De eerste sanctiemaatregel
genomen.
764te Jaargang
ZATERDAG 12 OCTOBER 1935
No. 23175
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
KAART VAN ABESSYNIE.
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto ta Ibetalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchêque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
De voor ons gebouw geplaatste
overzichtskaart van het oorlogs
terrein in Abessynië zal met ingang
van heden des avonds verlicht zijn.
DE DIRECTIE.
DE MICA.
DE GEHEELE NEDERLANDSCHE
MIDDENSTAND MOBILISEERT.
A s. Maandag komt de geheele Neder-
landsche Middenstand, voorzoover deze
althans in organisatorisch verband is
samengebracht, In het geweer.
Het betreft nu eens niet de Applnge-
damsche christelijke middenstandsveree-
niglng, die een winkelweekje organiseert
of de katholieke wlnkellersclub uit Heer-
lerheide, die een étalagewedstrijd heeft
uitgeschreven, dan wel de neutrale mid
denstanders uit Lutjebroek, die tijdelijk
10 "/o reductie geven op hun juist vóór die
actie met 10% verhoogde prijzen, neen,
het gaat. hier om den geheelen georgani-
seerden Nederlandschen Middenstand, die
tot het Nederlandsche publiek zegt:
..Komt, klj kt en koopt!
Wij, Nederlandsche winkeliers, willen U
laten zien, wat wij kunnen.
Bekijkt onze étalages, ziet de groote
verscheidenheid onzer artikelen, let op de
echt-Hollandsche degelijkheid onzer pro
ducten en geeft acht op de lage prijzen.
De Nederlandsche Middenstand ver
koopt het grootste en het kleinste voor
werp, het duurste en goedkoopste en alles
wat tusschen die grenzen ligt in schier
eindelooze variaties en schakeeringen."
Dat Is, in enkele woorden saamgevat,
de gedachte, welke aan deze landelijke
actie van middenstanders ten grondslag
ligt.
De winkeliers willen niet langer bij de
pakken neerzitten en zich laten ter neer
slaan door de tijdsomstandigheden. Zij
willen omhoog! Zij willen de aandacht
van heel ons volk op zich vestigen, want
zij weten: als het publiek maar eerst naar
hen komt. k lj k e n, dan zorgen de étala
ges en prijzen er wel voor, dat de kijkers
worden gemetamorphoseerd in k o o p e r s.
Zeer terecht hebben de organisatoren
begrepen, dat het publiek daartoe moest
worden aangemoedigd; er moest een
attractie aan verbonden zijn. Wij maak
ten daarvan reeds gisteren melding en
volstaan daarom met nogmaals te consta-
teeren, dat de prijzen in overeenstem
ming zijn met den grootschen opzet der
actie: een buitenhuisje, auto. motorfiets,
ettelijke ameublementen, radiotoestellen,
enz., enz.
De voorwaarden voor deelneming zijn
al zéér gemakkelijk. Wie gedurende het
tijdvak 1426 October bij aangesloten
winkeliers kenbaar aan het Mica-raam
biljet! voor een bedrag van f.6 be
steedt (en wie doet dat niet?) kan reeds
deelnemen en heeft kans op een der vele
waardevolle prijzen.
Is het nog twijfelachtig of deze actie
zal slagen?
Aan onze Leidsche medeburgers en
-burgeressen om deze vraag, althans wat
betreft de Sleutelstad, ontkennend te be
antwoorden!
DUBBEL ZILVEREN JUBILEUM.
Gisteren herdachten onze stadgenooten
C. Bekooi en J. J. van der Walle hun zil
veren jubileum in dienst van den melk
handel der firma F. van der Kloot alhier.
De jubilarissen werden gisteravond door
hun patroon, den heer J. H. van der
Kloot ontvangen en toegesproken, waarbij
hij hun een geldsbedrag onder couvert
aanbood.
