NIEUWJAARS- I93A
ADVERTENTIËN
76$te Jaargang
WOENSDAG 18 DECEMBER 1935
No. 23232
STADSNIEUWS.
Dinsdag 31 Dec. Nieuwjaarswenschen
Tot Maandag 30 December a.s. des n.m. 1 uur
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
"van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1607.
Poatcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijd?
per 3 maanden f.3.34
per week f.0.1®
Franco - per post U 246 per 3 maanden 4- portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
HET NIEUWE GASTARIEF.
EEN NADERE UITEENZETTING.
De Directie streelt naar productie-
verhooging door prijsverlaging.
De directie der Stedelijke Lichtfabrieken
was zoo vriendelijk ons gistermiddag in een
persconferentie het een en ander te willen
mededeelen over het nieuwe gastarlef. dat,
wanneer de gemeenteraad daartoe as.
Maandag mocht besluiten, met ingang van
1 Januari zal worden ingevoerd.
Uitgangspunt van het nieuwe tarief ls
niet een verlaging zonder meer, al komt het
daarop in de meeste gevallen neer, maar
een tariefsherziening, liever nog gezegd een
tariefsverbetering. Eenerzijds beteekent het
eenige verlaging, anderzijds, en dit is het
belangrijkste, biedt het den verbruiker ge
legenheid tot een lageren gemiddelden gas-
prijs te komen.
Hierdoor wordt de mogelijkheid gescha
pen gas voor koken, sudderen, verwarmen
en warmwaterbereiding te betrekken tegen
een lagen eenheidsprijs. De noodzakelijk
heid van dit laatste was door de Directie
der Lichtfabrieken reeds langen tijd ge
voeld, doch de moeilijkheid was steeds de
verschillende daarbij betrokken belangen
met elkaar in overeenstemming te brengen.
Zij meent daarin thans geslaagd te zijn en
daarom wordt nu aan den Raad voorge
steld, het zgn. trappentarief te vervangen
door een vastrechttarief. D. w. z. op het
oogenbllk betaalt men voor de eerste 50
M3. per maand 8 ct. per M3„ voor de vol
gende 60 M3. 6'/j ct. en voor alle overige
4 ct. Indien het voorstel wordt aangenomen
gaat men betalen: een vast bedrag per
maand plus een bedrag voor eiken af
genomen M3.
Daar het een tariefsvorm is, waarvan de
consequenties voor sommige groepen van
verbruikers eerst in de practljk zullen blij
ken, ls ten overvloede de bepaling ge
maakt, dat niemand ln 1936 zijn verbruik
duurder zal behoeven te betalen dan vol
gens het thans bestaande tarief. Teneinde
de werking er van aan de practijk te kun
nen toetsen, is voorgesteld het tarief voor-
loopig voor één jaar te doen gelden, waar
na een definitief besluit kan worden ge
nomen.
Gekozen ls de vorm van het vastrechtta
rief. Dit ls een goede tariefsvorm, die nog
meer bekendheid verdient dan hij tot dus
verre heeft. De aangeslotene, die méér dan
20 M3. per maand verbruikt, betaalt hier
voor een vaste bijdrage in de kosten der
gasfabriek en verder een lagen prijs per
M3. (over de regeling voor de kleinere ver
bruikers volgt verderop een nadere uiteen
zetting).
De verbruiker geniet twee voordeelen:
fen lagen prijs per M3. en bovendien ver
schuift hij, omdat het vaste recht ook in
ben zomer betaald wordt, een deel van zijn
winteruitgaven naar den zomer. Vooral de
huisvrouwen zullen beide voordeelen weten
te waardeeren.
De meterhuur verdwijnt hierbij van het
tooneel en wordt opgenomen in het vast
rechtbedrag.
Om het bovenomschreven doel te berei
ken, brengen de Lichtfabrieken eenig fi
nancieel offer. Zij verwachten evenwel, dat
hierdoor het verbruik geleidelijk zal toe
nemen.
