D. ABSPOEL
E R. BEULINK
HEERENHUIS
Hulp in de Huishouding
Vrijdag 28 Februari 1936
j WIJ BOUWEN?
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
BINNENLAND.
==5s==5^»vüu,Ü CU
voor Uw ki:
m,
'JOOnPE BUi
H'arlei
""nerstraat i37
Doezastr. 41 - Tel. 2141
Heerlijk malsch
PEKELVLEESCH
per ons 18 cent.
A^oniieerf U o*"
Leüdsch Oa^ '-
i
VOORWAARDEN VOOR EEN NIEUW
WONINGTYPE.
De woning wordt gebouwd voor de men-
schen, d. w. z. niet voor de straten of t
landschap, waarin zij zal staan, ook niet
als een kunstwerk op zichzelf.
De woning wordt niet gebouwd voor de
menschen van gisteren, maar voor die van
heden en morgen, want een huis leeft lan
ger dan een mensch.
De mensch van heden bouwt zijn huls
onder den Invloed van hoog ontwikkelde
wetenschappelijke kennis. De mensch van
lieden heeft andere sociale opvattingen,
andere maatschappelijke eischen en an
dere schoonheidsidealen dan de mensch
van gisteren. Hij heeft ook andere mid
delen tot verwezenlijking van zijn Ideeën.
Technische beschaving met hygiënische
eischen en sociale verlangens in de cul
tuur samen te smelten, Is in den woning
bouw de voornaamste opgave. Zij kar dan
slechts volledig en bevredigend worden
opgelost, wanneer we van het voorhanden
zijnde wetenschappelijk en technisch ap
paraat gebruik maken. Immers, door de
meeilijkheden in de opgave te omzeilen,
zuilen we haar nooit oplossen. En het be
grip traditie zal ons te hoog staan om het
te misbruiken voor onze gemakzucht en
onze angst voor de ongewoonten, want:
„traditie ls gezindheid en geen werkvoor-
beeld".
Onze tijd stelt ons de volgende eischen:
Goedkooper te bouwen, maar tegelijker
tijd te verbeteren. Men zal direct zeggen,
dat dit tegenstrijdigheden zijn, maar de
industrie heeft de waarheid ook op andere
gebieden bewezen. Bij het bestudeeren van
het woonprobleem wordt het pas duidelijk
hoe groot de achterstand van de techniek
op het bouwgebied is. Terwijl bij andere
lechnleken de machinale productie ge
voerd heeft tot belangrijke verbetering
van het product bij een daling der prijzen,
soms tot de helft, is de „woning productie"
technisch vrijwel niet vooruit gegaan ter
wijl de bouwkosten zelfs een verhooging
te zien geven. Zij, die als sociale men
schen midden in het productieproces
staan, zijn ontnuchterd over deze feiten
en wel zoo, dat zij voelen te moeten mede
werken dit vraagstuk tot een gunstige op
lossing te brengen.
Wanneer wij den kostenden prijs van wo
ningen bezien, dan blijkt de grondprijs
ctr. zeer groot percentage hiervan te bé
dragen. De wijze van bouwen is echter van
zeer groot belang. Beschouwen we een
woningbouw, dan zien we dat de muren
gevormd worden door het met de hand op
stapelen van bouwsteen. Bouwsteen, waar
van we weten, dat het isolatievermogen
tegen geluld en warmte (koude) gering ls;
dat ze niet voldoende waterdicht ls; dat
het eigengewicht te groot ls. Nog steeds
PREDIKBEURTEN.
VOOR ZONDAG 1 MAART.
BENTHUIZEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
'nam. 6 uur, ds. Bieshaar.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam. 2
er. 6 uur. leesdienst.
BODEGRAVEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 6 uur, ds. Klüsener.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 6
uur. ds. Dam.
Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Duyvendak van Haarlem (bevestiging van
cand. C. Pel); nam. 3 uur, intrede van
ds. Pel.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam.
6 uur, de heer Stuivenberg van Rotter
dam.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien (Bed.
H D.) en nam. 6 uur, ds. Jacobs.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 6
uur, da. Petersen.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 6 uur. ds. Oosterhuis van Arnhem.
Rem. Geref. Gem.: Voorm. 10 uur, ds.
Hoenderdaal.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam. 6
uur, leesdienst,
HAZERSWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
van Glnkel van Gouda; nam. halfzeven,
de heer Groenendijk van Boskoop.