In het verder verloop der huldiging,
welke een gezellig karakter droeg, werden
nog gelukwenschen uitgesproken door den
chef. den heer Beukman, waarna Van der
Walle uit beider naam dankte voor de
hartelijke ontvangst en geschenken.
BROOD-SLIJTERS.
Gisteravond heeft er een vergadering
plaats gehad uitgaande van de Vereeni
ging van Brooddepothouders „Verbetering
zij ons Streven", in de zaal van den heer
P. v. d. Berg alhier. De heer A, Pruyse.
secretaris van den Neutralen Bond van
Personeel in de Voedingsbedrijven, be
sprak de noodzakelijkheid van een Lan
delijk verbond, waarna hij in het bijzon
der de Vakgroep Slijters (depothouders),
'behandelde, die in dien Bond zijn onder
gebracht en de vele werkzaamheden, wel
ke waren verricht door genoemd hoofd
bestuur.
De vergadering erkende unaniem hei
belang van aansluiting in een Landelijk
verband. Besloten werd om a.s. Dinsdag
avond een vervolg bestuursvergadering te
nouden om een en ander onder het oog
te zien.
De eerste sanctie-maatregel is tegen Italië genomen: aan
Italië mogen geen wapens meer worden geleverd. Daarentegen is
de wapenuitvoer naar Abessynië vrijgegeven.
Van het oorlogsfront blijft het nieuws zeer tegenstrijdig
en verward.
DE ACTIE VOOR EEN
SPORTFONDSENBAD.
AANTAL SPAARDERS HEEFT
DE 500 OVERSCHREDEN.
Het Comité van Actie inzake het Leid
sche Sportfondsenbad deelt ons mede:
Uit de vele vragen, welke bij het secre
tariaat binnenkomen, blijkt, dat de spaar
ders zeer benieuwd zijn weer eens te ver
nemen hoever de actie tot oprichting van
het Sportfondsenbad in onze gemeente
reeds is gevorderd. Natuurlijk is de eerste
vraag steeds hoeveel spaarders er nu zijn
en of het Sportfondsenbad er komt. Als
antwoord hierop kunnen wij thans met
groot genoegen mededeelen. dat er mo
menteel ruim 500 spaaraandeelen zijn ge
plaatst en dat dit aantal nog steeds toe
neemt. Het Sportfondsenbad komt er dan
ook en wel zoo spoedig mogelijk.
Om tot de oprichting te komen zijn er
3 mogelijkheden:
lo. Alle 500 spaarders storten hun aan
deel ineens vol, waardoor een bedrag van
ruim f. 150.000 bijeengebracht zou zijn en
direct met den bouw zou kunnen worden
begonnen. Gezien de tegenwoordige tijds
omstandigheden kunnen we deze moge
lijkheid wel buiten beschouwing laten.
2o. 12 jaar wachten tot de bouwkosten
bijeengespaard zijn. doch hiervoor zal wel
niemand iets gevoelen.
3o. Het sluiten van een leening, hetzij
bij de Gemeente of met garantie van
deze bij een financieele instelling.
