CHIEF WHIP
l£IDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Zaterdag 1 Februari 1936
Fijn hetEn clan nog de beste voor
ieders gezondheidIk ga vast over op
TO
DE BIOSCOPEN.
VAN KLOOSTERKERK TOT ACADEMIE.
De bouwgeschiedenis van het
academiegebouw.
Op uitnoodiging van de Ver. ..Oud-Lei
den" heeft onze stadgenoot, dc heer ir.
Hugo van Oerle, gisteravond in het klein-
auditorium der Universiteit een voordracht
gehouden over ..De bouwgeschiedenis van
het Academiegebouw".
Het is voor velen bekend, aldus spr.. dat
het academiegebouw aan het Rapenburg
eertijds deel heeft uitgemaakt van het
klooster der zusters van de orde van St. Do-
minicus, dat omstreeks 1447 op deze plaats
werd gesticht
Het feit, dat dit gebouw na de hervor
ming tot zetel der universiteit werd geko
zen, was oorzaak dat ons dit gebouw nog
in een vrij gaven toestand ls bewaard ge
bleven en dat er veel over de bouwgeschie
denis is te vertellen.
Om ons te verplaatsen in het milieu en
omstandigheden, waarin het gebouw werd
gesticht, vertelt spr. iets over de geschie
denis van dit klooster.
Omtrent de geschiedenis van dit klooster
zijn de gegevens schaars Het archief, dat
wel niet zeer groot zal zijn geweest, is
zooals bij de meeste kloosters die midden
in het strijdperk der hervorming lagen
bijna geheel verloren gegaan. Wel werden er
door het hervormde stadsbestuur ernstige
pogingen aangewend om de overgebleven
zusters onder bedreiging van inhouding der
alimentatie gelden tot overgave der papie
ren te dwingen, maar geen gestrengheid
van magistraat baatte.
Wat van de archieven en kostbaarheden
niet door de uitgeweken kloosterlingen was
medegenomen werd geroofd of verbrand.
De zusters hadden toen werkelijk op geen
hulp van buiten te rekenen. Woeste ben
den trokken rond en maakten van de ver
warring gebruik om te rooven en te plun
deren.
We mogen het daarom een gelukkig toe
val noemen, dat nog een belangrijk docu
ment gespaard is gebleven, dat ons in staat
stelt van het klooster en zijn bewoners
eenlge voorstelling te krijgen en de be
schrijvingen der kroniekschrijvers aan te
vullen.
Het is een oud stuk, dat vroeger aan het
klooster heeft behoord en in originali be
rust onder de handschriften op de univer-
siteits-bibliotheek te Gent. welke de
kloosterregels bevat en een lijst geeft van
de nonnen en priesters, die er gestorven
zijn.
Omtrent de aanleidende oorzaak van de
stichting tasten we in het duister. Vrome
vrouwen moeten zich geroepen gevoeld
hebben zich van de wereld af te zonderen
en gemeenschappelijk onder de orderegel
van de H. Dominicus te gaan leven. De
vader van Machteld Jansdochter, stichte
res en eerste priorin. Jan van de Woude.
een rijk en aanzienlijk edelman, die ver
schillende kloosters in den omtrek had ge
sticht. stond in 1447 een huls af aan ..haar
en hare zusteren" dat werd toegewijd aan
den martelaar den H. Vincentius van Fer-
rara.
De andere stichteres was Margrete Bou-
dewijnsdochter.
Dit klooster, bijgenaamd Maria Magda-
lena ter Jacobinessen, behoorde aan de
Zusters Dominicanessen, om hun klooster
dracht met het. witte scapulier vaak aan
geduid als „Witte Nonnen". Eerst kregen de
zusters een kapel „Jeruzalem" geheeten,
waarvan P. Arnoldus van Doetinchem als
stichter staat aangegeven. Het moet een
zeer eenvoudig bouwwerkje zijn geweest ge
dekt met riet. hetgeen tot gevolg had, dat
reeds in 1458 een brand ontstond, tot her
stel waarvan door Philips de Goede het
convent het recht werd gegeven „van te
erven en de erfenissen te beuren even ofse
wereldsche personen waren".