Geref. Kerk: Geen opgave.
HOOGMADE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Streeder van Leiderdorp.
DE KAAG.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Venvaal.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien én
nam. 6 uur, ds. Warmolts.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
'ds. Meijerlng.
KOUDEKERK.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en 11
uur, ds. Stehouwer van Alphen; nam.
halfzeven, ds. Odé.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Haspers.
LEIDERDORP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Th.
G. Tonnon van Vlaardlngen; nam. half
zeven, ds. Streeder.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Dijk.
NIEUWKOOP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. halfzeven, ds. A. J. van Wijngaarden.
Geref Kerk: Voorm. halftien ds. War-
nink van Ter Aar; nam. halfzeven, lees
dienst.
Remonstr, Kerk: Voorm. 10 uur, ds. L.
W. van Wijngaarden.
NIEUW - VENNEP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds.
Salverda van Hoofddorp; nam. 6 uur, de
heer Eveleens van Abbenes.
Geref Kerk' Voorm. halftien en nam.
3 uur, ds Smilde.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 3 uur, ds Albers van Vlaardingen.
NOORDWIJKERHOUT.
Ned Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (Bed.
H.D.), ds. van Noorb.
hebben deze aldus gevormde muren een
dragende functie.
Wanneer we hand in hand gaan met de
(echniek, dan zal de dragende functie van
die muren niet meer noodig zijn, want we
zuilen de belasting van de muren over
brengen op enkele punten, d. w. z. de
skeletbouw zal in den woningbouw zijn
toepassing gaan vinden.
De muren zullen dan geen constructie-
waarde meer bezitten, ze kunnen als op
vullingen beschouwd worden, opvullingen
met een gering eigen gewicht, die hoofa-
zakelijk voldoen zullen aan vocht-, warm
te- en geluldwerende eischen. Voor de
constructiefabrieken ligt op deze wijze een
groot terrein braak. Zoolang we van deze
wijze van bouwen geen gebruik kunnen
maken, zoolang zullen we moeten wach
ten met de prijsdaling onzer woningen.
Evenzoo moeten wij speciaal de aan
dacht vestigen op de uitbreidingen van
onze gemeente, en wel, omdat deze nieuwe
stadswijken de resultaten zijn van de dik
wijls zeer onbevredigende, soms bijna ach
terlijke uitbreidingsplannen. Deze zijn
voor een groot deel de oorzaak, dat de
bouwtechniek nog zoo laag staat ZIJ zijn
de directe oorzaak, dat de armelijke hui
zengroepen in onze straten en lanen aan
eengeregen worden, zij zijn de ooizaak van
de eindelooze baksteencoulissen, van ge
sloten bouwblokken met hun zonlooze en
llchtarmo stadstuintjes. Zij zijn de oor
zaak, dat in deze woningen kamers voor
komen, waar geen minuut van den dag
een straaltje zon binnendringt. En toch
gaat men steeds voort met het bouwen
van deze woningen, en dit ls terwille van
de kleine en groote huizenbezitters. Maar
ook deze menschen moeten in gaan zien,
dat, wanneer men op de oude wijze blijft
doorgaan, in de toekomst mlllioenen
guldens verlies zal worden geleden. In
dezen tijd ls het reeds merkbaar, doordat
het grootste percentage van deze wonin
gen de rente niet meer kan opbrengen.
Maar gelukkig, in enkele groote steden
begint men deze fout in te zien en werkt
men aan uitbreidingsplannen om de be
volking iets te kunnen geven, waardoor de
volkskracht zou kunnen worden versterkt
(Amsterdam).
De eerste eisch zal dan zijn, dat elke
Woning, zonder uitzondering, in alle
woon- en slaapvertrekken een deel van
dén dag zon kan ontvangen. Het spreekt
don vanzelf, dat tengevolge van deze eisch
het gewone stratenblok niet meer aan
vaard kan worden, omdat slechts een deel
van zoo'n woningblok door de zon be
schenen kan worden. Evenzoo moeten wij
rekening houden met de heerschende
winden, zonhoogte en zonneduur in de
verschillende jaargetijden. Een logisch
gevolg hiervan is, dat de breedte der stra
ten hierdoor wordt bepaald. Met dit lal is
meteen de woonverkeersstraat veroordeeld.
De „Nieuwe Stad" vraagt een uitgespro
ken scheiding tusschen woon- en ver
keersstraten, waarbij de laatsten een ge
OEGSTGEEST.
