EEN VUURZEE TE GOUDA J7ste Jaargang DINSDAG 12 MEI 1936 No. 23352 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN QFF1CIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. Het 50-jarig bestaan der 3 October-Vereeniging. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarlei. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets, bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen, gevestigd zijn: per 3 maanden (.2.35 per week (.0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland 0.80 per 3 mnd.) Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. VISCHAKTEN. De burgemeester van Leiden brengt ter kennis van belanghebbenden, dat aan vraagformulieren ter bekoming van visch- akten voor het seizoen 1936/1937. yanaf heden gratis ter Gèmeehte-Secretarie (Rapenburg 12) verkrijgbaar zijn. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. 3522 ONZE PINKSTERREIS NAAR LONDEN. Wij herinneren aan de inschrijving voor onze Pinksterreis naar Londen. Hoewel een uitgave van f.40 nog altijd een belangrijk bedrag vormt, is deze prijs ongelooflijk jaag in verhouding tot hetgeen er voor geboden wordt: le klasse bootpassage, logies in een prima hotel, uitstekend ver zorgde maaltijden enlest best. gecom bineerde auto- en boottochten ln en om Londen, waaraan de herinnering onver getelijk zal zlin. Wij raden onze abonné's ip hun eigen belang aan niet langer met hun Inschrij ving te wachten. DE DIRECTIE. JUBILEUMTENTOONSTELLING IN DE LAKENHAL. DE SERENADE. In een tweetal tentoonstellingszalen van ons Stedelijk Museum „de Lakenhal" wordt morgenmiddag een tentoonstelling geopend van allerhande foto's, voorwerpen en geschriften, bterekking hebbende op de geschiedenis der 3 October-Vereeniging, welke morgen 50 jaar bestaat. De expositie is gesplitst in twee afdee- lingen, n.l. de vereeniging vóór 1914 en daarna, welke tezamen een geïllustreerd beeld geven van de geschiedenis, zooals wij deze in ons Blad van Zaterdag hoofd zakelijk in woord weergaven. De grootste plaats wordt ingenomen door foto's van de optochten, waarbij het vooral vermakelijk is tal van stadgenooten te herkennen, wier leeftijd ten tijde van hun deelneming vaak 40 a 50 jaar verschilt van hun tegenwoordigen! Voorts zijn er natuurlijk de portretten van de oprichters en de vroegere en huidige bestuursleden (de heer W. Bleuzé schonk het bestuur foto's van de tegenwoordige functionaris sen). de opeenvolgende eere-voorzitters, tal van vaandels, die in vroegere optochten zijn meegedragen; een groot aantal raam biljetten, waarin duidelijk zichtbaar de opgaande lijn van de viering van het mid- dagfeest tot uiting komt; vergeelde exem plaren van de vroegere Leidsche Courant en het Leidsch Dagblad, courantenuitknip sels, oude notulen- en ledenboeken; de eerste uitnoodiging aan het bestuur om de sociëteit „Minerva" te bezoeken, een cari- catuur van de bestuursleden anno 1921, ge- teekend door den heer Fons van den Velde; de teekening van een reuzentaart van 25 pond, welke in 1895 door den ban ketbakker van Ingen Schenau van den Nieuwe Rijn werd vervaardigd en waarin om. 100 eieren verwerkt waren, enz. enz., teveel om op te noemen. Het is niet wel mogelijk deze expositie te beschrijven; men moet ze gaan zien en wie zich de moeite getroost van een gang haar de Lakenhal, zal daarover zeker geen spijt gevoelen. De tentoonstelling blijft op de gewone uren geopend tot en met Maandag 18 Mei. Leden der 3 October vereeniging hebben op vertoon van hun lidmaatschapskaart 1935 of '36 gratis toegang tot het geheele uiuseum. In verband met een eventueele verkeers- stagnatie kan het aangekondigde concert van het Muziekgezelschap Orpheus", dat Begeven zou worden op de Breestraat naast ■In den Vergulden Turk" niet doorgaan. Verder zijn er, mede op verzoek van de Politie enkele wijzigingen gekomen in de routes van verschillende vereenigingen n.l.; .