HEERLIJK-
HET 75-JARIG BESTAAN DER
C.J.V. „PREDIKER".
aüspBÉcS
778te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 6 Juni 1936
Vierde Blad
No. 23372
De oudste jeugdvereeniging in onze stad jubileert
Grepen uit de historie,
FAILLISSEMENTEN
Het tegenwoordige bestuur van „Prediker". VJ.n.r.: zittend J. Vergunst, secretaris,
D. van 't Zelfde, voorzitter, E. van Duur en, tweede voorzitter en A. P. de Nie, pen
ningmeester. Staande in dezelfde volgorde A. Chaudron, bibliothecaris, P. Piket,
tweede secretaris en C. v. d. Tuyn, tweede penningmeester.
Nog enkele dagen en dan staan bestuur,
letten en belangstellenden van Prediker,
de oudste christelijke jeugdvereeniging in
onze stad, voor een belangrijke datum,
een datum waarachter een groot stuk ge
schiedenis ligt verborgen.
10 Juni 1936: Herdenking van het 75-
jarig bestaan van de Chr. Jongelingsver-
eeniging Prediker 12 la. Vijf en zeven
tig jaar achtereen is dan door Prediker
;earbeid op het terrein der christelijke
eugdbeweging. Veel is in dit tijdsverloop
veranderd, maar grond- en doelstelling
bleven onverzwakt gehandhaafd. Zoowel
nu, ais voor 76 jaar staat nog steeds bij
do vereeniglng het brengen van de jeugd
tot Christus op den voorgrond. Mochten
de bakens om hiertoe te geraken wel eens
iets verzet worden, steeds toch bleef hier
bij het schoone devies den leiders voor
oogen staan, waarnaar zij de vereeniglng
ook hebben willen noemen: „Gedenk aan
uwen Schepper in de dagen uwer jonge
lingschap".
Wie den arbeid van „Prediker" echter
goed wil begrijpen, moet zich eerst de be-
teekenis der Jongelingsjaren reallseeren.
Dit hebben ook de oprichters en voor
mannen gedaan. Een juisten blik hebben
zij gehad op de gemoedsgesteldheid en de
speciale eigenschappen van den jonge
man. Zij hebben begrepen, dat zestien
jaar een leeftijd is. waarop een mensch
te oud is om in alle zaken opgevoed te
worden en tevens te jong om persoonlijk
de zelfopvoeding te betrachten. Zij hebben
verstaan, dat deze leeftijd een overgangs
periode is, waarin kinderlijke hoedanighe
den verzwakken en mannelijke zelfstan
digheid groeit. Kort en bondig: zij zagen
het als de tijd van lichamelijke en gees
telijke rijpwording. De kenmerkende pas
siviteit van het kinderleven wordt steeds
krachtiger verdrongen door de activiteit
van de jongelingsjaren. Het is de storm
periode van het leven. Daarom en daar
uit is Prediker geboren. Een vereeniging,
waarin duizenden zich hebben thuis ge
voeld en waartoe heden ten dage nog
houderden zich voelen aangetrokken. Ver
antwoordelijkheid en gemeenschapszin
hebben velen hier opgedaan. Zij hebben
in het vereenigingsleven een onuitputte
lijke bron van gedachtenwisseling en con
versatie gevonden. De vorm, waarin de
Setiachten werden gegoten, de toon waar
op deze werden uitgesproken en de waar
dering voor het geleverde werk hebben
van Prediker een opvoedenden invloed
iosn uitgaan. Heel geleidelijk, maar zeer
beslist, heeft Prediker veel onder de aan
lacht van zijn leden gebracht. Steeds
werd er gewerkt en gedacht over Bijbel
bespreking en zendingsliefde, geheelont
houding en Zondagsschoolarbeid, jongens
werk en bondsleven, Vredesgezindheid en
broederschap, bijeenkomsten en organen.
De roosters zijn hiervan stille getuigen.
Groot is dan ook de invloed van Prediker
geweest op de vorming van het leven van
ttenigen jongeman. Een stille, opbouwen
de arbeid met geestelijken kern is geregeld
van haar uitgegaan. Dit had Prediker niet
van zich zelf, het titelblad van het eerste
hoiulenboek, waar de secretaris schreef:
„Ons begin is in den Naam des Heeren,
wetende: Dat de vreeze des Heeren het
beginsel der wijsheid is", is daar om het
tegendeel te bewijzen.