Groene Kerkje: Voorm. 10 uur, ds. H.
P. Brandt van Delft.
Pauluskerk: Voorm. 10 uur, ds. Jansen
Schoonhoven; nam. 5 uur. ds. Henneman.
Willem de Zwijgerlaan: Voorm. halfelf,
ds. J. Dikboom van Amersfoort.
SASSENHEBW.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, ds. Krijkamp.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
5 uur, de heer Veltkamp, cand. te Kat-
wijk-aan-Zee.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur, leesdienst.
Pinkstergemeente: Hedennam. 8 uur,
paster van der Woude van Rotterdam;
Zondagvoorm. 101/4 uur en nam. half
zeven, dienst.
VALKENBURG.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (Bed.
H.D.) en nam. halfzeven, ds. Steenbeek.
WADDINXVEEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 6 uur, ds. Vroeg-in-deWeij.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
ds. Smidt.
Chr. Afg. Gem Voorm. halftien en
nam. 6 uur, leesdienst.
WARMOND.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. de
Bel: nam. 6 uur, ds. A. J. Wormgoor van
Den Haag.
WASSENAAR.
Dorpskerk: Voorm. 10.05 uur, ds. ten
Kate; nam. halfzes, dr. Houders.
Kievietkerk: Voorm. 10.05 uur, dr.
Honders.
WOUBRUGGE.
Ned. Herv. Kerk' Voorm. halftien, ds.
Odé van Koudekerk; nam. halfzeven, ds.
van Dijk van Rijnsaterwoude.
Geref. Kerk: Voorm. halftien, ds. Dam
van Bodegraven; nam. halfzeven, de heer
Schenkeveld van Koudekerk.
ZOETE RMEER.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (Bed.
H.D.) en nam. halfzeven, dr. Woldendorp.
Geref. Kerk: Voorm. 10 uur en najn.
halfzeven, ds. Versluys.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, leesdienst.
Ver. tot verbreiding der Geref. Waar
heid: Voorm. halftien. leesdienst; nam.
halfzeven, ds. van der Graaf van Schoon
hoven.
Ver. van Vrijz. Hervormden: Nam. half
zeven, ds. J. D. van der Veen van Rijswijk.
ZOETERWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Eijkman.
ZWAMMERDAM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien (Bed.
H.D.), ds. Tak van Zevenhuizen; nam.
halfzeven, ds. Schoneveld van Alphen.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, leesdienst.
Rem. Geref. Gem.: Voorm. kwart voor
tien, mej. ds. Günther.
NED. HERV. KERK.
Aangenomen: Naar Linschoten, J. J. v.
d. Berg te Dussen; naar Lage-Vuursche,
J. v. Amstel te Voorthuizen.
GEREF. GEMEENTEN.
Bedankt: Voor Rijssen, R. Kok te Vee-
nendaal.
DOOPSUEZ. SOCIËTEIT.
Beroepen: Te Amersfoort, W. F. Golter-
man te Makkum Ge
heel ander karakter zullen krijgen dan de
tot nu toe gebruikelijke. De woonstraten
zullen, omdat zij terzijde van het verkeer
geprojecteerd worden een kleine breedte
krijgen, maar zij zullen door directe aan
sluiting aan de achtertuinen der aangren
zende woonblokken of plantsoenen een
open karakter krijgen. Deze wijze van
bouwen, zelfs midden in de stad zal tot
een groote vreugde worden. Nauwkeurige
studies hebben uitgewezen, dat er dan per
cppervlakte-eenheid evenveel menschen
v/onen als bij den tegenwoordlgen toe
stand en dat naast de woontechnische
voordeelen ook een flnantieel voordeel
staat.
De mogelijkheid van hygiënische, woon
technische met daarnaast de finantieele
voordeelen van het „Nieuwe Bouwen" moet
voor ons duidelijk genoeg zijn. Maar dit
is echter niet het geval. Nog steeds aan
vaarden we het uniforme type (vestibule,
gang, keuken en twee suite kamers). Zeer
velen meenen zelfs, dat zulks niet anders
mogelijk is en zoo wordt dit uniforme
zelfs gebruikt voor hen die een „eigen
huis" laten bouwen, zelfs al moet dit een
villa voorstellen. Dit domweg steeds het
zelfde type aanvaarden gaat zeifs zóóver,
dat huizen op hoeken van straten bllnoc
muren krijgen aan den langen kant, die
grenst aan de zijstraat, terwijl het toch
voor de hand zou liggen, deze door die
hoekligging geboden gelegenheid te be
nutten om op andere wijze licht in het
huis te ontvangen.
