooting werd vastgesteld op
f. 12.000. De aftredende bestuursleden, de
heeren A. Bruintjes en C. Lambeck werden
bij acclamatie herbenoemd.
In de plaats van den voorzitter, mr. dr.
G. van den Bergh, die zich niet herkies
baar stelde, werd als zoodanig bij accla
matie gekozen de heer L. van der Wal uit
Amsterdam.
De vice-voorzitter, de heer K. R. varr
Staal bracht den aftredenden voorzitter
hulde en dank voor het zeer vele, dat hij
in de afgeloopen 12 jaar in het belang der
volkshuisvesting heeft tot stand gebracht.
Als blijk van groote erkentelijkheid bood
spr. hem uit aller naam een door den heer
Meesters uit Halfweg vervaardigden ster
renkijker aan.
De heer van der Wal aanvaardde het
presidium met een beroep op aller mede
werking.
Nadat een commissie tot nagaan van het
beheer over 1936 was benoemd, kwamen
eenige afdeelingsVoorstellen inzake het
hurenvraagstuk aan de orde.
De Alg. Woningbouwver. te Amsterdam
drong bij het H.B. aan op maatregelen om
de vereenigings- en gemeentewoningen,
welke niet met rijkssteun ingevolge de
Woningwet zijn gebouwd, in de huurverla-
ging op te nemen naar dezelfde maatstaf
als voor de woningen, gebouwd met rijks-
steun ingevolge de Woningwet, Is of zal
worden toegepast.
De A'damsche Bouwver. „Ons Huis" wilde
voor deze woningen eveneens huurverla-
ging en vroeg het H.B. te dien einde bij de
regeering aan te dringen op verlenging
van die aflossingstermijn der leeningen,
gegeven door overheidsfondsen of ge
meenten, verlaging van het rentetype dier
leeningen en verlaging van de erfpacht.
De Woningbouwver. „Goed Wonen" te
Vlissingen wilde datzelfde doel bereiken
door de regeering drang te laten oefenen
op de Rijksverzekeringsbank en andere
instanties, die kapitaal voor woningbouw
beschikbaar hebben gesteld en hen te ver
plichten den rentevoet te verlagen tot het
peil der Rijksleeningen. Er volgde op de
toelichting dezer voorstellen eenige gedach-
tenwisseling, waaraan werd deelgenomen
door den afgevaardigde uit Hilversum en
den secretaris van het H.B.
Het hoofdbestuur kan zich in 't algemeen
met de strekking der voorstellen vereeni
gen, maar heeft den inhoud der drie voor
stellen saamgevat in de volgende resolutie.
De ledenvergadering, enz. van oor
deel, dat het vraagstuk der huurvcrla-
ging, voor de zonder rijkssteun inge
volge de Woningwet gebouwde vereeni
gings- cn gemeentewoningen dringen
der dan ooit voorziening behoeft:
draagt het bestuur op:
a. er nogmaals bij de regeering op
aan te dringen, dat zij gebruik zal
maken van haar wettelijke bevoegdheid
om de rente, en zoo noodig ook de af
lossingsbedragen van door de rijks-
fondsen voor bedoelde woningen ver
strekte leeningen te verlagen;
b. de Regeering nogmaals te verzoe
ken bedoelde woningen te brengen
onder de bijdragenrcgeling van 9
Mei 1935;
c. te blijven ijveren voor verlaging
van andere op de exploitatie drukken
de lasten.
Deze resolutie werd met algemeene
stemmen aangenomen.
Vervolgens gaf de voorzitter het woord
aan den wethouder van fabricage te dezer
stede, den heer J. Splinter, die een voor
dracht hield over „De ontwikkeling van de
volkshuisvesting in Leiden".
Voordracht van den heer Splinter.
Wij ontleenen daaraan het volgende;
Spr. begon zijn rede met iets te vertellen
over de geschiedenis van Leiden.
Vervolgens wees hij er op hoe, evenals
in andere steden van ons land. ook in
van overheidsbemoeiing met de volkshuis
vesting.
Eerst in 1895 verschenen de eerste voor
schriften voor het bouwen van woningen.
