VOORLOOPIG GEEN
PETROLEUM-EMBARGO.
Overstrooming in de Sleutelstad.
765te Jaargang
MAANDAG 25 NOVEMBER 1935
No. 23212
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
NIEUWE POLITIEKE PARTIJ
OPGERICHT.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voqr advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentLes belangrijk
lager tarleL Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque, en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
Franco per post f. 235
per 3 maanden f. 2.35
per week (.0.19
per 3 maanden portokosten,
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
MILITAIRE PLECHTIGHEID.
Voor het Iront van het geheele 6e regi
ment veldartillerie ls hedenmorgen op de
binnenplaats van de Doelenkazerne aan
den wachtmeester W. A. Kreffer van dat
teeiment de zilveren medaille wegens 24-
jarigen trouwen dienst uitgereikt. Het
ie:ment stond onder commando van ka
pitein Taconis die de troep aan den
boofdinstructeur. majoor Wilmar presen
teerde. Na voorlezing van de desbetreffen
de beschikking, spelde deze den jubilaris
bet eeremetaal on de borst. Majoor Wilmar
vees er daarna op hoe wachtmeester
Kreffer reeds in 1921 geschikt was be
vonden voor den rang van opperwacht
meester-instructeur. De tijdsomstandig
heden hebben evenwel gemaakt, dat hll
die rang heden ten dage nog niet be-
Keedt. Daardoor heeft spr. temeer waar
deering voor ziin dienstijver en trouwe
plichtsbetrachting die spr allen ten
voorbeeld kan stellen. Weest ervan over-
tuigd. aldus spr. dat het geheele regiment
i van harte de promotie gunt waarop gij
et zoovele anderen, reeds tal van laren
recht hebt.
Spr gaf tenslotte de verzekering, dat de
medaille welke sedert eenige minuten de
tost van den Jubilaris siert, een even
rroote waarde heeft als het onderschei-
JlKsteeken. dat hem reeds eerder is uit
melkt wegens betoonden persoonlijken
toed.
Nadat ook de officieren en onderofficie-
n in de gelegenheid waren gesteld den
bileerenden Wachtmeester te compli-
enteeren, werd voor hem gedefileerd.
Hiermede was deze plechtigheid, welke
erd opgeluisterd door het muziekkorps
nu 6 R.V.A. afgeloopen.
TENTOONSTELLING IN „ENDEGEEST",
In de ontspanningszaal van „Endegeest"
been driedaagsohe tentoonstelling georga
niseerd van voorwerpen, gemaakt door de
patiënten van de inrichtingen „Endegeest",
Voorgeest" en „Rhijmgeest".
Tal van nuttige artikelen als baby-
feertjes, vlechtwerk, figuurzaagwerk, bor-
stel- en matvlechtwerken e.a. worden voor
(fringe prijzen te koop aangeboden. De
directeur-geneesheer dr. Stuurman volgt
met bijzondere aandacht de vorderingen
ran de sedert enkele jaren voor de patiën
ten ingevoerde arbeidstherapie, waarmede
aanmerkelijk gunstige resultaten worden
«reikt. Hij hoopt dan ook door middel
van de tentoonstelling meerdere belang-
«telling te wekken in ihet leven van de
•alrijke, onder zijn beheer staande, patiën
ten.
Het is dan ook zeker een goede gedachte
deze tentoonstelling te houden tegen
de komende feestdagen van Sint Nicolaas
(n Kerstmis, zoodat zeker ook vele voor-
Krpen als cadeau kunnen worden inge
togen. Hiermede bereikt men dus een
tweeledig doel.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
Lezing over architectonische vormen.
Bovengenoemde Vereenlging hield Zater
dag j.l. in de Collegezaal van het Kamer-
lingh Onnes-Laboratorium haar tweede
lezing in dit seizoen.
De voorzitter, de heer G. J. J. van der
Linden opende dezen avond en heette de
vele aanwezigen hartelijk welkom, ln het
bijzonder den spreker den architect Theo
C. Hekker, assistent van de Techn. Hooge-
school te Delft, die als onderwerp gekozen
had „Architectonische Vormen".
