Inlichtingenbureau van het L.S.C.
gereorganiseei d.
76*^ Jaargang
WOENSDAG 29 JANUARI 1936
No. 23265
STADSNIEUWS.
DE FEESTELIJKE INWIJDING.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
sféentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
vin 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
i lu ets. pörtó te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
Bureau Noordeindaplein Telefoonnummers voer
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. S?#§5 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen, gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per pest f. 3.3S per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.30 per 3 mnd.).
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Herdenking van Mcnno Simonsz.
Morgen zal 't 400 jaar geleden zijn, dat
Menno Simonsz uit het pausdom trad en
zich daarna voegde bij de dooperschen.
Van hoe groot belang dit werd voor deze
laatsten, blijkt reeds hieruit, dat men nog
steeds spreekt van het „Volk van Menno"
en van „Mennonieten", en dat het woord
„mennist" niet minder gebruikelijk is dan
het nieuwere „doopsgezind".
Het ligt voor de hand, dat Menno's uit
gang dit jaar in het bijzonder zal wor
den herdacht. Het Wereldcongres der
Doopgsgezinden zal met het oog daarop
ln den komenden zomer in Amsterdam
bijeenkomen en o.m. ook een zitting hou
den in Witmarsum, waar Menno werd ge
boren en eenige jaren pastoor was. Verder
zullen in alle Gemeenten in binnen- en
buitenland bijeenkomsten worden gehou
den. waarin de groote Voorganger en
Leider zal worden herdacht.
De Leidsche Gemeente zal dit doen in
haar Gemeente-avond, die morgen wordt
gehouden in haar kerkgebouw. Ds. F. ten
Cate zal de herdenkingsrede uitspreken.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
A. Hillen's Sigaren en Tabaksfabriek
N.V. (f), Stationsweg 49, Leiden. Het fi
liaal: Beestenmarkt 22, te Leiden, is opge
heven.
J. E. H. Hotze, Morschweg 104 a. Leiden.
Oven- en schoorsteenbouw en ketelbemet-
seling. De zaak is omgezet in een ven
nootschap onder firma onder den naam:
J. E. H. Hotze en Zoon. Vennooten: J. E. H.
Hotze en J. M. H. Hotze, Leiden.
UITVOERING R.K. GEMENGD
ZANGKOOR.
Gisteravond vond in de Centrale Ont
spanningszaal van ..Endegeest" voor de
patiënten der Gestichten een uitvoering
plaats, welke gegeven werd door het R.K.
Gem. Zangkoor .Pulchri Studio", dir. de
heer Th. v. Niekerk. Hieraan werkte als
soliste mee mej. Truus de Haas. terwijl de
pianobegeleiding verzorgd werd door mej.
v. d. Boogaard. Opgevoerd werd „Car
touche" operette, gezongen door het Man
nenkoor. Na de pauze voerde het koor uit
Mirjams „Siegesgesang" van Fr. Schubert.
Het geheel oogstte vee] bijval, getuige het
hartelijke applaus.
Aan de soliste en de pianiste werden
bloemen aangeboden.
GOUDEN ARMBAND EN BRILJANTEN
ONTVREEMD.
De voorwerpen weer opgespoord.
Vermoedelijk met behulp van een huis
sleutel, waarvan de indringer zich had
weten meester te maken, heeft men zich
toegang weten te verschaffen in het per
ceel Nieuwe Rijn 64a alhier, dat bewoond
wordt door mr. v. d. T. Ontvreemd zijn
een gouden armband en eenige met bril
janten bezette voorwerpen. De politie
slaagde er in, deze voorwerpen op te spo
ren. Na onderzoek bleek het, dat een en
ander was verkocht door een Duitscher
bij een opkooper te Den Haag. Deze was
eenige dagen na den verkoop in verband
met een ander feit, in het Huis van Be
waring opgesloten. De gearresteerde heeft
beweerd, dat de bewuste voorwerpen hem
ter hand waren gesteld door een Duitsch
meisje, met wie hij onlangs had kennis
gemaakt. Het politioneele onderzoek in
deze zaak is nog in vollen gang.
o
Gisteren is op feestelijke wijze het ge
heel gereorganiseerde inlichtingenbureau
van het Leidsch Studenten Corps ge
opend. Gelijk men weet, was dat bureau
sinds vele jaren gevestigd in het pand
Breestraat 41. Na het overlijden van den
pedel van het L. S. C. den heer H. Vilders
was dit pand onbewoond, het bureau
bleef slechts eenige uren per dag open.
