DE STRIJD OM MAKALLE
76*le Jaargang
DINSDAG 14 JANUARI 1936
No. 23252
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN
OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
Makalle is nog in Italiaansch bezit, doch de
dreiging der Abessijnen blijft aanhouden.
Van ernstige vredespogingen blijkt nog niets
naar buiten, hoewel achter de schermen druk
wordt gewerkt. Vooral ook met het oog op de 20
dezer bijeenkomendezitting van den Volkenbondsraad
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.i
LEIDSCH
DAGB
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarlet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
yWoensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
■van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
JSO ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f- 0.18
Franco per post f. 2i35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd.l
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
PROF. Dr. IV. VAN DER WOUDE.
Wordt morgen 60 jaar.
Prof. dr. W. v. d. Woude.
Morgen viert prof. dr. W. v. d. Woude,
hoogleeraar in de analytische en beschrij
vende meetkunde en de theoretische werk
tuigkunde aan de Leidsche Universiteit,
zijn 60sten verjaardag.
Willem v. d Woude werd 15 Januari
te Nijkerk (Fr.) geboren en bezocht
het gymnasium te Leeuwarden, waarna hij
aan de Rijksuniversiteit te Groningen wis-
cn natuurkunde studeerde. In 1908 promo
veerde hij tot doctor in deze wetenschap
pen op een dissertatie getiteld: „Over de
normalen van ellipsoïde en van een hy
perellipsoïde". In 1902 was hij tevoren
;reeds opgetreden als leeraar aan het gym
nasium en de H.B.S. te Deventer. Tot 1916
is hij als zoodanig werkzaam geweest, in
welk jaar hij benoemd werd tot hoog
leeraar aan de Leidsche Universiteit, om
onderwijs te geven in bovengenoemde
vakken. Het vorig jaar fungeerde prof.
v. d. Woude ais rector-magnificus.
VOOR-AZIATISCH-EGYPTISCH
GEZELSCHAP „EX ORIENTE LUX".
300 jaren Egyptologic in Nederland.
Dezer dagen is bij de N.V. voorheen E. J.
Brill alhier als tweede nummer in de
serie „Mededeelingen en Verhandelingen
van Ex Oriento Lux" verschenen: „Drie
honderd jaren Egyptologie in Nederland,
van Heurnius tot Boeser (162019351."
van de hand van dr. W. D van Wijngaar
den, conservator aan het Rijksmuseum van
Oudheden alhier.
Het boekje bevat een overzicht van den
stand der Egyptologie in Nederland vanaf
het eerste begin tot 1935 Het is uitgegeven
naar aanleiding van het overlijden van
dr. P. A. A. Boeser. oud-lector in de Egyp
tologie aan de Universiteit alhier en oud
adjunct-directeur van het museum van
Oudheden. Er zijn vier portretten en een
plaat aan toegevoegd, benevens een uit
voerige bibliografie.
LANDBOUWHOOGESCHOOL.
Bij beschikking van den Minister van
Landbouw en Visscherij is, voor het tijd
vak van 1 Januari 1936 tot 1 Januari 1937.
benoemd tot tijdelijk assistent aan de
Landbouwhoogeschool te Wageningen, dr.
R. D. Crommelin alhier.
VAN EEN TRAP GEVALLEN.
Gistermiddag is de 23-jarige magazijn-
knecht W. S. in de meelfabriek „de Sleu
tels". doordat hij uitgleed, van een 16 tre
den hooge ijzeren tra.p gevallen.
De Eerste Hulpdienst constateerde een
lichte hersenschudding cn vervoerde hem
naar zijn woning In de Sumatrastraat.
waar hij verder door den hulsdokter werd
behandeld.
BEGIN VAN BRAND.
Vermoedelijk tengevolge van oververhit
ting van een haard is gisteravond om
streeks 8 uur een begin van brand ont
staan boven den sigarenwinkel van den
beer C. H. V„ Breestraat 43
Door de groote warmte-ontwikkeling be
gon het houtwerk van den schoorsteen
mantel en het behang te schroeien, het
geen werd opgemerkt door een der huis-
genooten. die het brandje met eenige em
mers water wist te blusschen.
