FOTO'S okEIKUMM
Briefkaartfoto's 6 stuks 1.1.50
LEIDSCH DAGBLAD - Zevende Blad
Dinsdag 31 December 1935
Nieuwjaarsdag geopend
BUITENLAND.
reden. 3 van de 4 inzittenden oir. tiet
leven gekomen.
9 Juli: drie kinderen verbrand bij een
boerderij brand te Oostelbeers (Noord-
Brabant i
34 Augustus: zandschuit uit Woerden op
de Waal aangevaren en gezonken, -3 van
de 5 opvarenden verdronken.
3 October: melkaïito bij Nootdorp door
een Dieseltrein gegrepen: de wagenbe
stuurder en een 12-jarig knaapje gedood;
10 Oct auto bij Weesperkarspel in het
Kanaal gereden; de vrouw en een doch
tertje van den bestuurder, die zich met
z'n zoontje wist te redden, verongelukten.
Vreeselijke auto-ongelukken deden zich
vervolgens voor op 24 Nov. te Bedum. op
2 Dec te Weert en op 7 Dec. to Hypolitus-
hoef. waarbij tezamen niet minder dan
elf oooden te betreuren vielen.
Jubilea en verjaardagen.
Vele belangrijke verjaardagen en jubilea
werden in den loop van 1935 herdacht.
5 Januari: 25-jarig bestaan der Ver. tot
Bevordering van de Gezondheid in de Gra
fische Vakken; 9 Jan.: ir. M. C E Bon-
gaerts. 's Gravenhage. oud-minister van
Waterstaat. 60 jaar: 13 Jan.: jhr. v. Cltters.
's Gravenhage. leider van het Nat. Crisls-
Oomlté. 70 jaar: 19 Jan.: L. W. R Wencke
bach. kunstschilder, te Utrecht, gehuldiga
ter gelegenheid van zijn 75sten verjaar
dag 24 Jan.: L. A. Springer. Haarlem,
tuinarchitect. 80 jaar; 25 Jan.: Joh. Buziau,
's Gravenhage. 40 jaar artist.
3 Februari: Staatsraad mr. dr. J. Schok
king aanvaardde 40 jaar geleden het pre
dikambt: 11 Febr.: H. J. de Groot (..Pipa' i
administrateur van de zeilvereeniging ..De
Kaag", wonende te Warmond, 70 jaar; 13
Febr.: J Smid. Voorburg, stichter van den
Nat Boerenbond ..Landbouw en Maat
schappij". 70 jaar: 28 Febr.: ds. J. D. van
Arkel. em. predikant te Hilversum, viert
z'n 60-jarig ambtsjubileum: idem: Marie
van Westerhoven, Amsterdam. 60 jaar bij
het tooneel.
1 Maart: mr G. Vissering. Bloemendaal.
oud-pres. Ned. Bank. 70 jaar; 4 Maart,
mevr Suze Groeneweg. Rotterdam. 60 jaar:
10 Maart: W J. M. Muller, 'sGravenhage.
oprichter en eerevoorzitter Kon. Ned. Voet
balbond. 70 jaar; 14 Maart: mr. J. A. A.
Bosch, 's Gravenhage. oud-vlce-pres. Hooge
Raad. 80 jaar: idem: 75-jarig bestaan van
de Alg. Vereeniging voor Bloembollencul
tuur: 15 Maart W Ruys. Rotterdam, direc
teur Rott. Lloyd. 70 jaar; 16 Maart: Albert
van Dalsum. Amsterdam. 25 jaar bij het
tooneel: 24 Maart: ir. F. A. R. A. baron van
Ittersum. Utrecht, voorz. Coöp. Centr. Rai-
feisenbank. 70 jaar.
17 April: L. J van Wijk. Heemstede, secr.
Ned Bijbelgenootschap. 70 jaar: 20 April:
ds. J. L. Bleeker. Utrecht, nestor der Ned.
Herv predikanten, 95 jaar.
25 Mei: prof. P. Zeeman, Amsterdam, 70
Jaar.
6 Juni: ds. W .Breukelaar. Santpoort, be
kend zendingsman der Ger. Kerken. 70 j.;
idem C. F. R baron Krayenhof, Wasse
naar. voorz. Alg. Ned. Ver voor Vreemde
lingenverkeer. 70 jaar
1 Juli: A Rienks, 's Gravenhage. oud
hoofdinspecteur Lager Onderwijs. 70 jaar;
25 Juli: dr. Jac. P. Thysse, Amsterdam, 70
jaar.
2 Augustus: Oornelie van Zanten, 's Gra
venhage. 80 jaar; 28 Aug.: prof. dr Jac
van Ginneken. Nijmegen. R K. hoogleeraar
en taalgeleerde, viert zijn zilveren priester
feest.
5 Sept.: mr. P Polvliet. 'sGravenhage,
president Haagsch Gerechtshof. 70 jaar
27 Sept.: G. Velthuysen Jr.. Amsterdam,
secr. Ned. Middernacht-Zendingsvereeni-
ging, 70 jaar.