Deze laatstê mogelijkheid is dus de
beste oplossing, maar dan moeten de
spaarders niet vergeten, dat door hen
eerst een zeker bedrag bijeengebracht
moet worden, want er is nog niemand in
de wereld gevonden, die alleen op 500
handteekeningen geld verstrekt. De spaar
ders hebben dus de bespoediging in eigen
hand, want hoe vlugger het bedrag bij
eengebracht is, des te spoediger kan wor
den overgegaan tot het sluiten van de
leening en met den bouw worden begon
nen. Het is daarom voor de spaarders een
eerste vereischte te zorgen, dat zij geen
achterstand hebben en met hun stortin
gen steeds „bij" zijn. Ook de spaarders,
die meenen met hun stortingen te kun
nen wachten tot de zaak in „kannen en
kruiken" is en de eerste paal is geslagen,
zullen moeten beseffen, dat zij met dit
wachten de bespoediging van den bouw
zeer sterk remmen en feitelijk de andere
spaarders voor hen laten opkomen. Het
is daarom dat het Comité van Actie deze
spaarders namens alle anderen met klem
aanraadt direct met hun stortingen te
beginnen. Er is immers geen enkel risico
aan verbonden. Alle stortingen, hetzij per
giro of anderszins gedaan, komen terecht
bij de Rotterdamsche Bank, bijkantoor
Leiden, en mogen alleen gebruikt worden
voor den bouw van het Leidsche Sport
fondsenbad. Zij staan onder controle van
den Raad van Toezicht. Mocht tot den
bouw niet worden overgegaan (hetgeen
echter niemand's bedoeling zal zijn) dan
worden de gelden weer terugbetaald, ver
meerderd met de gekweekte rente en ver
minderd met eenige administratiekosten.
Er wordt door het Comité van Actie ge
heel het Sportfondsensysteem gevolgd,
evenals in andere plaatsen in Nederland,
hetgeen tot dit succes heeft geleid, dat
er op 't oogenblik reeds 10 Sportfondsen-
baden in gebruik zijn n.l. te Amsterdam,
Apeldoorn, Arnhem Breda, Eindhoven,
Haarlem, Maastricht, Schiedam, Venlo en
Zwolle, terwijl Delft en Heerlen in aan
bouw zijn en binnenkort zullen worden
geopend. Is het niet te betreuren dat Lei
den, en der vooraanstaande steden in Ne
derland en over de geheele wereld be
kend om haar Universitetit en industrie,
achteraan komt en nog niet in het bezit
is van een zoo nuttige inrichting voor de
Volksgezondheid en v/elke tevens een
sieraad is voor de Gemeente.
dan nog slechts als het warm weer is,
want de meeste menschen zijn „warmwa
terzwemmers".
Wanneer we op de begrooting zien wat
de zwemmerij in Leiden jaarlijks de Ge
meente voor een nadeelig saldo oplevert
en waarvan zij nu af kan komen, dan kan
de conclusie niet anders zijn of onze Ge
meente moet, evenals andere steden in
ons land, er de voorkeur aan geven voor
een leening garant te zijn dan f. 70.000 te
besteden voor een open inrichting.
Daarom spaarders, houdt vast, zorgt dat
de spaarderskring zich steeds uitbreidt
onder uw vrienden en kennissen Hoe
meer spaarders er zijn des te krachtiger
kan de actie zijn. Laat ons er gezamen
lijk voor zorgen, dat ons Sportfondsen
bad er ten spoedigste komt en dat kan
door uw 2e jaarstorting of meer nu reeds
te voldoen.
PERSONEELRAAD H.T.M.
De directeur der JI.T.M. acht 8i/j
loonsverlaging noodzakelijk.
In de gistermiddag te Den Haag gehou
den vergadering van den Personeelraa<i
der H.T.M. 'heeft de directie uiteengezet,
dat, naar de resultaten van de eerste acht
maanden van het loopende jaar gerekend,
f. 588.000 minder ontvangst dan verleden
jaar verwacht moet worden, zoodat ln
verband daarmede het tekort over 1935 ge
raamd moet worden op f. 1.105.000.
Het gemeentelijk aandeel in dit verlies
is te stellen op f. 960.000. Aangezien de
gemeente verlangd heeft, dat haar ver-
liesaandeel over 1935 tot f. 745.000 beperkt
zal worden, wil dit zeggen, dat de ge
meente f. 215.000 minder verlies moet
lijden en dat het totale verlies f. 247.000
minder moet bedragen.
De loonen met de daarop vallende sociale
lasten maken 80% van de exploitatie
kosten uit. De overige exploitatie-kosten
bestaan uit kosten voor stroom, benzine,
ondehhouds-materialen en belastingen
waarop niet verder bespaard kan worden.
