HET DEBAT OVER HET
VASTE LASTEN-ONTWERP
Akkertjes ÖVCHET5)
RENNIE
DE NIEUWE RIJKSWEG
AMSTERDAM- s GRAVENHAGE.
n>te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 5 Juni 1936
Derde Blad
No. 23371
BINNENLAND,
PASTILLES
UIT NED. OOST-INDIË.
VRAGFNRUBRIEK.
Sr iigrooó
verscfc£
Burgerlijke Stand v Leiden.
INDUSTRIE-FINANCIERING.
pe subsidies aan scheepsbouw en industrie.
In de memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer inzake het wetsontwerp tot
wijziging en verhooging van het tiende
hoofdstuk der rijksbegrooting voor het
dienstjaar 1936 (industrie-financiering)
jegt de minister, dat hij zich uiteraard
geheel kan aansluiten bij de opmerking,
dat de hier voorgestelde wijziging eerst
beteekenis zal krijgen na het tot stand
tomen van de wet betreffende de oprich
ting van de N.V. Maatschappij voor in
dustrie-financiering. Het daartoe strek-
tonde wetsontwerp werd intusschen 7 Mei
j.i. door de Tweede Kamer goedgekeurd.
Het in de tweede alinea van de memo
rie van toelichting op het tegelijk met dit
wetsontwerp ingediende ontwerp van wet
tot wijziging en verhooging van het ze
vende hoofdstuk b der rijksbegrooting
voor het dienstjaar 1935 (crediet voor
werkverruiming) gestelde gaf in zooverre
de bedoeling der regeering minder juist
weer, dat aan den eenen kant wel het be
drag van rond f. 17.9 millioen uit de be
grooting van het zevende hoofdstuk dient
te worden afgevoerd en naar die van het
tiende hoofdstuk moet worden overge
bracht, maar dat anderzijds dit bedrag
niet geheel ten laste van den op den kapi-
taaldienst van dat hoofdstuk voor geld
leningen, te verstrekken aan de N.V.
Maatschappij voor industrie-financiering,
uit te trekken post moet komen. Verschil
lende der aan scheepsbouw en industrie
door het Werkfonds 1934 verstrekte gelden
zijn immers te beschouwen als subsidies of
anderszins, doch niet als kredieten, die
naar de ontworpen financieringsmaat
schappij zullen kunnen overgaan. Uiter
aard behooren zij op den gewonen dienst
van hoofdstuk 10 te worden gebracht. Te
zijner tijd zal daarvoor een begrootings-
post worden voorgesteld. Tot welk bedrag
verder de aan scheepsbouw en industrie
Verleende kredieten door de op te richten
vennootschap zuilen worden overgenomen,
staat nog niet vast. Hierover kan eerst na
de totstandkoming der financieringsmaat
schappij door het bestuur dezer maat
schappij worden beslist.
Altijd slaap na tafel.
Slechte spijsvertering was de oorzaak.
Na het eten was het hem onmogelijk wakker
te blijven. Zijn slechte spijsvertering vergde abnor
maal veel energie van zijn lichaam. Hij heeft
er nu niet de minste last meer van. Hij laat een
voudig na tafel één of twee Digestif Rennie Pas
tilles langzaam op de tong smelten. Deze pastilles
nemen het teveel aar maagzuur weg, door dit te
neutraliseeren en te absorbeeren, waardoor spijs-
verteringsstoornissen en ook branderige pijnen voor
komen worden. Verder bevatten deze pastilles pan
creatine en pepsine. die de spijsvertering krachtig
bevorderen, zoodat belangrijk minder energie van het
lichaam gevergd wordt. Digestif Rennie Pastilles
smaken uitstekend en zijn bijzonder prettig In te
nemen. Geen poeder geen glas water. Iedere
pastille Is apart verpakt, zoodat U ze gemakkelijk
bij U k'int steken.
Digestif Rennie Pastilles zijn verkrijgbaar bij alle
apothekers en erkende drogistea 35 cent per pakje
en f 1.05 per groot pak. omzetbelasting inbegrepen.
Imp. Rowntree Handels Mi) Heerengr 209 A'dam.
4700
(Ingcz. Med.)
BOTER-NOTEERING.
De commissie-noteering voor Neder-
iandsche boter is voor de week van 813
Juni vastgesteld op f. 0.56 per K G.
