Ambtsaanvaarding
van prof. dr. H. Sinzheimer.
76ste Jaargang
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1936
No. 23279
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Als bijzonder hoogleeraar in de Sociologie
van het arbeidsrecht.
Rede over rechtssociologie en arbeidsrecht.
Oit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindspiein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per maanden portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.)
Prof dr. H. Sinzheimer.
Hedenmiddag heeft prof. dr. Hugo Sinz
heimer, aangewezen door de stichting tot
bevordering van de studie van het arbeids
recht en de rechtssociologie in Nederland
als bijzonder hoogleeraar in de faculteit
der rechtsgeleerdheid aan de Universiteit
alhier om onderwijs te geven in de socio
logie van het arbeidsrecht, dit ambt aan
vaard met het uitspreken van een rede
over „Rechtssociologie en Arbeidsrecht".
De verbondenheid van rechtssociologie
en arbeidsrecht, aldus spr., berust op een
innerlijke verwantschap, welke er bestaat
tusschen de rechtsoc'iologische beschou
wingswijze en het karakter van het
arbeidsrecht. De rechtssociologie onder
zoekt de krachten, welke het recht schep
pen. Het arbeidsrecht is een rechtsgebied,
dat deze krachten meer dan eenig ander
rechtsgebied zichtbaar maakt. Bovendien
heeft deze verbondenheid een algemeene
beteekenis. Zij dwingt de rechtssociológi-
sche theorie stelling te nemen tegenover
concrete vragen en maakt het daarmee
mogelijk gebruik te maken van het rechts-
sociologische denken op alle gebieden van
het geldende recht.
De vraag naar de krachten, waardoor 't
arbeidsrecht wordt bepaald, houdt in de
eerste plaats de algemeene vraag in, welke
krachten het zijn, die in het algemeen de
ontwikkeling van het recht bepalen.
Krabbe heeft hierop een beroemd ant
woord gegeven. Volgens hem berust de
ontwikkeling van het redht op een geeste
lijk levensproces, dat tot uitdrukking komt
in het rechtsgevoel, de rechtswaardeering
en het rechtsgezag, dat wil zeggen in de
innerlijke gebondenheid van den mensch
aan het recht. De rechtssociologie kan
deze leer slechts ten deele als juist erken
nen. De rechtsvorming is niet te scheiden
van het maatschappelijk levensproces. Zij
voltrekt zich niet daarbuiten of daar
boven, maar er birmen in. Zij is er een ele
ment van. Maar al is zoodoende de rechts
vorming geheel in dit proces opgenomen,
zij is er toch niet slechts een onzelfstan
dig deel van. Zij werkt in dit proces op een
bijzondere wijze, op een wijze, die bestaat
uit geestelijke potenties, zonder welke het
maatschappelijk leven geen nieuwe vor
men van recht kan voortbrengen. Willen
wij dus den achtergrond van een recht
begrijpen, dan moeten wij deze als een
eenheid beschouwen, waarin reëele en
ideëele krachten van het eene ondeelbare
levensproces in een voortdurende samen
werking en onderlinge beïnvloeding ver
bonden zijn. De rechtssociologie kan haar
taak slechts vervullen, wanneer haar
grondbegrip van wat sociaal is, aan deze
eenheid beantwoordt.
Wanneer men daarom naar den achter
grond van het arbeidsrecht vraagt, dan
moeten de beide in het maatschappelijke
levensproces werkzame krachtbronnen,
welke met elkaar verbonden ziin. in het
oog worden gehouden. De voorwaarde voor
het ontstaan van het nieuwe rechtsgevoel,
waaraan het nieuwe arbeidsrecht ont
sprong, was een bepaalde werkzaamheid
van reëele krachten. Deze ontstonden uit
de „klassenordening" welke zich gevormd
had op de puinhoopen van de oude feo
dale ordeningen. Niet automatisch, maar
als uitdrukking van een innerlijke, cul
tureel bepaalde houding van den mensch,
volgde hieruit een drang naar een ver
andering van het recht, een drang, welke
op een bepaald doel gericht was. Dat
zelfde geldt voor de nieuwe rechtswaar
deering, welke in het arbeidsrecht tot
uitdrukking kwam. Zij is niet denkbaar
zonder bepaalde reëele voorwaarden. Het
ontstaan van de rechtsopvatting, dat de
gemeenschap niet slechts voor den ab-
stracten, maar ook voor den concreten
mensch in zijn maatschappelijke positie
verantwoordelijk is, waarop deze rechts
waardeering berust, is de vrucht van zeer
verschillende geestelijke stroomingen van
religieuzen, liberalen, conservatieven en
vooral ook van sociaiistischen aard. Wan
neer tenslotte deze heele beweging voerde
tot een nieuw positief recht, dan was het
niet slechts een geestelijke macht, welke
dit bewerkstelligde, maar waren het ook
de reëele maatschappelijke krachten,
welke in haar dienst werkzaam waren. Zij
kwamen tot uitdrukking in de staatsmacht
en in de vrije collectieve krachten van de
werkgevers- en werknemersorganisaties.
