LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Woensdag 6 November 1935
HET ZILVEREN JUBILEUM DER
COÖPERATIEVE BOERENLEENBANK.
Receptie en feestavond.
De Coöperatieve Boerenleenbank alhier,
heeft gisteren het feit herdacht, dat voor
25 jaar tot de stichting van de bank is
overgegaan.
Tevens vierden de heeren W Bink voor
zitter, W. van Oeffelen voorzitter van den
raad van toezicht en Tj. Kuypers, kassier
hun 25-jarige jubileum.
's Middags werd in het gebouw van de
bank aan het Rapenburg een druk be
zochte receptie gehouden. We merkten
o.m. op mr. jhr. Hooft Graafland, direc
teur der centrale Raifeisenbank te Utrecht
baron van Wijnbergen, burgemeester van
Lisse en voorzitter van den kring Bloem
bollenstreek" en „Boerenleenbanken", als
mede vele vertegenwoordigers van boeren
leenbanken uit de omliggende plaatsen en
cliënten.
Van B. en W was een schrijven van
verhindering ingekomen De Kamer van
Koophandel had een telegram gezonden:
verder waren nog tal van telegrafische
gelukwenschen. brieven en bloemstukken
ontvangen. Het bestuur van de Leidsche
groenteveiling bood een prachtige kan
toorlamp aan.
Om halfacht 's avonds bood het bestuur
den leden en genoodlgden een feestavond
aan. Deze feestelijke bijeenkomst werd ge-
opiend door den voorzitter, den heer Bink.
Allereerst heette spr. de aanwezigen har
telijk welkom, speciaal richtte hij zich
hierbij tot de dames, die slechts bij zeld
zame uitzondering met de bank in aanra
king komen, maar er toch zoo dikwijls
over gehoord hebben.
We leven in een moeilijken tijd. maar
niettegenstaande alles, aldus sprhebben
we toch gemeend dit jubileum niet onop
gemerkt te mogen laten voorbijgaan
In het jaar 1910 werd door de Maat
schappij voor Tuinbouw en Plantkunde in
„Zomerzorg" een vergadering belegd, met
het doel tot de oprichting van een Coop.
Boerenleenbank te komen. Hiervan is
echter voorloopig niets gekomen. Tenslot
te werden in Augustus van dat zelfde
jaar, na vele 'besprekingen en breedvoe
rige overwegingen, de statuten van de
„Tuindersleenbank" geteekend Het aan
tal leden bedroeg bij de oprichting 22,
maar al spoedig breidde het zich uit. Er
deed zich echter een eigenaardig ver
schijnsel voor. De leden n.l. brachten wel
spaargelden in, maar namen geen credle-
ten op. daar ze voor het bestuur niet wil
den weten dat ze geld noodlg hadden! In
den loop der jaren is dit echter wel ver
anderd! Van 1923 tot '25 maakte de in
stelling zeer zware jaren mee. het aantal
leden verminderde tot bijna de helft.
Dank zij de groote hulp en steun van de
centrale bank te Utrecht is de afd. Lei
den echter het lek weer te boven geko
men. Speciaal dankte spr. hiervoor de ln-
tusschen overleden heeren Hurks en Ga
zelle Meerburg. Na 1925 ging het weer
voor den wind, nieuwe leden traden toe
en al spoedig bleek behoefte te bestaan
aan een eigen kantoorruimte (tot nu toe
was het kantoor gevestigd geweest bij den
kassier aan huis). In 1928 werd het per
ceel Rapenburg 63 aangekocht en tot
kantoor ingericht. Kort daarop werd de
naam veranderd ln Coöperatieve Boeren
leenbank, Spr. brengt dank aan de leden
van het bestuur en van den raad van
toezicht, tevens herinnert hij aan hen, die
door den dood zijn weggrukt. Een spe
ciale hulde bracht spr. aan den heer
Van Oeffelen die niettegenstaande zijn
70 jaren nog altijd in de vergaderingen
zijn mannetje staat. De heer KuiJpers
heeft zich in de afgeloopen 25 jaren al
tijd als een prettig en opgewekt mensch
doen kennen, hij heeft veel bijgedragen
tot den bloei der bank. Ook mevrouw
Kuijpers, die dikwijls als plaatsvervan
gend kassier optrad, dankte spr.