Verder heette hij welkom de leeraren van
MS G. waarna hij het woord gaf aan den
heer Hekker, aan wiens voordracht wij het
volgende ontleenen:
Het kan geen verwondering wekken ln
een tijd waarin snelheid, techniek en
wetenschap een zoo geweldigen voortgang
maken, dat deze factoren ook ln de archi
tectuur tot uiting komen en den grondslag
vormen voor een nieuwe architectuur.
Hoewel de tegenwoordige verkeersmidde
len met name de auto, vliegmachine, Die-
seltrein gevormd worden tot een eigen
schoonheid en volkomen samengaan met
het moderne leven, kan hier nog geen
sprake zijn van kunst, omdat de techniek
een eigen wereld vertegenwoordigt.
In den tijd, welke direct achter ons ligt
spr. bedoelt hiermede het einde der
19de eeuw werd de toepassing der
nieuwe materialen en vormgeving zoo
slecht begrepen, dat de nieuwe bouwkunst
geheel met deze vormtaal heeft moeten
afrekenen. Het ls daarom niet vreemd, dat
het verouderde element weinig of ln het
geheel niet in de moderne bouwkunst te
vinden is, en vooral eerst zorg wordt be
steed voor een Juiste samenstelling.
Spr. acht het echter daarom van groote
waarde, dat de toekomstige bouwmeester
kennis draagt van de ontwikkeling der
historische bouwkunst, en in het bijzonder
die der Grieksche waarin nog zooveel
schoons verborgen blijft.
Bouwkunst is de kunst van gebonden
heid, doch laat nog voldoende ruimte om
de samenstellende deelen vrijer te doen
behandelen.
Onder architectonische vormen verstaat
men in het algemeen de vorming der
architectuur, doch in het bijzonder de
ontleding en versiering der samenstellende
architectonische elementen.
Verder werd uiteengezet en toegelicht
aan de hand van lantaarnplaatjes de alge-
meene beteekenis van de architectonische
vormen, waarbij de vormen actief dan wel
passief zijn te beschouwen. Spr. gaf ver
volgens een historisch overzicht van het
ontstaan der architectonische vormen in
de antieke culturen en schetste den invloed
van de Griekste vormtaal, op de daarop
volgende stijlperioden, waarbij vooral het
dragende element tot uiting komt om ten
slotte te wijzen op de kracht van de
Grieksche architectuur in Zweden, waarbij
hij noemde het Concertgebouw in Stock
holm.
Na afloop dankte de voorzitter den heer
Hekker voor den interessanten en leer-
zamen avond en prof. de Haas, prof.
Keesom en dr. Crommelin, die wederom
de Collegezaal belangloos beschikbaar
stelden. Tenslotte maakte spreker bekend
dat de vergende excursie gehouden wordt
op Zaterdag 7 December naar de Stede
lijke Lichtfabrieken alhier.
Foto Bleuzé, Leiden.
®"erstroomingen plegen in onze naaste
y®6eving niet zoo veelvuldig voor te
Mnen als in Japan, China en Amerika,
'ar ze vrijwel aan de orde van den dag
tri Vanmo''gen omstreeks halftien be
kken de bewoners van de Korevaar-
'aat evenwel de ongewone sensatie, dat
m,s 1 „blank" kwam te staan tenge-
i'°e yan het springen van een hoofdbuis
waterleiding.
Van ernstigeïl aard was het evenwel
niet, zoodat de voetgangers zich niet van
roeibooten behoefden te bedienen en ook
het rijverkeer ongehinderd kon passeeren.
Het publiek schepte evenwel veel behagen
in de „watergolven" die de auto's veroor
zaakten, maar allesbehalve „permanent"
bleken en bleef kijken totdat personeel
van de Leidsche Duinwatermaatschappij
(je pret kwam hederven en het gat dichtte.
