29maatt-
\--4apm
De restauratie der Cunera-kerk
te Rhenen.
77*te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 27 Maart 1936
Vijfde Blad
No. 23315
BINNENLAND.
De nieuwe bacon-regeling.
„RONDOM HET BOEK"
Dr. VAN SCHELVEN
NAAR NEDERLAND.
PRINSES JULIANA TE
AMSTERDAM.
ZIJ BEZOCHT DE ZUID-
AFRIKAANSCHE TENTOONSTELLING.
Gistermiddag te vier uur heeft Prinses
Juliana een bezoek gebracht aan de Zuid-
Afrikaansche tentoonstelling, die gedu-
ïcnde eenige weken in het Carlton-Hotel
te Amsterdam wordt gehouden. De Prin
ses, die per auto uit Den Haag kwam.
werd vergezeld door baronesse Van Asbeck
en den heer Van Weideren baron Rengers
van Warmenliuizen. Zij werd in de hall
van het hotel ontvangen door den ge
zant van de Unie van Zuld-Afrlka te Den
Haag, dr. H. D. van Broekhuizen, den ge-
zantschaps-secretarls dr. W. C du Piessis,
en de leden van het Uitvoerend Comité,
de heeren B. van Vlijmen, dr. Sturkop, F.
A Da Costa en J. van Erven Dorens.
De Zuid-Afrikaansche gezant leidde
Hare Kon Hoogheid rond langs de ver
schillende 'inzendingen, waarvoor de Prin
ses groote belangstelling toonde. Na af
loop van deze rondleiding werd ln een
nevenzaal de thee gebruikt, waarna de
Prinses met gevolg te vijf uur de tentoon
stelling en het hotel verliet.
In de Vijzelstraat voor het Carlton-Hotel
hadden zich vele belangstellenden verza
meld, die de Prinses bij Haar vertrek har
telijk toejuichten.
ZIJ TREEDT OP 30 MAART
IN WERKING.
PROTESTEN VAN MEERDERE
ZIJDEN.
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat
met Ingang van 30 Maart a.s. de nieuwe
baconregeling ln werking zal treden. Voor
en aleer tot een individueele Inschrijving
zou worden overgegaan heeft de minister
van Landbouw en Visscherij aan de ba-
confabrieken de gelegenheid gegeven, ge
zamenlijk in te schrijven op de door hem
vastgestelde voorwaarden. De overgroote
meerderheid der baconfabrieken heeft
hieraan voldaan en er is een overeen
komst bereikt op een bedrag van f. 2.80
per 100' KG. geslacht gewicht, waarbij
voorts aan de fabrieken geen belemme
rende bepalingen ten opzichte van hun
bedrijven meer zijn opgelegd.
Het bedrag kon lager zijn dan het tot
nu toe geldende, omdat geen rekening
gehouden wordt met de vermindering van
de slachtingen tengevolge van de uitvoer-
belemmerlngen en de daardoor vrijgeko
men capaciteit. Bij het bedrag is in aan
merking genomen een bezetting van de
fabrieken, die het uiteindelijk noodzake
lijk zal maken, wil men met deze bedragen
rondkomen, dat concentratie van slach
tingen bij verschillende bedrijven zal
plaats hebben, waardoor de noodzakelijke
saneering wordt verkregen. Dit zou bij een
individueele inschrijving ook bereikt zijn,
maar daar op de thans gekozen wijze een
geleidelijker saneering kan worden be
reikt, heeft de minister gemeend, aan
deze wijze van behandeling de voorkeur te
moeten geven.
Voorts kon een verlaging van het oor
spronkelijk door de Nederlandsch veehou
derijcentrale in uitzicht gestelde bedrag
in overweging worden genomen, omdat
besloten is, geen bijzondere vergoeding
voor het exportrecht te geven.
Door deze twee veranderingen zal het
mogelijk zijn, een zeer aanzienlijke be
sparing te verkrijgen op de kosten van
slachting, aldus het communiqué.
Het volgende telegram is door de bestu
ren van de Slagersbonden gisteren aan
den miulster gestuurd:
Het bestuur van den Ned. Slagershond
en het bestuur van den Ned. R.-K. Hanze-
bond van Slagerspatroons hebben met
groote teleurstelling uit een dagbladbe-
richt kennis genomen, dat bij de nieuwe
regeling op den baconexport aan de
baconzouters geen beperking meer is op
gelegd ten aanzien van hun zaken doen
op de binnenlandsche markt.
