'II TRIUMPH
Wat'n Triomf van Smaak!
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 27 Maart 1936
IO- VIRGINIA CIGARETTES
SCHEEPSVERBINDINGEN.
AFSCHEID RIJKSL.4NDB0UW-
CONSULENT IR. A. A. NEEB.
Een hartelijke huldiging.
Zooals begin dezer week gemeld, heeft de
lieer ir. A. A. Neeb. rijkslandbouwconsulent
in noordelijk Zuid-Holland, wegens het
bereiken van den 65-jarigen leeftijd, zijn
functie neergelegd.
Heden was het de laatste zitdag van den
heer Neeb in hotel Rijnland en het be
hoeft gezien de populariteit welke de
heer Neeb bezit geen verwondering te
wekken, dat deze laatste zitting een bij
zonder karakter droeg.
Er had zich uit de leden van de land-
bouw-orgahlsaties een comité gevormd om
officieel afseheid van ir. Neeb te nemen.
Namens het comité, gevormd uit leden
van den L.T.B.. de Holl. Mij. van Landbouw
en den C.B.T.B., werd het woord gevoerd
door den heer C. Bakker uit Oegstgeest
Deze dankte de vele belangstellenden
voor hun aanwezigheid. Onder hen merk
ten we o.m. op de heeren v. d. Weijden, lid
van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, den heer L. A. Mennes, directeur van
den Markt- en Havendienst te Lelden, dr.
Ubbels, vee-arts hier ter stede, den heer
Bonda. vertegenwoordigers en leden der
verschillende organisaties, enz.
De heer Bakker zeide. het een eer en
genoegen te vinden den heer Neeb te mo
gen toespreken. Spr, roemde de eenvoud,
hartelijkheid, 'n soort vaderlijkheid en ge
moedelijkheid van den heer Neeb, welke
hoedanigheden al van jaren her dateeren.
Spr. dankte den heer Neeb voor de vele
wijze lessen, op zoo uitgebreid landbouw
gebied aan zoovelen gegeven. Zijn werk
noemde spr. zoo vruchtdragend, omdat de
heer Neeb wist en besefte, dat hij steeds
stond tegenover eenvoudige menschen.
Steeds heeft hij getracht allen te dienen,
zonder zichzelf of de een of andere groep
te bevoordeelen.
Met de beste wenschen. dat den heer
Neeb nog vele gelukkige levensjaren mo
gen worden geschonken, bood spr. den heer
Neeb als aandenken een zilveren sigaren
doos met inscriptie aan.
De directeur van den Markt- en Haven
dienst. de heer L. A. Mennes, zeide, per
soonlijk van den heer Neeb niet zoo heel
veel te kunnen vertellen, doch hij sprak
toch een afscheidswoord van spijt, in de
eerste plaats, omdat de heer Neeb heen
gaat. maar verder ook, omdat de korte
kennismaking tusschen beiden nu reeds
verbroken werd. Toch kende spr. den naam
Neeb al twintig jaar en hij weet, dat er in
dien tijd veel van hem is gevergd ge
worden. De menschen, die van de kennis
van den heer Neeb geprofiteerd hebben,
zijn zeer talrijk, maar ook tal van over
heidsinstanties, niet in het minst de ge
meentebesturen hebben de vruchten hier
van geplukt.
Namens het college van B. en W. te Lei
den bracht spr. hem dank voor hetgeen hij
in zijn functie in het district Leiden heeft
gedaan. Spr. wenschte den heer Neeb een
gelukkigen levensavond toe.
De heer De Hartog uit Den Haag sprak
vervolgens een woord van waardeeving
voor hetgeen de heer Neeb als la'ridbouw-
leeraar voor de boeren is geweest. Toen
de landbouwvoorlichtingsdlenst onder lei
ding van den heer Lovlnk en later van
den heer Hoek een aanvang nam. heeft
de heer Neeb zeer goed aangevoeld wat er
van hem gevraagd werd.
En zijn taak heeft hij vervuld zonder
over de ruggen der boeren naar boven te
willen klimmen. Spr. dankte hem vooral
voor hetgeen hij gedaan heeft voor de
nieuwe richting in het landbouwonder
wijs. het gebruik van kunstmest, de op
richting van rundvee-fokvereenigingen,
enz.