De Abessijnen maken melding van successen aan het Zuidelijk
front, waar de Italianen onder zware verliezen zouden zijn teruggeslagen.
In het Noorden verwacht men de komst van den Negus, daar
Ras Seyoem, die van het Tembienplateau is teruggekeerd, en
Ras Kassa het niet eens geworden zijn over de verder te volgen tactiek.
De invoering van een embargo op petroleum, bestemd voor
Italië is uitgesteld, daar Italië blijkbaar dreigt daarin een oorlogsdaad
te zullen zien.
De Engelsche gezant te Rome heeft weer een onderhoud
gehad met Mussolini.
MANDOLINEVEREENIGING
„KUNST EN GENOEGEN".
Eerste lustrumviering.
„Kunst en Genoegen" heeft Zaterdag
avond in de groote Stadsgehoorzaal, welke
uitstekend bezet was, op even opgewekte
als veelzijdig-kunstzinnige wijze haar eer
ste lustrum gevierd. De voorzitter, de heer
H. v. Vliet, sprak een kort woord ter in
leiding, waarin hij in het bijzonder de
medewerkende vereenigingen verwelkomde
en voorts den wensch uitsprak, dat allen
een genoeglijken avond zouden beleven.
Daarna was allereerst de beurt aan de
jubileerende vereeniging, die onder de be
kwame leiding van den heer H. Leegstra
Jr. een drietal nummers ten beste gaf,
wejke een welverdiend applaus oogstten.
In het laatste nummer vervulde het or
kest een begeleidende rol. terwijl mej. D.
van Leeuwen uit Den Haag als zangso-
11ste optrad. Zoowel hierin als in de beide
volgende liederen, welke zij met piano
begeleiding zong, gaf zij blijk over een
goed geschoolde stem, een zeer behoor
lijke techniek, een beschaafde uitspraak
en een goede voordracht te beschikken.
Haar optreden werd een groot succes: een
langdurig applaus en bloemen werden
haar deel. Zij moge er zich van overtuigd
houden, dat velen haar nog gaarne eens
op het Leidsche concertpodium zullen te
rugzien.
Het duo Henny en Willy van Noordt
zorgde daarna voor de vroolijke noot en
kreeg met z'n duetten en samenspraken
al heel gauw de lachers op z'n hand.
Maar ook in het ernstige genre brachten
zij verdienstelijk werk en de luidruchtige
bijval was dan ook alleszins verdiend.
Als laatste „nummer" voor de pauze
volgde het optreden van het gemengd
koor der Kon. Nationale Zangschool uit
Den Haag onder leiding van den heer
André Beyersöergen van Henegouwen. De
voorzitter vdn dat koor bood voor den
aanvang voorzitter Van Vliet bloemen aan
en wenschte als praeses eener 80-jarige
vereeniging haar kleine zusje van nauwe
lijks vijf jaar een voorspoedigen groei en
bloei toe! Met zeer veel genoegen hebben
wij daarna het koor in een tweetal liede
ren beluisterd en ons na afloop de vraag
gesteld, waarom we dit ensemble niet
eerder ln de Sleutelstad hebben gehoord.
Met de tegenwoordige vervoermiddelen
kan toch een reisje van Den Haag naar
Leiden zelfs voor een 80-jarige geen be
zwaar vormen! Wij hopen dan ook van
harte op een „tot spoedig wederhooren".
De dirigent had eveneens een bloemen
hulde in ontvangst te nemen.
De tweede helft van het programma
was een cople van de eerste, met dit ver
schil, dat het orkest der jubileerende ver
eeniging was versterkt met de volledige
korpsen van het Residentie Mandoline
Orkest en het Haagsch Mandolinegezel
schap „Oranje Nassau", zoodat een kleine
honderd muzikanten tegelijk op het po
dium zaten. Ook de voorzitters van deze
twee vereenigingen zeiden het den heer
Van Vliet „met bloemen", terwijl laatst
genoemde door de eigen leden een presi
dentshamer werd aangeboden.
