DE MINISTER DREIGT MET ONTERVING
m
76ite Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 23 November 1935
Derde Blad
No. 23211
IBUITENL. WEEKOVERZICHT
'TVai
„Lieve oom, kom in het land terug, wij verlangen zoo naar U
Uw neven en nichten"
De Vrijzinnig Democratische Bond
vergadert.
Openingsrede van prof. mr. R. Kranenburg.
FAILLISSEMENTEN.
OOST EN WEST.
Hoewel dit natuurlijk officieel met geen
«terd ooit ls toegegeven, blijkt thans toch
Jel dat het den Italianen ln Abessynië
jjet meezit, zooals dat heet. Makalle in
jet Noorden is bezet, het is waar. doch
«oe lans 's daarover gedaan? En in het
zuiden blijkt de snelle opmarsch in wer
kelijkheid ook heel wat minder te hebben
teteekend, dan aanvankelijk werd aange
nomen. In waarheid blijkt noch Sasa-
janeh noch Daggaboer door de Italianen
bezet en zelfs niet ernstig bedreigd. Ver
moedelijk heeft de onverwachte regen de
jbessyinlfrs daarbij in de kaart gespeeld,
doch hoe het zij, het is nu eenmaal zoo
en niet anders. Bovendien worden de Ita
lianen ln het Noorden bedreigd door een
(iank-aanval van ras Seyoem, die plotse
ling op het zeer heuvelachtige Tembien-
plateau is opgedoken, daardoor dreigend
de verbinding met Makalle af te snijden.
Van hoeveel gewicht dit ls, blijkt wel uit
jet feit, dat de Italianen zich bij Makalle
jebben geprepareerd op een tegenaanval
van Ras Kassa, terwijl zij hals over kop
drie colonnes hebben uitgezonden tegen
de flank-bedreiging van Ras Seyoem Daar
zitten de Italianen dus voorloopig „vast".
Zij zijn daar eerder in afweer dan in den
lanval
En dit alles blijkt eerst goed, nadat het
eerste symptoom plotseling Zaterdag J.l.
voor den dag was gekomen: het onver
dachte vervangen van generaal De Bono
door maarschalk Badoglio! Het vergulden
van de pil voor De Bono door hem te
benoemen tot maarschalk, ls slechts een
doekje voor het bloeden. Uit alles blijkt,
dat het den Duce niet snel genoeg ging
en dat zijn oude strijdmakker bij den op
marsch naar Rome daarom plaats moest
maken voor niemand minder dan den
thef van den Itallaanschen staf. maar-
iciialk Badogliö, die zich destijds, naar
uit betrouwbare bron verluidt, scherp
beeft verzet tegen het Abessijnsche avon
tuur.
De Duce heeft haast, het laat zich be-
jrijpen. In de eerste plaats begint uiter
lijk half Februari in Abessynië wederom
de regenperiode, waardoor de operaties
onherroepelijk worden lam gelegd, althans
voor de Italianen en in de tweede plaats
tijgt Italië last van de sancties, al houdt
bet zich ook ln dit opzicht naar buiten
poot. Italië heeft den gesloten keten niet
tunnen doorbreken, door den Volkenbond
wndom hem gelegd, integendeel dreigt
zitbreiding van de sancties door het op-
amen van petroleum onder de verboden
pederen van invoer ln het land van den
jjce. Deze dreiging ls niet fictief, doch
knere ernst, waar zelfs de Amerikaan-
the maatschappijen blijkbaar, onder
pessie der regeering Roosevelt, willen
ieedoen, zoodat, wat de onmisbare pe-
üleum en haar bijproducten betreft, de
g gesloten zou zijn! Voor de Italiaan -
ie luchtvloot en de ravitailleering per
:o zou dit fnuikend zijnMaarschalk
dogllo zal daarom ongetwijfeld de op-
acht hebben meegebracht om snel
«rtgang te maken, opdat Italië ln leder
ival bij komende onderhandelingen een
groot mogelijk vijandelijk gebied in
weegschaal kan werpen als compen-
a:ie voor andere dingen! Zoo'n opdracht
rechter niet zonder gevaar in een derge-
1k land, het gevaar van Ras Seyoem is
ar om het direct te bewijzen. Generaal
|5e Bono heeft alles gedaan om een veili-
ffü opmarsch te garandeeren en trots dit
pes. is het gevaar van afsnijding er toch!.