De heer S. van der Stoel uit Wassenaar
wees er nog op, hoe door de medewerking
van den heer Neeb bij de inrichting van
<ie landbouwcursussen te Wassenaar, welke
alleen door zijn hulp aan de afdeellng en
aan spr. als voorzitter dier cursussen
konden plaats hebben, en daardoor uit
stekend geslaagd konden heeten.
Namens de jongeren uit de landbouw-
wereld, sprak de heer Roest uit Leider
dorp een woord van dank, omdat de
werkzaamheden niet alleen vrucht hadden
voor de ouderen, maar ook voor de jon
geren.
De heer Verkley uit Sassenhelm memo
reerde tenslotte het werk van den heer
Neeb voor de landbouwwintercursussen.
De heer Neeb sprak vervolgens een
woord van dank. Hij dankte voor de pret
tige samenwerking met zoovelen onder
vonden. Toen spr. in 1901 in Lelden te
rugkwam (hij is oud-Leidenaar), vond hij
hier een groot arbeidsveld, want er was
nog heel wat te doen. Er waren in de
heele provincie slechts acht landbouwon-
derwijzers, welk aantal hij in het noorden
der provincie tot honderd heeft weten uit
te breiden. Het gebruik van kunstmest
stoffen was totaal onbekend en al weten
allen de juiste waarde er op het oogenbllk
nog niet voldoende van, geleidelijk aan
wordt het toch beter. Toch blijft er voor
spr.'s opvolger nog voldoende werk over
en spr. hoopt niet anders, dan dat het
werk met liefde gedaan zal worden zon
der ambtenarij, want daar is spr. steeds
afkeerig van geweest.
Spr. schetste vervolgens zijn werk ge
durende den oorlog en zijn werkzaamhe
den in het noordelijk deel van Zuid-Hol
land.
Veel heeft spr. steeds voor Leiden ge
voeld en vele herinneringen binden hem
aan stad en omgeving. Wat zijn leiding
voor de jongeren betreft, zeide spr. steeds
de leus van het Wageningsch studenten
corps: ,,durf te leven", te hebben voorge
houden in de juiste, in de hoogere betee-
kenis van het woord.
Zich tot den heer Bonda richtend als
vertegenwoordiger van den handel, zeide
spr., dat hij den handel hier van 'n an
dere zijde heeft leeren kennen, dan in ci>
andere provincies. Boerenbelangen zijn
dikwijls niet dezelfde als handelsbelan
gen, doch 'n goed inzicht in beider belan
gen kan veel leering geven.
Spr. dankte tenslotte voor de belang
stelling van zoovelen en voor het stoffe
lijk aandenken, hem aangeboden, waarna
hij besloot met de verzekering, dat hij
Leiden en omgeving niet zal vergeten.
De heer Bonda gaf hierna nog 'n korte
uiteenzetting van het totstandkomen van
deze huldiging. Voorts huldigde spr. in
den heer Neeb vooral, dat hij zijn advie
zen steeds heeft weten te geven, getoetst
aan de practijk, daartoe in staat gesteld
door zijn eigen proefvelden.
De heer Bakker sprak hierna een slot
woord. waarmede de bijeenkomst werd ge
ëindigd.
LEIDSCHE LUCHTVAARTVEREEN.
KON. NED. MIJ VOOR TUINBOUW EN
PLANTKUNDE.
1030
POL1TIE-SCHIETVEREENIGING
„BURGEMEESTER DE GIJSELAAR".
Feestavond.
Bovengenoemde vereeniging heeft gis
teravond in de bovenzalen van „De Har
monie" op opgewekte wijze haar Jaarfeest
gevierd.
De voorzitter, de heer N. C. Uitendaal,
sprak een kort welkomstwoord en droeg
daarna de leiding van de bijeenkomst over
aan den voorzitter der feestcommissie, den
heer Lagerwey. De humorist, de heer
Spaanderman, aan de piano begeleid door
den heer Gé Hofenk wisten op voortref
felijke wijze de stemming erin te brengen
en te houden, terwijl tusschen de ver
schillende nummers door een dansje
werd gemaakt.
1o
VER. TOT OPLEIDING VAN BEWAAR-
SCHOOLHOUDERESSEN.
De jaarvergadering.
In de Kweekschool aan het Rapenburg
is de Jaarvergadering gehouden van de
Vereeniging t. o. van Bewaarschoolhoude-
ressen, onder leiding van den voorzitter,
den heer J. Verwer.