Met de Woningwet van 1901 werd hier
als elders een nieuw tijdperk ingeluid met
veranderde inzichten omtrent de taak van
de overheid op het gebied van de Volks
huisvesting. Bij raadsbesluit van 12 Octo
ber 1905 werd een nieuwe verordening op
het bouwen en sloopen Ingevoerd, die,
meermalen gewijzigd, thans nog geldt.
Een geheel nieuwe bouwverordening is
thans in voorbereiding.
In 1903 werd de verordening, houdende
voorschriften nopens behoorlijke bewoning
vastgesteld, die ook thans nog van kracht
is. In 1907 kwam het eerste uitbreidings
plan, dat niet veel meer was dan een
stratenplan, tot stand.
Dit uitbreidingsplan is vervangen door
het thans geldende bij raadsbesluit van 8
November 1933 vastgestelde, en inmiddels
goedgekeurde uitbreidingsplan met be
bouwingsvoorschriften.
Wat den Woningbouw betreft, kan ik
daarbij nog opmerken, dat berekend naar
de totale gevellengten ongeveer 71°/n van
het totaal der bouwterreinen is bestemd
voor arbeiders- en kleine middenstands-
bouw, ongeveer 25°/o voor zoogenaamden
„beteren bouw" en ongeveer 4°/o voor viUa-
bouw, aansluitende bij de samenstelling
der Leidsche bevolking.
Spr, gaf vervolgens een overzicht van
Wat meer in het bijzonder op het gebied
van den woningbouw te dezer stede is
verricht.
Juist 100 jaar geleden in 1836 dus
werden door de thans nog bestaande Leid
sche Maatschappij van Weldadigheid 33
woningen aan de Looierstraat gesticht met
een aanvankelijken huurprijs van f. 0.75.
Omstreeks 1860 ging de Hervormde Dia
conie over tot den bouw van plm. 60 wo
ningen aan de Ververstraat, om den werk
man aan een goede woning te helpen. Ook
mag uit dezen lang vervlogen tijd de Leid
sche Bouwvereeniging niet worden verge
ten, die omstreeks 1870 werd opgericht.
In den loop der tijden, aanvangende in
1873, is door haar een zeer belangrijk
aantal woningen gebouwd. Zoo zou ook
kunnen worden genoemd de Vereeniging
„Eigen Haard", evanals de Vereeniging
tot bevordering van den bouw van Werk
manswoningen, die in 1890 werd opgericht
door eenige ingezetenen, die belang in so
ciaal werk van dezen aard stelden.
Nadat op 1 Augustus 1902 de woningwet
in werking was getreden, ging de gemeen
te in 1907 over tot saneering van een
woonwijk, gelegen in het centrum dei-
stad, tusschen Levendaal-Geeregracht-
Zijdgracht, omvattende het opruimen van
een 90-tal krotwoningen en tot den bouw
van 53 woningen op het vrijgekomen ter
rein. met den aanleg van straten.
In 1913 werd een drietal bouwvereeni-
gingen opgericht, en wel de Woningbouw-
vereeniging „de Eendracht", „Ons Belang"
en „de Goede Woning", welke laatste, even
als de Ver. t. Bev. v. d. Bouw van Werk
manswoningen, een vereeniging van be
langstellenden is, wier leden dus niet te
vens huurders zijn. In 1915 volgden de
woningbouwvereenigingen „de Tuinstad-
wijk" en „Eensgezindheid", en tenslotte in
1918 de woningbouwvereen. „Ons Doel".
Met de oprichting dezer vereenigingen
begon een tijdperk van grootere activiteit
met betrekking tot den bouw van arbei-
dereswonlngen. Immers elke in het leven
geroepen vereeniging kwam dadelijk met
plannen, tengevolge waarvan In 1914 me
dewerking werd verleend voor den bouw
van resp. 47 woningen door de „Eendracht"
60 woningen door „Ons Belang" en 72 wo
ningen door „de Goede Woning"
Ondanks den omvangrijken aanbouw in
de jaren 19171920 bleef er door den to
talen stilstand van het particuliere bouw
bedrijf een ernstig woningtekort heer-
schen. In 1918 was de gemeente zelfs ge-
nootzaakt, met toepassing van de woning
noodwet, door tijdelijke maatregelen on
middellijk in den grootsten nood te voor
zien door het aanschaffen en plaatsen
van een tiental noodwoningen ln het Zui
den der stad.
