De oorlog in Abessynië
Het naderend einde.
KLEEREN
MAKEN DEN MAN
vertrou&ensimam
f7*e Jaargang
u
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 1 Mei 1936
Derde Blad
No. 23343
De rol der gifgassen.
Centrale Werkplaatsen der
Ned. Spoorwegen.
SPREEKCEL
o
Hoe de Abessijnsche tegenstand
ineenstortte.
Welke rol het gebruik van gifgassen
door de Italianen heeft gespeeld in de
laatste phase van den Abessljnschen oor
log blijkt wel uit de verhalen, die gewon
de overlevenden van den slag bi) Mai Tsjio
over de nederlaag van de keizerlijke garde
yertellen.
De speciale correspondent van Reuter-
A.N.P. heeft enkelen van deze krijgers, die
juist van het front naar Addis Abeba wa
ren teruggekeerd, gesproken. Een hunner
zeide: „Den eersten dag van onzen aanval
traken wij door de vijandelijke linies heen
en dreven den vijand terug. Den volgen
den dag wisten wij den Italianen nog ver
dere nederlagen en zware verliezen toe te
trengen. Den derden dag echter werd de
lucht plotseling verduisterd door honder
den vliegtuigen, die bommen naar beneden
wierpen met een zeer verstikkend, blauw
gas. Al onze mannen, die geen gasmaskers
hadden, kwamen bijna terstond om het
leven. Duizenden soldaten stierven en
slechts een paar, die over gasmaskers be
schikten, ontsnapten aan den dood".
De slag bij Mai Tsjio, op enkele mijlen
ten zuiden van den Amba Aladji, is op 31
Maart j.l. geleverd. De negus had toen
persoonlijk de leiding over een troepen
macht van 20.000 krijgslieden. Hij leed een
zware nederlaag, met verliezen, die door
de Italianen geschat werden op 7000 doo-
den. Maarschalk Badoglio meldde in zijn
legerbericht over dezen slag: „Onze lucht
strijdkrachten namen stoutmoedig en
doelmatig deel aan den strijd". De neder
laag van Mai Tsjio beteekende de ineen
storting van den Abessijnschen weerstand
in het Noorden en leidde tot den snellen
italiaanschen opmarsch naar Dessie.
De correspondent van Reuter-A.N.P. in
Addis Abeba heeft ook nog een onderhoud
gehad met den Britschen Roode-Kruis-
arts, dr. Melley, die het volgende verhaal
de over het ontsnappen der Roode-Kruis-
eenheid bij Debra Birham aan de Ita
lianen: „Wij waren bezig met het inrich
ten van stations in afwachting van ge
wonden, toen ons plotseling de waarschu
wing bereikte, dat de Italianen den top
vin den berg Tarmadoer hadden bezet en
dat de kleine Abessynsche afdeeling zich
reeds had moeten terugtrekken uit die
belangrijke stelling. Praktisch bevond zich
dus niets meer tusschen de Italianen en
mze ambulance. Wij zetten onmiddellijk
sze eigen wachtposten uit om ons te
narschuwen ingeval de Italianen nader
den. Daarop pakten wij haastig onze spul
len bijeen, waarvan echter veel moest
worden achtergelaten, en keerden terug
naar de hoofdstad, lederen dag vlogen
italiaansche vliegtuigen over ons heen.
Eens vloog een ontzaglijke drie-motorige
bommenwerper zoo laag over het kamp,
dat de vleugels bijna in aanraking kwa
men met de punten van de tenten. Wij
lagen zoo plat als wij maar konden tegen
den grond gedrukt en verwachtten ieder
oogenblik doorzeefd te worden met ma-
qhinegcweerkogels, maar gelukkig vuurde
het vliegtuig bij dit bezoek niet".
