DE MARINE-MANOEUVRES.
Zo verkouden!
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Woensdag 25 September 1935
GEMENGD NIEUWS.
PARLEMENTAIR OVERZICHT
Hoe de onderzeebooten onze kust
moeten verdedigen.
COPY IN EEN FLESCH IN
ZEE GEWORPEN.
Aan boord van Hr. Ms. „Gelderland".
(Van onzen specialen verslaggever).
Nog zijn de roode troepen ln het Oosten
des lands niet door de blauwe over de
grenzen teruggedrongen of nieuwe geva
ren bedreigen ons benarde land: een roode
vloot, naderend uit de richting van de
Engelsche kust, maakt zich op om de
sluizen van IJmuiden te beschieten. De
marine-manoeuvres zijn begonnen. We
schrijven dit in de rooksalon van Hr Ms.
„Gelderland", die Zondagavond om klok
slag 11 uur de haven van Nieuwediep heeft
yerlaten.
Het doel der oefeningen.
Dit jaar hebben de oefeningen een drie
ledig doel. De onderzeeboot-divisie zal
ohder verschillende omstandigheden tot
den aanval gebracht worden De verdedi
ging van de Stelling den Helder tegen den
aanval uit zee wordt beproefd En tenslotte
beoogt men inzicht te verkrijgen inzake
het gebruik hier te lande van in oorlogs-
geval eventueel aanwezig modern mate
rieel. Hiertoe is een viertal oefeningen
ontworpen, die onderling geen verband
houden.
De roode scheepsmacht bestaat uit Hr.
Ms. „Gelderland", „Hertog Hendrik", de
groep torpedobooten G 13 en G 15, Hr. Ms.
Z 5 en drie watervliegtuigen. Wij worden
verondersteld van de Humber af in
Oostelijken koers te stoomen en daarom
varen we nu in den nacht van den Helder
uit naar een punt 40 mijl ten Westen van
het Lichtschip Haaks Vandaar begint dan
de vijandelijke onderneming.
Blauw, bestaande uit een divisie onder
zeebooten n.l. Hr. Ms. O 12, O 13. O 14 en
O 15 en twee groepen ieder van drie
watervliegtuigen, weet wel. dat rood uit
gevaren is maar is er niet van op de hoog
te, dat de snoode voornemens van rood
IJmuiden betreffen.
Zooals uit de opgave der beide strijd
machten blijkt, doen de torpedojagers dit
jaar niet mee. Zij worden gereed gemaakt
om met spoed naar Indië gestuurd te wor
den.
De algemeene leiding berust bij den
commandant der Marine, schout bij nacht
T. L. Kruys, die met zijn staf aan boord
van de „Gelderland" is Commandant van
dit schip is kapt. ter zee J. J Dikkers,
tevens partijleider van rood. Blauw staat
voor deze oefening onder commando van
luit. ter zee le kl. jhr. E. J. van Holthe.
Na de eerste drukte van het vertrek, dat
veel personeel aan dek brengt voor het
vieren van de loopplank en de uithouders,
die beletten, dat het schip te dicht bij den
ondiepen walkant komt, is het betrekke
lijk rustig aan boord geworden Er staat
een stevige wind. De „Gelderland" merkt
daar op de reede nog niet veel van. maar
de motorsloep en de twee vletten, die het
personeel, dat bij het vertrek aan wal ge
holpen heeft, aan boord brengen, dansen
ongemakkelijk.
Langzaam verdwijnen nu de havenlich
ten van Nieuwediep, één groen, zooals u
weet, maar helaas twee roode: het roode
lioht van het havenkantoor waarschuwt
voor storm. De deining neemt toe. Het is
tijd om te gaan rusten Geen signaal op
de wijs van ..Alle eendjes" of „Ga je mee
naar boven" zal onzen slaap verstoren
want onderzeeboot-aanvallen, waar het
eerste op slaat, zijn niet te vreezen en ook
het zoeklicht, waar het tweede signaal
yoor bestemd is, zal niet in actie komen.
