Koninklijk Genootschap M.S.G
HET 150-JARIG BESTAAN VAN „MATHESIS"
Huldeblijk voor
„Mathesis"
76ste Jaargang
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1935
No. 23158
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
PRIJS DEZER COURANT
STADSNIEUWS.
Voortgezette herdenking van het 150-jarig bestaan
Rede van minister Slotemaker de Bruïne
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
r30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijni
per 3 maanden tiVlTlV.f. 2.35
per week .VT.IV.f.0.13
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 pet 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
DE VEE- EN ZUIVELTENTOONSTELLINC
Uitslag van den Melkwedstvjjd.
Onder zeer groote belangstelling werd
Donderdag- en gistermiddag een Melk-
wedstrijd gehouden voor uitsluitend ge
diplomeerde melkers, Rleraan werd deel
genomen door 29 deelnemers, terwijl naast
een gewonen melkwedstrijd door de
Melkcontrole-stations een premie werd
beschikbaar gesteld voor die melkers, die
zonder gebruik van filters melk hadden
gewonnen, die bij dê filtratieproef geen
zichtbaar vuil van beteekenis vertoonde.
De prijzen voor dezen melkwedstrijd
werden als volgt toegekend:
1. H. Groenwege. Zoetermeer; 2. J.
Groenwege, Zoetermeer; 3. C. A. v. Leeu
wen, Stompwijk; 4. J. Rietmulder, Lei
derdorp; 5. C. Roest, Leiderdorp; 6. C.
Vedder, Diemen; 7. J. Adegeest, Zoeter
meer.
Eervolle vermeldingen verkregen:
Ruigrok, Sassenheim; Van Nort, Lisse;
Overbeek, Cabouw; C. J. van Leeuwen.
Zoeterwoude.
Voor de premie, die door de Melkcon-
trolestations waren beschikbaar gesteld,
kwamen de volgende personen in aan
merking
N. van der Poel, Zoeterwoude; P. Ade
geest, Zoetermeer; A. Roest, Leiderdorp;
J. de Graaf, Leiderdorp; J. van der Stoei,
Leiderdorp; C. A. van Leeuwen, Stomp
wijk; C. Vedder, Diemen; P. M. Ruigrok,
Sassenheim; J. van Noort, Lisse; C. de
Jong, Zoeterwoude; N. Berg, Zoeterwoude;
J. van Haaster, Zoeterwoude; J. C. Groe-
newegen, Zoetermeer; C. Roest, Leider
dorp; J. Rijnsburger, Leiderdorp; J. Rijns
burger, Leiderdorp; C. Kaptein, Alphen
a/d Rijn; J. C. Klerk, Hazerswoude; L. C.
Verhagen. Hazerswoude.
De tentoonstelling werd gistermiddag
bezocht door de heeren F. V. Valstar,
regeeringscommissaris voor den Tuin
bouw en G. W. Kampschör, voorzitter
van den R.K. Boeren- en Tuindersbond.
Hedenmiddag wordt bezoek verwacht
van den Minister van Staat, Commissaris
der Koningin in Zuid-Holland, jhr. van
Karnebeek, terwijl vanavond om elf uur
de sluiting plaats vindt. De kookdemon
straties, welke vanwege de Crisis Zuivel-
Centrale in de Kleine Stadszaal worden
gegeven, zullen ook a.s. Maandag- en
Dinsdagmiddag en -avond nog worden
voortgezet.
Hedenmorgen is de tentoonstelling be
zocht door pl.m. 1200 schoolkinderen, die
allen getracteerd werden op kaas en melk.
ONGEORGANISEERDE WERKLOOZEN.