Een groot bezwaar van de suite is wel,
dat men van de eene kamer in de andere
kijkende tegen het Jicht inziet, waar
door men als het ware verblind wordt en
silhouetten ziet. 's Avonds, als de gordij
nen gesloten zijn, is reeds een groote ver
betering merkbaar.
Het goede plaatsen der meubels in deze
suite is lastig, want we hebben in iedere
kamer maar twee wanden beschikbaar,
die voor plaatsing der meubels in aan
merking komen, terwijl er dan nog dik
wijls een wand in beslag genomen wordt
door een schoorsteenmantel.
Wandelen we in deze straten, dan wor
den we onaangenaam getroffen door di
verse soorten uitwassen, erkers genaamd,
die lijken op voederbakjes van vogel
kooitjes. Doch deze huizen moeten dit
hebben, al is er in deze erker geen plaats
genoeg om te staan, of om er een tafeltje
neer te zetten, want het zUn „handels
producten" geworden".
Wanneer wij allen de hierin aangehaal
de feiten zullen begrijpen, dan pas zal de
tijd komen, dat wij kunnen zeggen: „Wij
bouwen" en dan bouwen we woningen,
waarin wij rust vinden na onze dagtaak,
woningen, welke economisch te meubilee-
ren zijn en voor de huisvrouw makkelijk
te onderhouden.
FRANS MEYERS, Architect.
Oegstgeest, Febr. 1936.
DE DUITSCHE „VLIEGTUIGBOUWER".
Hem is het verblijf in ons land ontzegd.
De politie te Winterswijk heeft den
Dultscher H. V., zich noemend ingenieur,
die den laatsten tijd op verschillende
plaatsen, o. a. te Gouda en laatstelijk te
Ijlst in Friesland, heeft verzocht een
vliegtuigenfabriek te mogen bouwen, doch
die ln werkelijkheid onvermogend was,
aangehouden.
Zoowel den gearresteerde als zijn vrouw
Is het verblijf in ons land ontzegd. Zij
zullen op last van den burgemeester van
Winterswijk naar Duitschland worden uit
geleid.
BOND VAN BEDRIJFSAUTOHOUDERS
IN NEDERLAND.
Gistermiddag werd in het Jaarbeurs
gebouw te Utrecht een vergadering ge
houden van den Bond van Bedrijfsauto-
houders in Nederland, welke bijeenkomst
gewijd was aan de bespreking van de
vraag of men voor geregelde touringcar-
reizen een vergunning moet hebben.
Wanneer het door sommige Provinciale
Besturen ingenomen standpunt wordt
aanvaard, dat geregelde touringcarrelzen
onder de wet openbare vervoermiddelen
vallen en dus aan vergunningsplicht zijn
onderworpen, zullen de kosten zoo oploo-
pen, dat zij in een seizoen niet of nauwe
lijks eruit gehaald kunnen worden. Voorts
zal in vele gevallen geen vergunning ver
leend worden, terwijl men zijn geld voor
de aanvrage kwijt is, vervolgens zal het
onmogelijk zijn organisatie-toeren uit te
schrijven bij plotseling optredende be
langrijke gebeurtenissen en tenslotte
kunnen de ondernemers worden gebonden
aan allerlei belemmerende voorwaarden,
aldus de formuleering van den B.B.N.
De heer A. J. ten Hope. algemeen voor
zitter van dén B.B.N., opende de vergade
ring met een kort overzicht van den stand
van zaken. Het vreemdelingenverkeer, dat
voor tal van neringdoenden van belang
is. zal naar sprekers meening, ernstige
nadeelige gevolgen ondervinden als de
rondritten voor touringcars aan een ver
gunning worden verbonden. Bovendien be
staat nog de groote onzekerheid wie wel
en wie niet voor een vergunning üi aan
merking zullen komen. Die onzekerheid
op zichzelf is al voldoende om zich met
hand en tand te verzetten tegen het ver
gunningstelsel. Voorts wees de heer ten
Hope op de hoopgevende omstandigheid,
dat de Gedeputeerde Staten van de ver
schillende provinciën over deze kwestie
gieen eenstemmig standpunt huldigen. Ook
in die kringen heerscht 't inzicht dat voor
de rondritten met touringcars geen ver
gunning noodig ls en dat men zich niet
gebonden behoeft te achten door het Kon
Besluit van 15 Maart 1934.