Na de voorlezing en goedkeuring der
notulen bracht de secretaris, de heer C.
W. Hulbregtsen. het jaarverslag over 1935
uit, waaraan wij het volgende ontleenen:
Het ledenaantal werd bijna verdubbeld
en bedroeg 31 Dec. 1935: 66. terwijl zich
thans wederom 17 nieuwe leden hebben
aangemeld. Tot eereleden werden be
noemd: de heeren P. L. van der Harst te
's-Gravenhage en P. W. Janssen te Am
sterdam.
In het bestuur kwam geen enkele wijzi
ging: 1935 was een belangrijk Jaar voor
ce Vereeniging, in September werd n.l. de
nieuwe Kweekschool aan de Vliet geopend,
een gebouw, dat aan moderne elschen
voldoet en hoe sober ook gehouden, een
sieraad is geworden voor de omgeving. De
opening werd opgeluisterd door een uit
gebreide tentoonstelling van kweekelin-
genwerk en voortbrengselen van fröbel
en teekenwerk der kleuters.
Bij het begin van den cursus waren In
geschreven 23 interne en 49 externe leer
lingen.
Aan het eindexamen namen deel 19
candidaten, van wie er 14 slaagden, 2
werden afgewezen en 3 in de termen vie
len voor een na-examen voor praktijk.
Van de 15 candidaten voor het examen
Nuttige Handwerken slaagden er 11.
In het personeel kwam eenige verande
ring: mej. v. Tuinen, hoofd der Fröbel
school nam 30 Sept. afscheid als zoodanig
doch bleef als leerares aan de Kweek
school verbonden; zij werd opgevolgd
door mej. S. Molenaar. Mej. Bokslag ver
kreeg eveneens op haar verzoek eervol
ontslag; haar taak werd gedeeltelijk over
genomen door mej. Geveke.
De Fröbelschool aan het Rapenburg
telde gemiddeld 153 leerlingen, verdeeld
over 5 klassen. Door samenwerking met
verschillende onderwiis-organlsaties. de
Mij. tot Nut van 't Algemeen en Volks
onderwijs werd een fonds gevormd tot
vestiging en Instandhouding van een 2e
leerschool aan de Leliestraat (de Haan
stra-school), welke 6 Januari 1936 inmid
dels is geopend en waaraan mej. J Bakker
als hoofd werd benoemd. De school, die
reeds 125 leerlingen telt. geniet geen sub
sidie van de gemeente.
In het afgeloopen jaar heeft het bestuur
vele bliiken van sympathie en medewer
king mogen ontvangen o.a. werden een
paar be'angrijke giften geschonken, terwijl
het Loul'cfonds. dat beoogt aan minver
mogende leerlingen eenigen steun bij haar
studie te verschaffen, wederom een flink
bedrav aan de vereeniging kon afdragen.
Aan het slot van het jaarverslag blijkt,
dat de kansen voor de gediplomeerden van
de Kweekschool tot verkrijging van een
toetrekking vrij gunstig zijn. vergeleken bij
die van de onderwijzeressen van het ge
wone L.O.
gedurende de laatste drie jaren (1933
1935) werd n.l. plm. 70 der ge
slaagden geplaatst.
Daarna bracht mevr. C. Verhey van
Wijk-Roem verslag uit omtrent het ge
houden financieel beheer. De rekening
1935 sloot met een verlies-saldo van
f. 310.83. Een accountantsonderzoek wees
uit, dat de rekening volmaakt ln orde
was; de penningmeesteres werd daarop
onder dankbetuiging gedechargeerd.
Besloten werd. met het oog op de toe
name der werkzaamheden, het bestuur tot
7 leden uit te breiden. Daarop werden
door de vergadering als bestuursleden ge
kozen de heeren C. W. Hulbregtsen (aftr
dr. C. de Jong en H. v. Slooten.
Ten slotte had de ultloting plaats van
3 obligaties van f. 1000 en 1 van f. 500.
Na de gebruikelijke rondvraag sloot de
voorzitter de bijeenkomst.
o
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het doctoraal examen
Geneeskunde mej. F. Westerveld (Haar
lem) en de heeren L. P. Schrelnemachers
(Leiden) en C. J M Beukers (Schiedam);
voor het doctoraal examen Rechtsgeleerd
heid de heer J. van Wolferen (Den Haag);
voor het artsexamen 1ste gedeelte: J. P.
