Het gouden feest
der 3 October-Vereeniging.
jfstt Jaargang
DONDERDAG 14 MEI 1936
No. 23354
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telegrafische gelukwenschen van H.M. de Koningin
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque* en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen, gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week 1.'..; f. 0.1S
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mud.)
Burgemeester biedt het bestuur de eerepenning
der gemeente Leiden aan.
Zooals, gezien haar groote populariteit,
wel in cie lijn der verwachtingen lag, is
fie receptie, welke het bestuur der 3-Octo-
ber-Vereeniging gistermiddag ter gelegen
heid van haar 50-jarig bestaan in Huize
„Bruyns" hield, uitgegroeid tot een ge
weldige huldigings-demonstratie van de
rijde der burgerij jegens de kranige orga
nisatoren van ons jaarlijksch feest van
Leiden's Ontzet.
De receptie,
Teneinde niet te vervallen in moeilijk
heden van hiërachieken aard zullen wij
de talloos velen, die het bestuur persoon
lijk kwam complimenteeren, in chronolo
gische volgorde vermelden:
Allereerst betraden de dames der be
stuursleden de feestelijk met bloemen ge
tooide zaal en boden het bestuur bij mon
de van mevrouw Van der Laan een bloe
menmand mitsgaders een verguld zilveren
herinneringsplaquette aan.
Daarna kwamen het bestuur der socië
teit „Amicitia"; de voorzitter van de Ver.
.Oud-Leiden", prof. dr. L. Knappert; het
I terelid, de heer W. van Rossum du Chat-
II die tevens gelukwenschen aanbood
1 aliens de 13 schooljongens, die in 1887
11; het v. d. Werffmonument een krans
I serlegden; het bestuur van de 8-October
lïtreeuiging „Alkmaar Ontzet", welks
Iioorzitter, de heer De Lange de zuster-
ftereeniging een lang en succesvol voort-
I bestaan tocwenschte, wees op de buiten-
I gewoon aangename verstandhouding en
een voorzittershamer aanbood, aan weers-
I zijden gesierd met de emblemen van
belde vereenigingen; de gamizoenscom-
I tnandant, overste Koningsfeld, die het be
stuur prees voor zijn streven om de ge
dachte aan de roemruchte daden onzer
voorvaderen levendig te houden; overste
De Iongh, commandant van 't 6e R.V.A.,
die zich bij voortduring bereid verklaarde
tot het verleenen van medewerking; de
gemeente-archivaris, dr. mr. Verburgt; de
directeur van Gemeentewerken, de heer
A. M. de Blauw; het bestuur van de Ver.
„Koninginnedag"; de burgemeester van
Alkmaar, jhr. mr. F. H. van Kinschot; de
commissaris van politie, de heer R. J.
Meyer; het bestuur van „Nut en Ver
maak"; de secretaris der Kamer van
Koophandel, dr. P. G. Knibbe; het bestuur
van de Damesgymnastiekver. „Concordia";
de besturen van V.V.S.L. en Sanctus
Augustinus; het eerelid, oud-burgemeester
jhr. mr. dr, N. C. de Gijselaar met zijn
echtgenoote: het Collegium van 't Leidsch
Studentencorps, dat bij monde van den
heer Kolkman een beker met inscriptie
aanbood; de directeur der Leidsche Duin-
watermij., ir. P. C. Llndenbergh; de Se
naat der Unitas Studiosorum Lugduno
Batava; prof. dr. B. D. Eerdmans namens
de Mij. tot Nut van 't Algemeen, afd. Lei
den; mr. P. E. Briët; het Leidsch Poütie-
muziekgezelschap en de Leidsche Kap-
persbond.
Namens het huldigingscomité uit de
burgerij, dat zich gevormd had op lnsti-
gatie van t bestuur der Ver. voor Vreem
delingenverkeer, werd het woord gevoerd
door den heer N. C. F. van Ginkel, aan
wiens toespraak het volgende is ontleend:
Toen het bekend werd, dat onze 3 Oct.
