Vervanging van de warenwet
BLUE BAND
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Woensdag 16 October 1931
GEMENGD NIEUWS.
LAND- EN TUINBOUW.
J(IIN/T IN UTTERED
7 I
KERK- EN SCH00LNIEUWS
HAAS' Azijn zóó goed,
Het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer verschenen,
Versohenen is het voorloopig verslag van
de Tweede Kamer inzake het wetsontwerp
verlaging van de openbare uitgaven door
vervanging van de warenwet door een
andere wet betreffende hoedanigheid en
aanduiding van waren.
Er wordt aan ontleend, dat, hoewel men
algemeen waardeerde, dat de regeering
haar oorspronkelijk voorstel, opgenomen
Sn het algemeene bezuiniglngsontwerp en
strekkende om haar te machtigen, artike
len van de warenwet buiten werking te
stellen en in andere wijzigingen aan te
brengen, heeft teruggenomen, waardoor
een ongewensoht maohtlgingsvoorstel ver
vallen is, vele leden meenden, dat ook aan
het thans ingediende wetsontwerp zeer
ernstige bezwaren verbonden zijn. De
strekking van dit voorstel is, zoo werd
opgemerkt, dat de bepalingen, op grond
waarvan bepaalde elschen aan waren
worden gesteld, zullen kunnen blijven be
staan, maar dat de regeling, die zekerheid
verschaft voor een goed georganiseerde
contróle, zal vervallen.
Voor zoo ver het ophouden der Rijksbij
drage en het vervallen der verplichting
voor de gemeenten tot in standhouding
van of aansluiting bij een keuringsdienst
tengevolge zal hebben, dat dergelijke
diensten worden opgeheven, zal naar de
overtuiging van vele leden, in uitgestrekte
gebieden van een deugdelijken warencon-
tröle geen sprake meer kunnen zijn, zal
het niet weer zóó worden, dat ln de groote
gemeenten, voor zoo ver die althans nog
financieel daartoe in staat zijn, de nale
ving van de voorwaarden, waaraan de
waren moeten voldoen, behoorlijk zal
worden gecontroleerd, terwijl dit op het
platteland allerminst het geval zal zijn.
hi verschillende levensmiddelenindustrieën
werden vroeger twee soorten waren ge
fabriceerd, één soort voor de gemeenten
met keuringsdiensten en goede contróle
en een andere soort, „rommel", voor de
overige gemeenten. Het staat te vreezen,
dat de knoeiers opnieuw deze methode
zullen gaan toepassen. Ook ontstaan er
mogelijkheden van oneerlijke concurrentie
tusschen handelaren ln gemeenten, waar
de contróle niet doeltreffend Is, en die ln
andere gemeenten. Vervanging van de
warenwet door het thans Ingediende wets
ontwerp brengt gevaren mee voor volks
gezondheid en bedrijfsleven.
Verscheidene leden vroegen bovendien,
of het wel goed gezien Is, de contróle op
de waren te verminderen, nu cursussen
worden geopend om vrouwen te leeren,
hoe zij haar gezinnen voor weinig geld zoo
goed mogelijk kunnen voeden.
Voor zoo ver echter de gemeenten keu
ringsdiensten in stand zullen houden, zal
er van bezuiniging op de gezamenlijke
openbare uitgaven niet of nauwelijks
sprake zijn en zal slechts een verschui
ving van lasten van toet Rijk naar de
gemeenten plaats vinden.
WAAR BRANDMELDERS GOED
VOOR ZIJN.
„Wilt U mij even naar huis brengen?"
Dat brandmelders door personen, die het
niet te nauw nemen, ook voor andere doel
einden dan waarvoor zij bestemd zijn. ge
bruikt kunnen worden, ls gebleken door
een voorval aan de Kalfjeslaan te Am
sterdam, waar een man, die zwaar onder
den invloed was en niet meer wist, welken
kant hij moest opgaan om zijn woning te
bereiken, den brandmelder in werking had
gesteld om naar huls te worden gebracht.