Maar dit zijn alles zaken, die de Licht
fabrieken aangaan en die dus den verbrui
ker (of de verbruikster) maar weinig zullen
interesseeren. Wat echter wel van direct
belang voor den verbruiker is. dat is de
kwestie, op welke wijze het vastrechtbedrag
Vordt bepaald.
Aangenomen is. dat leder verbruiker
thans zoover heeft bezuinigd, dat hij op
fen minimum standaardverbruik is aange
land. Ten overvloede wordt dit nog ver
minderd met 10%. Deze hoeveelheid wordt
ban aangenomen als standaardverbruik.
Hierop is het vastrecht gebaseerd, waarin
k opgenomen de meterhuur. Al het ver
bruikte gas kost verder 4 ct. per M3.
Naar de aldus verkregen standaardver-
bruiken zijn de afnemers in verschillende
ïroepen ondergebracht.
Het tarief luidt:
I Voor de aangeslotenen met een stan
daardverbruik van 240 M3. of minder:
a. bij levering over den gewonen me-
;r: een vast bedrag van 40 ct. per maand
tn bovendien 8 ct. per M3. voor de eerste
240 M3. en 4 ct. per M3. voor alle volgen
de M3. per kalenderjaar afgenomen:
b. bij levering over den muntgasmeter:
ct, per M3. voor de eerste 240 M3. en 4
ft. per M3. voor alle volgende M3. per ka-
'fnderjaar afgenomen: een en ander met
djen verstande, dat per kalendermaand
"immer minder dan f. 1 is verschuldigd.
n. Voor de aangeslotenen met een stan-
daardverbruik van meer dan 240 M3:
le een vastrecht per maand van:
f. 1.25 bij een standaardverbruik van
Jeer dan 240 M3. tot en met 300 M3; ver
hoogd met: f. 0.20 voor elke 50 M3. of ge
pelte daarvan boven 300 M3., bij een
"andaardverbruik van meer dan 300 M3.
tot en met 600 M3; verder verhoogd met:
0.30 voor elke 100 M3. of gedeelte daar
aan boven 600 M3, bij een standaardver
bruik van meer dan 600 M3. tot en met
tooo M3 verder verhoogd met: f. 0.20
'oor elke 100 M3 of gedeelte daarvan bo-
'en 1000 M3„ bij een standaardverbruik
'an meer dan 1000 M3. tot en met 1200
M3. Voor zoover het standaardverbruik
1200 M3. overschrijdt, wordt voor het
meerdere geen verhooging van vastrecht
berekend.
Het vastrecht ls verschuldigd, ook al
wordt in eenige maand geen gas ver
bruikt.
2e. Bovendien voor het verbruikte gas
4 ct. per M3.
Men zal opmerken, dat hier onderscheid
gemaakt wordt tusschen de verbruikers,
die minder en die meer dan 240 M3. per
jaar afnemen. Dit heeft de volgende re
den: De verbruikers, die beneden deze
grens blijven, leveren op het oogenblik
reeds verlies voor de Lichtfabrieken op.
Het zou dus tegenover andere klanten on
billijk zijn ook hun het gas tegen den
zeer lagen eenheidsprijs te berekenen, d.
w.z., zoolang zij minder dan 240 M3. per
jaar gebruiken. Komen zij daarboven, dan
gaan ook zij natuurlijk van den 4 ct. prijs
profiteeren.
240 M3. per jaar komt neer op slechts
20 M3. per maand; dit zijn dus wel heel
geringe verbruiken. Overigens behooren
kleine verbruikers nog niet altijd tot de
in financieel opzicht minst draagkrach-
tigen.
Toepassing van het nieuwe tarief met
standaardverbruik zou voor zeer kleine
verbruikers een nadeel beteekenen. De
verliesklanten behouden daarom hun oude
tarief, met dien verstande, dat men voor
zijn gasverbruik ln totaal ten minste f. 1
per maand zal moeten betalen. Dit is in
clusief de vroegere meterhuur.
Over het standaardverbruik kan nog het
volgende worden opgemerkt. Van hetgeen
de klant in de periode November 1934
November 1935 heeft afgenomen, wordt
nog 10'/» afgetrokken. Dat ls dus een vei
lige marge voor den verbruiker.