Guéoin (Hilversum). J. van Buren (Rot
terdam), W. Brlët (Apeldoorn); bevorderd
tot arts de heeren: W J. de Vries (den
Haag), M Miete (Schevenlngen). A. J. H.
Ebes (den Haag) en mej. A. M. Doyer
(Haarlem).
(Ingez. Med.) 1
DE WERKLOOSHEID.
Bij den gemeentelijken dienst voor
Sociale Zaken, afd. Arbeidsbemiddeling
stonden gisteren als werkzoekenden inge
schreven
Bouwvakarbeiders.: baggerlieden 3, be
hangers 10, betonvlechters 37, betonwer
kers 71, fundcerlngwerkers 1, glazenma
kers 2. glazenwasschers 8, granietwerkers
15, grondwerkers 97, heiers 4, metselaars
142, opperlieden 109, schilders 126, sloo-
pers 6, steenbikkers 1, steenhouwers 3.
straatmakers 1, hulp-straatmakers 7, stu-
cadoors, witters 82, timmerlieden 261,
uitvoerders 5, voegers 28, ongesch. bouw
arbeiders 7. Totaal 1026.
Fabrieksarbeiders: bleekers 17, lompen
sorteerders 16, vellenblooters 2, zeepfabr.
arb. 5, steenfabr. arb. 139, ongesch. fabr.
arb. 64. Totaal 243.
Kantoorpersoneel: kantoorpersoneel 96,
reizigers, colp. 46, winkelbedienden 37, In
casseerders 13, musici 8, onderwijzers 9,
overheidspersoneel 12, verplegers 1. To
taal 222.
Hotel-café-personeel: huispersoneel 16,
kellners 49, koks 11. Totaal 76.
Houtbewerkers: beddenmakers 2, hout
bewerkers 89, kistenmakers 6, kuipers 8,
lijstenmakers 2, mandenmakers 2, meu
belmakers 26, meubelstoffeerders 15. poli-
toerders 2, ongesch. arbeiders 33. Totaal
185.
Kleermakers: kleermakers 69, kappers
6, schoenmakers 12. Totaal 87.
Land- en Tuinarb bloemisten 34, land
arbeiders 26. tuinlieden 28, warmoeziers
11, ongesch. landarb. 9 Totaal 108.
Metaalbewerkers: bankwerkers 113,
blikbewerkers 331, burgersmeden 37, elec-
triclens 66, galvaniseurs 1, gasfitters 11,
gereedschapmakers 2, instrumentmakers
4, lsoleerders 8, kernmakers 2, ketting-
smeden e.d. 31, klinkers 15, koperslagers 4,
lab. bedienden 3, lasschers 7, loodgieters
62. machinisten 22, metaalboorders 6, me
taaldraaiers 17, metaalschavers 2, metaal-
slijpers 4, monteurs 26, planostemmers 3,
polijsters 1, ponsers 3, rijtuigschilders 1,
rijwielherstellers 14, scheepstimmerl. 8,
stokers 21, tegenhouders 18. verw. mon
teurs 23. voorslaanders 11, voorwarmers
6. vulcaniseurs 1, vuurwerkers 11, wagen
makers 5, ljzerwerkers 52, zandvormers 5,
zilversmeden 3, ongesch. arbeiders 42.
Totaal 701.
Sigarenmakers: sigarenmakers 8, sig.
sorteerders 3, strippers 2. Totaal 13.
Technici, Opzichters: bedrijfsleiders 5,
ingenieurs 3. technikers 8, teekenaars, opz.
16, werkmeesters 19. Totaal 51.
Textielarbeiders: hekelaars 5, katoen
drukkers 31. kluwers e.a. 10, luikers 12,
plaatsnijders e.a. 22, schrobbelaars 3,
spinners 34, spoelers 2, sterkers 3, strij
kers 13, wevers 103, wolbewerkers 38, on
geschoolde textielarb. 58. Totaal 346.
Transportarbeiders: chauffeurs 125,
emballeurs 5. exp knechten 22, koetsiers
17, loopknechten 53. magazijnknechten 62,
schippers 109, spoor- en trampers. 17,
wakers 7, transportarbeiders 61, losse ar
beiders 471. Totaal 949.
