Het diamanten feest van „De Veld"
ar nieuw/
177ste Jaargang VRIJDAG 1 MEI 1936No. 23343
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Het voornaamste nieuws
van lieden.
STADSNIEUWS.
Het 60-jarig bestaan
van 6 R. V.-A.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
ERICA MANN'S PFEFFERMÜHLE.
Na in verschillende landen te hebben ge
draaid, is de Pfeffermühle van Erica Mann
in ons land teruggekeerd en op haar tour-
née bracht zij gisteravond een hernieuwd
bezoek aan de Sleutelstad. Zulks met een
totaal nieuw program. Doch het was als
van ouds! Een prachtig beset Huis, dat vol
aandacht en groeiende geestdrift de diverse
verrichtingen volgde van dit Klein-Kunst-
ensemble van het zuiverste water.
Hoe vol zaohten humor, doch soms ook
met bijtenden spot wordt het gehoor voor
gehouden de spiegel der werkelijkheid! Het
is bekend, dat deze den spot drijft met alle
klein-menschelijke dwaasheden, zelf-ge-
noegzaamheid, verbeelding en nog zoovele
andere eigenschappen, die den mensch
eigen plegen te zijn in eigen-waan van
grootheid en zelf-verblinding; soms gemoe
delijk, doch soms schrijnend en fel-strie-
mend. Zoo doet ook dit gezelschap van uit
de Heimat verdreven Duitschers. Is het
wonder, dat het Duitsch nationaal-socia-
lisme daarbij menige veer moet laten?
Bijkans van alle nummers is de tekst
van Erica Mann of van Klaus Mann. Het
is een prestatie op zich zelve!
Het gezelschap is voor een deel verjongd,
hetgeen echter geen afbreuk heeft gedaan
aan het gehalte. Gebleven is Therese
Giehse, de scherpe expressionistische
voordrachtskunstenares, die in bescheiden
mimiek een maximum van zeggingskracht
weet te bereiken, waardoor de pointe le
vendig naar voren wordt'gebracht. Men zie
haar „Schönheitskönigin", die al het lee-
lijke „operiert, massiert", etc.! Het leeft als
het ware.
Strak is daarnevens haar regie, zooals
na de pauze in „Die Familie", keurige
schets van het familie-leven met al zijn
goede en kwade kanten des levens. Therese
Giehse is daarin „Der Familiengeist", die
alles weet!
De vroegere danseres van het gezelschap
Lotte Goslar is vervangen door Cilli Wang,
doch deze wijziging beteekent geen ver
lies. Ook deze nieuwe kracht weet met een
soort van oer-geest de humor onweer
staanbaar te doen leven. Daarvan getuig
den haar Laendler en speciaal „Der Sup-
penkaspar".
LEIDSCH 4Ëk DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. <- Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te (betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn;
per 3 maanden f. 2.35
per week ...UT... f.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per mud.)
BINNENLAND.
Kritiek der Tweede Kamer op het Werk
fonds; activiteit te gering geacht (5e BI.)
Streven naar concentratie bij de Spoor
wegen; herstelplaats voor motorrijtuigen
wordt uit Zwolle overgebracht naar Haar
lem (Binnenland, 3e Blad).
De regeering zou hebben afgezien van
haar voornemen om 40 millioen eieren uit
de markt te nemen (Binnenland, 3e Blad).
Het 60-jarig jublieum van het 6de regi
ment veldartillerie te Leiden (Stadsnieuws,
le Blad).
De feestelijke openstelling der voorma
lige spoorburg te Oude-Wetering (4e BI.),
BUITENLAND.
De verdere opmarsch der Italianen in
Abessynië (3e en le Blad),
Volgende week wordt beslist over de aan
Duitsehland te stellen vragen (Buitenland,
4e Blad).
Een Schacht-crisis in Duitschland? (Bui
tenland, 4e Blad).
Een bombardementsvliegtuig in Beieren
neergestort. Elf dooden (Buitenl. gemengd,
5e Blad).
Cycloon in de Vereenigde Staten en
Burma (Buitenl. gemengd, 5e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
MEISJESSCHOOL VOOR U.L.O. (Breestr.)
Ouderavond.
Mej. Wissel, hoofd der school opende de
vergadering met een woord van welkom
tot de aanwezige ouders en sprak haar
teleurstelling uit over de kleine opkomst.
Daarna verzocht ze den secretaris, den
heer L. Favier de notulen der vorige ver
gadering voor te lezen, welke onveran
derd werden goedgekeurd. Hierop verkreeg
de spreker van dezen avond, de heer H.