De plaats van mej. Van Leeuwen werd
verder ingenomen door den heer Beyers-
bergen Jr. uit Den Haag, die op zeer ver
dienstelijke wijze een tenor-aria zong.
Het feest zou niet volledig geslaagd zijn
geweest, wanneer niet een bal het slot bad
gevormd.
En aangezien de avond volkomen ge
slaagd was, werd er nog vele uren gedanst,
waarbij Evert Castelein de leiding had en
The Roto Colour Players voor goede
dansmuziek zorgden.
EXAMENS COSTUMIÈRE.
Voor het Zaterdag j.l. gehouden examen
voor costumière slaagden mej. M. Vorst,
alhier; mej. G. de Jong en mej. T. Brou-
bermann beiden te Zoeterwoude.
Voor het examen lingerie slaagden mej.
N. Veeren, mej. E. Groenewegen, mej. A.
Riebeek, mej. G. Verhoeven allen alhier en
mej. N. v. d. Geer, mej. K. v. Veen belden
te Zoeterwoude.
Allen zijn leerlingen van de St. Cunera
Modevakschool alhiec.
CHR. ONDERWIJZERS.
Lezing van den heer G. H. Pothuis.
De afd. Leiden en omstreken van de
Ver. van Chr. Onderwijzers(essen) in Ne
derland en de Overzeesche Gewesten had
Zaterdagavond ln het Nutsgebouw een bij
eenkomst belegd.
De voorzitter, de heer Bakema, las bij
opening een gedeelte uit Ps. 33, waarna hij
met een enkel woord wees op de moeilijke
tijdsomstandigheden voor het onderwijzend
personeel. Ook de pas aangenomen wet op
op de cumulatie werd door spr. becriti-
seerd.
Wij zullen, als christenen, den weg door
de diepte moeten gaan. In wezen zal niets
mogen veranderen, waarop de ouderen de
chr. school bouwden.
Woorden van dank richtte spr. tot de
pas afgetreden secretaris en alg. adjunct,
de heeren De Maaker en De Jong. Beiden
hebben zij hun plicht trouw vervuld en de
vereeniging vele diensten bewezen.
De heer A. van Kapel, de nieuwe secre
taris, werd door den heer Bakema in het
bestuur welkom geheeten, waarna de heer
De Maaker dank zegde voor de vriendelijke
woorden tot hem gericht en de notulen
nog voorlas. Ook de heer De Jong dankte
met een enkel woord voor het hartelijk
afscheidswoord waaraan hij de opmerking
nog vastknoopte, dat ook de onderwijzer,
gezien de regeeringsmaatregelen, recht op
gepast verzet heeft.
Na afdoening der ingekomen stukken en
vaststelling van het jaarrooster verstrekte
de heer Zijlstra nog enkele Vojo-mededee-
lingen.
De heer G. H. Pothuis, hoofd van de Chr.
School aan de Lusthoflaan sprak daarna
over het onderwerp: „Zullen wij de Brie
ven op school behandelen en zoo ja, hoe
en wat?"
In het begin van zijn rede zette spr. uit
een, dat de Brieven der Apostelen bij de
behandeling der Bijbelsche geschiedenis
haast niet besproken worden; misschien
wei heelemaal niet.
Aan de hand van een ter vergadering
uitgereikte statistiek, waarop de onder
scheidene Brieven voorkwamen, gaf spr.
een uitvoerige uiteenzetting welke Brief
gelezen kan worden bij de behandeling van
een onderwerp. Over het algemeen werden
de Brieven in verband gebracht met het
Oude Testament.
Een ruime bespreking volgde op deze in
leiding, waarna nog enkele huishoudelijke
zaken werden afgedaan.
VEREENIGING GRONINGEN.
Opvoering van ,De Stiekel".
Zaterdagavond hebben de Haagsche
Groningers voor hun stamgenooten hier
ter stede opgevoerd „De Stiekel" blijspel
ln 3 bedrijven van Jan Fabricius. Dit stuk
is uit het Hollandsch in het Groningsch
omgezet en doet het ook in dialect uit
stekend. Destijds heeft het beroepstooneel
er pleizier van beleefd, de K V. „Litteris
Sacrum" had er succes mede en de Haag
sche Groningers hebben dat niet minder.