Vereeniging op 13 Mei haar gouden jubi
leum zou herdenken, kwam er onmiddel
lijk beweging onder onze stadgenooten, die
leidde tot de samenstelling van een
comité,- dat plannen beraamde om deze
gedenkwaardige gebeurtenis niet onopge
merkt voorbij te laten gaan.
En zoo staat het Comité thans voor u
om u, uit naam der ingezetenen, hartelijk
geluk te wenschen met dit gouden jubi
leum en uw bestuur oprechte en welver
diende hulde aan te bieden, voor het vele,
dat het jaar in, jaar uit, niet alleen aan
de Leidsche ingezetenen, doch tevens aan
zoo ontzaglijk velen uit de omgeving van
Leiden en daarbuiten, heeft geboden.
Met een activiteit en een vindingrijk
heid. die telken jare bij iedereen de
grootste bewondering afdwong, hebben wij
door en met u Leiden's Ontzet gevierd en
volop genoten van de prachtige histori
sche en leerrijke optochten, het vuurwerk
en al het andere, waarbij niemand ver
geten werd en waaraan oud en jong kon
deelnemen en ook met zooveel vreugde
deelnam. Aanvaardt daarvoor onzen groo-
ten dank.
Ons Comité heeft met groot leedwezen
den achteruitgang van het ledental uwer
vereeniging .gezien, een verlies dat wel voor
een groot deel aan de tijdsomstandigheden
geweten zal moeten worden. Wij hopen
van harte, dat spoedig verandering moge
intreden en dat velen weder lid zullen
worden als waardeering voor uw zoo lof
felijk streven. Ons Comité heeft een begin
gemaakt en is in staat gesteld u een lijst
van een aantal, zij het ook een bescheiden
aantal, nieuwe leden te kunnen aanbie
den. in de hoop en de verwachting, dat
velen zullen inzien dat men, als het
eenigszins kan, als Leidenaar lid der
3 Oct. Vereeniging moet zijn.
In de vroegte van dezen gedenkwaar-
digen dag hebben wij uwe bestuursleden,
aan uwe woningen, een bloemenhulde ge
bracht en wij bieden hierbij aan ieder
uwer nog een klein souvenir aan, in den
vorm van een presse-papier met den
beeldenaar van Willem van Oranje en de
inscriptie: „met dank voor hetgeen gij
deedt".
Spr. eindigde aldus:
Gij hebt recht trotsch te zijn op uw
vereeniging. Moge uw bestuur nog tal van
jaren er voor werkzaam zijn. Moge het
de kracht en den lust behouden om voort
te gaan op den weg, dien u zijt ingeslagen.
Leve het Bestuur der 3 Oct. Vereeniging.
Nadat de heer Van der Laan het comité
en den heer Van Ginkel den hartelijken
dank van het bestuur had betuigd, her
nam de stroom van gelukwenschen zijn
loop. Eerst kwam de muziekver. 6 R.V.A.
met bloemen aandragen en daarna waren
het respectievelijk de Postharmonie, de
D. G._ en A.-V. .JBrunhilde", de Oranje
Het bestuur der jubileerende 3 October-vereeniging. Zittend v. 1. n. r. de heeren B.
f Koning, N. G. Spaargaren, W. v. d. Laan, R. de Wilde en E. Wichers Roilan-
Daarachter staande de heeren J. W. Cahen, L, E. Nieuwenhuizen Segaar, H.
®Mre de la Porte, B. Buurman en C. J.van Spall. Het elfde bestuurslid, mr. F. J.
J. Trapman ontbreekt op deze foto.
garde, Litteris Sacrum, de Ned. Padvin
dersver., de Bond van Leidsche Harmonie-
en Fanfarekorpsen, de vroegere Commis
sie voor de Volksbijeenkomsten, de direc
teur van den Markt- en Havendienst, de
heer L. A. Mennes, de Leidsche Christ.