Wat den val van den berg Tarmadoer
betreft, verneemt de correspondent van
Reuter-A.N.P. nog, dat eenige duizenden
Abessijnsche krijgers derwaarts waren ge
zonden om den Italiaanschen opmarsch te
stuiten, doch dat deze krijgslieden door
gebrek aan levensmiddelen hun bestem
ming niet konden bereiken. Zoo kwam het,
dat slechts weinig meer dan 300 man de
Sterkte van Tarmadoer bezet hielden on
der bevel van den Zweedschen kapitein
Tamm, die zich uiteraard tegenover de on
metelijke Italiaansche overmacht gedwon
gen zag, terug te trekken. De berg Tar
madoer beheerscht Debra Birham op 70
mijl van Addis Abeba, dat weer een stra
tegisch punt vormt, van waar uit twee
wegen naar de hoofdstad worden be
heerscht.
Het lot van Addis Abeba is thans dus
wel bezegeld.
Nog zijn vandaag in allerijl alle be
schikbare manschappen uit de hoofdstad
naar de bergen tusschen de stad en Debra
Birham gezonden voor een laatste poging
tot stuiten van den Italiaanschen op
marsch, maar ook deze weerstand op de
bergen, die de laatste kans bieden, zal wel
niet veel meer uitrichten, vooral niet, nu
ook de „Hindenburg-linie" in het Zuiden
door Graziani is genomen.
De Negus, die vandaag verrassender-
wljze in Addis Abeba is aangekomen, ver
klaarde: „Het gros van ons leger is in
tact. Wij hebben met lerendige voldoening
geconstateerd, dat met enkele uitzonde
ringen ons volk achter ons staat. Zelfs de
bezetting van Addis Abeba zou nog niet
de overgave van ons rijk beteekenen. Wij
zuilen tot het laatste kunnen strijden".
Het valt echter te vreezen, dat dit einde
inderdaad onafwendbaar naderende is.
Volgens Italiaansche mededeelingen
heeft de gemotoriseerde colonne, die op
rukt in de richting van Addis Abeba, haar
tenten opgeslagen aan den oever van de
Roby, 200 K.M. ten Zuiden van Dessie.
De opmarsch zal worden voortgezet
langs een weg, die de rivier de Belagerra
volgt tot Mofa en dan stijgt naar de hoog
vlakte van Abonsa.
Deze weg laat Ankober ter zijde liggen
en leidt rechtstreeks naar Addis Abeba.
Intusschen heeft het gerucht van de
snelle nadering van de Italiaansche troe
pen een paniek teweeg gebracht onder de
Europeesche bevolking der Abessijnsche
hoofdstad, die zich naar de respectieve
lijke legaties spoedt.
De burgemeester van Addis Abeba blijft
met een duizendtal politiemannen in de
stad tot de militairen aankomen. Hij heeft
van verscheidene legaties de verzekering
ontvangen, dat hij zich dan weer bij de
regeering van Abessynië zal kunnen voe
gen.
Het schijnt dat de Italianen op hun weg
naar Addis Abeba geen tegenstand meer
zullen ontmoeten.
In tegenstelling tot de ook in Italië ver
spreide geruchten, volgens welke de Ita
liaansche troepen reeds in den loop van
deze week Addis Abeba zouden binnenruk
ken, wordt in wei-ingelichte Italiaansche
kringen de aandacht erop gevestigd, dat
de opmarsch methodisch en zonder over
haasting wordt doorgevoerd.
Nog een aantal dagen, men spreekt zelfs
van een week, zouden kunnen verloopen,
alvorens de Italianen de Abessijnsche
hoofdstad zullen bezetten.
Het is vanzelfsprekend, dat het militaire
oppercommando telkens het geheele ge
bied uitermate nauwkeurig laat onderzoe
ken, alvorens troepentransporten verder te
laten oprukken.
In het Zuiden.
De correspondent van Reuter bij het
leger van generaal Graziani telegrafeert,
dat de opmarsch naar Sassabaneh en Bul-
lale werd volbracht niettegenstaande den
hevigen regen, welke het landschap veran
derde in een modderpoel.
Sassabaneh werd bezet door de troepen
van generaal Frusci en Bullale door gene
raal Agostinl.
Bij hun achtervolging van den vijand
naar Daggaboer en Jijiga ondervinden de
Italianen weinig tegenstand.
