ZILVEREN JUBILEUM DER N.R.V.
76*^ Jaargang
MAANDAG 13 JANUARI 1936
No. 23251
Het voornaamste Nieuws
van heden.
STADSNIEUWS.
Vereeniging tot Bevordering
der Bouwkunst.
LEIDSCH d» DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties.uit Leiden en plaatsen waar
tfgentschappên van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertentie? uitsluitend bij vooruitbetaling
Woeïisdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week f. O.ia
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
DE STADHUISBOUW.
De arbitrage-commissie samengesteld.
Als leden van de commissie van arbi
trage, welke aan beide partijen advies zal
hebben uit te brengen inzake het ge
rezen conflict betreffende de aansprake
lijkheid voor als gevolg van den Stadhuis
bouw aangerichte schade, zijn aange
wezen
door de gemeente: ir. J. Lely, te Den
Haag;
door de aanneemster, de firma Hillen
en Roosen, ir. H. Polano te Den Haag;
in onderling overleg mr M. A. van
Booven te Amsterdam, secretaris van den
Raad van Arbitrage in de bouwbedrijven.
Hoewel de mogelijkheid van beroep van
hun uitspraak niet is uitgesloten, is het
in het algemeen gebruikelijk, dat partijen
zich bij de beslissing der arbiters neer
leggen.
o
MANNENZANGVEREENIGING
KUNST NA ARBEID".
Het 42ste jaarfeest.
Ter gelegenheid van haar 42-jarig be
staan gaf de mannenzangvereen. ..Kunst
na Arbeid" Zaterdagavond in de Stadsge
hoorzaal een cabaret-feestavond. In zijn
openingswoord heette de voorzitter, de
heer J. Ginjaar, de talrijke aanwezigen en
speciaal de afgevaardigden van de zuster
verenigingen, hartelijk welkom. Dank
bracht spr. aan het danspaar Mieremet en
The Géto Girls, die bereid gevonden waren
geheel belangloos hun medewerking te
verleenen. Voorts dankte spr. allen, die
door financieele hulp het slagen van dezen
avond hadden mogelijk gemaakt.
Hierna werd een aanvang gemaakt met
het rijk gevarieerde en goed verzorgde
programma.
In het middelpunt der belangstelling
stond, zooals wel te begrijpen is, Willy
Derby, die met zijn vroolijke en droef
geestige versjes er spoedig de stemming in
wist te krijgen. Vooral zijn bekende liedjes,
die uit volle borst door de aanwezigen
meegezongen werden, waren een groot
succes. Ook het danspaar Mieremet wist
de zaal met de fraai uitgevoerde dansen
te boeien. Met voldoening kan de heer Gé
Mieremet terug zien op de onder zijn lei
ding door The Géto Girls uitgevoerde
dansen.
Hofenks Melody Makers verzorgden het
muzikale gedeelte van dezen avond op de
wijze zooals we dat van deze populaire
Leidsche band gewoon zijn.
Nadat het programma was afgewerkt,
sprak de voorzitter eenige woorden van
welgemeenden dank aan het adres der
medewerkenden. Hierna bleven de aanwe
zigen nog geruimen tijd bijeen op het on
der leiding van den heer Gé Mieremet
staande gezellige bal.
Dat de aanwezigen zich Zaterdagavond
hebben vermaakt, daaraan behoeft „Kunst
na Arbeid" niet te twijfelen!
VER. VAN MATHESIANEN.
Lezing over schakelaars.
Zaterdag j.l. hield de Ver. van Mathe-
sianen haar vierde lezing van dit seizoen
in 't Casino-theater. De voorzitter, de heer
G. J. J. v. d. Linden heette alle aanwezi
gen hartelijk welkom, in 't bijzonder den
spreker den heer Ir. Noorlander van
Electro-atoom de leeraren van M.G.S.. den
directeur der Ambachtschool en de inge
nieurs en chefs der Sted. Lichtfabrieken.