Een besparing op de uitgaven kan dus
alleen op de loonen worden gevonden, het
zij door een loonsverlaging, hetzij door be
perkingen in de diensten, waardoor met
minder personeel kan worden uitgekomen.
De directeur meende dat van verdere
beperkingen in de tram- en busdiensten
thans geen sprake kon zijn, waar deze een
verlaging der inkomsten tengevolge zouden
'hebben, welke vermoedelijk grooter zou
zijn dan het bespaarde loonbedrag.
Resteert dus alleen een loonsverlaging,
tenzij men tot verlenging van den arbeids
tijd zou willen overgaan.
Aannemende, hetgeen natuurlijk zeer
onzeker is, dat de ontvangsten over 1936
niet verder zullen dalen, zou dan voor de
vereischte besparing een loonsverlaging
van 8i/j noodzakelijk zijn.
Na uitvoerige besprekingen verklaarden
de leden van den Personeelraad zich met
het personeel te willen beraden over deze
voor het personeel zoo ernstige voor
stellen.
In een over enkele weken te houden ver
gadering zal de aangelegenheid opnieuw
worden besproken.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL
Wijzigingen: Sigarenmagazijn H. E.V.,
Breestraat 67. Leiden. Opheffing filiaal:
Haarlemmerstraat 249. Leiden.
N. V. Leidsche Uitgeversmaatschappij,
Hoogl. Kerkgracht 23, Leiden. Uittredend
commissaris: P. Tideman, Bloemendaal.
NV. Banketfabriek „De Bij", Roombur
gerlaan. Leiden. De statuten zijn gewij
zigd.
Van bevoegde zijde vernamen wij, dat
het vast staat, dat binnenkort door de
Gemeente voorzien moet worden in de
behoefte van een nieuwe zwemgelegen-
".eid en nu zal iedereen wel inzien, dat
f-cnvite v er garant kan zijn voor
c.;n bouw van "en Sporft i idserbad, dat
'ideert en waarin het geheele jaar door
wordt gezwommen, dan f. 60 a f. 70 000 re
besteden voor een open inrichting, welke
maar enkele maanden wordt gebruikt en
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd zijn tot doctor in de Wis- en
naturkunde, op proefschrift, getiteld:
„Inleiding tot de Correlatierekening", de
heer J. B D. Derksen, geboren te 's-Gra-
venhage. Geslaagd voor het candidaats-
rxam°n recht.sgelc'beid de heeren H. C.
Kroes (Den Haag), W. L Schorer (Den
Haag) en Th. Sprey (A'.phen a. d. Rijn),
en voor het doctoraal examen Romaan-
sche taal mej. C. H. M. Kosturkiewicz
,(Den Haag).
VRIJZINNIGE HERVORMDEN.
De Rehoboth-kapel herdoopt in
Willem de Zwijger-kerk.
De Vereeniging van Vrijz Herv. te Lel
den hield gisteravond een buitengewone
ledenvergadering in verband met den
aankoop van de Rehoboth-kapel te Oegst-
geest. De te Leiden en Oegstgeest wonen
de leden blijven één gemeente vormen.
In de godsdienstoefeningen te Leiden
wordt geen verandering gebracht en in
Oegstgeest zal een kerkdienst om de twee
weken worden gehouden. In zeer bijzon
dere gevallen kan hiervan worden afge
weken. Zoo zal op 1 December a.s. een
gecombineerde dienst worden gehouden te
Oegstgeest ter gelegenheid van de inwij -
ding van de kerk.
Besloten werd de benaming van het
kerkgebouw te veranderen in: Willem de
Zwijger-kerk.
Begin November a.s. zal dr. Boersema,
voorganger der vereeniging, aanvangen
met het geven van catechisatie-lessen te
Oegstgeest. Dit zal nader worden bekend
gemaakt.