De rechtssociologische blik schouwt niet
slechts naar het verleden, maar ook naar
het heden, waarin de toekomst geboren
wordt.
Nieuwe reefhtsvormende krachten zijn
aan het opkomen op den achtergrond van
het arbeidsrecht. Zij ontspringen aan het
probleem van de werkloosheid en de gevol
gen, welke dit machtige probleem heeft.
Zij wijzen niet meer slechts op de staats
macht en op de vrije collectieve krachten,
waarop de ontwikkeling van het arbeids
recht tot nu toe berustte, maar daarboven
uit op een gemeenschap van Staten, voor
welke het werkloosheidsprobleem wordt
tot een gemeenschappelijk economisch
probleem. Na te gaan, wat hiervoor ver-
eischt is, welke pogingen aangewend
worden en wat daarvan de werkelijke be
teekenis is, aldus besloot spr., is in 't bij
zonder een nieuwe taak van de rechts
sociologie van het arbeidsrecht en van
haar de practische rechtsevolutie dienend
streven.
PROF. WEIGELT OVER DE
OPGRAVINGEN IN HET GEISELDAL.
Op uitnoodiging van de Organisatie van
Natuurphilosophische en Technologische
Faculteiten in Nederland zal prof. dr. J.
Weigeit'uit Halle a. d. Saaie in ons land
een zestal voordrachten houden over:
„Was bedeuten die Geiseltalforschungen
der Martin Luther-Universitat Halle-Wit-
tenberg für die Naturwissenschaften?"
o.a. op 17 Febr. a.s. in Leiden.
Prof. dr. C. H. Edelman m.i. uit Wage-
ningen schrijft ons hierover het volgende:
Vele vrienden van de natuurwetenschap
zullen met belangstelling de voordrachten
van prof. dr. Johannes Weigeit uit Halle
over de opzienbarende fossielvondsten in
het Geiseldal tegemoet zien. Immers, deze
vondsten in eocenen bruinkool vertegen
woordigen in verschillende opzichten
unieke verhoudingen, die den onderzoe
kers in staat stellen een zeer volledig
oekologisch-biologisch beeld te ontwerpen
van de levenswereld van een tropisch
mocrasbosch van omstreeks 35 005 000
jaar geleden. Behalve een rijke oncst aan
nieuwe soorten van uitgestorven dieren is
in het bijzonder merkwaardig de uiterst
volledige conservatie van planten en die
ren, waardoor het mogelijk is, het leven en
sterven van de aangetroffen organismen
te begrijpen. Zoo is het chlorophyl in blad-
resten bewaard gebleven, insectenlarven
met darminhoud .spierweefsel en huidres-
ten van kikvorschen. hagedissen en zoog
dieren zijn aangetroffen. Half uitgebroede
eieren van krokodillen en slangen stellen
ons in staat, de anatomie van de em
bryo's te bestudeeren.
Vele zoogdieren blijken In dit moeras
bosch van dorst te zijn omgekomen, het
geen Weigeit kon afleiden uit de houding
van de hals van de cadavers en uit het
optreden van vliegenlarven in de skelet-
deelen, waaruit blijkt, dat de dieren op
het droge zijn omgekomen. Visschen met
stuifmeel van boomen in hun kieuwen
moeten eveneens op het land uitgedroogd
zijn. Ook parasiten van plant en dier zijn
verzameld, zoowel schimmels als insecten.
