Noodlottige brand te Amsterdam.
76*te Jaargang
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1936
No. 23274
Officieele Kennisgevingen
STADSNIEUWS.
Drie volwassenen en. vijf kinderen omgekomen.
Leidsche IJsclub
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
figehtschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
,yan 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
/lD ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.l
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR
DE OPENBARE BEWAARSCHOLEN.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter kennis van belanghebben
den, dat aan de Openbare Bewaarscholen
aan
de Gortestraat,
de Atjehstraat en
het Elisabethshof,
tot en met 15 Februari e.k. gelegenheid
bestaat tot het doen inschrijven van leer
lingen en wel des voormiddags van kwart
vóór negen tot half tien uitgezonderd
Woensdags en Zaterdags des namiddags
van kwart vóór twee tot kwart na twee
uur.
De kinderen moeten op 1 Maart a.s. den
leeftijd van 4 jaar hebben bereikt.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
Leiden, 8 Februari 1936.
8488
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR
OPENBARE LAGERE SCHOLEN.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter kennis van belangheb
benden:
le. dat tot het doen inschrijven van
leerlingen voor de toelating, met Maart
a.s., tot de openbare lagere scholen op
't Schuttersveld, aan de Duivenbodcstraat,
aan de Haverstraat, aan de Paul Kruger-
straat, aan den Zuidsingel, aan de Medusa
straat en aan de Vrouwenkerksteeg, gele
genheid zal worden gegeven aan die scho
len tot en met 15 Februari e.k., dagelijks
van des voormiddags half negen tot ne
gen uur en op Maandag, Dinsdag, Donder
dag en Vrijdag bovendien van half twee
tot twee uren des namiddags;
2e. dat bij de inschrijving het bewijs
van geboorte-inschrijving moet worden
getoond;
3e. dat de kinderen vóór 1 April a.s.
den leeftijd van zes jaar moeten hebben
bereikt.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
Leiden, den 8en Februari 1936. 8439
TERAARDEBESTELLING VAN
CONTROLEUR H. LAMBOO.
Hedenmorgen vond onder groote be
langstelling op de R.K. begraafplaats aan
de Zijlpoort de teraardebestelling plaats
van wijlen den beer H. Lamboo, controleur
der plaatskaarten op het station H.S.M.
alhier. Na den rouwdienst in de R.K. kerk
op den Heerensingel, welke door alle
spoorwegambtenaren en het stationsper
soneel, dat niet door dienst verhinderd
was, werd bijgewoond, werd de lijkkist
door 8 controleurs in uniform naar de lijk
koets gedragen. Nadat namens den sta
tionschef en het stationspersoneel een
krans aan de koets was gehecht, stelde al
het stationspersoneel en de afdeeling van
de R.K. Spoor- en Tramwegvereeniging
„St. Raphael", met den voorzitter den heer
Naber en geestelijk adviseur, zich met om
floerst vaandel achter de koets op en ver
trok de droeve stoet naar de begraaf
plaats. waar de kist door collega's in uni
form grafwaarts werd gedragen. Na de
ibeaarding door den geestelijk adviseur
werden door allen bloemen in het open
graf gestrooid. Een familielid dankte voor
de bewezen laatste eer.
ERSTIGE STAGNATIE IN DEN
TREINENLOOP LEIDEN—GOUDA.
Gistermiddag ongeveer drie uur is weer
ernstige stagnatie in den treinenloop
GoudaLeiden ontstaan doordat even
vóór het vertrek van motortrein 3817 vlak
bij de Gouwebrug de as van het rijtuig
brak en dit ontspoorde. Doordat de trein
niet meer verder kon, werd de lijn (en
het spoor) geheel versperd. Dientengevolge
moesten de reizigers in beide richtingen
daar ter plaatse overstappen, waardoor
een ernstige stagnatie in den dienst
GoudaAlphen aan den RijnLeiden
ontstond.
