DE NEGUS BEREID TOT VREDESBESPREKINGEN Diamanten jubileum „Kennis is Macht' 77ste Jaargang DONDERDAG 5 MAART 1936 No. 23296 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN OFF I Cl EEL E KENNISGEVING STADSNIEUWS. Genootschap „Kennis is Macht". De Negus heeft zich onvoorwaardelijk bereid ver klaard aan den oproep der Commissie van dertien te voldoen tot het openen van vredesonderhandelingen. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd ztfn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling "Woensdags èn Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 <cts. porto te (betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden -f. 2.35 per week f. 0.1S Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.> Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. UITLOTING GELDLEENINGEN. Burgemeester en Wethouders van Lei den brengen ter algemeene kennis, dat op 11 Maart 1936, des voormiddags te 10 uur, in een der vertrekken van het Gemeen tehuis zal worden overgegaan tot uitloting van de achter de navolgende obligatie- leeningen vermelde bedragen: 3% geldleening van 1896 groot f. 1.069.000.— f. 16.000.— SVaVo geldleening van 1904 groot f. 500.000.— f. 10.000.— 3V«°/o geldleening van 1906 groot f. 890.000.— f. 23.000.— 4% geldleening van 1911 groot f. 2.000.000.— f. 50.000.— 4% geldleening van 1934 groot f. 1.120.000.— f. 56.000.— 4°/o geldleening van 1934 groot f. 2.200.000.— f. 71.500.— Leiden, 5 Maart 1936. 9766 t A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRYEN. Secretaris. BIJNA ALLE LEIDSCHE KANTOOR BEDIENDEN ONTVINGEN HIER HUN OPLEIDING. HET ZESTIGJARIG JUBILEUM. Gisteren was het zestig jaar geleden, dat de Middelbare Handelsavondschool „Ken nis is Macht" werd opgericht. In een der zalen van „In den Vergulden Turk", waar het bestuur van het genoot schap gisteravond recipieerde, is dit feit feestelijk herdacht. Wegens ziekte van den voorzitter, den heer Zandvoort, werd door den vice-voor- zitter, den heer D. J. Lambinon een kort historisch overzicht gegeven. Voor spr. echter hiertoe overging, wees hij op de groote verdienste van den heer Zandvoort en sprak hij den wensoh uit voor diens spoedig herstel. Den 4den Maart 1876 werd, nadat reeds langen tijd de behoefte aan een dergelijk instituut was gevoeld, het genootschap „Kennis is Macht" opgericht. Van de op richters is, zooals begrijpelijk, niemand meer in leven. Wat is er, aldus spr., niet Veranderd in de zestig jaren, die achter ons liggen. De handel kende in dien tijd nog geen radio, schrijfmachine, stenogra fie, maar wel talen en boekhouden en dit laatste was het waarin het kleine groepje van 14 leerlingen zich in 1867 wilde be kwamen. Door het bedanken van vier leer lingen werd dit eerste cursusjaar beëindigd met 10 leerlingen. In de eerste jaren had de nieuwe stichting, zooals blijkt uit de notulen uit die jaren, meer van een ge zellig onder-onsje, dan van een weten schappelijk handelsinstituut. Het eerste toestuur bestond uit de navolgende heeren: J. F. Keulemans, president, C. C. W. F. Sohnabel, secretaris, D. C. H. Selier, pen ningmeester, terwijl mr. H. L. A. Obreen, een der stichters van het genootschap, het beschermheerschap op zioh had genomen. Op 14 Juli 1882 werd de eerste leerling, die geen lid der vereeniging was, de 14-ja- rige jongeman van Thiel, tot de taallessen toegelaten. De notulen van de vergade ring van 24 December 1882 vermeldden dat het leerlingen-aantal onrustbarend toe nam en als gevolg hiervan werd besloten