Gewoonlijk worden dergelijke zeer be
langrijke vondsten pas na vele jaren aan
het groote publiek bekend. Alle graafwer
ken in het Geiseltal zijn echter eerst in
(Ir laatste vijf iaar verricht, waarbij zeer
groote mo"Wikheden moeste" worden
overwonnen. Het enorme materiaal, waar
onder alleen reeds 600 resten van zoog
dieren, is in een speciaal Museum te Halle
ondergebracht.
DE LEIDSCHE IJSBAAN.
HEDENAVOND VERMOEDELIJK
GEOPEND.
Naar wij vernemen is de toestand van
de baan der Leidsche IJsclub momenteel
van dien aard, dat het bestuur voornemens
is bij aanhoudende vorst, de baan heden
avond tegen acht uur voor het publiek
open te stellen.
De bekende bordjes op de trams zullen
om dat tijdstip aan geven, of aan dit voor
nemen uitvoering is gegeven.
HOOGHEEMRAADSCHAP VAN
RIJNLAND.
Bij de gisteren te Nieuw-Vennep gehou
den herstemming tusschen de heeren J.
Blom en J. van Reeuwijk, beiden te Haar
lemmermeer voor de verkiezing van een
hoofdingeland-plaatsvervanger voor het
zevende district van het Hoogheemraad
schap van Rijnland, is laatstgenoemde
gekozen met 428 stemmen.
De heer Blom verwierf 208 stemmen.
EEN KOUD BAD.
Gisteravond te circa kwart over acht is
de 17-jarige wielrijdster C. van H.. wonen
de aan den Oude Rijn, doordat het stuur
van een onbekend gebleven wielrijder haar
raakte, in het water van den Oude Rijn
gereden.
De 42-jarige groentenhandelaar H. Mank
wonende in de Hooglandsche Kerksteeg,
sprong geheel gekleed te water en bracht
het meisje behouden op den kant.
BINNENLAND.
Koningin en Prinses naar Silezië. (Bin
nenland, 3e Blad).
Dr. Colijn over het Defensiefonds. (Par
lementair Overzicht, 2de Blad).
Inaugureele oratie van prof. dr. H. Sinz
heimer als bijzonder hoogleeraar te Lei
den. (Stadsnieuws, le Blad).
Geschut, dat nooit werd opgesteld; ver
klaringen van minister Colijn. (Binnen
land, 3e Blad).
Ingediend is een wetsontwerp inzake
bescherming van in het wild levende vo
gels. (Binnenland, 3e Blad).
Herdenking der Doleantie te Amsterdam!
(Kerk en School, 3e Blad).
Branden te Kerkdriel; 19 personen dak
loos geworden. (Gemengd, 4e Blad).
De Olympische Winterspelen; Maxi©
Herber en Ernst Baier (Duitschland) win
nen het kunstrijden voor paren. (Sport,
3e en le Blad).
BUITENLAND.
De Fransche socialisten-leider Leon
Blum door royalisten mishandeld. De Ac
tion fran^aise en de Camelots du Roi ont
bonden. (4e Blad).
Naar de vorming van een coalitie-kabi
net in Griekenland. (Buitenland, 3e Blad)
Een nieuwe Bijbelvertaling ïn Duitsch
land in Nazi-geest. (Buitenland, 3e Blad).
Een brand ïn China eischt 150 slacht
offers. (Buitenl. Gemengd 4e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
DOOFSTOMMENVEREENIGING
„DE SLEUTELSTAD".
Onder groote belangstelling heeft de
trekking plaats gehad van de verloting
ten bate van de Doofstommenvereen. „De
Sleutelstad", hetgeen geschiedde in de
groote zaal van het café van den heer J.
v. Meizen, N. Beestenmarkt 13, welke hier
voor vrijwillig beschikbaar was gesteld.
Te ongeveer halfnegen werd de avond
geopend door den heer D. Daniëls, voorz.,
die de aanwezigen van harte welkom
heette. Daarna sprak de adviseur der ver-
eeniging de heer L. Hermans eenige
woorden tot de aanwezigen en bracht
allen hartelijk dank, vooral de winkeliers,
die hebben mede gewerkt aan het slagen
der verloting. Ook wekte hij allen op de
Vereen, geldelijk te steunen door donateur
of donatrice te worden.
Hierna werd overgegaan tot de trekking
welke onder toezicht van de politie stond.
RECLAME.
8690
aas i>6m
