„EPISODE"
Lilian Harvey danst
B. en W van Leiden antwoorden
op het sectie-verslag.
76*le Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 17 Januari 1936
Vierde Blad
No. 23255
BEDRIJVEN EN DIENSTEN.
ii.
B. en W. zeggen verder:
Filmarchief.
Door de zorg van den Hoofd-inspecteur
van Politie, den heer Eskens, is de ge
meente In het bezit gekomen van een 25-
tal films, welke voor de gemeente van
historische waarde of beteekenis zijn-
Deze films, met die, welke de gemeente
van deze stad heeft doen maken, vormen
het gemeentelijk filmarchief.
De Plaatselijke Commissie van Toezicht
op de Bioscopen heeft zich belast met
het beheer van dat archief.
De Reinigings- en Ontsmettingsdienst
Zeer uitvoerig zetten B. en W. uiteen,
waarom als bezuiniging een opzichter bij
den Gem. Reinigings- en Ontsmettings
dienst is ontslagen. De minderheid van 't
college kon zich daarmede echter niet ver
eenigen.
Wat betreft mogelijke andere middelen
tot bezuiniging moge het volgende wor
den opgemerkt.
Eerst ruim twee maanden na het op
maken van de ontwerp-begrooting voor
1S36 is de nieuwe veemarkt waarbij voor
sproeiing hoofdzakelijk grachtwater wordt
gebezigd, in gebruik genomen. Bij de be
grooting was het derhalve zeer bezwaar
lijk het juiste waterverbruik te ramen.
Met inachtneming van het grootere ben
zine- en olieverbruik van de spoelauto is
het niet onwaarschijnlijk, dat het gebruik
van grachtwater jaarlijks een besparing
zal geven van f. 200
Ten aanzien van den geraamden ben
zineprijs van f. 0,12 per liter hopen wij,
dat ook in 1936 een lagere prijs zal kun
nen worden betaald. Inkoop van benzine
geschiedt door middel van de Stedelijke
Fabrieken, waarbij zoo voordeelig moge
lijke prijzen worden bedongen. Op het
oogenblik is echter evenmin als bij het op
stellen van de concept-begrooting te voor
zien, welke prijzen in 1936 zullen gelden,
weshalve de raming van f. 0.12 per Liter
dient te worden gehandhaafd.
In de ontwerp-begrooting voor 1936 is
het loon geraamd voor 73 werklieden, ter
wijl thans slechts 71 arbeiders werkzaam
zijn. Dit laatste is het gevolg van de
nieuwe overeenkomst inzake vuilafvoer
naar Nieuwkoop, waardoor het storten
vanwege den dienst van vuil bij de Zijl
kon worden beëindigd en het arbeidsloon
van twee werklieden derhalve kwam te
vervallen.
Intusschen kan de desbetreffende post
niet worden verlaagd, omdat rekening
moet worden gehouden met de uitbreiding
van de stad in het bijzonder in het
Morschkwartier en den Roodenburgerpol-
der welke in 1936 vermoedelijk uitbrei
ding van personeel noodig zal maken.
Lichtfabrieken.
De vraag, of en zoo ja in hoeverre er
aanleiding bestaat tot bevordering van 't
lagere personeel, zal zoo spoedig mogelijk
onder oogen worden gezien.
Het bij de vaststelling van de prijzen
van gas en electriciteit rekening houden
met de groote gezinnen is op één lijn te
stellen met vrijwel' telkenjare inge
diende voorstellen tot verlaging van de
tarieven voor ingezetenen met een inko
men beneden een bepaald bedrag. De hier
tegen aangevoerde bezwaren gelden even
eens ten aanzien van een regeling, waar
bij rekening zou worden gehouden met de
groote gezinnen en zijn nog onverzwakt
van kracht, n.l. dat een naar commer-
cieele regelen gevoerde tariefspolitiek zich
daarmede niet verdraagt, nog daargelaten
de administratieve rompslomp, die van 'n
dergelijke regeling het gevolg zou zijn.
