LEERDAM
Wijze zuinigheid: Méér Znivelgerechten f
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 29 Mei 1936
BINNENLAND.
PARLEMENTAIR OVERZICHT
De mooiste produce
ten der glasfabriek
ter beschikking van onze
klanten voor slechts 10 ct.
VOOR- EN NAZORG VOOR
KRANKZINNIGEN IN
ZUID-HOLLAND.
EEN BELANGRIJK VOORSTEL.
Zooals wu dezer dagen reeds meldden,
hebben Ged. Staten van Zuid-Holland
aan de Staten een voorstel gedaan, om een
betere organisatie van de voor- en nazorg
voor krankzinniger, in deze provincie te
verkTijgen. Wij zijn thans in de gelegen
heid. hieromtrent eenige bijzonderheden
mede te deelen.
De voorzorg voor krankzinnigen heeft
ten doel. zooveel mogelijk te voorkomen,
dat personen in een krankzinnigenge
sticht moeten worden opgenomen. Helaas
is het niet mogelijk, iedere opneming te
voorkomen. Er zijn altijd gevallen, waar
in alleen gestichtsverplegir.g uitkomst kan
brengen. Maar een goede voorzorg kan 't
aantal opnemingen toch belangrijk be
perken.
Een doelmatige nazorg is een bruikbaar
middel om patiënten, die reeds in een
gesticht moesten worden geplaatst, zoo
mogelijk in de maatschappij terug te
brengen. Het behoort tot de taak van de
nazorg, het ontslag voor te bereiden en
een regelmatig toezicht te houden op den
patiënt, teneinde te doen wat mogelijk is.
om deze voor wederinstorting te behoeden.
Er is dus alle aanleiding voor- en na
zorg op zoo ruim mogelijke schaal toe te
passen Het levensgeluk van tal van pa
tiënten is bij deze zaak betrokken, want,
hoe goed in de gestichten ook voor hen
wordt gezorgd, het verblijf in de vrije
maatschappij gaat toch bovenal. Ook het
financieel belang van de openbare licha
men vraagt een ruime toepassing van de
voor- en nazorg. De verpleging van een
krankzinnige in een gesticht kost over 't
algemeen f. 650 a f. 750.per jaar. een
bedrag, dat percentsgewijze slechts wei
nig menschen kunnen opbrengen, zoodat
dc overheid in de meeste gevallen moet
bijspringen. Op 1 Juli 1935 werden niet
minder dan 6160 krankzinnigen en zwak
zinnigen geheel of gedeeltelijk voor re
kening van de gemeenten in Zuid-Hol
land Verpleegd. Jaarlijks neemt dit aan
tal met ongeveer 150 toe. Welk een offers
deze krankzinnigenzorg vraagt van de ge
meenten- en ook van de provincie, die
daarin een bijdrage verleent laat zich
berekenen. Iedere voorkoming van opne
ming en ieder ontslag beteekent voor de
gemeente en provinciale financiën een
besparing, die in den tegenwoordigen tijd
dubbel welkom ls.
Vandaar dat Ged. Staten voor eenlgen
tijd. onder voorzitterschap van het lid
inr. E- J. M. H. Bolsius, een commissie
hebben ingesteld, om voorstellen te doen
ten einde te komen tot een ruimer toe
passing van dezen voor- en nazorg.
De commissie heeft thans, gelijk gemeld
haar verslag uitgebracht. ZI] is van oor
deel. dat de tegenwoordige organisatie van
de voor- en nazorg in Zuid-Holland in
derdaad verbetering behoeft. De ln de
provincie op dit gebied reeds bestaande
vereenigingen en gemeentelijke diensten
kunnen blijven bestaan, maar zij omvat
ten niet de geheele provincie, en boven
dien voldoet de inrichting van de be
staande diensten niet overal aan de te
stellen eischen.
Om aan het eerste bezwaar tegemoet
te komen, stelt de commissie voor dc
provincie voor de toepassing van de
voor- en nazorg te verdeelen in een
achttal districten.
De drie grootste gemeenten. Rotter
dam, den Haag en Leiden, vormen
ieder een district. De vijf overige dis-
tricten_omvatten tezamen het platte
land en de middelgemeenten.
