MORGEN KIJKDAG VAN 10-2 UUR
Welgeslaagd Fokker-feest
op Schiphol.
GEMEENTELIJKE HULPBANK
ADVERTEERT in het LEIDSCH DAGBLAD
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Maandag 8 Juni 1936
LUCHTVAART.
Chr. Scholen aan de Hoogl. Kerkgracht
Twee onderscheidingen voor den
groolen vliegtuig-bouwer.
Belangstelling van duizenden voor
de vlieg-demonstraties.
De ..openbare les in de geschiedenis van
de luchtvaart" welke Zaterdagmiddag od
SchiDhol ls gegeven ter gelegenheid van
't feit dat de heer A. H. G. Fokker 25 iaar
geleden zlin looobaan als vliegtuigbouwer
en vlieger aanving is mede dank zij
het fraaie zomerweer een groot succes
geworden. De vele honderden genoodigden,
die naar de in vlaggentooi gestoken lucht
haven waren gekomen en de duizenden,
die niet genoodied waren maar buiten
het gereserveerde terrein, langs de hekken,
tegen den dijk en langs de wegkanten tot
aan het viaduct toe een Dlaatsje hadden
bemachtigd, hebben met groote belang
stelling en scanning de verschillende evo
luties in de lucht eevo'gd en den indruk
mee naar huis genomen of kunnen nemen
dat de Nederlandsche vliegtuigindustrie en
de Nederlandsche militaire vliegers om
van de anderen, die deze uren niet officieel
aan den beurt kwamen, te zwijgen op
het stuk van de prestatie voor geen land
ter wereld behoeven onder te doen.
De heer Fokker onderscheiden.
Voor echter het viiegprogramma aan de
beurt kwam hebben in den grooten Fok
ker-hangar. die door bloemen planten en
vlaggen in een geweldige ontvangzaal,
waar niettemin een ware broeikastempera-
tuur heerschte. herschapen was. de hon
derden genoodigdeft de huldiging meege
maakt van den man. om wien en voor wien
zich alle feestelijkheden afspeelden, een
huldiging, welke plaats vond op 'n podium
met als achtergrond een evenbeeld van
het eerste fokkervllegtuig de „Spin", die
den grondslag legde voor Fokker's roem
rijke looobaan als vliegtuigbouwer. Welk
een verschil met de voor den hangar op
gestelde snelle jachtvliegtuigen van de
J.A V A. en met de groote. zware verkeers-
machines van het lijnbedrijf. dat feest
of geen feest rustig voortgang vond en
mede daardoor de geweldige evolutie van
25 jaar „vliegerij" demonstreerde.
ïn den hangar waren talrijke autoritei
ten: de vertegenwoordiger van H M. de
Koningin, kapitein-luitenant ter zee N. A.
Rost van Tonningen. de minister van
Waterstaat, jhr ir. van Lidth de Jeude.
leden van den raad van state, van de
beide Kamers en der Staten Generaal,
hooge militaire en civiele autoriteitem. ver
tegenwoordigers van de reeeeringsinstan-
ties op luchtvaartgebied, van de burger
lijke luchtvaart, soort- en militaire vliegers
en particulieren uit velerlei kringen. Later
op den middag kwam ook de burgemeester
dr. W. de Vluet.
Na een inleidend woord van den onder
directeur der Fokkerfabrieken, den heer J.
OE. van Tijen sprak minister van Lidth de
Jeude den heer Fokker toe hem huldigen
de als een der eerste en grootste pioniers
van de luchtvaart. Een daverend applaus
volgde toen de minister mededeelde dat
het H.M. de Koningin behaagd had den
heer Fokker te benoemen tot Ridder in de
orde van den Nederlandschen Leeuw
De volgende spreker, ir. J. E. F. de Kok.
voorzitter van de Kon. Ned Vereeniging
voor luchtvaart deed uitkomen, dat de
K.L.M. haar opkomst en eersten bloei,
behalve aan haar kranige piloten, te dan
ken heeft aan de goede betrouwbare door
Fokker gebouwde machines.