Veendorp (Hortulanus) het woord, die
zou spreken over „de Leidsche Hortus en
andere oude botanische tuinen Spr. be-
gon zijn voordracht met het ontstaan en
ae geschiedenis van den Leidschen Hortus
te behandelen. Aan de hand van zeer
mooie lantaarnplaatjes besprak spr. de
bekende bruine beuk, de mooie treurbeuk
en niet te vergeten de reusachtige gou
den regen die een stamomvang bezit van
4 90 M. Om dezen ver over de 300 jaren
ouden boom nog lang in leven te houden
werd 5 jaar geleden de klimop, waarmede
zijn stam en takken begroeid waren, ver
wijderd en de holle gaten gevuld met z.g.
„bimsbeton". Verschillende planten en
vruchten, zooals de 'roode en gele tomaat
werden besproken. In 1594 stond de aard
appel, die uit Zuid Amerika afkomstig is,
reeds in den Hortus onder den naam
Eerdtperen of Peren onder d'eerd. Vervol
gens besprak spr. de verdere ontwikke
ling en uitbreiding van den Leidschen
Hortus; een beeltenis van Clusius houdt
er voorts de gedachte levendig aan den
beroemden geleerde door wiens bemoeiin
gen de L. H. een inderdaad waardige in
richting en inhoud verkreeg.
Het tweede gedeelte van zijn lezing
wijdde spr. aan de botanische tuinen in
Italië, welke spr. het vorige jaar mocht
bezoeken n.l. die te Pavia, Bologna, Flo
rence en Pisa. Ook liet spr. de tot in da
puntjes verzorgde schitterende tuinen zien
van het enorme buiten van den Paus. De
tocht naar Napels en Pompejl gaf ook
vele mooie tuinen en vergezichten te ge
nieten. Bij zijn terugreis naar Leiden
bracht spr. ook nog een bezoek aan Mün-
chen om daar de mooiste botanische tuin
van Duitschland te bezoeken.
Op voortreffelijke wijze is het den spr.
gelukt zijn gehoor te doen genieten van
het schoone wat er te zien is, zoowel in
ons eigen land als daarbuiten.
Mej. Wissel was dan ook de tolk den
aanwezigen om den spr. hartelijk te dan
ken voor zijn mooie en leerzame voor
dracht. Hierop werd even gepauzeerd. Me
vrouw Tirol's en mevr. Janssen hadden
voor thee gezorgd welke door meisjes der
school werd rondgediend. Vervolgens deel
de de voorzitter de heer W. Brouwer me
de dat uit het schoolfonds eenige popu-
lair-wetensehappelijke boeken zijn aange
kocht met de bedoeling deze aan de leer
lingen, die daartoe den wensch te kennen
geven, uit te leenen. De heeren Teljeur
en Janssen werden als kasnazieners be
noemd. Genoemde heeren hebben de boe
ken navcrien er gced bevonden. Onder-
tusschen kregen de ouders gelegenheid
zich met het personeel der school te on
derhouden waarvan een dankbaar gebruik
werd gemaakt. Te kwart voor elf sloot
mej. Wissel dezen goedgeslaagden ouder
avond.
In den betrekkelijk korten tijd, dat het
6e R.V.A. bestaat, heeft het regiment, dank
zij de gezegende regeering van H. M. de
Koningin en Hare voorouders, geen gele
genheid gehad om te toonen wat het in
oorlogstijd waard is, aangezien ons land
gedurende een eeuw bespaard is gebleven
voor de ellende van een oorlog. Het Is bij
ons gelukkig niet zooals bij onze zuider
buren, waar op de kanonnen de namen
gegrift staan van de veldslagen, waarin ze
hebben dienst gedaan. Ons geschut, aldus
spr., is in dat opzicht maagdelijk, maar ik
ben ervan overtuigd, dat mocht onver
hoopt ook hier de nood aan den man
komen, dan zal elk artillerist van 't 6e
R.V.A. zich de woorden herinneren, welke
op ons geschut1 staan gegrift:
„Het vaderlanth ghetrouw tot in den
doeth".
Spr. eindigde met een driewerf „Hoera
voor H. M. de Koningin", waarmede het
geheele regiment Instemde.
Onmiddellijk hierna begaf het regiment,
voorafgegaan door het muziekkorps, zich
naar het militair oefenterrein aan de
Maaldrift, waar de commandant van het
veldleger, luitenant-genaraal jhr. Roëll, de
troepen inspecteerde.