Boekhouder Jansen werd niet aan de
hulde onttrokken. Spr prees hem als een
accuraat en plichtsgetrouw man.
Tenslotte sprak de heer Bink de beste
wenschen uit voor een voorspoedige toe
komst der bank.
De heer Kuypers gaf hierna een kort
financieel overzicht over de afgeloopen
jaren.
Daar de eerstbenoemde kassier zijn be
noeming niet aanvaardde, werd spr., die
eerst in den raad van toezicht zat, be
noemd tot kassier met een salaris van f. 50
per jaar! Op de eerste zittingen werden
reeds 2 stortingen van f. 100— gedaan. Bij
de centrale bank werd na zeer veel moeite
een bedrag van f. 10.000.geleend. Op
31 December van het eerste jaar bedroeg
het kassaldo f. 6.50. Eerst jaren later kon
een reserve worden gevormd. In 1913 kon
wegens gebrek aan geld geen crediet meer
verstrekt worden, in 1914 was er echter
weer geld in overvloed. Tijdens den oorlog
moest de rente op voorschotten gebracht
worden op 8"/o. Het jaar 1918 bracht, dom-
de goede prijzen die land- en tuinbouw
maakten, voorspoed In 19231925 kwa
men de reeds door den voorzitter bespro
ken donkere jaren In 1923 was de jaar-
iijksche omzet f. 700.000, ln 1929 4 millioen!
Ook de Spaarbank ontwikkelde zich snel
en nu bedraagt het aantal inleggers ruim
1000 met een inleg van f g25.000 Het eer
ste jaar bedroeg het aantal dagboekpos-
ten 85, nu (19341 12.000! De omzet van het
eerste jaar was f. 5000.ln 1934 was dit
gestegen tot f. 5 millioen. Sedert de op
richting zijn 76.035 posten behandeld, ver
tegenwoordigende een bedrag van
f. 38.933.636.42!
Ook de administratie werd veel uitge
breid. Spr. bracht dank aan allen, die heb
ben meegewerkt de bank te maken tot wat
ze nu is. De leenbank heeft nu 25 jaren
bestaan, moge tot de jongere tuinders, die
de moeilijke Jaren, toen nog geen credie-
ten verkrijgbaar waren, niet hebben mee
gemaakt, het besef doordringen om met
dezelfde liefde en toewijding dit mooie
werk voort te zetten.
De heer van Oeffelen, die vervolgens
het woord had vergeleek het leven van de
bank met dat van een teeren boom die
steeds forscher is geworden.
De heer Verhaar, bestuurslid, bracht
dank aan de 3 Jubilarissen en prees hen
als trouwe werkers voor het belang der
bank.
Jhr. mr. Hooft Graafland voerde ver
volgens het woord namens de Centrale
Bank te Utrecht. Hij dankte voor de vrien
delijke woorden, die aan het adres van de
bank te Utrecht waren gericht en ein
digde met de beste wenschen voor de bank
te Leiden in het belang van land- en
tuinbouw.
De heer Slootweg. 2de voorzitter van de
Coóp. groentenveiling, wees op de goede
verstandhouding tussehen veiling en bank
en hoopte dat deze in de toekomst zal
worden gehandhaafd.
De voorzitter dankte vervolgens de spre
kers en droeg de verdere leiding van den
avond over aan den voorzitter der feest
commissie. den heer Knotte. .Haarlem's
Ensemble" en Höfenk's Melody makers
wisten er met muziek, zang en voordracht
de stemming in te houden.
Voor de pauze bood de heer Knotte na
mens de leden den heer Bink een gou
den zegelring, den heer van Oeffelen een
wandelstok met zilveren knop en mevr.
Bink een fruitmand aan Den heer Kuy
pers werd door den heer Bink een smaak
volle rooktafel aangeboden. Eenmaal aan
het huldigen heeft ook de heer Jansen,
employe der bank den heer Kuypers nog
hartelijk toegesproken en hem een ets
overhandigd De heer Kuypers heeft voor
een en ander bedankt, waarbij hij tevens
de gelegenheid vond den directeur een
voorzittershamer te overhandigen.