Een onrustige nacht. 23 September
Slapen in de .ziekenboeg" beteekent
voor de journalisten, dat ze om half 8
weer in de kleeren moeten wezen om vrij
baan te maken voor den dokter, die ln
hun tijdelijk verblijf „het ziekenappél
moet houden. Maar de ongewoonte maakt,
dat men heusch wel vóór dien tijd wak
ker is, zoo er van slapen inderdaad nog
iets terecht komt. Want ook zonder zeeslag
en in het holst van den nacht maakt een
bij onstuimig weer varend oorlogsschip een
lawaai, dat sterker aan decibels is. dan een
serie kegelbanen, waar concours wordt ge
houden.
Als waschplaats is ons de kauonkamer
aangewezen en wanneer we die op onvaste
beenen bereikt en weer verlaten hebben,
is 't oogenblik daar voor het ontbijt. Trek
of geen trek, eten is toch maar 't beste en
tenslotte: men moet de visschen ook iets
gunnen.
Later, op de brug, met windkracht 7 en
de snert geurende door de luchtkokers,
keek ik al gauw rond naar een geschikt
plaatsje aan de railing lijzijde, en toen
een officier me daar was voorgegaan,
meende ook ik me niet meer te moeten
schamen.
Dat lucht dan meteen goed op en m'n
aandacht komt vrij voor de oefening, die
ondertusschen al weer enkele uren aan
den gang is.
De woelige zee, groen met uiteenspat
tende witte schuimtoppen en purperen
slagschaduwen van de wolken, moge al
een schoon schouwspel opleveren, de
manoeuvres worden er door die onstuimig
heid niet belangwekkender door. De vlieg
tuigen kunnen al vast niet meedoen en
het lanceeren van torpedo's kan ook niet
geschieden. Ze zouden verloren gaan. en
daarmee de 20.000 gulden die ze per stuk
kosten.
Tot overmaat van ramp is de roode tor
pedoboot G 13 uitgevallen wegens een
defect aan de stuurinrichting.
De commandant van rood. die tot op
dracht heeft de sluizen van IJmuiden stuk
te schieten, heeft berioten ter misleiding
van blauw eerst koers te zetten naar den
Helder, dan af te buigen om evenwijdig
aan de kust te varen, doch 20 mijlen
daaruit, en ten slotte op IJmuiden aan te
stoomen Zoo varen we dan de „Gelder
land voorop en de „Hertog Hendrik", nu
en dan den neus in de golven stekend,
volgt ons Onze eenig overgebleven torpe
doboot. de G 15, die ons moet beschermen
tegen duikbootaanvallen, vaart daartoe
zigzag met ons mee, huppelend als een
dartel geitebokje en uw verslaggever, die
bij vroegere manoeuvres eens zeven uur
half bewusteloos op de brug van een zig-
zagvarende Z-boot heeft gelegen, benijdt
de bemanning niet.
De reden hiervan is. dat blauw niet over
boven-zee strijdkrachten beschikt die de
roode torpedobooten op een afstand zou
den kunnen houden. Inzooverre komt deze
oefening dus met de werkelijkheid over
een, want bij oorlog beschikt Nederland
ook niet over schepen, welke die taak op
zich zouden kunnen nemen.
Na de lunch, bestaande uit snert en
bami, en veel te voortreffelijk om er iets
van aan Neptunus te offeren, blijkt dat
de G-boot ons verlaten heeft. Ter weers
zijden van IJmuiden zullen Z- en G-boot
de onderzeeër%,op een afstand houden.
De verschijning van torpedobooten dwingt
n.l. de onderzeebooten voor eigen veilig
heid onder watér te gaan en daarmee zijn
ze haar snelheid kwijt, die haar in staat
stelt zich snel voor den vijand te plaatsen
en haar gevaarlijk werk te doen.
Blauw faalt.
Omstreeks 4.30 u. nm. als we nog slechts
10 mijl van IJmuiden af zijn, is blauw er
nog niet in geslaagd de roode vloot door
middel van zijn O-booten den pas af te
snijden. Wel vertoonjn zich nu weer de
twee roode torpedobooten, die dus aan de
verwachting voldaan hebben en ons nu
verder zullen begeleiden. De „Hertog
Hendrik" zal de batterij van IJmuiden voor
haar rekening nemen en de „Gelderland"
de sluizen.