HIJ ZAL VERMOEDELIJK IN 1938 GEREEDKOMEN.
In November 1935 werd het wegvak van
Amsterdam (Sloterweg) naar den Schip-
holweg van den toekomstigen snelverkeers-
weg AmsterdamSassenheim's Graven-
hage voor het verkeer opengesteld. Aan
gezien het weglichaam nog niet voldoende
was ingeklonken verkreeg het weggedeelte
tusschen de Noordelijke ringvaart en den
Spaarnwouderdwarsweg (weg naar Schip
hol) een Voorloopige verharding met klin
kers. Later zal dit wegdek worden vervan
gen door asfaltbeton, welke verharding
voor het geheele wegvak in den Haarlem
mermeer van Amsterdam tot Zuidelijke
ringvaart toepassing zal vinden.
Thans kunnen aan de hand van door
<ie K.N.A.C. van de betrokken Rijkswater
staatsdiensten ontvangen gegevens eenige
bijzonderheden worden vermeld over de
wrmoedelijke tijdstippen van het gereed-
zomen der overige weggedeelten.
Uit den aard der zaak is bij het noemen
van de verschillende data uitgegaan van
6e veronderstelling, dat op de begrooting
voor 1937 en 1938 de noodige gelden zullen
worden beschikbaar gesteld en dat zich
geen onvoorziene omstandigheden voor
doen. welke in beteekenende mate rem
mend op de uitvoering zouden werken.
Het grondwerk van den Spaamwouder-
Jwarsweg tot de Zuidelijke ringvaart is
deels gereed of in uitvoering, deels aanbe
steed. Verwacht wordt, dat al het grond
werk in het Noord-Hollandsche gedeelte
ren dezen nieuwen weg ter lengte van
'end 25 K.M. begin 1937 gereed zal zijn.
De kunstwerken zijn in den Haarlem
mermeerpolder alle gereed tot den Lisser-
dwarsweg. Vandaar tot de Zuidelijke ring
vaart moet de brug over de Hoofdvaart
dog worden aanbesteeddit is ook het ge
val met de hooge beweegbare brug over de
duidelijke ringvaart. Het viaduct over de
Ur- J. P, Heyelaan is in uitvoering.
Wat betreft de verhardingen wordt ver
wacht. dat begin 1937 de weg van Amster
dam tot den Vijfhuizerweg gereed zal zijn.
hi den loop van 1937 zullen de verder ge-
*gen wegvakken waarschijnlijk gereed
temen; zoodoende zou begin 1938 kunnen
worden gereden tot den Lisserdwarsweg.
u 'tan dan direct aansluiting worden
tkregen via Lisse op den Rijksweg
bravenhageHaarlem
in verband met de beslissing over de ai
mniet opheffing van den spoorweg Hoofd-
PAalsmeer, welke den nieuwen weg
kruist tusschen den Vijfhuizerdwarsweg en
den Kruisweg is in den voortgang van den
aanleg van dit laatste weggedeelte eenig
oponthoud ontstaan, zoodat dit naar het
zich laat aanzien, niet vroeger gereed zal
komen dan het verdere gedeelte tot den
Lisserdwarsweg.
Ten slotte wordt voorzien, dat in den
loop van 1938 het zuidelijkste deel van den
weg door den polder geheel zal zijn vol
tooid tot aan de brug over de Zuidelijke
ringvaart.
Het gedeelte van dezen weg in Noord-
Holland gelegen is 25 K.M. lang en zal on
geveer 51/; millioen gulden kosten.
Het verlengde van dezen weg in Zuid-
Holland tot de aansluiting bij de Postbrug
aan den nieuwen weg om Oegstgeest is on
geveer 5 K.M. lang en bevat tal van kunst
werken. welke alle onderhanden zijn. Hoe
wel hier de grondslag veei minder goed is
dan het Noord-Hollandsche deel van den
weg hoopt mer. hiermede ook in den loop
van 1938 gereed te zijn.
Met den aanleg van het in Zuid-Holland
gelegen gedeelte tusschen voornoemde
Zuidelijke Ringvaart en de Postbrug, al
waar aangesloten wordt op het ten deele
in 1934, en ten deele in 1935 voor het ver
keer opengestelde wegvak bewesten Oegst
geest, is onlangs begonnen.
