76ste Jaargang VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1935 No. 23165 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD se PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen, van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijnf per 3 maanden f.2.35 per week f. 0.18 Franco per post f. 2 35 per 3 maanden portokosten.! (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.), Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. PROF. DR. H. SINZHEIMER. Bij Koninklijk besluit van 24 September 1935 no. 38 is de benoeming van dr. H. Sinzheimer tot bijzonder hoogleeraar voor den leerstoel vanwege de stichting tot bevordering der studie van het arbeids recht en de rechtssociologie in Nederland hij de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit alhier om onderwijs te geven in de sociologie van het arbeids recht, bekrachtigd. m Prof. Sinzheimer was tot voor eenige jaren een bekend hoogleeraar in het arbeidsrecht aan do Universiteit te Frankfurt. Ais gevolg van de gewijzigde politieke verhoudingen in Duitschland, kwam hij in 1933 naar ons land. waar hij vanwege bovengenoemde stichting werd benoemd tot buitengewoon hoogleeraar aan de Amsterdamsche Universiteit. Als zoodanig is hij daar thans nog werk zaam. o OPENING THEOLOGISCH STUDIEJAAR. Getrouw aan de gewoonte der laatste jaren, heelt de faculteit der godgeleerd heid hedenmorgen in 'een plechtige bij eenkomst van hoogleeraren, docenten en studenten in het groot-auditorium der Universiteit het theologisch studiejaar ge opend. De decaan der faculteit, prof. dr. J. de Zwaan, leidde de bijeenkomst in en sprak de aanwezigen toe, waarna nog het woord werd gevoerd door den voorzitter der studentenfaculteit, den heer G. W. B. A. Thoden van Velzen. o EINDE NOVITIAAT V. V. S. L. Gisteravond zijn de novieten der Ver. van Vrouwelijke Studenten in het clubge bouw aan het Rapenburg geïnaugureerd als leden. De praeses der V.V.S.L., mej. J. M. van Tricht, sprak de inauguratierede uit, waarna een zeer geanimeerd souper ln café-restaurant „In den Vergulden Turk", het begin van het eigenlijke studenten leven vormde. H. K. H. Prinses Juliana, op wier komst min of meer was gerekend, was door Haar bezoek aan de hoofdstad verhinderd aan Haar voornemen uitvoering te geven. VISCHWEDSTRIJD VOOR WERKLOOZEN Onder leiding van den heer J. v. Meteren is gisteren in het Amsterdamsch Kanaal een door het Plaatselijk Arbeidssecreta riaat georganiseerde vischwedstrijd ge houden, waaraan door een vrij groot aan tal werkloozen is deelgenomen. Na twee uur visschen was de uitslag als volgt: lste prijs C. Crispijn, 2de pr. J. Filippo, 3de pr. B. Broekhof, 4de pr. P. Schoute, 5de pr. G. de Wolf, 6de pr. R. Crama; 7de pr. P. Geenjaar, 8ste pr. G. Wielders, 9de pr. F. v. Velzen; 10de pr. P. Vermond; 11de pr. J. Rooijakkers, 12de pr. M. v. Dam, 13de pr. D. Vermeulen, 14de pr. W. Huber, 15de pr. W. Beetjen, 16de pr. Marcelius, 18de pr. A. J. Jansen, 19de pr. H. v. Me teren; 20ste pr. P. Leugering; 21ste pr. J. Visch, 22ste pr. P. Geuken, 23ste pr. N. de Koning, 24ste pr. J. de Roode, 25ste pr. F. Tegelaar. Den heer Harland, die zijn boot gratis afstond en den velen winkeliers, die prij zen beschikbaar stelden, komt dank toe voor den prettigen middag, dien zij velen Leidschen werkloozen hebben bereid. IJDO'S FEESTWIJZER VOOR 3 OCTOBER Bij de N. V. Boek- en Steendrukkerij Eduard IJdo, alhier, is in kleurigen om slag een „Feestwijzer 1935" van de 3- Octobervereeniging verschenen. Aan den vooravond wordt wederom een taptoe gehouden. De feestelijkheden beginnen