De winkel van den heer Vilders die
eveneens daar gevestigd was, werd opge
heven.
De opvolger van den heer Vilders, de
heer W. E. A. Vom Hofe reorganiseerde nu
het Inlichtingenbureau, evenals den win
kel met smaak en juist inzicht.
In het bijzijn van het collegium van het
L. S. C., de commissie van orde, vertegen
woordigers van de Sociëteit- .Minerva"
en afgevaardigden van diverse studenten-
vereenigingen vond nu gistermiddag de
feestelijke inwijding van dit bureau plaats,
voor welk feit ook uit de kringen dei-
burgerij belangstelling aan den dag werd
gelegd.
Het woord werd hierbij gevoerd door den
praeses collegii den heer D. H. C. Dres-
selhuys, die in het kort wees op de
beteekenis van dit vernieuwde bureau
voor het L. S. C. als voor de burgerij, die
hier. gelijk vele anderen alle gewenschte
inlichtingen kunnen verkrijgen.
Spr. vestigde nog de aandacht op de
gunstige ligging van het pand, waarin nu
ook een boekhandel gevestigd is en wekte
de studenten op, om aan den heer Vom
Hofe de clandizie te gunnen.
Tevens deelde spr. mee. dat de leden
vergadering van het L. S. C. heeft beslo
ten den heer Vom Hofe het recht te geven
het corpswapen te voeren. Met de beste
wenschen voor zijn toekomstig werk ein
digde de heer Dresselhüys. onder pver-
handiging van een bloemstuk aan de a.s.
echtgenoote van den heer Vom Hofe.
De heer J. Pitlo. directeur van de
sociëteit Minerva" herinnerde er aan, dat
de heer Vom Hofe sinds Januari 1930 in
dienst dier sociëteit is en zich heeft doen
kennen als een man van groote plichts
betrachting.
Nog werd het woord gevoerd door den
heer J. Hulst, die zijn gelukwenschen
overbracht namens de Breestraatbewo-
ners. De heer Vom Hofe, aldus spr., is de
vierde pedel dien hij heeft meegemaakt.
Spr. uitte den wensch, dat de heer Vom
Hofe tevens de laatste pedel moge zijn,
dien hij tijdens zijn leven zal zien. Ook de
heer Hulst wenschte den heer Vom Hofe
alle goeds voor zijn nieuwe zaak toe.
De heer Vom Hofe sprak woorden van
dank in de bibliotheek van de sociëteit
„Minerva", waar de eerewijn werd rond
gediend. Vele bloemstukken waren bin
nengekomen als bewijs van medeleven bij
de opening van dit fraai gerestaureerde
inlichtingenbureau.
Foto Jonker.
Gistermiddag is onder groote belangstelli ng het geheel gerestaureerde inlichtingen
bureau van het Leidsch Studenten-Corps geopend, waarin de pedel, de heer
W».È..A. vom. Hofe de. leiding, zal hebben. Hierboven een kijkje tijdens de opening.
DE L. E. M. V. O. G.
Een ongeldig besluit?
Gelijk eerder is gemeld, werd in de ln
December j.l. te Amsterdam gehouden ver
gadering van houders der 5>/!°/o obligaties
van de Leidsche Exploitatie Maatschappij
van Onroerende Goederen alhier, een
voorstel verworpen om de rentebetaling op
te schorten voor den tijd van drie jaar.