De organisatie in de drie grootste
gemeenten, Rotterdam, den Haag en
Leiden, verdient de hoofdbelangstel
ling, omdat uit deze gemeenten verre
weg de meeste patiënten afkomstig
zijn, t.w. 70terwijl dezelfde gemeen
ten ook het grootste aandeel hebben
in de toeneming van het aantal pa
tiënten (70 a 80
De commissie acht het van het hoog
ste belang, dat de organisatie van de voor-
en nazorg ln de grootste gemeenten door
het gemeentebestuur zelf ter hand wordt
genomen. Voordat het gemeentebestuur
er toe overgaat, een patiënt ln een In
richting te plaatsen, moet nauwkeurig
worden nagegaan, of niet op andere wijze
hulp kan worden verschaft, b.v- door het
zoeken van een andere woning, de voor
ziening in werkgelegenheid, enz. Deze
controle moet, wil zij het gewenschte ge
volg kunnen hebben, door een psychiater
geschieden. Wanneer deze tevens aan het
hoofd van den voor- en nazorgdienst
staat, zal. naar de commissie meent, een
niet onbelangrijk deel van de personen,
voor wie opneming wegens geestesziekte
wordt gevraagd, buiten de verplegingsln-
richtlng kunnen worden gehouden.
De organisatie op het platteland er. de
middelgemeenten kan. naar het oordeel
der commissie, aan particuliere instellin
gen worden overgelaten. De accomodatie
is daar gunstiger dan ln de groote ge
meenten en het aantal gevallen, ook naar
verhouding, geringer.
Met de belangen van de onderscheide
ne richtingen wil de commissie rekening
houden door deze samen te brengen in
een algemeene provinciale commissie van
toezicht op de voor- en nazorg, onder lei
ding van het provinciaal bestuur, terwijl
in de dagelljksche werkzaamheden de
voor- en nazorgorganisaties op confessio-
neelen grondslag kunnen worden inge
schakeld.
Met de voorstel van de commissie heb
ben Ged. Staten zich vereenigd. Alleen
stellen zij een eenlgszins andere wijze van
subsidieeren voor, waarbij de kosten van
het levensonderhoud der patiënten geheel
voor rekening der gemeenten blijven. In
de overige kosten willen Ged. Staten een
hoogere bijdrage geven dan de commissie
voorstelt. De uitgaven, die aan de nieuw
voorgestelde subsidieering verbonden zijn,
bedragen per jaar ongeveer f.9 000.—
meer dan het bedrag dat gemoeid is met
het tegenwoordige subsidie der provincie
in de hlerbedoelde kosten. Met de com
missie achten Ged. Staten echter deze
NEERLANDS ZUIVEL VOEDT U GOEDI
4396
(Ingez. Med.)
hoogere uitgave alleszins verantwoord
met het oog op de beperking van het ac
cres in het aantal gestichtspatiënten, dat
van de nieuwe organisatie mag worden
verwacht
In de a.s. statenzltting zal het voorstel
van Ged. Staten in behandeling komen.
MOTOR ZONDER KRUKAS.
UITVINDING VAN EEN
NEDERLANDER.
In het jaarverslag van de Utrechtsche
Machinefabriek Jaffa over 1935 wordt o.a.
medegedeeld, dat deze onderneming,
toen haar omzet niet meer toereikend
bleek om de rentabiliteit op peil te hou
den. een nieuw project ter hand heeft ge
nomen op het gebied der ruwolle-motoren.
ten einde in de toekomst haar omzet hier
mede te kunnen vergrooten.
Aan deze mededeellng wordt nog toege
voegd. dat de bankier van de machine
fabriek Jaffa bereid was hiervoor een af
zonderlijk credlet te openen, waarvoor
hem door derden de noodige garantie was
verstrekt.
Het project, waarvan hier sprake ls. Is
een op een geheel van het bestaande tvpe
afwijkend principe gebaseerde motor zon
der krukas, uitgevonden door den heer
W. Hulsebos te Laren (N.-H.), die reeds
een aantal motoren van het nieuwe type
heeft gebouwd, welke zich reeds gerulmen
tijd ln gebruik bevinden en waarmee zoo
danige resultaten zijn bereikt, dat niet al
leen de groote waarde van de uitvinding
er door is bewezen, maar de licentie reeds
door twee van onze voornaamste machi
ne-industrieën is aangekocht waarvan één
reeds voorbereidingen treft om tot serie-
bouw over te gaan. terwijl bovendien
eenige vooraanstaande Industrleelen en
ook overheidsorganen op daadwerkelijke
wijze hun steun hebben verleend.
