De besprekingen te Londen.
77*le Jaargang
DONDERDAG 19 MAART 1936
No. 23308
STADSNIEUWS.
Gisteravond hebben de Locarno-mogendheden
tot 2 uur in den nacht vergaderd. Zij zijn elkaar
wat nader gekomen, doch volledige overeenstemming
schijnt nog niet te zijn bereikt.
Nadat gisteren Eden, Grandi en eenige andere
Volkenbondsraad-leden het woord hadden gevoerd,
heeft hedenmorgen de Duitsche vertegenwoordiger
von Ribbentrop de Duitsche houding verdedigd.
Hedenmiddag zal vermoedelijk worden gestemd
over de Fransch-Belgische resolutie, waarin Duitsch-
land wordt beschuldigd van schending der verdragen
van Versailles en Locarno.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
EERVOLLE ONDERSCHEIDING
VOOR DR. H. B. G. CASIMIR.
DE GOUDEN MEDAILLE VAN TEYLERS
STICHTING EN TEYLERS TWEEDE
GENOOTSCHAP.
Dr. H. B. G. Casimjr.
Directeuren van Teylers Stichting en
de leden van Teylers Tweede Genoot
schap (het genootschap van beoefenaren
der wetenschappen) hadden voor het jaar
1935 uitgeschreven een prijsvraag, waar
hij verlangd werd een verhandeling over
de wisselwerking tusschen atoomkernen en
electronen. Van de ingekomen antwoor
den is er een met de gouden medaille be
kroond en de schrijver bleek te zijn dr.
H. B. G. Casimir, assistent voor de theore
tische natuurkunde, werkzaam aan het
Kameriingh Onnes laboratorium alhier.
Hedenmiddag is in tegenwoordigheid
van de directeuren van Teylers Stichting
en van de leden van Teylers Tweede
Genootschap te Haarlem de prijs aan den
gelukkigen winnaar uitgereikt. De secre
taris van het Genootschap deed voorle
zing van het judicium, waaraan het vol
gende is ontleend:
„De verhandeling ingezonden onder een
aan Lorentz' academisch proefschrift
ontleend motto: „Maar juist hierin is voor
een deel het nut van elke uitbreiding onzer
natuurkennis gelegen, dat zij ons duide
lijker voor oogen stelt, wat er nog te doen
overblijft", is een degelijk en knap stuk
werk. De schrijver schroomt niet diep op
de theoretische afleidingen en hun grond
slag in te gaan. Nochtans beperkt hij zich,
en voor zoover afleidingen en bewijsvoe
ringen in andere publicaties te vinden zijn,
herhaalt hij die niet. Op andere punten is
hij uitvoeriger, daar waar hij de resulta
ten van eigen onderzoekingen aangeeft,
welke nieuw zijn en in de litteratuur nog
onbekend. Het grootste deel der verhan
deling is gewijd aan de discussie van de
dusgenaamde hyperfijnstructuur der spec
traallijnen, een met de scherpste onder
scheidingsvermogens der spectroscopische
instrumenten juist ontleedbare subtiele
geaardheid van het uitgezonden licht,
waarin bepaalde eigenschappen van de
atoomkern zelf te voorschijn treden. In de
eerste plaats zijn het de draaiimpulsen, die
de kernen blijkens hun meervoudige in-
stelmogelijkheden hebben, vervolgens de
grootte van het daaraan verbonden mag
netisch moment. De afwijkingen van
zekere door de theorie vereischte regel
maat leidden tot de beschouwing van elec-
trische invloeden van de kern, die het
gevolg moeten zijn van een onsymmetri
sche verdeeling der lading; inplaats van
een bolvormige een afgeplatte of een uit
gerekte verdeeling. Daar het hier gaat om
uiterste finesses is het noodig de bereke
ningen tot een hoogen graad van nauw
keurigheid op te voeren. Dit doet de
schrijver, waar hij nagaat, welke verfij
ning vereischt wordt, wil men de regels
der relativiteitstheorie in rekening bren
gen. Hij smaakt de voldoening, dat de
uitkomsten zijner theoretische berekenin
gen in fraaie overeenstemming blijken te
zijn met de experimenteele bevindingen in
het spectrum van de elementen europium
en cassiopeium, de eenige, waarover reeds
publicaties daaromtrent verschenen zijn.
