De Britsche Monarchie
Help Uw Nieren
76*le Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 1 Februari 1936
Derde Blad
No. 23268
De toekomstige belasting op reizen naar het buitenland.
De fiscus-poliep vindt een nieuwe prooi,
Edward VIII als Prins van Wales.
BÖITENL, WEEKOVERZICHT
Door Wickham Steed, den bekenden Engelschen journalist.
EN DE WERELD GAAT VOORT
Met groote praal en onder Innige deel
neming van gansch de wereld, het heele
Engelsche rijk natuurlij kin de eerste plaats,
is het stoffelijk overschot van koning George
te ruste gelegd. Koning Edward heeft zijn
taak aanvaard! En al moge hij diep onder
den indruk zijn geweest van den zwaren
slag, die zijn Huis en zijn land trof, hij
heeft zich direct moeten instellen op de
zware taak, die nu op zijn schouders is
komen te rusten. Van de zoo diep droeve
gebeurtenis als het naar zijn laatste rust
plaats geleiden van een algemeen bemind
■vorst is toch tegelijkertijd gebruik gemaakt
tot het houden van politieke besprekin
genZoowel de koning als zijn minister
van buitenl. zaken. Eden, heeft deze gele
genheid niet laten voorbij gaan! Tot de
voornaamste geraadpleegden behoorden de
nieuwe Fransche minister van buiten], za
ken Flandin, zijn Duitsche collega Von
Neurath en den Russischen volkscommis
saris Litwinof, om van mindere goden tls
Titulescu etc. maar niet te spreken. Het
doet weer eens fel uitkomen, dat, er moge
geschieden wat wil, het leven niet stil
blijft staan, doch verder schrijdt, over al
les heen
En er is reden genoeg tot overleg! Alle
geruchten over een minder vaste houding
van den Duce ten spijt, laat zich toch,
helaas, nog altijd niet zien, hoe uit de im
passe is te geraken. Dat de geruchten over
een meer mildere stemming bij Mussolini
niet geheel bezijden de waarheid waren,
schijnt men veilig te mogen aannemen. En
er was ook alle reden toe, want de Italia
nen mogen in het Zuiden dan een mooie
overwinning hebben behaald op de troe
pen van Ras Desta, een beslissing houdt
dit geenszins in en al trachten Italiaan-
sche berichten het nu ook voor te stellen
alsof Addis Abeba ernstig wordt bedreigd,
dit is nog toekomst-muziek, die niet be
antwoordt aan het accoord van het oogen
blik. Men versta ons goed, gevaar kan
voortkomen uit den gang van zaken te
velde voor de Abessijnen, doch direct aan
wezig is dit nog niet.
In officieele Italiaansche mededeelingen
verwacht men zelfs spoedig den geweldigen
regenval, die alle actie van Italiaansche
zijde zal lam slaan! Dientengevolge is zelfs
de vraag gewettigd, of het zoo ver door
dringen op Abessijnsch gebied als GO K.M.
ten Noorden van Neghelli niet eerder een
gevaar dan een voordeel is, want over een
afstand van circa 300 K.M. zal nu een in
tense intendance-dienst moeten worden
ingericht en een half jaar worden volge
houden; alle moeilijkheden, daarbij te
overwinnen, lijken bijkans onoverkomelijk!
En welk een financieel offer zal een half
jaar oorlog zonder mogelijkheid van ope-
reeren vragen! Italië bloedt er financieel
aan dood, aan dit avontuur, is van meer
dan één zijde gewaarschuwd!
Niettemin heeft de Duce voor den mi
nisterraad nog eens zijn onverzettelijkheid
gedemonstreerd; Abessynië zou en moest
bukken! Een rede voor het binnenland be
stemd, zal men wellicht opmerken. Juist,
maar niet vergeten moet worden, dat ook
het buitenland er rekening mede zal heb
ben te houden en de kans om te interve-
nieeren er allesbehalve gemakkelijker op
ls geworden.
Bovendien is er voor Italië in Frankrijk
toch wel iets veranderd door de regeerings-
wisseling! De tengevolge van den dood van
den Engelschen koning uitgestelde regee-
ringsverklaring van het kabinet Sarraut
getuigt reeds daarvan. Al wordt wel gezegd
dat de buitenlandsche politiek in groote
lijn zal worden voortgezet, er vallen toch
kleine nuanceeringen te beluisteren die
hierop neerkomen, dat de band met Enge
land nauwer zal worden aangehaald, het
geen nimmer ten voordeele van Italië kan
zijn! Laval was gebonden, Flandin is het
niet.
Zonder onverwachte gebeurlijkheden
mag men het kabinet Sarraut veilig reke
nen tot na de verkiezingen, waarvoor de
juiste datum nog niet is bepaald, dus in elk
geval voor enkele maanden. Juist de maan
den, die zullen moeten beslissen of voor
den regentijd in Abessynië een oplossing
mogelijk zal zijn, ja dan neen!