Want, het zou kunnen zijn. dat zijn gas
verbruik in 1936 eenigszins beneden dat
van dit jaar blijft. De aftrek van 10
geeft dan voldoende speling om te voor
komen, dat het op grond van het
standaardverbruik vastgestelde vastrecht
bedrag al spoedig onvoordeelig zou gaan
werken. Hoewel dit laatste nog niet zoo erg
zou zijn. want, zooals gezegd, bij 't nieuwe
tarief wordt gegarandeerd, dat niemand in
1936 voor dezelfde hoeveelheid gas meer
verschuldigd is dan volgens het bestaande
tarief, plus meterhuur, mits het ten minste
f. 1.per maand bedraagt.
In de gevallen, waarin door bepaalde
omstandigheden het standaardverbruik tot
onjuistheden aanleiding zou geven, wordt
er door de Lichtfabrieken 'n correctie op
toegepast volgens een bepaalde maatstaf,
waarop eventueel nog beroep op Commis
sarissen der Lichtfabrieken mogelijk is.
Naar vertrouwd wordt, zal dit laatste
echter niet veel voorkomen, want de be
trokken bepalingen worden met de noodige
soepelheid toegepast!
Tevens is ingevoerd de vergoeding voor
de door de Lichtfabrieken in gebruik ge
geven muntgasleiding met toestellen, enz.
van f. 0.10 per maand, welk bedrag ook
medegerekend wordt voor het verschul
digde minimum van f.1,per maand.
Het tarief moge er op het eerste gezicht
niet zoo eenvoudig uitzien, in werkelijkheid
is het toch zeer eenvoudig. Immers, het
beteekent niets anders, dan dat ieder in
1936 voor de hoeveelheid gas. welke hij
afneemt boven zijn standaardverbruik,
slechts 4 ct. per M3. behoeft te betalen.
In ons blad van morgen zullen wij met
enkele voorbeelden de werking van het
nieuwe tarief laten zien.
Ten slotte dient nog te worden opge
merkt. dat het hierboven vermelde tarief
geldt voor Leiden en die gemeenten van
het Leidschc verzorgingsgebied, waarin de
Leidsche prijzen gelden Voor enkele andere
gemeenten geldt een overeenkomstige opzet.
P. DE GUNST t
In den ouderdom van bijna 62 jaar is
hier ter stede overleden de heer P de
Gunst, die gedurende vele jaren hoofd
agent van politie was en als zoodanig in
de geheele stad bekendheid genoot. Op
1 Mei 1926 verliet hij den dienst met pen
sioen.
VERGADERING DER N S B.
Spreker ds. G. van Duyl.
Gisteravond heeft de N. S. B. in de
Stadsgehoorzaal een vergadering gehou
den met als spreker ds. G. van Duyl.
Voor deze bijeenkomst bestond zeer
groote belangstelling.
Ds. Van Duyl ving zijn rede aan met
enkele aanvallen op de pers. De verzege
ling van de persen van ..Volk en Vader
land", aldus spreker, heeft niet tot bedoe
ling gehad, dat deze als corpus delicti
zouden dienen, evenmin was de bedoeling
ervan om het drukken te voorkomen, want
dan had men zeker de helft van alle Ne-
derlandsche persen moeten verzegelen. Er
ls hier met een andere maat gemeten dan
sinds tientallen jaren het geval is ge
weest. Eenige jaren geleden heeft in het
,.Alg. Handelsblad" een advertentie ge
staan. waarin een minister van marine
werd gevraagd. Deze advertentie was van
dezelfde strekking als die in „Volk en
Vaderland". Het „Alg. Handelsblad" werd
echter niet gerechtelijk vervolgd.
Op zijn onlangs voor den Ned. Journa
listenkring gehouden lezing, heeft prof.
Huizinga gezegd, dankbaar te zijn, dat
de Nederlandsche pers nog niet dienst
baar was gemaakt aan het groot-kapi
taal. Spr. beklaagt prof. Huizinga om zijn
naïveteit. Op diezelfde bijeenkomst heeft
prof. Huizinga gezegd niet te gelooven in
politieke partijen. Op deze lezing waren
twee ministers, die toch door een partij
aan het bewind waren gekomen, aan
wezig.