In dit ongeveer 5 K.M. lange weggedeelte
zijn, behalve de beide bruggen aan de uit
einden (de Postbrug en de brug over de
Ringvaart) 9 bruggen of viaducten noodig.
Hiervan is één viaduct (gelegen even be
noorden de Postbrug) gereed, terwijl
eenige andere in uitvoering zijn. De aan
besteding van de overige kunstwerken be
nevens die van de aardebaan is binnen
kort te verwachten.
De kosten van het wegvak bewesten
Oegstgeest hebben in totaal rond f. 925.000
bedragen, terwijl die voor het gedeelte
Postbrug-Ringvaart globaal op f. 2.000.000
kunnen worden gesteld.
Hoewel, althans over eenige K.M. lengte,
de grondslag zeer slap is, waardoor belang
rijke hoeveelheden zand zullen moeten
worden verwerkt, wordt verwacht, dat be
houdens onvoorziene omstandigheden, ook
het gedeelte tusschen'de Postbrug en de
Zuidelijke Ringvaart van den Haarlemmer-
meerpolder in den loop van 1938 gereed
komt, zoodat dan de nieuwe verbinding
tusschen 's Gravenhage en Amsterdam ge
heel gereed zal zijn.
VERSNELDE UITVOERING
PROVINCIAAL WEGENPLAN
IN ZUID-HOLLAND.
Geen gelden uit het Werkfonds.
De staten van Zuid-Holland hadden op
13 December 1935 het provinciaal bestuur
gemachtigd, ter bestrijding ,van de werk
loosheid, bij het rijk (Werkfonds) een
voorschot tot een bedrag van ten hoogste
10 millioen gulden op te nemen voor een
versnelde uitvoering van het provinciaal
wegenplan.
Zeer tot zijn leedwezen bereikte het pro
vinciaal bestuur op 14 Maart j.l. de mede-
deeling, dat de ministerieele commissie
van het Werkfonds haar goedkeuring haa
onthouden aan de door dat fonds voorge
dragen financiering van het door Ged.
Staten ingediende plan.
Aangezien deze afwijzing niet werd ge
motiveerd en het aan het college mogelijk
voorkwam, dat de reden der afwijzing ge
legen was in de grootte van het bedrag,
dienden Ged. staten een nieuw voorstel in,
thans tot een meer beperkt bedrag. Ook
dit voorstel werd evenwel afgewezen. Te
vens werd. medegedeeld, dat de ministe
rieele commissie heeft besloten, dat ten
behoeve van de uitvoering van provinciale
wegenplannen e.d, geen gelden uit het
Werkfonds ter beschikking zullen worden
gesteld.
Omtrent hetgeen de provincie thans te
doen staat ten opzichte van het tempo
van uitvoering van haar wegenplan, in het
bijzonder in Alblasserwaard en de Krim-
penerwaard, zullen Ged. Staten zich na
der moeten beraden.
Zij zullen de Staten in de tweede ge
wone zitting van dit jaar in kennis kunnen
stellen met hun conclusies en eventueele
voorstellen.
De R.K. fractie zal tegen stemmen
Geen politieke consequenties bij
eventueele verwerping
CENTRALE NEDERL. AMBTENAARS-
BOND.
Congres tc Haarlem.
Gisteren begon te Haarlem het twee-
jaarlijksche congres van den C.N.A.B. In
zijn openingsrede zeide de voorzitter, de
heer W. Luberti, dat door de eenzijdige
aanpassingspolitiek der regeering de
loontrekkenden zeer zwaar getroffen wor
den, waarna hij de verschillende ver
slechteringen schetste, welke in de positie
van het rijkspersoneel zijn aangebracht.
Op de lagere organen oefent de regeering
sterken druk - uitj biet alleen betreffen
de de salarissen, maar ook inzake de
zoogenaamde gezagsbepalingen.
Voorts zeide de heer Luberti o.a., dat
het verbod van moderne organisatie
voor het personeel dat onder het depar
tement van defensie ressorteert een groot
onrecht inhoudt. De C.N.A.B. blijft
diligent in haar verweer 'tegen een der
gelijke uitzonderingspositie.
