E
Grootere activiteit aan het front
van weerskanten verwacht.
7frte Jaargang
VRIJDAG 29 NOVEMBER 1935
No. 23216
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
De Negus is naar Dessie vertrokken en maar
schalk Badoglio heeft het commando aanvaard.
Van weerskanten verwacht men thans grootere actie.
Italië schijnt zich volledig te willen uitrusten voor
iedere mogelijkheid, invoering van een petroleum-
invoer-verbod beschouwend als een militaire daad.
De Engelsch-ltaliaansche spanning is sterk
toegenomen.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D cis. per regel voor advertenties uit .Lelden en plaatsen waar
jgentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
.Voensdags en Zaterdags 50 ets. bi) maximum aantal woorden
ran 30.Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
ij.
W
Bureau Noordeindaplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Poetchêque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.1S
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden portokosten^
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
HET SPORTFONDSENBAD.
voorstellen van b. en w.
te verwachten.
Wij vernemen, dat in de gistermiddag
iriiouden vergadering van b. en w. is be
stolen den raad zeer binnenkort voorstel
de doen over de medewerking van ge
meentewege aan de stichting van een
.preminrichting der N.V. Sportfondsen aan
Één Wassenaarschen weg. O.m. zal worden
roargesteld. dat de gemeente garant zal
ain voor rente en aflossing van een lee-
mn ten behoeve van den bouw van het
prembad. waarover wij gisteren nog bij-
mnderheden hebben gemeld.
B en W. hebben van een en ander ken
nis'gegeven aan het bestuur van de af
deling Leiden van de N.V. De Sportfondsen
met bet verzoek ten spoedigste haar plan
ten i waarbij' sprake ls van garant-ver-
Baiing voor rente enz. van een leening
ant. 125.0001 bij het Gemeentebestuur ln
te dienen. B. en W. hebben tevens ver
gaard dat de grootst mogelijke zuinigheid
a eenvoud zullen moeten worden betracht.
HET OUD-EGYPTISCHE PORTRET.
Voordracht van prof. dr. H. Schaefer.
Gisteravond hield prof. dr. H. Schaefer
c: Berlijn zijn tweede voordracht in het
lijksmuseum van Oudheden alhier over
Oud-Egyptische Portret.
Het is maar niet zoo vanzelfsprekend,
it men bij de Egyptenaren over het por-
:et spreken kan. In Vóór-Azië en ook in
et oudere Griekenland ontbreekt het ge-
tel. Het scheppen van figuren is bijna een
u-neiging, misschien opgewekt, doordat
sen, al kijkend, iets in toevallige vormen
Eg. Dat een eigen schepping aan iets kan
emmeren, wordt toegeschreven aan de
tracht, die in het werk woont. Het krijgt
i kracht van wat het voorstelt. Men
diept figuren, die weldadig zijn of kun-
sn schaden.
Er bestaat een portret, wanneer het werk
os op overtuigende wijze den indruk
eeft. dat zijn maker de lichamelijke trek
en heeft willen weergeven van iemand,
lie hem bekend was. Om de treffende ge-
jkenis te vinden, behoeft men niet tot de
■.vT.rr.ics te gaan of tot werken, die den-
Eltden mensch moeten voorstellen. De
inbeelding van het lichaam neigt naar het
ïpische, hoewel de mogelijkheid voor het
Ürandere bestond.
Portretten vindt men vooral in de graven
in de tempels. In beide vertegenwoordigt
Kt beeld ten volle de voorgestelde persoon.
Smit worden gemoedsaandoeningen van
korten duur afgebeeld in de gelaatsuit-
irakking, hoogstens die van langen duur,
i'. gunstige gezindheid door glimlachen.
Waarschijnlijk zijn de portretten ook niet
instaan, terwijl iemand poseerde.
Spreker behandelt een historisch ge-
BDgschikte reeks van veertig meesterwer-
tcn der beeldhouwkunst. Men vindt hier
(en wil tot het vastleggen van den uiter
tsen vorm, zooals die nergens in de oud-
leid vóór de 4e eeuw in Griekenland be
trad, naast pogingen om in vele gevallen
kts van het innerlijke wezen uit te druk-
kn. Bij al hun verschil behooren de beeld-
fciawwerken bijeen door den Egyptischen
Stijl: de verbinding van zin voor geome-
ti:Jhe grondvormen met bevestiging van
itt recht der natuur.
kinderoperette
,DE sneeuwkoningin".
..Ruim Baan" in dienst der
liefdadigheid.