In 1516 ging'men tot den bouw van een
groote kerk over. welke wij in haar hoofd
vorm nog kennen. Omtrent den bouw is
ons niets bekend. Zij werd ingewijd door
een Dominicaner Pater. Jacob de Ridder.
Bisschop van Hebron, die de wijding heeft
gedaan op 5 Juni 1516. In 1569 schijnt een
ernstige brand het convent opnieuw ge
teisterd te hebben, tot vergoeding waarvan
Philips de Tweede van Spanje een voor
recht schonk.
Omtrent de inventaris van deze kerk is
al zeer weinig bekend. Deze kerken waren
gewoonlijk zeer sober gemeubileerd. Van
de kloostergebouwen is nog alleen de kapel
over, welke geheel door de universiteit ln
gebruik is. Het woonklooster, waar de non
nen verblijf hielden, was gelegen aan de
Nonnensteeg en heeft aangesloten tegen
den blinden wand der kerk. De drie overige
wanden hebben alle vensters en zijn dus
niet aangebouwd geweest. Het lampen
nisje in de gangwand aan deze zijde, dat
bij de laatste restauratie werd gespaard,
doet vermoeden waar men eertijds vanuit
het klooster de kerk binnenging. Of het
klooster groot van aanleg is geweest, ls
moeilijk te beoordeelen.
Het Gentsche handschrift spreekt over
de aanwezigheid van een Claustrum, Ref
ter, Oratorium, slaapzaal, kelders, cellen.
We dienen er geen al te grootsche voor
stelling van te maken, immers op het tijd
stip. waarop het klooster werd gesticht 1447
was de belangstelling in het kloosterleven
al grootendeels verdwenen, en vloeiden de
inkomsten slecht binnen. De toch nog tal
rijke tegemoetkomingen en schenkingen
toonen aan. dat het wel armoede heeft
1 gekend. Toen onlangs voor den bouw der
nieuwe collegezalen de grond daar ter
plaatse nog eens geheel is uitgegraven,
werden geen fragmenten gezonden, die op
een grootschen bouw konden wijzen. De
eenige schat, welke de grond in haar
schoot verborg, was een legio aantal beer
putten, hetgeen wel bewijst dat hier
eeuwenlang gehuisd is.
Deze kloosterkerk is niet georiënteerd en
ligt met haar langen hoofdgevel aan het
Rapenburg, van welke zijde zij in hoofd
zaak haar licht ontvangt. Zij is opge
trokken van baksteen, afgewisseld door
lagen zandsteen, op een voet van natuur
lijke steen.
Zij is het type van een twee-beukige
hallenkerk, een met houten kap afgedekte
kerkruimte, bestaande uit twee even hooge
beuken, gescheiden door een spitsboog
arcade, welke rust op zeven natuursteenen
kolommen. Heel begrijpelijk was het, dat
de „Curateurs van de universiteit ende
Burgemeesteren der stadt Leyden. ken
merkende den goeden voortgane ende
toeneminge van de voors. unlversiteyt",
de keuze lieten vallen op het Witte Non
nen convent. Reeds had het octrooi van 6
Jan. 1575 Burgemeesteren van Leyden ge
machtigd „tallentyde te moghen aenvaer.
den, gebruyeken ende eygenen alsulcke
gemeene ofte private plaatse ende huy-
zingen als henluyden goedt duncken
zal".
Deze kloosterkerk, gelegen tegenover de
Faliede Bagynkerk „was grooter ende be-
quaemer" en bood zich mede om haar
representatieve ligging bijna zelf aan.