Nadat Haarlem's Ensemble en Höfenk's
Melody Makers zich nog geruimen tijd
danig geweerd hadden, sloot de voorzitter
deze geslaagde feestelijke herdenking.
MEISJESSCHOOL UL.O. (BREESTRAAT)
Ouderavond.
Mej H de Wilde, waarnemend hoofd
der school, opende dezen druk bezochten
ouderavond met een hartelijk woord van
welkom tot de ruim 70 aanwezige ouders
en de spreekster.
Daarna werd aan den secretaris, den heer
L. Favler. verzocht de notulen der vorige
vergadering voor te lezen, welke onveran
derd en met dank werden goedgekeurd.
De voorzitter, de heer W. Brouwer, kon
met genoegen mededeelen. dat aan den
oproep der O -C., om een bijdrage voor 't
Schoolfonds door 112 ouders werd voldaan.
Voorzeker een prachtig resultaat en tevens
een bewijs voor de belangstelling der
ouders. De vergadering werd voor 't eerst
gehouden in het teekenlokaal, welke veel
gezelliger en beter verlicht is dan het gym
nastieklokaal.
Daarna werd het woord gegeven aan
mej. C. H. Hoytlnk, directrice van de huls-
houd- en Industrieschool aan het Rapen
burg, die het onderwerp behandelde: „Is
huishoudonderwljs noodlg?"
Spr. begon haar voordracht met de me-
dedeeling. dat dit haar eerste lezing was,
die ze hield op een Ouderavond, voor leden
dus van een vereeniging der ouders van
de O. S. Bij de industriescholen heeft men
geen ouder-commissies. Ze Is van meening,
dat ouder-commissies heel goed zijn.
Alvorens tot 't eigenlijke onderwerp over
te gaan, moest ze eerst even de geschie
denis van het ontstaan dezer scholen be
handelen In 1865 werd de eerste industrie
school te A'dam gesticht, waar men onder
wijs gaf In nuttige en fraaie handwerken,
boekhouden enz. Acht jaar daarna werd
een school geopend ln Den Haag en Rot
terdam. De eerste kookschool werd eigen
lijk opgericht om de meisjes uit de arbei
dende klasse te onderwijzen, doch zij werd
het meest bezocht door meisjes uit den
meer gegoeden stand. Op kleinere plaatsen
werd de Industrie-schooi en kookschool ge
combineerd onder den naam „huishoud
school". De nijverheidsscholen zijn eenigs-
zins aan te merken als standenscholen.
Naast de nijverheidsscholen in A'dam en
R'dam heeft men de z.g. volksscholen of
eenvoudige huishoudscholen, waar de leer
lingen in 3 jaar klaar gemaakt worden.
In 1920 is de nljverheidswet tot stand
gekomen. De scholen hebben zich tot 1932
kunnen ontwikkelen, daarna kwam ook
voor hen de bezuiniging. Van Rijkswege is
ook op deze scholen veel toezicht gehou
den, zoodat meer eenheid in het onderwijs
is aangebracht. Hierna gaf de spr. een uit
eenzetting van de leermethode en de ver
schillende vakken welke onderwezen wor
den op de Leidsche huishoud- en Industrie
School Tenslotte dan de vraag „Is huis
houdonderwljs noodig?" waarop spr. met
een volmondig „Ja" moet antwoorden. Na
tuurlijk zijn er onder de ouders vele goede
huismoeders, die in staat zijn hun kride-
ien het noodige te leeren, maar dikwijls
gaat het onder moeders oogen niet zoo
goed als onder vreemde. Immers: „vreemde
oogen dwingen" Het theoretisch onderwijs
valt bij de vele leerlingen en ook bij som
mige ouders niet zoo in den smaak; daar
om is 't beste dat de leerlingen b.v. eerst
een U.L.O.-school hebben doorloopen.
Op de H. en I. school wordt eerst nage
gaan of de meisjes werkelijk zin hebben
in de vakken waarin les genomen wordt,
waarna men met de ouders kan over
leggen in welk vak ze zich 't beste kun
nen bekwamen. Spr. zou ook wenschen dat
de meisjes het 7e leerjaar op de O. L.
School doorbrachten Spr. stelde zich
gaarne beschikbaar om belangstellende
ouders de werkwijze en de inrichting van
haar school te laten zien.