In de oorlogsjaren heeft gedurende een
korten tijd een zoo nijpend gebrek aan
installatiebuis bestaan, dat de Lichtfa
brieken, om in de behoefte aan electrlsche
binnenleidingen te voorzien, noodgedwon
gen de huurleidingen gedeeltelijk als span-
leidingen hebben laten uitvoeren. Deze
spanleidingen zijn geschat op een levens
duur van vijftien jaar.
Verscheidene verbruikers hebben deze
leidingen zeer slecht onderhouden en in
vele gevallen zelfs op brandgevaarlijke
wijze uitgebreid of met behangelpapier
overplakt. In zulke gevallen hebben de
fabrieken de leidingen, zoodra zij door
wisseling van bewoners buiten gebruik
kwamen, dan ook afgekeurd, hoewel de
fabrieken hierdoor de nog op te brengen
huur (de bovengenoemde termijn van 15
jaar was veelal nog lang niet verstreken)
moesten derven.
Ook de brandassurantie-maatschappijen
wenschen een dergelijken aanleg niet meer
toe te staan, zoodat de fabrieken er toe
moesten overgaan, zulke leidingen, nadat
zij 15 jaar in gebruik waren geweest, af
te keuren, ook afgezien van de vraag of
de perceelen van bewoners wisselden. Den
huiseigenaren is een jaar gelegenheid ge
geven, om de afgekeurde door een nieuwe
leiding te vervangen. Hierbij gaan de nog
bruikbare onderdeelen kosteloos in eigen
dom aan den hulseigenaar over-
Vernieuwing van een binnenleiding
brengt tegenwoordig niet zooveel kosten
mede, dat er sprake van kan zijn, dat een
huiseigenaar, die 15 jaar lang een woning
met een niet door hem bekostigde bin
nenleiding heeft kunnen verhuren, ern
stig gedupeerd wordt, indien hij eerst
thans zijn woning tegen betrekkelijk ge
ringe uitgaven van de door den bewoner
verlangde gemakken moet voorzien.
Het komt er dus op neer, dat de fabrie
ken thans iedere ondeugdelijke z.g. span-
leiding afkeuren, onverschillig of deze al
dan niet reeds is afbetaald, terwijl boven
dien iedere spanlöiding (dus ook die
waarvoor thans nog huur verschuldigd is)
kosteloos aan den huiseigenaar in eigen
dom wordt overgedragen, zoodra deze een
nieuwe binnenleiding, vanwege de Licht
fabrieken goedgekeurd, heeft laten aan
leggen.
Het hoogste aantal geplaatste heetwa-
tcrtoestellen is geweest 1046 (ultimo De
cember 1932); daarna is de teruggang be
gonnen, welke zich geleidelijk heeft voort
gezet tot 793 toestellen in Nov. 1935.
Het terugloopen is zuiver aan te mer
ken als een conjunctuurverschijnsel. Bij
vermindering van inkomsten moeten
steeds meer gezinnen een electrisch heet-
watertoestel als een zekere luxe gaan be
schouwen, waarvan afstand moet worden
gedaan.
Op 10 Dec, j.l. maakten 550 (in 1934:
480) winkeliers gebruik van het winkel
tarief- Na de laatste tariefswijzigingen be
draagt de gemiddelde prijs per K.W.U.
circa 12 cent, zijnde circa 6 cent lager dan
de thans geldende enkel-tariefprijs.
De klokkendienst heeft in het bijzonder
beteekenis voor de openbare tijdaanwij
zing, welke laatste zonder twijfel nu reeds
tal van jaren in een behoefte voorziet. De
aanwijzing van den tijd is juist en daar
mede zijn niet te vergelijken de in de
laatste jaren meer en meer in gebruik
gekomen synchroonklokken, welke be
halve gevoeligheid voor storingen in het
electriciteitsnet. uiteraard minder nauw
keurig aanwijzen.
Overigens zou opheffing van dezen
dienst slechts een zeer geringe kostenbe
sparing geven, omdat het jaarlijksche na-
deelige saldo voor het overgroote deel uit
rente en afschrijving op de aanlegkosten
bestaat en deze bij opheffing van den
dienst toch niet zouden wegvallen.
