Succes voor de Abessijnen.
76sïe Jaargane
DONDERDAG 9 JANUARI 1936
No. 23248
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
Volgens berichten uit Addis Abeba heeft het
Noordelijke-leger geheel Tembien heroverd op de
Italianen- De voorhoede rukt thans verder op in
de richting van Adoea,
In de provincie Godjam is verzet tegen het
gezag van den Negus vernietigd.
In het Zuiden zou Ras Desta in drie colonnes
in opmarsch zijn.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
li11-.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
j 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen, gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.I
pr
Oit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
DE 122ste VERJAARDAG VAN 4 R.I.
Feestelijke marsch door de stad.
Ter gelegenheid van den 122sten verjaar
dag van het 4de regiment infanterie alhier
wapperde hedenmorgen van de Morsch-
poortkazerne de vlag. Om klokslag 10 uur
vertrok het regiment uit de kazerne om
onder commando van den kapitein C. J. A.
van de Putte een marsch door de stad te
maken, waarbij de Koninklijke Militaire
Kapel onder leiding van kapitein L. Wal-
ther Boer de troep begeleidde en vroolijke
marschmuziek ten gehoore bracht.
Op den Morschweg voor het garnizoens
bureau werd gedefileerd voor den wild. ka
pitein-adjudant J. G. Arentz, als plaats
vervanger van den garnizoens- en regi
mentscommandant, overste A. W. F.
Koningsfeld. Overal langs haar route trok
de troep groote belangstelling, terwijl velen
ook, aangelokt door de prettige marsch
muziek, zich bij den stoet aansloten.
Hedenmiddag werd in het Luxor-theater
voor de officieren en onderofficieren met
hun echtgenooten en voor de korporaals
en soldaten een bioscoopvoorstelling gege
ven, waarin het gewone avondprogramma
werd vertoond.
In de pauze boden de officieren den
manschappen een consumptie aan.
VOORDRACHT OVER WEST-INDIË.
Gistermiddag hield de commandant van
het Leger des Heils alhier, de heer Bu-
walda, een voordracht voor de chr. geor
ganiseerde werkioozen, over zijn reis naar
en verblijf in West-Indië. Spr. schetste in
een boeiende vertelling de zeden en ge
woonten van de verscheidene stammen en
de moeilijkheden, waarmede het zendings
werk te kampen had, doch hij verhaalde
ook van de wonderlijke redding, wanneer
het b.v. ging om eigen lijfsbehoud. Ver
schillende inheemsche werkstukken kon
men in de pauze bezichtigen.
De aanwezigen volgden met spanning
de interessante lezing en toonden zich aan
het einde zeer voldaan. Met belangstelling
wordt thans de komende lichtbeelden-
avond tegemoet gezien.
LEIDSCHE AQUARIUM-VEREENIGING
„DE NATUUR IN HUIS".
Bovengenoemde vereeniging, afd. van
den Ned. Bond van Aquariumvereenigin-
gen, hield gisteravond haar maandelijk-
sche ledenvergadering.
Te circa kwart over acht opende de
voorzitter, de heer W. Zwart, de vergade
ring met een woord van welkom. Na het
uitbrengen van de verslagen van den se
cretaris en penningmeester, welke onder
dankzegging werden goedgekeurd, volgde
de bestuursverkiezing. Hierna werd een
groot gedeelte van den avond besteed aan
een bespreking over de eerste der serie
bondslezingen, welke te Utrecht wordt ge
houden in het anatomisch laboratorium.
Tevens werd uitvoerig de liefhebberij be
sproken. Ten slotte zij vermeld, dat de
pauze gevuld werd met een gratis visch-
verloting.
Te circa 11 uur sloot de voorzitter deze
zeer geanimeerde vergadering met een
opwekking tot de leden om terdege pro
paganda te maken voor deze mooie sport
en haar vereeniging.
K.J.M.V. ST. PETER KANIS.
Zwitserland en de Alpen.
Met een causerie „Zwitserland en de
Alpen" door den heer J. Christiaanse,
opende de K.J.M.V. gisteravond haar pro
gram 1936. De waarnemend voorzitter, de
heer Jansen, opende de vergadering met
den groet der Katholieke Jongeren en
heette allen welkom, in het bijzonder den
moderator, kapelaan W. Hessing en den
heer J. Christiaanse. Het woord was daarna
aan den spreker, die ons in gedachten mee
nam naar Zwitserland, het land van de
hergen met hun wit besneeuwde toppen,
van de meren, passen en ruischende water
vallen. De lezing werd opgeluisterd door
een serie fraaie lichtbeelden, die dikwijls
zeldzaam mooie natuurtafereelen te zien
gaven. Hierna liet de spreker nog eenige
lichtbeelden zien van Zwitserland, zooals
hij het nog niet kende, n.l. in den winter.
