Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijselaar
Nog steeds geen wijziging
in den oorlogstoestand
AANSTAANDEN
MAANDAG
70 JAAR
gste Jaargang
VRIJDAG 18 OCTOBER 1935
No. 23180
DAGBLAD' VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland 1.0.80 per 3 mnd.>.
Jhr. N. C. de Gijselaar.
Maandag 21 October a.s. zal jhr. mr. dr.
K. C. de Gijselaar, oud-burgemeester onzer
gemeente, thans woonachtig aan de Stoep-
laan te Wassenaar, zijn zeventigsten ver-
laardag vieren.
Wij zijn ervan overtuigd, dat vele tien
lallen stadgenooten ons ervoor dankbaar
lullen zijn, dat wij hen hiervan tijdig op
de hoogte hebben gebracht, zoodat zij in
de gelegenheid zijn hun gelukwenschen,
die jhr. de Gijselaar a.s. Maandag onge
twijfeld in groote menigte zullen bereiken,
te formuleeren. Want al is het al weer
acht jaar geleden, dat jhr. de Gijselaar
het burgemeesters-ambt neerlegde, toch
heeft hij in de harten van vele Leidenaars
een warme plaats behouden.
De banden, welke gedurende zijn 17-
Jarige bewindsperiode tusschen hem en de
burgerij zijn gelegd, zijn duurzaam geble
ken. Wie daaraan mocht twijfelen, verge-
zclle onzen oud-burgemeester maar eens
cp zijn wandeling, wanneer hij nog eens
onze stad bezoekt. Het lijkt wel of hij niet
wég is geweest: van alle kanten wordt hij
gegroet en wanneer zijn markante figuur
langs de straat schrijdt, het bovenlichaam
eenigszins voorovergebogen, zijn wandel-
ttojc onder den arm en zijn onafscheide
lijke sigaar in den mond, dan blijft zijn
karakteristieke bolhoed geen halve mi
nuut achter elkaar op het hoofd!
Neen, de Leidenaars hebben hun oud-
turgemeester nog niet vergeten, de dag
van Maandag zal dit bewijzen. En
wij, die uit hoofde van onze informa-
torische taak, het heuglijke feit reeds
eenige dagen tevoren moesten signaleeren,
wij verheugen er ons van harte over tot
de allereersten te behooren, die hem met
zijn 70sten geboortedag oprecht gelukwen-
schen en voegen daaraan den hartgrondi-
gen wensch toe. dat wij hem nog vele
jaren in het Leidsche stadsbeeld mogen
begroeten!
Nicolaas Charles de Gijselaar werd 21
October 1865 te Gorinchem geboren. Hij
bezocht de H.B.S. aldaar, en het gymna
sium te Haarlem en liet zich in 1884 aan
de Leidsche Universiteit inschrijven als
student in de rechtswetenschappen. In
1891 promoveerde hij tot doctor in de
rechts- en staatswetenschappen op een
proefschrift getiteld: „Het Panamakanaal"
Na een korten tijd als advocaat werkzaam
te zijn geweest in Amsterdam, werd hij als
firmant opgenomen in het bankierskan
toor van zijn vader, de firma de Gijselaar
en Co. te Gorinchem. Hij maakte hiervan
deel uit van 1897—1903 en legde hier de
grondslagen voor zijn financieel beleid,
waarvan onze gemeente in later jaren de
rijke vruchten zou mogen plukken. Van
1395—1910 was hij lid van de gecombineer
de colleges van clen Tielenvaard en sinds
1900 was hij ook heemraad van dat water
schap. In dat zelfde jaar werd hij benoemd
tot gedelegeerde ln het waterschap van de
Linge Uitwatering. Van 19061913 maakte
hij voor de Chr. Hist. Unie deel uit van de
Provinciale Staten van Zuid-Holland. In
1910 werd hij benoemd tot burgemeester
van Leiden als opvolger van burgemeester
Was en tevens tot curator der Universiteit.
In 1917 werd hli benoemd "resident
curator der Academie.