Tot secvretaris van 't Leidsch Drank-
weer Comité is benoemd de heer J. van
Hooidonk, Dillenburgerstraat 17a alhier.
Op Donderdagen 17, 24, 31 Oct. 8.15
uur, zal onze stadgenoot dr. D. Wiersma
in het Leidsche Volkshuis spreken over
„Opvoedingsproblemen". Voor hen, die
met moeilijkheden bij de opvoeding van
jongeren en rijpende jeugd te kampen
hebben, zal hier een gelegenheid zijn van
de ervaring en het inzicht van een ern
stig psychiater kennis te nemen.
Het diploma voor het snelknippen
volgens de Ensaid-methode, werd behaald
door mej, K. Schelke—Bodenhausen, leer
linge van J. Pouw, alhier.
Op het najaarsprogramma der ar-
chaeologische lezingen in 't Rijksmuseum
van Oudheden alhier, staan als sprekers
vermeld dr. W. D. van Wijngaarden al
hier, dr. R. Miedema uit Amersfoort, prof.
dr. H. Schaefer uit Berlijn en dr. J. H.
Holwerda alhier.
Voor het alhier gehouden examen
van apothekers-assistent zijn geslaagd de
dames D. Spitter (Rotterdam) en G.
Mastwijk (Rotterdam).
Hedenmorgen te ongeveer halftien
is de 44-jarige gemeente-werkman C. L.,
die op de Haarlemmerstraat bezig was de
straat te reinigen, aangereden door een
motorbakfiets, bestuurd door C. B. alhier,
die tengevolge van slippen in de rails de
macht over het stuur kwijt raakte en
pardoes het trottoir opreed. L. werd door
een groote spiegelruit van het perceel
Haarlemmerstraat 25 van de firma J. v.
d. L. geduwd, maar bekwam, wonderlijk
genoeg, oogenschijnlijk geen letsel. Hij
werd door den Eerste Hulpdienst ter ob
servatie naar het Academisch Ziekenhuis
overgebracht.
De directrice van de Vakschool aan
het Rapenburg heeft bij de politie aan
gifte gedaan, dat een man langs de huizen
kookboeken te koop aanbiedt onder voor
wendsel, dat deze vanwege bovengenoemde
school worden verstrekt.
Dit laatste is geheel bezijden de waar
heid.
BELG1E.
Nieuwe loonsverhoogingen in
de industrie.
De gemengde commissie in de machine
industrie heeft dezer dagen vergaderd in
het Departement van Arbeid onder leiding
van den hoofdinspecteur Janssens, in ver
band met den eisch voor loonsverhooging,
ingediend door de afgevaardigden van de
werklieden. Deze wezen erop, dat door de
scherpe stijging van het prijsniveau een
loonsverhooging noodzakelijk is geworden.
De voorzitter heeft voorgesteld de loo
nen met ingang van 15 November met 2'/s
procent te verhoogen.
Beide partijen zullen de volgende week
op dit voorstel antwoorden.
TURKIJE.
De nationale defensie.
In de Nationale Vergadering verklaarde
de minister van buitenlandsche zaken
heden in antwoord op een desbetreffende
vraag
„De huidige positie van de Dardanellen,
zooals die voortvloeit uit de zeeëngten-
conventie, legt ons restricties op wat be
treft de verdediging van ons land in het
alvemppn en van de Dardanellen in het
bijzonder.
De troebele internationale situatie
noodzaakt ons allen, meer op onze hoede
te zijn, om die gedeelten van ons grond
gebied, welker verdediging zwak of onvol
ledig is. goed in het oog te houden.
Wij zullen niet ophouden, onze pogingen
te vermeerderen, om op internationale
bijeenkomsten begrip te wekken voor de
noodzakelijkheid om de verdediging van
ons land te comnleteeren.
Wij zullen niet aarzelen de noodige
maatregelen te nemen, indien wij voor
onverwachte gebeurtenissen zouden ko
men te staan".