Zijn Initiatief ten deze kwam hem
echter op een proces-verbaal en ter
ontnuchtering op eenige uren verblijf
ln de cel van een der politiebureaux te
staan.
„SOHOBBERS".
Wij lezen in het Jongste nummer van
„Onze Taal", orgaan van het gelijk
namige genootschap:
Zoo heeft, in de vergadering van de
Tweede Kamer, minister Colijn die
Nederlanders genoemd die hun bezit aan
Nederlandsche fondsen verkochten en
daardoor den gulden deden dalen. „On
vaderlandslievende schobbers" noemde
hij zulke lieden.
Een van de communisten heeft in na
volging van den eersten minister, deze
menschen daarop betiteld met „schobbe
jakken"maar toen viel een presidiale
hamerklop hem in de rede. En toch zijn
de twee woorden volkomen gelijkwaardig
Bij „schobberd" (met een d op het eind)
verwijst van Dale eenvoudig naar „schob
bejak" waarvan hij als tegenwoordige
beteekenis opgeeft: deugniet, bedelbrok,
schooier. En hij leidt het woord af van
het geschobde (geschubde) jak dat oud-
ty&s de geringe krijgslieden droegen.
Maar het Etymologische Woordenboek
van FranckVan Wijk acht een andere
aikomst waarschijnlijk, n.l. van het Ne-
derdultsche schobben, d.i. schuren, of van
Sf jKlUaen voorkomende z.n.w. schob-
bs. d.l. schurft. En het geeft als aequl-
valent: „lulzenvent"!
En zoo'n uitdrukking is, ministerieel, ln
de deftige Handelingen der Staten-Oene-
raal gebracht! zy het dan ook dat ze
aaar^ (volgens den voorzitter) „als uni
cum zal staan en „tusschen haakjes".
IN EEN TOBBE MET WATER
VERDRONKEN.
^'^frcJUddag ls in een onbewaakt
«ogenblik het 1-jarlg zoontje van de fami-
j.,1?dkman in de Irisstraat te Almelo,
een t„ïïn kamer aan het spelen was, naar
kamer stond6' water ^kropen, die in de
watln k'nd geraakte met het hoofd onder
en stikte vrijwel onmiddellijk.
Verscheidene leden hadden den indruk,
dat het Rijk erop speculeert, dat de ge
meenten, die nu een keuringsdienst heb
ben, voldoende gevoel van verantwoorde
lijkheid zuUen hebben om dien dienst ln
stand te houden, zonder dat het Rijk erin
behoeft bij te dragen. De voorgestelde
regeling moet ectoter onvermijdelijk tot
chaotische toestanden leiden,
Waarom heeft de regeering niet, alvo
rens dit wetsontwerp ln te dienen, over
legd met de verschillende keuringsdiensten
om na te gaan, welke bezuinigingen op de
keuringsdiensten nog mogelijk zouden zijn,
en met de georganiseerde groepen belang
hebbenden. om na te gaan, of daarvan bij
dragen zouden zijn te krijgen? Deze leden,
die dit vroegen, bij wie verscheidene andere
leden zich aansloten, drongen erop aan,
dat zulk een overleg met de gemeenten en
het georganiseerde bedrijfsleven alsnog
zou plaats vinden.
Andere leden verklaarden, zloh met het
wetsontwerp wel te kunnen vereenigen. ZIJ
betoogden, dat ook op het gebied der
warenkeuring te royaal met overheidsgeld
is omgesprongen.
Eenlgen meenden, dat het wetsontwerp
wel degelijk een belangrijke bezuiniging
zal kunnen brengen zonder schade voor de
volksgezondheid. Ongeveer 80 »/o van den
geheelen arbeid der keuringsdiensten
wordt besteed aan contróle op eerlijkheid
in den handel. Dit maakt de zaak zoo duur.
Verdere concentratie van onderzoekingen
zou gevoegelijk bij toet centraal laborato
rium voor de volksgezondheid kunnen
plaats vinden.
Verscheidene andere leden betoogden,
dat ook h l. wel op de toepassing van de
warenwet kan worden bezuinigd, zonder
ernstige schade voor de volksgezondheid.