Na de voorgenomen aantasting der
pensioenen en de vereenvoudiging van
de pensioenwet te hebben gereleveerd,
zeide spreker, dat alleen het plan van den
arbeid voor den ambtenaar bestaans
zekerheid kan brengen. Tenslotte zeide
hij, verheugd te zijn dat in ons land de
katholieken en liberalen scherper stelling
gaan nemen tegen het fascisme.
Vervolgens richtte de voorzitter woor
den van welkomj/fbt de vertegenwoor
digers van N.V.V.,A.C.O.P.. S.D.A.P.,
Eerste en Tweede Kamerfractie en van
de Tsjechischén en Belgischen bond van
ambtenaren.
Hierna werd het beleid van het hoofd
bestuur besproken, waarbij door de afge
vaardigden van verschillende afdeelingen
aangedrongen werd op fusie van den
C.N.A.B. met den Ned. Bond van Perso
neel in Overheidsdienst.
Reeds in 1932 was tot deze fusie be
sloten, doch zij is nog steeds uitgesteld.
De afdeeling Groningen diende een mo
tie in, waarin het hoofdbestuur uitgenoo-
aigd werd maatregelen te nemen opdat
de fusie in 1937 tot stand zal komen.
Heden wordt het congres voortgezet. De
bondsvoorzitter zal de fusie-quaestie
nader toelichten.
MR. E. FOKKER.
Te 's-Gravenhage is gisteren, 86 jaar
oud overleden de heer mr. E. Fokker,
oud-voorzitter van den Centralen Raad
van Beroep.
BURGEMEESTER VAN BREDA.
Bij K.B. is met ingang van 1 Augustus
benoemd tot burgemeester der gemeente
Breda: B. W. T. van Slobbe, oud-gouver
neur van Curasao.
DE KONINKLIJKE FAMILIE NAAR
HET LOO.
De Koningin en de Prinses met Haar
vorstelijke gasten zijn gistermiddag per
staatsspoortrein van 6.01 uur weder naar
Het Loo vertrokken.
Op het perron was veel belangstelling
van de zijde van het publiek.
De gouverneur der residentie, luitenant-
generaal jhr. W. Roëll en de burgemeester
van Den Haag waren mede op het perron
aanwezig.
0
EERSTE OPENBARE VERLICHTING MET
SUPERHOOGEDRUK-KWIKLAMPEN.
Den Haag heeft de primeur gekregen
van de toepassing der superhoogedruk-
kwiklamp bij de openbare verlichting.
Deze nieuwe economische lichtbron be
staat uit een ballon ter grootte van een
normale gloeilamp, waarbinnen zich het
kleine ontladingsbuisje van kwarts be
vindt. Het licht er van is witter dan van
groote kwiklampen en is, al of niet in
combinatie met gloeilampen, bijzonder
geschikt voor de verlichting van straten.
In de residentie is de installatie met deze
,.Philora"lampen op de Nieuwe Parklaan
van Wittebrug tot Stevinstraat reeds ge
reed gekomen, terwijl binnenkort ook op
de Fred. Hendriklaan en de Koningskade
eenige van deze lampen zullen branden.
Neen, een fleurig karakter draagt dit
debat in de Tweede Kamer voor de Regee
ring stellig niet. De wetsontwerpen wor
den stellig bedreigd.
Intusschen loopt al eenigen tijd het ge
rucht, in de laatste dagen ook in de pers
vermeld, dat zij aan deze ontwerpen haar
lot niet verbinden zal. Wil de Kamer ze
aannemen? Prettig. Wil ze ze niet aan
nemen? Dat moet de Kamer dan maar
zelf weten; de Regeering zal er in be
rusten. Maar als de Kamer ze op belang
rijke punten, tegen den wensch der Re
geering in. wijzigt? Dan zal de Regeering
de voorstellen terugnemen.
Zoo is. zegt men, thans de situatie ge
worden ten aanzien van deze materie.
Afwachten
De heer Lingbeek eenlingfractie
die op dezen tweeden dag het debat open
de, bleek ook al niet veel geestdrift voor
de ontwerpen te bezitten. In het bijzon
der achtte hij de huiseigenaren bedreigd
en benadeeld. En hij deelde het standpunt'
van mr. de Geer: liever devaluatie dan
deze voorstellen.
