van MOORSEL
BOUWKUNSTIG SCHOON
12
13
17
29
36
79
89
39
10
13
15
18
19
26
26
39
33
33
15
39
19
49
45
39
69
49
14
79
59
39
39
69
9
6
19
13
BOTERMARKT 19
iiiiiuiniiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiittiiiiiiiiiuiniiiiiiiiiuwiiiiiin
E.R. BEULINK
BALAVOND
29
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 28 Februari 1936
Advertentiën
SPOTKOOPJES ook in de nieuwste Voorjaars-artikelen
Stoffen
Gemaakfe Goederen
Stukgoederen
10
16
O
Het engelenbeeld Is zonder twijfel door
een Zuidelijken beeldhouwer gehakt en
zooals we reeds opmerkten, in de eerste
helft, ruim genomen, der 15de eeuw.
En nu denken we even aan de Zuidelijke
„mode" uit dien tijd. Misschien herinnert
u zich de reproductie van een teekening
van Jan van Eyck, voorstellend de heilige
Barbara, die beschouwd werd als de pa
trones der metselaars. Zij zit op den voor
grond. Achter haar is de bouwhut, waarin
de steenhouwers bezig zijn, terwijl de ach
tergrond wordt beheerscht door een mach
tigen Gothischen torenromp. De teekening
is karakteristiek voor de bouwtechniek van
het begin der 15de eeuw. Beschouwt men
het kopje van de heilige, dan ziet men, dat
het haar door middel van een haarband
van het voorhoofd wordt teruggehouden,
terwijl het in rijke golven langs de slapen
naar beneden valt.
Ook kent u natuurlijk' allen het be
roemde altaarstuk de „Aanbidding van
het Lam" in de St. Baafs te Gent, dat in
1432 voltooid werd. In ieder geval kent u
in reproductie de zijluiken met de zin
gende en de musiceerende engelen. De
engelen van Jan van Eyck hebben allen
een haarband om 't hoofd, die bij eenigen
midden boven 't voorhoofd getooid is met
een kruisje, bij anderen met een kroontje.
Wij kunnen, om nog slechts één voorbeeld
te noemen uit de vele, welke de eerste
helft der 15de eeuw geeft, hetzelfde op
merken bij de „Madonna van kanunnik
Van der Poele", eveneens van Jan van
Eyck. We brengen even in herinnering,
dat Jan van Eyck in 1442 stierf.
Beschouwen we het Altaarstuk „Het
laatste oordeel" van Lucas van Leyden in
de Lakenhal, dat bijna 100 jaar jonger is
dan genoemde voorbeelden, n.I. in 1526
voltooid, dan merken we op, dat de haar
dracht daar weer geheel anders is. Het
haar heeft geen band, doch is om het
voorhoofd gevlochten. Ook bij Durer uit
denzelfden tijd, is het anders.
Welnu het engelenbeeld in de Lakenhal
herinnert zeer sterk aan die van Jan van
Eyck. wat betreft de haardracht. Een band
om het hoofd, met een kroontje in de
midden, helaas wat geschonden, terwijl
langs de slapen het haar in rijke krullen
naar- beneden golft. Het is de mode van
de eerste helft der 15de eeuw. Vijftiende-
eeuwsch is ook de aardige versiering van
het kleed aan den hals, een heel fijn Go-
thisch motief.
Ik heb hierboven in het bijzonder wer
ken van Jan van Eyck als voorbeeld ge
noemd. en wel omdat Jan van Eyck een
verzamelpunt en tevens een hoogtepunt is.
Al de stroomingen in de schilderkunst,
welke heerschten in het cultuurgebied:
Bourgondië, Noord-Frankrijk en Vlaande
ren mondden tenslotte uit in zijn werk
zaamheid en omgekeerd is daarop zijn in
vloed op dit cultuurgebied evident ge
weest.
Onbetwist moest Frankrijk, dat in West-
Europa steeds den toon had aangegeven,
in de 15de eeuw de leiding aan Vlaan
deren afstaan, het land met zijn bloeiende
steden en zijn trotsche burger-aristocratie.