om voor de jongelui van 1216 jaar een voorbereidende school op te richten. Het schoolgeld bedroeg in het jaar 1883 per 3 maanden f. 5, kort geleden is dit zelfde tarief weer ingevoerd! Hoe de Vereeniging vooruitging, blijkt wel uit een opgave van f. 1210 aan drie maandelij ksche onkosten in het jaar 1895. In datzelfde jaar komen de namen van de heeren H. W. J. Peeters en Zandvoort in de notulen voor. Van harte wenschte spr. beiden met dit meer dan 40-jarig lid_ maatschap geluk. Van de periode 1896 1911 valt niets bijzonders te vermelden. Omstreeks 1911 werd dit anders; een aan tal jongelui waarvan spr. de namen van de heeren Vink, Mastenbroek en Du Croix noemde, kwam met geheel nieuwe ideeën het genootschap binnen. Hun ontvangst was niet geestdriftig, integendeel. Door de toetreding van deze groep werd aan het Genootschap een geheel andere rich ting gegeven en daarvoor, aldus spr., moeten wij hen dankbaar zijn. Langzaam maar zeker ontwikkelde de school zich tot een moderne handelson derwijsinrichting. In het jaar 1917 volgde de heer A. J. J. Verbrugge den heer De Hondt als direc teur op. Wanneer de crisis ons den voet niet had dwars gezet, dan zouden er onder de bezielende energieke leiding van den tegenwoordigen directeur heel wat veran deringen tot stand zijn gekomen. Helaas hebben wij moeten bezuinigen. Dit wil echter niet zeggen, dat het bestuur stil zat of zit. Spr. deelde mede, dat op de gistermiddag gehouden ledenvergadering besloten was het inschrijfgeld af te schaffen en daarvoor een verplicht lid maatschap in de plaats te stellen. De be doeling van dezen maatregel is, meer jong bloed onder de leden te krijgen. Verder werd medegedeeld, dat het Harteveldfonds voortaan ook gebruikt kan worden om leermiddelen aan te schaffen. Op de be langrijkheid van „Kennis is Macht", aldus spr., behoef ik hier niet te wijzen. Wanneer ik beweer, dat er in Leider» weinig kantoorbedienden zijn, die hun opleiding niet bij het genootschap hebben genoten, dan is dat met te veel gezegd. Tot slot bracht spr. dank aan zijn mede bestuursleden. leden, donateurs, personeel der scfnool, rijk en gemeente, kortom aan allen die „Kennis is Macht" hebben groot gemaakt. m Wethouder Tepe voerde het woord na mens het college van B en W. en den ge meente-secretaris. De herdenking, aldus spr., wordt op zeer bescheiden wijze ge vierd en dit past ook in de tegenwoordige tijdsomstandigheden. Deze bescheidenheid echter is omgekeerd evenredig aan de be- teekends van het genootschap. Ook buiten Leiden geniet „Kennis is Macht" een uit stekende reputatie. Veel heeft het bijgedragen, aldus spr., voor de categorie personen, waai-voor het bedoeld is. Namens het college van B. en W. sprak de heer Tepe de hoop uit, dat het het genootschap vergund moge zijn op dezen weg voort te gaan. 4 9 Namens den bond van gemeenten, ver- eenigingen en stichtingen, die inrichtin gen voor het geven van handelsonderwijs in stand houdt, sprak de heer A. Dubbink de hoop uit, dat „Kennis te Macht", het oud ste lid van den bond, in de toekomst voor de Leidsche jongelui nog veel tot stand zal mogen brengen. De heer M. H. de Reede, die namens het gemeentebestuur zitting in het bestuur van het genootschap heeft wees op de uitste kende reputatie die „kennis is macht" op het gebied van handelsonderwijs geniet. Gedurende de 8 jaren, dat spr. zitting in het bestuur heeft, heeft hij altijd bewon dering gehad voor den grooten ijver en toe wijding van zijn mede-bestuursleden. De heer H. D. M. Knol, directeur der school, die namens leeraren en oud-leera- ren sprak, wees op de groote moeilijkheden waal-mede het bestuur steeds te kampen heeft. Spr. bracht dank voor de prettige samenwerking, die altijd tusschen perso neel en bestuur heeft bestaan. 