Is in het voorafgaande uitsluitend
sprake geweest van statische, magnetische
en electrische eigenschappen, in het laat
ste gedeelte zijner studie behandelt de
schrijver de wisselende electrische en mag
netische momenten der atoomkernen, zoo
als die bij radioactieve atomen aanleiding
zijn tot de uitzending van energie in den
vorm van gammastraling. Echter kan deze
energie ook door het proces der zpi. in
wendige conversie, door wisselwerking van
de kern met de omgevende electronen,
omgezet worden in kinetische energie van
een electron, dat als betastraal wordt uit
gezonden. Uit de gemeten verhouding van
de sterkte dezer betastralen tot de uitge
zonden gamma-stralen heeft men conclu
sies kunnen trekken omtrent den oorsprong
dier stralen: of zij het gevolg zijn van
electrische dipool- of quadrupooltrillingen
of van magnetische dipooltrillingen. De
schrijver vat dat alles samen en laat uit
een centraal punt er een nieuw licht op
vallen, dat de resultaten in hun juiste
verhoudingen doet zien. In een slot-para-
graaf beschouwt de schrijver het belang,
dat deze uitkomsten hebben voor theo
rieën omtrent den bouw van de atoom
kernen.
Uitgeput heeft de schrijver zijn onder
werp geenszins. Het door hem gekozen
motto geeit blijk, dat hij zich daarvan be
wust is. Zonder skepsis, getuigt zijn werk
van kritische reserve. Het succes van de
toepassing op de kern van de quantum-
mechanica, die ontwikeld is aan de on
derzoekingen over de electronenhulsels der
atomen, weerhoudt hem niet van de be
denking. dat hieruit nog niet volgt, dat
voor de kern dezelfde golfvergelijkingen
gelden als voor het atoom. Hij zegt zelfs
tamelijk zeker te weten, dat dit niet het
geval is en dat in de kern andere wissel
werkingen optreden dan in het atoom.
Over deze zekerheid zou men van den
auteur gaarne een breedere uiteenzetting
verlangd hebben. Hetzelfde zou men kun
nen wenschen van punten, die in zijn
slotparagraaf slechts even worden aange
raakt. Het verlangen naar meer mag ons
echter niet blind maken voor de hooge
kualiteiten van het gebodene.
Op heldere en beknopte wijze, in
een verzorgden stijl, als vakman voor
ingewijde vakgenooten, heeft de ge
leerde schrijver het resultaat aange
boden van omvangrijke, moeilijke en
diepgaande studies, welke hem tot
uitkomsten leidden, welke onze kennis
verder uitbreiden. Dit werk zou niet
aldus geschreven hebben kunnen wor
den zonder een zeldzame zekerheid en
volledige beheersching van de ganschc
quantummechanica. Een vaste hand
en een scherpe pen getuigen van een
werkzamen, krachtigen en wakkeren
geest. Het is voor de natuurkundigen
in Nederland een geluk, dat er onder
hen iemand werkzaam is met de niet
falende zekerheid, den rustigen moed
en frisschen druf van dezen nog jon
gen schrijver.
Directeuren van Teylers Stichting
en de leden van Teylers Tweede
Genootschap aarzelen daarom niet
dit antwoord te bekronen met den ter
beschikking staanden prijs en aan dit
werk de gouden medaille toe te ken-
Vervolgens werd aan dr. H. B. G. Casimir
de gouden medaille met een kort woord
van hartelijken gelukwensch overhandigd.