Genoemde besturen betreuren deze
beslissing ten zeerste, wijl de ervaring
met de uitvoering der Crisisvarkens-
wet reeds voldoende heeft geleerd, dat
van de door de Regeering veilig ge
stelde baconzouterijen verschillende
met hun vlceschwarenfabrieken en
grossierderijen op de binnenlandsche
markt een zeer ongelijke concurrentie
hebben aangedaan aan de bestaande,
niet beschermde bedrijven.
Verder dat een hunner, de Fa. Udema te
Gieten, zijn verkoop aan particulieren,
dus een detailhandel, dusdanig heeft uit
gebreid en nog uitbreidt, dat de midden
standers-slagers in het Noorden des lands
van hun reeds zoo geslonken debiet ook
nog op deze wijze ten deele worden be
roofd.
Genoemde besturen voorzien dat de
baconbedrljven, wier export is veilig ge
steld voor concurrentie van anderen, wier
winst door de Regeering nog ruimschoots
is verzekerd, thans vrij gelaten op de
binnenlandsche markt het normale er
onder crisislasten gebukt gaande slagers-
bedrijf nog meer zullen ontwrichten,
waarom Uwe Excellentie dringend wordt
verzocht, om zoolang de baconbedrljven
niet in vrije concurrentie voor export wer
ken hen in de vrije concurrentie op de
binnenlandsche markt te beperken, gelijk
bij het derde baconcontract het geval was.
O
P
De Nederlandsche Bond van Varkens
handelaren heeft aan den Minister van
Landbouw en Visscherij een telegram ge
zonden, waarin wordt gezegd, dat de be
richten over het nieuwe baconcontract
nieuwe verontrusting brengen. De Bond is
van meening, dat met de vrijlating van
de beschutte exportslagerijen op de bin
nenlandsche markt deze instellingen ab
soluut ln een sterk bevoorrechte positie
worden geplaatst en de zich normaal ont
wikkeld hebbende, doch onbeschermde
BIJ ELKEN AANKOOP VAN f 2.50
ALS GESCHENK
1031
(Ingez. MedO
grossiers en slagersbedrij ven door dezen
onjuisten vorm van concurrentie zeer on-
redelUk worden benadeeld met gevaar voor
algeheele ontwrichting en veler onder
gang. De Bond verzoekt den minister
dringend te bevorderen, dat eindeiyk de
bevoorrechting op het terrein der var-
kensafzet plaats maakt voor meer gehjke
concurrentievoorwaarden.
BESCHERMING TEGEN
LUCHTAANVALLEN.
OPENBARE SCHUILPLAATSEN ZULLEN
VOOR VELEN DE REDDING
BETEEKENEN.
Volgens de memorie van antwoord aan
de Eerste Kamer betreffende het ontwerp
van wet tot bescherming van de bevolking
tegen luchtaanvallen, is de bedoeling van
het ontwerp het van overheidswege geven
van leiding, hulp en raad aan de burger
bevolking, die zich zooveel doenlijk tegen
de gevolgen van eventueele aanvallen uit
de lucht wenscht te beschermen.
De organisatie en vooral de oefeningen
zouden volgens sommigen de meening op
dringen,, dat de oorlog iets onafwendbaars
is 'en dat beloften van de staten, aanval
len uit de lucht op de burgerbevolking
achterwege te laten, waardeloos zyn. De
regeering acht zich niet verantwoord, een
voorziening tegen een aanwezig gevaar na
te laten op grond, dat een oorlog een af-
wendbaar en verdwynend gevaar zal wor
den en dat luchtaanvallen dan ook zullen
uitblijven.
Zij is aangewezen op de nuchtere wer-
keiykheid en draagt daarmede in verband
staande verantwoordelykheid. Zy moet
het oog houden op wat kan gebeuren en
zegt daarmede geenszins, dat het ook zal
gebeuren. Integendeel, ook zy tracht te
bereiken, dat ons land voor de ellende van
een oorlog gespaard blyft.
