HET LOCARNO-CONFLICT
77*le Jaargang
ZATERDAG 14 MAART 1936
No. 23304
STADSNIEUWS.
Hedenmorgen is de Volkenbondsraad te Londen
bijeengekomen.
Tusschen de Locarno-mogendheden is nog steeds
geen overeenstemming bereikt. Diverse oncontro
leerbare geruchten doen in de pers de ronde.
BUITENLAND.
„De Nieuwe
Eerste Nederlandsche"
IM. NO OMEN
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden »r.f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.x
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
CURSUSSEN AAN VROUWEN
VAN WERKLOOZEN.
Wie helpt ze mogelijk maken?
Men schrijft ons:
Het ls nu de tweede winter, dat de Com
missie in zake Huishoudelijke Voorlichting
alhier, cursussen organiseerde In het ko
ken van voedzame en goedkoope maaltij
den en in het naaien en vermaken van
eenvoudige onder- en bovenkleeding.
Hoe de cursisten bijeen kwamen? Gaar
ne wil ik u er iets van vertellen.
Aan Arbeidsbeurs en stempellokalen
werden aanmeldingsformulieren uitge
reikt. Een opgaaf moet worden verstrekt
van: naam, geboortedatum, aantal kinde
ren. adres, beroep van den man, het we-
kelijksche inkomen, den gewenschten cur
sus, of men reeds eerder cursussen volgde.
Is een voldoend aantal bijeen ge
woonlijk meiden zich dozijnen dan be
rust de verdeeling bij de secretaresse-
pennlngmeesteresse der commissie, mej.
D. Eldering.
De lessen worden gegeven in de beide
Huishoudscholen en in 't Leidsche Volks
huis.
Per groep ontvangen 2024 cursisten
tegelijk les. Per keer dragen de cursisten
2 cent bij als tegemoetkoming in de kos
ten, bovendien 50 cent indien een nieuwe
japon wordt genaaid. De commissie zorgt
voor de verdere kosten, als: lokaalhuur,
verwarming en verlichting, salaris van de
Ieerares en de lesbenoodigdheden.
Wilt u eens een naailes bijwonen? Ik
kies voor u één van de laatste lessen van
een serie van 12. Het lokaal goed ver
licht ziet er gezellig uit; de 23 moeders
zijn achter de tafels of bij de naaima
chines Ijverig in de weer. De ieerares, bij
gestaan door leden van verschillende ver-
eenigingen, zooals afd. Lelden van de
Vereeniglng van Huisvrouwen, de Chr.
Vrouwenbond, de R.-K. Vrouwenbond en
oudste leerlingen der Vakscholen, gaan
voortdurend rond om de cursisten met
raad en daad bij te staan.
De dames hebben een japon voor zich
zelf genaaid; daarvóór maakten zij een
flanel, een schort, een kinderjurk of jon
gensbroek, kenipt uit een gedragen klee-
dingstuk en nu, de glorie van den cursus,
de japon.
U weet, een moeder komt voor zichzelf
gewoonlijk tekort. Vóór alles moeten de
man en kinderen netjes voor den dag
komen. Eenige japonnen zijn al gereed,
eenige cursisten persen nog of hechten
een kraagje of jabot. Dit is zeker, Zon
dag kan men de nieuwe japon dragen!
Hoe prettig zitten allen te werken, de
zorgen zijn iets vergeten, men betreurt
het oprecht dat de laatste les al bijna is
aangebroken. Gelukkig, men kan zich nog
opgeven voor de 5 kooklessen.
De verwachtingen zijn eerst iets minder
hoog gespannen. „Koken, doe je toch da
gelijks. dit behoef je toch niet meer te
leeren", „ja, als er geld genoeg is, kan ik
het ook wel goed; je moet eerst maar eens
met 7 personen zitten en met kleine steun,
waarvan de huur nog af moet". Meer van
deze opmerkingen kan men beluisteren.
Een beetje onwennig zit men de eerste
les in de „Deensche keuken". Ze voelen
zich evenals kinderen. De Ieerares be
spreekt het koken en de kosten van een
voedzamen maaltijd, waarvoor natuurlijk
maar zeer weinig geld beschikbaar is.
Eén van de gerechten, de stokvisch-
schotel, was geheel onbekend, maar werd
bij het keuren heerlijk gevonden, ,,'t staat
in je maag"!
Als ieder een portie van de spijzen heeft
geproefd en er natuurlijk flink over het
onderwerp is gepraat (ze komen best uit
hun hoek)wordt het restant aan de cur
sisten om beurten meegegeven
Voor de Commissie is het bijzonder pret
tig, dat vele ingrediënten beschikbaar wor
den gesteld, zoodat de kosten van kook
cursussen niet hoog behoeven te zijn.