Maandag a.s. zal in een nieuwe verga
dering te Amsterdam weer uitstel van
rentebetaling aan de orde worden gesteld,
nu voor een niet in de agenda genoemden
tijd.
Naar wij vernemen zal echter de rechts
geldigheid van de in December gehouden
stemming worden betwist op grond van
'net feit, dat de gemeente Oegstgeest als
houdster van f. 25.000 obligaties, door het
zenden van meerdere vertegenwoordigers
25 stemmen heeft uitgebracht, hoewel zij
volgens de trustacte slechts recht op 6
stemmen zou hebben.
Bij informatie is ons gebleken, dat de
gemeente Oegstgeest deze onregelmatig
heid niet ontkent en in verdere vergade
ringen van obligatiehouders zich dan ook
zal bepalen tot het uitbrengen van 6
stemmen Wij vernemen voorts, dat de ge
meente Oegstgeest door tegen het eerste
voorstel te stemmen als haar meening
naar voren wilde brengen, dat, voordat
obligatiehouders offers brengen, de hypo
theekbanken het rentepercentage dienen
te verlagen, daar de thans door de L.E.M.
V.O.G. aan die banken te betalen rente
voor dezen tijd te hoog moet worden ge
acht.
DE OUDERE PHASEN DER GRIEKSCHE
WISKUNDE.
WINTERLEZING „RIJKSMUSEUM VAN
OUDHEDEN".
Dr. W. C. Braat over: „Syrië en de grenzen
van het Romeinscho rijk in het Oosten".
Dr. Braat opende gisteravond de eerste
van de serie wmterlezingen in het Rijks
museum van Oudheden met een voordracht
over bovenstaand onderwerp. Spr. had dit
onderwerp voornamelijk gekozen om het
groote belang van de luchtfotografie voor
het oudheidkundig onderzoek in bet licht
te stellen. Daarmede zijn in de laatste
jaren vaak verwonderlijke resultaten be
reikt. Dikwijls teekenen zich de omtrek
ken van fundamenten of de grondsporen
van grachten of paalgaten, die volkomen
onder den grond verborgen liggen, vanuit
de lucht gezien met groote duidelijkheid
af. door de meerdere of mindere dichtheid
van de vegetatie daar ter plaatse, óf wel
door de schaduw van een schier onmerk
bare verhevenheid, die op den beganen
grond aan ons oog ontsnapt.
Zoo was tot voor eenige jaren het ver
loop van de linies, de versterkte grens van
het Romeinsche rijk. in Syrië nog heel
slecht bekend, totdat pater Poidebard, een
Fransch archeoloog, ln samenwerking met
vliegeniers van de Fransche militaire
luchtvaart in Syrië, in den loop van eenige
jaren het geheel tracé vanuit de lucht
opnam.
Na een bespreking van de economische
en politieke beteekenis van Syrië in de
oudheid, behandelde spr. de geschiedenis
van deze versterkte grens, zooals wij die
vooral door Poidebards werk hebben lee-
ren kennen.
Met een groot aantal lichtbeelden, voor
het meerendeel reproducties van lucht
foto's. die vaak verrassende resultaten te
zien gaven, illustreerde spr. zijn belang
wekkende voordracht.
MIL IT ARIA.
Het 4e Regiment Infanterie zal van 6 t.m.
12 Maart a.s. worden gelegerd in het
Kamp bij Waalsdorp voor het deelnemen
aan de gecentraliseerde vervolgoefeningen
bij de Brigade Grenadiers en Jagers.
Naar wij vernemen zal de le luitenant
van de Militaire administratie G. D. Frij-
link van het 4e Reg. Inf., met ingang van
1 Maart e.k. worden overgeplaatst naar de
lie Inf. Brigade te Ede.
Met ingang van 30 Januari e.k. zullen
de res. le luitenants T. A. M. Festen en
F. G, C. Peters, voor 24 dagen in werkelij-
ken dienst komen bij het 4e Reg. Inf., ter
wijl de bij dat regiment benoemde vaan-
drigt G. L. Bertram, F. E. Bodt en H. H.