De genie heeft twee bruggen over de
Djerer en de Faf geslagen, om het verder
oprukken mogelijk te maken.
Na de bezetting van Sassabaneh heeft
een afdeeling Libysche troepen de achter
volging van de vluchtende Abessijnsche
troepen ingezet. Voor Dagaboer stuitten
deze troepen op 'n goed gewapende Abes
sijnsche afdeeling, die na een gevecht van
drie uren ook de vlucht moest nemen. De
Italianen bezetten vervolgens Dagaboer.
De middelste colonne heeft onder com
mando van generaal Brusci de geheele
vlakte van Hamanlei bedet, tusschen de
Fafan en de Djerer.
Mislukte vlucht.
Drie van de 31 in Kenya ontvluchte ge-
interneerde Italiaansche inlandsche sol
daten zijn gedood door het vuur van een
Britsche patrouille, die hen sommeerde
zich over te geven.
Zes verdronken bij een poging een rivier
óver te steken en J6 zijn weer gevat.
Zes worden nog vermist.
Wet op n =eeIt den opmarsch naar Addis Abeba aan. Hoewel Ankoban zelf nog
stad i i is, staan de Italianen toch ongeveer op dien afstand van de hoofd-
«i het Zuiden zal de opmarsch van Graziani gaan via Dzjidzjiga naar Harrar.
HOOGSTRAAT Nos. 1-2
TEL. 2724 - LEIDEN
DE FAAM'S JONGENS-KLEEDING KAN ERTEGEN
Jongens-kleeding van degelijke stoffen, prima afgewerkt,
tegen billijke prijzen. - Een groote sorteering keurige
Pakjes - Jasjes - Broekjes - Blousen - Dassen en Petten
En zeer zelcer als het een costuum van
de Faam is. Sinds jaren hebben onze
MAAT- EN CONFECTIE-AFDEELINGEN
een uitstekende reputatie. Ze waarborgen
vakkundige voorlichting - moderne coupe
keurige afwerking en lage prijzen. Boven
dien steeds ruime keuze uit prima Engelsche
en Fransche stoffen in de nieuwste dessins.
Tevens brengen wij thans 'n nieuwe collectie
HEEREN-SPORTCOSTUUMS
in diverse fraaie en aparte Tweed-stoffen.
2827
(Ingez. Med.)
STREVEN NAAR BEZUINIGING DOOR
CONCENTRATIE.
DE MOTORTREINEN NAAR
HAARLEM.
(Van onzen reisredacteur).
Het spreekt van zelf dat ook de centrale
werkplaatsen der Nederlandsche spoorwe
gen niet ontkomen aan den door de tijds
omstandigheden geboden drang tot bezui
niging. De directie streeft er oo alle
mogeltlke manieren naar. de exploitatie
kosten te verminderen, hetgeen haar reeds
in belangrijke mate gelukt is. Een ophan
den wiiziging in de werkverdeeling tus
schen de verschillende werkplaatsen gaat
ook in deze riohting.
De Nederlandsche spoorwegen hebben,
zooals men weet. vier centrale werkplaat
sen n.l. te Zwolle Haarlem. Utrecht en
Tilburg. Te Haarlem ziin de reparatie-
werkzaamheden aan het tractiematerieel
van diesel- en electrische treinen gecon
centreerd. Zwolle en Tilburg ziin speciaal
lomocotievenwerkplaatsen en in Utrecht
bevindt zich de reparatie-inrichting voor
de spoorwegrijtuigen. Wii vernamen nu.
dat weldra de herstelplaats van verbran
dingsmotoren, die mede te Zwolle is ge
vestigd. naar Haarlem zou worden overge-
o'aatst en dat er nog meer wijzigingen te
verwachten waren,
i Wii hebben daarom eens geïnformeerd
naar de juistheid dezer geruchten bii den'
heer ir. W. Hupkes. den chef van dén
dienst van tractie en materieel, die ons
over de plannen der directie heeft inge
licht.
