Antwoord aan Duitschland 77sfo Jaargang DINSDAG 17 MAART 1936 No. 23306 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN OFFICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f.2.35 per week f. 0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.) Oit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD. UITLOTING GELDLEENINGEN. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat bij de op 11 Maart 1936 gehouden uitloting van geldleeningen der gemeente Leiden, zijn uitgeloot: a. 16 obligatiën van f. 1000 van de 3% geldleening van 1896, groot f. 1.069.000; b. 10 obligatiën van f. 1000 van de 3l/!°/o geldleening van 1904, groot f. 500.000. c. 23 obligatiën van f. 1000 van de 3'/»°/o geldleening van 1906, groot f. 890.000; d. 50 obligatiën van f. 1000 van de 4»/o geldleening van 1911, groot f. 2.000.000; e. 56 obligatiën van f 1000 van de 4"/o geldleening van 1934, groot f. 1,120.000; f. 68 obligatiën van f. 1000 en 7 obliga tiën van f. 500 van de 4% geldleening van 1934 groot f. 2.200.000. Deze obligatiën worden 1 Juli 1936 met de tot dien datum verloopen rente, afge lost en houden met dien dag op rente te dragen. De lijst van de uitgelote nummers ligt ter inzage op de financieele afdeeling van de gemeente-secretarie. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. Burgemeester. VAN STRYEN Secretaris. Leiden, 17 Maart 1936, 436 HET GELDWEZEN IN VERBAND MET DEN HUIDIGEN ECONOMISCHEN TOESTAND. Lezing van mr. H. D. M. Knol. Gisteravond werd in de bovenzaal van Café-Restaurant „In den Vergulden Turk" een vergadering gehouden van de Rijn- landsohe dhr. Werkgeversclub. Als spre ker trad op mi". H. D. M. Knol, accountant hier ter stede, die een inleiding hield over het geldwezen in verband met den huidi- gen economischen toestand. De inleider begon met te wijzen op de groote moeilijkheden bij de behandeling van vraagstukken, welke betrekking heb ben op het geldwezen. De literatuur op dit gebied is zoo uitgebreid en neemt nog steeds zoozeer in omvang toe, dat zelfs zij, die niets andere doen dan zich bezighou den met de economische wetenschap, niet in staat zijn deze literatuur bij te houden. Inleider behandelt eerst eenige alge meene begrippen, zooals het begrip geld en meer in het bijzonder wat onder waarde van geld moet worden verstaan. Bij dit laatste gaat spr. nader in op het begrip van koopkracht van het geld en wat daar mee annex is. In het bijzonder bij dit punt is het, dat de tegenstellingen ontstaan inzake de te volgen politiek, wat het geld wezen betreft. Dit wordt nader aangetoond en spr. gaat dieper op deze kwestie in. Vol gens hem is er wel niemand, die zal ont kennen, dat waarde-vastheid van het geld, in het algemeen, een zeer begeerenswaar- dige zaak is. Maar dit behoeft geenszins in te houden, dat men, dit erkennende, nu ook een voorstander moet zijn van devaluatie. Volgens spr. moeten deze beide zaken streng gescheiden blijven. Wat is echter vaste waarde van het geld? Er is en volgens spr. niet ten onrechte wat dit probleem betreft, wel gesproken van het stuk der wanhoop. Uitvoerig staat spr. stil bij de groote bezwaren om tot een gewensohten toestand, wat dit probleem aangaat, te geraken. Gewezen wordt op de moeilijkheden, wat het samenstellen van indexcijfers aangaat. Een groote moeilijkheid is, dat de index cijfers steeds achterna komen, wat van zelfsprekend moeite moet geven bij de doelstelling van waardevast geld. Welke organen zullen voor een waarde vastheid moeten zorgdragen? Welke groote macht zal aan zulke