Het feit daarnevens, dat de Negus zelf
n bezoek aan het Zuidelijk front heeft
jbracht. doet veronderstellen, dat de
essijnsche armee langzamerhand zich
staat van tegenweer gaat gevoelen, dat
concentratie der troepen eindelijk on-
leveer gereed is en de bewapening, al-
uns voor hun doen, voldoende wordt ge-
irdeeld.
Neen, de positie der Italianen is er niet
verbeterd! Als eenig tegenwicht tegen
Impasse, waarin de Duce zich meer en
leer stort, is daar de Japansche actie in
tt Verre Oosten, die het Engeland heel
>t waard zou maken, als het hier in het
isten de handen vrij had. Mogelijk is dit
F reden te meer om te trachten tot een
'rvol accoord te komen voor alle par-
lcn, waartoe te Parijs pogingen in het
erk worden gesteld.
De leider van de Abessijnsche aangele-
mheden van het Britsche ministerie van
utenlandsche zaken is n.l. naar Parijs
komen om nog eens met de Franschen
trachten een modus vivendl te vinden;
'al kan daarbij immers als tusschen-
rsoon met Italië dienst doen. Laval's
ntie is overigens danig ondermijnd en
iren er het volgende voorjaar geen ver
dagen, zijn val was verzekerd. Nu voelt
er niet veel voor om zoo vlak voor
verkiezingen de verantwoordelijkheid
regeering over te nemen, hoewel niet
reggen is, of dit nog wel van langen
p ral kunnen zijn, want links zal aan
a anderen kant toch niet te veel con
ges kupnen doen.
dit opzicht boffen de Engelschen
prom niet: zij moeten onderhandelen
1 «n bevriende natie door middel van
regeering, die het niet te best ver
ia m en dle bovendien niet sterk meer
ip'- Is het te verwonderen, dat over het
=emeen het vertrouwen in een spoedige
>eling niet al te groot is en dat van
Wsche zijde nog 't meeste profijt wordt
■vacht van toespitsing der sancties?
allerlei aangelegenheden blijkt de
nsche economische positie intus-
vn geducht ln het gedrang en mis
ken hebben zij, die voorspellen, dat bij
vrede pas zal blijken, hoezeer deze
®"e is ondermijnd 't wel bij 't goede einde
•kaar, zooals gezegd, Engeland zou er
"at voor over hebben als het mo-
iv i 'n ^et Westen de handen vrij had
•?ev°ige van het Japansche pogen om
r vh Nerre Oosten in troebel water te
Qien. De Japansche Lawrence van het
generaal Doihara, heeft, steunend
et Kwantoeng-ieger. een poging ge-
Al phi® viif Noordelijke provincies
I luistIo,s te scileuren van Nanking.
L-'? toen die poging van succes scheen
jvkerd. wierp echter Tokio officieel
m het etenplotseling werden diep-
mje besprekingen door Japan met
J»Hopend en generaal Doihara kon
frijnen Voor goed? Wij vertrouwen
sanschen gang van zaken echter nog
gedachtig aan het spreekwoord:
mij '>0ur mieux sauter oftewel vrij
fwd: eerst zich terug te trekken om
beter te kunnen toeslaan.
„De minister overweegt de vraag of eenige wijziging der
Successiewet met betrekking tot de belasting van na
latenschappen van hen, die het Rijk metterwoon verlaten
hebben, gewenscht moet worden geoordeeld"
Uit de Memorie van Antwoord
op de Begrooting van Financiën
In café Royal" te Arnhem begon heden
de jaarvergadering van den Vrijz. Dem.
Bond onder voorzitterschap van prof. mr.
R. Kranenburg, uit Leiden, die er op wees
dat wel zelden ot nooit de Bond een zoo
veelbewogen jaar heeft doorgemaakt.
Vele herinneringen worden gewekt
aldus spr. door de omstandigheid, dat
dit jaar de man. die jaren lang ons in den
strijd is voorgegaan, die, jaar op jaar, op
dagen als deze ons in forsche trekken den
staatkundigen toestand wist te schetsen,
die in redevoeringen, welke meer dan eens
magistraal konden worden genoemd, ons
wist te bezielen, thans niet meer in ons
midden zal zijn.