De oprichters.
laten wij thans een oogenblik de his
torie laten spreken.
Uit vergeelde notulenboeken, die wij
•ank zij een vriendelijke tegemoetkoming
'an het tegenwoordige bestuur mochten
'aadplegen, vernamen wij, dat op 10 Juni
1851 de vrienden Jac. Verhave, Keereweer,
de Haan, J. J. Burger, G. J. Gijsman en
N- Gijsman bijeen kwamen in een ka-
Jer op de Middelstegracht tegenover het
«hachtenhof ten huize van den heer N.
"ik. In dit huis, dat plaats heeft moeten
®aken voor de uitbreiding van het St.
'Isabethgesticht, zijn de eerste bespre
ngen gevoerd en werd het fundament
fflcgd van de thans jubileerende vereeni-
Na geanimeerde besprekingen, waar-
■jJ de heer Verhave de leiding had, kon
■jj# na afloop van deze vergadering zeg-
Prediker is opgericht. Met geleende
•ipmlddelen toog dit zestal aan den ar-
Het bestuur werd als volgt vastge-
'•'d: J. Verhave, voorzitter, P. N. Gijs-
secretaris en J. J. Burger, penning-
t» j r' Later werden hieraan nog toege-
®id de heeren J. Spijker, tweede voor
den en q j Gysman tweede secretaris.
Ook
vormd, waarin zitting hadden de heeren:
H. van Dijk, H. Gijsman, N. van Rossum
en J. Gijsman.
Al spoedig waren 18 leden tot de ver
eeniging, die vanaf de oprichting tot he
den steeds een interkerkelijk standpunt
heeft ingenomen, toegetreden, welk aan
tal zich gaandeweg uitbreidde.
Het laat zich gemakkelijk begrijpen,
dat in den eersten tijd, de samenkomsten
het karakter vertoonden van een gezellig
vriendenkringetje. Maar met de jaren
groeide ook het ledenaantal. De kamer op
de Middelstegracht kon dan ook niet lang
de vergaderplaats blijven. Na korten tijd
in een huis op den Nieuwe Rijn vertoefd
te hebben, werd voor de openbare bijeen
komsten een gebouwtje in de Spilsteeg
gevonden.
Voor de besloten bijeenkomsten keerde
men weer naar de Middelstegracht terug
totdat in 1865 de beschikking werd ver
kregen over een zaal in het Weeshuis aan
de Hooglandsche Kerkgracht.
Dat de vergaderingen reeds direct bij de
oprichting zeer gezellig waren, blijkt wel
uit het feit, dat leden, die trouwden nog
gaarne op de jongellngsvereeniging wilden
blijven. Teneinde 'n gezond vereenigings
leven te behouden, werd besloten, dat ge
huwden geen lid konden zijn.
Vermeldenswaard is een bestuursbesluit
uit 1869, inhoudende dat leden, die niet
lezen konden, van het bestuur daarin on
derricht zouden ontvangen. Eventueele
kosten daaraan verbonden werden uit de
kas betaald.
Onderafdeelingcn worden opgericht.
Al heel spoedig werd door Prediker de
Zondagsschoolarbeid, welke ook heden ten
dage nog een belangrijk onderdeel vormt,
ter hand genomen. Het waren de vrien
den Klaarhamer, Gijsman, Burger en
Bink, die in 1865, het Zondagsschoolwerk
van mej. Dozy voortzetten en onder toe
zicht van Prediker brachten. In 1867 volg
de door toedoen van den heer Burger, de
oprichting van een jongeliedenvereeni-
ging, waarvan de jongens na het verlaten
der Zondagsschool op 12-jarigen leeftijd
tot aan hun zestiende jaar lid konden
zijn om dan over te gaan naar de jonge-
ïingsvereeniging. Dat dit indertijd zeer
goed gezien was. bewijst wel het feit dat
heden ten dage, dus na bijna 70 jaar. deze
leeftijdsindeeling nog bestaat. Volgend
jaar hoopt dan ook deze onderafdeeling
te jubileeren.