De poütiebrandweer was sooedig met een
motorspuit aanwezig, doch behoefde geen
dienst te doen.
Hoewel er groote belangstelling bestond,
ondervond het tram- en rijverkeer weinig
of geen oponthoud.
HET ZILVEREN JUBILEUM DER
NED. REISVEREENIGING.
POKKEN-V ACCINATIE-ENCEPHALITIS.
Een welgeslaagde cabaret-avond.
Het 25-jarig bestaan van de afd. Leiden
der Nederiandsche Reisvereeniging is gis
teren op waardige wijze herdacht met een
cabaret-avond in de Gehoorzaal! De
N.R.V.'ers hebben er over het algemeen
slag van feest te vieren en deze jubileum
herdenking in een stampvolle zaal, die
fraai met groen en bloemen versierd was,
is dan ook een succes geworden waarop
de afdeeling met voldoening zal mogen
■terugzien. De heer Hardeweg heeft in zijn
openigswoord zijn vreugde uitgesproken
over de groote opkomst en in het bijzon
der een welkom toegeroepen tot de leden
van het hoofdtoestuur en tot afgevaardig
den van zustervereenigingen. waartoij hij
speciaal nog noemde de vertegenwoordi
gers van de R.K. en de Ned. Chr. Reisver
eeniging. Spreker hoopte dat 1936 voor alle
leden een goed jaar zou worden en dat
allen in staat zullen zijn een mooie reis te
maken. Jammer genoeg dreigt de voorge
nomen Reisbelasting te dien aanzien eenige
moeilijkheden te brengen, maar gelukkig is
die belasting nog niet voor elkaar. En zou
het daartoe wel komendan hoopte spr.
dat deze toeslag althans tot een minimum
zou worden beperkt. De heer Hardeweg
dankte het feestcomité voor alles wat het
voor de organisatie van dezen avond ge
daan had en gaf vervolgens het woord aan
den algemeen voorzitter, den heer J. Pan-
man, uit Haarlem, die wees op het vele
werk dat door de jaren heen door de leden
van het Leidsche bestuur geheel con amore
is verricht om te besluiten met een har-
telijken gelukwensch met het zilveren
jubileum.
Namens het feestcomité bood mevr. Trip
hierna een fraai bloemstuk aan, vergezeld
van een enveloppe met inhoud, waarvan
het 'bedrag naar eigen goeddunken door het
toestuur kan worden besteed.
Met het zingen van het N.R.V.-lied ging
men vervolgens over tot het feestelijk ge
deelte van den avond, waarbij de leiding
•berustte bij den heer Coos Speenhoff Jr.,
die een grappige inleiding hield en verder
met medewerking van eenige andere
artlsten de vele honderden N.R.V.-leden
op prettige wijze heeft bezig gehouden tot
een uur dat reeds vrij ver na middernacht
lag. Er was een koorddanser en een droog
komiek, een goochelaar en een acrobate,
terwijl het belangrijkste deel van het pro
gramma verzorgd werd door Speenhoff zelf.
Hij vertelde goede grappen.zong aardige
liedjes en parodietjes, imiteerde tal van
personen, had succes met zijn „Wereld
nieuws" en wist heel de zaal mee te slee
pen toen hij aan het vervaardigen sloeg van
gedichtjes, juister gezegd van de bekende:
Limmericks. Rijkelijk vloeide toen de
dichtader van het Leidsche publiek en
dankbaar deed men daarna mee aan een
rijmwedstrijd, waarvoor meerdere aardige
prijzen waren uitgeloofd. Tusschen de be
drijven door zorgde de Leidsche Orkest
vereniging onder leiding van den heer
Noordanus Jr. voor uitstekende muzikato
afleiding en zoo heerschte tenslotte overal
stomme verbazing toen men na afwerking
van het programma constateerde dat het
bereids bijna één uur geworden was.