In den heer van den Heuvel, een stem
uit de anti-revolutionaire groep, kwam
eindelijk de eerste verdediger aan 't woord
Hij vond de voorstellen redelijk, en be
streed de zienswijze van mr. de Geer, dat
de rechtszekerheid en de credict-vcrstrek-
king er door aangerand zullen worden.
Intusschen: hij had ook wel enkele be
zwaren. Zoo vond hij de huurverlaging te
individueel geregeld en was hij van oor
deel. dat ook de erfpacht-canon beter
over de geheele linie had kunnen wor
den verlaagd. De heer van den Heuvel
was van meening, dat land- en tuinbouw
aan de tot dusver getroffen regeerings-
maatregelen veel te danken hebben en
dat hierin reeds een rechtsgrond voor ver
dere maatregelen op dit gebied gelegen is-
Zoo had hij nog wel eenige bedenkingen,
maar over het algemeen was zijn oordeel
gunstig: het grootste deel van zijn frac
tie zoo verklaarde hij zou voor de
ontwerpen stemmen.
Tot een dergelijke uitspraak kwam de
voorzitter der sterke Roomsche fractie, de
heer Goseling. niet. Integendeel.
Hij hield een nog al uitvoerige inleiding,
den algemeenen toestand besprekend, om
daarna aan te toonen, dat wij er met de
natuurlijke aanpassing zonder meer niet
komen. Deze leidt tot voortgaande econo-
DE POSTVLUCHTEN.
Het K.L.M.-toestel „De Nachtegaal" is
gistermiddag te 4.25 uur op Schiphol ge
land.
Mr. Goseling.
mische volksverzwakking. Daarom moe
ten, bij een consequente deflatle-politiek,
de vaste lasten naar beneden. Maar mr.
Goseling was van oordeel, dat de ontwer
pen dit niet in voldoende mate bevorde
ren. Zoo verwachtte hij van de crisis-land-
bouw-hypotheek-maatregelen volstrekt
geen saneering van den landbouw, omdat
de kern der kwestie de hoofdsommen
intact wordt gelaten. Credleten blijven
noodig, maar het ontwerp tast ook vol
gens hem het credietwezen aan en geeft
reden tot de vrees, dat het crediet zich
meer en meer van het landbouw-terreln
zal terugtrekken. Dit beteekent volgens
mr. Goseling verlenging van de crisis
met een wettelijken termijn. En zoodoende
zullen weinigen bij 't ontwerp baat vinden
Ook de maatregelen in het andere ont
werp (b-v. huurverlaging) vond hij onvol
doende. En al deze bezwaren leidden hem
tot de conclusie, dat deze onvoldoende en
halfslachtige ontwerpen niet veel ten
goede zouden kunnen uitwerken: voor een
algemeene verbetering beteekenen zij wei
nig: de individueele verbetering zal ge
schieden ten koste van anderen en de
regeling is te ingewikkeld, zoodat er al
lerlei moeilijkheden van te vreezen zijn.
Devaluatie dan? Daarover liet mr. Gose
ling zich niet positief uit, omdat de Ka
mer het toch niet in de hand heeft dat
vraagstuk tc beslissen.
Wel verklaarde hij: dat de katho
lieken. op grond van de ontwikkelde
Bezwaren, tegen de wetsontwerpen
zouden stemmen.
En met deze verklaring werd het lot der
ontwerpen werkelijk heel onzeker.
Ademde aldus de rede van den heer Go
seling een anderen geest dan die van den
heer van den Heuvel, dat deze (gelijk hij
trouwens ook verklaard had), niet uit
naam van ai zijn fractie-genooten gespro
ken had, bleek later op den dag uit de
rede van den heer Schouten, den voorzit
ter van de anti-revolutionaire groep, wiens
uiteenzetting uitermate critisch was. Wel
liet hij de mogelijkheid open. dat hij zijn
stem zou geven aan het eene ontwerp, dat
der vaste lasten, maar hij zal dit zeer stel
lig niet doen aan het landbouw-hypotheek
ontwerp. Want in dit opzicht was hij het
met het oordeel van mr. de Geer eens:
dat ontwerp waarvan de indiening
reeds een zekere ontwrichting der hypo
theekmarkt tengevolge had tast. de
rechtszekerheid aan en op dezen weg
wenscht hij de Regeering niet te volgen.