De bouw van den motor.
In een onderhoud, dat wij met den uit
vinder. den heer Hulsebos, mochten heb
ben, heeft hij ons het een en ander van
den nieuwen motor verteld.
Het is een bekend feit, dat bij den hul
digen motor minstens 20 a 25 procent van
de opgewekte energie tengevolge van wrij
ving verloren gaat en dat men al zeer te
vreden is, wanneer men van de ln de cy
linders ontwikkelde p.k.'s 75 of 80 procent
vrij krijgt.
De heer Hulsebos heeft in zijn motor
de krukas vervangen door een Z-vormlge
as, waarvan de beide met elkaar parallel
loopende deelen de eigenlijke hoofdlagers
vormen. De drijfstang beweegt zich door
de merkwaardige omwentellngsflguur van
de as niet in een plat vlak, maar drie
dimensionaal. en voor zoover men hier
van drijfstanglagers ln de gewone betee-
kenis van het woord mag spreken, zijn er
hier twee. alsmede twee hoofdlagers. zoo
dat de motor van den heer Hulsebos
slechts de wrijving te overwinnen heeft
van 4 lagers in plaats van 13, terwijl de
as geen torsie ondervindt, de zijdeling-
sche druk verdwijnt en de weerstand in
het algemeen zeer veel geringer wordt.
De cylinders zijn evenwijdig aan de as
van den motor aangebracht en liggen in
een kring om den as heen. waardoor de
omvang van den motor ook bij een vrij
groot aantal cylinders zeer veel kleiner is
dan van een bestaanden motor van gelijke
capaciteit, terwijl de geheele constructie
minder gecompliceerd wordt.
Hoe het gloeide.
De eerste plannen voor zijn motor ont
wierp de heer Hulsebos ongeveer 15 Jaar
geleden. Na tal van moeilijkheden slaagde
hij er ln volgens zijn principe een ben
zinemotor te construeeren, die ondanks
de gebreken de Juistheid van het prin
cipe demonstreerde. In opdracht van De
fensie construeerde de heer Hulsebos in
de werkplaatsen aan de Hembrug een
vliegtuigmotor zonder krukas, met een
capaciteit van 200 P.K. Het rapport door
ir. Koning en ir. Tinbergen uitgebracht,
was onverdeeld gunstig.
Door een aantal vooraanstaande in
dustrleelen werd geld bijeen gebracht, om
de proeven voort te zetten. Opgericht
werd de N.V. „Z-As", waarin o.a. deelna
men bekende figuren als de heeren Fen-
tener van .Vlissingen, Philips, Verkade
Waller en Ruys.
Twee jaar geleden kreeg de heer Hulse
bos van de machinefabriek Utrecht op
dracht. volgens zijn principe een ruw-
olle-motor te bouwen, die bruikbaar zou
zijn voor vrachtauto's.
De voordeelen.
De voordeelen van den nieuwen motor
zijn reeds op talrijke manieren bij de
proefnemingen gebleken. Om te beginnen
is er het economische voordeel door het
gebruik om ruwe olie in plaats van ben
zine. Daarbij komt dat de motor lichter
is dan de benzinemotor.
Het rendement van de brandstof ls bo
vendien veel grooter omdat tengevolge van
den minderen weerstand niet zooals bi)
den ouden motor circa 35 procent, maar
ongeveer 50 procent van de ontwikkelde
warmte in nuttig arbeidsvermogen wordt
omgezet.
Nadat de heer Hulsebos zich alle pa
tenten en octrooirechten op zijn uitvin
ding verzekerd had, hebben zoowel de
Jaffa Machinefabriek als de Kromhout
Motorenfabrlek licentierechten voor den
bouw van motoren volgens het systeem
van den heer Hulsebos gekocht.
De Jaffa-machinefabriek zal, zooals in
haar jaarverslag wordt aangekondigd,
overgaan tot den bouw van den nieuwen
motor, en wel voorloopig tot aanmaak
van een serie van 20 stuks.
De credieten, die hiervoor noodig
zijn krijgt zij, zooals het jaarverslag
meldt, van haar bank, terwijl de derde
die voor de garantie borg staat, het
Werkfonds blijkt te zijn, dat hierin
een belangrijke mogelijkheid ziet tot
verruiming van de werkgelegenheid
en zelfs de mogelijkheid ziet van ves
tiging van een nieuwe belangrijke be
drijfstak in ons land als de motoren-
industrie voor automobielen.