Dat de tijd en daarmede het vereeni
gingsleven zich veel gewijzigd heeft, wor
den wij gewaar uit het bezoek van elders,
dat de vereeniging bij haar zevende jaar
feest in 1868 ontving. Afgevaardigden uit
Alkmaar, Middelburg, Zwolle, Zaandam,
Ermelo, Zutphen, Nijmegen, Kampen
woonden toen het jaarfeest bij. Men zou
geneigd zijn te denken, dat het een ver
gadering van een bond van jongelings-
vereenigingen gold.
werd een commissie van toezicht ge-
De heer P. Mazurel, eere-voorzitter
der vereeniging.
Het was kort voor dit jaarfeest, dat de
vereeniging in het bezit kwam van een
vaandel.
Vele malen is er door Prediker ook ge
ijverd om te komen tot de oprichting van
een zangvereeniging. Maar animo daar
voor schijnt op den duur jiiet te bestaan.
Momenteel is Prediker weer een zangkoor
rijk, dank zij het ernstig willen van den
heer P. J. Eikerbout, die al veel heeft
weten te bereiken.
In het begin van 1874 werd de noodza
kelijkheid Ingezien om zich als vereeni
glng aan te sluiten bij het Ned. Jonge
lingsverbond. Hierdoor ontstond de moge
lijkheid om ook aan het bondsleven te
gaan deelnemen. Door een geschil, dat
zich in 1895 voordeed maakte Prediker
zich los van het Verbond en staat heden
ten dage nog zelfstandig.
Doordat in 1873 de Geref. J. V. „Obadja"
werd opgericht, liep het ledental iets
terug, maar al spoedig, dank zij krachtige
propaganda, was deze achteruitgang ir.ge-
Ioopen.
De verhouding tusschen Obadja en Pre
diker is steeds vriendschappelijk geweest.
Meermalen werden openbare vergade
ringen gemeenschappelijk belegd.
Als er één naam aan Prediker verbon
den is, dan is het toch zeker die van den
heer Mazurel. den thans nog in leven
zijnden eere-voorzitted. De heer Mazurel
jubileert in deze dagen: met Prediker mee.
Ondanks zijn hoogen leeftijd blijft zijn
hart jong, ja kan dit in vuur en vlam
staan als hij over Prediker spreekt. Dan
weet hij van geen ophouden. De eene her
innering na de andere wordt opgehaald.
De jongellngsvereeniging leeft nog in zijn
hart.
Ook wij waren in de gelegenheid hem
nog een dezer dagen ovdr/Prediker te
hooren spréken. Hóe enthousiast vertelde
hij ons van de vele goede vergaderingen
en groote homogeniteit, die hij daar heeft
gevonden. Hoe ernstig sprajt hij toen hij
verklaarde, dat Prediker een stempel op
heel zijn leven had gezet.
Bijna zestig jaren is de naam Mazurel
aan een bestuursfunctie in Prediker ver
bonden.
Den 20en Augustus 1878 vinden wij voor
het eerst zijn naam onder de namen der
bestuursleden.
Hij werd in 1878 vlce-voorzitter, in 1880
voorzitter, bleef van toen af voorzitter
van het bouwfonds, werd voorzitter van
de Zondagsschool en lid van de Commis
sie van Toezicht en in Maart 1904 eere
voorzitter van de Vereeniging. Met zijn
practische gaven heeft hij Prediker jaren
gediend en dient ze nog door zijn arbeid
en gewaardeerd advies. Dikwijls bezoekt
hij nog de vergaderingen en daar gevoelt
hij zich jong, daar leeft hij nog met alles
mee en weet zich de jongellngseigenaar-
digheden heel goed in te denken.
Prediker heeft ook èen insigne. Reeds
in 1878 gingen er stemmen op om als
uiterlijk teeken van het lidmaatschap een
insigne te doen vervaardigen. Een voor
stel hiertoe werd toen echter verworpen.
Eerst twintig jaar later, in 1898, werd
hiertoe besloten en werd naar een teeke-
ning van den heer Tasseron een insigne
vervaardigd.
Had men tot 1880 uitsluitend gewerkt
in het belang der jongens, in dit jaar
kwam op initiatief der jongellngsvereeni
ging een meisjesvereeniging tot stand.