Dank zij een vlotte opvoering over de gan-
sche linie. De hoofdfiguur, Piet de Land-
looper, in figuur misschien iets te robuust
voor deze rol, gaf vooral prachtig spel; de
heer W. Dijkstra had er zich volkomen in
geleefd. Doch ook de overigen, die wij niet
allen zullen vermelden, al verdienen de
kastelein en zijn vrouw de laatste moest
wegens ziekte ln één week tijds deze rol
overnemen! het feitelijk wel, waren
uitnemend op dreef, zoodat het een aller
aardigste vertolking is geworden. Er lag
een groote rust over het spel en dat is het
geheel ten zeerste ten goede gekomen.
De Hagenaars hebben hun Leidschen
vrienden een echt genoegelijken avond
bezorgd.
De voorzitter, de heer H. A. Vriend, was
ongetwijfeld aller tolk, toen hij namens de
in goed aantal opgekomen leden hartelijk
dank bracht en de dames executanten een
bouquet offreerde.
Na afloop volgde een gezellig bal, waar
de heer W. F. van Wijk op keurige wijze
eenige modqiyie dansen demonstreerde.
BINNENLAND.
De jaarvergadering van den Vrijz. Dem.
Bond (2e Blad).
Auto bij Bedum te water gereden; van
de 4 inzittenden zijn er drie om het leven
gekomen (4e Blad).
Bij Hengelo is een autobus tegen een
boom gereden: een kind van drie maanden
werd gedood, de moeder zwaar gewond
(Gemengd, 4e Blad).
BUITENLAND.
De Abessijnen maken melding van suc
cessen in het Noorden en Zuiden (4e en
le Blad).
Voorloopig geen embargo op petroleum
voor Italië (4e en. le Blad).
Het vonnis in het proces tegen den bis
schop van Meissen (Buitenland, le Blad).
In Noord-China is thans de autonomie
geproclameerd (Buitenland, le Blad).
De terugkeer van den Griekschen koning.
Groote geestdrift (Buitenland, le Blad).
In Bulgarije is een regeering Iwanof ge
vormd. (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
VAN HERVORMD GEREFORMEERDEN.
Prof. dr. H. Visscher.
In het gebouw voor Kunsten en Weten
schappen te Utrecht had Zaterdag een be
sloten landelijke bijeenkomst plaats van
Hervormd Gereformeerden.
In deze vergadering is besloten tot op
richting van een nieuwe politieke partij,
die bedoelt alle Hervormd-gezinden te
vereenigen op de basis der beginselen van
Groen van Prinsterer.
Een commissie werd benoemd, die tot
taak heeft voor 15 Januari een programma
van beginselen op te stellen en de verhou
ding tot andere politieke organisaties te
onderzoeken.
Tot voorzitter van deze commissie werd
gekozen prof. dr Hugo Visscher. anti
revolutionair lid der Tweede Kamer.
BOETE- EN BEDE-DAG.
Vanwege de Synode der Chr. Geref.
Kerk was gisteren een boete- en bede-dag
uitgeschreven. Hier ter plaatse heeft ds.
Joh. Jansen gsteren in de morgengods
dienstoefening aan de hand van Ps. 46 21:
„God is ons een Toevlucht en Sterkte" ge
wezen op den nood der tijden en dit tekst
woord nader verklaard.
Aan het einde van den dienst heeft
ds. Jansen in een ernstig gebed alle nooden
en behoeften aan God opgedragen.
UIT HET POLITIERAPPORT.
Zaterdagmiddag is de 8-jarige A J. van
S. bij het oversteken van den Maresingel
aangereden door den wielrijder J. V., waar
door het kind een lichte hersenschudding
bekwam en naar het Acad. Ziekenhuis
moest worden overgehfagjht.