De heer Kwak stelde in het licht, dat
wanneer concessies voorschrift worden,
het rijden met touringcars vrijwel onmo
gelijk wordt gemaakt. Bovendien zulier
dan de chauffeurs aan vastgestelde ar
beidstijden worden gebonden, terwijl de
minister het vervoer per touringcar naai
het buitenland kan afsnijden. Naar spre
kers meening bestaat er geen onbillijke
concurrentie tusschen touringcar- en
autobusondernemers, welke een concessie
stelsel zou kunnen rechtvaardigen.
De heer Dolk (H.T.M.) vroeg zich af of
het tegen 't concessiestelsel zelf, of tegen
de lastige procedure gaat. Hij spoordt
aan te streven naar een procedure, welke
billijker en eenvoudiger zou zijn. Een ge-
heele vrijlating zullen de autoriteiten z.i,
nooit gedogen.
Van de zijde van het bestuur werd noj
medegedeeld dat getracht zal worden eet
proef-proces uit te lokken ten einde dui
delijke uitspraak te krijgen. Een op d
vergadering aanwezige ondernemer zegd(
medewerking toe.
Met op twee na algemeene stemmer
werd op voorstel van het bestuur beslo
ten een schrijven te richten tot den Raad
van Ministers, waarin wordt aangedrongen
op een regeling, waarbij de wet openbare
vervoermiddelen niet van toepassing zal
zijn op het touringcarbedrijf.
o
TIEN JAAR BOND VAN
FOTOHANDELAREN.
De Algemeene Bond van Behartiging
van de belangen van den Nederlandschen
Fotohandel (A.B.N.F.), welke op 23 dezer
10 jaar bestond, heeft dit jubileum fees
telijk gevierd, aldus de N.R.Ct.
Gistermiddag om 1 uur heeft in de Die
rentuin te 's-Gravenhage een herden
kingsvergadering plaats gehad. Nadat de
voorzitter der ontvangende Haagsche af-
deeling, de heer J. van Wijk, een woord
van welkom had gesproken, heeft de voor
zitter van het hoofdbestuur, de heer C. J.
Legel, de feestrede uitgesproken.
De vergadering was zeer druk bezocht
en werd o.a. bijgewoond door talrijke ver
tegenwoordigers van den groot- en klein
handel. Vele sprekers hebben den Bond
met zijn jubileum geluk gewenscht.
Des middags had een excursie plaats
naar het Zelssplanetarlum. Gisteravond
had eveneens in den Dierentuin een diner
plaats, daarna een bondsfeest. Hier wer
den eenige films, die op het bondsleven
betrekking hebben, vertoond.
Na afloop van dit alles was er bal.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De gewone audiëntie van den mi
nister van Financiën zal op Maandag 2
Maart a.s. niet plaats hebben.
"nsss»» H
70 9-
62 ~JT- -122. °if.
9453
BANKETBAKKERIJ
K. RAPENBURG 2 - TEL. 342
MARE 40 en 44 - TEL. 1133.
Soesjes en Nogahoorntjes
16 ets. per ons.
Boterallerhande, Janhagel,
Koninginnekoekjes, Arnh.
Meisjes, Kletskopj es en div.
soorten Amandelkoekjes,
35 ets. per V* pond.
Groote sorteering gevulde
Koekjes 20 ets. per ons
Kleine Gebakjes en Petit
Fours 5 ets. per stuk
9459
Te teoop of te huur ge
vraag dl in goeden staat van
onderhoud verkeer end
op len stand, geschikt om tot
kantoor te worden ingericht.
Geen fancy-prijzen.
Brieven met volledige om
schrijving en uitersten koop-
of huurprijs Bur. van dit
Blad onder No. 9440.
Beschaafd meisje, 23 j., uit
gegoeden burgerstand, zag
zich gaarne geplaatst als
ln klein gezin, met huiselijk
verkeer, waar hulp voor het
ruwe werk aanwezig is, tegen
een kleine vergoeding.
Brieven Bur. van dit Blad
onder No. 9460.
Bij GEBRS. SUSAN,
Haarlemmerstraat no. 30—41
Tondeuse, 1/10 m.m. 95 ct.
3, 5, 7 m.m. f. 1.25
voor honden f. 2
9443
d.
3—2
