AKSOEM DOOR DE ITALIANEN
BEZET.
76ste Jaargang
DINSDAG 15 OCTOBER 1935
No. 23177
KAART VAN ABESSYNIE.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
"Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2,35
per week f. 0.18
Pranto per post t. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Oit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
Voor ons gebouw hebben wij een
bijzonder duidelijke kaart aange
bracht van het oorlogsterrein in
Abessynië. Men zal daarop precies
den gang van zaken aan het front
kunnen volgen, want met behulp
van gekleurde speldjes geven wij
iederen dag aan, hoe de situatie zich
ontwikkelt.
Des avonds is deze kaart verlicht.
DE DIRECTIE,
INAUGUREELE ORATIE PROF. DR.
P. N. VAN EYCK.
De inaugureele oratie van prof. dr. P. N.
van Eyck. benoemd tot gewoon hoog
leer in de Nederlandsche letterkunde en
haar geschiedenis en in aesthetische kri
tiek, is nader vastgesteld op Vrijdag 3
November a.s. te 4 uur in het groot
auditorium der Universiteit.
EEN 40-JARIG JUBILEUM.
De heer P. Rietkerken herdacht heden
den dag, waarop hij vóór 40 jaar bij ae
N.V. Kon. Ned. fabriek van wollen dekens
v/h. J. C. Zaalberg en Zn. alhier in dienst
trad. Hij kwam als bijvoller in dienst, ter
wijl hij thans reeds vele jaren als deken
wever werkzaam is. De jubilaris werd door
de Directie op het privé-kantoor ontvan
gen, waarbij hij gecomplimenteerd werd
en hem een cadeau werd ter hand gesteld.
Hij bracht verder den dag in den hui-
selijken kring door.
MR. J. E. BODDAERT t
In den ouderdom van 74 jaar is te 's-Gra-
venhage overleden mr Jac. Ed. Boddaert,
die van 12 December 1891 tot 16 December
1926 secretaris van het college van cura
toren der Leidsche Universiteit was en dat
ambt dus gedurende 35 jaar met groote
toewijding en ambitie heeft vervuld.
Na een tiental jaren in onze stad te
hebben gewoond, vestigde hij zich metter
woon te 's-Gravenhage, vanwaar hij tot
op hoogen leeftijd dagelijks op de fiets
naar hier kwam om 's middags welgemoed
den terugtocht te aanvaarden. Regen noch
koude konden hem ertoe bewegen per trein
te reizen. Deze sportieve gewoonte heeft
hij gedurende ongeveer 25 zomers en win
ters tot in z'n 65ste levensjaar volge
houden!
Ter gelegenheid van de rectoraatsover
dracht op 20 September 1926 bracht de
toenmalige rector-magnifcus, nu wijlen
prof. dr. W. de Sitter hulde aan mr. Bod
daert, die den wensch te kennen had ge
geven zijn ambt te willen neerleggen. Hij
roemde de groote bereidwilligheid en hulp
vaardigheid van den scheidenden secreta
ris en dankte hem namens den geheelen
Senaat voor de aangename samenwerking
De thans ontslapene werd opgevolgd
door mr. J. A. G. baron de Vos van Steen-
wijk, die sedertdien weer is opgevolgd door
den huidigen functionaris, mr. P. J. Iden-
trnrg.
Mr. Boddaert was ook gedurende een
groot aantal jaren secretaris van de te
Den Haag gevestigde Ned.-Indische Be-
fituursschool, welker taak later is overge
nomen door de Universiteit.
Voorts was hij officier in de Orde van
Oranje-Nassau.
De begrafenis van het stoffelijk over
schot zal plaats vinden a.s. Donderdag
middag om halféén op de algemeene be
graafplaats aan de Kerkhoflaan te Den
Haag.
DE TRAM WEER NAAR DEN
HOOGE RIJNDIJK.
De bewoners van den Hooge Rijndijk en
aangrenzende straten zullen ongetwijfeld
met genoegen vernemen, dat het eindpunt
ran de tramlijn met ingang van morgen
weer wordt verlegd van de Plantage naar
het einde van den Rijndijk, zoodat de
dienst weer op den ouden voet wordt
uitgevoerd
LEIDSCH CRISIS-COMITÉ.
Het Crisis-Comité bericht, dat de collec
ten, gehouden op 2 en 3 October, tezamen
yet giften, die per giro ontvangen wer
den, in totaal bedragen nebben f. 1991.71.
Aan hen, di? nog verzuimd hebben een
bijdrage te geven, wordt verzocht dit als-
noS te doen op postrekening Nr. 188690.