7 October: 40-jarig bestaan van de land-
kolonie Lunteren van het Leger des Heils;
14 Oct.: 25-jarig bestaan van de zeilveree
niging „De Kaag"; 16 Oct.: ds. J. D. Barth,
Dordrecht, zilveren jubileum als Ger. predi
kant; 17 Oct'.: prof. dr. E. van Everdingen,
directeur van het Kon. Ned. Meteorolo
gisch Instituut te De Bildt, aanvaardde 25
jaar geleden het ambt van hoogleeraar te
Utrecht; 25 Oct.: A. J. Meyerink. Haarlem,
bekend propagandist van den Ned. Bond
tot het Redden van Drenkelingen. 70 jaar;
27 Oct.: K. Kruithof, neemt ter gelegen
heid van z'n 60sten verjaardag, afscheid
als voorzitter van het Chr. Nat. Vakver
bond; 31 Oct.: prof. J. A. G. van der Steur.
Delft. 70 jaar.
1 November: C. Tabak. Amsterdam, 25
laar in dienst van het Ned. Jongelingsver
bond: 6 Nov Kor Kuiler. 25 jaar directeur
van het Groningsch Harmonie-Orkest: 9
Nov.: lult.-generaal Duymaer van Twist. 70
jaar; idem: Annie van Ees speelt voor de
500ste maal .Boefje"; 12 Nov.: generaal
Snijders ontving voor 60 jaar de Militaire
Willemsorde.
6 December: oud-minister van Handel en
Nijverheid, ir. H. A van Ysselstein, 75 Jr.;
7 Dec prof dr H J.. van Ankum, te Zeist,
oorlchter der Ned. Dierkundige Vereeniging
90 jaar.
Necrologie.
Wij besluiten ons overzicht met een lijst
van bekende personen, die in het afgeloo-
pen jaar van ons heengingen.
4 Januari: dr. P. F. van Hamel Roos. te
's Gravenhage. de bekende scheikundige, 84
jaar; 7 Jan.: gep. luitenant-generaal K. F.
E. Gerth van Wijk, te 's Gravenhage, oud
commandant van het Ned. Ind. leger, 64
jaar; 8 Jan U. G. Schilthuis, te Haren,
lid Ged. Staten van Groningen, 78 jaar;
9 Jan mr. H. Carrière, overleden in Tyrol,
lid Alg Rekenkamer van Ned-Indië. 53
jaar: 13 Jan.: mr. J. A Kalff. minister van
Waterstaat, wonende te Wassenaar, 65 jr.;
15 Jan.: C. P. J. M. Schlick. te Amsterdam,
dir. Ned. Tel. Agentschap, 64 jaar; 19 Jan.;
P. A Haakxman. te 's Gravenhage. de
nestor van den Ned. Journalistenkring. 88
jaar; 22 Jan.: Simon Maris, te Amsterdam,
kunstschilder. 61 jaar; 27 Jan.: mevr. J.
MarcusNijland, te Apeldoorn, oud-nresl-
dente Ned Ver. v Hulsvrouwen. 65 jaar;
29 Jan Francis Koenen, te Amsterdam,
violist. 35 Jaar
4 Februari: J. W. .T. baron Taets van
Amerongen. 'sGrsvenhagê, Kcmerheer in
buitengewonen dienst van H. M. de Ko
ningin, 68 Jaar; 5 Febr.: W. C.T. van Hest,
Amsterdam, oud-algemeen voorzitter Ned.
R.K. Handelsreizigersver. „St. Christoffel",
71 jaar; idem: H. ter Kuile Jzn., Enschedé,
industrieel, een der pioniers voor Enschedé
op textielgebied, 82 Jaar: 23 Febr.: .r, J.
Duiker. Amsterdam, architect, bouwer van
„Zonnestraal": 28 Febr. Staatsraad A. W.
F Idenburg. 's Gr: enhage, 73 jaar
3 Maart: ds. W. G. van Doorne, Veldho
ven. 78 jaar, een der oudste dienstdoende
Ned. Herv. predikanten in ons land; 10
Maart: Barend Barendse, Amsterdam,
RECLAME-
6256
IIPITll
HAARLEMMERSTRAAT Til
van 10 uur v.m. tot 6 uur n.m.
acteur, 82 jaar; 15 Maart: ir F B s'Jacob,
Staverden, oud-burgemeester van Rotter
dam; 19 Maart: mr. P. Coninck Westen
berg Laren, oud-president Amsterdamsche
rechtbank. 76 jaar: 23 Maart: prof dr.
Otto Lanz. Amsterdam, chirurg, 69 jaar;
29 Maart jhr. J. O. de Jong van Beek en
Donk. 's Gravenhage. oud-gouverneur van
Curacao. 71 iaar. 31 Maart: Klaas van
Urk. Terschelling, bekend schipper der N.
Z H Redding-maatschappij, 66 jaar.