De vertegenwoordiger van Amsterdam's
gemeentebestuur mr. C. Kropman, wet
houder voor de handelsinrichtingen, deed
onder applaus mededeeline van het feit,
dat het gemeentebestuur den heer Fokker
wegens ziin groote verdiensten de zilveren
medaille van de stad Amsterdam heeft
toegekend.
Bii afwezigheid van den heer P esman
deze kwam later op den middag per
„Koetllang" uit Pariis sorak de onder
directeur der K.L.M. de heer L. Guilonard.
den heer Fokker toe. eraan herinnerend
dat de samenwerking tusschen den 1ubi-
laris en de K.L.M van den ouden datum
is. Als stoffelijk bliik van waardeering bood
sor. een album met foto's van de belang
rijkste momenten uit de geschiedenis
onzer nationale luchtvaartmaatschappij.
Tens'otte dankte de heer Fokker voor
de hem gebrachte hulde.
Het vliegfestijn.
Eenigen tijd na de plechtigheid vingen
de vliegdemonstraties aan.
Na het omvliegen van de Fokker D. 7.
den éénpersoons jager die zich in den
wereldoorlog als een geducht wapen heeft
doen kennen en na een korte vlucht van
het eerste In 1919 gebouwde Fokker ver
keersvliegtuig F. 2. door de K.L.M. in haar
beginperiode gebruikt voor de lijnen Am
sterdamLonden en AmsterdamHam
burg. startte met donderend gewe'd van
haar motoren een escadrille der sinds kort
op Schiphol garnizoen hebbende J.A.V.A.
(jachtvliegtuig afdeeling Soesterbergi on
der leiding van kapitein van Weerden
Poelman De prachtige staaltjes van vlieg-
vaardigheid der militaire v'i°-°rs. zoowel
wat betreft het formatiev'iegen de
beroemde .vijf vingers aan een hand"
als het maken van duikvluchten en andere
kunststukjes, werden door het duizend
koppige publiek met groot enthousiasme
gevolgd.
Na de vlotte landing der escadrille ver
scheen komende van De Mok. een der
nieuwe Fokkerproducten, de Fokker F. 4
tweemotorige bommenwerper op drijvers
van de marine luchtvaartdienst boven
het veld De groote machine vloog eenige
malen laag langs de toeschouwers en toen
zij daarna naar hoogere regionen klom.
startte reeds Fokkers nieuwste jachtvlieg
tuig de D. 21. Voor het oog bijna lood
recht klom dit machtige luchtwaoen. dat
een snelheid kan ontwikkelen van meer
dan 400 K.M. oer uur. omhoog waarna de
piloot op groote hoogte eenige staaltjes
van luchtacrobatiek ten beste gaf.
Het was een nummer, dat geweldig in
sloeg.
Nauwelijks was de D. 21 geland of er
klonk het gedaver van een escadrille der
marineluchtvaart die in haar prestaties
niet voor de J.A.V.A. onderdeed.
Vervolgens: een demonstratie door een
zweefvliegtuig in de ontwikkeling van
welke sport de heer Fokker mede een
werkzaam aandeel heeft gehad.
Wegens den harden wind kon de Spin
aanvankelijk niet de lucht in. Toen de
wind tegen den avond wat was gaan lig
gen. heeft de heer van Neyenhoff een der
vliegers van de Fokker-fabrieken echter
alsnog gevolg gegeven aan zijn voornemen
om nog dien dag met Fokker's getrouwe
lijk nagebouwde .Soin" te vliegen. Te half
negen startte hij ten aanschouwe van
slechts weinig kiiklustigen op vlotte wijze
en draaide op ongeveer 75 M hoogte een
paar rondjes boven Schiphol. Na een
vlucht van bijna een kwartier geschiedde
de even vlotte landing en was het in ver
gelijking met de enorme drukte van de
middaguren wel zeer schaarsche publiek
een bijzondere sensatie rijker geworden,
welke nog verhoogd werd door het feit.
dat de vlieger Knoetsch met Fokker's
nieuwste jager de D. 21 tegelijkertijd op
flinke laagte voor de tweede maal nog op
dezen dag een fraaie serie stunts ten beste
had gegeven.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.)