Gisteravond werd in de groote zaal van
1» St. Antonlus Clubhuis een liefdadig-
beidsuitvoering gegeven ten bate van het
Derde Orde-Restaurant, een instelling,
velke het vorig jaar door de Derde Orde
fed gesticht en een prachtig werk van
liefdadigheid blijkt te zijn.
Door het kinderkoor van „Ruim Baan'
fed de kinderoperette „de Sneeuwkonir.-
ec opgevoerd, waarmede groot succes
fed behaald. Rolverdeeling, typeering,
Simeering en niet het laatst zang en spel
feen uitstekend verzorgd. Het was dan
pastoor Smitz een behoefte, om tij-
'-5T een der pauzes een woord van hulde
dank te richten, tot het bestuur van
■Puim Baan", de leidsters en de jeugdige
kteurs en actrices voor de prachtige
Prestatie van dezen avond, maar vooral,
omdat de kunst in dienst is gesteld der
bddadigheid. Spr. bood mevr. De Booy
'"mevr. v. d. Lijken als leidsters van zang
tb spel en de dames Van Deene als be-
fuursleden van Ruim Baan bloemen aan,
"Wijl spr. voor de jeugdige vertolkers
het mooie sprookje een goed gevulde
"Uitmand deed aanrukken.
Voor en in de pauzes zong een dames-
tor enkele mooie nummers .o. „Ruim
"fel" en „An der Schonen blauen Do-
C'U". Voor een kleine loterij waren de
■uo ook spoedig verkocht, zoodat de
j'ond voor het Derde Orde Restaurant
aan het doel zal hebben beantwoord,
■jïijl ook de aanwezigen van een mooien
fend hgbben kunnen genieten.
DE WERKLOOSHEID.
Bij den gemeentelijken dienst voor So
ciale Zaken, afd. Arbeidsbemiddeling,
stonden gisteren de navolgende werkloo-
zen ingeschreven:
Bouwvakarbeiders: baggerlieden 3, be
hangers 35, betonwerkers 73, betonvleeh-
ters 40, fundeeringwerkers 1, glazenmakers
1, glazenwasschers 8, granietwerkers 14,
grondwerkers 105, helers 3, metselaars 123,
opperlieden 105, schilders 199, sloopers 4,
steenbikkers 2. steenhouwers 6, straatma
kers 4, hulp-straatmakers 12, stucadoors,
witters 61, timmerlieden 247. uitvoerders
4. voegers 20, ongesch. bouwarbeiders 8.
Totaal 1078.
Fabrieksarbeiders: bleekers 16, lompen
sorteerders 19, vellenblooters 5, zeepfabr.-
arb. 6, steenfabr. arb. 127, ongesch. fabr.-
arb 76. Totaal 249
Kantoorpersoneel: kantoorpersoneel 103
reizigers, colp. 41, winkelbedienden 35, in
casseerders 11, musici 6, onderwijzers 10,
overheidspersoneel 13, verplegers 1. To
taal 220.
Hotel-Café-personeel: huispersoneel 11,
kellners 43, koks 12. Totaal 66.
Houtbewerkers: houtbewerkers 68, kis
tenmakers 8, kuipers 8, lijstenmakers 5,
mandenmakers 2. meubelmakers 28, meu
belstoffeerders 19. politoerders 2, ongesch.
arbeiders 32. Totpal 172
Kleermakers: Kleermakers 67, kappers
5, schoenmakers 8. Totaal 80
Land- en Tuinarb.bloemisten 32, land
arbeiders 29, tuinlieden 28, warmoeziers 13
ongesch landarb. 6. Totaal 108.
Metaalbewerkers: bankwerkers 131, blik-
bewerkers 29, burgersmeden 43, crasseurs
1. electriclens 40. galvaniseurs 1, gasfit
ters 9, gereedschapmakers 3, instrument
makers 2, isoleerders 3. kernmakers 1, ket
tingsmeden 32. klinkers 16, koperslagers 4.
lab.bedienden 1. lasschers 12, loodgieters
30, machinisten 21. metaalboorders 8, me
taaldraaiers 19. metaalschavers 2. me
taalslijpers 4. monteurs 18. pianostemmers
1. polijsters 1. ponsers 6. rijwielherstellers
12, rijtuigschilders 3, scheepstimmerlieden
11, stokers 22, tegenhouders 16, verw. mon
teurs 17, voorslaanders 6, voorwarmers 1,
vulcaniseurs 1. vuurwerkers 13, wagenma
kers 4. ijzerwerkers 57, zandvormers 4, zil
versmeden 1. ongesch. arbeiders 35. To
taal 641
Sigarenmakers: sigarenmakers 6. siga-
rensorteerders 3. strippers 1. Totaal 10.