Inderdaad ligt het in de bedoeling,
de herstelplaats voor dc motorrijtui
gen. dje nu nog te Zwolle is gevestigd,
naar Haarlem over te brengen, waar
dan alle reparatie-werkzaamheden
aan de motoren (electrische. diesel- en
benzine-motoren) zu'len ziin gecon
centreerd. Dit eischt echter nog
eenige voorbereiding, zoodat deze re
organisatie niet onmiddellijk is te
verwachten. Klaar zij staat als een
vast punt oo het programma.
Over verdere wijzigingen in de werkver
deeling staat nog niets vast. zoo deelde de
heer Hupkes ons mede. Er is gedacht aan
een concentratie van de locomotiefwerk-
plaatsen te Tilburg, waardoor Zwoile van
een belangrijk bedrijf zou worden beroofd.
Daar zouden dan echter de rijtulgwerk-
Plaatsen. wier outillage te Utrecht wel iets
te wenschen overlaat voor in de olaats
komen. De centrale werkplaatsen te
Utrecht zou dan heelemaai worden opge
heven. Maar te dien aanzien kan van
plannen in het geheel nog niet worden
gesproken. Trouwens een concentratie -an
de locomotiefherstelplaatsen te Tilburg is
oo het oogenblik oractisch onmogelijk en
daarmee vervalt meteen al het andere.
DE PRINCESSEDAG IN DE
RESIDENTIE.
GROOTE BELANGSTELLING VOOR
HET VUURWERK.
De Haagsche vereeniging „Kinder
Oranjebond" heeft gistermiddag in den
tuin van het paleis Noordeinde Prinses
Juliaha met eenige zangnummers ter ge
legenheid van haar verjaardag gehuldigd.
Nadat allen zich aan de rechterzijde
•van het paleis hadden opgesteld, ver
schenen Hare Majesteit de Koningin en
Prinses Juliana en eenige leden van de
hofhouding op het bordes. De uitvoe
ring ving aan met een tweetal couplet
ten van het „Wilhelmus", waarna 2
meisjes Ida Kettenis en Stientje Riet
broek de Prinses een bloemenmand aan
boden. waarbij de eerste een gedichtje
opzegde.
Na afloop onderhielden de vorstelijke
personen zich geruimen tijd met den
voorzitter, de andere bestuursleden der
vereeniging en den dirigent.
Koningin en Prinses betuigden allen
haar groote ingenomenheid met de uit
voering.
Duizenden belangstellenden hadden zich
gisteravond op en rondom het Malieveld
verzameld, om het vuurwerk, dat het
Haagsch Comité voor Volksfeesten ter
gelegenheid van den verjaardag van
Prinses Juliana deed afsteken, bij te
wonen.
Een luid gejuich steeg uit de menigte
op, toen te kwart voor tien de auto van
Prinses Juliana, gevolgd door een tweede
hofauto het veld opreed. De Prinses was
vergezeld van de Prinses von Erbach, en
eenige leden van de hofhouding.
Het vuurwerk nam vervolgens een aan
vang. Het werd bijkens de instemming
van het talrijke- publiek zeer gewaar
deerd. Vooral toen de hoofdletter J. in
oranjediamantlichten, omringd door bril-
lant vuurwerk en geflankeerd door bril-
lantvuurbommen vertoond werd. juichte
het publiek. Ook de slotdecoratie, bestaan
de uit de woorden: „Leve onze Prinses",
Viel zeer in den smaak.
Zoowel bij de aankomst als bij het ver
trek van de Prinses zongen de duizenden
belangstellenden uit volle borst het Volks
lied.
Na Haar vertrek trokken de meesten
de binnenstad in, waar tot laat in den
nacht veel vertier was.
KON. NED. MIDDENSTANDSBOND.
0
GEEN VEERTIG MILLIOEN EIEREN
UIT DE MARKT.
De regeering voorloopig van haar
voornemen afgezien.