Met een bal onder leiding van den heer
Julius Paiser, uit Rotterdam, en met
muziek van de Roto Coulour Players, werd
dit zeer genoeglijke utoileumfeert besloten!
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
Chemaco. Langebrug 4. Lelden. Fabri
catie en verkoop van vloerwas en olie.
Vennooten: Ph. Reich en S. Reich, Leiden
en S. Reich, Leipzig.
Wed. W. Stavleu, Hoofdstraat 91. Leider
dorp. Brood-, beschuit- en koekbakker!]'.
Uittredend eigenaresse: Wed. M. Stavleu
Van Leeuwen. Leiderdorp, d.d. 1 Jan. 1936.
AANGEHOUDEN.
De politie alhier heeft aangehouden den
26-jarigen Leidsohen straatmaiker P. S., die
door den Haagschen kantonrechter was
veroordeeld tot het ondergaan van zes
weken gevangenisstraf.
Cok is aangehouden de 32-jarige auto
handelaar A. C„ die nog 50 dagen ver
vangende hechtenis te goed had, aangezien
hij geen kans zag om de boete van f, 180.
welke hem door den Haagschen kanton
rechter was opgelegd, te betalen.
Uiteenzetting van dr. J. P. Bijl.
In de „Verslagen en Mededeelingen be
treffende de Volksgezondheid" is een arti
kel verschenen van den directeur van het
Instituut voor Praeventieve Geneeskunde
alhier dr. J P. Bijl, over ,Pokken-Vac-
cinatie-Encephalitis". In dit op verzoek
van den Voorzitter van den Gezondheids
raad dr. N. M. Josephus Jitta, samenge
stelde artikel worden eerst de verwoestin
gen beschreven, die de pokziekte vóór de
invoering der vaccinatie veroorzaakte,
daarna wordt een overzicht gegeven van
de inenting tegen die ziekte en van de ge
varen. die aan de inenting verbonden ziin.
en ten slotte wordt de vraag behandeld
welke houding de leek t.o.v. de vaccinatie
tegen nokken moet aannemen.
Vóór de invoering van de vaccinatie
stierven in Duitschland naar schatting
jaarliiks 70.000 personen aan pokken; in
Londen waren ongeveer 10 der sterf
gevallen gevolg van nokken. Blindheid of
doofheid kwam na herstel van die ziekte
veelvuldig voor. Door de vaccinatie is dat
alles veranderd Iemand, die ingeënt is is,
practisch gesproken ongeveer 10 iaar lang
onvatbaar voor pokken: een bevolking,
waar geregeld ingeënt wordt, behoeft geen
vrees te hebben vóór een pokkenepidemie.
Sedert Jeuner in de vaccinatie een on
overtroffen middel tegen pokken vond is
evenwel van verschillende ziiden strijd ge
voerd tegen inenting: van religieuze van
politieke en van medische zijde.
De bezwaren, die op medische gronden
werden aangevoerd waren vrijwel verdwe
nen. toen eenige jaren geleden bleek, dat
ongeveer 10 dagen na de vaccinatie een
enkele maal een hersenaandoening. een
encephalitis, kan optreden.
Ondanks tallooze onderzoekingen in ver
schillende landen is men over het wezen
van de encephalitis postvaccinalis nog niet
veel wijzer geworden. Toch hebben de on
derzoekingen tot enkele belangrijke en
voor de praktijk uiterst gewichtige resul
taten geleid In de eerste plaats is geble
ken. dat de leeftijd van den inenteling
van de allergrootste beteekenis is. Terwijl
in ons land van de kinderen, die boven
4 jarigen leeftijd ingeënt werden één van
2000 a 3000 aan encephalitis ging lijden,
kreeg van de kinderen die beneden 2 jaar
ingeënt werden slechts één van de 20.000
a 30.000 die ziekte Sterfgevallen bii kin
deren op dezen leeftijd ziin in ons land
niet met zekerheid bekend. Het gevaar
voor postvaccinal encephalitis is voor
kinderen van 01 jaar dus feitelijk
minimaal.