De heer Hulsebos ls ervan overtuigd
dat men in ons land zal kunnen komen
tot een industrie voor den bouw van ruw-
ollemotoren voor vracht-auto's, die alleen
reeds op de blnnenlandsche markt circa
400 motoren per jaar zal kunnen slijten,
wat zou beteekenen, dat minstens 2000
menschen te werk zouden kunnen worden
gesteld.
Dc luchtvaart.
Welke perspectieven de nieuwe motor
voor de luchtvaart zal openen laat zich
nog niet overzien.
De heer Hulsebos ls ervan overtuigd dat
zijn motor voor de luchtvaart van reus
achtige beteekenls zal zijn.
Dat de motor lichter is dan een ben
zinemotor ls natuurlijk voor de lucht
vaart van zeer groote beteekenis. Vlieg-
tuigbenzine kost nog steeds 23 cent per
liter, de vliegtuigmotor van den heer Hul
sebos zal ruwolle van 2'/s cent per liter
stoken!
Daarbij heeft olie het voordeel, niet
explosief en veel moeilijker brandbaar te
zijn dan benzine.
ROTTERDAM KRIJGT EXTRA-SUBSIDIE
Mits haventarieven en particuliere
havenkosten worden verlaagd.
De regeering heeft na kennisneming
van het eindrapport van de Interdeparte
mentale Commissie aan B. en W. van de
gemeente Rotterdam medegedeeld, dat zij
met het oog op de zeer bijzondere om
standigheden waarin de haven verkeert,
in beginsel niet ongenegen is de extra
bijdrage uit het werkloosheidssubsidie-
fonds aan de gemeente voor het jaar 1936
zoodanig te verhoogen, dat het gemeente
lijk budget van de vermindering der in
komsten door een verlaging van de ge-
meenelijke haventarieven met 28 pet. uit
eindelijk geen nadeelige gevolgen zal
ondervinden.
De regeering heeft aan deze princl-
pieele toezegging echter de voorwaarde
verbonden, dat het gemeentebesuur op
zich neemt, voor zoover eenlgszins moge
lijk te zullen doorzetten, dat de particu
liere havenkosten met een gemiddelde van
tenminste 16 pet. worden verlaagd.
Ten 6lotte heeft de regeering ook nog
medegedeeld, dat het onderzoek van de
vraag, of nog op andere --tjze hulp kan
worden verleend, nog niet is voltooid. Dit
onderzoek wordt door de regeering voort
gezet.
De regeering meent echter, dat met het
oog op de urgentie der zaak, de verlaging
van de havenkosten niet moet wachten
totdat oök over laatstgemelde vraag een
beslissing is genomen.
ALG. NED. VÉREENIGING
„HET GROENE KRUIS".
Congres te Utrecht.
In het jaarbeursgebouw te Utrecht is
eerglstermlddag het vierde congres ge
opend ter gelegenheid van het zilveren
jubileum van de Algemeene Nederlandsche
Vereeniging „Het Groene Kruis".
Verschillende autoriteiten, waaronder de
commissaris der Koningin mr. Bosch rid
der van Rosenthal, en een vertegenwoor
diger van den minister van Sociale Zaken,
waren aanwezig. De Commissaris dei-
Koningin sprak een openingswoord en
deelde mee, dat het de Koningin heeft be
haagd den secretaris-generaal, den heer
J. Beyerman te Utrecht te benoemen tot
officier in de orde van Oranje Nassau.
Daarna gaf de voorzitter, dr. Hamaker,
een reeks van sprekers gelegenheid tot het
aanbieden van gelukwenschen. Vervolgens
werd overgegaan tot de eigenlijke con
greswerkzaamheden
De eerste inleider was dr. R. N. M.
Eykel. geneeskundig hoofdinspecteur van
de volksgezondheid, die een referaat hield
over de vraag, waarom de overheid het
werk van de gekleurde kruizen bevordert
en gaarne samenwerking heeft met het
particulier initiatief.
Hierna spraken prof. dr. F. Daels, uit
Gent over de bescherming van het Moeder
schap en prof. dr. Bela Johan, uit Boeda
pest oveT de gezondheidscentra in Hon
garije.
Na afloop vertrokken de congressisten per
autobus naar het slot Nijenrode te Breu-
kelen, waar een avondfeest werd gehouden.
Gisteren werd het congres voortgezet.