Jhr. Roëll was o.m. vergezeld door den
divisie-commandant generaal Van Andel.
Voorts waren op het terrein aanwezig
vele reünisten van 't 6e R.V.A., zoowel of
ficieren als onderofficieren; verder gene
raal Wittert, de overste Rijkens, toege
voegd inspecteur der artillerie, overste
Carstens, oud-hoofdinstructeur van 't 6e
R.V.A., de legerpredikant, ds. E. L. Nauta,
het voltallige collegium van het Leidsch
Studentencorps, de heer W. van der Laan,
voorzitter der 3 Octobervereeniging en vele
anderen.
Nadat overste de longh aan generaal
Roëll het regiment had gepresenteerd,
hield deze een korte toespraak, waarin hij
zijn hartelijke gelukwenschen aanbood en
den wensch uitsprak, dat het regiment,
waarover hij ook een jaar lang het com
mando heeft mogen voeren, moge voort
gaan op den sinds jaar en dag gevolgden
weg van krijgstucht en goede militaire
traditie
Overste de longh antwoordde, dat het
regiment de tegenwoordigheid van den
hoogsten chef als 'n groote eer beschouwt
en gaf generaal Roëll de verzekering, dat
zijn naam niet alleen als commandant van
't veldleger, maar ook als oud-regiments
commandant nog altijd door de officieren
en onder-officieren die hem in die kwali
teit hebben meegemaakt, met eere ge
noemd wordt.
Daarna werd gedefileerd, waarbij het
regiment werd gecommandeerd door den
maj oor-hoofdinstructeur Brasser.
Na afloop onderhield jhr. Roëll zich nog
geruimen tijd met verschillende aanwezi
gen, o.a. met den praeses-collegii, den heer
André de la Porte.
Tot besluit werd een marsch door de
stad gemaakt, waarbij op de Breestraat
ter hoogte van café-restaurant „In den
Vergulden Turk" werd gedefileerd voor
den burgemeester.
Deze was vergezeld door overste Ko-
nlngsfeld, commandant van het 4de regi
ment infanterie en den kapitein-adjudant
Arens.
Er bestond voor dezen feestmarsch door
de stad van de zijde der burgerij groote
belangstelling; vooral in de omgeving van
de Breestraat stond een dichte menschen-
haag langs den weg geschaard.
Velen hadden ook gevolg gegeven aan
ons verzoek om de vlag uit te steken, zoo
dat het geheel een fleurigen aanblik op
leverde.
Op 't vervolg der feestelijkheden komen
wij morgen terug.
o
NEDERL. NATUURHISTORISCHE
VEREENIGING.
Causerie voor de afd. Leiden.
Het programma van de Aprilvergade-
ring van bovengenoemde vereenoging om
vatte een causerie over een tocht langs het
strand van de Zuidkust van Java te hou
den door (het afdeelingslid den heer A.
Fransen van de Putte. Een groot aantal
toehoorders volgde met Interesse deze
tocht door spreker beschreven, welke door
mooie photographieën werd toegelicht. Per
auto gaat het van Garoet over den nieu
wen asphaltweg die door het Preanger
bergland Is aangelegd, naar de rubber
onderneming Miramare. Deze onderne
ming ligt in de (hoogvlakte; in de omrin
gende bosschen kan men kennis maken
met de fauna van 't oerwoud,' hier wonen
de wilde pauwen, zwijnen, bantengs (wild
rund) en herten; een ontmoeting met
den koningstijger behoort hier niet tot de
zeldzaamheden. De tocht gaat vanaf de
rubberonderneming verder tot men aan
den voet van de duinen aankomt; men zou
zich aan de Hollandsclhe Noordzeekust
wanen, ware het niet, dat aan den voet
der duinen de groote schroefpalm of
Pandanus groeit. Het zand van het strand
is niet zooals wij het kennen wit van kleur,
maar zwart, wat veroorzaaxt wordt door
de erin voorkomende donkere minerale
bestanddeelen als b.v. biotiet en ijzer.