organen gegeven moeten worden en hoe groot zal hun verantwoordelijkheid zijn? Zal men terug willen keeren tot deflatie, wanneer de prijzen te hoog worden? Bovendien wijst spr. er op, dat een belangrijke zaak in onze huidige productiewijze is de steeds verder gaande rationalisatie. Daardoor ontstaat er een tendenz tot steeds verdere prijsda ling der goederen. Slechts betrekkelijk weinige economen hebben juist op deze zeer belangrijke kwestie gewezen. Als ge volg der rationalisatie is er in onze maat schappij, bij gelijke waarde van het geld, steeds een tendenz tot prijsdaling der goe deren aanwezig. Spr. wijst er verder op, dat vooraan staande economen het over het begrip waarde-vastheid van het geld, zélf niet eens zijn. Dit is een factor van onzeker heid te meer bij deze moeilijke materie. Spr. gaat de gevolgen van inflatie na. Dat hierbij in vele gevallen onrecht wordt gedaan, is niet wel voor bestrijding vat baar. Men zij hier voorzichtig met het adagium „Het algemeen belang gaat voor het bijzondere". Dit is ook het groote ge vaar, verbonden aan de z.g. devaluatie. Behalve de groote moeilijkheid bij de op lossing van de vraag, op welke basis ge devalueerd moet worden, zal ook hier aan groote groepen van de bevolking groot onrecht worden gedaan. Uitgebreid gaat spr. de waarschijnlijke gevolgen van een devaluatie na. Of devaluatie het econo mische leven in zijn geheel ten goede zal De Volkenbondsraad beeft Duitschland geantwoord op zijn nota. Rechtsgelijkheid wordt toegezegd, doch de Raad ver klaarde zich niet competent inzake de voorstellen van Hitier. Namens Frankrijk en België heeft Flandin een resolutie ingediend, waarbij de Duitsche schennis van Locarno wordt veroordeeld. Heden zal deze resolutie worden behandeld. komen, is in elk geval, volgens spr., maar niet zoo positief bevestigend te beantwoor den, als door de devaluïsten wordt gedaan. Nauwkeurige analyse moet ons een inzicht geven in het voor en tegen. Te veel wordt nog vergeten, dat in het economische leven het experiment nu eenmaal wetenschap pelijk vaststaand niet is te maken, het welk nader wordt aangetoond. Bij de be handeling van dit onderdeel van sprekers betoog wordt in het kort stilgestaan bij het verschil in wisselkoersen bij handhaving en loslating van den Gouden Standaard. Ten slotte wijst spr. er nog op, dat vol gens hem het geheele vraagstuk te weinig wordt beschouwd van den kant der be- drijfshuishoudkunde. Niet zelden is het roepen om devaluatie een gevolg van den wensoh bedrijfseconomisch onjuiste verhou dingen in een bedrijfshuishouding te saneeren en het ontgaat spr. ten eenen- male, waarom zij, die verkeerde verhoudin gen hebben aangekweekt, het recht zouden hebben om bevoordeeld te worden ten nadeele van anderen en dikwijls min of meer economisch zwakkeren. Dit stand punt moge streng zijn, aldus eindigde spr., het is daarom niet minder waar. DE CRIMINALITEIT IN NEDERLAND. Lezing door prof. mr. J. M. v Bemmelen. In den foyer van ..Den Burcht" hield prof. mr, J. M, v. Bemmelen. hoogleeraar bil de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de Universiteit te dezer stede een lezing over ,,De Criminaliteit in Nederland". Deze lezing was de zesde in de serie lezingen die gehouden wordt oo initiatief van de ambtenaren van den Gem. Dienst v. Soc. Zaken alhier. In zijn inleiding wees prof. v. Bemme len op de oorzaken en motieven, welke leiden tot criminaliteit en hoe deze door bepaalde omstandigheden kunnen worden beïnvloed. Uit de verschillende statistische gege vens