In de jaren 1914 tot en met 1925 wer
den in totaal door de onderscheidene
bouwvereenigingen en de gemeente 2668
woningen gesticht, waarvan 1874 met rijks
voorschot en 794 woningen uitsluitend door
dc gemeente gefinancierd, waarvan een
groot aantal met rijksbijdrage moesten
worden geëxploiteerd.
Door de stichting van dit aantal wo
ningen was omstreeks 1928 de toestand
veel verbeterd; de grootste, woningnood
Leiden de 19e eeuw zich heeft gekenmerkt was eindelijk gelenigd en er kon "meer
door een zooveel mogelijke onthouding aandacht worden besteed aart -andere be
langrijke punten-, als de ontruiming van
krotwoningen, de verbetering van wonin
gen en de huisvesting van de groote ge
zinnen.
In 1923 waren niet minder dan 431 wo
ningen onbewoonbaar verklaard, ten ein
de te voorkomen, dat eigenaren van vol
strekt slechte woningen zouden profitee-
ren van de huurverhooglng, mede door die
wet mogelijk gemaakt.
Toen de bekende circulaire in zake den
woningbouw voor krotopruiming van 17
Maart 1926 in het exploitatie-tekort een
bijdrage in uitzicht stelde van f. 50 per
woning, per jaar, door rijk en gemeente
ieder voor de helft te dragen, later, zooals
bekend, voor groote gezinnen verhoogd tot
f. 75 per woning per jaar, werd de bouw
van zulke woningen dadelijk ter hand ge
nomen.
Er werden verder maatregelen genomen
om de woningen daadwerkelijk binnen 't
bereik van de huurders te brengen, waar
voor zij bestemd waren. Toen het Rijk aan
dit laatste geen medewerking wilde ver-
leenen, besloot de gemeente van ,,'t Fonds
voor Stadsverbeterin, Werkverschaffing en
andere Sociale doeleinden" een kapitaal
van f. 70.000 af te zonderen ter vorming
van een „Huurtoeslagenfonds".
In afwijking van den steeds gevolgden
weg om de terreinen voor woningbouw
aan de vereenigingen te verkoopen, werd
na het jaar 1932 de benoodigde grond
thans aan de vereenigingen in erfpacht
uitgegeven. Een andere nieuwigheid was
toen, dat als grondprijs in rekening werd
gebracht het gemiddelde van den kost
prijs voor alle plannen, zoodat voor alle
plannen eenzelfde grondprijs gold en on
gemotiveerde verschillen tusschen de ver
schillende plannen worden voorkomen.
Het resultaat van de jaren 1926 t/m 1935
was, dat in dien tijd in totaal 799 wonin
gen werden gebouwd, waarvan de exploi
tatie, behoudens de bijdrage voor even-
tueele krotopruiming en voor woningen
voor groote gezinnen, zichzelf moest be
druipen.
Vanaf 1914 werden dus door de woning
bouwvereenigingen en de gemeente in to
taal 3467 woningen gebouwd, waarvoor
door Rijk en Gemeente rond 16 millioen
gulden beschikbaar werd gesteld.
Door den hier gesehetsten vereenigings-
bouw kunnen de verschillende vereenigin
gen met voldoening terugzien op de tot
stand gebrachte wooncomplexen, waarvan
ik, zonder aan de anderen ook maar
eenlgszins te kort te doen, wil wijzen op
de Tuinstadwijk en het Kooipark.
Toen de crisis-omstandigheden zich
meer en meer deden gelden, werd het
noodzakelijk om te zien naar middelen om
de huren te verlagen.
Teneinde daartoe ts geraken, heeft de
gemeente de 6% rijkswoningbouwvoor-
schotten afgelost uit een door haar aan
gegane leening tegen lageren rentevoet,
waardoor f. 19.863 beschikbaar kwam voor
verlaging van de huren der duurste plan
nen.