Door haar bewoonsters verlaten, stond
het als zoovele kloosters in dien tijd. haar
j bestemming af te wachten. Het was rede-
lijk groot en bood ruimschoots gelegen-
heid de voor de Hoogeschool benoodigde
I lokaliteiten onder te brengen. Want al
waren de eischen dienaangaande gering
en was de Leidsche Hoogeschool op het
eind der 16de eeuw een voorbeeld „van
vooruitstrevende en volledige inrichting",
het probleem van de huisvesting met haar
steeds toenemende vraag naar ruimte
waarmede de Hoogeschool door alle
eeuwen heen zou worstelen, deed zich
reeds toen gevoelen.
Er lag ook een mooi terrein achter, dat
voor het onderwijs zooveel moest gaan be-
teekenen. Reeds vroeg in het voorjaar van
1581 moet men begonnen zijn het gebouw
voor dit doel in te richten, want 26 April
van dit jaar. zoo lezen we. gelasten Cura
teurs en Burgemeesteren „naer zy ter
plaetse geweest ende alle voorgetimmerten
bezien hadden", den rentmeester van de
universiteyt Clae6 Dircwz van Montfoort
„het nieuwe Universiteitsgebouw ten spoe
digst verder ln gereedheid te brengen"
In de Acta Sanatus van 4 Aug. 1581
vinden we haar het eerst vermeld las
„Nova Academla" en was ze toen blijk
baar reeds ln gebruik genomen. De ver
bouwing tot academie is in twee verbou
wingen tot stand gekomen. In 1531 ls deze
kerk tot academie „vertimmerd" en na
den brand van 1616 definitief tot hooge
school Ingericht en verbouwd.
In den Jaere 1616, zoo verhaalt ons Or-
lers, op Sint Martynsdach, zijnde den llen
November des middachs tusschen 12 ende 1
uyren, zoo is de universiteyt boven geheel
afgebrandt. en van binnen de leesplaetsen
zeer bedorven en geschent, 'twelck men
hout gecomen te wesen, omdat het vier
't welck op de Senaets-Camer beleehen
hadde, niet wel bewaert geweest was".
Alles wat er aan houtwerk en brandbaars
was, zal wel bij deze gelegenheid mede in
de vlammen zijn opgegaan of onbruikbaar
zijn geworden; alleen bleef „het Staende
muurwerek vrijwel ongedeerd". Eveneens
bleef gespaard het gewelfde deel thans
overwelving der theologenkamer, en eer
tijds der kerk. „mits 't selve verwulft
zijnde de vlamme daer nyet en hadde
connen bycomen".
Spoedig echter werd de academie „op
last ende op resolutie van de Grootmogen
de Heeren Staten van Holland en West-
Vriesland wederomme vern'eut en her
bout", „tot restauratie ende opbouwinge
van de welche hare Ho.Mo. notabele sub
sidien hebben gedaan."
RECLAME.
6075
Deze brand dus, hoe onwelkom ook op
dat moment en hoe nadeelig ook geweest
voor de verantwoordelijke personen, had
voor de aoademle zelf het gevolg dat het
gebouw nu afdoende en definitief voor (haar
doel werd geschikt gemaakt en tevens aan
zienlijk werd verfraaid. Juni 1618 konden
de lessen weer ln dit gebouw worden her
vat.
Aan de hand van lichtbeelden licht spr.
uitvoerig toe ho» deze kerk tot academie
werd omgebouwd waardoor drie college
zalen ontstonden voor de faculteiten, een
vergaderplaats voor den Senaat, terwijl de
gewelfde ruimte onder de nonnengalerlj
werd „begonst tot bewaernlsse der
boucken".
De groote toren dateert van 1670. Met
den bouw hiervan ging blijkbaar een groote
wensch in vervulling, want reeds veel eer
der werd de behoefte gevoeld aan een klok
en uyrwerek om te luiden voor de predi-
catie welke 's Zondags werd gehouden en
om de studenten en professoren voor de
colleges te verwittigen.
Op den 8en Februari 1670 besluiten Cu
ratoren op aandringen der professoren
„dat een toornken uyt het dack van de
academie zal worden opgehaelt", welke
toren zal worden gemaakt „conform de
verthoonde teykenlngeh bij mr. Willem
van der Helm". Op het gemeentearchief
berust een gekleurde teekening van dezen
toren, onderteekend door van der Helm
zelf. welke mogelijk de ontwerpteekenlng
is, welke aan de Curatoren werd getoond.