De heer Jansen dankte den heer Chris
tiaanse voor zijn interessante en uiterst
leerzame lezing en sprak de hoop uit den
heer Chr. binnenkort in zijn lustrumlezing
te mogen hooren; het is n.l. reeds de ne
gende maal dat de heer Chr. voor de
K.J.M.V. een lezing houdt. De waarnemend
voorzitter deed vervolgens eenige mede-
deelingen omtrent de lustrumviering, het
welk met een triduum door kapelaan W.
Hessing op 28 Januari zal worden geopend.
Hierna werd de vergadering op de gebrui
kelijke wijze gesloten.
O
EEN DUBBELE MAANSVERDUISTERING.
Een dicht wolkendek belette
waarneming.
Tevergeefs hebben astronomen en lee-
ken gisteravond het uitspansel afgetuurd
om een glimp op te vangen van de aan
gekondigde totale maansverduistering.
De verduistering was inderdaad vol
komen: een grauw en ondoordringbaar
wolkendek verhinderde iedere waarneming
van het betrekkelijk zeldzame natuur
verschijnsel, dat zich voltrok zonder dat
het menschelijk oog althans in ons
land het vermocht te aanschouwen.
DE AUTOMATISCHE PILOOT IN
VLIEGTUIGEN.
Lezing van den heer W. M. Brandt.
De heer W. M. Brandt hield gisteravond
voor de Vereeniging van Oud-leerlingen
der Ambachtsschool alhier een lezing over
bovengenoemd onderwerp. De heer H.
Mulder opende den avond en heette de
talrijke aanwezigen hartelijk welkom.
Hierna deed hij enkele huishoudelijke me-
dedeelingen o.a. dat er op 31 Januari een
excursie zal worden gehouden naar de
N.V. Vereenigde Touwfabreken en dat er
binnenkort door den Bond een maandblad
zal worden uitgegeven.
De heer Brandt maakte daarna een
aanvang met zijn lezing. Spr. schetste al
lereerst wat een vliegtuig is. hoe de vleu
gels zijn geplaatst aan den neus van het
vliegtuig, wat de werkzaamheden zijn van
de ailerons enz. Met behulp van een gy
roscoop liet spr. zien wat de piloot waar
neemt, wanneer hij naar links of naar
rechts moet vliegen om den koers te
handhaven. Met lichtbeelden toonde spr.
aan wat eigenlijk een automatische piloot
is. Onder aandachtige stilte werd deze
lezing aangehoord. Aan het einde van zijn
causerie werd den heer W. M. Brandt door
den voorzitter namens alle leden, die deze
lezing zeer op prijs hadden gesteld, harte
lijk dank gebracht.
o
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Gebroeders Fisser (Beperkende Bepalin
gen). Janvossensteeg 73. Leiden. Groot
handel in eieren Vennooten: F. J. W. Fis
ser en J. H. C. Fisser. Leiden.
Opheffing:
„Jacob van Maerlant", Heerengracht 94,
Leiden. Sigarenhandel.
C1IR COMITÉ VOOR WERKLOOZENZORG
Een in de Ned. Herv. Kerk gehouden
schaalcollecte ten bate van den arbeid van
liet Chr. Comité voor Werkloozenzorg heeft
opgebracht de som van f. 33977. Het co
mité dankt hen kerkeraad der Ned. Herv.
Gem. voor de gelegenheid om deze collecte
te houden en zegt voorts dank aan allen,
die het mogelijk maakten dat aan 450
werkioozen een royale Kerstgave kon wor
den uitgereikt.
Onze stadgenoot, de heer J. W. H.
Rotteveel, leerling van den heer G. Tee-
kens te 's-Gravenhage, slaagde aldaar voor
het Mercurius-examen Boekhouden.
Geslaagd voor het examen Boekhou
den en Handelsrekenen, diploma Reke
ning-Courant Boekhouden. afgenomen
door het „Instituut Mercurius" te A'dam de
heer W. A. Jurgens, alhier, leerling van
Octavia Parmentier, alhier.