Oranjever., de Ver. van Reserve-officieren
afd. Leiden, de Neutrale Middenstands
ver., de rector-magnificus, prof. mr. A. S,
de Blécourt en de directeur der Stedelijke
Lichtfabrieken, ir. G. L. van Klinkenberg,
die gelukwenschen kwamen aanbieden.
Te ruim 4 uur kwam het voltallige Col
lege van B. en W. en de gemeentesecre
taris, mr. dr. C. E.'van Strijen hun op
wachting maken, namens wie de burge
meester, mr. A. van de Sande Bakhuyzen,
het woord voerde.
De aanwezigheid van het geheele col
lege, aldus spr., bewijst, dat het gemeen
tebestuur zeer bijzondere beteekenis hecht
aan het 50-jarig bestaan der 3 October-
vereeniging. Die beteekenis is niet alleen
het feit, dat zij telken jare een groot feest
voor de Leidenaars organiseert. Neen, er
zijn vele banden, welke het gemeentebe
stuur binden met de 3 Octobervereeniging.
Enkele daarvan zijn In den loop der jaren
geslaakt, zooals de financieele en het ge
bruik van de „gouden koets", maar vele
andere, van meer ideëelen aard zijn over
gebleven en worden steeds hechter.
Wanneer spr. een antwoord moet geven
op de vraag: wat beteekent de 3 Oct.-Ver.
voor Leiden?, dan bedenkt hij in de eerste
plaats, dat zij het lichaam is, dat de
organisatie van het feest ter herdenking
van het groote historische feit van Lei
den's ontzet in handen heeft genomen
en de plicht van dankbaarheid jegens het
voorgeslacht voor oogen stelt. Die betee
kenis is inderdaad zeer groot, want het
is goed, dat wij de jongere generatie ge
legenheid bieden om uiting te geven aan
haar gevoelens ten opzichte van 't voor
geslacht, gevoelens, die alleen door het
voorbeeld der ouderen kunnen ontstaan.
Uw bestuur heeft bij herhaling blijk
gegeven dit op de juiste wijze te kunnen
doen. Met groote deskundigheid organi
seert zij de verschillende feestelijkheden,
waardoor iedere Leidenaar in de gelegen
heid wordt gesteld -om op de voor hem
meest gepaste wijze uiting te geven aan
de gevoelens, Tenzij de weersomstandig
heden tegenwerken, is het welslagen van
elk onderdeel der festiviteiten, waarvan
gij de voorbereiding voor uw rekening
neemt, bij voorbaat verzekerd.
Zoo is ons 3 Octoberfeest geworden tot
een groot cultureel goed en een onmisbare
factor in de samenleving der burgerij.
Gij zijt als het ware het centrale punt,
de patrones van alle andere Leidsche ver
eenigingen, van wie een groote kracht uit
gaat.
Het behoort nog niet tot de taak van
het gemeentebestuur om zorg te dragen
voor de ontspanning der burgerij, doch
uw bestuur, aldus de burgemeester, heeft
een deel van die taak vrijwillig op zijn
schouders genomen en zulks op een wijze,
dat de Leidsche 3 October-Vereeniging
een landelijke bekendheid heeft gekregen.
Het was spr. dan ook een vreugde voor
lezing te mogen doen van het volgende
telegram van den particulieren secretaris
van H.M. de Koningin:
„Hare Majesteit de Koningin draagt
mij op U te verzoeken Harer Ma-
jesteits gelukwenschen te willen over
brengen aan bestuur 3 October-Ver
eeniging naar aanleiding van de her
denking van den 50-jarigen arbeid
van deze bekende vereeniging in deze
gemeente".
w. g. VAN HEEMSTRA,
Secretaris.