„De Leidsche Chr. Harmonie Vereeni- B'hg" vertrekt niet vanaf de Heerenstraat, "laar vanaf de Rembrandtstraat, Noord- Onde; de route is dan als volgt: Noordein- Oo, Kort Rapenburg, Prinsessekade, Haar- kmmerstraat, Kerksteeg, Koppenhinksteeg, Kaasmarkt. Muziekvereeniging „6 R.V.A.", Oude Var kenmarkt, Noordeinde, Breestraat, Koren- Mugsteeg, Burchtsteeg, Nieuwstraat, Hoog- jandsche Kerkgracht, Koppenhinksteeg, Kaasmarkt. Harmonie Kapel ,,De Post": Boommarkt, bioemmarkt, Aalmarkt, Vischmarkt, Bo termarkt, Gangetje, Hoogewoerd, Water s-Hooigracht, Koppenhinksteeg. Kaas- „Mondaccordeonvereeniging „Kunst en umot": Levendaai, Korevaarstraat, Zoe- jerwoudsche Singel, Witte Singel tot „Oud "ortuszicht" waar de „Leidsche Wandel DE GOUDSCHE KAARSENFABRIEK IN LICHTERLAAIE. In de Kaarsenfabriek te Gouda is gisteravond omstreeks halfacht een brand uitgebroken van een omvang, als nog maar zelden in ons land is voorgekomen. In de stearine en olie vond het vuur voortdurend nieuw voedsel en honderden vaten olie sprongen met geweldige knallen uiteen, vlammen veroorzakende van tientallen meters hoogte. Tot in Den Haag en Rotterdam was de brand waar te nemen. Hij werd bestreden door de brandweren uit Gouda, Rotterdam, Hillegersberg, Den Haag, Waddinxveén en Utrecht, maar niettemin is het eene gebouw na het andere verwoest. Pas tegen haltvijt hedenmorgen scheen het gevaar voor verdere uit breiding geweken, hoewel het vuur nog met groote hevigheid bleet woeden. Het geheele fabrieksterrein is een chaos. De schade is enorm. Het bedrijf is geheel stilgelegd, waardoor vermoedelijk 350 personen zonder werk zijn gekomen. (Men zie voor nadere bijzonderheden het 3e blad). sport Vereeniging" en de Gymnastiekver- eeniging „Jeanne d'Arc" zich hierbij zul len aansluiten om gezamenlijk te mar- cheeren: Witte Singel, Kaiserstraat, Ra penburg, Steenschuur, Hoogewoerd, Water- steeg, Hooigracht, Koppenhinksteeg, Kaas markt. In verband met dit jubileum zendt de welbekende heer Jan de Quack ons het navolgende gedicht, dat ook op de wijze van het „Io Vivat" kan worden gezongen. Voor 50 jaar, „October-3", Den dag van 13 Mei, Toen sloeg uw blij geboorte-uur! En thans viert uw geacht Bestuur Uw gouden feest, „October-3", Met héél uw Ledenrij! October-3, October-3! Dag van 't fameus Ontzet. Wat bracht ge toenmaals lenigiir En sinds viert de Vereeniging, Die naar U heet: „October-3", 't Ontzet steeds onverlet! „October-3", „October-3", Wij eeren uw Bestuur, Dat, wat ook tane, wat ook sneev', Oud-Leiden's „Roemdag" toroept: „loef Jaar- in, jaar-uit, October-3, Blijf feestdag op den duur!" „October-3", „October-3" Gezegend zij uw naam! Uw glorie blijv' in Stad en Land! Gij houdt het grootsch Verleên in stand Der Burgerij, „October-3"!" Nooit sterve uwe Faam! DE DUINWATERTARIEVEN. Een schrijven van den Leidschen Verhuurdersbond. Het bestuur van den Verhuurdersbond