Naar aanleiding van mijn protest tegen
het gebruiken van een Joodsche danseres
in „De Beul", om het Germaansche ras
belachelijk te maken, heeft men mij
anti-semiet genoemd, aldus spr.
Spr. heeft niet alleen geprotesteerd uit
eerbied voor het Joodsche ras. maar uit
eerbied voor alle rassen. Wil men hier toch
politieke munt uitslaan, dan doe men
dat, maar den Joden roept spr. dan toe:
Gij zijt bezig een stemming tegen u te
verwekken, die wel eens anti-semietisch
zou kunnen worden Den 250 N.S.B.-ers,
die tegen de verdere opvoering van dit
afschuwelijke stuk hebben geprotesteerd,
moet men dankbaar zijn (applaus).
Vervolgens becritlseert spr. het in kor
ten tijd bekend geworden boek „In de
schaduwen van morgen" van prof. Hui
zinga. Dit boek is niets anders dan een
onwetenschappelijke aanval op het na
tionaal-socialisme. Fascisme en nationaal-
socialisme werden door prof. Huizinga
herhaaldelijk verward en zijn volgens hem
hetzelfde als hemd- en handhero'isme.
Volgens den schrijver zou men in den
nationaal-socialistischen staat slechts on
derscheid maken tusschen vriend en
vijand. Vriendschap in de N.S.B., zoo
vervolgt spr.. is echter de ware vriend
schap en geen vriendslchap uit opportu
nisme. Prof Huizinga staat zoo in dc ban
van vooroordeelen. dat hij in zijn boek
datgene tegen de N.S.B. stelt wat bij nader
inzien het programma der beweging blijkt
te zijn. Hij concludeert dat er een nieuwe
geest moet komen en wel door de jeugd.
Een nieuwe geest onder het Nederland
sche volk te brengen is. aldus ds. Van
Duyl, de groote taak. die de N.S.B. zich
gesteld heeft en wat de jeugd betreft,
voorzoover deze niet te lamlendig is be
vindt ze zich reeds in onze gelederen.
Geregeld wordt in het boek gesproken
over beschaving en hierbij is speciaal het
oog gericht op de Joden-vervolgingen in
Duitschland. RassenVerheerlijking kent de
N.S.B. niet Prof. Huizinga vergeet één
voornaam ding, n.l. dat er een Neder-
landsch volk is. Hij eindigt met het inter
nationalisme; dit is. aldus spr.. pas moge
lijk, wanneer de verschillende groepen in
de zelfstandige volken het eens zullen
zijn. Spr. noemt prof. Huizinga een typi
sche intellectueel die zelf niet weet waar
over hij spreekt. Spr. is dankbaar met de
N.S.B. nog te kunnen staan „in het licht
van morgen"
Vervolgens sprak ds van Duyl over de
noodzakelijkheid elkaar beter te leeren
verstaan en minder egoïst te zijn. Wan
neer men tegenwoordig iets zonder beloo
ning voor een ander doet, vindt men dit
gek en is men wantrouwend. Onze ge
heele maatschappij ls ingericht op geld
verdienen ten koste van alles, maar er is
toch iets hoogers. Er moet een nieuwe
geest komen, de geest van het dienen.
Daartoe is noodig dat men met de men-
schen. waarmede men eiken dag omgaat,
in goede verstandhouding leeft, dat men
elkaar gaat begrijpen en elkaar gaat
waardeeren. De goede Hollandsche geest
moet weer terugkomen. Gelukkig, aldus
spr., is die geest nog niet overal geweken:
men zie slechts naar de KLM. en een
man als dr. Euwe. Die hebben nog de
oud-Hollandsche taaiheid en volharding.
In den nationaal-socialistischen staat
zullen kerk en staat streng gescheiden
blijven. Dit komt voort uit even grooten
eerbied voor beide. De staat behoort eeh
eenheid te zijn; juist door de vermenging
van staat en kerk krijgt men een meng
sel van alles en nog wat, waarvan niets
goeds te verwachten is.