3 April: F. J. A. M Wierdels. Amster
dam, oud-directeur Dagblad „De Tijd", 72
jaar. 22 April: Henrl Morriën. Rotterdam,
acteur. 64 jaar; 23 April: mgr. L. Schioppa,
's Gravenhage. Pauselijk Internuntius. 63
jaar; 27 April prof. dr G. C. van Walsem,
Santpoort, oud-directeur-geneesheer Prov.
Ziekenhuis. 71 jaar.
6 Mei: prof. dr. J G Ch. Volmer. Nice,
hoogleeraar te Delft, 69 Jaar; 9 Mei: mr.
Harm Smeenge, Assen, lid Eerste Kamer en
voorzitter van Schuttovaer. 82 jaar; 10 Mei:
Arie Smit. 's Gravenhage, oprichter Kon.
Mij „De Schelde". 90 jaar; 11 Mei: dr. ir.
F. G Waller. Delft. pres. commissaris Ned.
Gist- eri Spiritusfabriek. 75 jaar; 12 Mei:
5 baron van Heemstra, 's Gravenhage. secr.
Kon Ned. Zeil- en Roelvereeniging, 59 Jaar;
17 Mei: W. D. H. baron van Asbeck, 's Gra
venhage, oud-gouverneur van Suriname. 76
jaar; 21 Mei: prof. dr. Hugo de Vries, Lun
teren. 87 jaar; idem: J. B van Dijk, Oister-
wijk. oud-lid Tweede Kamer, 79 jaar.
2 Juni W. J. Cohen Stuart, 's Graven
hage. oud-minister van Marine, 78 jaar;
6 Juni: Jac. Urlus. tenorzanger, Noordwijk
aan Zee, 68 jaar; 11 Juni: W. Westerman.
's Gravenhage, oud-pres. Robaver, 70 jaar;
22 Juni: mr. J. W. J. Bijnen. 's Gravenhage,
raadsheer Haagsch Gerechtshof, 64 jaar
26 Juni: A. Ingenool Jr., 's Gravenhage.
oud-directeur Bureau van den Ned. Mid
denstandsbond. 64 jaar.
15 Juli: mr. P. W. A Cort van der Lin
den, 's Gravenhage, minister van Staat. 89
jaar; 25 Juli: dr. G. J. Weyland, Middel
burg, pres. Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk.
75 jaar.
15 Augustus: jhr. W H. van Loon, Am
sterdam, financier, 79 jaar; 16 Aug.: ir. H.
W. Snijders, 's Gravenhage, directeur Gem.
Telefoondienst; 19 Aug.: Ed. Gerzon, Am
sterdam. directeur N V Gerzon's Mode
magazijnen, 72 jaar; 22 Aug.: jhr. dr. W A.
Beelaerts van Blokland. Oosterbeek. grif
fier Eerste Kamer, 52 jaar.
2 September: mr. C. H. Guepln. Sant
poort, alg Voorz. Ned. Mij. voor Nijverheid
en Handel. 60 jaar: 3 Sept.: mgr J D J.
Aengenent, bisschop van Haarlem. 62 Jaar;
6 Sept.: D Hamburger. Amsterdam, voorz.
arbitrage-commissie Ned Bioscoopbond, 68
jaar; 11 Sept.: ds J. Gispen, Groningen,
pred. bij de Ger. Kerk aldaar. 61 jaar; 28
Sept.: C. van der Voort van Zijp, Utrecht,
oud-lid Tweede Kamer, 64 Jaar
1 October: C. de Wolf, hoofdleeraar aan
het conservatorium te Amsterdam. 56 jaar;
17 October: prof. mr. J. Loosjes. Bussum,
hoogleeraar aan het Evang. Luth. Semina
rium te Amsterdam. 61 jaar; 21 Oct.: A. v.
Geelen. 's Gravenhage. dir.-gen. Werkver
schaffing en steunverleening. 54 jaar; 26
Oct.: prof mr. R. Fruin. 'sGravenhage.
oud-alg. rijksarchivaris, 77 jaar; idem: J.
Polak, 's Gravenhage. oud-dlr. Burgerl.
Openbare Werken in Ned.-Indlë, 68 jaar;
28 Oct.: ir. H. W. E. Struve, 's Gravenhage.
oud-dir. rijksverzekeringsbank, 89 jaar; 30
Oct.: B Lammers, Rotterdam, oud-secr.
Ned. R.K. Volksbond, 79 jaar; 31 Oct.: C.
F. Lucardie, Scheveningen. oud-voorz.
Raad van Comm. Ned. Ind Spoorweg Mij.,
87 jaar.
4 November: Abr. Staalman. Amsterdam,
oud-lid Tweede Kamer. 64 jaar; idem: mr.
B C. J Loder. 's Gravenhage. oud-pres.
Perm. Hof van Int. Justitie. 86 jaar; 5 Nov.
J. Lissone, Haarlem, oud-dir. reisbureau
Lissone, 64 jaar; P. M. Duyvis, Santpoort,
commissaris N.V. Machinefabriek firma P.