De kerkeraad der Geref. kerk van Lei
den heeft besloten de Diaconie te advi-
seeren. de ongeorganiseerde werkloozen
niet meer in den Diaconalen steun te be
trekken, met uitzondering van degenen,
die op geenerlei wijze eenige ondersteu
ning kunnen verkrijgen, dit laatste over
latende aan de wijsheid der Diaconie. De
kerkeraad oordeelt, gezien de wekelijksche
inkomsten en uitgaven der diaconie, zoo
als die in de kerkbode aan de gemeente
worden kenbaar gemaakt, dat de toestand
onhoudbaar is geworden.
In de gistermiddag voortgezette buiten
gewone algemeene vergadering van het
sedertdien „Koninklijk" Genootschap
„Mathesis Scientiarum Genltrix" werd,
nadat de voorzitter, de heer ir. P. Hoogen-
boom zijn reeds gisteren weergegeven rede
had uitgesproken, het eerst het woord ge
voerd door den minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, prof. mr. J.
R. Slotemaker de Bruïne.
Spr. wenschte het bestuur allereerst ge
luk met de Koninklijke onderscheiding
cn met het 150-jarig bestaan, al is het
dan ook de vraag of het feit, dat men
150 jaar oud is geworden, een gelukwensch
waard is. Het beeld van M.S.G. toonde
evenwel nog geen enkel symptoom van
seniliteit, doch getuigde bij herhaling van
de kracht tot aanpassing aan de steeds
hooger stijgende eischen. De vereeniging,
ontsproten aan het particulier initiatief',
is gedurig meegegroeid met de ontwikke
ling van technische en maatschappelijke
eischen, waarbij steeds de kracht werd
gevonden om weerstand te bieden aan
remmende invloeden. Duizenden oud-
leerlingen gedenken met dankbaarheid
het onderwijs, dat zij hier hebben genoten.
Voor de volgende 150 jaar wenschte spr.
het bestuur evenwel tact, sociaal besef,
lenigheid en, als het moet, ook taaiheid
toe als in de afgeloopen anderhalve eeuw
(applaus).
Hierna werd het woord gevoerd door
den burgemeester, mr. A. van de Sande
Bakhuyzen.
Wanneer mij, aldus spr., het voorrecht te
beurt valt Uw genootschap te komen ge-
lukwenschen bij zijn 150sten geboortedag,
gaan mijn gedachten terug naar het jaar
van die geboorte en vraag ik mij af, of
mijn toenmalige voorgangers beseft zou
den hebben dat in deze Gemeente toen
een zaadje ontkiemde, dat tot zulk een
grooten schoonen boom zou uitgroeien en
zoovele vruchten zou afwerpen. Maar de
Burgemeesteren van 1785 hadden het te
druk met de patriotische woelingen van
die dagen, om veel gedachten te wijden
aan de verre toekomst van dit jonge wicht,
dat zoo constant verknocht zou blijven
aan het huis van Oranje.
Vele leerlingen hun getal moet wel
in de duizenden loopen hebben aan de
school hun opleiding ontvangen en dan
ken, vooral ook aan de grondslagen dè-ar
gelegd, hun tegenwoordige positie in de
maatschappij. Doch niet alleen voor de
leerlingen en oud-leerlingen is er op dezen
dag reden om uiting te geven aan hunne
dankbaarheid, ook voor het gemeentebe
stuur van Leiden is er alle aanleiding om
van zijn medeleven in de lotgevallen van
Uwe school te getuigen en dank uit te
spreken voor het vele en uitnemende werk
door Bestuur, Directeur en Leeraren ver
richt.
Immers steeds weer bleek, dat deze
school in een bestaande behoefte voorziet
en ook dat zij de gemeente herhaaldelijk
groote uitgaven heeft bespaard. Zoo werd
in 1817, toen de Regeering de Gemeente
besturen de verplichting oplegde voor tee-
kenscholen te zorgen, Leiden van die ver
plichting ontheven, omdat daarin door
M.S.G. werd voorzien. Iets soortgelijks ge
schiedde in 1864, toen de wet op het Mid
delbaar Onderwijs de Gemeente verplicht
te een Burgeravondschool op te richten.