Mej. Hoytlnk werd namens alle aanwe
zigen hartelijk dank gebracht voor haar
leerzame lezing. Vele ouders gaven zich op
om van de uitnoodiglng van mej. Hoytlnk
gebruik te maken.
Hierna werd door de zorg van mevr.
Thors den ouders thee aangeboden, welke
werd rondgediend door eenlge meisjes uit
de hoogste klasse die zich als Jonge gast
vrouwen uitstekend van haar taak hebben
gekweten Onderwin hadden de ouders ge
legenheid zich met het personeel der
school te onderhouden. Daarna sloot mej.
de Wilde dezen gezelllgen avond.
WEGGELOOPEN.
Hier ter stede ls een minderjarig meisje
M. P uit Delft aangehouden, die uit de
ouderlijke woning was weggeloopen en ten
nadeele van den winkelier K. aan de
Breestraat een schaaltje heeft ontvreemd.
Zij ls op tramsport gesteld naar Delft.
Na een berisping is de 16-jarige G. B.
uit de ouderlijke woning alhier wezgeloo-
pen. De vader deed daarvan aangifte bil
de politie, die erin slaagde het kind ln
Wassenaar te achterhalen, waar zij ten
huize ms een oom vertoefde.
EGYPTISCHE EN BABYLONISCHE
WISKUNDE.
Voordracht van dr. Dijksterhuis.
Dl'. E. J. Dijksterhuis hield ln het Ka-
merlingh Onnes Laboratorium gisteravond
de tweede voordracht vanwege het Neder -
landsch Natuurwetenschappelijk Museum
en wel over „Egyptische en Babylonische
Wiskunde".
De studie van de oudste twee phasen
van de ontwikkeling der wiskunde behoort
tot de jongste onderwerpen, waarmee de
de geschiedenis van het vak zich bezig
houdt, aldus spr. De bronnen» zijn nog
slechts sedert betrekkelijk korten tijd al
gemeen toegankelijk gemaakt en met vol
doende exactheid bestudeerd; vooral op
het gebied der Babylonische wiskunde
heeft nog dit jaar de eene verrassing de
andere opgevolgd. Deze omstandigheid
verleent aan het onderwerp de sterke be
koring der nleruwheld, zij maant echter
tevens tot voorzichtigheid aan bij de be
oordeeling van de plaats, die de beide
prae-helleensche wiskunden in de historie
innemen en van den Invloed, dien zij op
de Grieksche mathesis in geboorte en
groei hebben kunnen uitoefenen. Het is
geraden, ze voorloopig nog als geïsoleerde
gebieden te bestudeeren.
Na aldus de wijze van behandeling van
zijn onderwerp te hebben bepaald en na te
hebbem uiteengezet, waarom men, ondanks
den zeer langen duur van de beschavings
perioden, waaruit zij voortkomen, het
recht heeft, zoowel over de Egyptische als
over de Babylonische wiskunde als een
geheel te spreken, gaf spr. eerst een over
zicht van de getalsystemen, waarvan zich
de wiskundigen van elk der belde volkeren
bedienden en van de cijferschriften, waar
van zij voor de symbolische weergave van
de getallen gebruik maakten.
Het blijkt dat hierbij groote contrasten
optreden tegenover het decimale stelsel
der Egyptenaren met een bundel-cijfer
schrift staat in Babyion een systeem met
zestig als hoofd- en tien als nevenbasis en
een positie-cijïerstelsel; de positiewaarden
der verschillende symbolen ligt daarbij
echter, tengevolge van het ontbreken van
het symbool nul, slechts relatief vast. wat
moeilijkheden in het rekenen veroorzaakt.