Tenslotte wees spr. nog op het groote
verschil tusschen nationaal-socialisme en
fascisme. Fascisme wordt een volk opge
legd door een staatsgreep, het komt van
buiten af, en het stelt den staat boven
alles. Het nationaal-socialisme komt van
binnen af, aanbidt geen staat en is niet
revolutionair.
Van de hierna geboden gelegenheid tot
het stellen van schriftelijke vragen werd
een druk gebruik gemaakt.
O L. SCHOOL PAUL KRUGERSTRAAT.
Ouderavond.
De bijeenkomst van ouders en personeel
van bovengenoemde school mag welge
slaagd heeten. Een 60-tal onders had aan
den oproep gehoor gegeven en vereenigde
zich in het gymnastieklokaal.
Nadat de leerlingen deT 5e en 6e klassen
een drietal schoolliedjes in samenzang
hadden ten gehoore gebracht en met een
kleine versnapering naar huis waren ge
gaan opende het hoofd der school, de heer
D. Janssen, de vergadering, zijn vreugde
uitsprekend, dat zoo vele het ongunstige
weer getrotseerd hadden om hun belang
stelling te toonen. Voortgaande hield hij
een korte beschouwing over .Samenwer
king tusschen school en huls" en bracht
daarbii onder de aandacht, hoe de mede
werking der ouders reeds met eenvoudige
middelen en maatregelen te bereiken is,
terwijl de vraag, waarom ze nuttig en
noodig is. een uitvoerig antwoord bekwam.
De pauze werd besteed aan een kopje
thee, bezichtiging van het werk der leer
lingen eneen gezellig praatje of een
ernstig gesprekje over de kinderen met de
klasse-onderwijzers.
Na de pauze sprak de heer van de Wal.
Inspecteur van politie hier ter stede, over
..Veilig Verkeer". De spreker is een goede
bekende op ouderavonden en de inhoud
van ziin toespraak mae bii velen bekend
verondersteld worden Ook hier bleek de
heer van de Wal de rechte man op de
rechte plaats Met volle overgave is er ge
luisterd en bii de lantaarnplaatjes ter
illustratie van het goede en het verkeerde
verkeer vertoond, toonde menige uitroep,
hoezeer men meeleefde. De voorzitter kon
dan ook. onder algemeen applaus, den
heer van de Wal hartelijk danken voor
ziin boeiend en leerzaam betoog.
Tot slot van den avond werd een nieuwe
oudercommissie benoemd, die nu bestaat
uit de heeren: O. Bakker H J. Derogee.
P Mieloo. F. J. Scheffer en K A Verlint.
Om ongeveer elf uur trok leder weer
huiswaarts.
o
N. Z. H. T. M.
De spoor- en tramwegorganisaties heb
ben van de directie der N Z.H.T.M. de me-
dedeeling ontvangen, dat de voor de De-
cember-conferentie ingezonden punten
van bespreking van dien aard zijn. dat zij
zich zeer goed voor een schriftelijke be
handeling leenen, zoodat deze conferen
ce niet zal worden gehouden.
Ook dit jaar stellen wij weder de gelegenheid open in ons blad van
te plaatsen, tegen den prijs van 75 ct. van 1-5 regels, elke regel meer 15 ct.
kunnen deze advertentiën worden aangeboden. - Bij latere
aanbieding wordt de gewone advertentieprijs berekend.
BINNENLAND.
Na het tournooi om het wereldkampioen
schap schaken; een huldigingsmaaltijd te
Amsterdam. iSport, 3e Blad).
Het conflict mr. DuysS.D.A.P.; een
schrijven van ir. Albarda. (3e Blad).
Ons parlementair overzicht. (3e Blad).
Het proces tegen dc redacteuren van
„Volk en Vaderland". (Rechtzaken, 4e BI.)
De hoogere opcenten op belastingen:
memorie van antwoord aan de Eerste
Kamer. (Binnenland, 3e Blad).
BUITENLAND.