Het is dan ook niet juist, dat door de
voorgestelde maatregelen de burgers wor
den voorbereid op en toegerust voor het
voeren van den oorlog, zy het ook een
defensieven.
De regeering is er zich volkomen van
bewust, dat de onderhavige maatregelen
geenszins afdoende bescherming bieden.
Hiervan moet de burgerbevolking ook ter
dege doordrongen worden, opdat zy zelve
niet zal nalaten, eigener beweging het
gevaar te verkleinen.
De regeering ontkent, dat de maatrege
len volledig nutteloos zyn en wyst op de
ervaring, in het buitenland gedurende den
wereldoorlog opgedaan. Zu kan niet zien,
hoe gemoeds- en gewetensbezwaren kun
nen rijzen tegen maatregelen, gericht op
het behoud van menschenlevens en het
verzachten van de gevolgen van dreigend
gevaar.
Intusschen wil de regeering rekening hou
den met de mogelykheid dat gemoed- en
gewentensbezwaren, die het karakter van
achtbaarheid niet missen, aanwezig zyn.
Op de vraag, wat van de ingezetenen
kan worden gevorderd, antwoordt de re
geering, dat in het algemeen de normale
burger geen schrifteiyke aanwyzingen van
den burgemeester zal krijgen en zijn aan
deel aan het welslagen eener oefening ge
leverd zal zyn door het opvolgen van de
algemeene gedragsregels. Het kan zyn, dat
iemands eigendom door zyn aard of lig
ging van büzondere beteekenis is. In dat
geval kan een afzonderhjke opdracht voor
komen. Zeker zal die ten deel vallen aan
de burgers, betrokken by objecten van
groot belang als fabriekscomplexen met
eigen verlichting, open vuren, lichtrecla
mes e.d.
De regeering verzekert, dat zy er naar
zal streven, noch paniekstemming, noch
defaitisme op grond van vermeende veilig
heid in de hand te werken.
Als criteria voor de indeeling in klassen
geldt in het algemeen, dat die gemeenten
het meest zullen zyn blootgesteld, welke
belangryke knooppunten van verkeer,
openbare ryksgebouwen of inrichtingen,
of andere aantrekkingspunten voor een
luchtaanval bevatten.
De regeering geeft als voorbeeld van ge
meenten der hoogste gevarenklasseAm
sterdam, 's Gravenhage, Rotterdam,
Utrecht, Velsen, Vlissingen, Zaandam.
Voor de tweede gevarenklasse komen
provinciale hoofdsteden, garnizoensplaat
sen, gemeenten met spoorwegknooppunten
en waterovergangen in aanmerking. Naar
zeer globale schatting zullen deze catego
rieën een 100-tal gemeenten bevatten. De
overige gemeenten zullen tot de minimum-
gevarenklasse behooren.
De grenzen zullen zoo worden bepaald,
dat de bouw van normale woningen buiten
de bemoeiingen ingevolge dij, wetsontwerp
zal vallen.
Hoofdzaak is en blyft bescherming, die
Btj EEN OVERVAL VAN BANDIETEN
KREEG HIJ EEN SCHOT DOOR
EEN LONG.
Uit Addis Abeba wordt gemeld:
Inzake den aanval op de Nederlandsche
ambulance wordt nog nader vernomen,
dat dr. van Schelven leider was van de
reserve-eenheid van de ambulance by
Dessie, op weg naar Waldia. Gedurende
dezen tocht werd de ambulance hevig door
vliegtuigen bestookt.
In den nacht, welke hierop volgde, werd
dr. van Schelven gewekt door de kreet
„Zarraf", de oorlogskreet van Abessynsche
bandieten.
Door zijn gevluchte bedienden
verlaten, wachtte de geneesheer alleen
de bandieten af. Hij zeide hen, dat hij
tot het Roode Kruis behoorde, doch de
bandieten sloegen hier geen acht op
en begonnen te plunderen.
Dr. van Schelven werd kwaad en
waarschuwde de bandieten. Een van
hen beantwoordde dit door van dicht-
bij den dokter door de long te schieten
Den volgenden dag keerden de be
dienden terug en droegen dr. v. Schel
ven naar het naastby gelegen dorp,
vanwaar hij per muildier naar Dessie
werd vervoerd. Per vliegtuig ging de
gewonde verder naar Addis Abeba.