Het „Ned Weekblad voor Kruideniers
waren" zegt te vernemen, dat de regee
ring met het oog op de huidige markt
prijzen besloten heeft voorloopig af te
zien van haar voornemen om in het
belang van de eierprijzen 40 millioen
eieren uit de markt te nemen. Omtrent
de wijze waarop thans de vervanging van
blikvleesch zal worden geregeld, staat nog
niets vast.
INDUSTRIE-FINANCIERING.
Aan het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over het wetsontwerp betreffende
wijziging en verhooging van het tiende
hoofdstuk der rijksbegrooting voor het
dienstjaar 1936 (industrie-financiering),
wordt ontleend, dat men vrij algemeen van
oordcel was, dat de voorgestelde wijziging
van dit hoofdstuk eerst beteekenis zal
krijgen na het tot stand komeh van de
wet betreffende de oprichting van de „N.V.
Maatschappij voor Industrie-financie
ring". Het had verscheidene leden teleur
gesteld, dat de regeering zoo weinig spoed
betracht.
DE WERKLOOSHEID.
Het totaal aantal personen, van wie de
werkloosheid is nagegaan, bedroeg in
Februari 1936 rond 544.000, waalonder
537.000 tegen werkloosheid verzekerden.
Het aantal werkloozen onder hen bedroeg
rond 216.400, waaronder 214.300 verzeker
den.
Districtsvergadering van Z.-HoIIand Noord
Te Delft werd de districtsvergadering
gehouden van District IX, Zuid-Holland-
Noord van den Kon. Nederl. Midden
standsbond (K.N.M.B.i, onder voorzitter
schap van den heer L. Vos.
De middagvergadering werd gehouden
in één der zalen van restaurant „Pen
ning" aan den Oude-Langendijk. De
voorzitter wees in zijn openingswoord op
het 50-jarig jubileum van de Delftsche
Handelsvereeniging, als zijnde de oudste
middenstandsvereeniging in ons land.
Mededeeling werd gedaan over de ont>
slagname van den heer W. J. Koppenol,
als secretaris van het district. In deze
vacature werd door verkiezing benoemd
de heer K. Korf uit Gouda.
De vergadering vereenigde zich met het
standpunt van het hoofdbestuur, n.l. dat
afwijking van de in het vorig jaar vast
gestelde richtlijnen in zake „Toekomstige
Middenstandspolitiek", zooals de afd. Am
sterdam c.s. wilde, niet gewenscht moet
worden geacht.
Een voorstel van de afd. Den Haag, dat
verlaging van sociale lasten vroeg, vond
weerklank.
Onjuist werd het geacht, dat het Rijk
onverbiddelijk is met vorderingen op
schuldenaren en het volle pond eischt, ook
dan, wanneer andere crediteuren aan een
schikking willen meewerken.
De avondvergadering werd gehouden in
Hotel Wilhelmina. Deze was druk bezocht;
aanwezig waren vertegenwoordigers van
verschillende gemeentebesturen in de per
sonen van wethouders of ambtenaren,
vertegenwoordigers van Kamers van
Koophandel in het district, de bondsvoor
zitter, de heer Ed. G. Schürmann en de
heer F. L. v. d. Leeuw, directeur van het
Bondsbureau van den K.N.M.B. Allereerst
werd het, woord gegeven aan mr. J. J. R.
Schmal. Regeeringscommissaris voc- do
Borgsteïlingsfondsen. die sprak over het
onderwerp: „Borgsteilingsfondsen voor
den Middenstand".
HOOG BEZOEK TE HILLEGOM.
Gisteren zijn de volgende hooge perso
naliteiten de gasten geweest van de N.V.
A. C. van der Schoot te Hillegom, om de
bloemenvelden te bezichtigen: Agathe
Prinzessin von Preussen, Friedrich Wil
helm von Preussen, Louise Henriëtte Prin
zessin von Preussen, Elisabeth Prinzessin
von Preussen en Margarethe Prinzessin
von Preussen,
ONTSLAGEN BIJ DE GLASFABRIEK
„LEERDAM".
Gisteravond is aan alle leden van het
kantoorpersoneel der glasfabriek „Leer
dam" ontslag aangezegd, ingaande 15
Juni a.s.