En zoo is 't dan, zij het fictief, geschied.
De roode vloot kwam voor IJmuiden zon
der een blauwe onderzeeboot gezien te
hebben. Het verdedigingssysteem van
blauw is dus niet geslaagd.
Daar het weer te onstuimig was om 'n
sloep aan wal te zetten is deze copy in
een flesch, verpakt in een kist, overboord
gegooid, opgepikt door een Z-boot. die te
LJmuiden is binnengeloopen en voor de
verzending heeft gezorgd.
RECLAME.
950
Misschien nog wel koorts ookl
Aspirin is de onovertroffen bestrijder van verkoudheid.
Na Uw verkoudheid zul» U met zo velen zeggen:
ZO N ASPIRIENTJE HELPT TOCH MAAR
veiMjgbiu led. ono)^b.iKibulijM 20 IsM. 70 ct>. «n oranjazakju v. 2 tabi 4 10 eb.
DE STRANDING VAN DE „KALBA".
Lijk van den schipper aangespoeld.
Aan het strand te Domburg is aange
spoeld het lijk van schipper-eigenaar H.
Bakker, van het motorschip .JCalba" dat
verleden week Dinsdag strandde na door
de bemanning verlaten te zijn. Kapitein
Bakker verdween bjj het aan wal gaan
voor den Westkapelschen dijk in de diepte.
Het lijk zal naar Groningen, de woon
plaats van den overledene worden over
gebracht.
o
TWEE MANNEN GEARRESTEERD.
Wegens het ontvreemden van een jacht.
Door de gemeente-politie van De Rijo
en Graft en de Rijksveldwacht te Graft,
zijn in de gemeente Schermerhorn twee
mannen gearresteerd. Het ziin een zekere
J. W. van W. uit Leeuwarden en J. B..
gedomicilieerd te Alkmaar die in een
keurig gemeubileerd jacht reisden.
Het is gebleken, dat zij dit lacht ge
naamd Betsy" waarvan zli den naam
hadden verwijderd eenige dagen gele
den te Amsterdam hadden gestolen. Zij
tul? naar Amsterdam overgebracht,
zijn. na bekend te hebben, met dat yaar-
HET SPOOR VAN KLEIN DUIMPJE.
Hoe een dievenbende gevonden werd.
In het Belgische grensplaatsje Sant-
vliet is in den vorlgen nacht ingebroken
in een schuur van den landbouwer Hey-
laerts. De dieven maakten zich meester
van een zak erwten inhoudende ongeveer
100 K.G en zij laadden de erwten in
kleinere zakjes over Ongelukkig voor hen
zat in een dier zakjes een gaatje, met
het gevolg, dat zich toen zit de boerderij
verlieten een spoor van erwten vormde
Toen de landbouwer gistermorgen den
diefstal ontdekte, waarschuwde hij de
oolitie van Santvllet. die gemakkelijk werk
had doordat zij dit spoor van Klein-
Duimpje maar had te volgen. Zij kwam
zoo ln de woning van een der dieven een
zekeren Hendrickx uit Santvliet. die op
den zolder van zijn huis werd aangetrof
fen in gezelsohap van zijn medeplichtigen,
van Loenhout. eveneens uit Santvliet en
den Nederlander Hugens uit Ossendrecht.
De politie vond op dezen zolder de erwten
en bovendien een groote hoevelheid fiets
onderdelen en koffie. De drie mannen
we'den gearresteerd: men vermoedt dat
nog meer arrestaties zullen volgen daar
de inbrekers handis""»^ meter hebben.
Hugens is uitgeleverd aan de mare
chaussee te Ossendrecht. Het onderzoek
wordt door de Belgische en de Neder-
landsche politie gezamenlijk voortgezet.
DE INBRAAK TE WEERT.
Ook het tweede geldkistje gevonden.
In zake de inbraak met diefstal van
circa f. 6000 aan contanten en f. 8000 aan
effecten ten nadeele van den bakker H.