Typografen: boekbinders 34. boekdruk
kers 19, fotografen 1, hulp-vakarbéiders 4,
letterzetters 32, steendrukkers 1. Tot. 91,
Voedingsmlddelenarb.bakkers 92, mo
lenaars 1. ovenisten 4, slagers 65, suiker
werkers 23, wijnkooperskn. 10, zoutzieders
3, zuivelbereiders 4, ongesch. voed, arb. 45.
Totaal 247.
Vrouwen: analysten 1, maasters 1, brei
sters 2, bakers 1, naaisters 13, winkeljuf
frouwen 17, kantoorpersoneel 33. kapsters
(leerl.) 3, af>othekersass. 1, onderwijze
ressen 7, boekbindsters 1, kinderverzorg
sters 1. serveersters 1, strijksters 1, ver
pleegsters 11, teekenaressen 1, huisel.
diensten 170, fabr. arbeidsters 57. behan
gersnaaisters 1. Totaal 323.
Alg. totaal 4668; 28 Maart 1935: 4260;
29 Maart 1934: 3283. Ben. 65 ged. Werk-
loozen en 89 werkverschaffing.
o
Door het wegvallen van een enkel
woord wordt in onze uiteenzetting van de
bedrijfsmoeilijkheden bij de firma Tiele-
man en Dros ten onrechte den indruk
gewekt als zou de bereiding tot en export
van bacon alleen zijn opgedragen aan
die vleeschwarenfabrieken, welke uit
sluitend bacon bereiden; dit is on
juist: ook de zgn. gemengde bedrijven
verzorgen een deel van den totalen bacon-
export. Alleen de fabrieken zooals o.a. dë
firma T. en D. zijn daarvan uitgesloten.
Wij ontvingen het verslag van d'e
Contactcommissie voor de samenwerking
tusschen de Stedelijke Lichtfabrieken en
de erkende Installateurs over het jaar
1935. waarin een opsomming wordt ge
geven van de campagnes, welke in onder
ling overleg zijn gevoerd en van de onder
werpen, waarover werd beraadslaagd.
De navolgende schepen zijn morgen
radio-telegrafisch te bereiken via het
kuststation Sevenlngen Radio:
Aldabi, Alpherat, Alwakl, Baloeran,
Boschfonteln. Chr. Huygens, Colombia,
Costa Rica, Cottica, Dempo, Djambi,
Edam, Gaasterkerk, Hoogkerk, Jagers
fontein, Johan de Witt, Johan v. Olden-
barnevelt, Kota. Pinang. Marnlx v. St. Al-
degonde, Meliskerk. Poelau Laut, Rand-
fonteln, Var. Rensselaer, Simon Bolivar,
Statendam, Tawali, Venezuela, Veendam,
Volendam, Zuiderkerk.
Behalve bovengenoemde passagiers
schepen zijn de meeste Nederlandsche
vrachtschepen eveneens via Schevenlngen
Radio te bereiken.
Telegrammen worden aangenomen door
alle telegraafkantoren en door Radio*
Holland.
Buitengewone ledenvergadering.
In het café-restaurant „De Harmonie"
hield bovengenoemde vereeniging een
buitengewone ledenvergadering onder
voorzitterschap van den heer Chr. van
Eyken Het doel van deze vergadering was
in hoofdzaak om wat meer onderling con
tact te krijgen. In een zoo jonge vereeni
ging als deze. is dit van zeer groot belang.
De cursussen welke gehouden worden in
de Ambachtsschool hadden hiertoe nog
niet voldoende bijgedragen. Besloten werd
zoo spoedig mogelijk te beginnen met het
bcuwen van een vliegtuig. Aangezien dit
natuurlijk vrij groote kosten met zich
brengt, stelde de voorzitter voor de mi
nimum-contributie var f. 1.per maand
te verhoogen Hiertoe is men niet overge
gaan, maar wel hebben de meeste leden
hun contributiegeld verhoogd. Verder
werd er besloten een excursie naar Schip
hol te houden, waarvoor groote belangstel
ling bestond. Het plan is om het volgend
jaar ook een cursus te geven voor meerge
vorderden. Dc cursus van dit jaar is zeer
populair, maar voor diegenen die wat die
per in de stof willen doordringen, zou een
cursus als hierboven genoemd, zeer aan te
bevelen zijn. Tevens was er een verzoek
van den secretaris ingekomen om uit zijn
functie ontslagen te mogen worden we
gens drukke werkzaamheden. De voorzit
ter stelde voor om van deze gelegenheid
gebruik te maken om een nieuwen secre
taris en tevens ook nog een onder-voorzit
ter en bibliothecaris te kiezen. Na stem
ming werden de volgende personen ge
kozen: de heer H. Walenkamp, onder
voorzitter, mej. O Douglas Pichthall, le
secretaresse, de hèer A. D. Hakkenberg,
bibliothecaris.