Tegen een nieuwe gebiedsindeeling zou
den zij dan ook geen bezwaar hebben.
Dat de huidige indeeling te royaal is, mag
échter geen reden zijn om de warenwet
vrijiwel geheel van haar werking te be-
rooven De keuring zou voor het geheele
land behouden, maar eenvoudiger georga
niseerd moeten worden. De laboratoria
zouden moeten worden gecentraliseerd.
Dat de contróle op het platteland door de
politie zou kunnen geschieden, zooals
eenige leden meenden, ontkenden ver
scheidene andere leden kraohtig.
Sommige leden achtten het heffen van
een retributie van alle bedrijven, welke
volgens de overheid voor contróle in aan
merking komen, juister dan het overlaten
van een groot deel dier contróle aan be
langhebbenden zelf.
Mochten onverhoopt de voorgestelde
maatregelen tot stand komen, zoo merk
ten eenige tegenstanders van het wets
ontwerp nog op, dan moeten ln elk geval
chaotische toestanden op het gebied van
de samenwerking tusschen gemeenten
worden voorkomen. Mochten ln een be
paalde streek één of enkele gemeenten
aan instandhouding van een gezamenlij-
ken keuringsdienst niet willen meewerken,
dan zouden deze leden erop willen aan
dringen, dat de regeering, indien haar dit
verzocht wordt, die gemeenten tot samen
werking zal dwingen.
KIND IN ROOK GESTIKT.
Een onbeduidend brandje met tragischen
afloop.
Gisteravond te ongeveer kwart voor
negen werd de brandweer te De Bilt ge
alarmeerd voor een brand ln de boerderij
van den heer Van Scherpenzeel aan de
Oostbroekschelaan. Het bleek dat op een
van de slaapkamers een petroleumlamp te
dicht bij eenige kleedingstukken had ge
staan waardoor deze aan het smeulen
waren gegaan. De bewoners waren er
reeds in geslaagd zelf het vuur te dooven,
zoodat hulp van de brandweer niet noodlg
was.
Op de slaapkamer sliep het 2-Jarlg
zoontje van het echtpaar Van S. In de
kamer had een dergelijke rookontwikkeling
plaats gehad dat men onmiddellijk voor
het kind de medische hulp van dr. van
Wijk inriep. Deze heeft met behulp van
eenige leden der transportcolonne van het
Roode Kruis getracht door middel van
zuurstof de levensgeesten van het kind
weer op te wekken welke langdurige po
gingen echter vergeefsch waren.
Het knaapje, eenig kind. bleek in den
rook gestikt te zijn.
U.D.
„U MOET MIJ BELOVEN NIET TE HARD
TE RIJDEN".
Men vangt nu eenmaal meer vliegen
met honing dan met azijn, aldus de „Tel.".
En met een kleine variantmen voedt ver-
keersovertreders beter op met een vrien
delijke vermaning dan met een proces
verbaal.
Deze verstandige overtuiging is de bur
gemeester van Schalkwijk toegedaan en
zij kwam tot uiting ln een schrijven dat
deze paedagoog aan een automobilist uit
Vught heeft gezonden, die in de gemeente
Schalkwijk te hard heeft gereden en dat
als volgt luidt:
Blijkens mededeellng van den ge
meenteveldwachter overschreed u de voor
de bebouwde kom dezer gemeente bepaalde
snelheid. Aangezien u de verordening ln
dit punt niet in zoodanige mate over
treedt als verschillende anderen, heb lk
mij voorgenomen u voor dezen keer vrij uit
te laten gaan, onder voorwaarde, dat gij
mij belooft ln het vervolg in de bebouwde
kom dezer gemeente met geen grootere
snelheid te rijden dan hoogstens veertig
K.M. Ik verwacht daaromtrent een schrij
ven van u.
Burgemeester van Schalkwijk.
I
INBREKERS TE MAASTRICHT
AANGEHOUDEN.