Nieuws bracht de verklaring van het
kabinet Sarraut overigens niet en even
min ds dat te zeggen van de rede van Hit-
Ier bij de herdenking van dén derden ver
jaardag van het aan de macht komen van
het Nationaal-Socialisme in Duitscliiand,
zij het eerst nog gedeeld met von Papen en'
Hugenberg die echter vrij spoedig over
boord werden gezet. Hitier betuigde nog
eens Duit-schland's oprechten vredeswil,
mits men niet raakt aan de Duitsche eer,
welke laatste beperking een eenigszins
rekbaar begrip mag heeten. Er liepen den
iaatsten tijd geruchten, dat Duitsdhland
evenals met zijn herstel van het leger, de
wereld voor een fait accompli wilde stel
len inzake opheffing van de gedemilitari
seerde Rijnland-zóne, hoewel de verplich
ting daartoe behalve in het afgedwongen
.vredesverdrag van Versailles ook vrijwillig
was aanvaard bij het Locarno-pact. Deze
geruchten hebben in ieder geval zoo'n
schijn van waarheid gehad, dat zoowel
Frankrijk als Engeland het de moeite
waard hebben gekeurd er naar te infor-
rneeren en te waarschuwen! Momenteel
mag men dientengevolge zoo Duitschlana
inderdaad dergelijke plannen heeft ge
koesterd, deze weer van de baan rekenen.
Wel schijnt zeker te zijn, dat dit jaar weer
ens een plebisciet zal worden gehouden.
Vorig jaar heeft het nationaal-socialisme
trots beloften, daarvan afgezien, hetgeen
reden te meer is, dat dit jaar weer zulk
een volksstemming zal worden gehouden.
Officieel is daaromtrent nog wel niets be
kend, doch de eerste berichten hebben
toch hun wog naar de openbaarheid g.'-
vonden. Het heet, dat nu aan het volk zal
worden voorgelegd de vraag: meent gij
niet. dat Duitsc'nland weer ko'.cniën moet
krijgen? Het antwoord op die vraag is
duidelijk! Bijkens unaniem zal het Duit
sche volk daarvoor kunnen stemmen, zoo-
dat het nationaal-socialisme. dat niet te
vreden is met een meor.icheid van 70 oi
zeifs 75%, weer kan schermen met een
overweldigend meerderheidscijfer. In hoe
verre dit plebisciet practische gevolgen kan
hebben
De verkiezingen in Griekenland hebben
onomstootelijk bewezen, hoezeer het ge-
wenscht was, dat er een samenbindende
macht kwam, dip de partijtwisten kan be
ëindigen. Voor de zooveelste maal heeft
feitelijk geen der partijen alleen een
meerderheid, al is de partij van Venizelos,
dus eigenlijk de repubhkeinsche, de sterkste
in verhouding. Maar 't kan verkeeren, de
liberalen zijn nu krachtige voorstanders
Rudyard Kipling, die achtenveertig uur
voor zijn vriend. Koning George V, stierf,
heeft ruim dertig jaar geleden de kern
van de Britsche monarchie in acht regels
vastgelegd. Hij constateert daarin: Alles
wat wil aan vrijheid bezitten, alles, wat
we gebruiken en weten, hebben onze va
deren lang geleden voor ons verworven.
Oude rechten die even onopgemerkt als
de adem. welke wij inhalen tot ons waren
gekomen werden tot wet zonder dat
iemand er zijn toestemming voor gegeven
had. Lans en fakkel opstand staal en de
ganzenveer ontrukten den Koning deze
rechten langzamerhand volkomen. Totdat
tenslotte onze vaderen, na bloedige jaren,
vaststelden, hoe de Koning een der onzen
en de eerste onder zijn gelijken is
der monarchieJuist in deze periode,
dat over het nieuwe bewind moet worden
beslist, is onverwachts heengegaan de
man. die koning George's terugkee' heeft
ccoigezet, doch door zijn drijven een ge
vaar was geworden voor de herstelde mo
narchie! De dood van generaal Kondylis
kan misschien mede louterend werken in
het oude Hellas, dat meer dan ooit naar
eenheid snakt.
Zaterdagmorgen den 18den Januari toen
Koningin Mary en haar gezin al reden
hadden te vreezen dat de uren van den Ko
ning geteld waren stuurde Koningin Mary
een telegram van deelneming van haar en
den Koning naar mevr, Kipling, waarin zij
zeide Wij zullen om hem rouwen, niet
alleen als een groot nationaal dichter,
maar ook als een persoonlijk vriend van
vele jaren".