De redenen, die hem tot heengaan uit
onze rijen hebben genoopt, hebben wij te
eerbiedigen en hebben wij ook volledig in
onze uitingen geëerbiedigd. Wij hebben
den scheidenden aanvoerder den vaandel-
groet gebracht en wij staren hem na. nog
niet goed begrijpende, maar berustend.
De belangrijke staatkundige gebeurte
nissen volgden elkaar op ln snelle vaart
en in het leven van onzen bond heeft zich
dat weerspiegeld. Bij ons vorig congres
had het hoofdbestuur geen termen gevon
den om te voldoen aan den aandrang, die
van enkele kanten uitgeoefend was, nm
een commissie te benoemen, die de richt
lijnen voor onze partij op net gebied der
internationale politiek en het defensie
beleid nog eens weer onder oogen zou zien
en de partij daarover zou voorlichten. Nog
geen half jaar later was de commissie er,
en nochtans kan ik U de verzekering
geven, dat het hoofdbestuur hoogen prijs
stelt op gestadigheid in zijn beleid. De
internationale verhoudingen hadden een
zoodanige ontwikkeling gekregen, dat het
niet verantwoord zou zijn te doen, alsof
alles hetzelfde gebleven was. en er geen
enkele grond bestond voor hernieuwd
onderzoek en onderling beraad.
Het onderzoek zelve hing af van en had
betrekking op factoren, die nog volkomen
onzeker waren én zijn. Wat zal het
zijn? Zal het Volkenbondssysteem, het
stelsel van collectieve beveiliging de ge
weldige proef doorstaan? Zal het die
doorstaan, terwijl een der belangrijkste
voorwaarden voor zijn richtige functio
neering de ontwapening, nog niet is ver
vuld?
Met ingehouden adem wacht de wereld
de ontwikkeling der gebeurtenissen af.
Wij hebben het gevoel te staan op een
tweesprong, op een beslissend oogenblik
in de evolutie van het staten-systeem.
Men zal begrijpen, dat de gevolgen, die
dit alles zal hebben, van essentieele be-
teekenis zullen zijn voor het rapport, dat
is uit te brengen Het hoofdbestuur zag
zich dus. hoe ongaarne ook. met de com
missie. gedwongen het uitstel als onver
mijdelijk te aanvaarden.
Ook de interne politiek was in dit jaar
allerminst een onbewogen water De
rampzalige gevolgen van den oorlog, de
crisis met alle bijkomende ellende, stellen
wetgeving en regeerbeleid nog steeds
RECLAME
430(|
r*
Goed x6d,
maak „los" die verkoudheid
Dampo-dampen diep inademen; neus,
keel en borst Vmorgens en 's-avonds
Hink diep inwrijven mei dampo-bal-
sem. Maaki elke verkoudheid „los".
Doos 30 cent Pot 50 cent
Wat Mijnhard! maakt Is goed
Prof. Kranenburg.
voor welhaast onoplosbare problemen.
Gevolg daarvan is weer, dat de normale
staatkundige verhoudingen volkomen zijn
ontwricht. De politieke beginsel-verschil-
len, de politieke programma's, geven voor
het beleid van den dag geen duidelijk
onderscheidingsteeken. In e-n belegerd
stad gelden andere normen regelingen
en verordeningen dan de gewone.
En economisch is ons land in verschil
lende opzichten haast een belegerde veste.
Uitgesproken; C. van Klaveren, koop
man te Rijnsburg, Noordwijkerweg 11. R.c.
mr. J. H. van Laer, cut. mr. H. Burgersdijk
te Lelden.
Opgeheven het faillissement van B, Wer
ner, gescheiden vrouw van J. Vogels te
Wassenaar.
Dit is speciaal voor ons land funest, dat
door zijn geografische ligging op drukken
handel en verkeer is aangewezen en
daaraan voornamelijk zijn relatief groote
maar zeer kwetsbare welvaart ontleent.
Het kost de grootste moeite bij de zoozeer
gedaalde welvaart het budget van het rijk
en de budgetten der gemeenten in even
wicht te brengen, en toch, ieder, die voor
politiek eenige belangstelling en daarvan,
eenig begrip heeft, zal moeten inzien, dat
een niet sluitend budget, over eenigszins
langeren tijd. een gapende wonde in het
staatslichaam beteekent.