Een even sterk contrast is op te merken
bij de belde breukenstelsels. Bij de Egyp
tenaren heerscht het stambreukpostulaat;
slechts stambreuken kunnen symbolisch
worden weergegeven en alle algemeene
breuken moeten tot sommen van stam
breuken worden herleid; de Babyloniërs
daarentegen nemen de breuken, voor zoo
ver mogelijk, op in het systeem der ge-
heele getallen en geven ze, evenals deze,
ln positteschrljfwljze weer. Door het ont
breken van de nul en het decimaalteeken
bestaat hierbij echter dezelfde onbepaald
heid als bij het schrijven van gcheele ge
tallen, het denkbeeld van positie-notatie
van breuken vlrtdt bij hen overigens een
nog ruimer veld van toepassing dan het
ln ons tegenwoordige decimale stelsel ge
niet; dit is een gevolg van het voorkomen
van den priemfactor drie ln de hoofd
basis van het getallensysteem Spr. be
handelde vervolgens; de hoofdzaken van de
rekentechnlék der béide wiskunden, be
sprak het dyadisch-additieve karakter
van het Egyptische rekenen en demon
streerde het veelvuldig gebruik van tafels
in het Babylonische. Daarbij wees spr op
den ontzaglijken'omvang van het getallen-
gebied dat de Babylonische rekenaars
gebruikten en waarin bijv. breuken met
den noemer 60" voorkomen. Aan de hand
van lichtbeelden werd hierna de volledige
oplossing van enkele vraagstukken nage
gaan. Achtereenvolgens werden geprojec
teerd twee problemen uit den Egyptischen
papyrus-Rhlnd, waarvan het eerste de be
rekening van den inhoud van een cylln-
drisch graanreservoir bevat en het tweede
de oplossing van eeii lineaire vergelijking,
waarin het getal 37 moest worden gedeeld
door een som van stambreuken; voorts
twee vraagstukken uit de spijkerschlft-
lltteratuur, ontleend aan de recente pu
blicatie van alle mathematische spijker-
schriftteksten door Neugebauer, die belde
neerkomen op de oplossing van een vier
kantsvergelijking.
Tot slot van zijn rede gaf spr een ka
rakteristiek van de belde prae-Helleensche
wiskunden, waarvoor, riaar hij nader be
toogde, de meegedeelde voorbeelden als
karakteristiek moesten worden beschouwd.
Hl) kon zich voorstellen, dat daaraan twij
fel was gerezen, zoowel van de zijde van
hen. die ln het bestaan van een geheime
wetenschap der Egyptische priesters
gelooven als bij hen, die uit de gangbare
handboeken over de geschiedenis der wis
kunde de overtuiging van het overheer-
schend practisch karakter der oude wis
kunden mochten hebben geput. Van dit
practisch karakter gelooft spr in het
geval der Egyptische wiskunde weinig, ln
dat der Babylonische niets. De band met
de werkelijkheid, dien de formuleering der
opgaven voorspiegelt, ls even fictief als de
mgekleede vraagstukken van het huidige
elementaire wiskunde-onderwljs.
De meest karakteristieke trek der Baby
lonische wiskunde is wel haar sterk
algebraïsch karakter. Dit wordt bevorderd
door het voorkomen van ideographhsche
teeken3 in het van de Sumeriërs overge
nomen spijkerschrift. Het ideographisch
karakter der mathematische teksten gaat
soms zoover, dat men ze beter dan in
woorden onmiddellijk in de taai der mo
derne symbolische algebra kan overzetten.
Spr. eindigde met de aandacht der toe
hoorders te vestigen op het bewonderens
waardige werk, dat de ontcljferaars en
interpreten der papyri en spijkerschrift-
tabletten moeten hebben verricht, om ons
zoo volledige Inlichtingen qver de belde
prae-Helleensche wiskunden te verschaf
fen en wees daarbij in he bijzonder op de
verdiensten, die zich prof Neugebauer te
Kopenhagen voor de verdieping van onze
kennis van deze gebieden heeft verworven.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen; J. van der Stok. Oude Rijn
10. Lelden, handel in glas. porselein, aar
dewerk, enz. Vestiging filiaal: Mare 104.
Lelden.
Naamlooze Vennootschap Nederandsche
Krachtvoederfabrlek Muskator. A 186. Oude
Wetering. Opheffing filiaal: Turfmarkt 2,
Lelden. ,Het Muskatorhuls".
11 ii -
LUSTRUM-BUURTCOMMISSIES.
Slotvergadering.
In café-restaurant „In den
Turk" had gisteravond onder voorzitter
schap van den heer W. van der Laan een
slot-bijeenkomst plaats van de gezamen
lijke buurtcommissles die zich ter gele
genheid van de in Juni—Juli J.l. gehouden
lustrumfeesten van het Leidsche Studen
ten Oorps hadden gevormd. Namens de
lustrum-commissie waren aanwezig de
heeren M. Hudig praeses en H. N. Dutllh
quaestor.