Er werd gelijktijdig toestemming verleend
d?n bouw van het torentje aan te beste
den, met dien verstande dat „deselve be-
stedlnge niet merckelyck kome te excedee-
ren de somme van 3000 gulden.
Voorts vertoont spr. eenlge afbeeldingen
van de sterrewacht, zooals deze op het
dak der academie was opgericht. Een wel
iswaar zeer gebrekkige inrichting, welke
zich toch een groote Europeesche ver
maardheid verworven had.
In 1858 werd een nieuwe sterrewacht
gebouwd, waardoor het observatorium op
de academie kwam te vervallen.
Spr. beëindigt zijn voor1racht met het
vertoonen van een reconstructie van 'het
bekende academiepoortje dat ln 1613 door
een onbekenden meester werd gebouwd en
in 1829 gedeeltelijk werd gesloopt.
CHR. JONGELIEDEN EN KNAPENVER.
PREDIKER 12 la.
Ouderavond.
De Chr. Jongelieden- en Knapenvereer..
onderafd. van de J.V. Prediker 12 vrs la,
heeft in het gebouw Prediker onder groote
be'angstelling haar ouderavond gehouden.
De voorzitter der J.V.. de heer D. van
'l Zelfde, heette allen welkom, waarna hij
een uiteenzetting gaf van het verloop van
de Zondag-bijeenkomsten. Na een opwek
king deel te nemen aan de zomerreisjes,
las hij Rom. 12. De heer Vergunst zette
hierna als leider der Knapenvereeniging 't
doel der vereeniging uiteen, waaraan hij
nog eén opwekking om lid te worden,
vastknoopte.
Met muziek, declamatie en tooneelspel
werd deze samenkomst, die een prettig
verloop had, verder opgeluisterd. Ook had
nog een verloting van werk der houtzaag
club plaats.
RECLAME.
8114
Wie „Landbouw»" Roomboter eenmaal kent
Wil nimmer andere, raakl verwend.
„De Landbouw" - Leiden Tel. 216
ZONDAGSSCHOOL „DE GRAANKORREL".
Geslaagde feestelijke samenkomst.
Ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan
der Zondagsschool „De Graankorrel" werd
gisteravond in lret, gebouw „Nathanaël" 'n
feestelijke samenkomst gehouden, welke
tevens georganiseerd was om gelegenheid
te geven het, bestuur met dit jubileum te
feliciteeren.
Velen hadden aan de uitnoodiging om
dit samenzijn bij te wonen, gehoor ge
geven. Alle onder a fdeel ingen van den Chr.
Nat. Werkmansbond, waarvan ook de jubi-
lesrende Zondagsschool een afdeeling ls,
hadden een afgevaardigde gezonden.
Mej. M. van Duuren, onderwijzeres aan
de Zondagsschool heette allen hartelijk
welkom, waarna zij het woord gaf aan den
voorzitter van de feestcommissie, den heer
Lut. Deze herinnerde er in zijn toespraak
aan, dat ruim 2100 kinderen de Zondags
school tijdens haar 30-jarige bestaans-
periode hebben bezocht. God heeft Zijn
zegen aan het werk willen verbinden.
Namens het personeel bracht spr. hulde
aan de heeren De Boer, Zitman en Brou
wer, die dertig jaar en aan den heer v. d.
Reyden, die ruim zes en twintig jaar aan
de Zondagsschool zijn verbondon. Veel heb
ben zij in het belang van „De Graankorrel"
mogen verrichten. Als blijvend aandenken
bood spr. den jubilarissen een zilveren
potlood en een plant aan.
Met een enkel woord dankte de lieer
Zitman, voorzitter van „De Graankorrel"
voor deze ongedachte huldiging. Ook de
secretaris, de heer van der Reyden dankte
met een enkel woord voor de geschenken.