DE POSTVLUCHTEN.
De Kievit is gistermiddag te 4 uur op
Schiphol geland.
PROEFTOCHT M.S. „EULOTA".
Het is momenteel in de Nederlandsche
scheepsbouw industrie bijna alles „Shell",
wat de klok slaat. De tewaterlatingen en
proeftochten der nieuwe Shell-tankers
volgen elkaar met korte tusschenpoozen
op en voorloopig is het met de bedrijvig
heid. die uit de schepenorder van de
„Koninklijke Shell" voor onze scheeps
werven en aanverwante bedrijven voort
vloeide nog niet gedaan. In de afgeloopen
vier maanden ging een tonnage van onge
veer 70.000 ton draagvermogen voor de
•Koninklijke Shell" te water terwiil een
viertal schepen met ongeveer 40.000 ton
draagvermogen nog op stapel staat
Inmiddels hebben in de laatste weken
drie nieuwe Shell-tankers met goed ge
volg proefgevaren. terwiil gisteren wederom
een proeftocht van een nieuw Shell
tankschip plaats vond. Ditmaal was het de
9100 tonner „Eulota" gebouwd bii Wilton
Feiienoord te Schiedam.
CENTRAAL GENOOTSCHAP VOOR
KINDERHERSTELLINGS- EN
VAC ANTIEKOLONIES,
Verschenen is het jaarverslag van het
Centrale Genootschap voor kinderherstel-
lings- en vacantiekolonies, dat aan de
morgen te houden algemeene vergadering
zal worden voorgelegd.
Het boekjaar leverde een nadeelig saldo
op van f. 17.691.72. dat slechts gedeeltelijk
gedekt kan worden door de opbrengst van
het hoofdijzerfonds. het aandeel in de op
brengst der weldadigheidszegels en door
het aanspreken van de exploitatiereserve.
Het aantal koloniehuizen bleef elf. aan
sommige werden belangrijke verbeteringen
aangebracht. De nieuwe lighal van het
koloniehuis „Kordiik" te Egmond aan Zee,
plaats biedende aan tachtig kinderen, was
een aanwinst. Uit het verslag van den
geneeskundigen inspecteur blijkt, dat de
lighallen bii de koloniehuizen aan zee ge
durende de middagrust 280 van de 325
dagen gebruikt konden worden, wat wel
een bewiis wordt genoemd, hoe aan zee
het weer slechts gedurende een gering
aantal dagen een beletsel vormt voor het
rusten in de lighal.
Het aantal veroleegdagen bedroeg
287.738. het aantal verpleegde kinderen
7035. Van de kinderen, die op verzoek der
ouders de kerk bezochten, behoorden 48.5
pet. tot de hervormde, 36.5 pet. tot de
katholieke en 15 pet. tot de gereformeerde
kerken
Od den dertienden April werd het
100.000ste kind opgenomen.
CONFLICT IN DE STROOCARTON-
INDUSTRIE VOORKOMEN.
Het collectief contract voor de stroo-
carton-industrie in de provincie Gronin
gen, omvattende veertien ondernemingen,
dat heden afloopt, is, na langdurige en
moeizame besprekingen op het laatste
oogenblik door den rijksbemiddelaar den
heer P. J. Bloemers, ongewijzigd verlengd
tot 1 September 1937. Ook de weck vacan-
tie met doorbetaling van loon is behouden
gebleven.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Gisteren is ir A. L. Bijl. oud-direc
teur van 's Rijks werf te Willen: scald. op
54-jarigen leeftijd te Vogelenzang over
leden.
De gewone audiëntie van den minis
ter van landbouw en visscherij, zal op
Maandag 4 Mei niet plaats hebben.
DE REITZSTRAAT.
De bewoners van de _Reitzstraat doen
een beleefd verzoek aan 'de bewoners van
de De la Reijstraat, om 's avonds geen vuil,
zooals stroozakken of dergelijke in de
Reitzstraat neer te werpen.