Natuurlijk zijn de totaal-uitgaven toch
niet gering, terwijl ze uitsluitend aan be-
hoeftigen worden gegeven.
Voor December 1935 waren ingeschreven
206 cursisten voor naailessen en 101 voor
de kooklessen. Dit aantal was op 1 Febr.
1936 resp. 238 en 115 en dagelijks komen
nog aanmeldingen binnen.
Om nu de cursussen tot een goed einde
te brengen is nog geld noodig. Zijn er te
Leiden nu geen 200 inwoners, die elk f. 1
voor dit doel willen afstaan? Ik geloof
van ja.
Het gironummer van de penningmeeste-
resse, mej. Eldering, is No. 199874, adres
lste Binnenvestgracht 15.
Ten slotte wil ik U nog de samenstel
ling der Commissie mededeelen:
Voorzitter: Wethouder Van Stralen.
Secr.-penningm:. Mej. D. Eldering.
Leden: een afgevaardigde van 't Crisis-
Comité, van de Mij. van Weldadigheid, de
directrices der beide vakscholen, afgevaar
digden van de afd, Leiden der Vereeni-
ging van Huisvrouwen, van Chr. Vrouwen
bond en R.-K. Vrouwenbond, de chef der
afd. Vrouwen van de Arbeidsbeurs en de
directrice van het Leidsche Volkshuis.
Mogen vele milde giften bovenstaanden
arbeid mogelijk maken.
BANKETBAKKERSCURSUS 1935—1936.
Heden- en morgenavond zijn de resul
taten van het afgeloopen cursusjaar voor
ouders en belangstellenden te bezichtigen
in de groote zaal van het R.-K. Volksge
bouw, Steenschuur 15.
Onder de vele leerlingen zijn er ver
scheidene, die van hun goeden wil door
een fantasie hebben laten blijken.
In aanmerking genomen ,dat het allen
leerlingen zijn, die voor het eerst een cur
sus volgen, zijn er voortreffelijke fanta
sieën te zien. vooral op het gebied van
suikertrekken, wat op zichzelf een zeer
moeilijk onderdeel der banketbakkerij is.
Verder hebben de meeste leerlingen een
verplicht stukje gemaakt, zoodat het een
en ander de moeite zal loonen eens te
komen kijken.
De heer G. Hulst, vice-voorzitter van
den Nederlandsche Bond van Banketbak
kerspatroons afd. Leiden en de heer D.
Tielenburg, chef-kok van de sociëteit „Mi
nerva" hebben zich bereid verklaard als
jury op te treden.
EXAMENS E. H. B. O.
Voor het door de afdeeling Leiden van
de Nederlandsche Vereeniglng E. H. B. O.
afgenomen examen ter verkrijging van het
diploma eerste hulp bij ongelukken zijn
geslaagd: G. Aalbersberg, J. H. Barlo, P.
Dijkstra, A. Florisson, J. A. de Graaff, P.
M. v. Leeuwen, I. Koole, H. C. v. Meurs,
J. Ober, A. Prins. T. Rozemeyer, W. v. Son,
H. v. Nierop, K. W. Wijk, P. A. Harbeveld
en W. v. Zonneveld.
Het examen werd afgenomen door de
doktoren M. van der Stoel, H. Navis en
S. A. Liezenberg.
DE KERKBEHOEFTE IN HET
MORSCHWEGW ARTIER.
In verband met de groote belangstelling
welke de godsdienstoefeningen der Ned.
Herv. Gem. in de Chr. School in het
Morschwegkwartier genieten, besloten
eenige belangstellenden een commissie te
vormen tot stichting van een Wijkvereeni-
ging en een fonds, voor den bouw van een
kerkgebouw in dat kwartier. In de Con
sistoriekamer der Pieterskerk waar door
de commissie een vergadering was belegd,
werd een bestuur gekozen, waarvan voor
zitter is ds. J. C. S. Locher. secretaris de
heer F. van Aiewijn. oenningmeester de
heer A. Blauw en 2de voorzitter de heer
IJ. Tijmstra. De heeren van Aiewijn en
Blauw vormen met den heer C. Bloot als
voorzitter het dagelijksch bestuur Beslo
ten werd aan te dringen op het houden
van godsdienstoefeningen op Zondagmor
gen in de Chr. School Morschweg zoolang
daar nog geen kerkgebouw is.
HET CONFLICT BIJ DE FIRMA PEL.
Een compromis bereikt.