In aansluiting daarop zeide de bur
gemeester, dat het gemeentebestuur
de 3 October-Vereeniging beschouwt
als een sieraad der gemeente en des
wege gemeend heeft haar te moeten
begiftigen met de hoogste onderschei
ding, welke het gemeentebestuur kan
verleenen, namelijk DEN GOUDEN
EERE-PENNING DER GEMEENTE
LEIDEN.
De heer Van der Laan dankte het ge
meentebestuur voor deze hooge onder
scheiding en vooral ook voor de groote
medewerking, welke de 3 October-Veree
niging steeds van die zijde mag onder
vinden.
Van degenen, die daarna hun geluk
wenschen kwamen aanbieden, noemen
wij n<jg de heeren J. W. Henny, directeur
van ons Blad en jhr. mr. C. J. A. de Ranitz
en H. C. Dresselhuys, oud-praeses-col-
legii.
Buiten de zeer velen, die het bestuur
persoonlijk kwamen comolimenteeren. be
reikte het bestuur nog een zeer groot
aantal schriftelijke en telegrafische ge
lukwenschen o.a. van de dochter van den
eersten penningmeester, mevrouw Van
WentGoedeljee. die meende haar hulde
niet beter te kunnen toonen dan zich op
nieuw op te geven als lid der vereefiiglng
en daaraan den wensch toevoegde, dat
velen haar voorbeeld zullen volgen.
Wij onderschrijven dat laatste en vol
doen bij deze tevens aan haar verzoek
door mede te deelen, dat penningmeester
Is de heer P. Boot Jr., Lage Rijndijk, Lei
derdorp, gironummer 192 733.
Gaf de receptie reeds een indrukwek
kend beeld van de sympathie, welke de
Leidsche burgerij koestert ten opzichte
van de 3 October-vereeniging, ln nog meer
dere mate kwam deze tot uiting in de
serenade, welke bijna alle Leidsche mu-
ziekvereenigingen en een groot aantal
andere plaatselijke vereenigingen het ju
bileerende bestuur in de avonduren
brachten.
De serenade.
Omstreeks halfacht formeerden zich op
verschillende plaatsen in de stad optochten
van bescheiden afmetingen, waarvan de
kop steeds werd gevormd door een muziek
korps, terwijl zich daarbij allengs meer
deren aansloten, zoodat de stoet by aan
komst op het Kaasmarkt-terrein stellig
den dubbelen, oorspronkelijken omvang
had bereikt.
De opstelling had een vlot verloop, on
danks het zeer .groot aantal deelnemers,
dat wij schatten op ongeveer 2000, behoo-
rende tot een 40-tal vereenigingen, waar
onder liefst 13 muziekkorpsen.
Keurig op tijd verliet de lange stoet het
Kaasmarkterrein om langs de Hooi
gracht, Watersteeg, Hoogewoerd en Bree-
straat zijn weg te nemen langs café
restaurant „In den Vergulden Turk", waar
het bestuur der 3-October-Vereeniging met
zijn dames, zoomede de eere-voorzitter,
burgemeester A. van de Sande Bakhuyzen
met zijn echtgenoote, die daar aan een
maaltijd vereenigd waren, zich op de stoep
hadden opgesteld om het défilé gade te
slaan.
Tijdens het voorbijtrekken, waarmede
ruim 20 minuten gemoeid gingen, werden
den heer v. d. Laan twee bloemstukken
aangeboden.
Nadat de stoet het eindpunt had be
reikt. bracht „Werkmans Wilskracht" nog
een serenade aan het eenige overlevende
lid van het allereerste bestuur, den heer
Felix H. A. Driessen in diens woning aan
den Oude-Singel.
Een aardige gedachte, waarvan de uit
voering door den heer Driessen. die om
gezondheidsredenen niet in de gelegenheid
was om de feestelijkheden van meer nabij
me? te maken, stellig op hoogen prijs is
gesteld.