Mr. H. G. GORDON f
In den ouderdom van 81 jaar is hier
ter stede overleden mr. H. G. Gordon, die
na zijn studiën aan de Leidsche Univer
siteit te hebben volbracht, zich in 1885
in onze stad als advocaat en procureur
vestigde en als zoodanig gedurende ruim
50 jaar is werkzaam geweest. Eerst het
vorige jaar legde hij zijn ambt neer.
De begrafenis van het stoffelijk over
schot vindt a.s. Zaterdagmorgen om
halftwaalf op „Rhijnhof" plaats.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen
Rechtsgeleerdheid mejuffrouw E. B. H.
Eisenga (Den Haag) en mej. M. E. Smidt
van Gelder (Arnhem) en de heeren F. G.
Kool (Amsterdam); J. H. Fransen van de
Putte (Oegstgeest) en F. Hartong (Rotter
dam) en voor het candidaatsexamen
Indisch recht de heer F. H. Ermers (Lei
den).
TIENJARIG BESTAAN
„LEEUWKENGROEP".
Opvoering van de padvindersrevue
„Waarom niet?"
Met zeer vele belangstellenden hebben
gisteravond voortrekkers, verkenners en
welpen in de Stadsgehoorzaal het tien
jarig bestaan herdacht van de „Leeuw-
kengroep" der Ned. Padvinders. Onder de
genoodigden merkten wij o.m. op prof.
Krom. mr. Idenbiirg, secretaris van het
curatorium der Universiteit, den heer Del-
gorge, oud-districts-eommissaris, den heer
De Bruin, oprichter der groep, den ass.
distr.-comm., den heer Dijkers en voorts
afgevaardigden van de Drie Octoberver-
eeniging, de Ver. Koninginnedag en het
Werkliedenverbond Patrimonium, welke
bond, mede den stoot tot oprichting van
de groep heeft gegeven. Verder waren er
vele padvinders van andere groepen en
een afvaardiging van het Leger des Heilï
zoomede van de Katholieke Padvinders-
vereeniging.
Stond tot voor kort de Leidsche Chr.
Padvindersvereeniging los van de N.P.V.
ook nu heeft zij als groep zes zich bij
deze groote, nationale beweging aangeslo
ten. De heeren Stolte en Van Hoorn wa
ren met vele leden van deze groep op dit
tweede lustrum aanwezig. Bericht van ver
hindering was gezonden door den burge
meester, mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen en
door den hoofdverkenner, kolonel Die-
mont.
De groepsleider, de heer Chr. Stokhuij-
zen, de stuwende kracht der Leeuwken-
groep, heette de genoodigden en verdere
aanwezigen hartelijk welkom, waarbij hij
er in het bijzonder zijn blijdschap over
uitsprak, dat nu ook de Leidsche Chr.
Padvinders Vereeniging zich in het groote
geheel had opgelost.
Nadat de Padvindersmarsch was gezon
gen en de Padvindersband met tromgerof
fel en trompetgeschal het openingssignaal
had doen weerklinken, trad de voorzitter
van de afd. Leiden van de N.P.V., de heer
Knuttel naar voren om de geheele groep,
maar wel in 't bijzonder hopman Stok-
huijzen, die met de groep jubileert, te hul
digen. In een van veel dank getuigende
toespraak teekende spr. den heer Stok-
huijzen ais de bezielende leider, die van de
Leeuwkengroep gemaakt heeft wat zij
thans is. Met een enkel woord wees hij
voorts nog op de padvinderij, die het
saamhoorigheidsgevoel aankweekt om te
eindigen met de beste wenschen voor de
toekomst uit te spreken.
Ook de heer Stolte, voorz. der pas toe
getreden groep, stelde de verdiensten van
den heer Stokhuijzen nog in 't licht. Spr.
deed zijn gelukwenschen van een bloe
menhulde vergezeld gaan.