Dr. van der Pot, arts te Terwolde, behan
delde de vraag hoe de plattelandsarts
Wljkgebouw- en Groene Kruis-vereeniglng
ziet als gezondheidscentrum.
Prof. dr. H. Selter uit Bonn, hield een
inleiding over het overal actueele vraag
stuk ..School en tuberculose".
Zr. Bronders, provinciaal-docente voor
klnderhygiëne te Breda, beantwoordde,
in aansluiting op het betoog van dT. van
der Pot, de vraag hoe de verpleegster
wijkgebouw en kruisvereenlging ziet als
gezondheidscentrum.
De ochtendzitting werd besloten met een
referaat van mr. Nic. Beckers, lid van ge
deputeerde staten van Limburg over
samenwerking tusschen den bevolking en
de kruisvereeniglngen.
ADRES AAN DE EERSTE KAMER.
Door de N.V. Bataafsche Import Maat
schappij ls nogmaals een adres gericht
aan de Eerste Kamer, waarin verzocht
wordt het wetsontwerp tot financiering
van den versnelden bruggenbouw, door
verhooging der tijdelijke heffing van het
bijzonder invoerrecht op benzine, niet aan
te nemen.
o
DE POSTVLUCHTEN.
De „Lijster" is gistel-middag om 6.18 uit
Indië op Schiphol geland. Het vliegtuig
voerde 179.8 k.g. briefpost en 3.510 k.g.
pakketpost voor Amsterdam aan. Van de
vijf reizigers gingen er vier door naar
Londen.
DE JACHTVLIEGERS OP SCHIPHOL.
De verhuizing van de J.A.V.A., de Jacht
vliegtuig afdeeling, van Soesterberg naar
Schiphol, is gisteren vlot in haar werk
gegaan.
Na de inspectie der afdeeling door den
gepensionneerd luitenant-generaal Raay.
makers is het eskader, bestaande uit der
tien toestellen onder commando van kapi
tein H. van Weerden Poelman naar Schip
hol vertrokken, waar de machines te ruim
twaalf uur op het militaire gedeelte van
het vliegveld zijn geland. Het eskader be
stond uit vijf C 5, vijf D 16 en drie D 17
toestellen. De ontvangst droeg een eenigs.
zins feestelijk karakter. Het terrein was
met vlaggen versierd en in de hoofdhangar
stonden lange tafels met ververschingen
gereed. Hier prijkten ook bloemstukken
o.a. van de Fokker-fabrieken en van de
onderofficieren van de J.A.V.A. en het mi
litaire luchtvaart-detachement op Schip
hol.
Ter verwelkoming van de nieuwe bewo
ners van Schiphol, waren o.m. aanwezig
de commandant van de luchtvaartafdee-
ling (L.V.A.1 Soesterberg, kol. P. W. Best,
eerste luitenant Janssen, commandant
van het Luchtvaartdetachement Schip
hol. mr. H. S. Goldschmldt van de Fok
kerfabrieken. de heer P. Gulllonard, onder
directeur van de K.L.M., L. J. Quant, ge
pensionneerd vlcc-admiraal. voorzitter van
het Nederlandsch Instituut voor Zweef
vliegen en onder-voorzitter van de Am-
sterdamsche Aeroclub.
DE EVENREDIGE VRACHTVERDEELING
De heer van de Bilt heeft aan den Mi
nister van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart gevraagd:
1. Is het juist dat de taak van de com
missie Heldring volledig omschreven ls in
de opdracht om de vraag to beantwoorden
of de wet op de evenredige vrachtverdee-
ling al dan niet moet blijven gehand
haafd?
2. Zoo ja, acht de minister het dan niet
dringend gewenscht, dat deze commissie
van deskundigen ook adviseert omtrent de
zoo noodzakelijke verbeteringen ln de uit
voering der wet?
3. Is het den minister bekend dat sinds
het in werking treden der wet op de even
redige vrachtverdeellng de wachttijden der
beurtlljst-schippers een stijging te zien
geven, die geheel onevenredig is aan den
omvang van het blnnenlandsch vervoer te
water?
4. Acht de minister het, gezien de uit
voering der wet door de kamers van koop
handel, welke naar het oordeel der bin
nenvaartschippers lang niet beantwoordt
aan haar doelstelling, en gezien den groo-
ten nood onder de binnenschippers, niet
van belang, dat:
a- De commissie Heldring aangezocht
worde, op zoo kort mogelijken termijn
haar eindrapport uit te brengen;
b. In afwachting van dit rapport enkele
noodzakelijke maatregelen getroffen wor
den, om de steeds langere wachttijden te
bekorten?