Vanaf dien tijd kondén nu ook de meis
jes, die de Zondagsschool verlieten, in
het Prediker-verbond cworden opgenomen.
Ook deze vereeniging,-die werd genoemd
naar Psalm 124 8a/:bleek al spoedig in
een groote behoefte 'ténvoorzien. Ging het
in dezen tijd met' jongelieden- en kna-
penvereeniging al zeer voorspoedig, de
Zondagsschool bereikte een ongekenden
groei. Ruim achthonderd kinderen be
zochten haar. Het was vooral in dezen
tijd, dat er sterke behoefte bestond aan
een grooter lokaal van samenkomst. Er
rijpte zelfs een plan om te komen tot
stichting van een eigen gebouw.
Een bouwfonds.
Het duurde dan ook niet lang of in
overleg met de Commissie van Toezicht
werd een bouwfonds in het leven geroe
pen. Een uitgebreid plan om aan de noo-
dige gelden te komen werd uitgestippeld
met 't gevolg, dat na een half jaar reeds
ongeveer f. 1000 voor dit doel bijeen was.
Intusschen werd het tijd van handelen,
want tegen 1 Januari 1883 hadden de re
genten van het weeshuis de huur opge
zegd. Dat het een onmogelijkheid voor het
bouwfonds was, dat pas een half jaar ge
leden met zijn werkzaamheden was be
gonnen, om nu direct maar in de behoefte
aan een nieuw gebouw te voorzien, ligt
voor de hand. Een groote uitkomst was
het dan ook voor de vereeniging, dat de
heer Fontein twee bovenzalen in de Rijn
straat gratis ter beschikking aanbood.
Voor 't oogenblik was mén gered. Op Zon
dagavond, 8 Januari 1883, werden de lo
kalen met een feestelijke samenkomst in
gebruik genomen. Prediker kon weer even
ruimer adem halen, voorloopig was men
onderdak. Tegelijk echter was men van
de noodzakelijkheid doordrongen, dat
toch zoo spoedig mogelijk de beschikking
over een eigen gebouw diende te worden
verkregen. Het bouwfonds zette dan ook
zijn arbeid met kracht voort.
Een éigen gebouw.
Vrij onverwachts kon de vereeniging de
hand leggen op het tegenwoordige pand
in de Janvossensteeg. toentertijd een kof
fiehuis: De Eendracht. Stond de koopsom
de vereeniging wel aan, minder was dit
het geval met den inventaris, die tevens
moest worden overgenomen en bestond
uiteen biljart, bierpomp, kegelbaan
en verdere koffiehuisbenoodigdheden.
Mede in verband met de gunstige lig
ging van het gebouw werd tot aankoop
besloten. Prediker had nu een eigen ge
bouw, waaraan in het begin echter nog
veel moest worden veranderd.
Op 30 October 1384 was men met de
verbouwing zoo ver gereed, dat de inge
bruikneming kon plaats hebben. Ds. G.
Klaarhamer van Montfoort hield bij deze
gelegenheid de feestrede.
Als concierge van het gebouw werd de
heer J. C. Sierat aangesteld. Meer dan
vijf en twintig jaar heeft hij de vereeni
ging in deze functie gediend, later opge
volgd door den heer Eikerbout.
Het gebouw zal zoo ongeveer vijftien
jaar in gebruik geweest zijn, toen men
ging inzien dat er hoognoodig een alge-
heele verbouwing diende plaats te heb
ben. Teekeningen werden ontworpen, plan
r.en gemaakt, voor versterking der finan
ciën geijverd. Het ideaal: het gebouw
schuldvrlj, was bereikt maar ziedaar een
nieuw ideaal: algeheele restauratie.
Met zeer veel actie werd nu begonnen
om binnen den kortst mogelijken tijd ook
dit ideaal te verwezenlijken.
Een en ander had tot rfesultaat, dat
Woensdag, 8 Februari 1911, het jaar waar
in het gouden Jubileum zou worden her-
i
Olijfolie in Palmolive, de bron
van stralende schoonheid.