Verleden week Maandagnacht werd In
gebroken in een wapenmagazijn te Maas
tricht. De eigenaar was uitstedig en dien
tengevolge werd deze diefstal pas Don
derdag bemerkt.
Het bleek dat behalve eenige verre
kijkers, twaalf automatische revolvers
met daarbij behoorende houders en pa
tronen waren ontvreemd.
De recherche, die terstond een uitge
breid onderzoek Instelde slaagde er in
Maandagavond de daders, den 20-Jarlgen
O. en den 19-Jarlgen K„ beiden uit Maas
tricht te arresteeren. Gisteren werden de
ontvreemde voorwerpen, die op verschil
lende plaatsen ln de stad waren verbor
gen eveneens opgespoord.
De daders zullen ter beschikking van
de Justitie worden gesteld.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
DIJKDOORBRAAK IN MEXICO.
Tengevolge van een dijkdoorbraak aan
het Chapala-meer in Mexico zijn uitge
strekte landerijen overstroomd. Talrijke
huizen staan onder water Menschen en
dieren vonden den dood. Hoe groot het
aantal slachtoffers ls kan thans nog niet
worden nagegaan,
HAUPTMANN'S EXECUTIE
UITGESTELD.
Het hof van beroep heeft het verzoek
van Hauptmann's verdediger ingewilligd
en de terechtstelling voor onbeoaalden
tlld verdaagd.
De verdediger moet nu binnen dertig
dagen een voorstel tot revisie bij het op
perste bondsgerechtshof te Washington
hebben ingediend
DYNAMIET- ONTPLOFFING.
In een autobus In Yucatan (Mexico) ls
een door werklieden meegenomen kist met
dynamlet-patronen ontploft.
Vier personen werden gedood en veer
tien gewond.
GEEN AMERIKAANSCHE BANKIERS
ONTVOERD.
Het bericht van de ontvoering van vijf
Amerlkaansche bankiers wordt niet beves
tigd en voor zoover men kan nagaan, be
hoeft voor de veiligheid der betrokkenen
niet gevreesd te worden.
De uitgever Marcros ls per vliegtuig uit
Mexico te New York aangekomen en ver
telde de toedracht van het hem en den
vllf Amerikaanschen bankiers overkomen
Incident.
ZIJ waren aangehouden door boeren, die
deelnamen aan een plaatselijken opstand.
Deze boeren namen hun munitie in beslag
en stelden hen daarop terstond weer in
vrijheid. Van een beroovlng en ontvoering
zou dus geen sprake zijn.
AUTO DOOR TREIN GEGREPEN.
Op de lijn Berlljn-Cottbus ls een per
sonenauto gegrepen op een overweg,
waarvan de boomen niet gesloten waren,
door een personeRt^jn. Van de inzitten
den van de auto werden 3 personen ge
dood en een viefdë zwaar gewond.
DE AARDBEVING IN TADJIKISTAN.
Bij de op 8 October plaats gehad heb
bende aardbeving te Tovildera in Tadji
kistan zijn 107 menschen om het leven
gekomen en 360 gewond.
ZEVEN DOODEN BIJ EEN AUTO
BOTSING.
Op den grooten verkeersweg tusschen
Buenos Aires en La Plata is een ernstig
ongeluk gebeurd.
Op den natten weg is een autobus ln
volle vaart in aanrijding gekomen met
een vrachtauto.
Zeven passagiers vonden den dood. De
overigen werden bijna allen levensgevaar
lijk gekwetst.
AMERIKAANSCHE IN NANKING
VERMOORD.
Groot opzien is onder de buitenlanders
te Nanking gebaard door den moord op
de Amerlkaansche, Susan Waddel, die
groote bekendheid had verworven door
haar onderwlis aan de centrale universi
teit en het instituut voor ziekenverple
ging, De moord is op klaarlichten dag
gepleegd in de nabijheid van de univer
siteit. De vermoorde was gehuwd met een
Chineesch arts.
De autoriteiten hebben onmiddellijk een
onderzoek ingesteld.
NED. ZUIVELCENTRALE.