voor Leiden en omstreken heeft onder staand adres gericht tot de N.V. Leidsche Duinwater-Maatsohs ppij alhier Bij dezen hebben wij de eer U te be richten, dat in onze organisatie, waarhij begin van dit jaar bijna 6500 woningen waren ingeschreven, reeds herhaaldelijk stemmen zijn opgegaan om met U in over leg te treden over de door Uwe Maat schappij gevolgde bedrijfspolitiek. Waar thans in het Directoraat van deze Maatschappij definitief is voorzien en dit een gereede aanleiding vormt om de be drijfsvoering over de geheele lijn in oogensohouw te nemen, meenen wij, dat thans het juiste tijdstip is aangebroken U met onze inzichten en wenschen in kennis te stellen, opdat daarmede reeds bij de voorbereiding van eventueele maat regelen rekening kan worden gehouden. Voorop mogen wij stellen, dat wij Uwe Maatschappij met klem en nadruk waar schuwen tegen invloeden en voorstellen, die tot strekking hebben de exploitatie van Uwe Maatschappij ondergeschikt of tevens dienstbaar te maken aan fiscale oogmerken van de gemeente. Het eenmaal betreden van dien weg, leidt, gelijk de ervaring leert, tot funeste gevolgen voor een zake lijke en gezonde bedrijfspolitiek en een later terugkomen daarop is praktisch onmogelijk. Deze ongewenschte vermenging van be langen dient zeker hier tot eiken prijs voorkomen te worden, omdat aan Uwe Maatschappij de verzorging van de ge meente met goed drinkwater is toever trouwd. Anders dan bij gas en electriciteit is hiervoor geen vervangingsmiddel of surrogaat aanwezig, zoodat er met des te meer kracht voor moet worden gewaakt, dat steeds een juist en bescheiden gebruik van deze monopolistische positie wordt gemaakt. Komende tot de eigenlijke bedrijfspoli tiek, kan worden geconstateerd, dat de afnfemers het water geleverd krijgen, hetzij over eén watermeter, hetzij per abonne ment. Met dezen laatsten vorm heeft vooral onze organisatie te maken, nu dit abonnement de gebruikelijke vorm is voor levering ten behoeve van huiselijk gebruik. Herhaaldelijk bereiken ons klachten, dat de toepassing van de abonnementsvoor - waarden tot zeer onbillijke beslissingen leidt. Dit is een gevolg van het. feit, dat als grondslag van het abonnements-tarief wordt genomen het aantal vertrekken, hetgeen tengevolge heeft, dat bij een overigens volkomen gelijk blijven van het watergebruik naar een wat gekunstelde berekening, toch verhooging van den abonnementsprijs plaats vindt. Geconcretiseerd zijn de bezwaren uit dezen hoofde: le. Indien op den zolder een kamertje wordt bijgemaakt en daardoor de totale kamer-oppervlakte grooter wordt dan de helft van de zolderoppervlakte, worden plotseling al die vertrekken, ook de oor spronkelijke vrije vertrekken, voor de be rekening van den abonnementsprijs in aanmerking genomen. 2e. Het aanbrengen van een tochtportaal op een zolder met plat dak wordt aange merkt als het omvormen van dien zolder tot een vertrek, met alle gevolgen daar aan verbonden. Het komt ons voor, dat aan deze klach ten zou kunnen worden tegemoet geko men, door niet meer het aantal vertrek ken, maar de in gebruik zijnde oppervlak te of huurwaarde van de woning als basis van de berekening voor liet abonne mentstarief te aanvaarden. Met de mo- menteele vertrek-indeeling en toekomstige veranderingen daarin, heeft Uwe Maat schappij, dan geen bemoeienis meer en klachten over onredelijke inmenging Uwerzijds