als steeds met reveille, uitdeeling van hariril en wittebrood en koraalmuziek. Het kinderfeest bestaat dit jaar uit een wedstrijd op rolschaatsen. Deze wedstrij den zullen in tegenstelling met andere jaren op den Heerensingel worden ge houden. Een attractie vormt ook de in tocht van een Urker muziekcorps, dat be halve door den burgemeester ook op de sociëteit „Minerva" zal worden ontvangen. Het hos-concert op het Schuttersveld wordt ditmaal verzorgd door de stafmu- ziek van de Vrijwillige Burgerwacht te Amsterdam. Na een nadere omschrijving van de verschillende onderdeelen van het rijke programma en de route, welke de optocht zal nemen, volgt een inleiding, voorzien van illustraties, over de oorsprong van de Duizend en één Nacht verhalen, van de hand van den ontwerper van het optocht plan, den heer W. van Rossum du Chattel. Het rijkelijk geïllustreerde boekje, dat geen Leldenar.r kan ontberen, eindigt met een nauwkeurige beschrijving van het vuurwerk, dat zooals gewoonlijk dezen vroolijken Leidschen feestdag zal be sluiten. CURSUSSEN VOOR WERKLOOZEN. I De sub-commissie van het crisiscomité bericht ons, dat de verschillende cursus sen in het Leidsche Volkshuis weer zul len aanvangen. Zij die aan deze cursussen willen deel nemen, worden verzocht zich op te geven in het Leidsche Volkshuis, Apothekersdijk, op Maandag 30 Sept. en Dinsdag 1 Octo ber a.s., des voormiddags tusschen 1012 uur. Er wordt les gegeven in de volgende vakken: Timmeren, schilderen, metaalbe werking, electrotechniek, radio, verbran dingsmotoren en huisvlijt. Bovendien is er gelegenheid deel te ne men aan de schriftelijke cursussen voor werkloozen uitgaande van P.B.N.A. voor Nederlandsche technici te Arnhem. Deze cursussen omvatten alle technische en aanverwante vakken, herhalingsonderwijs en boekhouden. Wij raden allen werkloozen aan hier over nadere inlichtingen in te winnen. TERUGKEER VAN HET 4e REG. INFANTERIE. Gisteravond om 18.05, arriveerde aan het station Ned. Spoorwegen S.S. Witte Poort alhier per extra militaire trein het 4e Reg. Inf. uit Oisterwijk-Tilburg, waar heen het Dinsdag voor het houden van oefeningen was vertrokken. De trein ver voerde 43 officieren, 700 manschappen, 32 paarden, 29 tweeradige voertuigen, 14 vierradlge voertuigen, 84 rijwielen en 6 atos-booten. o VERNIEUWING UTRECHTSCHE BRUG. Hedenmorgen heeft men een aanvang gemaakt met het leggen der rails in de vernieuwde Utrechtsche brug. Het zal vermoedelijk echter nog onge veer twee weken duren, voordat de trams weer kunnen doorrijden tot het eindpunt nabij de Wilhelminabrug. Ook de 3-Octo- ber-optocht zal dusnog niet gebruik kunnen maken van de geheele breedte, doch, evenals het gewone verkeer, moeten voorbijtrekken over het reeds gereed ge komen nieuwe gedeelte. ZWEM-INRICHTING „DE ZIJL". Uit de bezoeksters van bovengenoemde inrichting had zich een comité gevormd, bestaande uit de dames Swaanenburg, Koning, Ladan en Wassenaar, om bij het einde van het zwemseizoen aan de zwem meesters A. v, Weeren en P. Arnoldus en de badjuffrouw E. Teljeur een cadeau aan te bieden. Te ongeveer 2 uur had deze aanbieding plaats. Mevrouw Swaanen burg bood met een toepasselijk woord na mens de aanwezige bezoeksters aan de beide zwemmeesters een keurig ver chroomd rookstel met bijbehoorend tafeltje aan. Mej. E. Teljeur ontving een handtasch en een vaas met anjelieren. Men bleef onder het nuttigen van een kopje thee nog eenige oogenblikken bijeen. o HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: Handelskantoor H. Kuenen, Merelstraat 24, Leiden, Handel in technische