Tenslotte moet ik aldus spr. nog
melding maken var. de in uitvoering zijn
de saneering van het bouwblok Bouwe-
louwensteeg-Paradijssteeg, in het midden
van de stad gelegen.
Op dit terrein zullen door de Vereeni
ging ter bevordering van den bouw van
Arbeiderswoningen 101 woningen worden
gesticht, waarvoor de plannen ln een ver
gevorderd stadium van voorbereiding zijn,
terwijl het Rijk de voor dien bouw ver-
eischte voorschotten reeds toekende.
Ook in het vervolg zal meer speciaal het
oog gericht kunnen blijven op saneering
van de binnenstad. In dit verband kan ik
nog mededeelen, dat juist dezer dagen
voor saneering en verbetering van een
deel van de binnenstad een fabriekscom
plex met een oppervlakte van plm. 20.000
M2. door de gemeente is aangekocht.
Zooals uit het historisch overzicht reeds
gebleken is. is hier nog wel het een en an
der te doen. En een belangrijk punt daar
bij is zorg te dragen voor nieuwbouw op
dezelfde plaats; niet slechts uit aesthetisch
oogpunt, maar ook omdat het een groot
economisch belang is, de woongelegenheid
voor de arbeiders in de binnenstad te be
houden en zoo mogelijk te vergrooten.
Vacantie eindelijk! Wij
wensen U veel genoegen en
geen pech. Mocht er toch iets
met Uw reisbagage gebeuren,
dan betalen wij U de schade,
want U gaat natuurlijk niet
op reis zonder onze reis
bagagepolis.
Bijkantoor Leiden, Breestraat 10a
Hierna schorste de voorzitter de verga
dering tot hedenmorgen en begaven de
congressisten zich naar het Stedelijk
Museum „de Lakenhal", waar de
ontvangst door het gemeentebestuur
plaats vond.
De burgemeester, mr. A. van de Sande
Bakhuyzen heette allen welkom en noemde
het een groot voorrecht dit gezelschap van
grooten omvang te mogen begroeten. Bij
u, aldus spr., stond niet, zooals dat op vele
congressen het geval is, de ernst van het
werk op den achtergrond.
Spr. hoopte, dat de deelnemers aan dit
congres aan het einde van deze twee
dagen van de Sleutelstad den indruk
rnedenemen, dat het Leidsche gemeente
bestuur, wanneer dit hier getuigt, dat het
trotsch is op zijn stad, dit met recht is.
Uitvoerig schetste spr. de historische en
andere bezienswaardigheden van Leiden
en wees daarbij op den zichtbaren groei
van de gemeente in de laatste jaren. Spr.
hoopte ten slotte, dat in deze dagen het
werk der congressisten met resultaat zal
worden bekroond.
De voorzitter van den Woningraad
dankte hierna den burgemeester voor zijn
vriendelijke ontvangst.
De eerste dag werd besloten met een
gezamenlijken boottocht over de Kager-
plassen, aangeboden door de Leidsche
Woningbouwvereenigingen.
Telefoon 302
Na i uur 247?.
6115
(Ing-ez. Med.)
DE DAG VAN HEDEN.
Nadat de voorzitter te ruim 9 uur de
vergadering had heropend, werd zonder
discussie en hoofdelijke stemming een
nieuw huishoudelijk reglement vastgesteld.
Aan het bestuur werd opgedragen de
noodige voorbereidingen te treffen voor
herdenking van het ln 1938 plaats vin
dend 25-jarig bestaan der vereeniging en
bij die gelegenheid een boekwerk te doen
verschijnen over den arbeid der woning
bouwvereenigingen in ons land. Op de
balans werd hiervoor een post van plm.
f 3500 uitgetrokken.
De Woningbouwver. „Ons Streven" te
Goes, verzocht het H. B. er bij de regee
ring op aan te dringen, dat de woning
bouwvereenigingen een hoogere bijdrage
krijgen voor onderhoud dan thans ge
schiedt.