Na dit officieele gedeelte, dat later op
den avond nog werd aangevuld, ging het
eerste bedrijf van de padvindersrevue
„Waarom niet?"
In deze revue, waarvan groote propa
gandistische waarde voor de padvinderij
uitgaat en die vele dol-komische verwik
kelingen bevat, maakten wij kennis met
professor Verkart, die een wereldvucht
maakt met zijn Zeppelin, met het doel
kennis te maken met de verschillende in
tenten levende volken. Op een gegeven
moment zien wij hem landen in een pad
vinderskamp, waar hij met vreugde wordt
begroet, niet het minste door een op zon
derlinge wijze in dit kamp verdwaalden
pechvogel, die één keer den trein en één
keer de zeppelin mist, den heer Jan Pu
bliek (Akeela Rijks). Na een poolreis van
dezen Jan Publiek zien wij hem in hét
derde bedrijf als lid van een comité voor
de ontvangst der autoriteiten op een groo
te internationale padvindersbijeenkomst.
De revue, die dank zij het mede optreden
van Akeela Rijks, die ons menigmaal aan
Buziau deed denken, zulk een groot suc
ces is geworden, gaf een duidelijk beeld
van het padvindersleven, dat gebaseerd is
op dienen. De slot-apotheose gaf doorzijn
bijzonder goede en uitgebreide samenstel-.
ing een mooie afspiegeling van de in 1937
in ons land te houden Jamboree.
't Was met elkaar en nu denken wij
tevens aan de aardige melodieën, die in
het stuk waren verwerkt een prachtige
revue, die vlot werd gespeeld en in alle
onderdeelen mooi tot haar recht kwam.
Voor den schrijver, den heer J. W. Thie-
rens, mag een woord van hulde niet ach
terwege blijven.
Ds. J. de Wit, groepsgeestelijke, stond in
een kernachtige toespraak er nog eens
nadrukkelijk bij stil, dat de bedoeling van
het padvindersleven niet is spel of ver
maak te zoeken, maar de saamhoorigheid,
de bereidheid en de karaktervorming aan
te kweeken. Het „ik" zal plaats hebben te
maken voor het dienen, In het licht van
den Bijbel wenschen wij dit alles te be
zien.
Na er op gewezen te hebben, dat wij
lichameijk, geestelijk en verstandig dienen
te worden, geoefend en gevormd, wekte
spr. op zich bij de groep aan te sluiten.
Ds. De Wit eindigde met in een ernstig
woord op te wekken het spoor van den
Oppersten Leidsman, Jezus Christus, ge
willig te volgen.
De feestelijke bijeenkomst had mede,
dank zij „The Hofenks Melody Makers",
een prettig en enthousiast verloop. Ten
slotte werd de heer Stokhuijzen nog na
mens de oud-leden gehuldigd, waarbij
hem een lauwerkrans werd aangeboden.
Dat ook de tegenwoordige leden niet
wilden achterblijven in hun waardeering
voor den heer Stokhuijzen. laat zich be
grijpen. Namens de geheele groep werd
hem onder veel dank een sigarenkoker
met inscriptie aangeboden, hetgeen nog
vergezeld gng van een album met de
handteekeningen der deelnemers.
De heer Stokhuijzen sprak woorden van
dank voor deze onverwachte huldiging.
Voorts bood hij bloemen aan aan mej.
Leening, die de verschillende versjes had
ingestudeerd en aan Akeela Wakka, ter
wijl den heer Rijks een blijvend aanden
ken werd overhandigd.
Met het zingen van twee coupletten van
het Wilhelmus werd de avond besloten.
DE GALAPREMIÈRE DER FILM
„20.000 MIJLEN OVER ZEE".