Terugblikkende op dezen herdenkings
dag, blijft de herinnering aan een schit
terend verloopen feestdag, die één door-
loopande manifestatie was van de popu
lariteit, welke de 3 Octobervereeniging zich
bi.i de Leidsche burgerij heeft verworven.
Moge dit laatste het kan nooit kwaad
er nogmaals op te wijzen! ook tot uiting
komen ineen toenemend ledental.
De lueze „Ieder Leidenaar lid" is nog
verre van verwezenlijkt!!
EEN GOUDEN JUBILEUM.
Van den heer H. Labordus
De heer H. Labordus uit Voorschoten
herdacht gisteren den dag. waarop hij
voor vijftig iaren in dienst trad der N.V.
Kon. Ned. Fabriek van Wollen Dekens v.h.
J. C. Zaalberg en Zoon. alhier.
In verband met droeve familie-omstan
digheden had de iubilaris verzocht dezen
dag geheel ongemerkt te laten passeeren.
De directie meende dit verzoek in zooverre
te moeten eerbiedigen dat van de tradi-
tioneele huldiging werd afgezien.
De heer Labordus welke ziin dagtaak op
normale wiize dacht te volbrengen werd
om plm. 11 uur op het orivé-kantoor ge
roepen en toegesproken. In dezen tijd
van rationalisatie waarin het nagenoeg
onmogelijk is dat een arbeider meer van
ziin vak leert als een zeer klein onderdeel,
terwiil het voor velen uitgesloten is in de
oraktijk voldoende materialen-kennis op
te doen. waardoor liefde voor den arbeid
wordt gekweekt, terwül deze vakkennis en
liefde voor het werk bii arbeiders als de
beer Labordus in zoo ruime mate aanwezig
is. stel ik het dubbel op oriis een meester -
ruwer als u geluk te wenschen. aldus de
heer Schrandt. Het ziin arbeiders als de
heer Labordus wiens vader eveneens on
geveer 50 jaar bii de firma Zaalberg
werkte, welke de Leidsche Textielindustrie
ln het algemeen en de Leidsche deken-
industrie in het bijzonder hare goede repu
tatie bezorgden. De overheid, welke door
oprichting van economisch technologische
instituten de oprichting van nieuwe
industrieën wil bevorderen en bestaande
industrieën van voorlichting wil dienen en
ook op andere wiize begint te toonen,
hetzij dan aarzelend, dat zij het algemeen
belang bli een gezonde industrie gaat in
zien. verliest de voordeelen. welke vol
doend geschoold met liefde voor hun vak
bezielde arbeidskrachten bieden, te veel
uit het oog. Hoe is het anders te verklaren
dat in een gerenommeerde wol textiel-
industriestad als Leiden nog steeds ieder
ooleidingsaoparaat met name een textiel
school ontbreekt? Bi.i een opleving, welke
zeker komen moet. hetzij dan op lager
niveau, zal Leiden achter bliiken te liggen
en zullen daardoor de werklooze arbeiders
eerst later in het productie-proces worden
opgenomen dan hunne collega's in andere
centra's waar de gelegenheid om vak
kennis op te doen niet ontbrak.
Het is te hopen, dat de desbetreffende
officieele instanties dezen achterstand bii
de opleiding van jeugdige arbeiders thans
in zullen zien en het initiatief tot oprich
ting eener textielschool zullen nemen.
De heer Labordus meende in ziin ant-
woerd den lof die hem was toegezwaaid af
te moeten wlizen. Ik breng dank aan God
aldus spreker, dat Hij mii eerstens in de
gelegenheid stelde mii te bekwamen en
daarna gezondheid schonk om te bltfven
werken.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Een Katwijksche logger van de reederij
Parlevliet met de eerste nieuwe haring
onderweg. (Binnenland, 3e Blad).
Manifest van den burgemeester van
Amsterdam inzake bestrijding der werk
loosheid. (Binnenland, 3e Blad).