Copie van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven. j
DE KORTING OP DE PENSIOENEN.
Zooals bekend :s, heeft de Commissie-
Palm de kortingsvoorstellen op de pen
sioenen ingediend en zijn deze voor de
Regeering gezonden naar het Georgani
seerd Overleg van de burger- en militaire
ambtenaren en hebben deze inmiddels
hun meeningen omtrent deze korting aan
de Regeering kenbaar gemaakt. Het eigen
aardige van dit zoo ernstige geval is wel,
dat belanghebbenden (gepensionneerden)
in dit Overleg geen zitting hebben en op
een verzoek van den Alg. Mil. Pensioen- J
bond om alsnog aan dit Georganiseerd
Overleg belanghebbenden (gepensionneerde
militairen) toe te voegen, dit om regie- 1
mentaire reden niet toelaatbaar was.
Hoe het ook zij, de Regeering heeft het
niet noodig gevonden, ook de gepension
neerden te hooren.
„Over ons", „bij ons" en „zonder ons"
I zal blijkbaar worden beslist over ons
pensioen.
En zóó handelt dan een Regeering, die
zich bij de korting op het standpunt stelt,
dat „het pensioen moet worden beschouwd
als het resultaat eener samenwerking tus
schen de Overheid en den ambtenaar".
Van samenwerking, van overleg met de
meest en direct belanghebbenden, de ge
pensionneerden, is echter geen sprake.
Over ons bij ons en zonder ons,
daarom stel lk langs dezen weg de vraag:
heeft ooit een minister, generaal, welke
burger- of militair ambtenaar, hetzij hoog
of laag. anders gemeend, dan dat zijn pen
sioen was onaantastbaar?
Pensioen is toch uitgesteld loon?
Het zij mij vergund een paar uitspraken
van bevoegde lichamen en autoriteiten te
mogen vermelden, waarin wordt uitge
sproken, dat pensioen is uitgesteld loon en
korting op de pensioenen in strijd is met
de rechtvaardigheid.
Professor Ph Kleintjes liet zich op 29 en
30 October 1933 In een blad o m. als
volgt uit:
„De groep van pensioentrekkers worden
in hun wettige schuldvorderingen op den
Staat aangetast, terwijl de rentetrekkers
van 's Lands sohuld hun volle 100 pet.
uitbetaald krijgen.
Vast staat, dat korting van de landspen-
sloenen het gevoel van veiligheid, dat onze
Rechtstaat heeft te waarborgen vernie
tigt, dat zij onrust, bezorgdheid en angst
voor verdere kortingen medebrengt, dat zij
wantrouwen zaait in de gemoederen niet
enkel van hen, die direct bij deze korting
betrokken zijn, maar ook in die van hen
wie een soortgelijk lot boven het hoofd
hangt."
Professor Aalberse zegt bij zijn uitspraak
in de Tweede Kamer over de korting op de
Indische pensioenen in December 1933:
„Vooreerst acht ik het wetsontwerp in
strijd met de rechtvaardigheid en in de
tweede plaats in strijd met de Grondwet".
En voorts:
„Daarenboven is er nog iets anders, iets
hoogers, niet de Rechtwijsbegeerte en niet
het Stellige Recht, maar de Heilige Schrift
leert ons: „Justitia fundamentum regno-
rum", „Rechtvaardigheid is de grondslag
van den Staat."
Handelt de Staat In strijd met de recht
vaardigheid dan ondergraaft hij zijn eigen
diepste fundamenteele grondslagen. Ook
daarom vooral kan ik mij in geweten met
dit wetsontwerp niet vereenigen."