Morgenavond vindt in het Trianon-
tlieater de Leidsche galapremière plaats
van de film „20.000 mijlen over zee", be
treffende de reis van Hr. Ms. onderzeeër
K XVIII. Voor deze film heelt zich een
Comité van Aanbeveling voor Leiden en
Omstreken gevormd, onder voorzitterschap
van den burgemeester van Leiden. Voorts
maken van dit comité deel uit talrijke
personen van allerlei rang en stand, zoo
wel uit burgerlijke, militaire als universi
taire kringen, alsmede diverse burgemees
ters van gemeenten uit de omstreken_
Ter gelegenheid van deze gala-premièTe
zal morgenmiddag het muziekcorps van
het 6e regiment Veldartillerie een muzi
kale rondgang houden door de stad van
45 uur. Des avonds te 7 uur vertrekt het
muziekcorps uit de kazerne wederom naar
het Trianon-theater en zal dan op het
tooneel een muzikale hulde brengen aan
de bezoekers van den gala-feestavond,
waarvoor talrijke autoriteiten, ook uit de
omgeving, zijn uitgenoodigd.
Een model van de K XVIII is tentoon
gesteld voor het raam van het Café Tria
non met het oog op de komende Leidsche
première en verdere voorstellingen.
U.L.O.-SCHOOL DRIFTSTRAAT.
Ouderavond.
In de opleidingsschool voor U.L.O. Drift
straat (hoofd de heer M. J. Krop) is een
ouderavond gehouden. Aanwezig waren
het geheele onderwijzend personeel en 96
ouders. Om 8 uur opende de heer M. J.
Krop den avond met een hartelijk woord
van welkom tot de ouders en ook tot den
heer J. Wolfslag Jr., die een causerie zou
houden over kijkjes in België. Daarna gaf
hij den secretaris gelegenheid de notulen
van den vorigen ouderavond voor te
lezen, welke onveranderd werden goed
gekeurd. Hierna besprak de heer J. Wolf
slag Jr. een kampeertocht door België. Op
prettige wijze wist hij het kampeerleven
te schilderen, dat volgens hem verre te
verkiezen is boven hotelleven of jeugd
herbergen. Spr. legde er vooral den na
druk op, dat men geen te groote afstan
den mag afleggen en voor goede voeding
moet zorg dragen. Op suggestieve wijze
beschreef hij het natuurschoon van de
Ardennen en de vele mooie steden en
bouwwerken, hetgeen hij aan de hand
van een serie mooie lantaarnplaatjes ver
duidelijkte. Aan het einde van zijn cau
serie werd hij dan ook door zijn aan
dachtig gehoor met een hartelijk applaus
beloond, terwijl de heer Krop hem na
mens de ouders en het personeel dankte
voor zijn mooie causerie. Bij de bestuurs
verkiezing werden de aftredende voorzit
ter en secretaris der oudercommissie bij
acclamatie herkozen.
Hierna hield de heer Krop nog een kort
betoog over het doel en het nut van huis
werk en tüt welk oogmerk dit aan de leer
lingen wordt opgedragen,
BINNENLAND.
De Nederlandsche ambulance weer te
Dessié; geen reden tot bezorgdheid over
dr. van Schelven. (Binnenland, 3e Blad).
Het bezoek van Koningin en Prinses
aan de film K XVIII. (Binnenland, 3e BI.)
Auto-ongeluk bij Groede; twee ernstig
gewonden. (Gemengd, 3e Blad).
Zwaluwen verliezen met 61 van Roode
Duivels. (Sport, 3e Blad).
BUITENLAND.
President Roosevelt vraagt 1500 millioen
dollar voor werk aan werkloozen. (Buiten
land, le Blad).
De Spaansche fascistische partij is ont
bonden. (Buitenland, le Blad).
Venizelos wordt op Kreta begraven.
(Buitenland, le Blad).
Het Turksch-Russisch vriendschapsver
drag 10 jaar verlengd. (Buitenland, le BI.)