Aksoem, de heilige stad, is door de Italianen zonder slag of
stoot bezet Overigens is er van de fronten nog weinig nieuws.
Te Genève zijn nieuwe sanctie-maatregelen op financieel
gebied tegen Italië genomen. Verdere maatregelen zijn in voor
bereiding.
Naar het heet, zou Laval nog een laatste verzoeningspoging
willen doen.
ERNSTIG VERKEERSONGEVAL.
Een 23-jarig stadgenoot gedood.
Gistermiddag omstreeks 3 uur heeft te
Hillegom een ernstig verkeersongeval
plaats gehad, waarbij een 23-jarig stad
genoot, A. Jansen, om het leven is .ge
komen.
Omtrent de toedracht van het ongeval
schrijft onze Hillegomsche correspondênt
het volgende:
Op genoemd uur reden op de Weere-
steinstraat voorbij de Noorderlaan twee
vrachtauto's achter elkaar in de richting
van Bennebroek. De eerste, een Hillegom
sche wagen, boog rechtsaf naar de schuur
der N.V. de Groot Sc Co. Deze auto stopte
even, mogelijk om den draai te wijzigen.
De tweede auto. beladen met groenten,
rijdende met een snelheid van 50 a 60 K.M.
voorbij het bord van de 25 K.M. snelheid
week naar links om den eersten wagen te
ontwijken. Op hetzelfde oogenblik naderde
een tegenligger, een steenen-auto, en om
een botsing met deze te voorkomen, gooide
de bestuurder van de groenten-auto het
stuur om naar rechts, hopende om den eer
sten wagen heen te rijden. Dat gelukte
niet, er volgde een botsing met den eersten
wagen, waardoor de lading van den tweede,
bestaande uit kisten andijvie, van den
wagen schoof en op de straat viel. Tegelijk
viel een man, een zoogenaamde stille pas
sagier, die boven op de lading zat, van
den wagen op de motorkap van de steenen
auto. De voorruit brak, waardoor de chauf
feur snijwonden bekwam. De man is ver
volgens op de straat gevallen en vermoe
delijk door twee wielen van de steenen
auto overreden. De borstkas was althans
ingedrukt. Eenige oogenblikken daarna is
het slachtoffer overleden. Een geneesheer
en de E. H. B O. waren spoedig aanwezig,
evenals de politie.
Het lijk is per ziekenauto naar het
Joseph-Gesticht gebracht.
Eenigen tijd later is vastgesteld, dat het
slachtoffer was de 23-jarige A. Jansen
uit Leiden.
De chauffeur van de groentenauto. die
van de veiling te Veur kwam, wist niet dat
er iemand op zijn wagen zat. Vermoedelijk
is hij onder Voorschoten, waar gestopt
moest worden, op den wagen geklommen.
De jongeman wilde naar Amsterdam
gaan.
RELIGIEUS SOCIALISME.
Lezing van den heer J. v. d. Kieft.
Gisteravond belegde het Instituut voor
Arbeidersontwikkeling zijn eerste Maan-
aagavondlezing van het Winterprogramma
'35-'36 in de Concertzaal van het Volks
gebouw, Heerengracht.
Te kwart over acht opende de voorzit
ter met een hartelijk woord van welkom,
vooral aan den heer J. v. d. Kieft, die in
Leiden wel meerdere malen sprak op po
litieke vergaderingen, doch nu een geheel
andere stof zal behandelen.
De heer van der Kieft ving aan met
vast te stellen, dat het Religieus Socialis
me geen nieuwigheid van onzen tijd is,
noch altijd bestaan heeft n.l. in dien zin,
dat er altijd menschen geweest zijn, die,
uoor geloof gedreven, zich verzetten tegen
overheersching. Dat Religieus Socialisme
van vroeger kende 3 uitingsvormen. Aller
eerst het streven van hen, die zich in de
maatschappij ontrecht voelden en beslo
ten tot stichting van kolonies, soms ver
van eigen geboortegrond, kolonies, waar
broederschap en gemeenschapszin zouden
wonen. In Nederland doen de pogingen
van van Eeden daar eenigszins aan den
ken. Als tweede vorm noemde spreker de
practische pogingen van b.v. een Robert
Owen in Engeland, die door maatschappe
lijke verbeteringen voor den arbeider, gees
telijken groei wil brengen. De laaste groep
is die der sterk profetisch aangelegde fi
guren, zooals de abt Félécité de Lamenais,
die in zijn werkje: „Woorden van een Ge-
loovige", de tegenstelling tusschen wat het
Christendom is en behoorde te zijn, weer
geeft.