Gottmer met ingang van 3 Febr. a.s. zullen
aankomen voor het verrichten van practi-
schen dienst tot 14 Maart e.k.
De tot kapitein bevorderde eerste-luite-
nant A. H. Weijns, van het 6e regiment
veldartillerie alhier, wordt in zijn nieuwen
rang belast met het bevel over de le
schoolcompagnie van het regiment kust-
artillerie in Den Helder.
De eerste ploeg der lichting 1936, aan
gewezen voor de onderofficiersopleiding bij
het onbereden gedeelte van het 6e regi
ment veldartillerie alhier, wordt 1 April
voor eerste oefening ingelijfd.
Het weekblad Handelsbelangen neemt
o.m. op de crediteurenlijst in het faillis
sement G. J. M. J. Molkenboer, winkelier
in gebreide goederen, enz. alhier. Deze lijst
telt 66 crediteuren met een totaal passief
van f. 64.054.— plus 187.5.3 en R.M. 29.30,
waarvan preferent f.-408.21. De baten zijn
nog niet volledig bekend.
Lezing van Dr. E. J. Dijksterhuis.
Gisteravond werd in het Kamerlingh
Onnes Laboratorium de 5de lezing gehou
den vanwege het Ned. Natuurwetenschap
pelijk Museum en het Leidsch Universi
teitsfonds. Ditmaal sprak dr. E. J. Dijkster
huis over „De oudere phasen der Griek-
sclre Wiskunde".
De wiskunde van onzen tijd, aldus spr.,
staat tegenover de Grieksche heel anders
dan tegenover de Aegyptische of Babyloni
sche. Deze ziet zij als vreemde wezens van
een vroegere generatie, waarmee zij zich
niet innerlijk verbonden voelt; in gene her
kent zij met blijde verwondering haar eigen
jeugd, vol van beloften, die sindsdien in
vervulling zijn gegaan. De zuivere mathe
sis toch, is een vrucht van Griekschen bo
dem en de waarde van het werk, dat de
Grieken, haar scheppend, hebben ver
richt, wordt bij iedere nieuwe ontdekking
van een hooger peil van de wiskundige
techniek van oudere volkeren verhoogd,
zoolang het blijkt, dat deze niet op het
denkbeeld van de logische ordening zijn
gekomen. Voor de reconstructie der Griek
sche wiskunde vóór Euclides staan slechts
weinig directe gegevens ter beschikking en
de historicus moet er zich steeds van be
wust blijven, in hoe geringe mate het beeld,
dat hij ontwerpt, op ondubbelzinnige be
wijsplaatsen steunt. Spr. wil dit nu echter
vergeten en alleen maar een indruk trach
ten te geven, hoe de ontwikkeling naar zijn
voorstelling is verioopen.
De oorsprong ligt, als in de philosophie,
bij de Ionische bewoners van de kusten van
Klein-Azië; het tooneel verplaatst zich
echter al spoedig naar Groot Griekenland;
in Zuid-Italië bloeit de school van Pytha
goras, waarin de mathesis tot religie wordt.
Hier wordt de logische opbouw der zuivere
geometrie beproefd en de kosmische be
teekenis van het getal beseft. Het laatste
inzicht is het product van een sprongsge
wijze inductie, die met een stap van de
peripheric der verschijnselen naar het
centrum van het wezen voert. Spr. laat de
muzikale en astronomische consequenties
van het axioma „De dingen zijn getallen"
rusten en wijdt ook slechts enkele woorden
aan de mystische en magische zijden der
Pythgoraeische getalspeculatie, die de
Grieksche wiskundigen in hun vermenging
van het koel verstandelijke en phantasti-
sche toont en richt zijn aandacht speciaal
op de functie van het getal, in geometrie
en physica. Hier weerspiegelen alle vormen
de discontinuïteit van de rij der natuur
lijke getallen: alles is veelheid en dus door
deeling op te lossen in gelijksoortige een
heden, die tot aggregaten vereenigd zijn.