Bovendien is het ondergrondsche klok-
ftennet te gebruiken voor andere doelein
den der fabrieken, met name voor metin
gen in het sterkstroomnet en voor de ont
steking der electrische straatverlichting
(dit laatste geschiedt bereids voor een
deel). Daar staat tegenover, dat het Elec-
triciteitsbedrijf het verlies op den Klok
kendienst draagt. Opheffing van den
dienst zou dus alleen maar beteekenen
derving van inkomsten van de particu
liere aansluitingen, zonder dat daar noe
menswaardige besparing van uitgaven
tegenover staat.
Algemeen beleid.
Ons College betreurt het ten zeerste,
dat Ged. Staten nog steeds geen beslis
sing hebben genomen op de dezerzijds bij
hen aanhangig gemaakte grenswijziging
in de richting van Oegstgeest, noch gevolg
hebben gegeven aan het verzoek om ons
nog eens in de gelegenheid te stellen de
zaak ter plaatse aan hun College toe te
lichten. In 't zenden van een adres recht
streeks tot de Kroon zien wij momenteel
geen heil.
Wij geven de verzekering, dat wij
ook zonder aansporing indien noodig,
niet zullen nalaten maatregelen te nemen,
om het gezag te handhaven.
Omtrent het toelaten van optochten
met muziek en banieren op Zondagmid
dag heerscht in ons College geen een
stemmigheid: de meerderheid is daarte
gen. de minderheid er voor. Ten aanzien
van het openstellen van de zweminrich
tingen op Zondag handhaaft de meerder
heid van ons College haar u bekende
standpunt, n.l. dat zij bezwaar heelt te
gen openstelling vah de'zweminrichtingen
4-
op Zondagmorgen. Bij openstelling op
Zondagnamiddag van de zweminrichting
aan de Zijl verwacht het bestuur van de
met de exploitatie belaste vereeniging
slechts een zeer gering bezoek, zoodat de
extra kosten voor het personeel niet zou
den worden gedekt.
Voor openstelling Van slijterijen des
Zondags zien B en W- geen reden.
Bij de straatcolportage hebben hier ter
stede nog geen dusdanige voorvallen
plaats gehad, dat van „ongewenschte toe
standen" kan worden gesproken. De po
litie houdt steeds een wakend oog op
deze colportage en heeft den indruk, dat
het colporteeren reeds in rustiger banen
gaat, dan een half jaar geleden. Indien
zulks onverhoopt noodig mocht blijken,
zullen zeer zeker tijdig maatregelen wor
den getroffen.
Het toelaten van colportage op de
markten zou niet zijn in het marktbelang,
aangezien op terreinen, waar veel publiek
aanwezig is, het colporteeren licht kan
leiden tot verstoring van de openbare
orde, zeer ten nadeele van de marktkoop
lieden en ten ongerieve van het rustig
koopend publiek. Het bestaande verbod
dient dan ook naar de meening van ons
College te worden gehandhaafd.
In het algemeen is ook ons College niet
voor het toelaten van lunaparken; slechts
in bijzondere gevallen, zooals bij de 3 Oct.-
feesten en de viering van een Lustrum, Is
er aanleiding een andere gedragslijn te
volgen.
Aangezien op 3 October het geheele
Schuttersveld aan de 3 Oct.-vereeniging
ten gebruike wordt afgestaan, is het niet
mogelijk, dat er tenten zijn geplaatst op
het aan die vereeniging niet ten gebruike
afgestane gedeelte van dat terrein.
Tegen het plaatsen van tenten voor za
ken, waarin dezelfde waren worden ver
kocht, wordt zooveel mogelijk gewaakt- In
verband met het zeer groot aantal gega
digden en de uiteraard beperkte ruimte,
die voor het plaatsen van tenten beschik
baar is, zal echter het bedoelde euvel niet
altijd geheel zijn te voorkomen.