Van de gelegenheid om het bestuur met
dit jubileum te feliciteeren werd een zeer
druk gebruik gemaakt.
Als eerste spreker voerde de heer Kui-
venhoven Jr., adviseur der Zondagsschool
het woord. Spr. wees hierbij op de voor
treffelijke samenwerking die er gevonden
wordt en op dsn bruid, die bestuur, perso
neel en leden van den C.N.W.B. onderling
bindt.
Spr. betreurde het, dat er nog geen kna
penvereeniging was, waardoor het contact
met de kinderen beter bewaard zou blij
ven.
De heer Kuivenlmygo Sr., die sprak als
voorzitter van derrfchr. Nat. .Werkmans
bond en tevens namens het Bouwfonds,
herinnerde aan Christus' liefde voor de
kinderen. Een heerlijk voorrecht is het als
wij de kinderen reeds Jong op Jezus mo-,
gen wijzen Onder aanbieding van een
prachtige bloemenmand bood spr. zijn ge-
lükwenschen aan.
Het gemeenteraadslid de heer van Ros
malen sprak hierna namens het Zieken
fonds, Ook spr. deed zijn gelukwensch van
een bloemenhulde vergezeld gaan.
Voorts brachten nog gelukwenschen over
de heer Van der Zeeuw namens de zang-
vereeniging Hallelujah, mej. van Duuren
voor de meisjeskrans „Bid en Werk" en de
heer van 't Riet namens de Kinderkerk.
Met een enkel woord dankte de heer Zit
man voor de felicitaties, waarna hij nog
mededeellng deed van een schriftelijken
gelukwensch van ds. Joh. W. Groot Enze-
rink en van den heer van der Reijden.
Na dit officieele gedeelte werd een ge
varieerd programma afgewerkt, dat zeer in
den smaak viel.
„De Graankorrel" heeft haar dertig-ja
rig bestaan op waardige wijze herdacht.
NED. VER. VAN CHEFS IN HET
GRAFISCH BEDRIJF.
De heer P. I. J, Dijk alhier, die giste
ren met goed gevolg het doctoraal examen
Klassieke Letteren aan de Leidsche Uni
versiteit heeft afgelegd, ls met ingang van
heden benoemd tot gouverneur (Inwonend
leeraar) aan het jongens-internaat van
het Christelijk Lyceum te Zeist.
Lezing van den heer Jan Lutz.
In een der zalen van café-restaurant
„Zomerzorg", hield gisteravond de heer
Jan Lutz, bekend grafisch teekenaar ujt
Amsterdam, voor het district Lelden van
bovengenoemde Vereeniging een causerie
over „gekleurde papleren en haar toepas
singen".
De voorz. van het district, de heer Van
Tienhoven begroette spr. en de overige
aanwezigen op hartelijke wijze. Spr. me
moreerde dat het district blijk geeft van
groote activiteit en steeds tracht den le
den het beste te geven op vaktechnisch
gebied. Het ls een goede gedachte geweest
een persoonlijkheid als de heer Lutz uit
te noodigen.
De spreker, die hierna zijn lezing aan
ving. gaf zijn voldoening te kennen, dat
de uitnoodiging voor deze causerie was
gedrukt op tweezijdig gekleurd papier. Was
men vroeger bevreesd felle kleuren te ge
bruiken, thans heeft men dit conserva
tieve idee laten varen en wordt ln het
drukkersbedrljf van meerkleurlg papier
veel gebruik gemaakt. Men ls gaan Inzien,
dat het papier een deel der teekening uit
maakt; men kan door met één kleur te
drukken reeds zeer Veel bereiken, mits een
en ander op goede wijze wordt toegepast.
Terdege moet rekening gehouden wor
den met den tijd van het jaar; zoo past
b.v. bij een voorjaarsaankondiging een
lichtblauw papier, terwijl voor hertstaan-
kondigingen een donkerder papier met 'n
bruine opdruk zeer zeker het gewenschte
resultaat kan brengen. Van belang ls, dat
men de juiste verhouding van de gekleur
de papieren weet toe te passen en welke
hoeveelheid Inkt men ervoor gebruikt.