Vlaanderen droeg de standaard, gelijk
Toscane in Italië.
Er komt in de concepties van Jan van
Eyck een sterk naturalistische tendenz, al
kent hij dan de wetten der perspectief nog
niet. Er is echter een sterk realistische
waarname van landschap en personen in
zijn beroemd Altaarstuk. Allerlei levende
typen uit zijn omgeving heeft hij voor
den geest gehad. Doch bij de koppen van
zijn engelen hield hij zich aan de traditie.
Carel van Mander merkt op, dat men
bij de zingende engelen „aen hun actiën
licht mercken can, avie den boven-sangh,
hoogh coutres tenor en bassus singt". En
zoo is er wel eenig verschil van expressie,
doch die engelen zijn tenslotte „zusters"
van elkaar met sterk sprekende gelijke
nis. Ze zijn alle geconterfeit naar
het ideaal beeld van een Engelen kopje,
dat Van Eyck in de ziel leefde. Ze hebben
geen bestaande menschelijke wezens ten
model gehad.
Ook het engelenbeeld in de Lakenhal
draagt geheel het karakter van te zijn
een ideaal beeld. Als aan een Middel-
eeuwsch beeldhouwer werd opgedragen
een engel te houwen, dan had hij daar
voor niets anders noodig dan het mate
riaal. zijn werkhuizen en de voorstelling,
die in hem leefde. Benevens natuurlijk de
groote liefde voor zijn werk, die gedragen
werd door zijn intense, volksche vroom
heid.
Zoo speuren wij dan ook in de prach
tige formatie van dit fijne kopje een
ideaalbeeld, waarbij alle toevallige per
soonlijkheidskenmerken ontbreken en
waarvoor de verschijning tegelijk ver
heven is boven alle aparte menschelijk-
heid.
Hoe zeldzaam fraai is de ronding van
hals, kin en wangen, de edele spanning
van het voorhoofd. En let eens op de uit
drukking van kinderlijke onschuld en
tegelijkertijd extatische vroomheid in dit
boeiend aangezicht. De oogen onder de
fraaie welving der wenkbrauwen schijnen
over de zondige wereld heen in de verte
te kijken. En toch gchijnt van dit aange
zicht een lieflijkheid af, die den mensch
verkwikt. Het is niet de straffe, strenge
heiligheid uit den Romaanschen tijd, die
vrees inboezemt; het is de heilig
heid van ambergeurende zoetheid, die
we in Ruusbroecks Geestelijke Bruiloft
waarnemen, de heiligheid die optrekt, die
medevoert naar de regionen van het licht.
Het is de Gothieke verzinnebeelding der
heiligheid.
Beschouw het kleine, edelgevormde
mondje, dat de puurheid van Gods nabij
heid schijnt te proeven. En boven dat
mondje denken we ons een even fraai en
kinderlijk neusje. Zooals ik reeds op
merkte. is het neusje afgeslagen, doch
eigenlijk doet dit aan de expressie van
het gelaat niets af. In onze verbeelding
kunnen we het restaureeren en we doen
dit als we er aandachtig en met liefde
naar kijken.
Niet in werkelijkheid natuurlijk. Men
restaureert immers de wereldberoemde
Elgin-marbles ook niet.
Ik zeg dat niet om ons engelenbeeld uit
artistiek oogpunt met deze beroemde
restanten van klassiek schoon te verge
lijken. Doch enkel om te laten voelen, dat
het pure fragment, waaruit de verbeelding
zich het geheel schept, altijd schooner is
dan een restauratie met aanplaksels van
lateren tijd. En dat geldt bij name voor
beelden, die toch niet meer op hun oor
spronkelijke plaats terug te brengen zijn
en museumstuk zijn geworden.