Nadat enkele leden vragen hadden ge
steld werd de vergadering gesloten.
VERBOND VAN NATIONAAL HERSTEL;
Voordracht over den Zeeslag bij Jutland.
Op ultnoodlging van de afd. Leiden van
het Verbond van Nationaal Herstel, sprak
Z. Exc. L. J. Quant, gep. vice-admiraal, gis
teravond in de Burchtzaal over den Zee
slag bij Jutland. Na een korte inleiding
door den voorzitter ving vice-admiraal
Quant zijn voordracht aan. De reden, waar
om ik deze lezing houd. aldus spr., ligt ln
de groeiende belangstelling van het Neder
landsche volk ln leger en vloot. Gelukkig
zijn velen er van overtuigd dat onze de
fensie versterkt dient te worden. Over de
kwestie op welke manier dit het beste kan
geschieden, loopen de meeningen sterk
uiteen. Het denkbeeld, dat kruisers te
vervangen zijn door vliegtuigen moet on
voorwaardelijk worden verworpen.
De geschiedenis heeft telkens weer het
onschatbare nut van groote eenheden be
wezen. Klein materiaal is evenzeer onmis
baar. Tusschen de verschillende eenheden
van een vloot behoort een harmonische
verhouding te bestaan. Met behulp van
een groot aantal modellen, voorstellende
de Duitsche en de Engelsche oorlogssche
pen, gaf spreker vervolgens een duidelijke
en overzichtelijke beschrijving van den
slag bij Jutland, den grootsten zeeslag
welke ooit is geleverd. Specialen nadruk
legde spr. op het feit, dat hoewel de Duit
sche vloot ln alle opzichten de mindere
was van de Engelsche, zij toch in dezen
slag een zeer gced figuur heeft geslagen
en ln het gevecht geenszins behoefde on
der te doen. Wij, aldus spr kunnen uit
den slag bij Jutland de conclusie trekken,
dat onze marine, mits voldoende uitge
rust, haar zware taak naar behooren kan
vervullen. Gelukkig dringt het tot het
Nederlandsche volk door, dat het stand
punt „wij kunnen het van een groote mo
gendheid toch niet winnen, dus moeten
wij ons ook maar niet verdedigen", on
houdbaar is. Het is verheugend, dat de
Nederlandsche regeering tot de overtuiging
is gekomen, dat er bij onze weermacht een
groote achterstand bestaat. Laten wij ho
pen, dat zij niet te laat tot deze conclusie
is gekomen Het heeft mij voldoening ge
geven, aldus spr., dat de regeering heeft
besloten de infanterie en wielrijders lan
ger onder de wapenen té houden. De nood
zakelijkheid van verlenging van de dienst
plicht is uit dezen maatregel heel sterk ge
bleken. Tenslotte merkte spr op. dat onze
marine zich wat de kwaliteit betreft met
elke andere marine kan met'n, kwantita
tief ontbreekt echter nog veel.
Nadat de voorzitter enkele voorden van
dank had gesproken tot vice-admiraal
Quant, zongen de talrijke aanwezigen het
Wilhelmus.
HET EERSTE WERKFONDSWERK
AANBESTEED.
Het verbeteren van den Haarlemmerweg.
Hedenmorgen is door den directeur van
Gemeentevwjrijpn aanbesteed het eerste
van de vier~werken, welke uit het Werk
fonds zullen worden bekostigd, nml. het
leggen van een stamriool, het maken van
een betonschoeilng, het dempen van een
gedeelte sloot en het uitvoeren van grond
en verhardingswerken tot verbetering van
den Haarlemmerweg, tusschen Musschen-
broekstraat en de zoom der stadsbebou-
wing.
Ingekomen waren 24 biljetten, waarop
als volgt was ingeschreven: A. J. de Later
en P. H. Meyer, Oegstgeest, f. 30.500; P.