Daar moet in worden voorzien, op straffe
van een uiteindelijk staatsbankroet. Ver
schillende desiderata van onze partti wor
den in een tijd van zoo hard terugloopen-
de conjunctuur en zoo snel opdrogende
bronnen van welvaart en belastingop
brengsten eenvoudig onbereikbaar voor de
eerste jaren. Dat is hard. En het wordt
door degenen, die zich geen rekenschap
geven van de omstandigheden ten die ziin
er. helaas, veel in ons iandi niet voldoende
begrepen. Daardoor zijn de verliezen te
verklaren, die onze partij bü de verkiezin
gen van dit jaar heeft geleden. Zij zou
den vermoedelijk geringer zijn geweest, als
de onderwijsbezuiniging die op zichzelf
even onvermijdelijk was als die op de
andere openbare diensten, met rustiger
beleid en meer evenwichtigheid ten aan
zien van openbaar en btlzonder onderwijs
ware uitgevoerd, zooals onze Dartij altijd
heeft gewenscht. maar zij zouden waar
schijnlijk ook dan wel niet geheel ziin uit
gebleven.
Onze partij is in het afgeloopen jaar in
verband met de door haar aanvaarde po
litiek het voorwerp geweest van onge
ëvenaard felle aanvallen van de zijde van
de S.D.A.P. Dat dit een vérziende staat
kunde van dien kant is waag ik te be
twijfelen. Onjuist en onbillijk was de cri-
tiek van die zijde ongetwijfeld. Indien de
Democratische Partij van de techniek
van fascisme en nationaal-socialisme moest
leeren de techniek dus van de volks-be-
invloeding. zou het er voor de toekomst
van de democratie wel zeer troosteloos uit
zien. want het ware wezen van de demo
cratie verdraagt zich niet met die metho
den.
Het is mijn overtuiging dat de zin der
democratie, haar doel en wezen is: de
volksgenooten niet te maken tot willooze
meeloopers en meeschreeuwers en meezin
gers. maar tot vrije zoo zelfstandig moge
lijk denkende menschen. Fascisten en
nationaal-socialisme verachten het den
ken; voor hen is de daad alles.
Voor onzen bond is er een taak. als
misschien nooit te voren, maar die waar-
schijnliik ook nooit zoo moeilijk is geweest.
De ongelukkige kabinetscrisis van dezen
zomer heeft, voor zoover ik kan zien. nie
mand iets goeds gebracht en wel kwaad
gedaan: voor onze Dartij bracht zii spe
ciaal dit nadeel dat zii voor een feilen
flankaanval op haar de gelegenheid oDen-
de. Wat toch was gemakkelijker dan rond
te bazuinen dat de Vrijz. Dem. Partii met
haar verleden gebroken had: dat zij be
houden was geworden: dat zii daarom een
regeeringscombinatie had afgewezen en
onmogelijk gemaakt die zij in haar goeden
tüd altijd had gepropageerd. De werkelijk
heid was gansch anders; de.staatkundige
strevingen die wii gemeen hebben met de
Katholieke Staatspartij en de S.DAP.
ongetwijfeld en die Marchant indertijd tot
ziin bekend aanbod leidden, beralen op dit
oogenblik de wetgeving en het regeerbe
leid niet in de eerste plaats: helaas zeg ik
gaarne maar de realiteit is niet anders.
En voor wat nu in de eerste Dlaats aan
de orde is. de reddin onzer staatsfinan
ciën was er geenszins eenheid van opvat
ting. Waarom kan men zich niet ODwer-
ken tot een erkenning van deze werkeliik-
heid en tot een objectieve waardeerine van
dit standount?
Wii doen een beroep oo enkele der
sterkste eigenschappen van ons Nederland-
sche volk; zijn nuchter gezond verstand,
ziin zin voor vrijheid, zelfstandigheid en.
maatscbaore'like gelijkheid en ziin wer
kelijkheidszin. die de moe»lii'-heden van
he' oogenMik niet gemakkelijk overschat.
In het vertrouwen on on« gaan
wij dan voort met onz-n «hrh'd Opgp zorg
aaas thans in de eerste plaats uit naar de
t»u"d Haar willen wii helnen en ln over
eenstemming met ons beginsel ontwikke-
lings- en levenskansen bieden.