Men kan zeggen dat de vaccinatie van
dergelijke kinderen praktisch gesproken
geen gevaar met zich brengt.
Een tweede feit van beteekenis betreft
de revaccinatie. de inenting dus van
iemand die vroeger al ingeënt geweest is.
In 1929 kwam in ons land op 50.000 re-
vaccinaties slechts één geval van encepha
litis voor. Had de voorgaande vaccinatie
niet lang te voren plaats gehad dan was
de ziektekans nog geringer.
De vraag doet zich nu voor. wat men
in de tegenwoordige omstandigheden doen
moet: zonder vaccinatie pokkengevaar
met vaccinatie encephalitis gevaar.
Wanneer beide gevaren tegen elkaar
worden afgewogen dan is zonder twijfel
het pokkengevaar het grootst. De pokziek
te ligt als 't ware op de loer om in die
landen waar de bevolking niet voldoende
gevaccineerd is. haar slag te slaan. In de
jaren 1930 t.m. 1934 zijn in ons land
55815 kinderen in het eerste of tweede
levensjaar ingeënt d.i. ruim 6 der ge
borenen. Per 1000 inwoners hadden in
1934 ruim 2 vaccinaties plaats. In de
jaren 1915—1925 Was dit aantal tien maal
zoo groot Men kan zeggen dat de vacci
natietoestand in ons land thans zeer slecht
is en dat het terrein hier open ligt voor
een ernstige pokkenepidemie.
Aangezien de Overheid tot dusverre geen
directe of indirecte vaccinatiedwang wil
invoeren moet iedereen dus voor zichzelf
en ziin kinderen uitmaken welk standpunt
t.o.v. de vaccinatie is in te nemen.
Sommigen schijnen zich op het stand
punt te stellen dat de kans om in ons land
pokken te krijgen kleiner is dan om na
inenting encephalitis te krijgen en zii la
ten zich en hun kinderen daarom niet
vaccineeren. Deze redeneering kan op
dit oogenblik en voor kinderen van 2 jaar
.en ouder een grond van waarheid bevat
ten voor jongere kinderen en voor hen
die al eerder ingeënt ziin kan men on
grond van bovengenoemde cijfers moeilijk
van een encephalltisgevaar spreken Men
bedenke verder dat in een slecht gevac
cineerd land als het onze steeds gevaar
dreigt dat de pokken er uitbreken. Dege
nen. die verzuimd hebben hun zuigeling
te laten inenten zullen, uit zeer gegronde
vrees voor pokken, dan toch tot vaccina
tie overgaan. De zuigeling van thans is
dan misschien 4 jaar oud geworden en de
kans om na inenting encephalitis te krij
gen is dan ongeveer tienmaal zoo groot
geworden.
Behalve door het binnendringen van
pokken in ons land kan het gevaar om
die ziekte te krijgen ook op andere wijze
vergroot worden. Men bedenke b.v. aan
verblijf in landen waar pokken regelmatig
voorkomen. Ook bepaalde ..gevaarlijke"
beroepen als arts verpleegster enz. za] men
niet uitoefenen zonder gevaccineerd te
ziin. In sommige landen wordt men niet
toegelaten zonder bewijs in de laatste
jaren te ziin ingeënt.
Allerlei omstandigheden kunnen zich
dus voordoen waarin vaccinatie geboden
is. In al die gevallen zullen degenen, die
zich dan. ondanks verhoogd encephalitis-
gevaar. laten inenten hun ouders heel
weinig dankbaar zijn dat zii de practisch
ongevaarlijke leeftijd van ongeveer 318
maanden ongebruikt hebben laten voorbij
gaan.