Het Religieus Socialisme van nu is an
ders Brachten de denkbeelden van Marx
en Engels den arbeider het bewustzijn
van zijn eigen menschenwaarde, deze
ideeën waren toch gebonden aan de op
vattingen van den tijd, waarin aan het
verstand een alles doorgrondende macht
werd toegeschreven en waarin de evolutie
gedachte, in den zin van een voortduren-
den vooruitgang der menschheid, alom
heerschte. De opvatting, dat er geen le
vensraadsels meer zijn, dat alles automa
tisch, logisch opgelost kan worden, vindt
grooten steun bij o.a. Ernst Heckel. De
verheffing der arbeiders ligt grootendeels
in eigen handen. Het Religieus Sociaiistpe
van nu twijfelt echter aan dat automati
sche. Wanneer zoovelen, die niet bij het
proletariaat behoorden zich daarbij aan
sluiten, moet er in het Socialisme nog iets
anders schuilen. Iets dat boven de klassen
uitgaat. Want een beweging die de we
reld wil herscheppen kan niet uitsluitend
wortelen in eigenbelang. Er moet iets zijn
dat alle menschen grijpt
Om de meer positieve kant te belichten
wilde spr. wijzen op de gedachtenuiting
van Kuiper in Het Calvinisme, waarin
deze voor elke godsdienst drie verhoudin
gen ziet: de verhouding tot den Schepper,
tot den medemensch en tot de wereld. De
Religieus Socialist voelt zich verbonden
met het heelal: hij ziet zijn medemensch
ais drager van de vonk van den Bestuur
der en toetst de wereld aan zijn ideaal. Zijn
plicht is ieder mensch. iederen mededra
ger tot ontwikkeling en ontplooing te doen
komen. En waar de wereld dien mensch
te kort doet voelt hij als bitterst, niet de
materieele, doch dóór die materieele de
geestelijke schending. Misdaad aan den
medemensch is het niet toestemmen in
wijzigingen, waardoor de mensch tot zijn
recht komt. En op dit punt raken de re
ligieuze en de sociale gedachte elkaar. De
spreker besloot zijn met buitengewone
aandacht gevolgde rede met de uitspraak,
dat de Rel. socialisten zich niet hooger
plaatsen, doch meemarcheeren in de rijen,
vechtend voor de arbeiders, dat zij zich
eens ten volle kunnen ontplooien.
Hierna volgde nog een geanimeerde ge-
dachtenwisseling, waarna de voorzitter te
ruim tien uur deze eerste welgeslaagde
vergadering sloot, opwekkende tot een her
haald bezoek van deze bijeenkomsten,
waarvan de volgende verzorgd zal worden
door mr. dr. J. in 't Veld. die spreekt over
„Het Plan van den Arbeid."
LEIDSCHE RADIO-VEREENIGING.
Lezing en demonstratie door de
N. V. Philips Radio.
Voor een goed gevulde zaal werd gister
avond in „Oud-Hortuszicht". een lezing en
demonstratie gehouden, welwillend aan
geboden door de N.V. Philips Radio. Na
een woord van welkom door den voorzit
ter was het woord aan de sprekers van
dezen avond, de heeren Otte en Wijn
malen.
De heer Otte ving aan met eenig inzicht
te geven betreffende den zender, de daar
bij uitgezonden draaggolf en het ont
staan der zijbanden. Voor een goede kwa
liteit zijn noodig ruime zijbanden, zoodat
van 50 tot 12000 perioden goed kan wor
den weergegeven. Het groote gedrang der
zenders heeft echter tot een compromis
geleid, zoodat deze maatstaf internatio
naal gesteld is op 9000 cycles.
De selectiviteit der toestellen wordt ver
kregen .door het gebruik van verliesvrije
kringen, bandfilters en het super hytro-
dyne principe.
Voorts gaf spreker, aan de hand van
eenige onderdeelen. een opsomming van
eischen, waaraan de Philips producten
beantwoorden, teneinde aan bovenstaan
de voorwaarden te voldoen, zooals het
litze draad, isolatie-materiaal, opbouw van
verschillende onderdeelen enz.
Vervolgens werd verklaard, hoe bij de
Philips de moeilijkheden van de super
waren overwonnen door het uitkomen
der nieuwe Octode-lampen, waardoor de
fabriek van het oude Super-Inductieprin-
cipe is afgestapt en overgegaan naar de
Super-Hytrodyne.
Aan de hand van talrijke schema's werd
een duidelijk inzicht gegeven van de wer
king der lampen en apparaten, waarbij
bleek, dat moeite noch kosten gespaard
zijn om het product otf een hoog peil te
brengen, waarvan de demonstratie zelve,
een goed bewijs vormde.