De voorzitter wilde dit voorstel aanhou
den, aangezien de regeering zich nog
slechts kort geleden over dit vraagstuk
in afwijzenden zin heeft uitgesproken.
De vergadering ging er mede accoord,
dat dit voorstel tot de volgende jaarver
gadering wordt aangehouden.
Vervolgens was aan de orde het Rap-
oort der Commissie voor de Goedkoope
Woning.
Het rapport over dc Goedkoope
Woning.
In zijn inleiding tot bovengenoemd rap
port mérkte de heer Ir. M. E. H. Tjaden,
directeur van het Gem. Bouw- en Wo
ningtoezicht te Amsterdam, tevens voor
zitter der commissie voornoemd, o.a. het
v-Wende on:
Vooropgesteld worde, dat het rapport
uitsluitend ais uitgangspunt heeft: de
goede woning met lage huur. De tegenstel
ling tusschen de met aardsche goederen
beter bedeelden en de minstbedecidcn
komt het sterkst tot uitdrukking en is het
mpest schrijnend in de woning. Er bestaat
nog steeds een dringende behoefte aan ver
betering! De uitkomsten der Volkstelling
van 1930 leerde, dat bijv. te Amsterdam het
percentage der gezinnen, waarin ontoelaat
bare samenwoning voorkomt, ongeveer 10 °h
bedraagt, hetgeen met andere woorden zeg
gen wil, nog meer dan 16.000 woningen:
waarbij men bedenken moet, dat deze ge
tallen verkregen zijn on een sterk vergoe
lijkende wijze; de leeftijdsgrens toch, waar
bij kinderen van gescheiden geslacht nog
eenzelfde ruimte mogen slapen Is ge
steld on 14 (onze Commissie acht dezen
leeftijd te hoog en heeft daarvoor 10 jaar
voorgesteld); bovendien is bij die bereke
ning aangenomen, dat gebrekkige en be
slist onvoldoende ruimten nog als slaapka
mer mogen meetellen, bijv. bergzolders en
kelders, keukens, blinde alcoven e. d. Naar
onze meening ligt dus het aantal ontoe
laatbare samenwoningen nog aanmerkelijk
hooger dan de genoemde 16.000.
De behoefte aan een voldoende woning
van lage huur soreekt 't, sterkst in de
groote steden; het gemis daaraan wordt 't
minst door andere gunstige omstandighe
den gecompenseerd; maatregelen van or
dening en van systematische voorziening
vinden daar de meeste kans van slagen:
geleidelijk kan de ervaring met de verkre
gen resultaten naar kleinere plaatsen in 't
platteland worden overgedragen.
De opdracht van de Commissie lag niet
zoozeer oo het gebied van verbetering van
de arbeiderswoning, zooals die door den
modernen woningbouw reeds op ruime
schaal tot stand gekomen is, doch meer in
het bijzonder in het zoeken naar middelen
voor de totstandkoming van een bereikbare
woning ook voor de minder draagkrachtige
arbeiders, waarbij dus voorop staat: een
lage huur voor een voldoende woning;
daaruit volgt dus, dat eventueel gestelde
eischen het karakter van minimum eischen
hebben. Uit den aard der zaak kunnen de
gegeven suggesties tot het verkrijgen van
woningen van lage huur, ook benut worden
voor de arbeiderswoning in het algemeen.
De resultaten, waartoe de Commissie ge
komen is, zijn deels van negatieven, deels
van positieven aard. Zoo meent zij, dat een
lage huur niet verkregen mag worden door
vermindering van de kwaliteit der woning;
dus niet door het invoeren van een vijfde
woonlaag; niet door vermindering van de
woonruimte; in dit verband wordt gewaar
schuwd tegen het gevaar, dat gelegen is in
het gebruik van klapbedden of het gemeen
schappelijk gebruik van ruimten, als dit ten
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Het congres van den Nationalen Woning-t
raad te Leiden (le Blad),
Het conflict tusschen minister Gelissen
en de zuivel-organisaties (3e Blad).
De hertog van Kent in ons land (Binnen
land, 4e Blad en Laatste Berichten, le BI.).
Algemeene vergadering der Vereeniging
Ned. Fabrikaat te Nijmegen (Binnenland,
4e Blad).