M. Duyvis te Zaandam. 78 jaar; 10 Nov.:
A. C. C. de Vletter, 's Gravenhage. schrijver
van jongensboeken, 69 jaar; 14 Nov.: rhom
Denijs, 's Gravenhage, zanger. 58 jaar; 19
Nov.: Teun Ottolander. oud-kweeker uit
Boskoop, overleden in Indië. 81 jaar; idem:
mr. H. J. Pippel, 's Gravenhage. alg. secr.
De Vrijheidsbond; 20 Nov.: E. W. baron
van der Capellen, 's Gravenhage, gep. gene-
raal-majoor der cavallerie, 72 jaar: 21 Nov.
H. Pette Jzn., Alkmaar, cacaofabrikant, 79
jaar: 29 Nov.: Jac. J. Ruygrok, Arnhem,
musicus en koordirigent. 73 jaar.
1 December: jhr. mr. F J. J, M. van
Rijckevorsel, Berlicum, oud-lid Ged. Staten
van Noord-Brabant, 77 jaar; 5 Dec.: Tb.
W. Blijdestein. Amsterdam, directeur
Twentsche Bank, 61 jaar; 6 Dec mr. Frans
Erens, Houthem-St. Gerlach. litterator, 78
jaar; 9 Dec.: Ph. Schaap, Amsterdam, be
stuurslid Joodsehe Invalide, 68 jaar; 10
Dec.: prof. dr. J. H. Aberson, Wageningen,
78 Jaar; 14 Dec.: luit.-generaal b. d. H. L.
van Oordt. Den Haag, 78 jaar; 17 Der dr.
ir. V. R. Y. Croesen, 's Gravenhage, 59 jaar;
oud-voorzitter Kon. Ned. Landbouw-Comité
en oud-directeur Centraal Beheer. 19 Dec.:
W. F. G. L Driessen, burgemeester van den
Helder, 49 jaar; 23 Dec.: prof. dr. W. M. de
Vries, oud-hoogleeraar te Amsterdam, te
Soest; dr. B L. Ritter. oud-opperrabijn van
het ressort Rotterdam. 80 iaar: J. J. M
Rubert. burgemeester van Woensdreeht. 43
*a?r: 24 Dec.: prof. dr. F. .T. A. Huart.
hoogleeraar te Amsterdam, 39 jaar: N. la
Grappe Dominicus, notaris te Rijswijk, 62
jaar; 27 Dec dr. J Bergsma, oud-school
opziener bij het L. O-, 81 Jaar; W. Meur-
singKorthals Altes, president N.V. Phoe
nix brouwerij. Amersfoort, 41 Jaar; 28
Dec H. H. Hoynz., bedrijfsleider N.V. Kon.
Plateelbakkerij Zuid-Holland. 36 Jaar; mr.
J. H. Thiel. oud-inspecteur MO. handels
onderwijs te Bloemendaal, 72 jaar; mr. dr.
J. J. Nobaek, secretaris werkgeversorgani
saties te Haarlem. 48 jaar; 29 Dec.; G. W.
Frederiks, directeur hotel Paulez. den
Haag, 58 jaar; H. van Nouland, te Scha-
gen, lid Prov. Staten van Noord-Holland.
Zwaar was de erfenis, die 1934 aan 1935
vermaakte, doch het leek er aanvankelijk
op. dat het nieuwe jaar in menig opzicht
een voorspoedig jaar zou worden! Begin
Januari begaf zich Laval als Fransch' mi
nister van buitenlandsche zaken naar
Rome enhij slaagde er in om tusschen
Frankrijk en Italië de zoo begeerde vriend
schap tot stand te brengen, waarnaar zoo
lang tevergeefs was gestreefd. Niet bekend
werd toen, hoever Laval zich de handen
had laten binden
Daarop volgde de stemming in het Saar-
gebied. Deze bracht een onverwachte meer
derheid voor terugkeer tot Duitschland.
Boven alles uit had gesproken de Duitsche
zin en de gehechtheid aan het vaderland;
over vraagstukken van nationaal-socla-
lisme en dergelijke heen. Een gevaarlijke
klip was omzeild: de Saar keerde terug tot
Duitschland en alle territoriale kwesties
tusschen Frankrijk en Duitschland waren
verdwenen, verklaarde de Fuehrer 1 Maart
werd het Saargebied aan het Defde Rijk
overgedragen.
Er was reden tot verheugenis!
Daarop volgde het accoord van Londen,
waarmede zelfs Duitschland in principe
accoord ging. Het zou voorzien in een be
perking der bewapening in de lucht, in een
regeling voor het Donau-vraagstuk. Spe
ciaal dit laatste vraagstuk kwam scherp
naar voren. In midden-Europa moest rust
en orde worden gesteld; de vooruitzichten
leken gunstig.
Doch toen begon langzamerhand de ken
tering ten slechte, die tenslotte over
Europa zou brengen: herleefd oorlogsge
rucht!
En dit trots een zeldzaam druk reissei-
zoen van ministers over en weer, waarvan
men zich zooveel voorstelde. Doch Juist
mede daardoor zou blijken te herleven de
oude politiek van verdragen, gericht tegen
anderen etc.