Boeken te Weert verneemt de „Msb." nog
het volgende:
Nadat de politie Zaterdagmiddag op
aanwijzing de geopende geldkist zonder
deksel met circa f. 200 aan couranten nad
gevonden, werd vermoed, dat het deksel,
dat van de kist was afgebroken, zich
wellicht in de omgeving kon bevinden,
terwijl ook gezocht werd naar het tweede
geldkistje, dat in 't grootere had gezeten,
en waarin zich ook geld bevond. Het
zoeken werd Maandagmiddag beloond. Op
een afstand van ongeveer 50 meter van
de plaats, waar Zaterdag de kist. onder
een haag verstopt werd gevonden, staan
twee roggemijten. Tegen een dezer mijten
werd met eenige aarde gedekt het tweede
geldkistje gevonden en het deksel van de
reeds gevonden grootere geldkist.
Ook dit tweede geldkistje was gefor
ceerd en van zijn inhoud beroofd. Enkel
eenige rekeningen, kwitanties e.d. waren
achtergelaten
Het is nu wel zeker, dat de dieven al
het vermiste «êld hebben meegenomen,
behalve daji ongeveer f. 200. die ln het
Zaterdag gevonden geldkistje waren
achtergelaten.
De politie zoekt nog steeds naar de
daders.
BRAND IN EEN RADIOHANDEL
TE AMSTERDAM.
Gisteravond te negen uur is door on
bekende oorzaak brand uitgebroken in
den winkel van den heer Oscar Polak.
Nieuwendijk 32. gelegen op den hoek van
de Engelsche steeg te Amsterdam.
De lieer Polak drijft in dit perceel een
handel in radiotoestellen en onderdeelen.
Hi1 was te acht uur naar de woning boven
den winkel gegaan en tegen negen uur
zag hij. dat rookwolken uit den winkel
naar boven kwamen. Hij forceerde de
portaaldeur. die toegang geeft tot de trap.
welke buiten den winkel om naar de
straat leidt De delir was gesloten en ln
de haast weigerde het slot.
Onmiddellijk waarschuwde hii de politie
en brandweer en binnen zeer korten tijd
waren de motorspuiten van de posten
Prinsengracht en Haarlemmerplein onder
bevel van brandmeester Haarsma ter
plaatse.
Het vuur woedde achter in den winkel
en de vlammen sloegen door het raam.
dat in de Engelsche steeg uitkomt naar
buiten.
Binnen zeer korten tijd was de brand
weer het vuur meester, zoodat de schade
beperkt bleef tot het uitbranden van het
achterste gedeelte van den yillke!
Verzekering dekt de schade.
WIELRIJDER TE HOOGKERK DOOR
AUTO AANGEREDEN.
De 68-jarige slager H. Eiland te Hoog
kerk is gistermiddag, toen hij zich per
rijwiel van zijn erf wilde begeven, door
een vrachtauto uit Groningen aangere
den doordat hij zonder uit te kijken den
weg over stak. Hij werd door een spat
bord van den wagen gegrepen en tegen
een boom geslingerd. Zwaar gewond bleef
hij od den weg liggen. Het bleek dat hii
ernstige hoofdwonden en rlbfracturen had
opgeloopen. Zijn toestand is zorgwekkend.
DE ONBEWAAKTE OVERWEG.
Gistermiddag is een personenauto, be
stuurd door den ongeveer 35-jarigen ge
huwden G. J. Wieringa. wonende te Zuid-
hom. tusschen Zuidhorn en Den Hom op
den onbewaakten overweg door den trein,
die om 12.08 uur uit Zuidhom naar Gro
ningen vertrekt, gegrepen. Het uitzicht
ter plaatse is zeer goed.
De heer Wieringa werd uit de auto ge
slingerd en zwaar gewond. Hij bekwam
o.a eenige gebroken ribben De auto werd
geheel vernield. De trein had een kwartier
vertraging.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
REDDINGSBOOT
AANGEDREVEN.
ALLE ZEVEN INZITTENDEN
OVERLEDEN.
Aan de kust van New Scotland bij
Judlque is een reddingsboot aangedreven,
waarin zich zeven ze°'ieden heemden,
van wie zes reeds dood bleken te zijn. ter
wijl de zevende persoon korten tijd later
overleed.