Broeken, Breda. f. 29.999; Gebrs. Visser,
Wassenaar, f. 29.800: Verwater en Co.. Te-
teringen. f. 29.480; P Vollebregt, Oegst
geest. f. 29.200; H. C. Heemskerk en W.
Oudshoorn, Leiden, f.28 447; L. Timmer,
Dordrecht, f. 27.800: A. J. Langeveld. Lei
den, f. 27.272; G. Bruno van Hoek, Delft,
f. 26.955; Gebrs. A. en J. den Ouden
f. 26.750; De Winter en Van Weeren, Lel
den, f 26.400; Gebrs. L. en J. L. Broeren
f.25800; Gesman en Zoetemeyer, Alphen,
f. 25.390; E. Sanders en Co.. Gouda,
f 25.300; Wed. H. v. Driel, Koudekerk,
f. 24.980; A Voordauw. Zoeterwoude.
f. 24.600; H. Bunschoten, Lelden, f. 24.773;
C. A. Langeveld. Alphen. f 24.275; W. van
Beek. Lelden, f. 23.840; v. d. Geer en Stuif
zand. Lelden, f. 23.800: E v. d. Berg en Co.
Leiden, f.23 230; M. Koning, Leiden,
f. 22.800: C. Godschalk, Lelden, f. 22.760;
M. Timmer, Leiden, f. 22.000.
Slotcursus tuinaanleg en -onderhoud.
In tegenwoordigheid van den Wethou
der van Financiën, den vertegenwoordiger
van den Rijkstuinbouwconsulent en de
voltallige Commissie van Toezicht, had
gisteravond in het gebouw van den R.K.
Volksbond de eindles plaats van den
speciaalcursus in „Tuinteekenen, aanleg
en onderhoud van tuinen", uitgaande van
de afd. Leiden en Omstr. van bovenge
noemde Maatschappij, in samenwerking
met de Tuiniers- en Bloemisten-Vereeni
ging en de aid. Leiden van den Bond
van Oud-leerltngen der Tuinbouwcur-
sussen.
Na afloop van,deze openbare les bracht
de voorzitter van de Comm. v. Toezicht,
de heer J. G. Ballego. woorden van dank
aan den Wethouder en de Rijksvertegen
woordiger, zoowel voor hun aanwezigheid
als voor den flnancleelen steun, alsmede
aan de Besturen van bovengenoemde
Vereeniglngen voor de gesohonken subsi
die, zonder welke van het houden van
dergelijke cursussen geen sprake zou
kunnen zijn.
In he bijzonder bracht spr. hulde aan
den leeraar, den heer A Galjaard. die
weder getoond heeft niet alleen het tuin
teekenen volkomen meester te zijn, dooh
ook een buitengewoon goed leeraar, het
geen uit het werk der leerlingen duide
lijk naar voren kwam. Deze cursus had
weer een zeer gunstig einde en de resul
taten lieten niets te wenschen over, het
geen alleen te bereiken is door een goede
verstandhouding tusschen leeraar en
leerlingen.
De vertegenwoordiger van den Rijks
tuinbouwconsulent prees eveneens het
goede werk, dat naar voren was gebracht
en dankte den leeraar hiervoor namens
het Rijk; hij gaf den leerlingen den raad
op den ingeslagen weg voort te gaan.
Een der leerlingen bracht namens allen
dank aan het afd. best. der Mij. voor dezen
gegeven cursus en aan den 'leeraar voor
het goede en duidelijke onderwijs, hetgeen
hij onderstreepte door de overhandiging
van een viertal prachtige boekwerken.
Hierna dankte de leeraar voor het in
hem gestelde vertrouwen; hij liet vooral
uitkomen dat het eindresuiaat van dezen
cursus niet zulk een succes zou zijn ge
weest wanneer hij niet de to 11e medewer
king van zijn leerlingen had gehad.
Het diploma met zeer veel vrucht kon
worden uitgereikt aan de heeren W. L.
Renee. te Lelden en K. v. d. Heyden, te
Warmond; met veel vrucht aan L. Schild,
te Leiden. B Vooys en A. Remmerswaal te
Katwijk, Jac. v. d. Zwart, te Valkenburg,
met vrucht aan mej. A. van Assen, de hee
ren G Wiecherlnk, G. Smit, te Noordwijk,
H. C. v. Wieringen, te Voorhout, H. Vink,
te Zoeterwoude, P. Ammerlaan, J. F. Knot-
ter. D. J. Wassenaar en A. Coster, te
Leiden.
o
CANTUS FIRMUS-ZINGEN.