De prijs voor het taxegedeelte van con-
sumptiemelk, gekocht op Regeeringscon-
traet, is voor de volgende week bepaald
op 6 1/4 cent per liter, eventueel verhoogd
met premie of verminderd met de afdracht
voor de kwaliteit.
De afdracht voor andere in consumptie
gebrachte melk ls vastgesteld op 2'/i cent
per liter.
TIJDSCHRIFTEN.
In „Historia" vinden we o.a. verhande
lingen over „Onze lamme koning", „Het
verzet van Gijsbrecht van Amstel tegen
graaf Florls V van Holland", „Het beleg
van Oudewater" en „Lodewljk XVII".
NIEUWE UITGAVEN.
Bij de N.V. Uitgeversmij, A. J. G. Streng-
holt te Amsterdam, is verschenen een
werkje van mr. dr. B. J. F. Steinmetz
over „Colijn voor de keuze". Werkelijke
verlaging van vaste lasten, saneering der
rijksfinanciën; voorwaarden voor econo
misch herstel.
RECLAME.
2104
De morgenstond heeft
in den mond!
(- en avondrood: Blue Band op 't brood!)
(Bulten verantwoordelijkheid der Red.)
Cople van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
DE KOLONISATIE IN DE DAIRILANDEN.
Geachte Redactie.
0>
Bij het lezen van een bericht onder
bovenstaand opschrift steeg mijn belang
stelling, toen lk de namen van de drie
Hollanders las, die met het voorbereidende
werk zijn belast.
In tegenstelling met de resultaten, die
ln Nieuw-Guinea met kolonisatie behaald
kunnen worden, voorzie ik meer succes ln
de Dairllanden, dan in N.-G. Op het
„waarom" hiervan, wllik thans niet na
der ingaan, ik wil dit bij een latere gele
genheid wél eens doen. De Dairllanden
zijn mij, door persoonlijk bezoek bekend,
een prachtige asphaltweg loopt vanaf
Kabon-Djaké naar deze streek, waar de
H.V.A. (Handels Ver. Amsterdam) groote
terreinen ln concessie had, doch na proef
nemingen, mogelijk ook, door de tijds
omstandigheden werd niet tot ontginning
overgegaan.
Ik lees, dat de uitvoering der kolonisa
tie onder de supervisie komt te staan van
den heer G. C. M. Aalbertsberg een vroe-
geren inspecteur van de Soclété-Finan-
cière ondernemingen ln het Kwala-Sim-
pansche en Langsasche gebied, die zijn
sporen als planter op Java en de Oost
kust heeft verdiend.
Verder worden genoemd de heeren W. J.
van Vechel en W. L. Smulders, die op I
October „de eerste spade ln den grond"
zouden steken. Deze twee oud-planters,
zullen voorloopig worden „ondergebracht"
in een vroegere pasangrakon, dit is een
logeergebouw dat daar op die terreinen,
van de H.A.V. staat.
Den heer Smulders, ken ik bij mijn
weten niet persoonlijk, doch de heer W. J.
van Vechel, is een oud-tabakker van de
„Mij. der Oostkust" waarvan alle tabaks
ondernemingen werden gesloten.
De heer W. J. van Vechel nu, is een
oud-Leldenaar, en nu wil ik, langs dezen
weg een beroep doen, op alle stadgenoo-
ten, die willen en kunen helpen, om deze
heeren „voortrekkers", die daar zullen wer
ken en ploeteren, ln deze wel bereikbare,
doch bijna onbewoonde streek, in een
zaamheid en tropen-warmte, van het
noodige te voorzien.
•Dit noodige zal zijn lectuur, wandver
siering, huisraad, kookgereedschap, keu
kenbehoeften, kleederen voor de kinde
ren, provislën, etc. De heer van Vechel,
die reeds sedert 1932 zonder betrekking ls
zal van alles noodlg hebben, om weer te
kunnen beginnen.
Mochten de geschenken van de Leidsche
Burgerij, van hier uit gezonden kunnen
worden, dan zal ik mij gaarne in verbin
ding stellen met de heeren van de Rotterd.