artike len. Eigenaar: H. B. J. M. Kuenen, Leiden. Opheffing: H. Captein, Steekterweg 246, Alphen a. u. Rijn. Melkhandel en kruidenierswaren. Wijziging: N. V. voorheen J. Dragt's Bakkerijen, Hooge Rijndijk F. 7 D, Zoeterwoude. Ves tiging filiaal: Breestraat 1 (winkel) Haarlem. DE WERKLOOSHEID. Bij de Gem. Arbeidsbeurs stonden gis teren 4062 werkzoekenden, ingeschreven tegen 3496 op 27 September van het vo rige jaar. o Woensdag 2 October a.s. is het 25 jaar geleden, dat onze stadgenoot W. Flanderliijn, bij de firma Tieleman en Dros in dienst trad. Door een defect aan een der wissels op den Stationsweg volgde hedenmorgen het achterste draaistel van een H.T.M.- tramwagen het verkeerde spoor, waardoor het voertuig dwars on het baanvak kwam te staan en twee s oren versperde. Daar een kabel in de knel was gekomen kon de wagen niet op eigen kracht terug. Slee pen gelukte evenmin, zoodat een mon tagewagen der H.T.M. ontboden moest worden. De twee kanonnen, dateerende uit 1783. welke ter weerszijden van den in gang van het voo "V- Kon. Militair In validenhuis aan d oge Rijndijk, ston den opgesteld, zijn i leren verwijderd en overgebracht naar de Doelenkazerne, waar zij dienst zullen doen bij de instructie over de batterij. DE ALGEMEENE TOESTAND. HET ITALIAANSCH- ABESSYNISCH CONFLICT. ART. 15 VAN HET VOLKENBOND CONVENT IN WERKING. De Volkenbondsraad heeft vlug afgehan deld: besloten is art. 15 van het Convent in werking te stellen! Tijdens de rede van Eden, bracht hij in herinnering, dat hij op 4 September de op vatting tot uiting had gebracht, dat de machinerie van den Volkenbond in wer king moet worden gesteld en hij stelde thans voor artikel 15, paragraaf 4 te be nutten als een middel om het probleem op te lossen. „Dit is de taak, die wij op ons moeten nemen met allen ernst en aandacht waar toe wij in staat zijn, maar ook zonder on gepast uitstel. Deze procedure heeft ook nog een voordeel, waarop onze voorzitter zeer terecht de aandacht gevestigd heeft. Zoolang de Volkenbondsraad bezig is met het opstellen van zijn rapport en zijn aan bevelingen, kan de verzoeningscommissie haar taak voortzetten en het is duidelijk, dat geen gelegenheid voor een verzoening binnen het kader van de bepalingen van het handvest moet worden voorbijgegaan. Terwijl de werkzaamheden van het opstel len van het rapport voortgaan, zullen de regeeringen de gelegenheid hebben te over wegen of en zoo ja hoe nog iets verder gedaan kan worden voor het beschermen en handhaven van den vrede. Dit is een verplichting, die wij als leden van den Vol kenbond niet over het hoofd mogen zien. Ik wil eindigen met een enkel woord over verdere perspectieven van het geschil. De politiek der Engelsche regeering in dit op zicht is kortelings en gezaghebbend uiteen gezet, Ik behoef derhalve alleen toe te voegen, dat de Engelsche regeering op energieke wijze vastbesloten is aan die politiek vast te houden." De Fransche premier en minister van buitenlandsche zaken, Laval, sloot zich bij de woorden van Eden aan. Hij zeide: „Frankrijk zal zich houden aan de ver plichtingen van het Volkenbondshandvest. De Volkenbondsraad zal thans volgens het handvest optreden en zijn aanbevelingen formuleeren. Ik ben het op dit punt eens met den vertegenwoordiger van Groot- Brittannië. De Raad zal deze taak ten uit voer leggen naar den letter en naar den geest van het handvest en zal, daar ben ik zeker van, na de omstandigheden van het geschil bestudeerd te hebben, de maatrege len aangeven, die hij het billijkst zal oor- deelen." Vervolgens voerde nog de Russische