Wanneer wij het lange, lange lijstje van
ministerieele bezoeken eens nagaan, dan
vinden wij o.a.: bezoek van sir John
Simon aan Berlijn, echter pas na een „poli
tieke ziektevan Hitier, waardoor de over
komst eigenlijk overbodig was geworden.
Sir John Simon werd daarbij vergezeld door
Eden. die alleen doorging naar Warschau.
Moskou en Praag. Laval bezocht Moskou
en Warschau. Benesj ging naar Moskou,
Eden begaf zich vervolgens naar Parijs en
Rome, de Poolsche minister Beek bezocht
Berlijn, evenals de Hongaarsche premier
Goemboes, die tevens Rome met een be
zoek vereerde evenals de leidende Oosten-
rijksche ministers. En daarnaast staan den
de in midden-Europa in zwang gekomen
„Jachtpartijen"!
Bedoeling was natuurlijk ontspanning,
doch het resultaat was spanning!
Tusschen Parijs en Moskou kwam oen
verdrag tot stand, dat Berlijn ten zeerste
verontrustte en een besliste hinderpaal is
geworden bij de pogingen om direct con
tact tot stand te brengen tusschen de
beide oude rivalen aan weerszijden van
den Rijn. Bovendien werd Polen, dat de
banden met Frankrijk toch al heel wat
losser had gemaakt, nog meer kopschuw,
hetgeen de verstandhouding met Berlijn
ten goede kwam. Engeland veroorloofde
zich plotseling een extra-dans met Duitsch
land, waarvan een vloot-pvereenkomst het
resultaat was. In Frankrijk veroorzaakte
dit échter begrijpelijke deining en de stem
ming tegen Engeland werd er niet vriende
lijker op. Moest Frankrijk bovendien niet,
zij het onder platonisch protest, de Duit
sche herbewapening voor genoegen ne
men' Mobiliseerde Italië niet een leger van
een half millioen man aan de Brenner als
waarschuwing tot Duitschland. dat het de
Anschluss-idee voor goed uit het hoofd had
te zetten?
Ook de conferentie van Stresa tusschen
de drie groote vroegere geallieerden bracht
geen uitkomst en het Donau-pact kwam
niet verder door een conferentie tusschen
Italië, Oostenrijk en Hongarije te Venetië,
al kwamen de drie landen elkaar nader.
Argwaan, ongerustheid en vrees staken
allerwege het hoofd op en vergiftigden de
algemeene situatie. Is het wonder, dat aan
ontwapening niet meer werd gedacht, dat
integendeel opnieuw een bewapenlngsroes
zich baan brak in Europa en tengevolge
daarvan ook daarbuiten? Zelfs de kleine
landen ontkwamen niet daaraan België,
Zwitserland, Scandinavië, zij volgden het
voorbeeld der grooterennoodgedrongen,
het zij erkend, maar toch!
Behoeft nog gezegd :e worden, dat de
Ontwapeningsconferentie, die moeizaam
zich had voortgesleept, kunstmatig als het
ware In het leven gehouden dank zij een
onverwoestbaar optimisme van den voor
zitter, den Engelschen oud-minister Arthur
Henderson, hoewel nog niet officieel dood,
toch op een eervolle begrafenis scheen te
wachten? De zorgzame voorzitter heeft dit
echter niet meer mogen beleven, hij is te
voren heengegaan. Toch zal hij voor zijn
dood nog wel hebben begrepen, dat al zijn
werk tevergeefsch was geweest
Milüoenen en nog eens millioenen zijn
wederom aan Mars geofferd!
Hoe kon er bij zulk een onproductief uit
geven van groote sommen verbetering in
treden in de economische verhoudingen?
Te meer. waar de waarheid, dat met een
enkel land zich zal kunnen opwerken uit
de malaise, dat slechts een gemeenschap
pelijk economisch front verlossing zal kun
nen brengen, nog te weinig wordt ingezien,
om niet te zeggen, met voeten wordt ge
treden. Te veel wordt over het hoofd ge
zien het verband tusschen de economische
verhoudingen van alle landen tezamen!
Gevolg: groote werkloosheid blijft een
geesel der menschheid; hier en daar tijde
lijk wat ingekrompen, doch thans alge
meen weer stijgend.
Doch alle genoemde tegenslag was slechts
kinderspel in verhouding tot hetgeen er
nog zou volgen: het Italiaansch-Abes-
sijnsch conflict spitste zich toe tot een
formeelen oorlog!
Van ouden datum zijn de geschillen tus
schen beide genoemde landen; tal van
grensincidenten deden zich geregeld voor,
mede tengevolge van het feit, dat de gren
zen eigenlijk niet voldoende waren afge
bakend en de grensstammen zich los voe
len van het centraal gezag, dat zij slechts
eerbiedigen zoover het hun te pas komt.