blijkt, dat de curve van het totaal aantal veroordeelden een tegenovergesteld beeld geeft dan bv. de curve van het disconto van de Nederlandsche Bank, met als conclusie dat de conjunctuur van'zeer grooten invloed is oo de criminaliteit. Zoo vindt men bii de daling van het index cijfer weer een stijging der kleinere dief stallen in verband met de vermindering van inkomens en de werkloosheid. Bij de faillissementen vinden we weer andere oorzaken. Bii de ruwheidsdelicten zooals mishan deling. verzet e.d. vinden we een dalende tendenz wat toegeschreven wordt aan het verminderde drankmisbruik. Dit toch blijkt uit het stijgen od Zondag van het aantal ruwheidsdëlicten, voortvloeiende uit het meerdere drankmisbruik en het meer dere contact, dat op zulke dagen bestaat. De zedendelicten nemen volgens spr. nog steeds toe. Als oorzaken meent spr. te mogen noemen o.a. de onzekerheid van het leven, het geringere saamhorigheids gevoel en de levensversnelling. Een zelfde beeld ais de zedendelicten geeft de zelf moord en de krankzinnigheid. Voor wat betreft de zelfmoord gaat spr. aan de hand van grafieken het verband na met het jaargetij; voor Europa vinden we Juni en voor Australië December. In die iaarge- deelten vinden we in beide werelddeelen een nagenoeg zelfde klimaat. De vermogensdelicten in tegenstelling met de economische delicten fraude bij steun^erleening diefstal uit nood e.d. nemen in den winter sterk toe. Komende aan de verdeeling der misdriiven over de verschillende leeftijden zegt sbh. dat de meeste criminaliteit wordt aangetroffen op de leeftijden tusschen 16 en 30 laar. De gemiddelde criminaliteitsleeftiid is bii mannen 25 jaar en bii vrouwen 30 iaar. echter bii deze laatsten vinden we de laatste 20 jaren 'n tendenz tot sterke ver schuiving naar die der mannen Spr. gaat de oorzaken na waardoor de gemiddelde leeftijd bii vrouwen hooger ligt dan bii mannen. T.a.v de wijze van bestraffing merkte spr. op. dat wii hier te lande sterk het gemis van een jeugdgevangenis, een ge vangenis voor personen van 18 tot 25 iaar gevoelen. Voorts verdient het aanbeveling gedragingen van veroordeelden na te gaan in hun schooltijd, zulks aan de hand der schoolraonorten. Daaruit ziet men. dat een slecht schoolrapport nog niet inhoudt een later slecht leven; wèl is van veroordeel den het schoolrapport bijna altüd minder goed. Aan het slot behandelde spr. het verband tusschen de verschillende men- scheliike typen en de criminaliteit. De gestelde vragen gaven aanleiding tot 1 een dieoer ingaan od vele punten uit het. door prof. v. Bemmelen met warmte voor gedragen betoog. I De heer Wijkmans dankte den spreker voor zlin interessante voordracht. GEREF. OPLEIDINGSSCHOOL AAN DE HOOGLANDSCHE KERKGRACHT. Ouderavond. Gisteravond werd van bovengenoemde school de jaarlijksche ouderavond gehou den onder leiding van den heer A. B. Mul der, die een openingswoord sprak naar aanleiding van Pred. 11. In de wereld van heden, waarin de antichrist zijn greep uit strekt naar de jeugd, zou vrees ons kun nen bevangen. Maar juist nu is het zaak te zien op Hem. die de kleinen in Zijn armen heeft genomen. Nadat de leerlingen van klas 5 onder leiding van den heer Erkelens verdien stelijk eenige liederen hadden gezongen, maakte het hoofd der school, de heer B. Meyer, enkele opmerkingen over het schoolleven van het afgeloopen jaar. Spr releveerde het vertrek van de hee- ren Dijkstra en Cuperus, voor wie in de plaats kwamen de heer Mulder en mej. Mulder. Straks gaat ook de heer De Ko ning, na meer dan 