Na geneeskundige hulp is de dokter
gisterochtend naar Nederland vertrok
ken. Zijn toestand is niet ernstig.
De Negus heeft een strafexpeditie
gezonden, welke de bandieten gevan
gen heeft genomen: de leiders zijn
opgehangen.
ieder zich in eigen huis verzekert. De
openbare schuilplaatsen zijn slechts be
doeld als aanvullend middel, om hen op te
nemen, die zich in geval van nood op den
openbaren weg bevinden en zich elders
niet kunnen bergen.
De piaatseiyke overheid zal voor aanwy
zingen moeten zorg dragen, onder centrale
deskundige leiding. Het gevaar wordt als
dan zooveel mogelijk beperkt. In de mees
te gevallen beteekent de mogelijkheid van
een kort verbiyf in een scherfvry en gas-
dicht afgesloten ruimte voor velen de red
ding.
De bescherming door openbare schuil
plaatsen zal geleidelijk worden verkregen,
doordat in daarvoor in aanmerking ko
mende gebouwen eischen ten aanzien van
nieuwbouw of verbouw tot schuilplaatsen
worden geëffectueerd.
Het treffen van maatregelen voor de
bescherming van de bevolking tegen even
tueele bacteriologische krijgvoering, in
dien deze by luchtaanvallen wordt toege
past. zal krachtens de ontworpen regeling
evenzeer mogelyk zijn. Welke zoodanige
maatregelen worden genomen, is niet by
voorbaat aan te geven.
GROOT VERLOF DIENST
PLICHTIGEN.
KOSTWINNERSVERGOEDING VOOR
VERWANTEN VAN DIENSTPLICHTIG! N
Gisteren is vermeld dat de dienstplich
tigen van den motordienst, voor wie de
eerste oefening begin April eindigt, voor-
loopig in werkeiyken dienst moeten blij
ven. Bij het departement van Defensie
wordt thans verzekerd, dat hieromtrent
nog geen beslissing is genomen. Zoodanige
beslissing zal vermoedelijk eerst in het be
gin van de volgende week verwacht kun
nen worden. Hetzelfde geldt ten opzichte
van andere dienstplichtigen, wier eerste
oefening eveneens in het begin van April
eindigt.
Er zyn verscheidene dienstplichtige
groot-verlofgangers, die gaarne in werke
iyken dienst willen komen ter vervanging
van anderen, voor wie het verbiyf in wer-
kelijken dienst is verlengd Bij sommigen
is evenwel de vraag gerezen, of hun ver
wanten kostwinnersvergoeding zouden
kunnen ontvangen. In het algemeen kan
worden gezegd, dat toekenning van zoo
danige vergoeding in dergeiyke gevallen
niet volstrekt uitgesloten is. Evenmin is
het uitgesloten, dat de gezinnen, waartoe
de dienstplichtigen behooren, die nu lan
ger onder de wapenen zyn gehouden,
voor kostwinnersvergoeding ln aanmerking
komen.
Of er termen voor toekenning van deze
vergoeding bestaan, hangt echter van ver
schillende" omstandigheden af, die het-
noodig maken, dat voor elk geval afzon-
deriyk een onderzoek wordt ingesteld. In
de eerste plaats moet vaststaan, dat er
door het verbhjf in werkeiyken dienst in
komsten worden gederfd. Ook moet bhj-
ken. dat belanghebbenden zonder deze in
komsten niet kunnen rondkomen. En zoo
zyn er nog meer gegevens noodig, alvorens
zekerheid kan worden gegeven, dat
iemand voor vergoeding in aanmerking
komt.
Wie vergoeding wil vragen, moet zich
daarvoor wenden tot den burgemeester.
Deze stelt dan een onderzoek in en ver
meldt de noodige gegevens in een staat
van inlichtingen, die aan den minister van
Defensie wordt gezonden De beslissing
ligt in handen van den minister.
WET OP DE OPENBARE
VERVOERMIDDELEN.