Nadat de ongevallenwagens het rijtuig
■hadden weggesleept, was de dienst tus-
schen GoudaLeiden weer spoedig nor
maal. Op dezen trein deed toevalligerwijze
dezelfde wagenvoerder dienst, wien on
langs eenzelfde ongeluk bij Hazerswoude
trof.
Omstreeks 2 uur hedennacht is te Amsterdam, door het
omvallen van een petroleumkachel, brand uitgebroken in de perceelen
O. Z. Achterburgwal 9 en Zeedijk 88, die aan de achterzijde met
elkaar in verbindngi staan. Beide panden zijn geheel uitgebrand.
Drie volwassenen en vijf kinderen zijn in de vlammen omgekomen.
Gered werden drie volwassenen en een kind, doch zij hebben zeer
ernstige verwondingen bekomen.
(Men zie voor nadere bijzonderheden pag. 4 van het 3e Blad)
WAT IS DE KERK?
Lezing van dr. De Wilde voor
„Protestantsch Nederland".
De tooneelopvoeringen der „Vadertje
Langbeenclub" op 3 en 24 Januari j.l. ten
bate van de Chr. Wijkvereeniging „Staal-
iwijk" hebben opgebracht totaal f. 416.74Vï
,(t.w. 3 Jan. f. 136.49'/!, 24 Jan, f. 280.25).
Voor de afd. Leiden van „Protestantsch
Nederland" sprak gisteravond in het wijk-
gebouw „Rehoboth" dr. W. J. de Wilde.
Herv. pred. te Den Haag, over: „Wat is de
Kerk?"
De samenkomst, welke goed bezocht
was, werd door ds. J. de Wit met Schrift
lezing van een gedeelte uit Efez. 4 ge
opend. waaraan hij een kort inleidend
woord verbond.
Dr. De Wilde, die hierna het woord
verkreeg, zeide te willen spreken over de
Kerk in het algemeen en over de Kerk als
een bepaald instituut en over de verhou
ding van de groote Katholieke (alge-
meene) Kerk en het instituut als open
baring van de Kath. Kerk in deze wereld.
Het lichaam van Christus zal zich moe
ten openbaren in deze wereld. De Kerk
openbaart zich in haar ambten, sacra
menten, woord en het geloof van haar
leden.
Bij de verdere uitwerking van zijn on
derwerp stond spr. achtereenvolgens stil
bij de eenheid, de heiligheid, de katholici
teit en de practijk der Kerk, die de moe
der der geloovigen, de draagster van het
Woord is. Wie dus de Kerk veracht, ver
acht ook het Woord.
Wij als protestanten, stellen ons ver
trouwen niet op de Kerk, maar op Chris
tus, dit in tegenstelling met de Room-
schen, die het willen laten voorkomen, dat
z ij alleen recht hebben om te spreken van
„de" Katholieke Kerk. Katholiek (alge
meen), aldus spr., komt ook zeker ons als
protestanten toe. Dit woord zullen wij bij
lezing der geloofsbelijdenis dan ook
steeds bezigen. Tegenover dit woordge
bruik staan wij als protestanten nog veel
te onwennig.
Het ideaal van ons zal blijven de een
heid aller geloovigen in het eene insti
tuut: de Kerk. Een afwijking van dit
ideaal is een gevolg der zonde. Geen vrede
zullen wij dan ook mogen hebben met
de pluriformiteit der Kerk.
In verband met de eenheid staat ook de
heiligheid der Kerk. welke heiligheid wij
belijden, omdat de Kerk het lichaam van
Christus is. De Kerk is een Kerk, des Ver-
bonds, omdat God zich richt in den weg
des Verbonds tot het volk. Een duidelijk
onderscheid zullen wij maken tusschen de
ware en valsche Kerk. De ware Kerk is
die, welke het Evangelie van Jezus Chris
tus predikt en de sacramenten bedient.
Sprekende over de kerkelijke tucht zeide
spr., dat deze tucht niet meer tot zijn
recht komt. Wij hebben meer een groeps-,
dus eigenlijk een willekeurige-tucht. Ab
normaal is in dit opzicht de toestand in
Protestantsch Nederland. Alle kerkinstitu-
ten zitten hiermede.