40 jaren trouwen dienst heen, tengevolge van het besluit der re geering inzalce de vervroegde pensionee ring. Dank werd gebracht aan mej. van Ros- sum. die tijdens de ziekte van mej. Allaart haar plaats heeft ingenomen. Laatstge noemde hoopt over enkele dagen haar werk weer te kunnen hervatten. In een lange pauze was er gelegenheid het werk der leerlingen te bezichtigen en met de onderwijzers te spreken. Dat zelfs de langste pauze daarvoor ijpg niet lang genoeg is, blijkt telken jare en bleek ook nu. Na de pauze sprak de heer J. M. de Koning, die voor de laatste maal in de gelegenheid was ais onderwijzer 'n ouder avond mee te maken, een woord „ten afscheid". Hierin bradht spr. dank aan God, die Zijn kracht in sprekers zwakheid heeft, overgebracht De taak van den onderwijzer is heerlijk, maar verantwoor delijk. Opvoeding en onderwijs moeten gebaseerd zijn op een levens- en wereld beschouwing, die gegrond is op Gods woord. Zoo alleen kunnen, in hartelijke samenwerking tussohen school en huis, mannen en vrouwen van stavast worden gevormd, streng voor zich zelf, zacht oor deelend over anderen, ootmoedig in hun belijdenis, vertrouwend in hun gelooven. Ook het kind heeft noodig: goud, beproefd, komende uit het vuur; kleederen der ge rechtigheid! Tenslotte dankte spr. voor 't vertrouwen, dat hij steeds-heeft genoten. De aanwezigen zongen den heer De Koning het laatste vers van den Avondzang toe. De heer Meyer sloot de avond met dank gebed. LEIDSCHE RADIO-VEREENIGING. U. K. G.-Demonstratie. Gisteravond gaf de heer Christiaanse. bij de amateurs bekend als PAoPCM, een lezing en demonstratie met zijn amateur UKG-zender. Na het openingswoord door den voorzitter was het woord aan den spreker. Deze gaf aan de hand van eenige ge schetste schema's, een duidelijk en begrij pelijk inzicht in de werking van den zen der en bijkomende apparaten. De trillin gen worden 't zij door spraak, muziek of dergelijke opgewekt in de microfoon, ver volgens versterkt in, de microfoon-verster ker en daarna door middel van de modu lator toegevoegd aan de door den zender opgewekte hoogfrequent-triilingen, die op zijn beurt deze trillingen via de zend-an- tenne in de aether uitstraalt. Bovendien gaf spreker nog een verkla ring van de werking der lichtgevoelige cel. welke elke bezoeker, zonder het zichzelf bewust te zijn. bij het binnen komen der zaal, in werking stelde, doordat men bij het passeeren van den ingang een op de lichtgevoelige cel gerichte lichtstraal on derbrak, de cel in werking stelde, en het geen dan door middel van een schel hoor baar werd. Onmiddellijk na het passeeren hield het schellen weer op. Na de pauze volgde dan de demonstratie met den zender zelf. Er werd hierbij een juist idee gegeven, hoe alles bij de ama teurs toegaat, en er werd ook een zeer vlotte verbinding met een ander amateur station tot stand gebracht. De voorzitter was de tolk aller aanwe zigen, toen hij den heer Christiaanse en zijn medehelper den heer Stumpel harte lijk dank bracht voor hetgeen zij voor de vereeniging ten beste hadden gegeven. Hierna was nog gelegenheid de keurig uitgevoerde installatie van naderbij te be zichtigen. DE ALGEMEENE TOESTAND. Antwoord aan Duitschland. De spanning te Londen is iets vermin derd. De oplossing, die de Duitschers heb ben gevonden door de nieuwe vertaling van het woord „alsbald" door zoo spoedig mogelijk heeft niet weinig daartoe mede- geholpen. De Volkenbondsraad is te Londen gis teren in drie zittingen bijeen geweest, een bijzondere, een geheime en een