Ons College heeft op 28 Nov. J.l., bij
meerderheid van stemmen, besloten in den
vervolge de Stadsgehoorzaal niet meer
voor bijeenkomsten van den Nieuw-Mal-
thusiaanschen Bond te verhuren en te
vens om in nieuwe contracten betreffende
de verpachting van andere zalen der ge
meente de bepaling op te nemen, dat ver
huring aan genoemden Bond niet mag
plaats hebben.
Het besluit om de Stadsgehoorzaal niet
te verhuren voor filmvertooningen, waar
bij brandbare (normaal) films worden
gebezigd, was uitsluitend gegrond op de
overweging, dat zoodanige vertooningen
ln niet daartoe speciaal ingerichte gele
genheden gevaar voor de bezoekers op
leveren.
Intusschen is het mogelijk gebleken door
het stellen van speciale voorwaarden de
Gehoorzaal voor bedoelde voorstellingen
voorloopig weder beschikbaar te stellen,
zulks in afwachting van nader te treffen
maatregelen.
De oprichting van een centrale auto
garage blijven B. en W. ontraden.
Het in het leven roepen van een ge
meentelijke brandassurantie kunnen wij
niet in overweging nemen; de voor verze
kering vatbare objecten zijn niet zoo tal
rijk, dat de gemeente het eigen risico op
zich zou kunnen nemen. Men denke aan
den Stadhuisbrand!
Art 29 van het Ambtenarenreglement
verbiedt den ambtenaren/werklieden zon
der vergunning van ons College naast hun
betrekking andere werkzaamheden te ver
richten of een andere betrekking, eenig
ambt of beroep of eenige bediening of
functie, waaraan en bezoldiging of een
geldelijke vergoeding is verbonden, te ver
vullen. Een volstrekt verbod tot het be-
kleeden van bezoldigde nevenbetrekkin
gen, waarop in het verslag wordt aange
drongen, bevat het reglement dus niet en
een zoodanig verbod kan mitsdien alleen
door wijziging van het reglement in het
leven worden geroepen. Het initiatief
daartoe is echter van ons College niet te
verwachten, omdat wij met het oog op
andere belangen, die daarbij in het spel
zijn, tegen een dergelijk verbod bezwaar
hebben. Meer heil verwachten wij van
krachtige beperking.
Aan den anderen kant is het voor ons
College moeilijk om, wanneer zich geen
redenen van dienstbelang als anderszins
daartegen verzetten, de vergunning tot :t
bekleeden van bestuursfuncties in bouw-
vereenigingen te weigeren; immers de
consequentie gebiedt dan ook ten aanzien
van het bekleeden van bestuursfuncties
van andere vereenigingen als vakorgani
saties en liefdadige vereenigingen dezelf
de gedragslijn te volgen, ook al zou daar
aan slefchts een geringe geldelijke vergoe
ding zijn. verbonden. En die consequentie
wenschen wij niet te aanvaarden.
Het denkbeeld ten slotte, om in elk ge
val het bekleeden van een nevenbetrek
king te verbieden, wanneer daaraan een
hoogere vergoeding dan van f200.is
verbonden, lokt ons evenmin aan, al ware
het alleen hierom, dat de aldus getrokken
grens geheel willekeurig is.
Overeenkomstig de toezegging, in de
Memorie van Antwoord betreffende de ge
meente-begrooting 1935 gedaan, is het
vraagstuk der medezeggenschap van het
gemeente-personeel namens ons College
aanhangig gemaakt bij het centraal or
gaan. bedoeld in de gemeenschappelijke
regeling ter bevordering van een doelma
tige behandeling van gemeentelijke per
soneelsaangelegenheden Nu dus eerlang
dit vraagstuk interlocaal zal worden be
handeld. verdient het naar onze meening
geen aanbeveling dit intusschen nog eens
plaatselijk te gaan doen.
Een verordening, regelende den rechts
toestand van het personeel op burgerrech
telijke arbeidsovereenkomst in dienst der
gemeente, is nagenoeg in ontwerp gereed,
zoodat de behandeling daarvan in de
daarbij betrokken instanties binnen kor
ten tijd kan worden tegemoet gezien-
Instelling van een arbeidsreserve is nog
steeds overbodig.