De besturen van de Algemeene en Chr.
bonden in het bakkers-, chocolade- en
suikersbewerkingsbedriif hebben den Rijks-
bemiddelaar medegedeeld, dat zij. na het
personeel der N.V. voorheen Gebroeders
Pel te hebben gehoord, zijn conclusie, ge
nomen in de bijeenkomst van partijen oo
10 dezer, volledig aanvaarden.
Hierdoor wordt de loonsverlaging tot 5
beperkt en zal over een paar maanden,
wanneer een nieuw accountantsrapport is
ontvangen, de toestand van de onder
neming. e.v. de vraag van nieuwe loons
verlaging of ontslag, nader onder oogen
worden gezien.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de Letteren en
Wijsbegeerte, op proefschrift getiteld: „De
beveiliging van de zee tegen Europeesche
en Barbarijsche zeeroovers" 16091621, de
heer R. E. J. Weber, geboren te 's-Gra-
venhage; idem, tot doctor in de Rechts
geleerdheid, op proefschrift getiteld: „De
verhouding van ambtenaar en arbeids-
contractant in het tegenwoordige ambte
narenrecht". de heer S. Wierda, geboren
te Bornwird.
Geslaagd voor het doctoraal examen
Rechtsgeleerdheid, vrije studie- de heer
J. W. J. toe Water (Arnhem) en voor het
candidaatsexamen Indonesische letteren
de heer O. K. L. Peiger (Heemskerk N.H.).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
Kantoor voor vaste goederen. Hypothe
ken en Assurantiën E. A. Freyser, Johan
de Wittstraat 4, Leiden. Vestiging wo
ningbureau en pensionbureau, te Leiden,
Stationsweg 45.
Firma L. F. Servaas en Zonen, Hooge-
woerd 17, Leiden: kantoorboekhandel en
techn. teekenmaterialen.
Vest. fil. Leiden. Breestraat 41. dd. 7
Mrt. 1936. Gevolm. W. E. A vom Hofe,
Leiden. (Beperkende Bepalingen).
Voor het alhier afgenomen examen
voor apothekers-assistent zijn geslaagd de
dames H. J. Hoek (Den Haagi en H. G.
E. Mijehoff (Schiedam).
Aan den reserve-le luitenant J. E.
van Nes van Meerkerk van het 6de regi-
mant veldartillerie alhier is op zijn ver
zoek eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend.
Bij K B. van 3 Maart 1936 is met
ingang van 3 Maart 1936 op zijn verzoek
eervol ontslag verlgend als lid van het be
stuur van het fonds, bedoeld in artikel 125
der Ziektewet, aan den heer F. Eikerbout,
alhier.
De politiebrandweer heeft heden ten
huize van J. H. T. aan den Oude Singel
no. 62 een schoorsteenbrandje gebluscht.
De oorzaak bleek te zijn gelegen in een
kraaiennest, dat den schoorsteen bijna
geheel verstopte!
- De rijwielzaak van den heer H. Gin
jaar aan de Hoogewoerd no. 65 heeft een
verbouwing ondergaan, waardoor de
winkel- en étalageruimte aanmerkelijk
is vergroot. Onze stadgenoot Herm. C. de
Jong ontwierp het plan voor de moderne
onderpui, welke ongetwijfeld sterk de aan
dacht trekt.
Het Leidsch-glas-in-lood-bedrijf van
den heer K. F. van Buuren, sedert ander
half jaar gevestigd aan de Hooigracht
nr. 42, heeft een belangrijke uitbreiding
ondergaan door de aanschaffing van een
oven. waardoor het mogelijk is geworden
door het branden van geschilderd glas en
porselein het bedrijf op een breedere
basis te stellen. Tot dusverre moest het
eigenlijke branden van het glas elders ge
schieden, hetgeen thans niet langer
noodig is.
ENGELAND.
SIR THOMAS INSKIP
DEFENSIE-MINISTER.
Sir Thomas Inskip, de procureur-gene
raal, is benoemd tot minister voor coördi
natie van de defensie-
De taak de drie ministeries van lands
verdediging te coördineeren, komt dus in
handen van een jurist, die tot dusverre
in de politiek weinig op den voorgrond is
getreden. Gedurende den oorlog was Ins-
kip verbonden aan de berichtenafdeeling
van de admiraliteit. Van 1922 tot 1924 was
hij advocaat-generaal. In zijn nieuwe
functie zal Sir Thomas Inskip de voor
naamste vertegenwoordiger zijn van Bald
win in de Rijksdefensiecommissie. Hij heeft
het recht een zitting van de chefs der
staven bijeen te roepen, wanneer hij dit
noodig oordeelt.