De heer van de Bilt heeft verder gevraagd
aan de ministers van blnnenlandsche za
ken. van handel, nijverheid en scheep
vaart en van sociale zaken:
1. Is het den ministers bekend, dat dé
ln Rotterdam op de binnenvaartlijst, over
eenkomstig de wet op de evenredige
vrachtverdeeling, voorkomende schippers,
ondanks den thans van 5 tot 8 weken va-
rieerenden wachttijd, mede op advies van
de Rotterdamsche bevrachtingscommissie,
van ondersteuning door maatschappelijk
hulpbetoon zijn uitgesloten, tenzij zij zich
van de lijst doen schrappen?
2. Is het den ministers bekend, dat deze
maatregel tengevolge heeft: uitschake
ling van deelneming aan het vervoer of
snelle pauperlseerinz van den schippers-
stand. doordat tallooze schippers liever
gebrek lijden dan zich door deze regeling
uit het bedrijf te doen bannen?
3. Zijn de ministers bereid, te bevorde
ren, dat in Rotterdam dezelfde regeling
ten opzichte van de noodlijdende schip-
persgezinncn worde ingevoerd, als in Am
sterdam geldt?
NEDERLANDSCHE GRENSHANDEL
IN GROENTEN.
De heer Hermans heeft gevraagd aan
de ministers van buitenlandsche zaken,
van handel, nijverheid en scheepvaart en
van landbouw en visscherij:
Is het den ministers bekend, dat door
een Duitsche rijksverordening waarbij
ls bepaald, dat op markten in het Duitsche
grensgebied door buitenlanders slechts
voor een waarde van 50 mark per markt
dag mag worden verhandeld, niet aan we-
derverkoopers en tegen de op Duitsche
markten geldende prijzen de vrij be
langrijke Nederlandsche grenshandel in
groenten en fruit nagenoeg onmogelijk is
gemaakt?
Zoo ja, hebben de ministers dan over
wogen of willen zij alsnog overwegen, om
bij de Duitsche regeering stappen te doen
teneinde van deze te verkrijgen, dat die
rijksverordening wordt opgeheven of in
een voor onzen grenshandel gunstlgen zin
wordt gewijzigd?
HET CONFLICT IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE TE ENSCHEDE.
De N.V, van Heek en Co. te Enschedé
heeft een voorstel, dat in een gehouden
conferentie met den rijksbemiddelaar
werd gedaan, aanvaard. Dit voorstel
houdt in, dat de N.V. gedurende een half
jaar geen uitbreiding zal geven aan het
z.g. jeugd-tarief, waarover het geschil
liep.
Na een half jaar zal de N.V. met de
arbeiders-organisaties overleggen of het
tarief, dat zij zelf ook niet wenschelljk
achten, direct of wel na verloop van eeni-
gen tijd zal kunnen worden afgeschaft.
De arbeiders-organisaties, die tegen a.s.
Dinsdag een staking hadden aangekon
digd, hebben echter ter conferentie mede
gedeeld, dat zij het voorstel van den
rijksbemiddelaar alleen zouden willen ver
dedigen, indien de N.V. van Heek en Co.
TWEEDE KAMER!
BEPALINGEN TEGEN DE
PARTICULIERE WEERKORPSEN
.Het ls verboden weerkorpsen tot stand
te brengen, daarvan deel uit te maken o[
deze te steunen. Weerkorps is iedere
organisatie van particulieren, welke ge
richt is op of voorbereidt tot het in on
derling verband verrichten van of deelne
men aan hetgeen tot de taak behoort van
weermacht of politie in de handhaving
van de uit- en inwendige veiligheid en
van de openbare orde en rust. Het ver
bod van het eerste lid geldt niet voor or
ganisaties, toegelaten bij of krachtens al-
gemeenen maatregel van bestuur. Aan
een toelating kunnen voorwaarden wor
den verbonden".
Aldus het eerste en voornaamste artikel
van het wetsontwerp, dat beoogt de par
ticuliere weerkorpsen tegen te gaan, op
enkele uitzonderingen na (zooals de bur
gerwacht en landstorm i. welke op grond
van den laatsten zin toegelaten zullen
worden.