Volkscommissaris van buitenlandsche za ken Litwinof het woord. Hij zeide, dat er geen twijfel aan kon bestaan, welke maat regelen de Sovjet-regeering zou nemen, wanneer het oogenblik kwam, om den vrede in Afrika en andere deelen van de wereld te waarborgen. De Deensche gedelegeerde, dr Mueneh, sloot zich bij de vorige sprekers aan, zeg gende, dat hij ervan overtuigd was, dat de Volkenbondsraad in staat zou zijn de beste middelen aan te geven voor de handha ving van den vrede, zoowel als van de principes van den Volkenbond. Voordat de raadszitting daarop verdaagd werd, deelde de voorzitter mede, dat de voorstellen met algemeene stemmen aan genomen waren. De Commissie van Dertien, zooals de Volkenbondsraad thans heeft gevormd, zal terstond aan het werk gaan, en, naar verwacht wordt, binnen uiterlijk 10 dagen gereed zijn. Zoolang krijgt Italië dus nog respijt In 1936 zal het een eeuw geleden zijn, dat de fa. Bernard, thans officieel de N.V. Leidsche Ijzerhandel v.h. firma Bernard geheeten, is opgericht. Na elkaar steeds opvolgende uitbreidingen in de perceelen Vischmarkt-hoek Koornbrug- steeg is de door den Stadhuisbouw ge dwongen overplaatsing gevolgd naar het pand Breestraat 55, waar voorheen de firma Schravendijk was gevestigd. Na ver bouwing en moderniseering van dit win kelhuis is daar een overzichtelijke ver koopruimte verkregen, waarin de vele artikelen in groote sorteering aanwezig zijn. Doordat tevens .in de naaste om geving de beschikking werd verkregen over voldoende magazijnruimte, kan ook nu direct alles uit voorraad worden geleverd, zooals dit steeds het geval was. Al moge het aantal étalages minder zijn dan in de oude panden, de nieuwe zeer overzichtelijk ingerichte winkel komt hieraan weer geheel tegemoet en lokt ongetwijfeld nog meer tot het binnentre den van koopers, die zoowel voor ijzer waren, luxe- en huishoudelijke artikelen, als haarden en kachels zeker naar genoe gen kunnen slagen. De verbouwing werd uitgevoerd onder leiding van den architect A. E. J. van Driel te Amsterdam en met medewerking van de fa. B. J. Huurman en Zoon alhier (aannemer); fa. M Zitman alhier en Neon-Rex, Amsterdam (verlichting); fa. Joh. de Best alhier (stucadoor) en F. van Kleef alhier (schilder) Zij allen tezamen hebben de firma Ber nard een onderdak gegeven deze oude en gerenomjneerde zaak volkomen waardig. Laval en Eden zijn uit Genève vertrok ken om volgende week daar terug te keeren. Zal Italië nog terugkomen op zijn aan valsplannen? De kans schijnt niet groot als men in de pers daar te lande leest, dat eigenlijk aan sancties niet wordt geloofd, als puntje bij paaltje komt. Maar zal de Duce thans_niet beter weten? De Giornale d'Italia verklaart, dat Italië volledige vrijheid van handelen behoudt. Het is niet mogelijk in het kader van den Volkenbond de oplossing te vinden voor een geschil, dat naar zijn aard de grenzen van den Volkenbond overschrijdt. Dat Italië zich verre houdt van de vergadering is een logisch gevolg van het duidelijke standpunt, dat de Italiaansche regeering op 4 September te Genève met haar me morandum en haar verklaringen heeft uiteengezet Wat°na den 4den September is gespro ken en geschied, gaat Italië niet aan. Italië erkent de stelling niet dat de Vol kenbond zoo noodig in het Abessijnsch- Italiaansche conflict de eerbiediging van zijn besluiten moet afdwingen. Ook Japan heeft indertijd die stelling niet erkend, zonder dat de Volkenbond daarna iets heeft ondernomen of dat een vijandelijke handeling van een der mogendheden heeft plaats gehad. Voor Italië is het ong volstrekt