Na het zingen van Gez. 69 25 en 6
sprak dr. De Wilde over de katholiciteit
der Kerk. De Kerk, die algemeen zal zijn,
brengt, bewaart en oefent invloed door het
Woord. In en door het Woord zal zij op
bouwen en bewaren en door de inwendige
kracht van het Woord de wereld overheer-
schen. Christus zal daarbij zijn het mid
del- en uitgangspunt en doel. De heer
schappij des Woords, niet der Kerk, zij de
katholiciteit der Kerk. Dit Woord, de ken
nis des Heeren, zal de wateren bedekken
en alom heerschen. Dan is dit niet een
algemeenheid zooals bij Rome, waar alles
over de geheele wereld onderworpen moet
ziin aan de hiërachie en aan den paus.
Bij de practijk der Kerk. het ambt en
de ambsdragers besprekend, wees dr. De
Wide er op, dat het ambt in de Kerk een
bedienende en niet een heerschende macht
is. De ambtsdragers zijn vertegenwoordi
gers van Christus op aarde, zij zullen de
gemeente dienen.
Ernstig zullen wij waken voor ambts
aanbidding en -vergoding, want anders
worden Wij de valsche kerk. Voorts ook
voor ambtsverwerping, want dan krijgen
wij de secten-kerk.
Wij zullen ons, aldus eindigde spr., daar
om bezinnen op onze protestantsche roe
ping en zoo komen tot protestantsch
kerkbesef.
Dr. De Wilde eindigde met dankzegging,
waarna nog gezongen werd Gez. 156 1.
GODSDIENSTOEFENINGEN IN HET
MORSCHWEGKWARTIER.
Vanwege de Ned. Herv. Gem.
Naar wij vernemen zal met ingang van
Donderdag 20 Februari en vervolgens
iederen Donderdagavond in het gymna
stieklokaal van de Chr. School aan den
Hooge Morschweg vanwege de Ned. Herv.
Gemeente een godsdienstoefening worden
gehouden. In deze diensten, die om acht uur
aanvangen, zullen om beurten de her
vormde predikanten voorgaan. Tot de in
stelling van een en ander is men overge
gaan in verband met het feit, dat voor
velen en vooral zij, die slecht ter been
zijn de afstand naar een der kerkge
bouwen op den Zondag te ver is.
DE OPHEFFING KEURINGSDIENST
VAN WAREN.
Bij Kon. Besluit van 24 Jan. j.l. wordt
met ingang van 1 Maart a.s., de bestaande
verdeeling van het land in keuringsge-
bieden o.m. in dier voege gewijzigd dat
het keuringsdistrict Leiden bii het gebied
van andere keuringsdiensten wordt ge
trokken. Ondanks de door B. en W. aan
gewende pogingen om den keuringsdienst
van waren in deze gemeente te behouden,
zal derhalve die keuringsdienst met in
gang van laatstgenoemden datum ophou
den te bestaan en zal eveneens met in
gang van genoemden datum aan het per
soneel van dien dienst wegens opheffing
van zijn betrekking eervol ontslag moeten
worden verleend.
Hoewel deze gang van zaken èn voor de
gemeente èn voor het aan den dienst ver
bonden personeel ten zeerste is te betreu
ren. dient daarin uiteraard thans te wor
den berust.
Het ontslag van den Directeur-Schei
kundige en de Assistente moet door den
raad plaats hebben.
Met betrekking -tot het ontslag van het
overige personeel zijn bereids de noodige
maatregelen genomen en het personeel,
voor zoover niet op arbeidsovereenkomst
werkzaam, kan aanspraak maken op
wachtgeld.
MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE
LETTERKUNDE.
Lezing over Ceylon.