Lloyd of Mij. Nederland en het Dell
Havenbedrijf te Medan, voor voordeeligste
transport naar Belawan en voor Inklaring
en doorvoer naar boven.
Indien gelden mochten binnenkomen,
dan zal de heer Aalbertsberg te Me
dan het verdere noodige en gewenschte
daarvoor kunnen aanschaffen. Ik heb het
voordeel ook hem persoonlijk te kennen
en zal het hem een vreugde zijn het noo
dige met kennis van zaken aan te schaf
fen.
Laat het mogen zijn, van de „Leidsche
Stad" tot het „Leidsche hart" daar ln de
Dairllanden, ln de rimboe van de Batak-
landen, en hoop lk, dat de Redactie hare
welwillende medewerking, wèl zal willen
verleenen, waarvoor bij voorbaat harte
lijk dank.
Gaarne zal ik hen, die iets willen schen
ken, met mijn twintigjarige tropenerva-
ring, van advies dienen.
CHR. BOOM, Oud-planter,
Lelden.
PREDIKBEURTEN.
VOOR HEDEN.
OEGSTGEEST.
Pauluskerk en Lokaal Morsohweg: Nam.
halfacht, leesdlenst.
VOOR DONDERDAG 17 OCTOBER.
LEIDEN.
Geref. Gem.: Nam. 8 uur, dB. M. Heikoop
van Utrecht.
ALPHEN-AAN-DEN-RUN.
Evangelisatie Hooftstr.: Nam. halfacht,
ds Goslinga van Utrecht.
Chr. Geref. Kerk: Nam. 7 uur, ds. de
Jong van Den Haag.
KOUDEKERK.
Geref. Kerk: Nam. halfacht, ds. Knop
pers van A'dam.
SASSENHEIM.
Ohr. Geref. Kerk: Nam. halfacht, ds,
van der Molen van Rotterdam.
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Kockengen (toez.) H.
Talsma, cand. te Mijdrecht; te BUja P,
Smits, cand. en hulppred. te Eindhoven.
Aangenomen naar Blrdaard c. a. L. J.
R. Kalmijn, cand. te Utrecht.
Bedankt voor Wanswerd a d. Streek J.
F. Klamer te ter Aa (U.).
GEREF. KERKEN.
Drietal te Paesens en Moddergat J. J.
Oranje, cand. en hulppred. te den Oever;
Ch. H. Swen, cand. te Bussum en J.
Sybrandy, cand. en hulppred. te Klundert.
Beroepen te Paessens en Moddergat J.
J. Oranje, cand. en hulppred. te den
Oever.
VRIJ-EVANG. GEMEENTEN.
Bedankt voor Apeldoorn P. v. Vliet te
Amsterdam.
RECLAME-
2109
Dat hij élk voldoet!
HELPT DEN BIJBEL VBBSPSEIDEN.
Het Nederlandsch Bijbelgenootschap,
hetwelk met veel zegen werkzaam is in
Nederland en zijne Koloniën staat voor
een belangrijk tekort. Om zijn inkomsten
te verhoogen houdt (het een nationale in
zameling.
Het bestuur van de afdeeling Leiden,
overtuigd van de beteekenis van den
Bijbel voor godsdletast en beschaving, roept
U lezers toe: Helpt den Bijbel te versprei
den.
Gelegenheid om kennis te maken met
dit omvangrijke werk en daarvoor te
geven wordt U geschonken door de avond-
samenkomst op 20 dezer in de Hoogland-
sche kerk en den rondgang den 26en Oct.
door de stad.
Leest de advertentie in dit blad. Komt
en helpt.
Het bestuur van de afdeeling:
Prof. dr. F. M. Th. Böhl.
Prof. dr. J. N. Bakhuizen v. d. Brink
A. Couvée P.Jzn.
Ds. J Eringa.
Ds. T. J. Jansen Schoonhoven.
Mevr. A. M. H. Korff—Adrian.
Dr. J. Riemens.
Ds. H. Thomas.
Ds. C. de Meyere.
8-8 1