blijven dan achterwege. Deze wijze van tarifieering maakt het dan tevens mogelijk tegemoet te komen aan het 3e concrete bezwaar: er wordt geen re ductie gegeven, wanneer van meerdere woningen op één boring aangesloten, meerdere of alle woningen op één na van een dergelijk blok leeg staan. Naar onze meening ware het echter juister om de keuze van waterlevering óf per abonnement, óf over den meter over te laten aan den huiseigenaar. In beginsel verdient alle levering over den meter de voorkeur, omdat dan een zuinig gebruik in de hand wordt gewerkt en betaling naar gebruik plaats vindt. De noodzakelijk heid om in dat geval periodieke meter- opname te doen plaats vinden, zal wel eenige kostenverhooging veroorzaken, doch kan geen groote rol spelen. Bij dergelijke tarifieering kan zich eveneens niet meer voordoen de thans in de zomermaanden herhaaldelijk geuite klacht, als 4e. concreet bezwaar aan te duiden, dat bij het betrachten van zuinigheid in het watergebruik op verzoek aan het einde van de contractperiode ook voor niet ge bruikt water moet worden betaald, omdat men beneden het minimum van den abon nementsprijs is gebleven. Ook al brengt U in Uwe tarifieering geenerlei verandering, dan nog is het niet meer dan billijk en rechtvaardig, dat in elk geval hierin wordt voorzien. Een star vasthouden aan het beginsel alle leveringen per meter is echter uiter aard niet mogelijk, al was het alleen, om dat door allerlei bestaande toestanden in de binnenstad de practische uitvoerbaar heid hiervan uitgesloten is en in elk geval vele huiseigenaren en bewoners op een zeer ongelegen tijdstip voor de kosten van allerlei voorzieningen en verandering zou plaatsen. Het is daarom, dat wij met klem in overweging geven een tarifieering met abonnement of meter ter keuze van den huiseigenaar in te voeren, hetgeen de meest aanvaardbare oplossing biedt hij het doen van deze keuze is dan tevens et oogenblik aangebroken om eventueel wij ziging in de leidingen of grootte van de hoofdkraanput voor te schrijven. Op deze wijze wordt dan tevens vanzelf tegemoet gekomen aan het herhaaldelijk te onzer kennis gebrachte 5e concrete bezwaar: dat door Uwe Maatschappij de ontzegeling van de lei ding eerst wordt verleend, wanneer voor af de hoofdkraanput zoodanig is ver groot, dat daarin eventueel een water meter kan worden geplaatst. Wij achten het buitengewoon onbillijk, dat Uwerzijds dit zeer willekeurig momënt wordt aangegrepen om verwezenlijking te krijgen van een accomodatie, die in de toekomst wellicht volkomen overbodig is en in elk geval momenteel aangebracht dient te worden, omdat uitsluitend U de wenschelijkheid daarvan gevoelt, zoodat niet de huiseigenaar, maar dan ook U de dikwijls aanzienlijke kosten daarvan be hoort te dragen. In dit verband merken wij op. dat naar onze meening de kosten van wijziging in de leiding, eventueel noodig omdat leve ling per meter zal worden ingevoerd mede in elk geval voor een deel ten laste van Uwe Maatschappij behooren te wor den genomen, zoowel om het feit, dat de bestaande leidingen volgens Uwe voor schriften zijn aangebracht en het dus niet aan den eigenaar of bewoner ligt, dat deze zijn zooals ze zijn, terwijl voorts zooda nige wijziging tevens er toe bijdraagt, dat Uwe Maatschappij .haar eigen belangen beter meent te kunnen behartigen. Tenslotte brengen wij te Uwer kennis ons laatste, 6e concrete