In de Hooglaiidsche Kerk.
A.s. Zondag zal tijdens den jeugddienst,
welke 's morgens 10' 'i uur in de Hoogland-
sche Kerk wordt gehouden, de eerste
proeve worden genomen met het z.g. „Can-
tus firmus-zingen".
Cantus firmus-zingen is het gezang der
gemeente het gewone kerkelijke lied
dus met orgelbegeleiding, hetwelk tege
lijkertijd omzongen wordt door kunstvolle
koorpolyphonia ln obligate partijen. Der
halve een veelstemmig lied dus, dat zijn
verrassende werking hierin vindt, dat het
kerkkoor niet de gemeentemelodlenotên
verdubbelt, doch er tegenin en bovenuit
zingt of contrapuncteert. Deze manier van
kerkzang is een terugkeeren tot de oude
traditie, die door den loop der tijden ver
loren is gegaan. Immers ln de kerk vóór
de Reformatie had het meerstemmig ge
zang haar hoogtepunt bereikt tegen het
einde der 16de eeuw. Na dien werd het te
kunstig omdat al meer stemmen door el
kander gevlochten werden en op die ma
nier de cantus flrmus ld. i. de melodie)
niet meer te onderschelden was.
In de tweede plaats is het zingen van
koor en gemeente tezamen meer in stijl der
muziek en liturgie, dan het na de preek
zingen van een of ander willekeurige mo-
tette van Bach, Bortnianski o.a. Want als
het er op aankomt staat deze muziek in
los verband met den eeredienst. Ten slotte
kan deze oude manier van kerkzang
mits de uitvoering ervan aan redelijke
elschen voldoet strekken tot een belang
rijke verbetering van onzen tegcnwoordl-
gen kerkzang.
Echter is er een moeilijkheid waar over
heen gekomen moet worden. Waar halen
we de muziek vandaan die in de praktijk
uitvoerbaar is? Derhalve moet door de or
ganisten of leiders van kerkkoren zelf in
die richting gewerkt worden. Aan hen ligt
de taak de gemeentekoralen te bewerken,
zoodat we een specifiek eigen protestantsch
kerkelijke kunst krijgen. Een kunst, die
zich alleen des Zondags ln de diensten laat
uitvoeren en zich beweegt enkel en alleen
om het koraal.
In Amsterdam Is Inmiddels eenige we
ken terug een aanvang gemaakt met het
z.g. Cantus firmus-zingen, dank zij het
Initiatief van den heer Jan Zwart, die, als
organist der Herst. Evang. Luth. Gem. al
daar, met zijn kerkkoor de eerste was dien
dit idee verwezenlijkte.
Leiden is thans na de Amsterdamsche
Herst. Ev. Luth. Gemeente, de eerste waar
in de Hervormde Kerk „Cantus firmus-zin
gen" in uitvoering wordt gebracht. Voor
deze eerste proeve is gekozen een bewer
king van Ev. Gezang 49. Vers 1 is gezet voor
koor; vers 4 voor sopraan-solo en viool,
terwijl van vers 5 de melodie door de ge
meente wordt gezongen en het kerkkoor
zijn eigen obligate partijen zingt. Een een
voudige koorpolyphonie is gekozen, zoodat
niet de minste onevenwichtigheid behoeft
te ontstaan tusschen koor en gemeente
zang. Het kerkkoor der jeugddiensten zorgt,
onder leiding van den organist Feike
Asma, voor de uitvoering der koorpartijen.
De solo wordt niet gezongen door een be
roepszangeres doch door een goedzingend
gemeentelid. De bedoeling is dat de ge
meentezang hoofdzaak blijve en het koor
slechts „versierend" werkt.
o
LEIDSCHE BROODFABRIEK.
In de hedenmiddag gehouden Jaar-
lijksche vergadering van aandeelhouders
der N.V. LeicLsche Broodfabriek werden de
jaarstukken goedgekeurd en het dividend
vastgesteld op 10"/i (v j. 5®/«). De heer J.
F. X. Sanders werd als secretaris herkozen