Eerst leek het niet zoo'n vaart te ioopen,
daar Italië een neutrale zone aanvaardde
evenals arbitrage Doch toen puntje bij
paaltje kwam, bleek het, dat Italië vast van
plan was, Abessynlë aooal niet geheel dan
toch grootendeels zich toe te eigenen, om
expansie te zoeken voor zijn groeiende be
volkingsaanwas. waarmede het geen raad
meer wist. Toen dit gevaar werd onder
kend, is niets nagelaten om het te onder
vangen, doch met Italië was niet meer te
praten. Daarbij kwam, dat FrankTljk Ita
lië zooveel doenlijk trachtte te sauveefen;
Laval had Mussolini de vrije hand ge
laten in AbessyniëAls lid van den Vol
kenbond, waarin het was toegelaten door
Itallë's aandringen, beriep zich het Afri-
kaansche keizerrijk op Genève en alle hens
werden aan dek gebracht om het gevaar
te keeren. Alle pogingen liepen echter te
pletter tegen de Italiaansche onverzettelijk
heid. De Duce had zich tegenover zijn volk
te zeer gebonden om genoegen te kunnen
nemen met de aan de hand gedane oplos
singen, die maar een klein stuitje boden
van wat de Duce zijn land had voorgespie
geld. Geen succes had een conferentie ie
Scheveningen, evenmin de conferentie te
Parijs, afgewezen werd het voorstel der
commissie van Vijf. door den Volkenbond
aangewezen. Italië hield voet bij stuk en
liet zijn troepen begin October Abessynië
binnen rukkenom daar „beschaving"
te brengen!
Weer donderde het kanon als argument
der waarheid!
Veel succes hebben de Italianen met hun
modern leger tegenover de Abessynische
horden niet weten te behalen. Weliswaar
werd Adoea genomen, waardoor de smade
lijke nederlaag van 1896 gewroken heette,
en werd doorgedrongen tot Makalle, doch
verder heeft het Italiaansche leger het in
het Noorden niet kunnen brengen. Zelfs
schijnt het momenteel, dat de Abessijnen
meer in den aanval zijn en door hun
guerilla den Italianen de handen meer dan
vol geven. In het Zuiden volgde na aan
vankelijk succes eveneens tegenslag, waar
door eigenlijk de oude toestand van voor
den Italiaanschen opmarsch is hersteld.
Toen de Italiaansche opperbevelhebber
generaal de Bono, onder bevordering tot
maarschalk, werd teruggeroepen en ver
vangen door maarschalk Badoglio, de be
kwaamste strateeg van Italië, had ir.eneen
krachtiger optreden verwacht, doch deze
staat blijkbaar even machteloos als zijn
voorganger. Met een week of zes begint de
regenperiode weer en zullen de Italianen
van hun kant den strijd moeten stop zet
ten, dan staande voor de moeilijkheid hun
troepen te ravltallleeren in het onherberg
zame oord! Bovendien wordt de bewape
ning der Abessijnen iedere week beter
Schatten verslindt deze Italiaansche actie,
die verre de draagkracht van het land te
boven gaan. Ook de zelfopoffering van het
volk. dat onder schoone leuzen is opge
zweept tot het uiterste, welke offeringsbe-
reidheid o.a. tot uiting komt in het afstaan
van alles, wat goud is. zooals zelfs trouw
ringen en medailles etc zal geen baat kun
nen geven; het is een droppel in den
emmer!
Onverwacht was de repliek van den Vol
kenbond! Wie had daarop durven rekenen?
Totdusver was van dit lichaam in derge
lijke gevallen al bitter weinig kracht uit
gegaan Zie naar den strijd om den Gran
Chaco in Zuid-Amerika. let op Japans
verovering van Mandsjoekwo onder het
mom van zelfstandigheid In beide geval
len had de Volkenbond zich eenvoudig
neergelegd bij den gang van zaken, afge
zien van wat papieren protesten.
Doch de Volkenbond begreep plotseling,
dat er een keerpunt moest komen, wilde
de bond zijn levensvatbaarheid bewijzen
en niet roemloos ten onder gaan. En al
heeft Laval het uiterste gedaan om Italië
te redden, onder vaste leiding van Enge
land. dat zich eensklaps bekeerde tot het
stelsel der collectieve veiligheid, waar het
tot dusver argwanend tegenover had ge
staan, werd de procedure van het Volken
bondspact volkomen nageleefd. Italië werd
tot aanvaller verklaard en als gevolg daar
van werd voor het eerst ln het bestaan
van den Volkenbond! art. 16 van het
pact in werking gesteld: tegen Italië wer
den economische sanctie-maatregelen ge
nomen en uitgevoerd ook. Slechts Oosten
rijk. Hongarije en Albanië onttrokken zich
aan meedoen. Genève bleek meer dan een
woord. Genève was een macht geworden!
Speciaal de Engelsche leeuw, die slapend
was gedacht, bleek helder wakker. Onver
wachts verscheen de machtige Engelsche
vloot in de Middellandsche Zee, aldus ge
tuigend, dat het ernst was. De Engelsche
vloot bleek nog de zee te beheerschen.
En toen de economische sancties niet het
gewenschte effect schenen te sorteeren.
althans niet vlug genoeg, werd gedacht aan
uitbreiding tot een petroleum-embargo.