Op de gisteravond alhier gehouden ge
wone maandvergadering van de Maat
schappij der Nederlandsche Letterkunde
heeft prof. dr. L. Knappert gesproken over:
Hollandsche herinnerigen on Ceylon. Ter
inleiding zeide hij eerst iets over de rijke
archivalia uit den Compagniestiid daarna
over het tijdperk van "het Nederlandsche
bestuur op het eiland. 16381796. Om den
handel heeft de compagnie ook Ceylon
onder haar vlag gebracht. Spr. verhaalde
over het burgerlijke bestuur, de gouver
neurs. de kerken en scholen, waaronder
de bloeiende seminaria. Hij vermeldde den
arbeid van Philippus Baldaeus in Jaffna-
patnam. den geleerden predikant en
schrijver. Daarna voerde hü zijn gehoor
door Colombo met talrijke herinneringen
aan den Nederlandschen tijd: dan naar
Jaffna waar zich nog het oudste Neder
landsche kerkgebouw op Ceylon (1706. de
Wolvendaalsche kerk te Colombo is van
1749) bevindt en het koningshuis, eens
gouverneurswoning vervolgens naar Galle
met de kerk van 1754. voor de restauratie
waarvan in 1927 ook uit ons land werd
bijgedragen; naar Matara, waar de Hol
landsche kerk van 1767 nog een van de
voornaamste gebouwen is: voorts naar
Batticaloa. naar Trinkomalie met de ge
denkzuil voor de arme Francina van
Reede: eindelijk naar Negombo. Ten slotte
handelde sDr. uitvoerig over de Burghers,
van Nederiandsch Ceylonsch bloed; over
het Romeinsch-Nederlandsche recht wel
verminkt, maar niet vernietigd: over onze
taal waarvan nog veie sporen in het Por-
tugeesch van de ambachtslieden te vinden
zijn. De beroemde waterwerken tusschen
Negombo en Kalatura. thans vervallen,
zi.in van Meder'andschen oorsprong. Wat
aan Enselsche schrijvers uit vroeger tijd
opviel was dat geen enkele godsdienst
vervolgd werd en wij vrij waren van voor-
oordeelen over ras en kleur.
De lezing werd met lantaarnplaatsjes
toegelicht.
De ijslaag op de baan der Leid
sche IJsclub had hedenmorgen
een dikte bereikt van 3 a 4 c.M.
Bij aanhoudende vorst bestaat de
mogelijkheid, dat de baan mor
genochtend wordt opengesteld
voor kinderen.
LEIDSCHE CHR. BESTURENBOND.
Inrichting en werkwijze van de organen
van den Staat.
In de vergadering van den Studiekring
van den Leidschen Chr. Besturenbond,
welke in het gebouw Patrimonium was be
legd. sprak de heer A. Knetsch over: „De
inrichting en werkwijze van de organen
van den Staat".
Deze samenkomst, die onder leiding
stond van den voorzitter van den Chr.
Besturenbond, werd op de gebruikelijke
wijze geopend, waarna de heer Knetsch
direct het woord verkreeg.
Spr. behandelde allereerst het begrip
Staat. De ontwikkeling der menschheid is
tegelijk de ontwikkeling der gemeen
schap. Drie elementen zijn er noodig voor
de vorming van een staat: een volksge
meenschap, een grondgebied en een over
heid. Een nomadenvolk vormt geen staat,
want het eigen grondgebied ontbreekt.
Israël in Egypte b.v. vormde nog geen
staat.
Het gezag berust bij de overheid. Naar
christelijke opvatting ligt de, rechtsgrond
van het gezag bij God.
Wijlen prof. Krabbe zei: het recht is
souverein. De staten zijn rechtsdragers.
In deze gedachte, aldus spr., is veel dat
ons aantrekt. Rousseau zocht den oor
sprong van het Staatsgezag in een over
eenkomst tusschen overheid en onder
danen. Het volk is volgens hem de souve-
reine drager van het gezag.
Na een bespreking van de staatsvormen
der ons omringende landen volgde een
uiteenzetting van de historische ontwik
keling van den Nederlandschen staat en
het ontstaan van het Nederlandsche volk.