ITALIË.
Marine-begrooting 1936'37.
Uit het Degrootings-rapport van het
Ministerie van Marine, dat in de Kamer
werd ingediend, blijkt, dat de begrooting
voor den dienst 1936'37 een milliard 610
millioen lire bedraagt, hetgeen ongeveer
300 millioen meer is dan de begrooting
van het voorafgaande jaar.
Uit hetzelfde rapport blijkt dat tus
schen Februari 1935 en Februari 1936 de
volgende troepentransporten naar Oost-
Afrika hebben plaatsgevonden: 290.820
man, 5000 automobielen en 207.000 ton
materiaal.
Bovendien werden nog 26.000 werklie
den naar Oost-Afrika vervoerd.
RECLAME.
245
Wanneer gij of één van de
leden van Uw gezin onver
wachts geopereerd moet wor
den, wie betaalt dan straks
de dokters- en ziekenhuis-
rekening?
Dat doen wij voor U, wanneer
gij een V.O.-polis hebt van
Bijkantoor Leiden, Breestraat 10a
DUITSCHLAND.
Rede van Hitier op hedenavond
Toch parades.
Hitier zal heden avond op de Theresien
Wiese te München een groote verkiezings
rede houden.
In tegenstelling met hetgeen de Duit-
sche pers gisteren berichtte, zullen op 16
Maart a.s. te Berlijn groote militaire
parades worden gehouden ter gelegenheid
van den eersten verjaardag van de weder
invoering van den militairen dienstplicht
in Duitschland.
SPANJE.
Opnieuw ongeregeldheden.
De ongeregeldheden tegen kerken etc.
hebben zich thans tot Madrid uitgebreid.
In de wijk Cuatro Caminos vormde zich
een linksche betooging om te protestee
ren tegen het fascisme.
De stoet, die naar het centrum der stad
trok, kruiste in de Calle San Bernardo de
route van een vrachtauto van het blad
„La Nacion", welke de manifestanten
aanhielden en in brand staken.
Vervolgens begaven zij zich naar de
Calle Marques de Monasterio, waar zich de
redactie-bureaux van dit blad bevinden.
Na verschillende schoten in de lucht te
hebben gelost, dwongen zij het redactie-
personeel het gebouw te verlaten en sta
ken dit vervolgens in brand.
Nadat de betoogers een wapenwinkel
hadden bestormd, ontstond een hevige
schietpartij tusschen hen en de politie,
die hen uiteendreef.
Kort daarna slaagden zij evenwel op
nieuw er in zich te verzamelen. Zij plun
derden daarop de kerk van San Luis en
staken haar in brand. De kerk werd ge
heel vernield.
De bureaux van de bladen „A.B.C." en
..El Debate" werden door de politie be
schermd.
In de Calle del Principe in het centrum
van Madrid hebben extremistische betoo
gers voorts de kerk van San Ignacio in
brand gestoken. De brand breidde zich uit
tot een naburig gebouw, dat geheel ver
woest werd.
Tijdens het blusschingswerk in de kerk
werd een brandweerman gedood.
Tijdens een schietpartij tusschen de
politie en de manifestanten, die de kerk
van San Ignacio in brand staken, werd
een persoon gedood en drie anderen ge
wond.
Er zijn nog meer pogingen tot brand
stichting gedaan, doch deze zijn mislukt.
Er zijn maatregelen genomen teneinde
een herhaling te voorkomen.
Alle manschappen van de civiele garde,
stormtroepen en de veiligheidspolitie zijn
geconsigneerd teneinde de kerken en
kloosters te beschermen en zij hebben zeer
strenge orders gekregen.
In de provincie is alles kalm.
In linksche kringen is men zeer ont
sticht over de incidenten die zich hebben
voorgedaan en die men toeschrijft aan
syndicalistische provocateurs.
De voor de z.g. Straperlo-affaire be
noemde speciale rechter, Bellon, heeft last
gegeven tot gerechtelijke vervolging van
den bij deze affaire betrokken Daniël
Strauss, die er van wordt beschuldigd ge
legenheid tot spelen te hebben gegeven en
frauduleuze middelen te hebben gebruikt
om winst- en verlieskansen te verzekeren.
De beschuldigden zullen voorloopig op
vrije voeten kunnen blijven, terwijl voorde
geldelijke aansprakelijkheid een dekking
wordt geëischt in den vorm van een borg
stelling van 10.000 Ptas. De beklaagden
zullen zich den vijftienden en dertigsten
van iedere maand moeten aanmelden en
voorts steeds beschikbaar zijn, wanneer zij
opgeroepen worden.