De minderheid van ons College is prin
cipieel vóór instelling van een arbeids
reserve, doch meent daarop met het oog
op den toestand, waarin de gemeente fi
nancieel verkeert, thans niet te moeten
aandringen.
De Ioopende pacht van den tol van de
Leiderdorpsche brug eindigt 1 Mei 1936.
Bij de nieuwe verpachting kan onder
oogen worden gezien, of het gewenscht is
omtrent de arbeidsvoorwaarden van het
bedienend personeel bepalingen in de
pachtvoorwaarden op te nemen.
Enkele malen per seizoen wordt men
verrast door een film, die in het centrum
der belangstelling staat. Daartoe behoort
ongetwijfeld het filmwerk „Episode" met
Paula Wessely, Gustav Ludwig Diehl en
Otto Tressier in de hoofdrollen.
Voor „die Wessely" is deze film een
triomf, een nóg grooter succes dan „Mas
kerade" genoemd. Hier speelt zich slechts
een vluchtige, onbelangrijke gebeurtenis
af, er geschieden geen „groote" dingen, er
worden evenmin belangrijke woorden ge
sproken, maar toch laat deze „Episode"
een onuitwischbaren indruk achter.
Spreekt een Greta Garbo meer tot het
verstand, een Paula Wessely beroert meer
het gevoel: zij beeldt een „werkelijk
mensch" uit en al het andere geraakt
door haar créatie haast op den achter
grond. De film speelt zich af in den
Weenschen inflatietijd (1922): de regisseur
Walter Reisch wist de sfeer van dien tijd
op schier onnavolgbare wijze te imiteeren.
Het contact tusschen spelers en toe
schouwers komt van de eerste minuut af
tot stand in dit werk, waarin zich een be
schaving openbaart, die helaas te zelden
wordt aangetroffen.
Een groot actrice is Paula Wessely, met
een diep-innerlijk wezen en een bewogen
voordracht, terzijde gestaan door een sterk
acteur als Diehl: het zal voor een ieder
een genot zijn hen samen op het witte
doek te zien, terwijl men het volledig zal
toestemmen, dat ook alle andere betrok
kenen zich hier geven op een hoog en
onvergetelijk niveau. Een unieke film,
waarvan een machtige werking uitgaat.
„KERMIS DER IJDELHEID".
Zal dc „kleur" het van „zwart-wit"
winnen?
William Makepeace Thackeray, de groote
Engelsche satiricus, heeft in zijn boek
„Vanity Fair" (Kermis der IJdelheid" een
tijdbeeld willen geven van het leven der
hoogere standen ln het Londen van het
begin der 19e eeuw. Verschillende perso
nen in dit litteraire meesterwerk komen
daarin voor onder hun eigen naam, of
schoon ze toen nog meerendeels tijdge-
nooten waren.
Het zeer gevarieerde verhaal riep er als
het ware om, gedramatiseerd te worden
en Lengdon Mitchell bewerkte het met
veel succes voor het tooneel. Hij koos als
titel voor zijn tooneelstuk niet „Vanity
Fair" (de titel van het boek) maar „Becky
Sharp" de vrouwelijke hoofdpersoon uit
het verhaal.
De eerste actrice, die in 1899 de
rol van Becky Sharp vertolkte, was Minnie
Maddern Flake. Zij maakte er een monu
ment van tooneelspeelkunst van, waarmee
zij dertig jaar later, ondanks haar reeds
gevorderden leeftijd, nog een geestdriftig
succes wist te behalen. Becky Sharp was
voor haar wat de rol van Shylock voor
Bouwmeester was en zij speelde de rol van
deze avonturierster in het geheel 1100
maal. Andere grooten van het tooneel,
waarvan sommigen nog in leven zijn, die
aan dit glorieuze tooneelstuk hebben mee
gewerkt, zijn o.a. Maurice Barrymore, de
vader van Lionel, Ethel en John en
George Arliss.