De namen van de beide Maandag
j.l geïnstalleerde onderwijzeressen aan de
Prinses Julianaschool, zijn niet zooals wij
schreven Baxhoven en Mulder doch T.
Brakhoven en B. Muller.
Naar wij vernemen is nog geen aan
vang gemaakt met het sloopen van een
gedeelte van het pand Maarsmanssteeg 12,
doch hebben de werkzaamheden zich be
paald tot eenige voorbereidende maatre
gelen. welke heden zijn uitgevoerd-
De Leidsche afdeeling van de Ned.
Reisvereeniging organiseert a.s. Maandag
ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan
een cabaretavond, waaraan verscheidene
bekende figuren uit de wereld der Klein
kunst zullen medewerken, o.a. het duo
Speenhof Jr.
Onze vroegere stadgenoot, cle heer J.
F. Ouwerkerk, thans woonachtig in Den
Helder, slaagde voor het diploma Boek
houden van de Vereeniging van Leeraren
in de Handelswetenschappen.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Impasse ter Vlootconfercntie.
De besprekingen ter vlootconferentie
zijn gistermiddag in een ernstige impasse
geraakt, als gevolg van de weigering van
Japan, de Britsche, Fransche en Italiaan-
sche plannen inzake de uitwisseling der
gegevens betreffende eventueelen nieuw
bouw van oorlogsschepn, te overwegen.
Op dit punt staat Japan geheel alleen
en de Britsche gedelegeerde Monsell, die
het voorzitterschap waarneemt, heeft for
meel kennis genomen van de bezwaren
van Japan.
De zitting van de vlootconferentie is tot
morgen verdaagd. Intusschen zal men
hebben te beslissen, of het, gezien de
houding van Japan, nog zin heeft door te
gaan met het voeren van besprekingen op
kwalitatieve basis. Men vreest dat een
ongunstige beslissinghieromtrent om zoo
te zeggen het einde der conferentie zou
be teekenen.
De Japanners handhaven hun eisch,
dat hun voorstel, inzake de maximum
limiet der vlootsterkten, behandeld wordt
vóór tot een bespreking van de andere
voorstellen wordt overgegaan.
Deze Japansche halsstarrigheid heeft de
conferentie in een vrij hopelooze situatie
gebracht. Vooral in kringen der Britsche
en Amerikaansche delegaties toonde men
zich zeer ontmoedigd.
Indien op de volgende zitting niet be
sloten wordt, aan den Japanschen eisch
gevolg te geven, zal de Japansche delega
tie, naar verwacht wordt, te Tokio vragen,
of het nog zin heeft, aan de vlootbespre-
kingen langer deel te nemen.
DUITSCHLAND.
Duitschland uit het Permanente Hof
Deviezen-vonnissen.
Naar verluidt, zal Duitschland geen can-
didaat stellen voor de opvolging van
Schucking, den Duitschen rechter in het
Permanente Hof van Internationale Jus
titie te Den Haag. Duitschland, dat zich
uit den Volkenbond heeft teruggetrokken,
heeft iedere relatie met de daarmede ver
bonden internationale organisaties willen
verbreken.
Zooals men weet. moet de Volkenbond
de candidaten. die de verschillende landen
stellen voor de functie van rechter in het
Haagsche Hof, goedkeuren.
In het deviezen-proces tegen den ka
tholieken geestelijke Schrank c.s. te
Kampten is vonnis gewezen- Pastoor
Schrank is veroordeeld tot 21/s,jaar gevan
genisstraf. 20.000 R.M. boete en schade
vergoeding tot een bedrag van 28.750 RM
Leekenbroeder Mehrle is veroordeeld tot 8
maanden gevangenisstraf en 5000 R.M.
boete, terwijl de derde beklaagde. Zuern
uit Lindenberg, 6 weken gevangenisstraf en
2000 RM. boete bekwam.
SPANJE.
De linkerzijde en de Cortes-verkiezingen.
De leiders van de partijen der Linker
zijde hebben den minister-president een
nota overhandigd, waarin zij een uiteen
zetting geven van de voorwaarden, waar
onder zij bereid zijn aan de a.s- verkiezin
gen voor de Cortes deel te nemen. Deze
voorwaarden behelzen o.m. samenstelling
der gemeenteraden op dezelfde wijze als
in 1931 op den dag, dat de monarchie ten
val is gebracht, het geval is geweest; ab
solute neutraliteit der regeering tijdens de
verkiezingen en een nauwkeurige inacht
neming der grondwettelijke waarborgen.