Z. Exc. de Geer verklaart o.m. in de
zelfde Kamerzitting, opkomende tegen de
aantasting van de Ind. pensioenen:
„Ik kom er tegen op, dat wat in den
eenen tijd als een onwankelbaar rechts
goed wordt beschouwd, in den anderen tijd
onder den invloed van economische om-
■-tand i shed en,als zoodanig wordt prijsge
geven Inflatie van ons rechtsbesef acht
ik tenminste even ondeugdelijk als inflatie
van de munt."
De Hooge Raad der Nederlanden heeft
in zijn uitspraak over het bekende geval
van den reserve-officier Monkhorst van
13 Nov. 1927 het vonnis van de Arrondis
sementsrechtbank te 's-Hage bevestigd,
alsmede het arrest van 31 Januari 1927
van het Gerechtshof te 's-Gravenhage, in
welk arrest werd overwogen:
„dat de Rechtbank bij hare beslissing
terecht ls uitgegaan van het ook door den
Staat der Nederlanden niet betwist be
ginsel van de Nederlandsche, zoowel Bur
gerlijke- als Militaire wetgeving, dat pen
sioen ls uitgesteld loon waarop men dus
een verkregen recht heeft, dat noch ge
heel, noch ten deele ontnomen kan
worden."
En de heer K. ter Laan oordeelde bij
de behandeling der Ind. Pensioenwetten
in de Tweede Kamer o.m. aldus:
„Het pensioen is een stuk verdiend loon
en daarop mag zonder den wil der ge
pensionneerden niet worden gekort.
De gepensionneerden hebben een vorde
ring op de Regeering; deze vordering ls
van denzelfden aard en van dezelfde
waarde als de vordering van een houder
van schuldbrieven heeft tegenover de Re
geering. Renteverlaging daarvan is ook
niet geoorloofd."
Met dit alles voor oogen zal een leder
zeggen, van pensioenkorting kan geen
sprake zijn, maar, zoo onverhoopt daartoe
toch mocht worden besloten, dan zit
daaraan onverbiddelijk vast de consequen
tie, dat de pensioenen der oud-gepension-
neerde militairen moeten worden ver
hoogd. Daarop gelet, kan het van belang
zijn er aan te herinneren, dat de Regee
ring. die nu heeft uitgesproken, dat het
pensioen geen onaantastbaar recht is,
maar slechts een resultaat van samen
werking tusschen gezag en ambtenaar om
hem een voldoend levensonderhoud te
verzekeren bij ouderdom en invaliditeit,
wel verplicht zal zijn de pensioenen nu ook
der oud-gepensionneerden te verhoogen,
die immers nimmer een voldoend levens
onderhoud hebben gehad gedurende hun
penslonneering!
Duidelijk is dat korting op de pensioe
nen in strijd ls met de Grondwet, doch
voor een deel ook op de nog geen jaar
oude Cumulatie-wet.
Immers de Com.-Palm stelt voor ook de
reservepensioenen te korten, omdat deze
pensioenen worden genoten naast een
nevenbetrekking.
Dus cumulatie, waarvan de Regeering
voor de aanneming dier Wet verklaarde
dat deze Wet niet van terugwerkende
kracht is en verkregen rechten niet wor
den aangetast.
BEN OUD-MILITAIR VAN
HOOGEREN RANG.
ROTI. LLOYD
GAROET, thuisr., 6 Juni v. Sabang.
HO..-..-. ."iriKlKA LIJN
BINNENDIJK, 6 Juni van New Orleans te
R'dam.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
OBERON, 6 Juni v. Morphoubaai n. Algiers
ALKMAAR, thuisr., 4 Juni v. Payta.
HALCYON LIJN.
VREDENBURG, Emden n. Lulea, pass. 5
Juni Holtenau.