De malversaties te Nijmegen (Gemengd,
3e Blad).
Perry wint van Von Cramm in drie sets
(Sport, 3e Blad).
liP'l
BUITENLAND.
De Assemblée; Fransch voorstel tot ver
sterking van den Volkenbond (Buitenland*
2e Blad).
De Negus vormt een nieuwe regeering
(Buitenland, 2e Blad).
De president van den Senaat van Dantzig
Greiser naar Genève (Buitenland, 2e Blad).
De Tsjech Stefan Lux, die zelfmoord
trachtte te plegen, is overleden (Buitenland,
2e Blad).
ZIE VOORTS
EERSTE BLAD.
LAATSTE BERICHTEN,
koste zou gaan van de minimum eischen,
die de Commissie noodig oordeelt voor eik
der onderdeelen, waaruit de woning dient
te bestaan. Evenmin leidt de bouw van
minder duurzame woningen tot het doel.
Onder de 20 conclusies komen o.a. ook
de onderstaande meer positieve aanbeve
lingen voor, welke nader door den inleider
werden toegelicht.
Het algemeen belang eischt, dat bij ont-
flgening de prijs van den ruwen grond
wordt bepaald op de geschatte gebruiks
waarde ten tijde van de onteigening. Dit
wil dus zeggen op de waarde, zooals die
geldt voor weiland, bosch, tuingrond enz.
Men vraagt zich af hoe het mogelijk is,
dat in een land, waar men zoo angstvallig
den totalisator weert om het wedden te
keeren, nog altijd vrijheid bestaat om te
gokken in grond, terwijl toch een lage
grondprijs een zoo belangrijke factor is in
een van de voornaamste levensbehoeften:
de woning.
De Commissie waarschuwt tegen bekrom
pen verkaveling en huldigt de meening, dat
in de productiekosten van den grond moe
ien worden opgenomen slechts die voorzie
ningen, welke geacht kunnen worden te zijn
getroffen ten behoeve van de bewoners
van de stadswijk zelf. Voorzieningen van
meer algemeenen aard mogen slechts ge
deeltelijk op den grondprijs drukken.
Bij behoud van de bestaande werk- en
constructiewijze kan een besparing op de
bouwkosten practisch niet meer worden
verkregen. Een waarlijk economische bouw
wijze zal moeten worden gevonden in een
constructiesysteem, waarbij zooveel moge
lijk vooraf gereed gemaakte onderdeelen
op het werk worden gemonteerd; in uit
voering dan bij massabouw in continube
drijf.
Voor een door de Commissie noodzakelijk
geachte ordening zal allereerst noodig zijn
het scheppen van een wettelijke bevoegd
heid voor Gemeentebesturen om onnoodi-
gen woningbouw tegen te gaan. Ter voor
lichting bij deze ordening zullen plaatselijke
commissies van advies noodig zijn, welke
commissie wellicht later tot organen met
een zekere zelfstandigheid kunnen uit
groeien.
Gerationaliseerde bouwbedrijven, wer
kende als semi-overheidsbedrijven, welke
geen winst mogen beoogen, dienen te wor
den gesticht.
Maatregelen worden aanbevolen ter
voorziening in de behoefte aan kapitaal.
Ten slotte werd er nadrukkelijk op ge
wezen, dat maatregelen, waardoor bespa
ring op de kosten van woningen kan wor
den verkregen, alleen dan practische be-
reekenis hebben, indien ze tot uitdrukking
komen in de huur. Zulks is selchts gewaar
borgd. wanneer de exploitatie plaats vindt
met uitsluiting van winstbejag en op grond
daarvan dient dus de exploitatie van goed-
kooper arbeiderswoningen zooveel mogelijk
te geschieden door woningbouwvereenigin
gen en gemeenten.
Daarna werd gelegenheid gegeven over
het rapport van gedachten te wisselen.
Een afgevaardigde van de W.B.V. „Het
Oosten" te Amsterdam merkte op, dat het
rapport te weinig rekening houdt met
groote gezinnen en de minimum-eischea
te laag heeft gesteld.