In zijn openingswoord bracht de heer
van der Laan de zoo goed geslaagde ver
sieringen in de verschillende deelen der
stad ln herinnering. Dat dit resultaat is
kunnen worden bereikt, is voor een groot
gedeelte te danken aan de medewerking
van vele zijden ondervonden, ln de eerste
plaats van den burgemeester en den ge
meenteraad, van V V.V van den Midden
stand en van het Leidsche Universltelts-
fonds, van gemeentewerken. Plantsoenen
dienst. Lichtfabrieken enz. Spr. huldigde
hierna de buurtcommissles voor hunne
vele versieringen en verzocht de aanwezi
gen den dank over te brengen aan ae
overige leden der commissies
In zijn kwaliteit van voorzitter van de
3 October-Vereeniging wekte spr. de buurt
commissles op mede te willen werken aan
een versiering der stad in 1936, wanneer
het 50-jarlg bestaan der 3 October-Ver-
eeniglng luisterrijk zal worden gevierdd.
Laten de buurtcommissles bijeen blijven en
de versleringen, waarover zij mochten
beschikken, tot het volgend jaar bewaren.
Ook wekte spr. op om ertoe mede te wer
ken dat de stad op 3 October steeds ver
sierd worde en voorts dat er veel méér ge
vlagd wordt. Ook dit Jaar was spr. weer ln
Alkmaar, waar op dit gebied ook door het
gemeentebestuur veel meer wordt gedaan.
In Alkmaar behoeft men voor de 8-Octo-
bervlering ook geen belasting te betalen,
terwijl de 3-October-Vereeniglng het af
geloopen jaar f. 1800— aan belasting
moest betalen. De electrische stroom wordt
te Alkmaar voor de verslering gratis be
schikbaar gesteld.
De praeses van de Lustrum-Commissie,
de heer Hudig sprak hierna woorden van
grooten dank tot de buurtcommissles en
verzocht dezen dank te willen overbren
gen aan de geheele burgerij.
Het was 25 jaar geleden dat er een mas
kerade in Leiden werd gehouden en men
was benieuwd te zien hoe de Leidsche bur
gerij nu er weer een maskerade zou
worden gegeven daarop zou reageeren.
Het afgeloopen lustrum heeft bewezen dat
de band tussehen het Leidsche Studenten
Corps en de burgerij nog onverzwakt ge
bleven ls; hetgeen tot stand ls gebracht,
heeft de verwachtingen verre overtroffen.
Spr. huldigde daarna de leden van het
Centraal-Comité, in het bijzonder den
heer W. van der Laan, voorzitter en den
heer C. A. van der Helde secretaris. Spr,
overhandigde hierna de heeren van dit
Comité het herdenkingsbordje van de
Lustrumviering 1935.
Bij de opening van de lustrumviering
heeft de voorzitter van de reunie-com-
mtssle gezegd, dat er ln ons land maar
één Universiteitsstad is en dat is Leiden.
Spr. is het daar geheel mee eens en spr.
hoopt dat de band. die tussehen de burgerij
en de studenten bestaat, ook in de toe
komst onverzwakt in stand zal blijven,
De heer Dutllh (adres Breestraat 41)
verzocht voor het archief, toezending van
zooveel mogelijk foto's, de versieringen be
treffende
Verscheidene vragen ln hoofdzaak de
aanstaande 3-Octobervlerlng betreffende
werden gesteld en beantwoord
Men bleef nog langen tijd gezellig bijeen.
En nu aan het werk voor het jubileum
van de 3-October-Vereenlglng.
-o
ZENDINGSSAMENKOMST MAREKERK.
Zendingsrede van Ds. Streeder.
In verband met de zendlngsweek, welke
momenteel ln ons land wordt gehouden,
was gisteravond in de Marekerk een zen-
dlngssamenkomst belegd.
Deze bijeenkomst, welke slechts matig
bezocht was, werd met een kort woord
geopend door ds. J. de Wit, die wees op de
beteekenls van het zendingswerk. Wij zul
len zaaien en hierdoor aan Gods opdracht
gehoor geven en God zelf zal den wasdom
geven.