open bare. De belangrijkste daarvan is geweest de geheime. In de openbare zitting heeft Flandin slechts namens Frankrijk en Bel gië, een resolutie ingediend, waarbij de Duitsche houding wordt veroordeeld. In de geheime zitting echter is geant woord op de Duitsche antwoord-nota om zich te Londen te doen vertegenwoordigen. Zooals te verwachten was, is Duitschland volledige rechtsgelijkheid met de andere landen toegezegd. Dat kon niet anders. Wat de voorstellen van Hitier betreft, de Raad verklaarde zich niet competent deze te behandelen. En dat is logisch. De voorstellen van Hitier betreffen toch feitelijk alleen de Locarno-mogendheden en deze zullen hebben te beoordeelen, wat zij er meer willen doen! Of Duitschland zich nu in de zitting van den Raad op hedenmiddag zal laten vertegenwoordigen? Over hetgeen verder staat te gebeuren, is nog steeds weinig of niets te zeggen. Daarvoor heeft de aangelegenheid te veel facetten. ITALIË. Conferentie verdaagd. De Oostenrijksch-Hongaarsch-Italiaan- sche conferentie, die op 18, 19 en 20 dezer te Rome zou worden gehouden, is drie da gen uitgesteld. De Oostenrijksche en Hon- gaarsche delegaties zullen op 20 dezer te Rome aankomen. JAPAN. Slachtoffers van den militairen opstand begraven. Gisteren zijn vijf politie-agenten, die ge dood zijn bij den militairen opstand van 26 Februari, met bijzondere eer ter aarde besteld. LEIDSCHE AQUARIUM-VEREENIGING „DE NATUUR IN HUIS". Bovengenoemde vereeniging, afd. van den Ned. Bond van Aquarium-vereenigln- gen, hield gisteravond in Huize Feenstra haar eersten clubavond van dit seizoen voor bespreking der „liefhebberij". Besproken werden o.m de verschillende vindplaatsen van levend voedsel voor tropische visschen en voorts werden verschillende visschen geruild ter vor ming van kweekstekken. Tevens bleek er een groote vraag te zijn naar minder al gemeen in den handel voorkomende soorten visschen. Te circa kwart voor elf werd deze geanimeerde bijeenkomst ge sloten. MILITARIA. De adjunct-onderofficier instructeur E. W. van Rossum. van het 4e regiment in fanterie, is, ingevolge zijn verlangen en met toepassing van het bepaalde bij art. 82 van het militair ambtenaar-reglement, met ingang van 1 April e.k. ter beschik king gesteld van den burgemeester van Maasbree iBlerik) tot het waarnemen van de betrekking van controleur bij de steun verlening aan werkloozen in genoemde gemeente. o De wethouder van onderwijs, mr, A. F. L. M. Tepe, is verhinderd morgen spreek uur te houden. Onze stadgenoot de heer 3. Thomas, theol. candidaat aan de Vrije Universiteit ontving een beroep van de Geref. Kerk van Boxum (Fr,). Mr. H. D. M. Knol alhier is be noemd tot lid van de commissie, welke in 1936 belast is met het examineeren van hen, die een akte van bekwaamheid wenschen te verkrijgen tot het geven van middelbaar onderwijs in het boek houden of tot het geven van lager onder wijs in de beginselen der handelskennis. De bekende Duitsche Egyptoloog prof. dr. Hermann Ranke, hoogleeraar aan de Universiteit te Heidelberg zal in ons land, op uitnoodiging van het Voor- Aziatisch Egyptisch gezelschap „Ex Oriente Lux", de Vereeniging Nederland- Egypte en „Societas Classica". een aantal voordrachten houden op 24 Maart hier ter stede. Men meldt ons dat op Woensdag en Donderdag a.s. in het Nutsgebouw een tentoonstelling met demonstraties zal worden gehouden georganiseerd door het bestuur der afd. Leiden van de Ned. Ver. van Hu'svrouwen Verschillende fabrikan ten en winkeliers uit Leiden en elders zullen vertegenwoordigd