4 De heer A. J. J. Verbrugge, oud-directeur der school wees op de groote activiteit van het thans zittende bestuur, dat reeds tien jaar zonder wijzigingen zijn moeilijke taak vervult. Spr. herinnerde aan den tijd toen de leerlingen met sigaren en fleschjes bier in de schoolbanken zaten! 4 4 m De heer Peeters zeide geen functie te weten die hij liever waarneemt dan zijn bestuursfunctie bij „Kennis is Macht". Dank bracht spr. voor de prettige samen werking met zijn medebestuursleden. 4 4 De heer H. C, Gottenbosch, die namens de leerlingen sprak, sloot de rij van spre kers en bracht bestuur en leeraren dank voor het vele, dat in het belang van de leerlingen tot stand was gebracht. Tenslotte dankte de voorzitter, de heer D. J. Lambinon alle sprekers en aanwe zigen voor hun hartelijke en welgemeende gelukwenschen en sprak de hoop uit, dat bij het volgend jubileum de toon even opgewekt zal zijn als bij dit feest. Hiema bleef men nog eenigen tijd ge zellig bijeen. Naast de vele persoonlijke en schrifte lijke gelukwenschen waren bloemstukken ontvangen van de oud-leeraren, de leer lingen, den heer A. J. J. Verbrugge en den heer Dubbink. Foto Bleuzé, Leiden. HET 40-JARIG JUBILEUM VAN DEN HEER JONK. Met betrekking tot bovengenoemd jubi leum bij de firma Groen, vernemen wij nog, dat gistermiddag een druk gebruik gemaakt is van de geboden gelegenheid tot felicitatie. Aanwezig waren o.a. de heer dr. C. E. van Strijen, secretaris der gemeente, de heer G. P. E. Weyer, referendaris ter gem. secretarie, de oud-chef der secretarie, de heer F. G. Rosier en de heer A. Bicker Caarten; voorts vele zaken-relaties, zooals de directeur van het bijkantoor Rotter dam der firma Van Gelder en Zonen en talrijke cliënten der drukkerij van hier en elders. Het district Leiden der Drukkers- Federatie was vertegenwoordigd door 3 leden, onder aanvoering van den voorzit ter, den heer J. P. Mulder. De jubilaris was zichtbaar ontroerd, doch verzuimde niet allen voor hun be langstelling en de verschillende sprekers voor hun goede woorden te bedanken. VOORWERELDLIJKE LEVENSVORMEN. Lezing van prof. dr. O. Abel. Voor de Leidsche Biologenclub en de Leidsche Geologische Vereeniging sprak gisteravond prof. dr. O. Abel uit Göttingen over bovengenoemd onderwerp. Spr. ving zijn lezing, waarvoor groote belangstelling bestond, aan, met een korte uiteenzetting van de ontwikkeling der palaeontologie. In vroeger tijd was de pa- laeontologie uitsluitend hulpwetenschap van de geologie. De eenige taak was het nauwkeurig beschrijven van fossielen, teneinde er den relatieven ouderdom van aardlagen zoo goed mogelijk mee te be palen. Eerst in veel latere jaren heeft de palaeontologie zich naar de biologische zijde georiënteerd. Naast de palaeontologie als geologische hulpwetenschap heeft zich de zuivere palaeontologie, een palaebio- logie ontwikkeld, die nagaat de levensge meenschappen, de levensvoorwaarden en -uitingen van de dierenwereld van vroe gere tijdperken. Men brengt de fossiele soorten onder in het natuurlijk systeem en reconstrueert de afstamming der te genwoordig levende soorten. Uit de bekende overblijfselen van Igua- nodons leidt men gemakkelijk af, dat het plantenetende dieren moeten zijn geweest: de voetsporen laten geen