Bij zijn installatie als burgemeester in
de gemeenteraadszitting van Maart 1910
zeide jhr. de Gijselaar o.a.:
„Ik zal ernstig streven een goed burge
meester van deze gemeente te worden; ik
zal mijn beste krachten, zoover die mij ge
geven zijn, daartoe inspannen. Het zal mijn
piicht zijn het gezag hoog te houden, het
gezag zonder hetwelk geen ware vrijheid
mogelijk is. Het zal ook mijn plicht en
tevens mijn doel en streven zijn, om,
staande boven de partijen, zaken en per
sonen. zoo onpartijdig mogelijk te beoor-
deelen en tegenstrijdige meeningen zoo
objectief mogelijk tot haar recht te laten
komen".
Aan dit beginsel-programma heeft jhr.
de Gijselaar zich tot den laatsten dag van
zijn ambtsvervulling stipt gehouden. Ieder
Van het front blijft bij voortduring nieuws van eenige
beteekenis ontbreken.
Engeland heeft Frankrijk thans de definitieve vraag gesteld
of het op hulp der Fransche vloot kan rekenen bij een niet-uitge-
lokten aanval van Italië". Laval zal spoedig antwoorden.
een, die hem in zijn ambtelijk leven, als
iioold der gemeente en als voorzitter van
den gemeenteraad heelt gadegeslagen,
zal dit moeten erkennen. Wanneer de dis
cussies in den raad een enkele maal al
eens te heftig dreigden te worden, bezat
hij de tact om met een kwinslag of sne
dige opmerking de gemoederen te bedaren
en ook den vurigsten debatter te ontwa
penen. Maar niet alleen met het woord,
ook met de daad heeft hij getoond een be
kwaam regent te zijn, volkomen opgewas
sen tegen de moeilijke taak om aan het
hoofd te staan van een belangrijke ge
meente als Leiden ongetwijfeld is. Toen
hij van het kassiersbedrijf uit het stille
Gorinchem tot ons kwam, was de faam
van een goed financier te zijn, hem reeds
vooruit. En bij het sluiten eener groote
leening door de gemeente, kort na zijn
ambtsaanvaarding, is gebleken, dat dit
geen grootspraak was. Trouwens, er zijn
voorbeelden te over, welke getuigenis af
leggen van zijn voortreffelijk financieel
beleid. Wij noemen hier slechts de gun
stige transacties met de N.Z.H.T.M. na de
overwelving van het KortRapenburg en de
vernieuwing en verbreeding van de Blauw-
poortsbrug en met de Leidsche Duinwater
Maatschappij. Zonder eenige overdrijving
kan worden gezegd, dat Leiden nog vele
jaren na het aftreden van jhr. de Gijse
laar rijke vruchten heeft geplukt van de
beleidvolle en voorzichtige financieele po
litiek, welke hij onder de allermoeilijkste
omstandigheden heeft moeten voeren.
Welk een omvangrijk en zwaar werk
heeft hij gedurende de distributiejaren
verricht. Als wij de toestanden in onze
stad gedurende die jaren vergelijken met
die in andere gemeenten, dan kunnen wij
zonder tegenspraak te duchten, verkla
ren. dat de ingezetenen in menig opzicht
in gunstiger positie hebben verkeerd dan
die van andere steden in ons land en dat
dit voor een belangrijk deel aan de tact
en het wijs beleid van jhr. de Gijselaar was
te danken, alsmede aan den invloed, welke
van hem op de regeeringsbureaux uitging.
Als het nageslacht ooit zou vergeten wat
de Leidsche burgerij in de moeilijke oor
logsjaren aan haar burgemeester heeft te
danken gehad, dan staat daar de De Gij-
selaarsbank door de bevolking spontaan
opgericht om blijvend van haar groote er
kentelijkheid te getuigen.
Het zou ons te ver voeren, om de
vele besluiten van beteekenis onder het
bestuur v'a.n jhr. de Gijselaar in het be
lang der gemeente tot stand gekomen,
hier op te sommen, doch op de voornaam
ste willen wij toch wijzen. De electrische
tramverbindingen met Katwijk en Noord-
Foto H. Jonker, Leiden.