ziin. terwijl het Instituut der Vereeniging met de goed gekeurde artikelen en de maquette van de modelkeuken aanwezig zal zijn. BINNENLAND. Jhr. Dr. J. Loudon. Neöerlandsch ge zant te Parijs, wordt morgen 70 jaar. (Binnenland, 3e Blad). Opleving in de zakenwereld; tevreden heid op de Jaarbeurs te Utrecht. (Binnen land, 3e Blad). Auto-ongeluk bij Duivendrecht; vijf ge wonden. (Gemengd, 2e Blad). De voorbereiding onzer ruiters voor de Olympische Spelen. (Sport, 3e Blad). De relletjes in Duindorp te Den Haag; uitspraak der Haagsche rechtbank. (Rechtzaken, le Blad). BUITENLAND. De Abessijnen verklaren nog eens, dat hun legers in het Noorden niet zijn ver slagen. (3e Blad). De Engelsche marine-begrooting inge diend. (Buitenland, le Blad). Vervolging van dominé's der Duitsche Belijdeniskerk. (Buitenland, le Blad). Is de Grieksche staatsman Venizeloa ernstig ongesteld? (Buitenland, le Blad). Incident in het Weensche proces tegen sociaal-democraten. (Buitenland, le BI). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN, EERSTE BLAD. DUITSCHLAND. Tegen de belijdeniskerk - Aanbrengen van opposanten - Danzig niet vergeten. De Gestapo heeft maatregelen genomen tegen de dominé's van de belijdeniskerk. In Hessen-Nassau zijn ds. Bachringer en zeven leden van zijn gemeente gearre steerd, „wegens het verwekken van onlus ten door een religieuse week te organi- seeren". Te Spandau verbood de Gestapo de be lijdeniskerk diensten te houden. De minister van eeredienst verbood ver der allen professoren in de theologie deel te nemen aan conferenties, welke door de belijdeniskerk zijn georganiseerd. De nationaal-socialistische partij heefb onder de kiezers pamfletten verspreid, waarin wordt aangespoord, de opposanten van de politiek van den Feuhrer aan te brengen, „De vreemdelingen en gedegenereerden", aldus in deze blaadjes, „die agitatie voe ren om de eenheid van het Duitsche volk te breken, zijn dezelfden, die verantwoor delijk zijn voor de ellende van het Duit sche volk". Men wordt uitgenoodigd de saboteurs aan te brengen. De leider der Danziger Nat.-Soc. Albert Forster, heeft in een bijeenkomst ver klaard: „Hitier zal zijn Danzig niet vergeten en de dag is niet ver meer verwijderd, dat het voornaamste doel der Nat.-Soc. partij be reikt zal zijn, dat wil zeggen, waarop Dan zig tot het Rijk zal terugkeeren. Dan zal het uur der vrijheid slaan voor de vrije stad Danzig!" SPANJE. Uit de Cortes Nieuwe ongeregeldheden. De leider der Republikeinsche Unie, Martinez Barrio, is gekozen tot voorzitter der Cortes. /Vermoedelijk zal spoedig 'n wetsontwerp worden ingediend, waarbij de Fascistische strijdhonden onwettig zullen worden ver klaard. De bloedige botsingen duren in geheel Spanje voort. In de provincie Mascia zijn in den loop van verschillende schietpar tijen twee fascisten, een sociaal-democraat en een grondbezitter gedood en ettelijke personen gewond. In Villa Nueva bij Valencia werden twee menschen gedood en drie gekwetst. Te Mires in Oviedo is eên rechts-radicaal neergeschoten. Ook te Marcino is een doode gevallen. Te Silla in Valencia zijn daden van kerk- schennis gepleegd. Voorwerpen werden uit de kerk gesleept en verbrand. Te Freyo deed men een aanval op de pastorie. Geld en sieraden werden gestolen. Te Oviedo zijn alle bouwarbeiders, ten getale van vierduizend man, in staking gegaan. Zij dreigden een algemeene staking in Asturië te zullen bewerken, indien hun eischen niet worden ingewilligd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1936 | | pagina 1