In het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot wijziging
van de wet op openbare vervoermiddelen
spreekt de vaste commissie voor openbare
werken, verkeers- en waterstaatsaange
legenheden het vertrouwen uit, dat de mi
nister een spoedige algemeene regeling
van het openbare vervoerwezen zal bevor
deren, zoodra de voorstellen van de cen
trale commissie hem zullen hebben be
reikt. Onder erkenning, dat dit ontwerp
tegemoet komt aan het bezwaar van be-
diyfsbelemmering werd gevraagd, op
welke gronden de minister thans een ge-
strengere bepaling noodig acht dan in
April 1933 ten aanzien van de vrachtauto's
-
y "Hf.
Zooais men zioh herinneren zial is in
September 1934 brand uitgebroken in de
Cunerakerk te Rhenen.
Toen de schade opgenomen werd, bleek,
dat het herstel zich ook zou moeten, uit
strekken tot het exterieur en interieur,
dat zeer van den tijd geleden had. Waar
de Hervormde Gemeente klein en arm is,
is het onmogeiyk voor haar dit herstel te
bekostigen en het is daarom dat zich een
comité heeft gevormd onder leiding van
minister Slotemaker de Bruine, dat trach
ten wil de kosten voor het herstel bijeen
te brengen. Die uiterst noodzakeiyke
restauratie zal ongeveer f. 160.000 vragen.
Daarvan is .f. 75.000 door de verzekering
gedekt, terwijl ook Ryk en Provincie zul
len bydragen, doch zelfs dan heeft meh
nog een beduidend tekort, terwijl het hier
toch het herstel betreft van een onzer
weinig talrijke waariyk schoone kerkge
bouwen uit vroeger eeuwen, dat een fraai
specimen is van Gothische bouwkunst.
De restauratie is bereids opgedragen
aan den architect W. Kromhout te Voor
burg. Voor hen, die er zich voor interes
seeren, melden wy dat het adres van het
comité luidt: P. Schut, adminlstreerend
Kerkvoogd der N. H. Gemeente te Rhenen
(giro 183.2861.
GENERAAL-MAJOOR J. F. DE
MEESTER
Te Velp is, 82 jaar oud, overleden de
oud-hoofdintendant generaal-majoor J.
F. de Meester. Aan het Vad. ontleenen wij
de volgende levensbeschryving:
9 Februari 1854 te Eist geboren, als
broeder van wijlen luit.-generaal W. A. T.
de Meester, oud-commandant van het
veldleger en lid van den Haagschen Ge
meenteraad. werd hy 1 Oct. 1871 scheeps
klerk bij de Marine. Tijdens zijn eersten
Indischen turn werd hy 31 Mei 1877 ge
steld ter beschikking van het Departe
ment van Oorlog en drie maanden later
op verzoek uit den zeedienst ontslagen,
waarna 10 October zyn benoeming met 1
Augustus te voren tot 2den luit.-kwar-
tierm. by het K. N. I. L. volgde. Als zoo
danig nam hy in 1878 deel aan de krijgs
verrichtingen op Atjeh, waarvoor hy het
eereteeken voor belangryke krijgsbedrij-
ven met de gesp Atjeh 1873—1896 verwierf.
1 Mei 1881 werd hy overgeplaatst by het
leger hier te lande. Ingedeeld bij het le
reg. infanterie werd hy 23 November 1882
eerste-luitenant-kwartiermeester. 13 April
1883 overgeplaatst bij het Instructiebatal
jon en beiast met het onderricht in de
administratieve vakken by den Hoofd
cursus, werd lïy 7 Mei 1887 werkzaam
gesteld by het Dep. van Oorlog, waarna
12 Juli 1888 zyn detacheering by den
intendancecursus der Krijgsschool volgde.
1 October 1883 bij het 5e reg. infanterie
geplaatst, werd hy 19 April 1888—1892 ka
pitein-intendant en 1 Mei 1895 hoofd der
zesde afdeeling van het Dep. van Oorlog,
welke functie hij 12 jaren achtereen be
kleedde.
1 Juli 1905 tot majoor en 1 Juli 1907 tot
lujt.-kolonel Intendant bevorderd, werd
hy 1 Febr. 1909 kolonel en hoofdintendant
waarop 1 Febr. 1911 zijn bevordering tot
generaal-majoor volgde.
1 Mei 1914 heeft generaal-majoor De
Meester, die ridder in de orde van Oranje-
Nassau en in die van den Ned. Leeuw was,
den dienst met pensioen verlaten.