Na het vertoonen van het journaal zeide
de heer Noorlander dat de olie-schakelaars
het meest worden toegepast, maar daaraan
ziin vele nadeelen verbonden zooals brand
en ontploffingsgevaar en hevige roetont-
wlkkeling. Vooral brandgevaar is een groot
nadeel omdat het vuur niet met gewone
hulpmiddelen te blusschen is. De goede
eigenschappen hebben echter de overhand
en wel de zeer hooge doorslagspar.nir.g en
het snel blusschen der lichtboog.
De waterschakelaar had ook ontplof
fingsgevaar. Een nadeel is verder de ver
damping van 't water vooral bii het uit
schakelen. waardoor deze schakelaar ge
regeld bijgevuld en gecontroleerd moet
worden, omdat de schakelkamer steeds
onder water moet liggen. Bij de luchtdruk-
schakelaar bestaat alleen nog explosie
gevaar en dan nog zeer minimaal. De
schakelaars worden toegepast bij remin-
stallaties in treinen en worden gecontro
leerd door manometers en signalen. Ten
slotte behandelde spreker de nieuwe con
structie der luchtdrukschakelaars. Een
dankbaar applaus dankte hem voor ziin
inleiding. Vervolgens werden de zeer mooie
en duidelijke films vertoond van de diverse
schakelaars, waarvan de werking zeer goed
was te zien Nadat de iubileumfilm van
electro-atoom had gedraaid, dankte de
voorzitter den heer Noorlander voor de
interessante en leerzame uiteenzetting en
de directies van Brown Boveri en Electro-
atoom voor de mooie films.
Spr. maakte tenslotte bekend dat de
volgende lezing gehouden zal worden door
den heer Jesse op Zaterdag 25 Jan. over
het opnemen van grammofoonplaten met
demonstraties.
o
Eerste-Iuitenant R. van den Brink
van het 4e regiment infanterie, is bestemd
tot leeraar aan de school voor reserve
officieren van den geneeskundigen dienst
der landmacht te 's-Gravenhage.
BINNENLAND
Huldiging te 's-Gravenhage van luite
nant-generaal F. J. Backer. (Binnenland,
2e Blad).
Gasverstikking te Gouda. (Gemengd, 2e
Blad).
Moord te Eindhoven; een man door zijn
vrouw doodgeschoten. (Gemengd, 2e Blad
en Laatste Berichten, le Blad).
Auto te Laren in botsing met een tram;
drie ernstig gewonden. (Gemengd, 2e BI.)
Inbezitneming van het Bisdom Haarlem
door mgr. J. P. Huibers. (Laatste Berich
ten, le Blad).
BUITENLAND
In het Noorden bedreigen de Abessijnen
steeds nauwer Makalle. (2e en le Blad).
Japan en de Vlootconferentie. (Buiten
land en Tel., le Blad).
Opnieuw verscherping in den Duitschen
Kerkstrijd. (Buitenland, le Blad).
Het gratie-verzoek van Hauptmann af
gewezen. (Buitenl. Gemengd, 2e Blad en
Tel. le Blad).
De executieve raad der sovjets bijeen.
(Buitenland, le Blad).
Storm aan de Westkust der Ver. Staten
eischt slachtoffers. Het schip Iowa met
35 man vergaan. (Tel., le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
GOED AFGELOOPEN.
Tot grooten schrik van de voorbij
gangers geraakte Zaterdag de 14-jarige
H .B. op de Breestraat ter hoogte van het
postkantoor met zijn rijwiel bekneld tus-
schen twee elkander paaseerende trams
van den interlocalen dienst.
Zij, die het ongeval zagen gebeuren,
dachten niet anders of de jongen zou zijn
onvoorzichtigheid duur moeten bekoopen,
doch tot ieders verwondering en opluch
ting, kwam hij er vrijwel heelhuids af.
Hij kreeg een onbeduidende verwonding
aan de linkerknie en was danig geschrok
ken, maar kwam er overigens verwonder
lijk goed af.
o
ONGEVALLEN.