Inboorlingen ontmoet men hier weinig,
daar de lage kuststreek gevreesd is door
de daar heerschende tropische malaria;
de vele riviertjes en plassen, die aan den
duinvoet gevonden worden, vormen een
uitstekende broedplaats voor de malaria-
muskieten. Lans het strand voortgaande
komt men aan de uitmonding van de
Babaloekanrivier. welke per vlot wordt
overgestoken. Het strand gaat nu over in
koraalbanken; hot heuvelland reikt tot
aan de oceaan, de takken der boomen
hangen tot over het water. Zelfs uit de
zee rijzen boomen op; dit zijn de kaboa-
boomien, lage platte struiken, die door de
inboorlingen als (heilig worden beschouwd.
Zij wortelen in de koraalbanken, opdat de
wortels toch genoeg zuurstof kunnen op
nemen steken boven water de adem-
wortels of pneumataphoren uit. Deze boo
men groeien hier al eeuwenlang en staan
zelfs op de zeekaarten vermeld.
Het einde van den tocht, de baai van
Tjinlaoeteureun, de beruchtste plaats voor
de tropische malaria, is nu bereikt en
hiermee was de spreker tevens aan het
einde van zijn interessante causerie ge
komen.
Tot slot demonstreerden sommige leden
eenige bloeiende planten, waarna deze
vergadering werd gesloten.
Therese Giehse als Familiengeist.
Erica Mann, die zelf ook een werkzaam
aandeel neemt, als in haar „Aberglaube",
confereert weer vroolijk vol fijne ironie,
terwijl de muziek van Magnus Henning het
prachtig doet. Deze musicus wordt nu bij
gestaan door onzen landgenoot Max Vre-
denburg, die zich uitnemend kwijt van zijn
taak.
Bij elkaar weer een avond van zeldzaam
goed verzorgde „Klein-Kunst, die o. i. in
totaal echter toch iets achterbleef bij vroe
gere programma's. Het kortere genre vol
doet toch in doorsnee meer dan het lan
gere.
Uiterst hartelijk was het applaus, dat
telkens door de Schouwburg klaterde. Erica
Mann ontving een bouquet.
DE GODSDIENSTOEFENINGEN
IN HET MORSCHKWARTIER.
Gisteravond heeft dr. Lccher voor een
goed bezette zaal den laatsten dienst in
dit seizien geleid. Voordat de godsdienst
oefening een aanvang nam, bracht dr.
Locher dank aan 't bestuur van de Chr.
School, dat zoo bereidwillig het lokaal ter
beschikking stelde en aan verschillende
medewerkers als organist en collectanten.
In deze laatste godsdienstoefening heeft
dr. Locher voorts den verjaardag van
H.K.K. Prinses Juliana herdacht.
Aan het einde werden staande 2 cou
pletten van het „Wilhelmus" gezongen.
o
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing: J. la Rivière, Hooge Rijn
dijk 20. Leiden. Varkens- en Spekhandel
(grossierderij).
Wijziging: J. Sc'meuder, Vrouwesteeg 12,
Leiden. Winkel in tabak en sigaren (te
vens loonslachter). Uittredend eigenaar:
J. Schreuder, dd. 1 Mej 1936. Wijz. han
delsnaam in: J. van Druten v/h J. Schreu
der. Nieuwe eigenaar: Ji v. Druten, Leiden.
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
TOESPRAAK VAN DEN
REGIMENTS - COMMANDANT.
Iscpectie door den commandant
Veldleger, jhr. Roëll.
Hedenmorgen stond het 6de regiment
I veldartillerie op de cour van de Doelen
kazerne opgesteld in afwachting van de
Overste C. de longh,
komst van den regiments-commandant,
overste C. de longh, die Met regiment ter
gelegenheid van zijn 60sten stichtingsdag
zou toespreken.
Te klokke 9 uur stelde de commandant
zich voor de tröep en sprak ongeveer als
volgt: Officieren, onderofficieren, korpo
raals en manschappen van het 6de regi
ment veld-artillerie.
Het is mij 'n groot voorrecht u op dezen
j te mogen begroeten. liet is de wensch
vkii den minister van Defensie, dat de op
richtingsdata onzer regimenten zullen
worden herdacht en daarom heb ik ge
meend aan dezen dag een feestelijk aan
zien te moeten geven. De bedoeling is om
by die herdenking de jonge dienstplichti
gen te wijzen op de geschiedenis van het
régiment en op de belangrijke daden door
'"t regiment in óorlogs- en vredestijd ver-
SBRt.
Foto van Vliet Leiden.
°vefyichtsfoto vap de cpur der Doelenkazerne tijdens de toespraak, welke de regimentscommandant, overste C. de longh
fiedeiigiorgen bteld tot het jubileerende 6de regiment veld-artilleria.