Ds. G. J. Streeder van Leiderdorp sprak
hierna over de beteekenls en roeping van
de Gemeente t.o.v. het zendingswerk,
hierbij uitgaande van Zacharla 4:611:
„niet door kracht noch door geweld maar
door Mijnen Geest zal het geschieden".
In het begin van zijn toespraak zette
ds. Streeder de beteekenls van dit tekst
woord uiteen.
De concrete macht van de kracht des
Heiligen Geestes is wel bij uitstek geble
ken op den Pinksterdag.
Waar de Geest des Heeren heerscht,
wordt het verzoenend bloed verheerlijkt.
Voortgaand wees spr. erop, dat zending
een geloofszaak ls. 't Is echter ook een
zaak van gehoorzaamheid.
Vervolgens toonde spr. aan, dat de zen
ding mede door de tijdsomstandigheden
zich vele. groote giften zag ontgaan.
Heerlijk ls het echter, dat ieder voor de
zending mag offeren. De zending is een
zaak van het volk geworden. Zending ls
gemeente-zaak. Daarom wil ook gansch
de kerk offeren.
Na den tusschenzang stelde ds. Streeder
nog uitvoerig in het licht, dat de zending
ls de zaak des Konlngs,
Tenslotte stond spr. nog met enkele
voorbeelden stil bU de vele moeilijkheden
en zegeningen van het zendingswerk on
der de heidenen om ln een ernstige pero
ratie te wijzen, dat het verborgene Ko
ninkrijk des Heeren zal zijn.
o
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het doctoraal examen
Wis- en Natuurkunde hoofdvak Schei
kunde de heeren W. L. J. de Nle (Leiden)
en A, van Vlanen (Lelden)voor het docto
raal examen Wis- en Natuurkunde, hoofd
vak Pharmacie de heeren D. C. Kok (Lei
den) en Lie Tek Hoe (Lelden); voor het
candldaatsexamen Wis- en Natuurkunde,
letter F, de heer P. de Jong (Voorburg),
EERSTE CONCERT TOONKUNST.
Haarl. Motet- en Madrigal!.
vereeniging.
Laten wij vóór alles constateeren, dat
Schouwburgzaal ons voor den zang -,ü
Sem Dresden's Haarlemsche Motet-
Madrigaalvereenlglng niet flatteus en te
klein voorkomt, waarop wellicht gedeelte.
Ujk de opmerkingen, die wij over deze uit.
voering moeten maken, terugvallen, De
roem van dit ensemble ls zóó groot, dit
men er met hevig gespannen verwach.
tingen heengaat en dus spoedig teleurge
steld ls. wanneer daaraan niet voldaan
wordt. Zoo'n gevoel van teleurstelling vig
niet weg te redeneeren. hoewel de avonj
gevuld werd met een interessant en vet',
zijdig programma van oude, zoowel
moderne meesters, het zingen zeker kmj
aandeed en de weergave dikwijls goed
opgezet en minutieus afgewerkt bleet
Doch op meerdere momenten werd hei
niveau der middelmatigheid toch niel
overschreden
Wat mankeerde er dan aan?
Gaan wl] alles nog eens grondig na, dat
ls allereerst de kwaliteit der sopranen, dii
aanvankelijk sterk vibreerden en lata
meermalen hevig detoneerden, terwijl dl
kopstem moeilijk aansprak, tegengevallen
Wat jong. buigzaam en glanzend mate
rlaal zou ontegenzeggelijk wonderen vooi
het gansche klankgehalte verrichten! Bi,
groote stemuitzetting was nu de klani
bepaald scherp en hard, zoo bijv, ln Die
penbrock's „Caelestls Urbs Jerusalem", da1
wij onlangs Juist zoo prachtig ln de Pie
terskerk hoorden en hier de minst geluk
kige greep van den avond werd. Tè merk
waardiger, wanneer men voor zichzelf di
faam, die van dit ensemble uitgaat, nq
eens releveert.