niet aangetoond, dat de weg van den Volken bond de eenige is, waarin het statuut voorziet; tot dusverre, aldus vervolgt het blad, heeft men er te Genève slechts naar gestreefd. Italië bij voorbaat in de positie van den zoogenaamden aanvaller te drin gen, opdat een collectieve actie in den vorm van sancties tegen Italië gerecht vaardigd kan worden. Italië moet zoo worden afgehouden van Abessynië, dat greserveerd moet blijven voor de belangen van anderen. De „Petit Journal", begint haar publi caties met een aantal artikels van een naar Rome gezonden correspondent die door Mussolini is ontvangen. In den loop van het onderhoud, aldus de correspondent, heeft de Duce er op gewezen, dat hij alles nauwkeurig over wogen, uitgemeten en afgewogen heeft. Hij staat op den grondslag der realiteit en verkiest een openlijke politiek, daar hij dit houdt voor de beste politiek. Wat de Italiaansch-Abessijnsche spanning betreft weigerde Mussolini Italië als aanvaller te laten noemen. Aan den anderen kant gaf hij toe, dat hij voor de bevolking van zijn land een expansie-gebied noodig heeft. 200.000 Italiaansche zonen hebben om de eer naar Abessynië te gaan verzocht en daar te dienen en zoo noodig te ster ven. Wie zou hen kunnen terugbrengen, zonder de vruchten te hebben geoogst, die men hen verschuldigd is? Ook dat klinkt weinig hoopvol. De stemming in Engeland komt nog eens duidelijk tot uiting in een rede van Churchill. Deze zeide o.a.: Wij weten niet en niemand weet, wat in de komende weken zal gebeuren. Ik zal niet trachten te profeteeren. Ik spreek als overtuigd vriend van Italië en ik moet uiting geven aan mijn verbazing, dat zulk een groot man en verstandig heerscher als Mussolini, bereid en zelfs verlangend zou zijn, om zijn dappere natie in zulk een moeilijke militaire en finan- cieele positie te brengen, een leger van bijna een kwart millioen, de bolem van de natie, op een dorre kust te werpen en zich dan begeven in een reeks campagnes tegen een volk en een gebied, welke geen veroveraar in duizenden jaren heeft kun nen onderwerpen. Dat beteekent het nood lot tarten op een wijze, welke haar weerga in de geschiedenis niet vindt. De dag zal komen, waarop Italië dankbaar zal zijn jegens een oud vriend als Enge land, omdat hij er naar streeft het buiten een onderneming te houden, die een doo- delijke val zou kunnen blijken. Omtrent de houding van Engeland zei de Churchill: het heele land, ja het ge heele empire, is, naar ik geloof, bereid de legeering te steunen bij haar pogingen om het gezag van den Volkenbond te hand haven in overeenstemming met de ver plichtingen, die wij hebben aangegaan. Ik vertrouw, dat Frankrijk zal beseffen hoe vitaal het voor zijn eigen veiligheid in de toekomst is, dat de Volkenbond deze be slissende proef met succes doorstaat. Niets kan belangrijker zijn voor den Europeeschen vrede dan nauwe samen werking tusschen Groot-Brittannië en Frankrijk ter handhaving van het gezag van den Volkenbond. Wij staan ook achter de regeering, wan neer zij betoogt dat er geen sprake kan zijn van een op zichzelf staande actie van Groot-Brittannië. Niet alleen Frankrijk, maar vele andere landen moeten evenals wij hun deel bijdragen. Indien wij genood zaakt zijn om risico's op ons te nemen, moet dit alleen zijn te zamen met de vele staten, groote en kleine, die alle moeten bijdragen tot handhaving van de collec tieve veiligheid. Het Britsche antwoord op de Fransche vraag inzake de houding van Engeland ingeval van een aanval in Europa, is op het Foreign Office aan den Franschen gezant overhandigd. De