Gisternacht hebben communisten nabij
Granada een kruithuis in de lucht doen
vliegen. In een melksalon te Saragossa
heeft de politie een geheim wapendepot
en munitieopslagplaats ontdekt, waar
meer dan 100 geladen zware bommen lagen
FRANKRIJK.
Herriot optimist! - Desbons blijft
geschrapt.
Herriot en echtgenoote zijn te Cannes
gearriveerd om eenige dagen rust te nemen.
In een vraaggesprek over den politleken
toestand verklaarde Herriot:
„Ik begrijp niet waarom de publieke
opinie tot pessimisme geneigd is op een
tijdstip, waarop wij toch geen reden heb
ben de zaken duister in te zien. De finan-
cieele toestand van Frankrijk is gunstig
en de binnen- en buitenlandsche situatie
geeft geen enkele reden tot ongerustheid.
Ik hoop, dat men de feiten beschouwe zoo
als zij zijn en dat men de openbare mee
ning, die bezadigd optimisme noodig heeft,
niet verwringt".
Het Hof van cassatie te Parijs heeft na
beraadslagingen, die twee dagen geduurd
hebben, het beroep afgewezen dat de eer
ste verdediger van de in verband met den
moordaanslag te Marseille gearresteerden
Oestasjis had aangeteekend tegen zijn
schrapping van de lijst der advocaten.
Desbons is daarmede definitief als advo
caat uitgeschakeld. Men verwacht echter,
dat Desbons pogingen in het werk zal stel
len wederom onder de advocaten te wor
den opgenomen. Over desbetreffende ver
zoeken zal dan in een speciale zitting be
slist worden.
EGYPTE.
Een arbeiderspartij gevormd.
Het bestuur van het algemeen vakver -
eenigingsverband heeft besloten een ..par
lementair arbeidersfront" te vormen dat
tot taak zal hebben de rechten deT arbei
dersklasse door parlementaire actie te
verdedigen. De nieuwe partij zal met geen
enkele andere politieke groep in verbin
ding staan. Evenwel zal ze steun verleenen
aan het Eenheidsfront dat onlangs is ge
vormd teneinde de buitenlandsche invloe
den in Egypte in het bijzonder den invloed
van Engeland te verminderen.
VEREENIGDE STATEN.
Een rede van Roosevelt - Het onderzoek
naar den wapenhandel.
Ter gelegenheid van Jacksonday heeft
president Roosevelt het woord gevoerd aan
een groot banket, waarbij talrijke partij
leiders aanzaten. Hij zeide dat wie ook de
candidaat der democraten mag zijn, het
streven der partij altijd zal zijn gericht
op het behouden eener werkelijke volks-
regeering. Hij verklaarde verder tegen
over dezelfde moeilijkheden te staan als
Andrew Jackson en Thomas Jefferson
eertijds hadden te overwinnen.
Jackson zocht sociale gerechtigheid. Hij
vocht voor de rechten van den mensch in
de vele veldslagen, die hij had te leveren
om het volk te beschermen tegen auto
cratische of oligargische aanvallen. Roose
velt deed tenslotte een beroep op de aan
wezige democraten om de volksregeering
te blijven verdedigen. Voorts zeide hij
nog: Weest niet verwonderd dat ik geen
commentaar lever op de beslissing van
het Hoog Gerechtshof. Ik wil niets zeg
gen, alvorens ik de kwestie grondig heb
bestudeerd.
Het onderzoek, dat de Senaatscommissie
in zake de gebruiken in de wapenindustrie
instelt, heeft aan het licht gebracht, dat
de maatschappijen, waarbij I. P. Morgan
en Co. waren geïnteresseerd den geallieer
den vóór de Vereenigde Staten den oor
log zijn ingegaan oorlogsmateriaal, voe
dingsmiddelen en andere producten heb
ben geleverd ter waarde van 363 millioen
dollar.
De bankiersfirma Morgan was inkoop
agent voor in het geheel ongeveer 3 mil
liard dollar.
Bij het onderzoek is voorts gebleken, dat
Morgan en Co. in een telegram aan het
filiaal te Londen, op 14 Januari 1916, er
op heeft aangedrongen de controle-rech
ten te verwerven over de wapenfabriek
Winchester Repeating Arms Cy„ welke in
financieele moeilijkheden verkeefde. Deze
rechten konden voor 16'/: millioen dollar
worden verworven. De compagnon van
Morgan, Lamont, herhaalde de door I. P.