Na de pauze werden nog eenige lan
taarnplaatjes vertoond, welke betrekking
hadden op de fabricatie der onderdeelen
enz. enz.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd ruim gebruik gemaakt.
Een welgemeend applaus was het deel
der sprekers. Hierna sloot de voorzitter
dezen leerzamen en zeer geslaagden
avond
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor net doctoraal examen
renee: kunde de heeren A. F. B. Noordhoek
Hegt (Den Haag) en C, J. Kerkhof
(Merxem. België).
WTCCNtEi
N&W NIEUW/
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
FRITZ IIIRSCH-ENSEMBLE.
„Alles fiir mein Matlchen",
operette in 3 bedrijven.
Waneer de Fritz Hirsch-Operette hier
komt, hangt er in den Schouwburg steeds
een bijzondere sfeer; we zouden deze wil
len karakteriseeren als een van vertrou
wen op een decent vroolijken avond. Gis
teravond, toen Paul Harden hier zijn 25-
jarig tooneeljubileum kwam vieren, was
deze sfeer bij uitstek merkbaar. Het Huis
was trouwens uitverkocht!
En men is niet bedrogen uitgekomen.
Hisch en de zijnen hebben ons weer eenige
uren uit de dagelij ksche beslommeringen
weggerukt en ons doen lachen en genie
ten. ..Alles für mein Madchen" van Willy
en Walter Kollo moge dan niet zijn een
..hervorragend" specimen van de operette
kunst, niettemin is daarvan in de Hirsch-
keuken een alleszins te waardeeren ope
rette-gerecht gebrouwen. Het beval alle
ingrediënten, die noodig zijn voor succes:
de bekende persoonsverwisseling met goe
den afloop, aardige meesleepende melo
dietjes, dans, frissche decors en keurige,
fleurige costumes.
Het gegeven speelt zich af in Italië. Een
grillige prinses wil kennismaken met een
beroemd heerrijder, zonder dat deze haar
kent, om hem te straffen voor een boute
uitlating over de vrouwen. Zij zal zich
verkleeden als verkoopster van apnel-
sienen. Haar plan wordt echter verraden,
maar door een samenloop van omstan
digheden ziet de ruiter een andere koop
vrouw met haar vriend, een straatzanger,
aan voor de prinses en haar metgezel. Ko
mische verwarring is het gevolg, doch
alles loopt goed af en prinse-s en heer-
rijder vallen elkaar in de armen.
Met frissche, vroolijke vaart, zooals we
van Hirsch gewend zijn, is deze operette
gespeeld. Met tal van nieuwe prachtige
tooneelvondsten. Moeten we daarbij het
gansche program nog eens afschrijven?
Eman Silten een aanwinst, vooral
op zanggebied! speelde met entrain de
heerrijder en Martha Wagner was een
bekoorlijke prinses. Hilde Harmath gaf
alle relief aan de werkelijke, tot orinses
gebombardeerde koopvrouw. Vooral haar
vocale kracht dient tenzeerste gewaar
deerd, naast, los en leutig spel.
De jubilaris als straatzanger, vormde
met Fritz Hirsch als de domme begeleider
der prinses een kostelijk duo. Reeds bij
zijn opkomst v/erd hij langdurig toege
juicht. En dan de lange acrobaat Arpad
Latabar met de kleine Claire Clairy in
travestieHet noemen van al deze
beproefde krachten zegt genoeg!
Alles vol Schwung en kleur onder vaste
leiding van den dirigent, Hans Lichten-
stein!
'tWas weer een kostelijke avond van
fijn amusement in den meest goeden zin
van 't woord. Het herhaald daverend ap
plaus bewees trouwens, hoezeer werd ge
noten
Paul Harden.
Het was prof. mr. E. M. Meyers, die na
afloop als eerste den jubilaris huldigde.
Ex officio pleegt hij dat veelal te doen, en
is dit soms wel eens moeilijk, nu kon hij
verklaren: Es ist eim 2 Rolle für mich! De
jubilaris kent immers het geheim van
„Weinen und lachen", doch vooral van
het lachen en dit brengt vanzelfsprekend
de jeugd tot hem. Ook de ouderen voelen
zich daardoor tot^ hem aangetrokken. De
ouderen willen toch gaarne zien het oude
Wien en juist dat brengt het Hirsch-en-
semble zoo natuurlijk en natuur-getrouw.