tekst van het antwoord zal begin volgende week worden gepubliceerd. Volgens de „Daily Telegraph" zou de nnta nadrukkelijk de opvattingen herha- en, welke Sir Samuel Hoare in zijn be kende rede te Genève heeft, uiteengezet, maar de nota zou niet diep ingaan op de vraag, welke speciale maatregelen Enge land zal nemen indien inderdaad een cri sis in Europa losbarst. BINNENLAND. In een duikerklok op zoek naar verbor gen schatten (3de Blad). De Tweede Kamer over de bestrijding der cumulatie (3de Blad). Twee schepen vergaan op de Wester- Eems (Gemendg 4de Blad en Laatste Be richten, lste Blad). De schaakmatch EuweAljechin; ka rakter en stijl van beide spelers. (3de Blad). BUITENLAND. De Volkenbondsraad besluit art. 15 van het covenant in werking te stellen. (Buitenland en Tel., lste Blad) Zegt Engeland het vlootverdrag van Washington op? (Tel., lste Blad). Fusie tusschen de socialistische en com munistische vakvereenigingen in Frankrijk (Buitenland, lste Blad). De staking in de Amerikaansche mijn industrie geëindigd (Buitenland, le Blad), ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN, EERSTE BLAD. Aan de verzekeringen die te Genève zijn gedaan, wordt weinig toegevoegd, maar nie'ttemin valt te verwachten, aldus het blad, dat de Fransche openbare meening over de punten die in de vraag werden opgeworpen, tevreden is gesteld. De Engelsche resolutie, waarin dewen- schelijkheid wordt uitgesproken van een terugkeer naar den gouden standaard als doel van de financieele politiek der ver schillende landen en waarin een beroep op de staten wordt gedaan bilaterale over eenkomsten te sluiten ten gunste van een vermindering van de invoerrechten om aldus den internationalen handel te ver gemakkelijken, is gisteren aan het slot van haar werkzaamheden door de desbe treffende Volkenbondscommissie aange nomen. Alvorens uiteen te gaan nam de Com missie ook het rapport aan over den we reldhandel, ingediend door den Neder- landschen rapporteur mr. Van Lanschot. Dit besluit heeft de geruchten versterkt over een spoedig te ondernemen poging tot het bijeenroepen van een economi sche wereldconferentie. DUITSCHLAND. Goemboes' bezoek - Flottielje duikbooten. Na een voorspoedige rechtstreeksche vlucht is minister-president Goemboes gistermiddag op het vliegveld te Inster- burg geland. De chef-adjudant van den Pruisischen minister-president, die zich reeds van Boedapest af in het gezelschap van den Hongaarschen minister-president bevond, vergezelde hem daarop naar het oude Pruisische jachtgebied in de Roementer Heide, waar minister-president Goering den hoogen gast ontving. De Hongaarsche minister-president zal zich tot morgen op het jachtterrein op houden en dan naar Berlijn reizen. Heden wordt te Kiel de eerste front- duikbootflottielje gevormd, die den naam „Weddigen" zal krijgen. Zij zal bestaan uit zes duikbooten en een flottieljeleider. FRANKRIJK. Het congres van het Fransche Vakverbond Het congres van de C.G.T., het Fran sche socialistische Vakverbond, heeft met algemeene stemmen een resolutie aange nomen, waarin naar aanleiding der ge voerde onderhandelingen wordt geconsta teerd, dat thans een fusie van de Con- fédération Générale du Travail met de communistische C.G.T.U. tot stand kan komen. De C.G.T. stelt voor, een gemengde commissie van belde vakcentrales in te ste!' n, bestaande uit een gelijk aantal vertegenwoordigers van elk der beide or ganisaties. De zitting, waarin de fusie definitief tot stand zal komen, zal uiterlijk 31 Januari 1936 worden gehouden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 1