Pe-ftudilfltBg<;m.ee3ter ln zij» weri&a,mer hêt vrogggre Stadhulg.
wijk, later met Den Haag zijn onder zijn
bewind tot stand gekomen, terwijl hij ook
heeft bijgedragen tot de totstandkoming
der H.T.M.-lijn over Wassenaar. Door zijn
beleidvolle onderhandelingen met de be
sturen der omliggende gemeenten is voor
een aanzienlijk gedeelte de groote uitbrei
ding der Stedelijke Fabrieken van Gas en
Ëlectriciteit te danken, waardoor deze ge
meentelijke bedrijven belangrijke inkom
sten opleverden zonder dat de prijzen van
gas en electriciteit hier hooger waren dan
elders. Nog heden ten dage vormen de
winsten der Lichtfabrieken de kurk, waar
op het gemeentelijk budget drijft. Tot be
sluit zij nog gewezen op zijn krachtig ijve
ren voor i;ttbreiding der gemeente ten be
hoeve van de zaak der volkshuisvesting.
Dat de laaste belangrijke annexatie, on
danks het krachtig verzet van de besturen
der betrokken gemeenten, is tot stand ge
komen, is vooral te danken geweest aan 't
beleid van jhr. de Gijselaar, die de onder
handelingen met de belanghebbenden en
de autoriteiten leidde.
Gedurende de jaren 19121927 was hij
voorzitter van het college voor de vissche-
rijen. In 1913 deed hij zijn intrede in de
Eerste Kamer der Staten-Generaal van
welk college hij nog steeds een gezagheb
bend lid is.
Ter gelegenheid van zijn 60sten verjaar
dag werd hij door een comité uit de bur
gerij gehuldigd, waarbij hij werd toege
sproken door nu wijlen prof. dr. P. J. Blok
die hem een huldeblijk in den vorm van
een schilderij aanbood.
Twee jaar later vroeg en verkreeg hij
eervol ontslag als burgemeester onzer stad.
Het afscheid, dat hij in de laatste Decem
berdagen van '27 van de burgerij nam, was
een indrukwekkende manifestatie van haar
dankbaarheid; tallooze vereenigingen van
allerlei rang, stand, politieke of godsdien
stige gezindheid namen deel aan de groot-
sche serenade, welke hem bij die gelegen
heid werd gebracht. Zij bewees ook zijn
weergalooze populariteit, welke zoo tref
fend tot uiting komt in het bekende lied
van „den éénen goeien Leidenaar"!
In den loop van het daarop volgende
jaar verbrak hij ook de hechte banden,
welke hem aan de Universiteit bonden en
vestigde hij zich metterwoon te Wasse
naar, waar hij zijn villa noemde naar de
stad. welke de liefde van zijn hart bezit
en die wederkeerig groote waardeering
koestert voor haar oud-burgemeester.
Nadien gaf hij nog herhaaldelijk blijk
van zijn onverflauwde belangstelling in 't
wel en wee onzer Sleutelstad. Het laatst
herinneren wij ons zijn aanwezigheid bij
de officieele opening der groote Vee- en
Zuiveltentoonstelling.
Mogen wij hem nog gedurende tal van
jaren in ons midden zien!
EEREMEDAJLLE ORANJE
NASSAU ORDE.
Bij K. B. is toegekend de aan de Orde
van Oranje Nassau verbonden Eere-
Medaille in zilver, aan J. Wassenaar,
meesterknecht bij de N.V. Textielfabrie
ken voorheen Gebrs. van Wijk en Co.
alhier.
GOED AFGELOOPEN.
Gisteravond is de schoorsteen van een
heimachine nabij de tramremise op den
Hooge Rijndijk in aanraking gekomen
met de bovenleiding van de electrische
tram, waardoor de 43-jarige G. de G.
wonende in de Os- en Paardenlaan, die
naast de machine liep en haar vasthield,
den stroom door zijn lichaam kreeg. Ge
lukkig trokken de paarden door, zoodat
het contact direct, weer verbroken werd
en de G. de machine kon loslaten.