Zyn begrafenis zal morgen op Heide-
rust in Worth-Rheden geschieden.
NEDERLANDSCHE BIOSCOOP BOND.
Het Hoofdbestuur van den Nederland-
schen Bioscoop Bond heeft benoemd tot
voorzitter van de commissie, welke krach
tens het „Nieuwe Leden- en Zakenbesluit"
in het leven is geroepen, teneinde te be
slissen omtrent aanvragen om vergunnin
gen tot oprichting van nieuwe zaken in
het Nederlandsche film- en bioscoopbedrijf
den heer mr. dr. G. M. Greup. secretaris
van de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Amsterdam.
Donderdag 26 Maart is bedoelde com
missie in de bestuurskamer van het
Bureau van den Bond te Amsterdam offi
cieel door den voorzitter van den Neder-
landschen Bioscoop-Bond. den heer D.
Hamburger Jr.. geïnstalleerd.
De heer mr dr. Greup heeft daarop
met een kort inleidend woord ziin taak als
voorzitter dezer commissie aanvaard.
DE POSTVLUCHTEN.
De Kievit op uitreis kwam te Ban
doeng aan.
VEREENIGING VOOR NATIONALE
VEILIGHEID.
In het gebouw van de Industrieele Club
te Amsterdam, is gisteravond een verga
dering gehouden, welke ten doel had de
oprichting van een comité Amsterdam der
Vereeniging voor Nationale Veiligheid. Na
een kort openingswoord van den voorzit
ter der bijeenkomst den heer Gottfr. H.
Crone. hield luitenant-generaal b.d. H. A.
F. G. van Ermel Scherer een strategisch-
politieke beschouwing over: „Nederland's
veiligheid, zoowel hier te lande als in Oost-
Azië".
GROOTHANDELAREN IN EIEREN
IN HET BINNENLAND.
De algemeene bond van groothandelaren
in eieren in het binnenland heeft te
Utrecht een druk bezochte propaganda-
vergadering gehouden.
De heer L. Zyp, voorzitter van den bond,
wees er op, dat de handel in zeer groote
moeiUjkheden verkeert, De bond moet een
beroep doen op de regeering, niet om fi-
nancieelen steun, doch om een regeling
van het bedryf. Uit het bedrijfsleven zelf
moeten echter de noodzakeiyke en nuttige
maatregelen naar voren komen.
De vergadering hechtte haar goedkeu
ring aan een uniforme regeling voor den
verkoop van kalkeieren als neergelegd in
een door het bestuur aan de vergadering
voorgelegd ontwërp-contract.
Aan de orde was daarna het plan der
regeering om 40 millioen eieren voor de
werkloozen beschikbaar te stellen. Het
bestuur van den bond is tegen dit plan.
Het hangt nu als een factor van gToote
onzekerheid boven de markt, en de Engel-
sche koopers. beangst voor een instabiele
markt, zouden er op ongunstige wijze op
kunnen reageeren. De maatregel zou een
dumpenden invloed op den verkoop van
versche eieren hebben. De voorzitter stel
de voor, aandrang op de regeering uit te
oefenen om dit plan in te trekken.
Ir. Leignes Bakhoven, vertegenwoordi
ger van den minister van Landbouw, wees
er op. dat het plan nog heelemaal niet uit
gewerkt is. De bedoeling is eieren beschik
baar te stellen in den zomer, zoodra de
distributie van het vleesch ls afgeloopen.
Men zou dan in de eerste plaats versche
eieren, geen koellngseleren beschikbaar
stellen.
De heer W Wubben uit Den Haag sprak
vervolgen? over ordening, de belangen van
den binnenlandschen handelaar, den op-
kooper en den marktopkooper, waarby hy
o.m. pleitte voor de oprichting van een
controle-, beter beschermingsbureau voor
den geheelen eierenhandel. Vad.
BOTERNOTEERING.
Commissienoteering Ned. boter 30 Maart
—4 April: 43 ct Der KG.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Dc gewone audiénlic van den minis
ter van Waterstaat zal Maandag 6 April
a.s. niet plaats hebben; de eerstvolgende
audiëntie is bepaald op Maandag 20 April
d.a.v.