Ook werd lang stilgestaan bij de keuze der
lettertypen.
Met talrijke voorbeelden verduidelijkte
spr. zijn leerrijk betoog.
Aan het eind van de' leerzame causerie
gaf spr. gelegenheid vragen te stellen,
waarvan door de aanwezigen een dank
baar gebruik werd gemaakt.
De voorzitter van het district dankte
hierna den heer Lutz voor de interes
sante voordracht.
EXCURSIE NAAR DE TOUWFABRIEK.
De Vereeniging van Oud-Leerlingen der
Ambachtsschool alhier hield gisteravond
'n excursie naar de N.V. Vereenigde Touw-
fabrieken te Leiderdorp.
Begrijpelijkerwijze was voor deze inte
ressante excursie veel belangstelling. Om
halfacht nam de rondleiding door de con-
tinuwerken der fabrieken een aanvang. De
drie groepen werden rondgeleid door de
heeren Scheepers, Van Deventer en Kui
per, bedrijfsleiders der fabrieken. Bezich
tigd werden de staaldraadfabriek en de
touwhekelarij, -spinnerij, -weverij, bene
vens de magazijnen, het ketelhuis en de
hoogspanningskamers. Er zal wel geen lid
geweest zijn, die niet onder den indruk
kwam van de machtige machines en haar
werkzaamheden. Wat wordt hier al niet
vervaardigd, o.a. van paktouw tot de
sleeptros van een oceaanreus, en van
vloermatjes tot honderden meters lange
loopers, te veel om op te noemen en te
beschrijven. Het was een excursie, die
„volkomen geslaagd" mocht heeten, zoo
dat de voorzitter, de lieer H. Muder aller
dank vertolkte toen hij de directie dank
zegde voor het welwillend toestaan dezer
excursie, zoomede de heeren bedrijfslei
ders voor hun rondleiding en uitlegging,
Door de directie werd den deelnemers een
surprise, bestaande 'uit een geweven
boodschappentasch aangeboden als aan
denken aan deze onvergetelijke excursie.
Lido-Theater „Love me for ever" Is
de hoofdfilm, die deze week ln Lldo draait,
De hoofdrol wordt vervuld door de beken
de zangeres Grace Moore. Niet alleen weet
zij ons te bekoren met haar prachtige
stem. maar ook haar spel, dat zich ken
merkt door een groote charme en beval
ligheid. doen ons in hooge mate genieten.
Een prachtig geheel vormt haar stem
met die stem van haar tegenspeler Mi
chael Bartlett, een bekend zanger van de
Metropolitan Opera. In de bekende film
„One Night of love" behaalde Grace Moore
zulke enorme successen dat het onnoodig
is veel van haar veelzijdige talent te zeg
gen. „Love me for ever" is een film met
een aardig, boeiend en rijk gevarieerd
Verhaal, een product van den vernuftigen
regisseur Victor Schlitzinger. Bekende
opera-fragmenten, o.a. uit La Bohème en
Rigoletto. naast moderne muziek, zijn in
deze werkelijk mooie film verwerkt.
Grace Moore, een sportief meisje met
een prachtige stem, heeft al haar bezit
tingen verloren en moét zich, niettegen
staande de vele huwelijksaanzoeken, die
Zij van den vermogenden Cameron ont
vangt, aan eenvoudiger levensomstandig
heden aanpassen. Door toevallige omstan
digheden komt zij in aanraking met Co-
relli, millionalr en tevens eigenaar van
een bekend cabaret. Hij engageert Grace
om bij hem op te treden, als zangeres. Dit
loopt uit op een groot fiasco. Corelli's
vertrouwen in Grace's toekomst ls echter
niet geschokt. Op alle mogelijke wijzen
tracht zij haar bekend te maken.