STAD ZWOLLE, 5 Juni v. R'dam te Malaga
MIJ. OCEAAN
POLYDORUS, 5 Juni v. Amst. te Londen.
o
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
ZONNEWIJK, 6 Juni v. Liverpool naar
Narvik.
JONGE ELISABETH, 5 Juni n.m. van
Carthagena n. Londen en R'dam.
JONGE ANTHONY, Valencia n. Londen en
R'dam, pass. 5 Juni 's nachts 12 uur
L^Ixogs
ST. PHILIPSLAND, 5 Juni v. Kopenhagen
n. Leningrad.
WINTERSWIJK, St. John n. Tarafa, pass.
5 Juni Norfolk.
MOORDRECHT, 6 Juni van Curagao te
Thameshaven.
BEVERWIJK, 5 Juni v. Melilla n. R'dam.
MACUBA, 13 Juni v. Rouaan te Curacao
verwacht.
HOE DE STABILITEIT VAN DE
POU-DU-CEEL TE VERBETEREN?
De Nederlandsche vereeniging ter be-
oefening der kleine luchtvaart schrijft ons"
door samenwerking van de heeren ir
G. van Baumhauer van den rijks-studie
dienst voor de luchtvaart. M. Schulz, stu
dent aan de technische hoogeschoói te
Delft. M. Dominicus van den Bussche
volontair bil eerstgenoemden dienst en deri
technischen dienst van d#Nederlandsche
vereeniging ter beoefening der kleine
luchtvaart", is het thans gelukt na vele
proefnemijuren en berekeningen om een
weg te vinden, waar langs zeer waarschijn
lijk met succes gezocht kan worden naar
verbetering van de langs-stabtlitelt van
het pou-type. speciaal de Nederlandsche
dou. de ph-edo van de N.V.B.KL.
Na het beëindigen van de eerste proeven
met het model van de ph-edo. is er een
verge'ijkende studie gemaakt tusschen de
gelijksoortige proeven genomen te Amster
dam. Issy-les-Moulinaux in Frankrijk en
te Lwow in Polen. In de eerste plaats viel
bii vergelijking van de tabellen op. dat hoe
minder de voorvleugel den achtervleugel
bedekte, hoe grooter de langs-stabiliteit
werd. Vooral sterk kwam dit uit bii de te
Lwow genomen tunnelproeven. Dit ge
geven werd onderzocht bii verschillende
standen. De gevonden stabiliteit bleek te
Lwow het grootst te zijn, waar men de
onderlinge bedekking van de vleugels het
kleinst had genomen. Naar aanleiding
hiervan ls de mogelijkheid onderzocht, of
het doenlijk was een der vleugels te ver
schuiven. Aan een bestaand toestel, bij de
ph-edo kon dit geschieden met den ach-
tervleugel en wel over een afstand van den
achterrand tot den tweeden langsllgger.
Aan een model ls het vanzelfsprekend veel
gemakkelijker uit te voeren en dit is dan
ook gedaan en met dit veranderde model
zijn weer enkele provisorische proeven ge.
nomen waarvan het resultaat bevredigend
is maar nog niet volmaakt. Nieuwe proe
ven zullen moeten bewijzen of een nog
verdere verschuiving van de vleugels een
absoluut gunstige uitkomst zal geven. De
stabiliteit is door deze verschuiving aan
merkelijk verbeterd, voorzoover dat al
thans is na te gaan aan een. in een tun
nel opgehangen model, maar is niet vol
maakt Mocht het verder verschuiven noo
dig blijken, dan geeft dit aan een be
staand toestel natuurlijk ernstige com
plicaties. daar men niet tot in het onein
dige daar mee kan doorgaan.
o
MILITAIR TOESTEL OMLAAG GESTORT
Tijdens dichten mist is nabij het vlieg
veld Paran, in Argentinië, een militair
vliegtuig omlaag gestort. De beide Inzit
tenden, sergeant-vliegers, waren op slag
dood.
o
PER BALLON OVER DEN ZUIDELIJKE»
ATLANTIS CHEN OCEAAN.