Ook voor de film is het reeds eenige
malen als gegeven gebruikt. Thans heeft
men het verhaal echter als grondslag ge
nomen voor de gekleurde film „Kennis
der IJdelheid", waarbij Miriam Hopkins,
die men hierboven ziet, de rol van Becky
Sharp speelt en aldus to de voetsporen
treedt van de groote Minnie Maddern
Flake.
Dezelfde menschen, die bij het eerste
optreden van de geluidsfilm bezwaren
hadden tegen dat nieuwe element in de
film en die toen voorspelden, dat de toe
passing van het geluid den dood zou be
teekenen van de artistieke film, zijn nu
verontrust over de tweede sprong voor
waarts, die de filmtechniek maakt: „over
de kleur".
Natuurlijk moeten wij van die nieuwe
technische vinding geen wonderen ver
wachten: een slechte film kan door de
toepassing van de kleur niet worden goed
gemaakt. Maar dat kon het geluid even
min. Toch zou het thans niet meer moge
lijk zijn het publiek een stomme film
voor te zetten. Nu we het geluid eenmaal
hebben, willen wij het niet meer missen
en misschien zal 't met de kleur ook zoo
gaan, omdat de wereld nu eenmaal niet
zwart-wit of grijs is. Houdt u van den re
genboog? En in welke kleur heeft u den
regenboog het liefst: in zwart of in wit
cf misschien liever een beetje parelgrijs?
Of in de natuurlijke kleuren?Dat
laatste zou eigenlijk 't meest logisch zijn.
Met het nieuwe verbeterde driekleuren-
procedé zijn wij nu zoo ver, dat de uitings
mogelijkheden vergroot kunnen worden.
Of de overwinning aan dit nieuwe element
zal zijn, dient men af te wachten. In ieder
geval is 't Interessant deze buitengewoon
geslaagde kleurenproef te gaan zien!
Lilian Harvey, in „Schwarze Rosen", zooals wij ons haar
zoo gaarne en goed herinneren
Lilian Harvey zal binnenkort ook hier
te zien zijn in haaf nieuwste film
„Schwarze Rosen", waarin wij haar weer
voor het eerst zullen begroeten, na
haai' Amerikaansche omzwervingen,
met den getrouwen partner Willy Fritsch.
Wij herinneren ons haar nog zoo goed in
de Duitsche films als „Het Congres danst",
„Drei von der Tankstelle", „Quick", „En
blonder Traum" of „Ich und die Kaise-
rin", de laatste film, die zij speelde vóór
haar vertrek naar Amerika. Dat was een
goede tijd voor Lilian, die aan de overzijde
nu niet zóó gelukkig was, als zij zich dat
wel had voorgesteld.
Onlangs is de première van „Schwarze
Rosen" in Berlijn gegeven. „Schwarze
Rosen": episode uit den vrijheidsstrijd van
jonge Finnen tegen de Russische heer
schappij, die tot bloedige botsingen leidt.
En Lilian staat in het centrum van dezen
politieken strijd, vecht voor het welzijn
van den man, dien zij liefheeft en gaat
daarbij zelf ten onder
Lilian: de Russische danseres. Zij danst!
Zij doet het met zóóveel gemak en bekoor
lijkheid, met dezelfde charme, die wij ons
van vroeger herinneren, dat tijdens de
verfilming in Neubabelsberg, een ieder,
die maar een oogenblik tijd had, kwam
kijken om de „Prima ballerina" te zien.
Méér dan dertig maal moest haar dans
onderbroken worden, meer dan 30 maal
moest zij steeds weer bij volgende maten
van voren af aan beginnen.
Want men zal Lilian en haar ballet
van verschillende gezichtshoeken te zien
krijgen. Lang danste de tengere gestalte
onder de aanwijzingen van regisseur Paul
Martin en men kan zich verheugen over
het weerzien van deze lenige „oude" be
kende, met haar markant, fijn besneden
gezichtje.
Willy Fritsch, als de jonge beeldhouwer
Collin en Willy Birgel als de gouverneur
zijn de voornaamste mannelijke hoofdper
sonen in deze nieuwe Harveyfilm, die
nog zooveel andere en dramatischer
scènes te zien zal geven, dan attractieve
balletscènes alléén!