Breedvoerig besprak de inleider vervol
gens de organen van de Nederl. Staat.
De Koning is het hoofd van den Staat.
Hij regeert overeenkomstig de Grondwet.
Bij hem berust de uitvoerende macht.
In de Grondwet van 1814 was bepaald
de Sta ten-Generaalhoe deze er kwamen,
toonde spr. nader aan.
Aanvankelijk hadden we een beperkte
monarchie. Ook de kwestie van de veree-
niging der Noordelijke en Zuidelijke Ne
derlanden werd belicht.
Na de afscheiding van België volgde
herziening van de Grondwet in 1844.
Thorbecke ijverde zeer voor de herzie
ning van de Grondwet, die in 1848 tot
stand kwam. De verkiezing van de leden
van de le Kamer heeft plaats door de
leden van de Prov. Staten en ze bestaat
uit 50 leden. De 2e Kamer heeft 100 leden.
De verkiezing der leden van de 2e Ka
mer geschiedde aanvankelijk volgens de
Kieswet van 1850. Het aantal kiezers was
beperkt tot hen die een bepaald bedrag
directe belastingen betaalden. De Kieswet
1895 bleef tot 1896 in stand. In hoofdzaak
bestaat deze Wet thans nog. Een wijziging
van de Grondwet in 1917 bracht ons het
algemeen kiesweht.
De werkwijze van de beide Kamers
toonde spreker daarna aan.
Wetsvoorstellen komen in de le en 2e
Kamer aan de orde, eerst nadat de Raad
van State advies aan de regeering heeft
uitgebracht.
De ministers, door den Koning benoemd,
zijn verantwoordelijk.
Naast de wetten staan de Algemeene
maatregelen van Bestuur.
Bij de voorbereiding van wetten van
socialen aard, verleent de Hooge Raad van
Arbeid advies. In dezen H. R. is ook de
vakbeweging vertegenwoordigd.
Tijdgebrek noopte spr. af te zien van
breedvoerige beschouwingen over de be
voegdheden van de Provinciale Staten in
de Gemeenten.
Een breedvoerige bespreking van ver
schillende onderdeden van het onderwerp
volgde op deze inleiding.
Nadat de voorzitter nog enkele belang
rijke mededeelingen voor de volgende
vergaderingen had gedaan, volgde slui
ting op gebruikelijke wijze.
BINNENLAND.
Herdenking van den 361sten stichtings
dag der Leidsche Universiteit. (5e Blad).
De geschiedenis van de Leidsche Studen
tensociëteit „Minerva" (4e Blad).
Leidsche huisvrouwen over het dienst-
bodenvTaagstuk (6e Blad).
Vreeselijke brand te Amsterdam; 8 doo-
den en 4 zwaargewonden, (r*e en le Blad).
Het jubileum van het Verbond vait
Nederl. Werkgevers; een feestmaaltijd en
een toespraak van dr. Colijn. (Binnenland,
3e Blad).
Minister De Graeff over onze buitenl.
politiek (Binnenland, 3e Blad).
Ons parlementair overzicht (3e Blad).
Bij een brand te Didam is een 21-jarig
meisje in de vlammen omgekomen.
(Gemengd, 3e Blad),
De wet op opruiming en uitverkoopenj
een nadere uiteenzetting. (5e Blad).
De Olympische Winterspelen; bezoek van
H.K.H. Prinses Juliana aan Garmisch
(Sport, 4e en le Blad).
DE BEHANDELING DER BEGROOTING.
Ter kennis van de leden van den Ge
meenteraad is gebracht, dat de vergade
ring van den Raad, waarin de begrooting
voor het jaar 1936 aan de orde zal worden
gesteld, zal aanvangen op Maandag 17
Februari a.s., des namiddags te twee uur.
en, zoo noodig, zal word»n voortgezet: op
Maandag 17 Febr., des avonds te 8 uur;
op Dinsdag 18 Febr., des namiddags te
2 uur en des avonds te 8 uur; op Woensdag
19 Febr des namiddags te 2 uur; op Don
derdag 20 Febr., des namiddags te 2 uur
en des avonds te 8 uur; op Vrijdag 21 Febr.
des namidd, te 2 uur en des avonds te 8 u.