Er gaat van dit geschonden engelen
beeld, dat de heer Coert zoo gelukkig heeft
geplaatst tegen den muur bij den ingang
der Pleyte-zaal, een ongenreene bekoring
uit. Het boeit, het laat u niet los, hoe ge
er ook voor gaat staan. De plaatsing van
net kopje op het. ietwat schuin naar
voren gewende lichaam werkt mede tot
de charme. En met welk een zore heeft
de onbekende beeldhouwer de krullen en
golven van het haar, de haarband, de
plooienval van den mantel en de sluiting
er van om den hals bewerkt. Met den
meesten aandrang wekken wij de getrouwe
bezoekers van de Lakenhal en de velen,
die te weinig hun schreden richten naar
ons Stedelijk Museum, op, er eens eenigen
tijd bij te verwijlen en er iets van de
groote schoonheid der Gothische gedachte
aan te beleven.
In een der vensternissen in de nabijheid
staan nog een paar andere fragmenten,
eveneens afkomstig uit Noordwijk-Binnen.
Belde zijn beelden, die het bovenstuk mis
sen. Klaarblijkelijk was het eene een voor
stelling van een monnik of heilige, die een:
voorwerp op zijn handen droeg.
Bij het andere komt uit de plooitng van
het kleed een mannenbeen te voorschijn,
dat prachtig is gehouwen. Het bewijst hoo
de 15de eeuwsche kunstenaar zich reken
schap had gegeven \%n het beenderen-
en spierstelsel.
Van het andere been komt de mooi en
krachtig gevormdevoet even te voor
schijn. De gestalte staat op een bodem,
die machtig veel gelijkt op een verwrongen
dierenkop. In dat geval zou het een Sint
Joris kunnen zijn geweest. Doch dat is aan
dit fragment niet meer te achterhalen.
Ik voor mij echter geloof, dat do gees
tige beeldhouwer de plooien van het kleed,
waarop de gestalte staat, zoodanig heeft
gehouwen, dat er de vormen van oogen
en bek in zijn aangebracht. Men weet,
dat Middeleeuwsche beeldhouwers zich aan
een dergelijke speelschheid wel meer schul
dig maakten.
N. J. S.
Steunt, bij gelijken prijs
en kwaliteit,
De Nederlandsche Industrie.
Hiermede dient gij Uw land
En bestrijdt gij de werkloosheid.
HET ENGELENBEELD IN DE LAKENHAL.
II.
9!fothj 'n 7ftoaiiuAA<na~d<^. n j..j.
De Heer en Mevrouw
COUZY—BLAD, geven met
blijdschap kennis van de ge
boorte van bun Dochter
ANNEKE.
Leiden, 27 Februari 1936.
Langebrug 103. 9444
Tijd. Diaconessenhuis.
Met groote dankbaarheid
geven wij kennis van de ge
boorte van onze Dochter
KRIJNA LENA.
J. C. V. d. GRAAF
L. V. d. GRAAF—
VERHEUL.
Vijfhuizen, 25 Februari 1936.
„Iepenhof". 9061a
Diaconessenhuis, Haarlem.
Heden overleed, in haar
Heer en Heiland, onze
lieve Moeder, Behuwd- en
Grootmoeder,
GEERTJE VAN EGMOND,
Weduwe van
GIDEON JAN OIGGAAR,
in den ouderdom van
69 jaar.
Leiden:
D. J. CIGGAAR.
Oegstgeest:
P. OIGGAAR
G. CIGGAAR—
TURKENBURG.
Sassenheim:
T. D. CIGGAAR
M. OIGGAAR—
MOLEMA.
Leiden:
C. VERHOOG—
CIGGAAR
J. VERHOOG
en Kleinkinderen.
Leiden, 27 Februari 1936.
Haarlemmerweg 63 E.
De teraardebestelling zal
plaats hebben Maandag
2 Maart as. te 3 uur n.m.
op de begraafplaats aan
het Gïoene Kerkje te
Oegstgeest. 9431
Heden overleed tot onze
diepe droefheid, zacht en
kalm, in haar Heer en
Heiland, na een korte on
gesteldheid, onze geliefde
Zuster, Behuwdzuster en
Tante, Mej. 9442
GEERTJE VAN EGMOND,
Wed. van G. CIGGAAR,
in den ouderdom van
69 jaar.