Dit telegram en de vriendschap, die het
ons openbaart want Kipling heeft er
nooit over gesproken symboliseert de
verandering welke getreden is in de positie
van de Kroon sinds het einde van de
vorige eeuw. Kipling had Koningin Vic
toria beleedigd toen hil haar eens de
..Weduwe van Windsor" genoemd had.
Daarom weigerde zij hem tot „Poet Lau
reate" te bevorderen. Koning Edward VII
bewonderde den dichter in zekeren zin.
doch begreep weinig van hem. Koning
George V vereerde KiDling en deelde diens
gevoelens.
Koningin Victoria beschouwde haar on
derdanen haar Dominions haar leger en
vloot als haar persoonlijke bezittingen. Ko
ning Edward VII begon te beseffen, dat
hij en de Kroon tot de natie behoorden en
dat degene, die op den troon zit. de eerste
dienaar van het volk moet zijn. Koning
George aanvaardde en verheugde zich over
het proces, dat de monarchie geleidelijk
veranderde in een bezitting, in plaats van
den bezitter, van het volk. Koning Edward
VIII heeft gezworen zijn vader's voetstap
pen te zullen drukken. Hit volgt op in
een koninklijk ambt. dat de meest geëer
biedigde van alle Britsche openbare instel
lingen is geworden en dat in het geheele
Gemeenebest erkend wordt als vertegen
woordigende de hoogste moreele, politieke
en sociale waarde.
Pas zeven jaar geleden werd Koning
George toen hij van een zware ziekte
herstelde zich bewust van de diepte der
sympathie, welke zijn eenvoudige en eer
lijke plichtsvervulling als Eerste Burger in
aller harten teweeg had gebracht. Slechts
enkele maanden tevoren had hij er aan
getwijfeld of zijn arbeid werkelijk nut had
en hij had dien twijfel tegenover den
Eersten Minister kenbaar gemaakt. De
menigten, die zich dagelijks om het Buc-
kinghampaleis verzamelden om nieuws
over den koning te vernemen begonnen
de onzekerheid te verdrijven. De indruk
wekkende bewijzen van volksgenegenheid,
die hij en de koningin in Mei van het
vorig jaar gedurende de jubileumfeesten
ontvingen, brachten over hem en haar een
zoo groot geluk als zü nimmer tevoren
gekend hadden.
Koning Edward VHI kan het volkomen
buiten dien vroegeren twijfel van zijn
vader stellen ofschoon hii als monarch
altijd nog in ruimere mate het volksver
trouwen moet winnen dan hii als Prins
van Wales verwierf Hii had geen veiliger
stap in deze richting kunnen doen dan
hij deed op den eersten dag van zijn be
wind. toen hii beloofde de positie van zijn
RECLAME. 6561
Door hechte werking van de NIEREN kun! U lelt krijgen
van 'r nachtt moeien opstaan, Zenuwachtigheid, Pijn in
de Beenen, Duiseligheid, Verlier ven Energie, Krampen,
Branding. Cystex voorkomt minder goede werking van de
NIEREN en geeft, gegarandeerd, in 8 degen volledige
voldoening, of U krijgt Uw geld terug. Neem Cyiler,
Uw apotheker of drogist heeft het.
moeder. Koningin Mary, als Koningin en
als Eerste Vrouwe des Lands te zullen be
sehermen.
Elk zijner handelingen zal met toegewii-
den ijver worden bestudeerd. Niet alles,
wat hij in de laatste twee jaar gezegd en
gedaan heeft, is aan de critiek ontsnapt.
Hij scheen op sommige oogenblikken de
zekerheid in zijn optreden te hebben ver
loren. welke vroeger zoo kenmerkend voor
zijn woorden en daden was. Toen hij ver
leden zomer op een oogenblik dat een
Britsche deputatie van oud-strijders op
het punt stond een bezoek te brengen aan
Duitschland. zeide .Wij zijn alles van den
oorlog vergeten" ging er een afkeurend
gefluister door het geheele land. Hij heeft
dat gefluister gehoord en er wellicht bij
zondere aandacht aan gewijd. Het is geen
gewoonte van de Engelschen hun Prinsen
ongewaarschuwd te laten.
In een radiorede naar aanleiding van
den dood van koning George gehouden,
sprak de heer Baldwin als eerste minister
eenige treffende zinnen uit. die naar wij
hopen koning Edward VHC ter harte zal
nemen. Zij luidden:
„Aller oogen zijn op hem gericht, nu hij
zijns vaders plaats zal innemen; hoewel
hij geen vreemdeling in het publieke leven
is. staat hij thans voor verantwoordelijk
heden. die een nog grooter inspanning en
nauwgezetheid eischen. dan totnogtoe van
hem gevraagd werd. HU komt tot zijn
volk in de kracht van zijn jaren. Men
kent hem reeds in het geheele Britsche
RUk. Thans wordt hij geroepen zijn groote
gaven van geest en hart aan zijn volk te
wijden. Hü is evenals zijn vader het toon
beeld van koninklijk beleid, deugd wijs
heid en volharding"
Mijn vluchtige persoonlijke bekendheid
met den nieuwen koning geeft mij de
overtuiging, dat hij tegen de verantwoor
delijkheid opgewassen is en dat hij er
van zal maken wat er van te maken ls.