Dr. Bijl komt tot de slotsom, dat ouders
in het belane van hun kinderen handelen
door ze vóór het begin van het derde
levensjaar te laten inenten. Aangezien om
bepaalde medische redenen de vaccinatie
oo een gegeven oogenblik tijdelijk kan ziin
af te raden zuilen ouders goed doen hun
kind van ongeveer 3 maanden door den
dokter te laten onderzoeken ten einde het
zoo mogelijk te laten vaccineeren Zijn er
op dat oogenblik geneeskundige bezwaren
tegen de vaccinatie dan is behandeling
mogelijk zoodat de inenting allicht toch
kan geschieden vóór dat het kind b.v. 18
maanden oud is. De vaccinatie van kin
deren beneden 13 maanden levert een
minimaal gevaar op. terwijl dit gevaar
voor kinderen van 2 iaar en ouder veel
grooter is. Laat aldus besloot het artikel,
den geschikten tijd dus niet ongebruikt
voorbijgaan.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen ge
neeskunde mej. H. G. v. d. Berg (Scheve-
ningen) er de heeren L. van Oosten (Den
Haag) en N. v. d. Broek (Den Haag).
Geslaagd voor het Mercuriusdiploma
Duitsche handelscorrespondentie, de heer
H. L. E. van der Reijden, leerling van den
heer J. H. Dommerholt alhier.
De aandacht van de mannelijke inwo
ners dezer gemeente, die in 1917 zijn ge
boren, wordt nogmaals gevestigd op hun
verplichting tot het doen van aangifte ter
inschrijving voor den dienstplicht in deze
maand, voor zoover zulks nog niet door
hen mocht zijn geschied.
Na gehouden onderhandsche aan
besteding is door het Architectenbureau
Van der Laan, het verbouwen van de per-
ceelen Botermarkt alhier voor rekening
van de N.V. C. A. Brenninkmeijer op
gedragen aan de fa. Bik Breedeveld,
aannemers alhier.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De Vlootconferentie afgebroken? Een
West-Aziatisch blok.
De op gisteren vastgestelde zitting der
vlootconferentie is op verzoek van de Ja-
pansche delegatie opnieuw uitgesteld.
Dit vierde uitstel van de oorspronkelijk
op j.l. Vrijdag vastgestelde zitting be tee
kent een nieuwe poging van de dreigende
ineenstorting van de conferentie op het
laatste oogenblik te voorkomen. Tot het
uitstel werd gisteravond besloten na een
bespreking .van 2 uur tusschen de Engel-
sche en Japansche delegatie, waaraan ook
minister Eden deelnam.
De Japansche delegatie verklaarde, in
afwachting te verkeeren van verdere in
lichtingen van Tokio op sommige punten.
De ochtendbladen meenen, dat ondanks
de poging een crisis te voorkomen, de toe
stand toch zeer moeilijk is. In de gisteren
tusschen de Engelsche en Japansche dele
gatie gehouden bespreking is in geen enkel
opzicht gebleken, dat de Japanners bereid
zijn hun oorspronkelijke eischen inzake
een gemeenschappelijke maximum bewape-
ningsgrens der mogendheden te matigen.
De marine-correspondent der Morning
Post meldt dat het Japansche verzoek voor
opnieuw uitstellen der zitting, zijn oorzaak
vindt in een waarschuwing van Engeland
volgens welke Japan de verantwoording zal
moeten dragen voor het mislukken der
conferentie.
Speciale edities van de Japansche bladen
melden reeds: „Het afbreken der vloot
conferentie wegens het uittreden van Ja
pan".
In marinekringen verklaarde men dat
de conferentie onoverbrugbare tegenstel
lingen aan het licht heeft gebracht tus
schen Japan, Engeland en de Ver. Staten
en dat deze op duidelijke wijze hadden die
nen te worden opgelost.
Men moet den toestand niet mooier
trachten te maken.
De 5 mogendheden-conferentie is weer
afgeloopen en Japan heeft er geen direct
belang bij, wat de 4 mogendheden thans
zullen doen.