De jubilaris neemt daarbij een groot aan
deel voor zijn rekening als tweelingbroe
der van Fritz Hirsch en daarom verheu
gen allen zich in uw succes, verzekerde
spr den heer Harden, nog wijzende on de
medewerking van het L.S.C. bij „Die Fle-
BINNENLAND.
De plannen voor een wereldtentoonstel
ling te Amsterdam; het oordeel van de
heeren Fonck en Adolphe Max te Brussel.
(4e Blad).
40 jaar cinematografie; herdenking te
Amsterdam. (Binnenland, 4e Blad).
De misdadigers uit Oss voor de recht
bank te 's Hertogenbosch. (4e Blad).
Ernstig auto-ongeluk te Pijnakker; twee
dooden. (Gemengd, 3e Blad).
De derde voorschotuitkeering op tuin
bouwproducten. (Land- en Tuinbouw, 4e
Blad).
Het bacon-contract wordt met ingang
van 1 Januari a.s. opgezegd. (Land- en
Tuinbouw, 3e Blad).
De tweede Statendam wordt in Neder
land gebouwd. (Laatste Berichten, le BI.).
De moord op Schiermonnikoog; tegen
verdachte is 10 jaar gevangenisstraf ge-
eischt. (Rechtzaken, le Blad).
BUITENLAND.
Aksoem heeft zich aan de Italianen
overgegeven. (3e en le Blad).
Nieuwe sancties te Genève getroffen.
(3e en le Blad).
Een laatste verzoeningspoging van
Laval? (Buitenland le Blad).
Een Duitscli kerkbestuur gevormd. (Bui
tenland, le Blad).
Liberale overwinning in Canada. (Bui
tenland en Tel. le Blad).
Vijf New-Yorksche bankiers ontvoerd.
(Tel. le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
dermaus", ongetwijfeld om van den hech
ten band in het Hirsch-ensemble te pro-
fiteeren in het belang van den corps
geest! Leiden is bekend, zegt men, door
een koele bevolking, natte straten en
droge professoren 1 vooral de twee laat-
sten niet. verwisselen!), doch de koelheid
der bevolking geldt zeker niet den jubi
laris, dien hij een tweetal platen aanbood
van Leiden, vergezeld van een krans.
Namens de schouwburgcommissie van
het L.S.C. en de V.V.S.L. werden nog twee
kransen aangeboden.
De jubilaris dankte voor de tot hem
gerichte woorden en geschenken. Het was
hem steeds een genoegen hier te spelen,
waar hij altijd zoo goed is ontvangen.
Hij verzekerde zijn beste krachten te zul
len blijven geven aan het Hirsch-ensemble
om te eindigen met een geestige Holland-
sche verklaring op rijm.
VEELBELOVENDE JONGELUI.
Twee jeugdige personen, de 16-jarige A.
L. en de 17-jarige A. J. S., beiden wonen
de alhier, hebben zich toegang verschaft
tot de villa „Grenshoek" aan de Hooge
Rijndijk te Zoeterwoude. Zij hebben daar
toe twee glasruiten vernield en vervolgens
in de villa eenige looden buizen afgerukt
en weggenomen. In een zak werd de buit
vervoerd in de richting naar Leiden.
Een per rijwiel passeerende inwoner
van Zoeterwoude zag bedoeld tweetal
over een hek klimmen, hetgeen zijn aan
dacht trok. Deze waarschuwde onmiddel
lijk de politie te Zoeterwoude, die ter
stond de looddieven kon aanhouden.
Nadat zij voor den burgemeester waren
geleid en aldaar een bekentenis haden af
gelegd konden zij weder aan hun ouders
worden teruggegeven.
Ingaande 15 October a.s. zal de Ned.
Spoorwegen met medewerking van de Bel
gische Spoorwegen iederen dag van ver
schillende stations ook van Leiden
ééndaagsche retourkaarten le, 2e en 3e
klasse uitgeven naar Antwerpen en Brus
sel. Een retour van Leiden naar Brussel
dat nu f. 6.80 kost zal dan ongeveer f5.50
bedragen, en op Zon- en feestdagen f.
In D treinen zijn ook de eendaagsche
retourkaarten geldig tegen toeslag.
De voordracht, welke dejieer J. B.
Uges gisteravond voor de afd. Leiden der
Ned. Reisvereeniging zou houden, is we
gens bijzondere omstandigheden uitge
steld tot volgende week Dinsdag.
De heer Uges zal dan spreken op de
jaarvergadering der af deeling.
Voor het diploma Voetkunde van ae
Nederland.rche Vereeniging j|p.n voetkun-
digen slaagde te Amsterdam de heer G. F.
van Oei'le, alhier.