Als tenslotte de directeur van de Opera
Weigert haar te laten ontreden laat hij
Zelf een operagebouw bouwen. Dit alles
kost hem zoo ongeveer zlln geheele ver
mogen. Onder al deze bedrijven door ls hij,
looals wel van zelf sDreekt verliefd ge
worden op zijn beschermelinge. Grace's
succes begint nü te komen, spoedig Is ze
een gevierd zangeres en ze verkrijgt zelfs
een engagement bii de Metropolitan Opera
Carelü's geluk wordt echter wreed ver
stoord wanneer hij merkt dat hij 'n mede
minnaar heeft. Hii geraakt aan den drank
en met dobbelen maakt de eens zoo rijke
man een speelschuld van 15.000 dollar.
Tenslotte komt alles weer in het reine en
aan het einde der film zien we Grace
Moore en Corelli als een innig gelukkig
naar
Voor de pauze wordt een gevarieerd
programma van kleine filmpjes vertoond,
w.o. een crachtig reoortage-fllm van de
begrafenis van den Engelschen Koning.
Het Nieuwe Roxy. Het theater aan
de Haarlemmerstraat viert deze week feest
in verband met de officieele heropening en
I komt dan ook met een waar feestpro
gramma voor den dag. Tijdens de pauze
werd door de directie de uitslag van de
onlangs uitgeschreven Drilsvraag, inzake
het vinden van den meest geschlktsten
naam. medegedeeld. De hoofdorijswinnares
mej. A Woudenberg alhier, wier vondst
.Het Nieuwe Roxy" als de beste inzending
beoordeeld werd werd door de directie
een bedrag ter hand gesteld waarna ook
de andere orijzen werden uitgereikt. De
directie had hierna de even geestige als
origineele gedachte den bezoekers ter ge
legenheid van de geboorte" van „Het
Nieuwe Roxy" een beschuit met muisjes
aan te bieden welke zoete verrassing van
zelfsprekend zeer in den smaak vie'.
Zooals reeds gezegd vormen de beide
hoofdfilms een waar feestprogramma. Als
eerste hoofdfilm draait voor de pauze
„Voortvluchtige". Het is de spannende ge
schiedenis van een ontvluchten gevangene
(Robert Montgomery), die door de politie
met alle haar ten dienste staande middelen
wordt achtervolgd. Steeds gelukt het den
gevangene te ontsnappen, maar hij wordt
tenslotte gepakt, als hij aan zijn mensch-
lievendheid toegeeft en enkele kinderen
van een wissen dood redt.
Van geheel ander genre ls een tweede
hoofdfilm „Het vroolijke Weeuwtje" naar
de bekende operette van Franz Léhar.
Jeannette Mac Donald en Maurice Cheva
lier vertolken in deze uitstekende en muzi
kale rolprent de hoofdrollen op een wijze,
die boven allen lof verheven is. Goede mu
ziek. mooie zang en uitstekend spel vormen
in deze met vee' luister opgezette film de
hoofdschotel. Elke liefhebber van goede
muziek zal dan ook ongetwijfeld deze film
niet willen missen.
Luxor-theater De filmbewerking van
Oscar Wilde's boek „Een ideaal echtge
noot" heeft een resultaat opgeleverd dat
vrij beduidend afwijkt van het oorspron
kelijke verhaal. Aan spanning en tragiek
ontbreekt het ook hier echter niet en re
gisseur Herbert Selpin bleek z'n vak tot
in finesses te verstaan, waardoor hij het
spel van Brigitte Helm, Karl Ludwig Dishl
en Sybille Schmitz, die de hoofdfiguren
uitbeelden, tot een groote hoogte wist op
te stuwen! Bijzonder expressief is Diehl als
de fabrieksdirecteur en „ideale echtge
noot", die gehandeld heeft in strijd met de
moraal dezer geschiedenis, dat een man,
alvorens te huwen, al z'n fouten vooraf
aan z'n aanstaande vrouw dient op te
biechten Wie dat niet doet zal eenmaal
voor z'n fouten moeten boeten, eventueel:
er voor betalen, zooals de vrouwelijke
vampier eischt, die hier in de figuur van
de bekwame Sybille Schmitz'ten toon-ele
verschijnt! Brigitte Helm is de vrouw van
den „idealen echtgenoot", overtuigd van
z'n trouw en z'n groote capaciteiten en
hardnekkig ln haar geloof dat hij niet ln
staat ls tot het maken van fouten. Voor
de humor zorgt het duo: Paul Henckels
Georg Alexander, als papa en zoon, die
iederen dag met elkaar overhoop liggen
en in deze film het noodlge tegenwicht
brengen tegen de tragiek van dit drama
tische verhaal, dat dikwijls een fel rea
lisme openbaart.