bezwaar, hierin bestaande, dat de thans door Uwe Maat schappij in rekening gebrachten prijs te hoog is. Niet alleen Uw bedrijfsuitkom- sten wijzen daarop, maar eveneens geeft een vergelijking van de tarieven met die in andere plaatsen reden tot deze con clusie. Met nadruk verzoeken wij u dus ook wel tot een tariefsverlaging over de geheele linie over te gaan. STEUN AAN DEN VOLKENBOND. Het bestuur van de afdeeling Leiden van de Ver. voor Volkenbond en Vrede heeft een circulaire gezonden aan de hoofden van scholên te Leiden en Oegstgeest en ain de directies der middelbare scholen te dezer stede waarin jfordt verzocht om oo 18 Mei a.s. den Volkenbondsdag, ift tfé' 6e en eventuee' hooeere klassen van de schcol bii het geschiedenis- en aardrijks- kundsonderwiis de Volkenbondsgedachte zooveel mogelijk naar voren te laten bren gen. zulks in het besef, dat het thans in de wereld gaat om de vraag of het Vol- ken'oondssysteem georganiseerde vrede en collectieve veiligheid verwerkelijkt kan worden, of dat men za' moeten terug- keéren tot de vooroorlogsche internatio nale anarchie Daar het einde van de laatste zeker een nieuwe oorlog is. blijft het bestuur de aanvaarding van de Vol kenbondsgedachte en strijd voor een betere organisatie van den Volkenbond de eenig mogelijke manier achten om onze bescha ving te redden VEILIG VERKEER. Wij herinneren aan het radio-praatje, dat hedenavond 7.30 uur uitgaande van de Vereeniging Veilig Verkeer via het radio-distributie-net zal worden gehou den. Eenige bijzonderheden over het bin nen enkele weken te houden verkeers- examen zullen daarbij tevens worden me degedeeld. RIJKSPOSTSPAARBANK. In den loop der maand April 1936 werd aan het kantoor Leiden op spaarbank boekjes ingelegd f. 148.472.72 en terugbe taald f. 221.934.19. Derhalve minder inge legd dan terugbetaald f. 73.461.47. Het aantal nieuw uitgegeven boekjes bedroeg 123. CHR. WERKLOOZENZORG. In de Stadsgehoorzaal gaf gisteravond de „Vadertje Langbeen-club" een tweede opvoering van het detectivespel Dicky", ten bate van het Chr. Comité voor Werk- loozenzorg. Ook nu werd een vlotte ver tolking van dit geestige en spannende stuk .gegeven. De avond werd met een kort woord door dr. J. Riemens geopend. Het muziekgezelschap „Symphonia" o.l.v. den heer Plu verleende belangeloos zijn me dewerking, hetgeen door de aanwezigen op hoogen prijs werd gesteld.. Het Chr. Werk- loozencomité, dat door beide opvoeringen opnieuw in staat wordt gesteld zijn arbeid voort te zetten, kan op een paar goed ge slaagde avonden terugzien. ORGELAVONDEN FEIKE ASMA. Het 2e programma der wekeiijksche Or gelavonden in de Hooglandsche Kerk door den heer Feike Asma te geven, zal mor genavond door onvoorziene omstandighe den moeten worden uitgesteld tot Woens dag 20 Mei. o CHR. JEUGDHULP. De op 23 en 25 April gehouden speld jescollecte ten bate van Chr. Jeugdhulp nihier heeft opgebracht een bedrag van 296.84. De Vereeniging Christelijke Jeugdhulp alhier mocht van H.M. de Koningin een gift ten bate van haar werk ontvangen. BINNENLAND. Enorme brand in de kaarsenfabriek te Gouda; het bedrijf geheel stilgelegd; J50 man werkeloos. (3e Blad Het Nationaal Fonds voor bijz. nooden; Prinses Juliana woonde de eerste verga dering van den Raad van Beheer bij. (Binnenland, 4e Blad). Waterrantsocneering dreigt te Gronin gen. (Binnenland, 4e Blad). Vergadering der Ver. van