VEREENIGDE STATEN.
Einde der staking in New-Yotk.
De staking van de liftjongens en van
ander huispersoneel is geëindigd.
In zeshonderd gebouwen is door arbi-
trageonderhandelingen onder auspiciën
van den burgemeester een regeling tot
stand gekomen Zesduizend stakers her
vatten heden hét werk.
BINNENLAND.
De internationale spanning en de hou
ding der regeering. (Pari. Overzicht, 2e BI.)'
Een „Belgische daga op de Jaarbeurs;
Belgische onderscheiding voor den heer
Fentener van Vlissingen. (Binnenland,
3e Blad)
De loonbijslagregeling in de bloembol
lencultuur; een conferentie te Hillegom,
(Land- en Tuinbouw, 2e Blad).
BUITENLAND.
De Italianen blijven in Abessynië op
rukken. (2e Blad).
Maandag toch parades in Duitschland
ter viering van den eersten verjaardag van
het herstel der dienstplicht. (Buitenland,
le Blad).
Opnieuw kerken in Spanje afgebrand.
(Buitenland, le Blad).
Oostenrijk's bondskanselier en minister
van buitenl. zaken te Boedapest. (Buiten
land. le Blad).
Sir Thomas Inskip benoemd tot Engelsch
defensie-minister. (Buitenland, le Blad).
De staking der liftboys te New-York
geëindigd. (Buitenland, 1 Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
HONGARIJE.
Bezoek van Oostenrijk's Bondskanselier.
Oostenrijk's bondskanselier, dr. Schusch-
nigg, is in gezelschap van den minister
van buitenlandsche zaken, Berger Walde-
negg, en eenige deskundigen van de mi
nisteries van buitenlandsche zaken en
economische zaken, te Boedapest aange
komen.
Het gezelschap werd op 't station ont
vangen door minister-president Goemboes,
den minister van buitenlandsche zaken,
Kanya, en den Oostenrijkschen gezanó
Neustaedter-Stuermer.
Het bezoek zal twee dagen duren, ge
durende welke gestreefd zal worden naar
de oplossing van de moeilijkheden, welke
zijn ontstaan in de Oostenrijksch-Hon-
gaarsche handelsbetrekkingen alsmede
naar opheldering van den toestand, welke
is geschapen door de Oostenrijksch-Tjse-
chische onderhandelingen.
Terstond na zijn aankomst verklaarde
de bondskanselier tegenover een corres
pondent van het Italiaansche agentschap
Stefani, dat de Romeinsche accoorden
tusschen Italië, Hongarije en Oostenrijk:
reeds zeer goede resultaten hadden afge
worpen voor het economisch herstel van
het Donaugebied en dat te verwachten is,
dat zij anderen bij dit herstel betrokken
mogendheden tot voorbeeld zullen dienen.
De bondskanselier zeide er zeker van te
zijn, dat de jongste internationale poli
tieke gebeurtenissen geen nadeeligen te
rugslag kunnen hebben op de economi
sche heropleving van centraal-Europa,
aangezien deze heropleving een gebieden
de noodzakelijkheid is.
JAPAN.
Wijziging in diplomatieke posten.
Hirota heeft den Japanschen ambassa
deur te Nanking Arita gisteren telegra
fisch instructies gegeven naar Japan terug
te keeren.
In welingelichte kringen verluidt, dat
Arita tot minister van buitenlandsche za
ken is benoemd en te Nanking vervangen
zal worden door den onder-minister van
buitenlandsche zaken Sjigimitsoe.
Josjida, de vroegere Japansche ambas
sadeur van Italië zou ambassadeur te
Londen worden.
UIT HET VERRE OOSTEN.
Nieuw incident aan den Amoer.
Naar verluidt, heeft zich een nieuw
Russisch-Mandsj oerij sch grensincident
voorgedaan op den Amoer.
Op 5 Maart des middags was volgens
deze berichten een groep arbeiders van de
Russische Scheepvaartmaatschappij op
een afstand van 3 K.M. ten Zuiden van
het dorp Jekaterino- Nikolskoje, 250 M.
van den Russischen oever, bezig met bag-
gerwerkzaamheden, toen zij beschoten
werden door Japansch-Mandsjoerijsche
soldaten uit een op den tegenoverliggenden
over, rijdende auto.
Er werden 30 schoten gelost. De arbei
ders waren gedwongen de vlucht te nemen.
Na de beschieting begaven zich vijf
Jaoansch-Mandsjoerijsche soldaten uit de
auto naar de plaats der baggerwerkzaam-
heden, waarbij zij de Russische grens over
schreden.