Met de algemeene lijn van het regeerings-
beleid verklaarde de heer Schouten zich
echter nog steeds accoord; van devalua
tie en „consequente" deflatie wil hij niet
weten, maar wel van de aanpassings-poli-
tiek zooals de Regeering die tot nu toe
heeft gevolgd, en waaromtrent hij zich
refereerde aan het oordeel, dezer dagen
geuit door mr. Trip. den president der
Nederlandsche Bank.
Nog twee sprekers moeten wij vermel
den: de communist Schalker en de vrij
zinnig-democraat Schilthuis.
Dat eerstgenoemde het regeerings-be-
leid veroordeelt, ligt voor de hand, doch
de heer Schilthuis verklaarde voor de
wetsontwerpen te zullen stemmen- Hij
acht ze wel onvoldoende; met name be
treurt hij. dat de algemeene huur-verla
ging er uit is weggenomen, maar ze bron
gen dan toch verschillende voordeelen. en
daarom aanvaardt hij ze. En dit zullen,
geiooven wij, alle vrijzinnig-democraten
wei doen.
Zooals de zaken er nu voor staan,
is het lot der ontwerpen wanneer
ze al thans niet te voren wegens bij
de amendementen gevallen beslissin
gen worden ingetrokken afhankelijk
van de sociaal-democraten. Die heb
ben nog een slag om den arm gehou
den. Stemmen zij in groote meerder
heid tcgien, dan lijkt ons, nu de
katholieke fractie reeds definitief
haar veto heeft uitgesproken, het lot
der voorstellen bezegeld. Maar het is
niet uitgesloten, dat de sociaal-demo
craten zich nog eens zullen bedenken.
HAGENAAR
VERSPREIDE BERICHTEN.
De leden van het Instituut voor Stad
en Landschap te Rotterdam zullen mor
gen een bezoek brengen aan de Ge
meente Wannon waarbij tevens de
Sociëteit de Kaag zal worden bezocht.
Vermoedelijk zullen zij door het gemeente
bestuur offlciel worden ontvangen.
De voorzitter van het „Comité Gedenk-
teeken H.M. de Koningin-Moeder", de heer
De Coster ontving gisteren uit handen van
H.M. de Koningin het Officierskruis in de
Huisorde van Oranje.
RECEPTIE VICE-PRESIDENT RAAD
VAN INDIE.
BATAVIA, 4 Juni (Aneta). De nieuw
benoemde vice-president van den raad van
Ned.-Indië, de heer van den Bussche, hield
gisteravond in het receptie-paviljoen van
Hotel des Indes een receptie, waarvoor
ontzaglijke belangstelling bestond van alle
kringen in de hoofdstad en Buitenzorg.
Zelfs waren verschillende personen uit
Bandoeng hiervoor overzeknmen.
Temidden van talrijke bloemstukken
bood de stroom van gasten gelukwenschen
aan den nieuwen functionaris aan.
N. K. te L. Bil voorzichtige behande
ling is dat mogelijk.
tusschen de werking van
"AKKERTJES" en van
waardclooze namaak. Let
daarom goed op dat het
merk AKKER op elk
"AKKERT JE"voorkomt.
"AKKERTJES" zijn van een bijzondere
samenstelling, welke snel en zeker helpt
tegen hoofdpijn, kiespijn, onbehaaglijk
heid, griep, kou, koorts of rheumatlek.
Ze verdrijven -n "kater" verrassend snel!
Nederlandsch Product Recept van Apotheker Dumont
Koker met 12 stuks 52 ct. Zakdoosje* 3 stuks 20 ct.
4t}ui7 (lngez Med.)
GEBOREN.
Cornelia Maria. d. van A. C. van Zoest
en N. E. v. Zwieten.
ONDI.::KIMUVD
J. P. v. Leijden wedn. 51 j. en E. Hoog-
man jd. 40 j. C. v. Halderen jm. 30 j. en
G. Welling jd. 30 j. P. C. v. Leeuwen
jm. 29 j. en J. J. C. Hollebeek jd. 24 j.
OVERLEDEN.
A. J. v. d. Meerv. Has..eren v., 65 j.
H. Mootenv. d. Reijden wede. 80 j.
K. v. DijkKeestra vr. 77 j.