Kerkvoogdijen in de Ned. Herv. Kerk. (Kerk en School, 3e Blad). Geen voetbalwedstrijd Engeland-Neder- land. iSport, 3e Blad). Nederland verloor met 41 den tennis wedstrijd tegen Frankrijk. (Sport, 3e Bi.) BUITENLAND. De Volkenbondsraad zal de zitting tot 15 Juni verdagen. De sancties tegen Italië blijven gehandhaafd. Italië verlaat den raad en roept Aloisi terug. (3e en le BI.). De Paus tegen het communisme. (Bui tenland, le' Blad). De Fransche radicalen zullen Leon Blum steunen. (Buitenland, le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN, EERSTE BLAD. SOCIETAS PHILOLOGICA LUGDUNO TRAJECTINA. In de 99e bijeenkomst van de Societas Philologica Lugduno Trajectina sprak dr. 'J. Gohda (Utrecht) over de etymologie van 'lat. sera en stelde de hypothese op, dat in het indogermaansch een wortel ser zou zijn aan te nemen met de beteekenis „tak", vooral „puntige tak", „tak met weerhaak". Tot dezen wortel zouden verscheidene woorden zijn terug te brengen, waarvan nu hetzij geen, hetzij een of meer onbevre digende etymologieën worden vastgesteld. Mej. dr. M. A. Koops (Hengelo) droeg eenige beschouwingen voor naar aanlei ding van Vergilius ecl. 4, 28.en 27. Het goddelijke „leest" daar over de da den zijns vaders. Norden wijst er op, dat lezen op goden van toepassing is en dat goden eveneens schrijven (Egypte). Dit kan in ruimer verband worden gezien. Goden manifesteeren zich door het magi sche woord, ook door het geschrevene, in Egypte en Hellenistische wereld. Door het kennen, het uitspreken en schrijven van dit woord verbreidt zich de goddelijke energie en deelt deze zich mede aan den aanhanger. Deze vereenzelvigt zich daar toe ook met de godheid (tooverpapyri) en nu kan lezen beteekenen: door het ge schrevene verbreide magische kracht en kennis in zich opnemen. In dit licht wint de tekst aan duidelijkheid. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: C. T. J. Nonkes-Zanoni (f.), Oude Rijn 122, Leiden. Hoofdz.: Haagweg 181 Rijs wijk (Z.-H.) Brood- en banketbakkerij. Beheerder filiaal: J. A. Banning, Rijswijk. Wijzigingen; C. D. Verhey, Rijnsburgerweg 152, Oegst geest. Handel in rijwielen, reparatie-in richting voor auto's en motoren. Overle den eigenaar: C. D. Verhey, dd. 19 April 1936. Nieuwe eigenaar: Wed. C. Verhey- Breederland, Oegstgeest. N. V. Sassenheimsche Motorreederij. Oosthaven. Sassenheïm. Overleden com missaris: G. H. Pel. PLANTSOEN-CONCERTEN. Het tweede concert van den Bond van Leidsche Harmonie- en Fanfare-Vereeni- gingen zal gegeven worden op Donderdag 14 Mei as. 's avonds 8 uur precies in het Plantsoen „Musis Sacrum". Dit concert zal worden verzorgd door de Leidsche Chr. Harmonie-Vereeniging, directeur de heer Boekhoven. Het programma luidt: 1. The Menln Road, marsch. W. Guittarist. 2. Sous la Feuillée, ouvert. J. E. Strauwen. 3. Les Roses du Midi, wals. Joh. Strauss. 4. Une Soirée d'Automne aux Ardennes. A. Govaart. Pauze 5. The Middy, marsch. Kenneth J. Alford 6. Berlin wie es weint und lacht, ouvert. A. Conradi 7. „Freischütz", fantaisie. M. J. H. Kessels. 8. Fantaisie over de liederen „Eere zij God" en „Er ruischt langs de wolken" E. J. Schweinsberg 9. Marsch Final Het publiek wordt beleefd verzocht ge durende de uitvoering niet te loopen. Eventueel „niet doorgaan" zal op de ge wone wijze worden bekend gemaakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1936 | | pagina 1