Als tweede hoofdfilm gaat een detec
tive-geschiedenis, die zich afspeelt ln een
trein, terwijl het Interessante journaal o.
m. goede opnamen brengt van de bloe
mententoonstelling. welke dezer dagen te
Sassenheim gehouden is.
Trianon-Theater. In Trianon kan
men in de eerste plaats Gltta Alpar weer
eens bewonderen. De „Hongaarsche nach
tegaal" heeft hier geruimen tijd gezwe
gen! Ball im Savoy is een film, die geheel
op haar is Ingesteld en haar alle gelegen
heid geeft, om zich te doen bewonderen.
De muziek van Paul Abraham ligt haar
uitstekend en doet nog eens weer uitko
men hoe Gitta Alpar vocaal tot het beste
genre van 't Witte Doek behoort. Ball lm
Savoy is daarnevens een aardige film van
verwikkelingen door verklcedingen; aan
het slot komt alles natuurlijk behoorlijk
terecht! Naast Gltta Alpar treden hierin
op Otto Walburg en Felix Bressart. zoodat
't komische element alle recht wedervaart
Het is een aardige film, die alleraange
naamst bezig houdt. Voor de pauze gaat
een spannende detective-film „De Chlnee-
sche papegaai". Pas vlak voor het einde
volgt de ontknooping. zoodat de spanning
steeds hooger stijgt. Uit den aard der zaak
zullen wij niets verklappen, anders zou
te veel verloren gaan. Men ziet Warner
Oland weer eens op volle kracht!
Aangevuld met het journaal, een goede
film over de begrafenis van wijlen koning
George en een aardig Betty Boop-filmpje
geeft Trianon deze week een zeer aan
trekkelijk program.
Casino-theater. „Casino de Paris" is
één van de vele Amerlkaansche amuse
mentsfilms, waarin het show-element niet
verwaarloosd ls. Wel zijn de 100 °/o revue-
füms van het tooneel verdwenen om plaats
te maken voor films, welke het leven van
de honderden, die het oord van vermaak
vormen, van de groote artlsten tot de
extra's, belichter., den harden, dikwijls
meedoogenloozan strijd om zich ln de show
business staande te houden. In „Casino de
Paris" worden vele medewerkers in hun
brood getroffen door Al Howard, met dit
gevolg, dat alle theaters op Broadway voor
hem gesloten blijven, door toedoen van den
artistenbond. Wanneer hij later op eigen
Initiatief een zaak opent, eischt deze artis
tenbond zekere garanties voor het loon van
de verschillende artlsten, waardoor de
moeilijkheden Al bijna boven het hoofd
groeien. Deze zijn zoo de Intrigues, waar het
groote publiek weinig van bemerkt.
De jeugdige regisseur Archie Mago regis
seerde het geheel, en vooral ten aanzien
van Al Jolson ln zijn rol van Al Howard
is zijn Invloed duidelijk te bespeuren. Hij
heeft een vitale figuur, uitbundig in zijn
zorgeloosheid va.n hem gemaakt. Het
„tableau de la troupe" wordt verder aan
gevuld door Ruby Keeler en Glenda Farrell,
voorwaar geen onbekenden in de show
film.
Voor de pauze prijkt op het Drogramma
de sensationeele vliegfilm „Het laatste
viertal", met goede hoofdrollen van
Richard Dix. Hugh Herber en Erich von
Stroheim, dien we in langen tijd niet meer
op het witte doek gezien hadden.
W