Tijdens den wedstrijd L.F.C. IIIRouw
koop I raakten de 23-jarige F. A. van V. en
de 21-jarige C. J. A. O., beiden alhier woon
achtig, met elkaar in botsing, waarbij eerst
genoemde kwam te vallen en het linker
been brak. De Eerste Hulpdienst vervoerde
den jongeman naar het Academisch Zie
kenhuis.
Het U.V.S.-lid W. J. P. kreeg tijdens een
voetbalwedstrijd aan den Kanaalweg den
bal met zulk een kracht tegen het hoofd,
dat hij in elkaar zakte en gedurende twin
tig minuten bewusteloos bleef liggen. De
inmiddels ontboden Eerste Hulpdienst kon
geen letsel constateeren.
Voor het examen Engelsche Handels
correspondentie, afgenomen door de Ver.
van Leeraren in de Handelswetenschap
pen, slaagde te 's-Gravenhage de heer H.
J. Duffels, alhier, leerling van den heer
E. Steenhuisen.
Geslaagd voor het examen boekhou
den enz. „Vereeniging van Leeraren in de
Handelswetenschappen" de heer A. Veen-
stra, Oegstgeest, leerling van den heer J.
A. Jansen alhier.
Geslaagd voor het Federatie-examen
Boekhouden enz. (Mercurius-diploma) de
heeren: J. A. A. Butijn, Leiden, P.Jansen,
Leiden, J. H. J. Juffermans, Oegstgeest, F.
X. Kiel, Leiden, J. P, van der Staal, Leiden
en J. H. J. Zwaart, Leiden, allen leerlingen
van den heer J. A. Jansen, alhier.
De afdeeling Leiden van den Nederl.
Bond van Technici, herdacht Zaterdag j.l.
het feit, dat 25 jaar geleden de afdeeling
werd opgericht.
Het bestuur heeft gemeend, dit jubi
leum, zij het op bescheiden schaal, te
herdenken door het houden van een ge-
zelligen avond op Zaterdag 18 Januari a.s.
voor leden en genoodigden.
In de Stedelijke Werkinrichting wa
ren opgenomen; Maandag 6 Januari 57,
Dinsdag 7 Januari 60, Woensdag 8 Januari
61, Donderdag 9 Januari 59, Vrijdag 10
Januari 60 en Zaterdag 11 Januari 59 vol
wassen personen.
Het programma van het Luxor-theater
bevat met ingang van hedenavond een
filmreportage van den gisteren te Parijs
gespeelden wedstrijd Frankrijk—Nederland,
Het bestuur van de jubileerende afdeeling Leiden der Ned, Reisvereeniging - Van links naar rechts de heeren J. Geytenbeek,
H. Th. van der Starre, T. F. Vlieland Jr., Joh. A. Mooy Gzn., J. F. Hardeweg, P. C. Susan en J. A. A. van der Horst.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
1896 1936.
DE HEER FRED. A. WEMPE Sr.
40 JAAR SECRETARIS.
Onze oud-stadgenoot, de heer Jan de
Quack schrijft ons het volgende:
„De Vereeniging tot Bev. der Bouwkunst
is een veertigtal jaren thans met vollen
ijver werkzaam. Bij voorgaande jubilea is
telkens breedvoerig doel en arbeid dezer
Instelling gememoreerd en we mogen daar
om volstaan met de vermelding, dat zij
op heden, ondanks de ongunstige tijden,
nóg voortgaat met haar eervol streven:
de Bouwkunst te bevorderen.
Hoe deed en doet ze dat? Ze noodigde
In den loop der vier decenniën van haar
bestaan geleerden en kunstenaars als
sprekers op haar podium; ze toog telken-
jare op excursie, 't zij binnen Leiden's
veste, 't zij in overig Nederland; ze onder
hield een rijk gedocumenteerde porte-
feuile, voorzienend in geïllustreerde lec
tuur voor haar leden en dier huisgenoo-
ten; ze hield contact met „Mathesis Scien-
tiarum Genitrix" in schoonsten vorm; ze
vereenigde architecten, ingenieurs, bouw
kundigen en daaraan verwanten in één
milieu, het hare; ze exposeerde voortdu
rend werken van leden of ook belangrijke
werken van buitenstaanders; kortom ze
deed en doet nóg wat mogelijk kan wor
den geacht om de Kunst te brengen in
aller hoofden en harten.