Wel klaagde hij over een onaangenaam
gevoel aan de geheele rechterzijde van 't
lichaam, doch ernstige gevolgen had dit
ongeval gelukkig niet.
DE WERKLOOSHEID.
Bij de Gem. Arbeidsbeurs stonden gis
teren 4121 werkzoekenden ingeschreven
tegen 3531 op 18 October vjo hét vpjjgg
*>lW
BINNENLAND.
Jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar, oud-bur
gemeester van Leiden, wordt a.s. Maandag
70 jaar. (Ie Blad).
De sanctiewet is ingediend. (4e Blad).
Van 20 tot 27 October wordt de Veilig-
heidsweek van de K.N.A.C. gehouden.
(Binnenland, 3e Blad).
Prof. dr. E. van Everdingen gehuldigd
ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum
(Binnenland, 3e Blad).
Voorkoming van particuliere militaire
organisaties; een wetsontwerp is spoedig
te wachten. (Binnenland, 3e Blad).
Het Iandbouw-crisisbureau over de stij
ging der varkensprijzen. (Land- en Tuin
bouw, 4e Blad).
Aljechin staat zeer gunstig in de zevende
schaakpartij tegen Euwe. (Sport, 6e Blad).
De nieuwe Rijksweg achter Oegstgeest is
hedenmorgen bij „De drie Witte Palen"
opengesteld. (Uit de Omstreken, 3e Blad).
BUITENLAND.
Engeland eischt van Frankrijk een beslist)
antwoord inzake hulp der vloot. (5e en,
le Blad).
Oproep der Duitsche kerkcommissie.
(Buitenland, 3e Blad).
Belangrijke wijziging in de Oostenrijk-
sche regeering. (Buitenland, 3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
HARTELIJKE HULDIGING VAN
DR. IR. P. PERSANT SNOEP..
TER GELEGENHEID VAN ZIJN ZILVEREN
LEERAARSJUBILEUM.
Dr. ir. Persant Snoep.
In tegenwoordigheid van directeur, lee
raren, oud-leeraren, oud-leerlingen en
leerlingen heeft gistermiddag in den foyer
der Stadszaal een hartelijke huldiging
plaats gehad van dr. ir. P. Persant Snoep
ter gelegenheid van diens zilveren jubileum
als leeraar in de natuurkunde aan de Gem.
H. B. S.
Onder de genoodigden op de eerste rij
zagen wij nog de heeren dl'. Elzinga en dr.
Coops, respectievelijk inspecteur en oud
inspecteur bij het M.O. en de heeren prof.
dr. J. de Zwaan, mr. A. J. van der Stok en
P. L. Hessing als leden van de Cie. van
Toezicht. Nadat de jubilaris met zijn fami
lie onder luid applaus was binnengeleid,
werden allen namens de huldlgingscom-
missie verwelkomd door den heer B. M.
Noach, die verder mededeelde, dat het
college van B. en W. door een vergadering
verhinderd was vertegenwoordigd te zijn.
Spr. verleende daarop het woord aan den
direct., dr. ir. J. C. Schalkwijk, die zeide het
zich tot een groot voorrecht te achten op
deze plaats hartelijke woorden van geluk-
wensch te mogen richten tot iemand, die
zóó veel voor de school heeft gedaan als
dr. Persant Snoep. Weliswaar viert deze
zijn zilveren jubileum in den Leidschen
kring, doch de zaak van het onderwijs dient
hij reeds langer. Na beëindiging van zijn
studie was hij n.l. eerst eenigen tijd prac-
tisch werkzaam op een scheepswerf te Rot
terdam. daarna gedurende ongeveer 9
maanden bij het onderwijs te Amersfoort,
vervolgens gedurende 7 jaar te Gorinchem
en eerst daarna kwam hij in zijn tegen-
woordigen werkkring.
Spr. wees er vervplgena op hoe de jubl-