Uit aller naam:
J. VAN EGMOND Pzn.
Rijnsburg, 27 Febr. 1936.
Heden overleed onze
lieve Moeder, Pleeg- en
Grootmoeder,
MARIA SCHOUTEN,
Wed. v. JAC. SCHOLTING,
in den ouderdom van
81 jaar.
Mede namens verdere
familie:
H. SOHOLTING.
J. SCHOUTEN.
Leiden, 27 Februari 1936.
Paul Krugerstraat 23a.
De teraardebestelling zal
plaats hebben as. Maan
dag te 11 uur op de be
graafplaats .Rhijnhof".
9421
Uit Amerika ontvingen
wij het droeve bericht
dat na een langdurig lij
den is overleden onze beste
Zwager 9083a
KRIJN
NIEMANTSVERDRIET,
in den ouderdom van
53 jaren.
Mede namens verdere
Familie:
J. DEKKER.
Hazerswoude, 26 Febr. 1936
BROOD* EN
BANKETBAKKERIJ
Rozijnenbrood 12 en 20 ct.
Rozijnenkrop 9 en 18 ct.
Haagsche
Beschuitjes 15 a 10 ct.
Duitsch Roggebrood 6 ct.
Zoet Roggebrood 8 ct.
Zoet Roggebrood
met krenten 12 ct.
Belgische Cramiq p. st. 25 ct.
Melkcadetjes p. stuk Z'lt ct.
9458
Bij GEBRS. SUSAN,
Haarlemmerstraat no. 3941
en Apothekersdijk 20.
Uitgebreide sorteering Haar-,
Krul- en Golfspelden. Mo
derne banden voor Haarver-
siering, Haaroprollers reeds
vanaf 10 cent. Haarvlechten
vanaf f. 2.50. Zij-kammen,
Haarkammen, Zakkammen,
Stofkammen, Haarborstels,
Tandenborstels. Toiletcrême,
vele merken in potten, doos
jes en tuben. - Ontharings-
middelen voor gelaat, armen
en beenen. Haarverf en Haar-
kleurhersteller. Rouge, Lip
pen- en oogenstiften. Nagel
lak en andere manicure
artikelen. 9449
A.s. Zondag 1 Maart in de concertzaal van „Den Burcht" aanv. 8 uur
The Blue Rhythm Boys (8 Musici)
O.I.Y. JACK SMIT
Een avond voor sportieve danslustigen. Voorziet U tijdig van
plaatsen. Man. NIC. DREEF, Driitslraat 112. 9032a
Balleiding Gé MIEREMET. Entrée f.O.SO pl. bel
VERBOUWING!
OPRUIMING
Steeds grooter wordt onze sorteering, daarom zijn wij genoodzaakt onze zaak belangrijk
uit te breiden. - In deze Verbouwings-Opruiming zult U verbaasd staan van de be
lachelijk LAGE PRIJZEN en toch PRIMA KWALITEITEN. - De nieuwste snufjes
van dit jaar zullen wij ook tegen extra lage prijzen moeten opruimen. - Wij kunnen
onmogelijk alles etaleeren. Daarom, bezoekt onze zaak, U zult verbaasd staan over de
9417
ZUIVER WOLL. MOUS
SELINE, 80 br., 29 - 19 -
Enorme sort. WOLLEN
VOORJ. RUITEN, 80 br.