Zeker is, dat als dit zou worden ingevoerd.
Italië binnen enkele maanden op de knieën
zou zijn gedwongen.
Toen schijnt Italië, ten einde raad. ern
stig te hebben gedreigd, waarmede het
reeds eerder flauwtjes had gespeeld, met
een aanval op alle landen, die aan zulk een
embargo zouden deelnemen. En Laval was
er natuurlijk direct voor te vinden om voor
dit dreigement uit den weg te gaan.
Zelfs wist hij tegen elke verwachting in
den Engelschen minister Sir Samuel Hoare.
die Sir John Simon was opgevolgd, mede te
krijgen en tot ieder's verrassing werden
vredesvoorstellen uitgewerkt, die den aan
valler een premie zouden hebben gegeven
voor zijn vergrijp tegen den Volkenbond,
waarvan de verplichtingen vrijwillig waren
aanvaard. Weliswaar werd er de voor
waarde aan verbonden, dat alle drie be
trokken partijen, te weten. Italië, Abessy
nië en den Volkenbond, ze moesten accep
teeren. doch tegelijkertijd werd op Abes
synië toch reeds een zwakke pressie ge
oefend. Verbazing maakte spoedig plaats
voor verontwaardiging. Was de Volken
bond dan toch een lichaam zonder betee-
kenis als het er op aan kwam? De alge
meene verontwaardiging in Engeland heeft
echter minister Hoare weggewerkt en diens
ontslag heeft het Baldwin, zij het met ver
lies aan prestige, mogelijk gemaakt aan te
blijven. Tot Hoare's opvolger is benoemd
de jeugdige minister voor Volkenbonds
aangelegenheden Eden en zijn benoeming
lijkt ons het geven van de verzekering, dat
voortaan Engeland niet meer zal afwijken
van de consequenties van de besluiten van
Genève, waardoor lmpleciet Frankrijk, dat
Immers al zijn heil stelt op het stelsel der
collectieve veiligheid, zal moeten volgen!
Tot begin van het komende Jaar heeft
Italië nu nog tijd om zich te bedenken,
wil het erger voorkomen. Engeland heeft
reeds de Middellandsche Zee-mogendhcden
gepolst over steun bij een Italiaanschen
aanval op de Britsche vloot en is niet on
tevreden over de antwoorden.
Dus is de Volkenbond toch een levend
organisme?
Aan 1936 het antwoord.
Zoovele vragen doemen Immers als van
zelf nog op. Als Italië ln wanhoopsstem-
mlng eens toeslaat? Welke verwikkelingen
zullen zich dan nog voor kunnen doen?
Er is nog zooveel op te lossen in Europa.
Daar zijn de kwesties van Memel en Dant-
zig, de Hongaarsche verlangens naar
recht.En ook Duitschland vraagt kolo
nies!
Moge het gezond verstand tenslotte de
overhand verkrijgen en tot een schikking
leiden, die alle „prestiges" ontziet!
Dat machtige landen als Duitschland eu
Amerika bulten den Volkenbond staan, is
nu juist dubbel te betreuren.
Dat sovjet-Rusland als lid werd inge
haald, is slechts een pleister op de wonde!
De verwarring in Europa is voor Japan
een pracht-gelegenheid om in troebel
water te visschen en het tracht dan ook
partij te trekken van het gebeuren. Op
nieuw doet Japan een indirecten aanslag
op China door middel van de autonomis
tische beweging in Noord-Ohina. Hoever
zich dit zal uitstrekken, is nog niet te zeg
gen. doch de Japansche militairen zullen
probeeren er uit te halen, wat mogelijk is,
dat is aan geen twijfel onderhevig. Vol be
zorgdheid ziet. Amerika toe, doch zonder
Engeland kan het weinig. En dit land is
gebonden in EuropaBegrijpelijk is
daarom de haast, die de Engelsche politiek
begint te vertoonen!
Vertroebeld wordt de situatie in het
Verre Oosten bovendien door het Russi
sche streven om, nu Mandsjoekwo verlo
ren is zelfs de Oost-Chineesche spoor
weg moest aan Japan worden verkocht
vergoeding te vinden in Mongolië. Dat
geeft nieuwe spanningen, die op den duur
tot botsingen moeten leiden.
En in deze atmosfeer, geladen tot het
uiterste, is te Londen de Vlootconferentie
bijeen gekomen. De eerste besprekingen
hebben totaal geen resultaat opgeleverd,
mede door het onwrikbaar vasthouden
door Japan aan den pariteitseisch met
Amerika. Zooals bekend verhouden zich de
vloten van Engeland en de Vereenlgde
Staten en Japan als 5 5 3. Japan eischt
nu gelijkheid met Amerika!
Begin volgend Jaar wordt de conferentie
voortgezet!