Tegenwoordig kan men niet zeggen dat „de
teint ophoudt bij de hals"! Ook schouders
en armen ja, het geheele lichaam moeten
gaaf, zacht en bekoorlijk zijn. Ook U kunt
een mooie huid bezitten. Een huid die zacht
is, en stralend van gezondheid. Slechts twee
minuten, 's morgens en 's avonds, voor de
algemeen geliefde Palmolive schoonheidsbe
handeling zullen wonderen verrichten.
De kostelijke olijfolie, welke bij de bereiding
van Palmolive wordt gebruikt, is reeds sinds
eeuwen beroemd om haar cosmetische resul
taten. Want zij „smelt" op lichaamstempera
tuur en, in Palmolive verwerkt, garandeert zij
grondige reiniging der poriën, zonder irritatie.
Een reiniging dus die terzelfdertijd verfraait.
Blijf charmant, van hoofd tot voeten, door
Palmolive zeepLaat haar overvloedig schuim
zachtjes de onreinheden verwijderen die Uw
poriën verstoppen en meestal de
oorzaak zijn van huidaandoe
ning. Laat dit schuim een ruwe,
gesprongen huid herstellen, en
Uw teint frisch en stralend
maken: zacht als fluweel 1
IEDEREEN BEWONDER]^_DE^PALMOLIVE
I
4791
(Ingez. Med.)
aacht, de aanbesteding plaats vond. Vrij
dag d.o.v. werd met eemge plechtigheid
voor 't laatst in het gebouw vergaderd,
In welke bijeenkomst de heer Mazurel een
uiteenzetting gaf van de totstandkoming
van de verbouwingsplannen. Tijdens de
verbouwing vond de vereeniging onderdak
in een huis aan de Koorlammersteeg, ter
wijl de Zondagsschool verhuisde naar het
bekende „Huls Zittenhuis" aan den Oude
Rijn.
Er werd nu spoed achter het werk ge
zet, want men hoopte het gouden jubi
leum in het nieuwe gebouw te herdenken.
Met heel veel inspanning is dit tenslotte
gelukt.
Woensdag. 26 Juni 1911 had de offi-
cieele opening van het nieuwe gebouw,
zooals wij dat thans nog vinden, plaats.
Onder de vele aanwezigen bevond zich
o.m. de burgemeester, jhr. dr. N. C. de
Gijselaar. De predikanten Punselie, Los
en Rudolph, voerden bij deze gelegenheid
het woord.
Prediker herbergt vluchtelingen.
Toen in Augustus 1914 het mobilisatie
bevel in Nederland werklonk en tegelijker
tijd ook vele vluchtelingen ons land bin
nentrokken, kreeg onverwacht ook Predi
ker een geheel andere bestemming. Pre
diker werd toevluchtsoord voor vluchte
lingen. Groote karrevrachten stroo werden
voor het gebouw afgeladen. Haastig wer
den de stroobedden gespreid, die enkele
weken zouden dienen als legersteè voor
Walen en Vlamingen.
Na eenigen tijd raakte men deze gasten,
waarmede gezellige uren werden doorge
bracht. kwijt. Voor Prediker bleef echter
de herinnering ook iets te hebben mogen
doen in het belang van deze verdrevenen
van land, volk en huis.
In verband met de mobilisatie, waar
door vele gebouwen waaronder ook
scholen door militairen waren bezet,
ontstond er langzamerhand een gebrek
aan vergaderlokalen. Prediker kreeg nu
een andere bestemming en werd ingericht
als school. De R.-K. Volksbond gaf er
voorts zijn teekenlessen en hield vergade
ringen in het gebouw. Ook werd de Indi
sche Postschool Ir. hef gebouw onderge
bracht en kwam er een distributie-lokaal
van warme maaltijden.
Het ledental van Prediker liep in deze
dagen iets achteruit, doordat verscheidene
leden in militairen dienst moesten opko-
komen. Gelukkig kon deze achteruitgang
in de na-oorlogsche jaren worden inge-
loopen, ja brak er zelfs een tijdperk van
grooten bloei aan, dat zijn hoogte-punt
bereikte bij de viering van het zestig-jarig
bestaan. In dezen tijd was het ook, dat
om meer in contact met de ouders te ko
men, ouderavonden werden georganiseerd.