BINNENLAND.
Minister Gelissen over ordening
(3de Blad).
De wereldjamboree der padvinders in
1937 in ons land; beslissing moet vóór 1
November vallen, doch het geld is nog
lang niet bijeen (Binnenland, 2de Blad).
Een wit achterspatbord overdag niet
vereischt; principieele uitspraak van den
Groningschen Kantonrechter
(Rechtzaken, 2de Blad).
Onze schaatsenrijders voor de Olympi
sche winterspelen: Dolf van der Scheer
gaat weer rijden (Sport, 3de Blad).
BUITENLAND.
De eerste sanctie-maatregel tegen Italië
genomen (4de en 1ste Blad).
Geen betrouwbaar nieuws van het front
(4de en 1ste Blad).
Het herstel der Grieksche monarchie
(Buitenland, 1ste Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
ENGELAND.
Het Lagerhuis komt op
22 October bijeen.
Naar officieel bevestigd wordt, zal het
Engelsche Lagerhuis Dinsdag 22 October
weer bijeenkomen.
Dit is een week vroeger dan oorspronke
lijk bepaald was. Op hetzelfde tijdstip zal
ook het Hoogerhuis worden bijeengeroe
pen. De officieele mededeeling beroept
zich op de resolutie, die bij het verdagen
van het parlement is aangenomen en vol
gens welke de beide huizen eerder bijeen
geroepen zouden worden, ingeval dit in
het openbaar belang zou zijn.
BULGARIJE.
De samenzwering.
In verband met de verleden week ont
dekte samenzwering zijn te Sofia nog
tien personen gearresteerd.
In de provincie zijn de laatste dagen tal
van personen op vrije voeten gesteld, na
dat zij de bewijzen hadden geleverd niet
bij de revolutionnaire beweging betrokken
te zijn geweest.
GRIEKENLAND.
Het herstel der monarchie.
De ministerraad heeft het program voor
het optreden der regeering tot den terug
keer van den konin" vastgesteld.
De regeering stelt voor te streven naar
verbetering der nationale verdediging. De
sterkU van het leger zal vergroot worden
en de be lasting der arbeidende bevolking
verminderd.
Besloten werd een proclamatie te rich
ten tot het Helleensche en een andere tot
het Kretenser volk waarin de regeering
een beroep doet op de vaderlandsliefde
der bevolking en de overtuiging uitspreekt,
dat de bevolking zich zal neerleggen bij
het besluit van de Nationale Vergadering
betreffende de afschaffing van het repu-
blikeinsche regime.
President Jaimis zal binnenkort zijn af
treden officieel bekend maken. De regee-
rin? bracht hem dank voor de bewezen
diensten.
Koning George is gisteren op de hoogte
gesteld van het gebeuren door den gezant
te Londen.
Men rekent er op dat de Koning in de
eerste helft van November een oproep tot
het Grieksche volk zal richten. Men gelooft
dat de Koning bereid zal zijn naar Grie
kenland terug te keeren mits uit het
plebisciet duidelijk blijkt dat het volk het
herstel der monarchie wenscht.
MEXICO.
Revolutionnaire beweging.
In den staat Yucatan hebben arbeiders
leiders de constitutioneele staatsregee-
ring afgezet en een Arbeiders- en Boeren-
comité in het leven geroepen.
Naar uit een telegram van de arbeiders
organisatie aan president Cardenas blijkt,
heeft de omwenteling zich als volgt voor
gedaan
„In Yucatan hebben 20.000 georgani
seerde arbeiders het volkshuis bezet en de
staatsregeering ten val gebracht, aange
zien zij de voortdurende vervolging van
wege de staatsautoriteiten moede waren".
Cardenas zal het conflict op constitu
tioneele wijze oplossen. De sterk com
munistisch georienteerde arbeidersklasse
van Yucatan hangt Cardenas aan.