Overeenstemming inzake het verstrek
ken van gehakt in blik. (Binnenland1,
3e Blad).
Ons parlementair overzicht. (3e Blad).
De Fokker F. 56; een verkeersvliegtuig
met verdiepingen. (Luchtvaart 3e Blad).
Nieuwe schenking van sir Henri Deter-
ding, nu aan het Rijksmuseum te Am
sterdam. (Kunst, 3e Blad).
BUITENLAND.
Wijziging in de Oostenrijksche regee
ring. Starhemberg uitgetreden. (Buiten
land, le Blad).
In Abessynië is een romp-bestuur in
onbezet gebied gevormd. (3e Blad).
Is de Duitsche S.S. niet meer geheel
betrouwbaar? (Buitenland, le Blad).
De Fransche bevolking neemt af. (Bui
tenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN.
EERSTE BLAD.
BEGIN VAN DEN ZOMERTIJD.
In den komenden nacht om 2 uur gaat
de Zomertijd in. Men denke er dus aan
hedenavond vóór het naar bed gaan de
klokken en horloges één uur vooruit te
zetten, dus van 10 op 11 of van 11 op
12 uur.
EXAMENS WIS- EN NATUURKUNDE.
De Minister van Onderwijs, K. en W.
heeft bepaald, dat aan de commissie, aan
welke dit jaar wordt opgedragen het
exaniineeren van hen, die een akte van
bekwaamheid verlangen tot het geven
van middelbaar onderwijs ln de wis- en
natuurkundige wetenschappen, tevens
wordt opgedragen het examineeren van
hen, die dit jaar de akte van bekwaam
heid wenschen te verkrijgen tot het geven
van lager onderwijs in de wiskunde.
Tot leden dier commissie zijn benoemd
prof. dr. J. Droste, prof. dr. W. H. Keesom,
prof. dr. A. E. van Arkel, prof. dr. J. H.
Oort. prof. dr. W. van der Woude, dr. H.
D. Kloosterman en de heer G. A. Janssen,
allen alhier.
In de subcommissie K TV hier ter stede
zijn benoemd tot lid en ondervoorzitter
prof dr. B. G. Escher en tot leden, prof.
dr. L. G. M. Baas Becking en prof. dr. H.
i Boschma, allen alhier.
NEDERL. AMUSEMENTS CLUB.
Een voorloopig bestuur gevormd.
Gisteravond werd in Café Rest. „De
Harmonie" een vergadering gehouden ter
oprichting van een Ned. Amusements Club
Na circulatie van de statuten, sprak de
heer Jansen een openingswoord en gaf een
korte uiteenzetting van het doel der ver
eeniging. Het ligt in de bedoeling over te
gaan tot de beoefening van alle takken
van sport; buitensport: o.a. athietiek,
hockey, tennis, korfbal, zwemmen enz.;
binnensport: o.a. gymnastiek, schermen,
dammen, schaken, biljarten, tafeltennis,
dansen enz. Tevens zal er gelegenheid be
staan voor de beoefening van alle soorten
muziekinstrumenten, 't houden van re
creaties en het opvoeren van tooneeistuk-
jes. Verder zullen er diverse cursussen
worden gegeven o.a. in 't verleenen van
eerste hulp bij ongelukken en in 't redden
van drenkelingen. 10 heeren en 7 dames
hebben zich voorloopig als lid opgegeven.
Het voorloopig bestuur wordt gevormd
door de heeren: Joh. P. Jansen, voorz.; C.
J. M. van Eyken, Rijnsburgerweg 58, secr.
en J. J. J. G. van Randwijk, penningm.
Maandag 18 Mei wordt opnieuw een ver
gadering belegd, waarin men zal overgaan
tot definitieve oprichting der vereeniging.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het caudidaatsexamen
Indisch Recht de h,eer Th. A, J. Vosters
(Lelden).