Besloten werd voorts om voortaan eens
per jaar een dag uit te gaan. Geleidelijk
werden dit twee dagen en zelfs vindt de
laatste jaren geregeld een kampweek
plaats.
Het zestig-jarig bestaan van Prediker
had tot gevolg, dat op 16 Juni 1921 ten
huize van den heer H. van Cittert een
vergadering werd gehouden om te komen
tot oprichting van een oud-leden-vereeni-
ging. 29 Juni was dit een feit. Veel animo
bestond er onder de vele leden voor deze
nieuwe vereeniging. die kort na de op
richting reeds 86 leden telde. Onder lei
ding van den tegenwoordigen voorzitter,
den heer Van Rosmalen komt de veree
niging van tijd tot tijd bijeen en worden
in de belangstelling staande onderwerpen
behandeld. Niet gaarne zou men deze ver
eeniging in het Predikerverband missen.
Een nieuwe afdeeling vormt de laatste
jaren de tooneelclub, die op propaganda-
en jaarfeestavonden geregeld haar mede
werking verleent.
Op initiatief van den heer Van Rosma
len werd 5 October 1930 de meisjesver
eeniging „Onze hulp is in den naam des
Heeren" opgericht. Voortaan konden nu
ook de meisjes, die de Zondagsschool ver
lieten, in het Prediker-verband blijven
opgenomen.
Dat er vooral in dezen tijd veel actie
van het bestuur uitging, bewijst ook het
feit, dat op 28 Juni 1931 de oprichting
volgde van de Chr. Jongedochtersvereeni-
ging „Lydia", die hiermede de jongste
telg is uit het groote Predikers gezin.
Prediker als vergaderplaats.
De omstandigheid, dat het Predikerbe-
stuur ook aan vele vereeniglngen in Lei
den gelegenheid geeft om in het Vereeni-
gingsgebouw te vergaderen, plaatst het
a.s. jubileum wel midden in de belang
stelling. Prediker als openbare plaats van
samenkomst zien wij dan ook vaak op
convocaties vermeld staan. Het is dan ook
geen zeldzaamheid, dat vaak zes vereeni-
gingen van geheel ulteenloopende doel
stelling tegelijkertijd in het gebouw ver
gaderen. Dat een en ander voor den te
genwoordigen concierge, den heer Ba-
rendse veel werk met zich brengt, laat
zich begrijpen. Maar dank zij een schut-
commissie ook alweer uit Prediker-leden
samengesteld, vindt dit ook steeds een
vlot verloop.
Zoo blijkt uit alles, dat dank zij het te
genwoordige bestuur, waarvan de heer D.
van 't Zelfde sinds 1930 voorzitter is. Pre
diker een ruime plaats inneemt in het
Leidsche vereenigingsleven.
Vijf en zeventig jaar van strijd en zegen
liggen achter dit jubileum verborgen. Onze
beste wenschen vergezellen Prediker in de
vierde kwart-eeuw van haar bestaan.
Dat zij nog veel in 't belang van de
jeugd, die zich onder haar banier wil
scharen, moge verrichten.
De feestplannen.
Zooals wij reeds met een enkel woord
hebben gemeld, zal dit jubileum a.s. Dins
dagavond in de Marekerk herdacht wor
den. Als sprekers voor dezen avond zijn
uitgenoodigd ds. I. Voorsteegh van Den
Haag en ds. H. A. Wiersinga, Geref. pred.
te dezer stede.
Woensdag, 10 Juni wordt allereerst een
ochtendvergadering gehouden in Predi
ker, gevolgd door een auto-tocht naar
Schiphol, 's Avonds heeft, eveneens in Pre
diker, een groote feestsamenkomst plaats.
Tijdens dit jubileum zal de Janvossen
steeg worden versierd.
verdwijnen spoedig door
4762 (Ingez. Med.)
Uitgesproken: de N.V. Electriciteits- en
Gasmaatschappij v.h. De Vries en Stevens
te Leiden, Breestraat 24. R.c. mr. G. Schol
ten. Cur. mr. M. B. Vos te Leiden.
Opgeheven het faillissement van E. G. E.
Abel. huisvrouw van E. M. Swagemakers
te Wassenaar; C. G. J. Lohmann te Sas-
senheim.