Volgens ;het .onsamenhangende verhaal
van den stervende zouden deze zeven zee
lieden hebben deeluitgemaakt van de be
manning van een bij kaap Breton vergaan
schip. Het ongeluk heeft zich waarschijn
lijk voorgedaan tijdens een hevigen storm,
welke eenige dagen heeft aangehouden.
Later bleek, dat de boot i',ri-i$tlg was
van het motorschip .Hurry On". Inmiddels
was toch een tweede boot met de zes
overlevenden van de uit 13 koppen be
staande bemanning te Judlque aangeko
men Zij deelden mede dat de Hurry
On" Maandag tijdens een hevigen storm
voor het op 23 zeemijlen afstand van
Judique liggende Henry Island is vergaan.
De ..Hurry On" was Zondag met een ia-
ding mais in de richting van Montreal
vertrokken.
VOOR MEER DAN EEN MILLIOEN
GESTOLEN.
Men zoekt op 't spoor te komen van een
makelaar in juweelen. die met meer dan
een millioen francs aan edelgesteenten is
verdwenen, welke verschillende Partricie
juweliers hem hadden toevertrouwd.
De autoriteiten in de havenDlaatsen en
aan de grenzen zijn gewaarschuwd en
hebben een signalement ontvangen van
den vluchteling.
TWEEDE KAMER.
MINISTER COLIJN OVER HET
REGEERINGSBELEID.
Op 23 Juli was de beurt aan Minister
Colljn om, in tweeden termijn, de spre
kers over het Bezuinlglngs-ontwerp te be
antwoorden: op 24 Sept. deed hij het.
Wat er ln die twee maanden is gebeurd,
behoeven wij natuurlijk niet meer ln de
herinnering onzer lezers terug te roepen.
Zij weten het. Maar dio gebeurtenissen
waren, ook met het oog op de naaste toe
komst, van zooveel gewicht, dat er voor
de vergadering van gisteren natuurlijk
groote belangstelling bestoad.
Daar zat dan het volgens de Regee
ring zelf nieuwe kabinet, het tweede
kabinet-Colijn Maar er was slechts één
„nieuw" gezicht bijdat van Minister
Sllngenberg. En overigens waren een paar
ministers onderling zoo'n beetje verscho
ven, en ontbrak er nog één. die Defensie
zal krijgen. We moesten nog een beetje
wennen aan de gedachte, dat Minister
Deckers van de soldaten was overgestapt
naar de boeren en van de marine naar
de visscherij.
Minister Colljn hield daarna Z'n rede,
waarvan wij gisteren reeds beknopt de
voornaamste punten hebben weergegeven.
Hij verklaarde de replieken, in Juli ge
houden. te zullen beantwoorden en daar
bij wel gelegenheid te zullen vinden
Troonrede en Millloenennota op enkele
punten nader aan te vullen.
In de eerste plaats deelde de Min. mede,
dat er maatregelen in bewerking zijn tot 't
stuiten van onredelijke executies, en dat
de Regeering een redelijke oplossing
hoopt te vinden om, in verband met de
invoering van het capltulanten-stelsel,
het uitsluiten van sociaal-democraten te
gen te gaan Inzake het algemeene re-
geerings-beleid heeft de Minister ver
klaard. dat hij zich in Juli geen oogen
blik geprikkeld heeft gevoeld door de cri-
tiek. en dit werd het best bewezen door
het feit, dat de Regeering op verschillen
de punten, volgens mr. Aalberse zelf. het
advies der Kamer heeft gevolgd. Doch in
dit verband betoogde de Minister, dat de
Regeering steeds een vaste lijn heeft ge
volgd. Van meet af aan b.v. heeft de Re
geering een zekere industrialisatie gewild,
al heeft zij ook altijd de bezwaren ervan
gezien Zoo moet bij industrialisatie
aldus de Minister altijd goed worden
onderzocht, of zij geen verplaatsing van
werkloosheid (b.v door vermindering van
uitvoer en door den invloed op andere in
dustrieën i tengevolge zal hebben, en
evenzeer moet in dit verband tegen over
dreven verwachtingen worden gewaar
schuwd. De Regeering wil echter op dit
punt niet stilstaan; vandaar dat reeds in
het vorige kabinet Minister Gelissen is
opgenomen, die vol geloof en vol overtui
ging is inzake de industrialisatie, en van
daar ook. dat deze Minister thans van de
zorg inzake den landbouw is ontlast. De
Regeering wil dus op dit punt het moge
lijke doen; het gansche kabinet zal Minis
ter Gelissen zoo krachtig mogelijk steu
nen. Reeds over een paar weken, zal het
ontwerp inkomen, om de financiering der
industrialisatie mogelijk te maken. „Hoofd
voor hoofd hopen alle Ministers vurig, dat
Minister Gelissen zal slagen", riep dr.