Alles is in afwachting van het Lager
huis-debat op morgen. (3e en le Blad).
De Italianen offeren heden hun trouw
ringen. De Koningin geeft het voorbeeld.
(le Blad).
Benesj gekozen tot president van
Tsjeeho-Slowakije. (Buitenl., 4e Blad).
Nieuwe overwinning van Laval in de
Fransche Kamer. (Buitenland, 4e Blad).
Nieuwe credieten in België gevraagd
voor de landsverdediging. (Buitenland, 4e
Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
KERSTPOTTEN LEGER DES HEILS.
Morgen, Vrijdag en Zaterdag worden op
verschillende plaatsen in de stad weder
om de bekende kerstpotten van het Leger
des Heils opgesteld. De bedoeling daarvan
behoeft geen toelichting Alleen dit: het
vorige jaar bedroeg de opbrengst f. 300.—.
Wil men dit jaar het Kerstfeest in zijn
oorspronkelijken opzet ten uitvoer bren
gen, dan is nog f. 500.noodig. Men kan
dus nagaan, dat op deze jaarlijksche gave
niet „bezuinigd" mag worden.
5538
NED. CHR. REISVEREEN
Ledenvergadering der aid. Leiden.
Gisteravond heeft de afd. Leiden der
Ned. Chr. Reisvereen. een ledenvergadering
gehouden in de zaal van „Oud-Hortus-
zicht". Om kwart over acht werd de bij
eenkomst. die belegd was ter behandeling
van den beschrijvingsbrief voor de Alg.
vergadering, met het zingen van den En
gelenzang en gebed geopend. De voorzit
ter der afdeeling. de heer Joh. Vooys,
heette de aanwezigen hartelijk welkom er
zijn vreugde over uitsprekende dat zoo-
velen aan den oproep van het bestuur ge
volg hadden gegeven. Spr twijfelde er
echter niet aan of de meeste leden waren
getrokken door het tweede gedeelte van de
agenda: de vertooning van de ..Veendam"-
film. Hierna werden de notulen der vorige
ledenvergadering voorgelezen en onveran
derd goedgekeurd, terwijl de afgevaardig
den voor de a.s. alg. vergadering bij ac
clamatie werden gekozen. Vervolgens werd
de beschrijvingsbrief behandeld, waarvan
verschillende punten snel onder den ha
mer doorgingen, terwijl over andere daar
entegen een levendige discussie werd ge
voerd. Met de rondvraag was het officieele
gedeelte afgeloopen en werd na de pauze
een aanvang gemaakt met het officieuze
gedeelte.
Als eerste nummer draaide de „Veen-
dam"-film. Onnoodig te zeggen dat de film
van „de reis" van het afgeloopen zomer
seizoen zeer in den smaak viel. Voor hen,
die meegeweest waren, werden vele herin
neringen verlevendigd, terwijl zij die deze
reis niet meegemaakt hadden, genoten van
de vele schitterende natuurtafereelen en
de aangename sfeer, die aan boord
heerschte. Inderdaad de „Veendam"-film
is als propaganda van groote waarde, want
of men ziet zichzelf op 't witte doek en
■'erlangt weer naar zoo'n reis of wel men
ziet de vroolijke gezichten van vele be
kenden en dan wenscht men eveneens een
dergelijke reis mee te maken.
Als tweede nummer draaide een vroolijk
filmpje en tot slot werd de film „Met Sven
Hedin door Azië" vertoond Aan het eind
dankte de voorzitter den pianist, den heer
H- J. Sloos, die belangeloos het muzikale
gedeelte had verzorgd en zich op voor
treffelijke wijze ven zijn taak had gekwe
ten Met het zingen van Gcz. 22 vrs 1 en
dankgebed werd de zeer geslaagde verga
dering gesloten.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: Wed. S Pietersen, Noorden
B. 76, Nieuwkoop. Manufacturenwinkel.
Overleden eigenaresse: wed. E. P«terse
Brewel, d d. 2 Sept. 1934 Wijziging han
delsnaam in: M. Pieterse. Nieuwe eigenaar
M. Pieterse, Nieuwkoop.