De geheele Japansche pers spreekt haar
voldoening er over uit dat een openbare
BINNENLAND
Overleden is, 78 jaar oud, de heer Ch,
Pleines, stichter van de bekende zeepfa
brieken te Den Dolder (Binnenland, 3e BI.)
40.000 S.D.A.P.'ers demonstreerden te
Amsterdam voor het Plan van den Arbeid
(Binnenland, 3e Blad).
Te Marienberg zijn twee arbeiders uit
een autobus gesprongen; de één werd ge
dood, de ander zwaar gewond. (Laatste
Berichten, le Blad).
Het aan den grond loopen van de „Rot
terdam"; de kapitein voor een maand ge
schorst. (Rechtzaken, le Blad).
BUITENLAND
Japan zal de Londensche Vlootconferen
tie verlaten (Buitenland en'TeL, le Blad).
De herdenking van den terugkeer van het
Saargebied bij Duitschland (Buitenl., le
Blad).
Nieuwe tegenslag voor de New-Deal in
Amerika (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
breuk kon worden voorkomen, doordat de
Japansche eischen geheel niet meer be
sproken zijn.
Volgens deze Japansche lezing zou de
c.onferentie dus eenvoudig zijn verdaagd
De ministers van buitenlandsche zaken
van Turkije. Irak, Perzië en Afghanistan
zijn, naar men meent te weten, voornemens
een Zuid-West-Aziatisch blok te vormen.
Zij zullen waarschijnlijk binnenkort te
Bagdad een ontmoeting met elkaar hebben,
teneinde het te Genève geparafeerde non
agressie-pact te onderteekenen.
FRANKRIJK.
De Kamer weer bijeen.
De Kamer is weer bijeen, doch men ver
wacht geen groote politieke botsingen.
Het is mogelijk dat de interpellatie van
den radicaal-socialist, Guernut, over de
wijee waarop de regeering de wet op de
particuliere weerbaarheidscorpsen en mili
ties denkt toe te passen, een politiek debat
verwekt. Het is evenwel waarschijnlijk, dat
de Kamer prioriteit zal verleenen aan de
interpellaties over de landbouwpolitiek, die
ongeveer dertig in getal zullen zijn.
De Kamer zal vervolgens de kwestie van
de kieswethervorming In behandeling ne
men.
Verscheidene afgevaardigden zijn voor
nemens, de regeering te verzoeken, den
datum van de algemeene verkiezingen te
vervroegen en vast te stellen op einde
Maart, teneinde het de nieuwe Kamer mo
gelijk te maken eind April bijeen te komen.
ENGELAND.
Leger en vloot.
In de gisteren gehouden zitting van de
commissie uit het kabinet voor de nationale
verdediging is volgens de Morning Post de
algemeene militaire toestand in Engeland
besproken.
Speciaal heeft men zich bezig gehouden
met de strategische positie in Egypte en
de Middellandsche Zee en met een over
zicht van den tosstand in Europa.
Volgens de diplomatieke correspondent
van de Daily Telegraph zal men Eden in
de morgan te houden kabinetszitting ver
zoeken alle bemoeiingen voor gebruikma
king van de collectieve veiligheid te ver
dubbelen. opdat dit stelsel onder alle om
standigheden gehandhaafd kan worden.
De Britsche admiraliteit publiceert het
programma voor dc voorjaarsbewegingen
der Britsche thuisvlcot. Aan deze heden
begonnen tocht wordt deelgenomen door
in totaal 16 schepen, twee liniekruisers, 1
vliegtuig-moederschip, 3 kruisers en 10
torpedojagers.
De meeste dezer schepen zullen van
1722 Januari in de Baai van Arosa en
van 24 Jan.—3 Febr. te Gibraltar zijn.
Vervolgens gaan de schepen deels naar
Madeiia en Las declr na^r Casa
blanca, Cadiz cn Lissabon. Uiterlijk 22 Fe
bruari zullen alle schepen w'ser in Gibral
tar verzameld zijn.
De eerste komen weer tusschen 4 en 17
Februari in Gibraltar aan.