Haar achtereenvolgende besturen waren
steeds op de bres dit voortreffelijk pogen,
een slagen te doen worden. Sinds korten
tijd heeft zij thans den heer C. Ponsen
als voorzitter in haar bestuur, welke ar
chitect op het breede voetspoor van zijn
voorgangers verder gaand, alsnog een no
viteit concipieerde van uitmuntende strek
king, door het lidmaatschap ook open te
stellen voor leeken op bouwkundig terrein
voor hen, die gaarne cultureel geestesvoed
sel willen savoueeren aan den disch der
technici en kunstenaars.
Wij behoeven het nuttig effect én voor
die leeken én voor „Bouwkunst" niet na
der dan „lovend" te bespreken. De tegen
woordige voorzitter waagt een prijzens
waardige poging ten bate van het Publiek
en van de jubileerende Vereeniging, waar
voor hem stellig een gelukwensch toekomt.
Voorzitters, penningmeseters en commis
sarissen wisselden in het verloop van 40
jaren bestaan. Maar van secretarissen
(meervoudig genomen) kon de sprake niet
zijn, wijl er gedurende die volle 4! jaren
„één-en-dezelfde" secretaris fungeert! Is
dat een brevet voor hem?, voor zijn stoe-
ren arbeid, voor zijn accuratesse, voor zijn
steeds mooi gestyleerde notulen en jaar
verslagen? voor zijn oprecht streven naar
't heil der Vereeniging?
„Eere, wien eere toekomt", en zoo no-
teeren we:
„Veertigjarig secretariaat in Bouwkunst
van Fredrik A. Wempe Sr."
DE NEDERLANDSCHE REISVEREEN.
JUBILEERT.
Druk bezochte receptie.
De afdeeling Leiden der Nederlandsche
Reisvereeniging bestond Zaterdag j.l. 25
jaar. Ter gelegenheid hiervan wordt heden
avond een cabaret-voorstelling met bal
gegeven in de Gehoorzaal, terwijl het af-
deelingsbestuur gistermiddag een receptie
Meld in de bovenzalen van café „In den
vergulden Turk", die volkomen in een
bloementuin herschapen waren. Van 3b
uur hebben daar voorzitter Hardeweg er,
zijn medebestuurderen voortdurend han
den moeten drukken en geluisterd naar
woorden van gelukwensch en waardeering.
Die waardeering vormde den ondergrond
van de redevoeringen van alle sprekers,
van wie wij in het bijzonder noemen: den
algemeen voorzitter der N.R.V., den heer J.
Panman uit Haarlem, den directeur van
het Centraal Bureau, den heer Pieters, uit
Den Haag, den heer Geerke, bibliothecaris
der vereeniging, eveneens uit de Residen
tie, alsmede afgevaardigden der afdeelin-
gen Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, Den
Haag en Delft. Zij allen hebben getuigd
van de activiteit der Leidsche afdeeling,
van de goede verstandhouding tusschen
Leiden en de andere afdeelingen der N.R.V.
en gewezen op het groote vertrouwen dat
de Leidsche leden in hun werkzame be
stuur stellen, zulks blijkende uit het feit
dat verschillende bestuurderen 9, 13, 14 en
zelfs 17 jaar achtereen zitting hebben!
Behalve tal van leden kwamen verder o.m.
hun opwachting maken de hoofdbestuurs
leden S. de Leve, Dijkman, Oltmans en
van Ettinger en de secretaris van de Pers-
commissie der N.R.V.Paul Derjeu, terwijl
vele schriftelijke felicitaties binnen kwa
men van andere afdeelingen. van leden en
van het personeel van het Centraal Bureau.
Van de zeer talrijke bloemstukken noe
men wij o.m. die van het hoofdbestuur, van
de Leidsche leden, van de afdeelingen
Amsterdam. Haarlem, Den Haag, Rotter
dam en Delft, van de afdeeling Leiden der
Ned R.K. Reisvereeniging en van den
exploitant van café „In den vergulden
Turk".