twijfel, of deze dieren hebben op hun achterpooten ge- loopen. Verschillende fossiele wijfjes- Ichthyosauriers, een groep van zwem mende reptielen, hadden geheel ontwik kelde jongen in het lichaam. Evenals bij de tegenwoordige walvisehachtigen, duur de ook hier de baring eenige weken. Het groote aantal voetsporen van aller lei dieren, dat langzamerhand bekend is geworden, heeft veel belangrijk studie materiaal opgeleverd. De verdeeling van het lichaamsgewicht over voor_ en ach terpooten, de functie van de staart, de voortbewegingswijze kunnen alle uit de sporen afgeleid worden. Spr. stond een oogenblik stil bij den strijd van den oer- mensch tegen de holenbeer en zijn tijdge- nooten. Van holenberen, die tijdens hun winterslaap door het instorten van gan gen in grotten, daarin werden opgesloten, had men naderhand nog de bekraste rots gevonden, waar de dieren gepoogd hadden zich te bevrijden. Kruipsporen van fossiele slakken waren vele jaren een raadsel gebleven. Toen spr. echter eenige jaren geleden in Afrika de sporen van recente Bullia's had zien ont staan, was het probleem spoedig opgelost. Bij de recente Buccinum-soorten. waar van de verlaten hoorns dikwijls door here_ mietkreeften in bezit worden genomen, komen dan steeds wrijfoppervlakken voor. Ook bij verschillende tertiaire fossielen waren deze gevonden. Aangeknaagde fos siele zeeëgels. soms alweer gedeeltelijk hersteld, werden eveneens aan het werk van kreeften toegeschreven. Door vergelijking met recent materiaal had het onderzoek van de uitgestorven dieren op deze wijze vele nieuwe inzichten in het leven van vroegere diergemeen- schappen doen ontstaan. Spr. haalde nog voorbeelden van sym biose aan uit het Tertiair, van verschil lende ziekten, die men bij de fossielen had kunnen vaststellen, van hun para- sleten e. d. Prof. Abel besloot zijn voordracht met een serie fraaie plaatjes van in barn steen bewaard gebleven insecten, een groep die als fossielen feitelijk slechts uit de barnsteeninsluitsels bekend is. Het bestuur van het Genootschap „Kennis is Macht", dat gisteravond zijn zestigjarig bestaan heeft herdacht. - Zittend van links naar rechts de heeren dr. H. D, M. Knol, directeur; C. H. Zaayer, seer.; D. J. Lambinon, vice-voorz.; mr. A, F. L. M. Tepe, wethouder van onderwijs; J. F. J. Schamper, penningmeester en M. H. de Reede, gedelegeerd lid van de ge meente; staande de heeren J. C. Verhaar, M. Kolkman, H. J. W. Peeters, A. J. J. Verbrugge, oud-directeur, A. W, .Vink, Joh. A. Mooij en E. S, Offringa. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzigingen ÏI. en W. Middelkoop (filiaal), Nieuwe Rijn 27, Leiden; hoofdzaak Weimarstraat 68, Den Haag; dameshoedenmagazijn. De hoofdzaak te 's-Gravenhage is op geheven. De zaak te Leiden, is thans hoofdzaak. Firma wed. W. C. Biben. Rijndijk 36, Voorschoten; vleeschhouwerij. Overleden eigenaar C. Chr. Breuking, dd. 25 Pebr. 1936. S. P. C. van Wely, Hoofdstraat 66a, Noordwijk a. Zee; banketbakkerij. Het filiaal te Oegstgeest, de Kempe- naerstr. 