Technici, opzichters: technikers 9, tee
kenaars 13, werkmeesters 15. Totaal 37.
Textielarbeiders: hekelaars 6. katoen
drukkers 31, kluwers e.a. 8. luikers 10,
plaatsnijders e.a 25. schrobbelaars 2, spin
ners 33. spoelers 3. sterkers 3, strijkers 12,
wevers 92, wolbewerkers 35. ongesch. tex
tielarbeiders 66 Totaal 326.
Transpbrtarbeiders: chauffeurs 125. em-
balleurs 4. expeditieknechten 16. koetsiers
10. loopknechten 49. magazijnknechten 60,
schippers 89. spoor- en trampers. 18. wa
kers 3. transportarbeiders 65, losse arbei
ders 459. Totaal 904
Typografen: boekbinders 29, boekdruk
kers 14, fotografen 2, hulp-vakarbeiders 4,
letterzetters 25. steendrukkers 3. Totaal 77.
Voedingsmiddelenarb.: bakkers 89, mo
lenaars 1. ovenisten 4, slagers 62 suiker
werkers 22. wijnkooperskn 9, zoutzieders
2. zuivelbereiders 3. ongesch. voedingsarb.
31 Totaal 223.
Vrouwen: naaisters 15. breisters 3. win
keljuffrouwen 20. kantoorpersoneel 49,
kapsters 2, mangelsters 1. onderwijzeres
sen 1, serveersters 2. teekenaressen 1, ver
pleegsters 11, huisel diensten 204, fabr.-
a.'beidsters 23. Totaal 332
Alg. totaal 4523. 29 Nov. 1934 4027. 30
Nov. 1933 3238 Ben 73 ged. werkloozen en
26 werkverschaffing.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
N.V. Kalkfabriek „Rijnland", Hornespol-
rter. Noordwijkscheweg Katwijk aan Zee.
Ned. Sts.crt.: 11 November 1935, Bijvoeg
sel no 2372 Dir.- W. Ouwehand, Katwijk
aan Zee. Maatsch. kap.: f. 12.000 waarvan
geplaatst en gestort f. 4200. Procuratiehou
der; H. Schaap, Katwijk aan Zee ,(B,P.).
NED. CHR. RADIO-VEREENIGING.
Propaganda-avond in „Prediker".
In een vroolijk met vlaggen versierde
Predikerzaal .hield de aid. Leiden van de
Ned. Chr. Radio-Vereeniging een pro
paganda samenkomst.
De voorzitter, de heer Van Weeren las,
na gebruikelijke opening, psalm 150.
waarna hij allen welkom heette om dan
het doel van dezen avond: de belangen
van de N.C.R.V. te bepleiten en mogelijke
klachten te beantwoorden, uiteen te
zetten.
Spreker gaf hierna het woord aan ds.
J. C van Apeldoorn, die sprak over: „De
macht van het woord".
In het begin van zijn toespraak wees
spr. erop. dat het gesproken woord thans,
in tegenstelling met vroeger toen het nog
maar alleen het geschreven woord was,
als door de vleugelen des winds voort
gedragen en dank zij de radio op ',ele
plaatsen tegelijk gehoord wordt.
Met verscheidene voorbeelden toonde
spr. aan, dat alles een goede en een
kwade zijde heeft. Het zondige ligt in het
misbruik
Met een verwijzing naar de gelijkenis
der talenten zette spr. uiteen, dat wij met
de gaven, die God ons geschonken heeft,
hebben te woekeren. Ook geldt dit ten op
zichte van de radio, welke God mede uit
verkoren heeft als een voortbrengster van
het gesproken woord. De hemelsche heer
lijkheid wordt ons nader gebracht ook
door de radio. Meer nog dan vroeger kun
nen wij spreken van de macht van het
gesproken woord, dat eenmaal misschien
nog het geschrevene zal overtreffen. Spre
kende over het gesproken Woord bepaalde
ds. Van Apeldoorn de aanwezigen enkele
oogenblikken bij de heerlijkheid van het
Woord van God, dat vaak zoo vertroostend
kan zijn. In alle omstandigheden geeft dit
Woord, dat als daad wordt verwerkelijkt,
uitkomst en vertroosting.Met een geschie
denis uit den Bijbel werd een en ander nog
door spr. verduidelijkt.
De verkondiging van het Woord van
God door de radio zal zeker zegen ontmoe
ten. Te bedenken hebben wij ons echter,
dat dit Woord een verkondiging des heils
is en tegelijk één des gerichts.
God schenkt ons in de radio het middel
Zijn Woord te brengen tot den kranke en
tot zoo menigeen, die misschien op het
punt staat in de bange eeuwigheid weg te
zinken.