FANTASIE JAPONSTOF,
aardige dessins, 80 breed
ANGORA FANTASIE,
het nieuwste, 80 breed
JAPONSTOF, alle kleu
ren, 130 breed
WOLLEN JAPONSTOF, AA
dubb. breed
ANGORA JAPONSTOF, Q
130 breed, koopje 57
WOLLEN JAPONSTOF,
het nieuwste, 130 breed
CLOQUÉ RELIEF,
alle kleuren, 130 breed
SHETLAND 1936, Man- |Ar
telstof, modekl., 130 br. 1
WOLLEN MANTELSTOF
zeer modern, 130 breed
De nieuwste WOLL. MAN
TELSTOF, 130 br., pr. kL
CLOQUÉ RELIEF, zeer Q Q
chique, 90 breed
ZIJDEN CLOQUÉ, 90 br.,
nieuwe kleuren
CRÊPE SATIN, nieuwe
kleuren, 90 breed
Katoen en Zijden Stoffen
JAPANSCHE KIMONO-
STOF, diverse dessins
MOUSSELINE IMPRIMÉ
300 dessins, 75 breed
MATTING UNIE,
40 kleuren, 80 breed
TUSSOR, alle kleuren,
spotkoopje, 80 br
MATADOR MATTING
IMPRIMÉ, 70 breed
ZIJDEN LINNEN IM
PRIMÉ, pracht dessins
CRÉDE DE CHINE UNIE
alle kleuren, zware kw.
CRÊPE DE CHINE IMPR.
smaakvolle dess., 90 br.
CRÊPE GEORGETTE IM
PRIMÉ, fleur, dess., 90 br.
TAFTZIJDEN RUITEN,
spotkoopje, 80 br
CRÊPE MAT IMPRIMÉ,
90 breed, koopje
TOILE SPORT, zuiver
zijde, strepen en ruitjes
ZIJDEN SAND-CRÊPE,
90 br., nieuwste kleuren
De nieuwste FANTASIE
ZIJDE, zeer chique
WOLLEN MANTING,
nieuwe kleuren
DAMES- en KINDERDI-
RECTOIRS, pr. macco, 29
KINDER-PYAMA's, leuke Q
dessins en strepen ^7
INTERLOCK HEEREN-
PANTALONS, prima
ZIJDEN HEMDJES en
PANT., lingerie-kleuren
DAMES HUISH. JASSEN
alle kleuren en maten
CRÊPE PEIGNOIRS,
leuke dessins
Zijden en katoen Dames
nachthemden, aard. dess.
CRÊPE DE CHINE ON
DERJURK, alle kleuren
HERBÉ ZIJDE ONDER
JURK, alle kleuren
SLOOPEN, prima kwali
teiten 29 - 23 -
GRASLINNEN LAKENS,
2 pers100 - 89 -
CONGO LAKENS, 2 pers
koopje 68 - 62 -
Geel katoen HEEREN
HEMDEN, zwaar
ZWARE HEERENFLA
NELLEN, d. borst
KEPER MANSBROEKEN
zeer zwaar
WIT KATOEN, 80 br., 14,13,11 9
RECLAME KATOEN&y2
ZWARE GRASLINNEN,
150 breed 29 - 22 - W
GEEL KATOEN, zeer
goede kwaliteit 22 - 19 - I
PRIMA FLANEL, spot- ^9 lij
koopje 15 - 13 - 10 -
GEEL KATOEN, 70 br., £tVa
prima13 - 10 -
OOGJES VOOR LUIERS
16 - 14
THEEDOEKEN,
spotkoopje, 70 x 70, 16, 14,
RECLAME THEEDOEKEN 5
RECLAME HANDDOEKEN S
BADDOEKEN, spotkoopje
groote maten, 19, 17, 13,
ETAMINE, wit en écrn,
14 - 12 -
Va
MARQUISETTE, prima
22 - 20 - 18 -
gebloemde; voile,
kleurecht 35 - 29 -
HAND WEEFSTOF
19,
HANDWEEFSTOF 1936,
zwaar 59 - 47 - 34 -
SCHOORSTEENLOOPERS 39
TAFELKLEEDEN 80 «O
DIVANKLEEDEN 2.95
Coupons Graslinnen 150 breed thans 2.89
Coupons Graslihnen 180 breed thans 3.95
Stukjes Katoen thans IO el1.10
Coupons Oogjes thans 6H el 85