14 is dd. 1 Mrt. 1936 overgegaan aan M. A. M. v. Noort, Leiden. P. Kuyf. A. 76, Nieuwkoop, beurtschip per en brandstoffenhandel. Overleden eigenaar P. Kuyf, dd, 15 Dec, 1935. BINNENLAND. De Vrijheidsbond protesteert tegen ver' koop van „Der Stürmer"; heftige inciden' ten te Amsterdam. (4e Blad). Tallooze bezwaren tegen de reisbelasting: het ontwerp zal geen wet worden meent de voorzitter der Ned. Reisvereeniging. (Binnenland, 3e Blad). Korting op wethouderspensioenen is geoorloofd. (Binnenland, 3e Blad). Ons parlementair overzicht. (3e Blad). De burgemeester van Haarlem wegens dood door schuld veroordeeld tot f. 2500 boete subs. 50 dagen hechtenis en een jaar intrekking van het rijbewijs. (Rechtzaken, 3e Blad). BUITENLAND. De Negus aanvaardt vredesbesprekingen (le Blad). Weer bommen geworpen op een Engel- sche ambulance in Abessynië. (le Blad). De Oostenrijksche vice-kanselier Star hemberg te Rome. (Tel., le Blad). In Japan is thans Hirota aangewezen als kabinetsformateur. (Buitenland, 3e BI.) De Engelsche defensie. (Buitenland, 3e Blad). De commissie voor buitenl. zaken uit den Franschen Senaat aanvaardt het pact met de sovjets. (Buitenland, 3e Blad), Een interview met Stalin. (Buitenland, 3e Blad). Het verbod der Nazi-actie in Zwitserland (Tel., le Blad). Spionage aan Amerika's Westkust. (Tel., le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN, EERSTE BLAD. K. J. M. V. ST. PETER KANIS. Boekhoudkundige vraagstukken voor den Middenstand. Gisteravond hield de heer Tersteeg zijn tweeden cursusavond voor de K.JM.V. over het onderwerp .Boekhoudkundige vraagstukken voor den middenstand". De heer Tersteeg, die in het eerste gedeelte van zijn cursus, de noodzakelijkheid van een goede boekhouding in iedere midden standszaak had uiteengezet, toonde gis teravond de vele voordeelen aan, die een goede boekhouding biedt. Dat de boek houding in dienst van de bedrijfsbegroo- ting onmisbaar is, werd door spreker op uitvoerige wijze uiteengezet. Iedere be- drijfsbegrooting, niet voorafgegaan door een goed verzorgde boekhouding, is mis leidend en daarom gevaarlijk. De voor deelen, die een goede boekhouding velen heeft geboden t.a.v. fiscale belangen zijn, aldus spr. zeer groot. Vooral het aangeven van het privé-bezit bij de inkomstenbe lasting, heeft menigeen een groot finan cieel nadeel bezorgd, een nadeel, dat door een goede boekhouding voorkomen had kunnen worden. Daarna behandelde spr. nog de boekhouding in dienst van het be drijfsplan. Van de gelegenheid tot vra gen stellen werd door velen gebruik ge maakt. Vooral de omzetbelasting kwam hierbij ter sprake. De voorzitter, de heer J. Coster, dankte vervolgens den heer Ter steeg voor zijn interessante voordracht en gaf tevens zijn vreugde te kennen over de groote opkomst, waarna de vergadering met den K.J.M.V.-groet werd gesloten. NED. ANTHROPOLOGISCHE VEREENIGING. In het Rijksmuseum van Oudheden al hier is een vergadering van de Neder- landsche Anthropologische Vereeniging gehouden, bij den aanvang waarvan de voorzitter, prof. dr. A. W. Nieuwenhuis eenige woorden van dankbare nagedach tenis wijdde aan jhr. mr. W. A. Beelaerts van Blokland, die als lid en bestuurslid voor de Vereeniging zooveel beteekend heeft. In diens plaats werd prof. dr. J. A. J. Barge als lid van het Bestuur gekozen. Voorts werd een 17-tal nieuwe leden als zoodanig aangenomen. Besloten werd wederom, evenals vroe ger, een klein eigen tijdschrift uit te geven, waarvan een gedeelte voor korte artikelen en mededeelingen van meer po- pulairen aard op het gebied der Vereeni ging zou worden bestemd. Voor dit laatste werd ook speciaal de medewerking der leden zelf Ingeroepen. Als redactie-adres werd voorloopig dat van den secretaris, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28. Leiden vast gesteld. Men verwachtte door de uitgave van dit geschrift weer meerdere belang stelling voor de Vereeniging te kunnen wekken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1936 | | pagina 1