Colijn uit. Maar het wekken van overdre
ven voorspiegelingen is verkeerd.
Geven het Bezuinigings-ontwerp en het
ontwerp inzake de vaste lasten voldoende
zekerheid, dat devaluatie onnoodig zal
zijn? heeft mr. Aalberse gevraagd
Het antwoord op deze vraag aldus de
Minister hangt van allerlei factoren af.
De Regeering zal de muntwaarde hand
haven zoo lang dit maar eenigszins mo
gelijk is, maar devaluatie is moeilijk te
voorkomen, indien het Nederlandsche pu
bliek met zijn geld gaat vluchten in bui-
tenlandsche valuta. Doet ons publiek dit
niet, en blijft het rustig, dan meent de
Regeering dat geheel onvoorziene om
standigheden voorbehouden devaluatie
zal kunnen uitblijven door de gevolgde
regeeringspolitiek.
In dit verband heeft de Minister ont
kend, dat er een tegenstelling zou zijn
tusschen consequente deflatie en deva
luatie. Devaluatie geeft voor geen enkel
probleem een blijvende oplossing, en dus
ook niet voor de verhouding tusschen
RECLAME.
970
RECLAME-
949
Kent U den HAAS' Axijn?
HAAS' mosterd nét zoo fijn!
TWEE MOORDENARESSEN TER DOOD
VEROORDEELD.
De rechtbank te Insterburg heeft gis
teren een 18-jarig meisje ter dood veroor
deeld wegens moord op haar stiefmoeder.
Nadat zi.i den moord gepleegd had. had
zli het liik onder een bed verborgen waar
het eerst na 18 d»-»n werd ontdekt. De
moordenares werd tevens veroordeeld tot
verlies van burgerrechten.
Verder heeft de rechtbank te Oppeln
een 21-jarige vrouw uit Goradze ter dood
veroordeeld wegens roofmoord ot> een 77-
iarigen bankloooer. Deze moord was op
den eersten Augustus geschied, het ge
roofde bedrag bedroeg 55 mark.
ROEMEENSCH WATERVLIEGTUIG
VERNIELD.
Bli een noodlanding op een meer ln de
nabilheid van Konstanza werd een Roe-
meensch watervliegtuig vernield.
De bemanning van drie personen, werd
gedood.
o
12 AUTO'S OVERVALLEN.
Op den terugweg van Haifa naar Bey
routh in Syrië ziin gistermiddag 12 auto
mobielen door bandieten overvallen en de
inzittenden beroofd De bandieten die tot
de bende van den beruchten Foead el
Alaml behoorden en buitengewoon hoffe
lijke omgangsvormen aan den dag legden,
konden met een buit ter waarde van 2000
pond sterling ontsnappen.
kosten, lasten en prijzen. Men komt op
tegen loonsverlaging riep de Minister
uit maar devaluatie verlaagt de loonen
evenzeer, al doet men het. gelijk de heer
De Geer heeft gezegd, „met een blinddoek
voor". De Minister wees er tegenover hen,
die het systeem-Bruening hebben aanbe
volen, op, dat diens Noodverordening van
1931 geen verlaging van de hoofdsommen
bevatte, wèl een gedwongen verlaging van
alle salarissen, loonen en renten. De Mi
nister is ln een verdere vergelijking ge
treden tusschen de Noodverordening ln
Duitschland en de politiek van zijn
kabinet. De rente-verlaging droeg ln
Duitschland een heel ander karakter.