De Hamburger ballonvaarder dr. Zinner
heeft tegenover een vertegenwoordiger van
het „Hamburger Tageblatt" het stout
moedige plan te kennen gegeven den
Zuidelijken Atlantischen Oceaan tusschen
Afrika en Zuid-Amerika met een ballon
te overvliegen. Hij wil daarbij gebruik
maken van den gunstigen Noord-Oostpas
saat en bestendigen wind, die den ballon
in 5 tot 8 dagen over den Zuidelijken
Atlantischen Oceaan kan voeren. Deze
wind maakt het noodzakelijk niet het
kortste traject tusschen Bathurst en Per-
nambuco te volgen, doch het aanzienlijk
langere traject Oasablanca de monding
van de Amazone-rivier. Voor de 6000 KM.
lange tocht zou naar de meening van dr,
Zinner een ballon va<n 5000 kub. meter vol
doende zijn. Het is z.i. voldoende wanneer
opblaasbare gumsnivesten, die den gondel
drijvend moeten houden en een radio
ontvanger voor de weerberichten worden
meegenomen.
SELENE, 3 Juni v. Curacao n. Takoradl.
DUIVENDRECHT, 5 Juni v. Batoum te
Avonmouth; gaat naar Preston.
KATENDRECHT, 6 Juni v. Constanza n.
Dublin en Hull; is te Constanza in aan
varing geweest met een sleepboot en be
kwam lichte lekkage.
(Uitgaande van de Geref. Schoolveren. Lelden)
AANGIFTE VAN NIEUWE LEERLINGEN voor
de op 1 September e.k. beginnende Cursussen
A. U.L.O.-KOPSCHOOL, Telefoon 2681.
Hoofd de heer W. G. ALDEIRSHOFF, Lorentzkade 26.
Schoolgeld meer dan de lag. school. Boeken gratis
in bruikleen. Opleiding voor de Mulo-diploma's, Zee
vaartschool, Midd. Techn. School, Middelb. Kol. Landb.
School, Tuinbouwschool, enz.
Aangifte voor alle klassen dagelijks. Spreekuur: Maan
dag 2—3 uur. Vrijdag lO'/i12 uur. Voor toelating
wordt vereist dat de leerlingen 6 leerjaren der lagere
school met vrucht hebben doorlopen.
B. OPLEIDINGSSCHOOL voor U.L.O., H.B.S.,
Lyceum en Gymnasium, Telefoon 2142.
Hoofd de heer D. MEIJER, Rijnsburgerweg 47a.
Aangifte dagelijks, ook voor hogere leerjaren.
Gesplitste klassen; aparte examen-afdelingen.
Franse Cursus na schooltijd. Opleiding na 6 jaar.
Leerlingen voor de eerste klasse moeten op 1 Sept.
1935 niet jonger zijn dan 6 jaar. 4862
Afdeeling: BANK VAN LEENING.
GOUD, ZILVER, HAND- EN TRAPNAAIMACHINES,
RIJWIELEN, MICROSCOPEN, ENZ. 4870
HOLL. PEREN zeer blank ^B»c
per 2 blikken van 1 fctr.
HOLL. KERSEN zonder MS|c
pit, per literblik"PW
2 blikken a 1 Liter0.73
BEKERS ORANJE MARMELADE
(Crosse en Blackwell) J§ ge
per beker
Sinaasappel of Grape fruit Juice
(pur vruchtensap) APc
per blikOO
PICCALILLY *Pc
per 2 flacons«w
PORTUG. SARDINES
IN OLIJFOLIE >Cc
per 2 groote blikkenti9
VOOR DE RIJSTTAFEL
DIVERSE SAMBALS
Uitgebreide sorteering
Indische ingrediënten.
Melkchocolade met APc
Hazelnoot per '/2 Po™*
ADVOCAAT APC
per heele flesck... 3.38