BUITENLAND.
Nieuwe diplomatieke besprekingen in
't vooruitzicht. (Buitenland, le Blad).
Nieuwe dreiging in het Verre Oosten.
(Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
INBRAAK.
Gisteravond te kwart over negen wilde
de zoon van den winkelier P. aan de
Maarsmanssteeg het licht gaan dooven in
den aan de overzijde liggenden winkel. Hij
stond echter voor een gesloten deur. waarop
de knip zat. Hij waarschuwde onmiddellijk
zijn vader, waarop zij ontdekten, dat men
zich toegang had weten te verschaffen
door middel van opensluiting. Uit de cassa
was een bedrag van f. 5.ontvreemd, ter
wijl 3 koffertjes, die door de insluipers ge
vuld waren met taschjes, gereed stonden
om meegenomen te worden. De inslui-
per(s) zijn dus waarschijnlijk in hun be
drijf gestoord.
De politie stelt een onderzoek in.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
J. van Leeuwen Lzn. (John. van Leeu
wen), Hoofdstraat 314, Sassenheim. Bloem-
bollenkweekerij en -handel. Eigenaar: J.
van Leeuwen, Sassenheim.
Opheffing:
P. J. Lustigheid en Zonen, Oude Vest 89,
Leiden. Electr. timmerfabriek, zagerij en
schaverij.
o
EXAMENS PONTSCHOOL.
Voor het examen steno-typen in de Ned.
Taal (130 lettergr. per minuut), afgenomen
door den Alg. Stenografen-Bond op 20
Jan. j.l., slaagden:
de dames mr. J. A. E. v. Buuren, A. Pro-
vily, A. Straatman, S. A. Troost en de heer
H. W. Spoor.
Voor kantoorstenograaf in de Ned. taal
(130 lettergr. per minuut): mej. B. Muys.
Idem voor steno-typen in de Engelsche
taal: mej. M. H. P. den Boesterd, Oegst-
geest.
Voor machineschrijven diploma B (ten
minste 120 regels per uur)de dames A. M.
Buys, H. Bijlstra, M. A. Cramer, W. J. v.
Denderen, M. J. Labree, S. Ladan, J. Pere
boom, Sassenheim, H. A. Rooyakkers,
Oegstgeest, M. v. d. Sterre, Koudekerk a.
d. Rijn, J. de Tombe en de heeren H. B.
v. Gelder, O. J. F. H. Haspsrs, Koudekerk
a. d. Rijn. G. Hoek, Katwijk aan Zee, B. v.
d. Nouland, Voorhout, P. v. d. Schaaf, Lisse
A. Schoonenberg, Katwijk aan Zee, N. A.
Verboog, E. F. Zwartelé, Roelofarendsveen.
Waar geen woonplaats is vermeld, is
deze alhier.
Allen werden opgeleid door de Pont-
school, Steenschuur 14, alhier.
CARNAVAL „NUT EN VERMAAK".
Het bestuur van „Nut en Vermaak"
zendt ons het jaarlijksche carnaval-
nummer in verband met het telkenjare
terugkeerend carnavalsfeest, dat ditmaal
op 22 Februari a.s. zal worden gevierd.
Verschillende humoristische schetsjes
brengen den lezer bereids in de ge-
wenschte stemming, terwijl men er tevens
tal van gegevens betreffende het feest
zelf in kan vinden Het za! tot onderwerp
dragen „Schots en scheef", zoodat men bij
de keuze van d- carnavalscostuums zijn
fantasie den vrijen teugel kan laten.
Het bestuur heeft er verstandig aan ge
daan om de toegangsprijzen aan te passen
aan de tijdsomstandigheden.