Een gelukkig verschijnsel temidden van
al deze rampspoeden ls, dat de strijd tus
schen Bolivia en Paraguay over den Gran
Chaco tot een voorlooplge oplossing ls ge
bracht dank zij de bemiddeling der overige
Zuid-Amerikaansche staten. Officieel is de
vrede nog wel niet geteekend, doch de
legers zijn naar huls en het ergste lijkt dus
voorbij
DOOR DE LANDEN.
België. Werden onze Zuiderburen vorig
jaar zwaar beproefd door den on verwach
ten dood van koning Albert, opnieuw trof
een zware slag Vorstenhuis en land: op
29 Augustus werd de alom beminde en
aangebedene koningin Astrid gedood bij
een auto-ongeval bij Kussnach in Zwitser
landDiepe rouw daalde over het Bel-
genland; koning Leopold verloor zijn Innig
geliefde gade, de koningskinderen een
zorgzame moeder, de Belgen een ware
landsvrouwe. Algemeen was de deelneming
ln binnenland en buitenland met deze
zware beproeving van het wegrukken op
zoo jeugdigen leeftijd van deze zonnige vor
stin, die om zich spreidde een waas van
geluk
Ook verder ging het het land niet voor
den wind. Het nog onverwacht aftreden
van de regeering Theunls had een onge
wilde nieuwe devaluatie ten gevolge, die
de nationale regeering van den nieuwen
premier Paul van Zeeland, ook ln de ge
volgen, niet geheel ongedaan heeft kun
nen maken, trots groote inspanning. Erger
ls evenwel afgewend en dat beteekent reeds
heel veel F
Centrum van touristenbezoek werd Bel
gië dank zij de Brusselsche wereldtentoon
stelling, die een volledig succes werd: de
Belgen hebben voor de organisatie van
iets dergelijks een bijzondere gave!
Duitschland. Met krachtige hand zet
het nationaal-soclalisme zijn taak voort.
Een golf van enthousiasme werd gewekt
door het volledig herstel der weermacht,
zoowel te land als ter zee en ln de lucht.
In dit opzicht werd het vredesverdrag van
Versailles volkomen terzijde gesteld en het
Fransche protest ls kalm naast zich neer
gelegd. Het herstel der Duitsche weermacht
gaat overigens niet zoo snel, als men had
gehoopt, daar te zeer ontbreekt het eerst
noodige: het geld!
Ook in het economische leven doet dit
gebrek zich geducht gevoelen. Steeds
krachtiger snoert dr. Schacht de teugels
aan, maar waar ook hü niet „tooveren"
kan, wordt sleohts met de grootste moeite
den mond boven water gehouden. Aan
enkele waren bestaat dan ook al weer een
nijpend gebrek als tijdens den oorlog, b.v.
aan vetten! Waar bovendien niet voldoende
grondstoffen voor de industrie kunnen
worden ingevoerd, neemt de destijds kunst
matig weggewerkte werkloosheid opnieuw
zlenderoogen toe. Het nationaal-socialisme
weet echter het klankbord der Duitsche
volksziel wel zoodanig te treffen, dat, dank
zij mede den druk op de openbare lief
dadigheid. dit geduldig wordt gedragen.
Het gaat immers om het geheel, niet om
den enkeling.... Vandaar ook het bij
voortduring propageeren van de Duitsche
eenheid, waaraan ook de eens machtige
organisatie der Stahlhelm thans ten offer
is gevallen.
Steeds feller ls het optreden tegen de
Joden gebleven; de wetten van Neurenberg
hebben deze Duitsche staatsburgers vrijwel
rechteloos gemaakt en uit de gemeenschap
gestooten. Daarnevens staat dan het op
treden tegen de Kerken. Tegen de R.K.
Kerk wordt met steeds minder voorzichtig
heid geageerd; talrijk is het aantal wegens
deviezen-smokkelen veroordeelde R.K. gees
telijken. Zelfs tegen een bisschop ls een
proces gevoerd, doch tot een veroordeeling
kwam het ln dit geval niet. Met de Belij
denis-Kerk is de regeering weinig minder
dan op voet van oorlog. Het ls nog ondoen
lijk te beoordeelen, welk een invloed de
Kerkstrijd op den duur zal hebben, doch
de les der historie is. dat de Kerk tenslotte
als overwinnaar uit den strijd te voorschijn
pleegt te treden!
Het beloofde jaarlljksch plebisciet is dit
maal achterwege gebleven
Ooneludeerende zou men kunnen zeggen,
dat het Derde Rijk nog volkomen in wor
ding is onder zwaren economischen druk
van binnen en buiten
Frankrijk. Natuurlijk is ook dit afge-
loopen jaar weer een verwoede politieke
strijd gevoerd, Frankrijk schijnt daar nu
eenmaal niet bulten te kunnen, tot schade
voor het land. Het kabinet Flandln werd
ten val gebracht op de geëischte volmach
ten om de financiën op orde te brengen.
Zwaar heeft de franc het immers te ver
antwoorden gehad en slechts met uiterste
Inspanning heeft men een nieuwe golf van
inflatie weten af te wenden. Flandin's
heldhaftige poging om zijn kabinet te red
den met een ernstige armwond, opge-
2-7