Tegen deze opvatting richt zich de Eleati-
sche school. De beschouwingen van Parme-
nides over het zijnde laten een geome-
trisch-physische interpretatie toe en de
paradoxen van Zenoon zijn op te vatten
als een systematische reductio ad absur-
dum van de Pythagoraeische leer der plu
raliteit. Spr. licht dit toe met behulp van
een gefingeerden dialoog tusschen Zenoon
en een Pythagoraeër.
In de Grieksche wiskunde veroorzaakt
het optreden der Eleaten een crisis in de
grondslagen; de r'vatting van een conti
nuum als een aft.laar aggregaat van in-
divisibilia. geordend volgens het ordetype
van de rij der natuurlijke getallen, kan na
Zenoon niet langer worden volgehouden.
Tegelijkertijd vernietigt de ontdekking van
het verschijnsel der irrationaliteit het fun-
damenteele leerstuk, dat ieder tweetal ge
lijksoortige grootheden een verhouding be
zit, die door getallen is uit te drukken. De
jonge en veelbelovende Grieksche wiskunde
die reeds op zoo menig succes kon bogen,
ziet zich daardoor tegen het einde der 5e
eeuw in haar diepste fundamenten ge
schokt. Dit geeft aanleiding tot een recon
structie waaraan de namen van Eudoxos
en Theaitetos verbonden zijn.
Met het noemen van deze namen wordt
het verband van de wiskunde en de wijs
begeerte van Plato aangeroerd. Hoe dat
verband precies geweest is, is nog in vele
opzichten onzeker. Niet onwaarschijnlijk is
echter, dat de zuivere mathesis, zooals ze
onder invloed der Eleaten was ontstaan,
een natuurlijken voedingsbodem heeft op
geleverd door het Platonische begrips
realisme, dat in de ideeënleer tot uiting
komt. Dit is niet zoo te verstaan dat de geo
metrische vormen zelf ideeën zouden mo
gen heeten. Zij staan op een wijze, die Plato
zelf nader illustreert, tusschen de wereld
der verschijnselen en die der ideeën in.
Juist daarom vormt echter de wiskunde de
ware propaedeuse tot de philosophie: zij is
dan ook onmisbaar in de opvoeding van de
aanstaande leiders van den staat. Met het
oog hierop stelt Plato strenge eischen aan
haar beoefening; de Euclidische wiskunde
is te beschouwen als een poging, om
aan die eischen te voldoen. Hiermee
is in beginsel duidelijk gemaakt, wat de
wijsbegeerte van Plato voor de wiskunde
te beteekenen heeft gehad; welken invloed
zij echter omgekeerd van haar heeft onder
vonden, is daarmee nog geenszins gezegd.
Voor een deel is die invloed wel duidelijk:
de neiging van Plato, de natuurwetenschap
aprioristisch deductief te behandelen, is
een uitvloeisel van den sterk mathemati-
schen inslag van zijn geest. Op andere pun
ten, met name in de theorie der idee-ge
tallen, staan we nog voor menig raadsel.
Zoolang we de leer van het Crixit-
Kiemt en van de Onbepaalde Tweeheid
niet beter kunnen nadenken, doorgrem
we de beteekenis van de wiskunde in Plato's
leer nog niet. Ook zonder dat is echter de
innige samenhang tusschen wiskunde en
wijsbegeerte in de Grieksche cultuur on
misbaar.
BINNENLAND.
De Eerste Kamer over de buitenlandsche
politiek (4e Blad).
Rotterdam zonder kasgeld. (Binnenland,
3e Blad).
Ernstig auto-ongeval in Haarlemmer
meer. (Gemengd, 3e Blad).
De Mijdrechtsche millioenenzaak (Recht
zaken, le Blad).