„Vrij algemeen" was, volgens het Voor
loopig Verslag, de indiening van het ont
werp in de af deelingen teogejuicht, al had
men bezwaren tegen de uitwerking- In
dezen toon stond natuurlijk ook de open
bare discussie.
De eenige, die een afwijking vormde,
was de heer Westerman. die, zooals men
weet, voor geen enkele groep meer ln het
parlement zitting heeft, sinds hij uit „Na
tionaal Herstel" getreden is Hij was eigen
lijk niet tegen het wetsontwerp, maar
vond het overbodig, omdat er, sinds de N.
S. B. haar korps heeft opgeheven, geen
dergelijke particuliere instituten meer
zijn en er dus ook geen maatregelen be
hoeven te worden genomen. Aangezien hij
aldus het ontwerp „een slag in de lucht"
vond. zou hij zich aan de stemming ont
trekken. Zijn betoog, dat de N.S.B. haar
oorspronkelijk korps had opgericht als af-
weer-middel tegen ordeverstoring door
tegenstanders, vond bestrijding. Overigens
verklaarden verschillende sprekers (Duy-
maer van Twist, Albarda, Boon! er heele-
maal niet gerust op te zijn, dat de op
heffing van het N.S.B-korps een werke
lijke opheffing was. Men zag er „camou
flage" in, een „komedie" en een „schijn-
vertooning" en men wees op de „wandel
en „rultcr-afdeelingen" van die beweging,
waarin men zoo ongeveer hetzelfde zag,
en men wees ook op den titel „hoofd van
den afweerdlenst", die iemand in de N.
S. B. draagt. Van verschillende kanten
ontving de Minister van Justitie dan ook
het advies om krachtig op te treden tegen
elke overtreding en ontduiking. De wet
moet „niet zachtzinnig" worden toege
past. vond de heer Tilanus: „radicale toe
passing". vroegen de heeren Albarda en
Boon. Vooral zal de Regeering moeten
letten op de vorming van geheime corp
sen En al betwijfelden verschillende spre
kers, of het ontwerp wel voldoende zal zijn
en of zijn omschrijving wel ver genoeg
gaat. zij, zouden er toch met volle over
tuiging voorstemmen. En zij maakten van
de gelegenheid gebruik, om ook aan te
dringen op krachtig optreden tegen elke
orde-verstoring op vergaderingen en op
straat. Overigens was er ook een afge
vaardigde, die de redactie van het ont
werp te ruim vond. zoodat misschien zelfs
denachtveiligheids-diensten er onder
zouden vallen-
De Minister van Justitie stond, na dit
debat, voor een zeer eenvoudige taak. Hij
sprak slechts een kort woord van verde
diging en toelichting. De Minister achtte
de voorgestelde redactie voldoende. In-
tusschen, het ontwerp is niet tegen een
bepaalde partij of tegen bepaalde par
tijen gericht, ook al hebben bepaalde fei
ten ln de N.S.B. de zaak acuut gemaakt.
Het centrale punt van deze materie is,
dat de Overheid tot taak heeft 't hand
haven der openbare orde; in deze lijn
ligt ook dit ontwerp.
Nu, dit zag de Kamer dan ook in. Zij
nam het wetsvoorstel aan. Er werd niet
eens hoofdelijk over gestemd. Alleen de
revolutionairen en de katholiek-demo
craat Arts waren er tegen. De eersten
meenden, dat de regeling zich ook tegen
hen zou keeren; de heer Sneevliet had
zelfs van „het bankroet der burgerlllke
democratie" gewaagd, als zij tot zulke
middelen haar toevlucht moet nemen. En
de heer Arts verwachtte er niets van
HAGENAAR.
4428
(ïngez. Med.),
een kleine verhooging van het tarief zal
invoeren. Hieromtrent heeft de N.V. aan
den rijksbemiddelaar bericht, dat zij
leen bereid is tot de verhooging van de
tarieven, Indien zal blijken, dat de pro
ductie der betrokken arbeiders zal wor
den opgevoerd.
o
BOTERNOTEER1NG.
De commissie-noteering voor Neder
landsche boter is voor de week van z—
Juni vastgesteld op f. 0.51 per kilogiw1,
o
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij K. B. is benoemd tot commissaris
van politie te Velsen, tevens commlssari
van Rijkspolitie J. P. Weyburg, hoofd
inspecteur van politie te Utrecht.
2-S