Ook duurde het eenlgen tijd, cel
schoolschheld en techniek ondergeschli
waren gemaakt aan waarlijk levend kun
stenaarschap. Deze tekorten ïiersteldei
zich echter ln de eenvoudige, kinderl||l
reine, ln uitstekend getroffen sfeer ge
brachte Fransche kerstzangen; de sopn
nen deden hier ook ln de teedere plank
slml uitnemend werk.
Het koor, bestaande uit ongeveer 30 zan-
gers en zangeressen zingt overigens me
zeer zuiver begrip, duidelijke ultspraal
vooral het Fransche accent is be
schaafd! en groote concentratie.
Muzikaal doet het bijzonder knapp
dingen, vooral wanneer het illustratlevi
element op den voorgrond treedt, zooals ii
Jannequin's „La Guerre", Ravel's geestigi
„Nicolette" voortreffelijk accentueerde!
hier de bassen hun partij en Diepen
brock's „Den Uil", dat wij zelden zóó raa!
en origineel van opvatting, in een vlo
tempo en fijn genuanceerd, met tal vai
aparte trekjes bijv. de passage „ziji
droeve stem!" hoorden.
Waarschijnlijk echter tengevolge van he
feit. dat de aandacht te zeer gespannen I
op een haast tè bestudeerd-aandoende ei
nauwgezette weergave, ontstaat over he
algemeen een strakheid van gelaats
expressie een enkeling uitgezonderd -
als van klank- en zielsbewogenheid, het
geen de natuurlijke losheid, die vooral eei
auditorium zoo sterk beïnvloeden kan, ii
den weg staat. Wat licht en vanzelfspre
kend moet klinken, wordt zóó soms to
gewiohtlge degelijkheid. Opmerkingen al
deze maken wij natuurlijk sleohts voor eti
koor van klasse, dat een algemeene repu
tatle schijnt te genieten en waaraan mei
dus de hoogste eischen mag en móét atel
len. Wanneer het de middelmatigheid
verre achter zich wil laten, wat toch zeker
de -bedoeling van dit ensemble is. dienl
men toch zeker ook met dergelijke „als-
bijkomstig" lijkende factoren rekening
houden.
Dooh nu het verder „schoolmeesteren"
■ter zijde: laat ons liever het „schoont"
dat Inderdaad óók trof, naar voren
brengen.
Wij noemden reeds enkele kwaliteiten;
daarbij zij nog gevoegd de sonore, tech
nisch perfect geschoolde bassen, tenoren
die nu eens bij uitzondering niet forceer
den, een beschaafd timbre der alten en
„last not least" een dirigent, wiens stijl-
inzicht en gevoel voor nauwkeurige afwer
king evident zijn
Ten zeerste waardeeren wij ook de duri
om niet met een geijkt programma te
komen, hetgeen men alleen kan vragen mei
een muzikaal en geroutineerd koor. De
kennismaking met waardevolle compositie!
als van Stipnicky gezongen in 't Tsje
chisch en van Kodaly was even Interes
sant als boeiend. Hlndemith's „Frauen-
klage" kan nog dramatischer accent ver
dragen, diens LandskneChtslled" was
echter treffend van geest en humor.
Sem Dresden houde ons de gemaakte
opmerkingen over zijn koor. dat elders zo»
succesvol schijnt op te treden, ten goede:
doch wij hebben bij hém met maten ge
meten, die gelden voor kunstprestaties van
100 De hieraan nog ontbrekende
schenkt hij ons wellicht een andere maal.
Mej. E. M. C. van Buuren alhier
slaagde te Amsterdam voor het examen
apothekers-assistente.
Voor het alhier afgenomen examen
van apothekers-assistent zijn geslaagd »e
dames E. M. Mulder (Rotterdam) en W.
Harkink (Oegstgeest).
Kapitein J. G. Arentz. van het
regiment Infanterie en gedetacheerd
den vrllwllllgen landstorm als landstorm*
verbands-commandant te dezer stede
wordt 1 Januari naar zijn regiment tehje
geplaatst en benoemd tot regimentsadJü"
dant.
J. J. B. heeft bU de politie aanglff
gedaan van vermissing van zün
belasttagmerk.
De politie alhier heeft de Du"55!
dienstbode L. N. aangehouden die
voor de tweede maal zonder midde' -
bestaan werd aangetroffen en anderi»"
over de grens zal worden geleid.
»-I