Te Appelscha is tweemaal brand gesticht
door een 16-jarigen jongen. (Laatste Ba»
richten, le Blad).
BUITENLAND,
Heden voortzetting der Vlootconferentfe.
(Buitenland, 2e Blad).
In Maart in Duitschland een referendum
over het herkrijgen van koloniën? (Tel.
le Blad).
Momenteel heerscht rust aan het oorlogs
front in Zuid-Afrika. (4e en le Blad).
Het Grieksche kabinet Demerdz is af
getreden. (Tel. le Blad).
De avonturier Zoebkopf, 36 jaar oud
overleden. Hij was gehuwd met de zuster
van den Duitschen ex-keizer (Buitenl.
Gemengd, 3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
VERGADERING DER VEREEN. VAN
VARKENSFOKKERS EN -MESTERS.
„Leiden, het veecentrum der Rijnstreek"
Gisteren vergaderde de Ver, van Var
kensfokkers en -Mesters alhier in v *1
„Rijnland", onder voorzitterschap va.
heer C. Bakker te Oegstgeest..
Na afwikkeling der huishoudelijke ween
zaamheden. waarbij ojn. de heer Bakker
tot voorzitter werd herkozen, besloot men
met het Varkensstamboek in overleg te
treden tot het aanstellen van een kring-
inspecteur.
De heeren W. T. Lekkerkerker te Voor
schoten en C. Wassenaar te Noordwijk
werden als resp. afgevaardigde en plaats-
vervangend-afgevaardigde naar de Alge-
meene vergadering van het Varkensstam
boek gekozen.
Een uitgebreide discussie ontspon zich
naar aanleiding van het agendapunt
„plannen voor een e.v. te houden demon
stratie- en fokveedag 1936", voor welk
punt veel belangstelling bestond. Unaniem
erkende men het groote nut en de opvoe
dende werking van de varkensfokdagen in
1933 1934 en 1935 (onderdeel van de
Groote Vee- en Zuiveltentoonstelling
alhier gehouden. Het bonte varken heeft
hierdoor geheel plaats gemaakt voor het
Yorkshire type Aangezien Leiden met zijn
tegenwoordige veemarkt zich bij uitstek
eigent om als het veecentrum der Rijn
streek te worden aangemerkt, was men
algemeen van oordeel, dat getracht moest
worden een veetentoonstelling of iets der
gelijks wederom te dezer stede tot stand
te brengen. Het bestuur werd gemachtigd
zich in verbinding te stellen met den Bond
van Fokveevereenigingen in de Rijnstreek,
alsmede met het bestuur van het Scha
penstamboek teneinde de gewenschte
samenwerking te bewerkstelligen
Wij constateerden met genoegen, dat het
den Varkensfokkers en -Mesters niet aan
moert ontbreekt om dezen moeilijken tijd
het hoofd te bieden.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen
Wis- en Natuurkunde, letter K de heeren
A. D. J. Meeuse, Den Haag en R. J. v. d.
L:nde, Leersum; voor het candidaats-
enamen Wis- en Natuurkunde letter L de
heer F. van Rhee, den Haag; voor het doc
toraal examen Wis- en Natuurkunde
hoofdvak Wiskunde de heer H. P. Heshu-
sius den Haag; voor het candidaats
examen Rechtsgeleerdheid mevr. W. M.
van Meurs—v. d. Berg, Leiden.
AANRIJDING.
Hedenmiddag om 12 uur had op het
kruispunt MorschsingelStationsweg een
aanrijding plaats tusschen de electrische
stadstram bestuurd door A. K. komende
uit de richting van het station en een
vrachtauto bestuurd door H.. die van den
Morschsingel af de Rijnsburgersingel wilde
or rijden.
Vermoedelijk meende de bestuurder der
vrachtauto nog tijdig voor de tram uit te
kunnen komen, doch dit bleek een mis
rekening te zijn. Met het linker achter
gedeelte van de auto reed hij de linker-
lantaam van de tram geheel at,