De overstroomingen in Amerika nemen
steeds grooter omvang aan. (Buitenl. Ge
mengd, 3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
Daarna sprak de heer P. M. v. d. Voort
nog over interne zaken van de Oudercom
missie. Van de rondvraag maakten vier
aanwezigen gebruik. O.a. werd gevraagd
waarom aan deze school geen grooter
lokaal beschikbaar is voor de ouderavon
den; deze worden namelijk gehouden in
een leslokaal, waar men als haringen in
een ton zit opgepakt. Alle sprekers wer
den door de heeren Krop en v. d. Voort
beantwoord en om 10 uur sloot eerstge
noemde den leerzamen ouderavond, waar
na nog vele ouders zich met het onder
wijzend personeel onderhielden over de
vorderingen hunner kinderen.
K.JJVf.V. ST. PETER KANIS.
Financieringsvraagstuk voor den
middenstand.
Gisteravond had „P. K." in haar „eigen
huis" wederom een cursusavond georga
niseerd, waarop den heer Burghard sprak
over het onderwerp „Financieringsvraag
stukken voor den middenstand". De voor
zitter, de heer J. Coster, opende den
avond met een welkomst woord je en den
groet der katholieke jongeren, waarna het
woord direct aan den heer Burghard was,
die ditmaal het theoretische gedeelte van
zijn cursus behandelde. Als eerste punt
werd door spreker de balans behandeld:
de balans, die in tegenstelling met de
verlies, en winstrekening slechts een
momenteel overzicht der financieele situa
tie geeft, waarna de verlies- en winst
rekening die ongetwijfeld in het finan
cieringsvraagstuk de hoofdrol speelt,
uitvoerig werd behandeld. De vestigings-
eischen welke, vooral tegenwoordig veel
moeilijkheden met zich meebrengen, wer
den door spr. nader uiteengezet. Eenige
voorbeelden bij de behandeling van het
algemeen financierings-principe besloten
dezen geslaagden cursusavond. Na de
pauze beantwoordde de heer Burghard
eenige vragen, waarna deze bijeenkomst
door den voorzitter op de gebruikelijke
wijze werd gesloten.
AANBESTEDING.
De commandant van het 6e R. V. A.
heeft hedenmorgen aanbesteed de leve
ring van hooi, stroo en turf strooisel, be-
noodigd voor de paarden van genoemd
Regiment, gedurende het tijdvak van 1
Mei t.m. 31 Juli 1936.
Er was als volgt ingeschreven:
N.V. Verkoopkantoor voor Turfstrooisel
te Rotterdam, turfstrooisel 8.9 ct.; N.V. v.
d. Griends Landexploitatie, Griensveen,
turfstrooisel 9.9 ct.; Coöp. Turfstrooisel-
fabriek te Barger-Oosterveen, turfstrooi
sel 10.5 ct.; J. Schermerhom te Hoorn,
turfstrooisel 11 ct.; T. Arkema, R.'dam,
idem 8.9 ct.; N.V Turfstrooiselfabriek
Trio te Vroomshoop, idem 10.2 ct.: A.
Scholten, Amersfoort, idem 8.9 ct.; Huis
man en Lankhuyzen, Raamsdonkveer,
hooi 24.7 ct.; M. Romijn, Voorschoten, hooi
25.4 ct., stroo 20 ct. (bij gezamenlijke leve
ring stroo 17 ct.; A. P. Taselaar, Rotter
dam, hooi 23.8 ct.; fa. D. Leeuwenkamp,
Alkmaar, hooi 25.8 ct.; J. Oomen en Zn.,
Oosterhout, hooi 24.9 ct., alles per 10 KG.
De levering werd gegund aan de firma's
Romijn (stroo) voor 20 ct.: Trtselaar
(hooi) voor 23.8 ct., terwijl bij loting de
firma Arkema als de leverancier voor het
turfstrooisel werd aangewezen, een en
ander behoudens goedkeuring door den
minister.