Na afloop der receptie vond in den Turk
een gemeenschappelijk diner plaats.
Behalve het bestuur van de jubileerende
afdeelmg en een aantal leden zaten daar
bij aan de heeren Panman, Dijkman, de
Leve, van Ettinger en Oltmans, allen leden
van het hoofdbestuur, zoomede vertegen
woordigers van de hier bovengenoemde
afdeelingen.
Achtereenvolgens werden hier woorden
van gelukwenschen en waardeering ge
sproken door de heeren Panman, Pieters,
van Hessen (Rotterdam) en Oltmans.
Bij het beantwoorden der diverse spre
kers vond de voorzitter, de heer Hardeweg
gelegenheid hulde te brengen aan zijn
medebestuurderen voor de wijze, waarop
zij Qiem in de afgeloopen jaren hebben
terzijde gestaan.
o
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
Firma J. C. Schophuizen en Zoon,
Nieuwstraat 10, Leiden; fabriek van jaloe
zieën. markiezen, zonneschermen enz.
Uittredend eigenaar P. Schouhuizen, dd. 1
Jan. 1936. De procuratie van J, C. Schop
huizen is ingetrokken, dd. 1 Jan. 1936. De
heer J. C. Schophuizen is thans eigenaar.
Procuratie verleend aan P. Schophuizen.
Zijn hoofd en hand droegen onnoeme
lijk veel bij, den bloei der Vereeniging te
bestendigen. Van den aanvang af gaf hij
zich met energie aan zijn moeilijken en om
vangrijken werkkring en bij elke mutatie
in het bestuur hield hij stand, hij alleen,
wijl men wist hoe hij was: The right man
on the right place!
De heer Fred. A. Wempe Sr.
Wempe!.... Die naam is onvervreemd
baar aan „Bouwkunst" verbonden. Is hij
architect, is hij kunstenaar? Wempe is
misschien meer. Hij is op letterkundig ter
rein geheel autodidact en „stelt" goed. Hij
zal op stucadoorsgebied, op het kunstge
bied van t' boetseeren niet licht een kun
diger dan hij aantreffen. Maar er is méér!
Wat hij doet. doet hij met groote toewij
ding en trouw. In hooge mate is hij ge-
voelsmensch in de samenleving, in zijn
emplooiën van welken aard ook. Wempe
heeft een goed „fond", waaruit hij denkt
en geeft naar buiten, met belangloozen
drang.
Deze qualiteiten treden in onze beoor
deeling van Fred. A. Wempe Sr. vóór alle
andere, naar voren, als vangende zij een
hóóger schóóner licht dan die welke ze
ooit begeleidden.
Fredrik A. Wempe Sr. werd 7 Mei 1863
geboren. Hij verlaat op 15-jarigen leeftijd
de openbare school en komt op 't atelier
en in de werkplaats van zijn vader, mr.
stucadoor, in 't vak zijner keuze werk
zaam. Van 18831888 is hij Mathesiaan
en doet aan de „Achtbare" school eind
examen van gedegen studie, als blijkt uit
de door hem behaalde prijzen in de Boet-
seerklasse; 3e, 2e en le prijzen!
In 1890 wordt hij in den vrijen wedstrijd
voor Handwerkslieden, uitgeschreven dooi
de Mij. tot Bev. der Bouwkunst, afd. Lei
den, bekroond. En dan in 1896, aanvaardt
hij bij de stichting van de Vereeniging,
die mèt hem thans jubileert, het secre
tariaat.
Het is me een groot voorrecht boven
staande regelen te mogen wijden aan Lei
den's „Bouwkunst" en haar onvolprezen
secretaris.
Dat zij beiden nog jaren in de Sleutel
stad kunstbevorderend mogen optreden, is
de wensch van
JAN DE QUACK, Archit. N.I.V.A.
eerevoorzitter van de Ver. t. Bev.
der Bouwkunst te Leiden.