Ginds was de rente van 8 tot 12*/o, hier
41/» en nog lets minder. In dit verband
gaf de Minister als zijn meening te ken
nen, dat aantasting van de hoofdsommen
in strijd zou zijn met de Grondwet. De
Regeering blijft echter bereid, om, als er
gens te hooge renten worden berekend,
daartegen op te treden en voorts om te
streven naar verdere verlaging der wo-
ninghuren, doch niet naar gedwongen
verlaging van contractueel-vastgestëide
salarissen en loonen.
DE ZES PUNTEN.
De Minister heeft ook gesproken over
de bekende 6 punten van den heer Aal
berse. op 23 Juni ontwikkeld.
De eerste twee stellingen geven een
doelstelling aan, waarmee de Regeering
zich accoord verklaart Zij is bereid te
onderzoeken of de contlngenteering kan
worden vervangen door een heffing aan
de grens. De toenemende contlngenteering
is van dien aard, dat men ze haast niet
meer in de hand kan houden, ook wat de
controle betreft. Op dit punt ziet de Re
geering geen onoverkomelijke moeilijkhe
den met de meerderheid der Kamer. Wél
moeilijkheden echter liggen er ln de z.g.
consequente deflatie, waaronder men hier
zei de Minister verstaat 't systeem-
Bruening, en dan bovendien nog de aan
tasting der hoofdsommen. Deze zou zulk
een schok veroorzaken op monetair ge
bied, dat devaluatie er waarschijnlijk het
gevolg van zou zijn. Welnu, op dit punt
moet er klaarheid komen in het debat.
Ter wille van de rust in het land, en ook
om de Regeering aan het noodlge geld te
helpen, moet thans blijken wat de Kamer
wil. Wil men devaluatie of niet? De Re
geering wil haar niet. Regeering en Par
lement kunnen niet met elkaar op voet
van gewapenden vrede staan. Zoowel de
nationale als de internationale toestand
eischen thans zekerheid en duidelijkheid
ten aanzien van de vraag, of kabinet en
Kamer vruchtbaar kunnen samenwerken.
Het kabinet zoo besloot de Minister
wil de onaangename Juli-episode ver
geten, en, onder biddend opzien om den
steun Gods, zijn uiterste krachten inspan
nen, om voor land en volk binnen de
grenzen van het mogelijke het bereikbare
te bereiken.
Hierna heeft Minister Oud nog eens
de financieele politiek van het kabinet
belicht. Hij zeide dat de aangekondigde
belastingverhooging noodzakelijk is om.
andere onheilen te voorkomen, dat er een
gelukkige kentering is in de opneming
van het schatkistpapier, zij het dat de
renten daarvan nog hoog is. relatie met
bepaalde banken onderhoudt spr. niet;
spr. protesteert tegen bepaalde voorstel
lingen in de pers over de wijze waarop
de Regeering zich kasmiddelen verschaft.
Alles geschiedt openlijk. Afspraken met
banken worden niet getroffen.
Als het noodlg is worden schatkistbil
jetten bij de Nederlandsche Bank onder
gebracht. Het beleenen van schatkistbil
jetten door particuliere banken bij de Ne
derlandsche Bank berust niet op een af
spraak met den minister van financiën.
Dit geschiedt om den banken de noodlge
liquide middelen te verschaffen, nu de
geldmarkt enger is geworden. Het gebeurt
in deze omstandigheden steeds.
Spr. zette uiteen dat devaluatie geen
oplossing kan brengen, dat vaste lasten
er niet door worden verlicht.
In dit verband bestreed spr. het betoog
van den heer De Geer die ln Juli had
betoogd dat door het ontwerp tot verlich
ting van vaste lasten het crediet zou wor
den aangetast.
Spr. zou er thans niet verder op in
gaan. Om het evenwicht ln de begrooting
te herwinnen, om financieel herstel te be
reiken, is het aannemen van het onder
havige ontwerp onmisbaar.
Kamer en Regeering moeten elkaar
trachten te begrijpen: dit sluit corr®®t
niet uit. Spr. drong tenslotte nog eens p
het aanvaarden van dit ontwerp aan.
De vergadering werd te 3 uur verda 0
tot hedenmiddag 1 uur
HAGENAAR.
a-s