In het geloof, dat Gods Woord nooit
ledig zal terugkeeren heeft de kerk de
dure roeping radio te gebruiken tot ver
heerlijking van Gods Naam. Wij zullen de
macht van de radio niet alleen in handen
laten van de wereld
Na een dankwoord door den voorzitter
speelde het muziekgezelschap „Devote" uit
leiderdorp, dat zich al meerdere malen
had laten hooren, het N.C.R.V.-lied waarna
gepauzeerd werd.
In het tweede gedeelte van den avond
was er gelegenheid om vragen te stellen
of opmerkingen te maken. De heer A. van
Kensen uit Ede diende 'hierbij van repliek.
Ds. Thomas sprak aan het einde van de
bijeenkomst een slotwoord.
DE LEVENDAAL BAZAAR.
Gisteravond is in den kring der mede
werkers de Levendaal bazaar door ds. Pun-
selie officieel gesloten.
Ds. Punselie dankte allereerst de velen,
die door het schenken of koopen van ar
tikelen dezen bazaar zoo uitnemend had
den doen slagen.
Een woord van bijzonderen dank bracht
spr. aan het comité en zijn medewerkers,
die in deze weken stapels werk hebben ver
zet. Moge, aldus ds. Punselie, als straks de
drukte voorbij is, met een even groot en
thousiasme de geestelijke arbeid in dit ge
bouw worden aangevat, als nu het geval is
geweest met dezen bazaar.
In dienzelfden geest sprak ook nog de
heer van Daalen, voorzitter van het comité,
waarna dit punt van het programma van
actie ats geslaagd kgji worden afgevoerd.
RESIDENTIE-ORKEST.
Sam Swaap (vioo),
Jean Devert (alt).
De aparte noot van dit derde concert
was de „Symphonie Concertante" in Es
dur voor viool en alt. Weinig of zelden
gehoord, doet zij kennismaken met de
heerlijkste facetten van Mozart's genie,
daarnaast stelde dit opus ons in de ge
legenheid twee leden van het ensemble te
hooren in volkomen gelijkwaardige obli
gaatpartijen, voorgedragen door Swaap en
Devert van hun allerbeste zijde.
Sam Swaap.
Het werk ontstond la 1780, mogelijk
reeds enkele jaren eerder en openbaart
een hooge rijpheid van symfonische con
ceptie: vitaal en sprankelend-spiritueel
zijn de rhythmisch stuwende allegri, in
hooge mate interessant is de vloeiende
contrapuntische thematiek, zangerig het
diep-doorvoelde andante. Niet slechts de
beide solisten hebben hier een waardevol
aandeel, niet minder het in deze compo
sitie sterk bezette, zich glanzend uitende
orkest.
Men moge Mozart's altijd wellluidende
en milddadige schrijfwijze zoo langzamer
hand door en door kennen, het valt niet
te ontkennen, hoe ook nü weer een wereld
van verstilde noblesse openging, vooral
tijdens het eenvoudig-natuurlijke, teedere
diaiogiseeren van de hier zoo eensgezind
optredende viool en alt, in sterk wisselend
contrast tusschen fragiel licht en smarte
lijk donker.
Wij spraken hier van „eensgezind": dit
kan ook van Swaap en Devert getuigd
worden. Het werd een uitstekend tot
elkaar opgaan in een prachtige afgestemde
toongeving, in een zuiver begrijpen van
den stijl.
Mocht dan Swaap's viool in de hoogste
regionen een enkele maal onzeker klinken,
wij willen dat niet te zwaar aanrekenen,
nu hij met Devert's beheerschte en steeds
nobele klankwerkingen bijna een voort
durend verfijnde harmonie wist te bena
deren. De altpartij, in D geschreven, het
instrument een halve toon hooger ge
stemd, doet de klank warm en levend tegen
het ijle timbre der viool opklinken: zoo
was 'teen vreugde deze beide elkaar zoo
goed begrijpende, want dikwijls samen
spelende leden van het orkest, die hier
met veel technisch gemak en groote rust
aan 't woord waren, te mogen beluisteren.
Het orkest vormde met hen een zangrijke
en kleurige eenheid, terwijl wij niet on
vermeld willen laten het geslaagde samen
gaan der solisten in de cadensen, die een
hoogtepunt vormden in deze voornaam
klinkend, typische Mozartschepping.
De beide solisten zijn met bloemstukken
terecht gehuldigd.