Morgan geuite bewering, dat „Duitsche
handelingen en niet de internationale fi-
nincieele belangen de Vereenigde Staten
in den oorlog hebben doen gaan".
De voorzitter der commissie, Nye, ver
klaarde hierop:
Voor wij probeeren to zeggen of duik-
booten of industrie en handel ons in den
oorlog hebben gesleept, zullen wij het
feitenmateriaal bezien en dan zullen wij
nagaan, wat ons in den oorlog betrok.
Vice-admiraal Hepburn is tot opperbe
velhebber der vloot van de Vereenigde
Staten benoemd. Hij zal admiraal Reeves
opvolgen begin Juni, na afloop der
manoeuvres en na den terugkeer van de
vloot uit Sapedro,
BINNENLAND.
Nieuwjaarsrede van den voorzitter der
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Riinland. (3e Blad).
Uitbreiding van electrificatie van spoor
lijnen wordt overwogen. (3e Blad).
Nieuwe onderhandelingen over de col
lectieve arbeidsovereenkomst in de bouw
bedrijven. (Binnenland, 3e Blad).
De bloembollensaneering; uitkeering van
85 pCt. der minimumprijzen twijfelachtig.
(Land- en Tuinbouw, 2e Blad).
De verduistering van f. 137.000 bij de
spoorwegen te Haarlem; behandeling voor
de rechtbank. (Ie Blad).
BUITENLAND.
De Abessijnen melden geheel Tembien te
hebben heroverd. (3e en le Blad).
Ook Duitsche Roode Kruis-hulp aan
Abessynië. (3e Blad).
De Vlootconferentie tengevolge van Ja
pan's houding in een ernstige impasse.
(Buitenland, le Blad).
Herriot is optimistisch! (Buitenland, le
Blad).
Duitschland zal geen nieuwen rechter
aanwijzen in het Permanente Hof van In
ternationale Justitie. (Buitenland, le BI.).
Een parlementaire arbeiderspartij in
Egypte gevormd. (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
ENGELAND.
Het mijnconflict.
De vertegenwoordigers der mijneigena
ren en de leiders der mijnwerkersbonden
hebben besprekingen gevoerd.
De vertegenwoordigers der mijneigena
ren legden den mijnwerkers een voorstel
voor inzake een verhooging der salarissen,
welke voor de diverse districten verschil
lend zal zijn.
Het executieve comité der mijnwerkers
zal de voorstellen onderzoeken en waar
schijnlijk heden zijn antwoord aan de
mijneigenaren bekend maken.
De door de mijneigenaren voorgestelde
loonsverhooging varieert van zes pence tot
een shilling terwijl de mijnwerkers een
verhooging eischen van twee shillings per
dag voor het geheele land.
Men is dan ook van meening dat er zeer
weinig kans bestaat op overeenstemming
tusschen mijnwerkers en eigenaars.
De indruk bestaat dat de mijnwerkers
niet accoord zullen gaan met de voorstel
len der werkgevers.
De regeering handhaaft haar standpunt
en zal geen subsidies verstrekken, noch
een leening garandeeren.
ESTLAND.
Een referendum voor de grondwet.
Het tijdstip voor de volksstemming in
zake de vraag of de grondwet al of niet
moet worden gewijzigd is vastgesteld op
23. 24 en 25 Februari a.s.
UIT HET VERRE OOSTEN.
Om Noord-China.
De toestand in Noord-China is wederom
ernstiger geworden tengevolge van het
indienen bij generaal Soeng Tsje Joean,
den voorzitter van den nieuwen politie-
ken raad van Hopei en Tsjahar, van een
aantal Japansche eischen. De Japanners
eischen o.m., dat verontschuldigingen
worden aangeboden in verband met
recente incidenten, ontstaan door de
arrestatie van vijf soldaten, die er van
beschuldigd'werden een Japansche winkel
te hebben geplunderd te Takoe. en het
afzetten van verscheidene Chineesche
ambtenaren en officieren, w.o. de troe
pencommandant en chef van den veilig
heidsdienst te Takoe. De Japansche
consul-generaal heeft bovendien den eisch.
ingediend, dat een schadeloosstelling zal
worden betaald en dat onmiddellijk een
einde zal worden gemaakt aan het anti-
Japansche drijven van de troepen van
generaal Soeng Tsje Joean, terwijl waar
borgen zullen moeten worden gegeven,
dat herhalingen zich niet zuilen voordoen.