Hij beschikt over een groote bekwaamheid
en is ongewoon snel van begrip. Zijn we
gen zullen niet, kunnen niet die van zijn;
vader zün. Meer gaan zij de richting uit
van die van zijn grootvader, Koning Ed
ward VII.
Een herinnering schiet mij te binnen,
waarbij hij zijn talent toonde om een be
paalde omstandigheid een geslaagde wen
ding te geven.
Circa vijftien jaar geleden keerde Ed
ward te Londen terug na een langdurig
en vermoeiend bezoek als Prins van Wales
aan Canada, de oudste Dominion. De bur
gemeester van Londen gaf te zijner eere
een groot banket. Alle vooraanstaande
persoonlijkheden uit de politieke, sociale
en diplomatieke wereld waren aanwezig.
Men ging er heen om er hulde te brengen
aan den Prins van wien men een opper
vlakkig relaas van zijn reizen verwachtte;
maar de grootste aantrekkelijkheid vorm
de de speech, die de heer John W. Davis,
de gezant der Vereenigde Staten te Lon
den vermaard om zijn welsprekendheid
zou afsteken als antwoord op de toespraak
van den Prins, terwijl hij vervolgens een
dronk op den burgemeester zou instellen.
Ik zat tegenover den Amerikaanschen
gezant en zag een stapeltje zorgvuldig
voorbereide aanteekeningen naast zijn
bord liggen Lloyd George, toen Eerste
Minister, toastte op de gezondheid van den
Prins in een korte en humoristische im
provisatie. die tal van geestige zetten be
vatte. Toen de Prins opstond om te spre
ken had hti voor al die opmerkingen een
gevat antwoord. Vervolgens nadat hij een
papier dat voor hem lag terzijde had ge
worpen sprak hij langer dan een half uur
over Canada, het Britsche Empirium en
de Vereenigde Staten in een taal zóó
warm en boeiend, dat zijn auditorium tot
een spontaan enthousiasme gevoerd werd.
Toen het applaus dat na deze rede was
losgebarsten, weggestorven was ging er
zooiets als een zucht door de zaal. Het
scheen te willen zeggen: „Nu zullen we de
vormelijke redevoering van den Ameri
kaanschen gezant hebben te verdragen.
Wat een narigheid!" Op dat oogenblik zag
ik, hoe de Amerikaansche gezant zijn
stapeltje notities naast zich op den grond
zette. Toen stond hij op en zei langzaam:
„Ik heb de eer te drinken op de gezond
heid van zijn edelachtbaren den burge
meester". Nadat hii dit gezegd had ging
hii weer zitten Het applaus, dat op deze
woorden volgde, was bijna nog luider en
langduriger, dan dat waarmede men de
toespraak van den Prins begroet had. Hij
had begrepen, dat zün welsprekendheid
na de speech van den vrins. misplaatst
geweest zou zün.
Aan 't front in Frankrijk en Italië, tij
dens den wereldoorlog, in Canada Indië.
Zuid-Afrika. Australië en Nieuw Zeeland,
overal toonde de Prins zich als iemand,
die spoedig de sympathie wist te verwer
ven, als een man van helder verstand en
nimmer falende tact. In Indië. waar de
Hindoe-nationalisten stemming tegen hem
gemaakt hadden verbrak hü alle voor
zorgen en gebruikelijke regels en won hii
de harten van vijftig millioen paria's of
onaanraakbaren" door zich tusschen -u
te begeven. En op deze wiize gaf hij de
Brahmanen uit de hoogere kasten tevens
een noodzakelijke les in menschenliefde
In zijn eigen land staat hii zeer dicht bij
het volk Hij heeft gewerkt, niet alleen
gesproken voor de werkloozen en per
soonlijk alle door den nood getroffen ge
bieden bezocht. Hii heeft de sympathie
van dg groote massa der bevolking achter
zich.
Internationaal is Edward als koning een
onbeschreven blad Ik geloof echter dat
hij te verstandig is om zün eigen oordeel
boven dat van ziin ministers te plaatsen.
In ieder geval verdient hii ons onbevoor
oordeeld respect. Eén ding is zeker: de
jongeman die den oorlog In al ziin ver
schrikkingen heeft gezien zal voor geen
enkel voorstel of intrige welk- ^chadelük
voor den vrede is. te vinden ziin Hierin ls
hij eensgezind met alle volkeren die bij
voorbaat hun hoop op den vorst gevestigd
hadden.
(Nadruk vërbodenV.