Wat het overige programma betreft:
een wonderbaarlijk schoone weergave van
Brahms' zonnige tweede symfonie in D-
dur viel ons ten deel. Ho? kan 't ook an
ders onder iemand als dr. Van Anrooy. die
aan Brahms men ziet. hij blijft tot 't
einde zijn favorieten getrouw! heel zijn
groote vereering en dienende liefde ver
pand heeft. Welk een tegenstelling met de
diep-ernstige gedachtenwereld der eerste:
men heeft wel eens de juiste vergelijking
maakt, dat deze tweede (een sprookje) zich
tot de eerste (een éposi verhoudt als
Beethoven's Pastorale of diens B dur sym
fonie tot de Eroïca. Wat Brahms hier uit
de grondidée tot een eenheid weet op te
bouwen, wat hij ons bijv. geeft in dat. be-
tooverend allegretto, rechtvaardigt volko
men het fenomenale succes tijdens de
première onder Brahms' persoonlijke lei
ding op 10 Januari 1878 in Weenen (een
maand later bracht hij het werk reeds in
Amsterdam en Den Haag). Brahms van
een geheel andere, maar daarom niet
minder van innerlijke spanning getuigende
wijze. Na de triomfale slotclimax dezer
leven"?"hoone symfonie welde het apnlans
dan ook SDontaan op. Doorkneed in
Brahms speelde men dan ook zijn hoogste
troeven uit: het orkest kon staande dan
ken voor dé huldebetuigingen.
BINNENLAND.
Mr. J. Duys uit de soc.-democratische
Kamerfractie getreden: hij blijft echter
Kamerlid '3de Blad).
Een onderhoud met prof. Visscher; er
komt geen nieuwe partij: eventueel wordt
aansluiting bij een bestaande partij ge
zocht (4de Blad).
Het gevaar van de bisamrat (4de Blad),
Ons parlementair overzicht (3de Blad),
Begrooting voor het landbouwcrisis
fonds ingediend.
(Land- en Tuinbouw, 2de Blad)
De 24ste partij EuweAljechin is remise
geworden (Sport, 3de Blad).
BUITENLAND.
De Negus is naar het front vertrokken
(lste Blad).
Italië maakt zich voor alle gebeurlijk
heden gereed (6de en lste Blad).
Laval behaalt in de Fransche Kamer een
eerste overwinning (Buitenland, le Blad),
Nog steeds onzekerheid omtrent Noord*
China (Buitenland, lste Blad).
Moeilijkheden in Griekenland betreffende
de amnestie (Buitenland, lste Blad).
Berger Waldenegg over de buitenland-
sche politiek van Oostenrijk. Bezoek van
Hongaarsche ministers aan Weenen
(Buitenland, lste Blad),
zie voorts laatste berichten,
eerste blad.
Jéfta DevaH.
De van donker-weemoedige ernst en
edele rust sprekende ouverture van Gluck'
„Iphigenie in Aulus", waarin de strijkers
een serene homogeniteit ontwikkelden en
waaraan Wagner het stijlvol slot voor het
concertgebruik schonk, opende dit concert,
dat later zooveel vreugdevoller klanken
zou laten hooren.
Dr. van Anrooy heeft ons van het, ln dit
seizoen laatste concert onder zijn ver
trouwde en bij zeer velen liefgeworden
directie, de schoonste herinnering van zijn
toewijding en kunnen gegeven.
Prof dr. Huizinga heeft zijn vriend
sinds 30 jaren dr. Van Anrooy vóór
Brahms II hartelijk toegesproken. Spr.
wees er op, hoe men het Residentieorkest
als een „stuk van Leiden" is gaan be
schouwen. Even stellig als ik ervan over
tuigd ben, aldus spr.. dat de band tusschen
u en Leiden niet zal verbroken worden,
even stellig ben ik ervan overtuigd, dat de
band tusschen u en het orkest zal blijven
voortduren. Moge het verbond tusschen
LeidenResidentieorkest en u nog menig
maal bevestigd worden. Als symbool van
dien band bood spr. den scheidenden di
rigent een prachtige krans aan.
Diep getroffen dankte dr. Van Anrooy
voor deze woorden, die voor hem een on
gelooflijke voldoening waren, temeer nu
zij gekomen waren uit den mond van een
der. voigens hem, grootste Nederlanders.
Het applaus, dat opklonk na dit dank
woord en dat zeker deze beide groote
vrienden gold, was ovationeel!
N.V. MEELFABRIEK „DE RIJN".
In de gistermiddag gehouden Jaarlijk-
sche algemeene vergadering van aandeel
houders der N.V. Meelfabriek .De Rijn",
voorh. firm, weduwe T. J. Bots alhier wer
den de jaarstukken ongewijzigd goedge
keurd, terwijl de heer P. A. de Gooyer uit
Wassenaar als commissaris werd herkozen.