Opnieuw was het M.S.G. dat de Gemeente
te hulp kwam en dat met behoud van hare
oude school, overging tot oprichting van
een Burgeravondschool.
Doch niet het Gemeentebestuur alleen
had een open oog voor de belangrijkheid
van de school immers ook bij ons
Vorstenhuis bestond, vrijwel van de op
richting van M.S.G. af, groote belangstel
ling voor de school. Zoo aanvaardde
Koning Willem I, als erfstadhouder reeds
in 1788, dus op 16-jarigen leeftijd, het be
schermheerschap der school en was ook
later steeds een Lid van het Oranjehuis
beschermheer of -vrouw van Uw Genoot
schap.
Uw Genootschap, aldus spr., heeft zich
door alle tijden heen getoond een levendig
en juist inzicht te hebben van wat veran
derde omstandigheden eischen. Dit maakt,
dat de 150-jarige allerminst als afgeleefd
kan worden beschouwd, doch levert in
tegendeel het bewijs, dat Uw Genootschap
ondanks de vele jaren van zijn bestaan,
steeds jeugdig en vol levenslust is geble
ven. Spr. put daaruit de overtuiging, dat
alle waarborgen aanwezig zijn om de stel
lige verwachting uit te spreken dat Uwe
school tot heil van de jongelieden uit
Leiden en omgeving en daardoor tot heil
van de Leidsche gemeenschap ook in de
toekomst de eervolle plaats zal blijven
behouden, welke zij gedurende anderhalve
eeuw in onze Gemeende heeft ingenomen.
Namens het Gemeentebestuur dankt
spr. het Bestuur voor het vele, belange
loos verrichte werk, het de verzekering
g«vende, dat zijn eminente arbeid door het
Gemeentebestuur op hoogen prijs wordt
gesteld.
Daarna werd het woord gevoerd door
den voorzitter der Ver. van Oud-Leerlin
gen, den heer O. S. Knottnerus, die, spre
kende namens alle oud-leerlingen, eraan
herinnerde hoe hij ook 25 jaar geleden
een grootsch jubileum in het leven van
M.S.G. had bijgewoond. Spr. bracht ver
der hulde aan de opeenvolgende besturen
en leeraren, die den roem van het Genoot
schap hebben hooggehouden. Spr. wilde in
dit verband de namen noemen van twee
hunner, de heeren ir. Blom en H. H.
Verhulst, twee uitmuntende leeraren, die
in de laatste halve eeuw veel tot den
goeden faam der school hebben bijgedra
gen en haar onschatbaar groote diensten
hebben bewezen.
De oud-leerlingen, aldus spr. blijven met
groote dankbaarheid in hun hart, geden
ken, wat „Mathesis" in hun leven is ge
weest.
Terwijl alle oud-leerlingen zich van hun
plaatsen verhieven, bood spr. het bestuur
een bronzen gedenkplaat aan ter plaatsing
in het schoolgebouw. Op deze plaat komt
het borstbeeld van den eersten voorzitter
van „Mathesis", Pieter van Campen, voor,
gemodelleerd door den heer Biegman en
gegoten in de Rijnlandsche Kunstgieterij
van den heer Stöxen.
Foto Bleuzë, Leiden.
Foto H. Jonker, Leiden.
Het bestuur van het jubileerend genootschap: zittend van links naar rechts de heeren H. v. Slooten Jr., prof. dr. W. H.
Keesom, ir. Jos M. Rademaker, ir. P. Roogenboom, mr. C. J. Goudsmit en prof. dr. J. Droste. Staande in dezelfde volg
orde dg heeren dj, 3. SJt Hqlst W.eber, Jt. Heripga, te. ft. 4 vjyj Klinkenberg, te. J. J. G. v. Hoek en te. F. C, Raywcnhoff
Het geschenk der oud-leerlingen, een
bronzen gedenkplaat, waarop de nage
dachtenis der oprichters wordt geëerd.
Spr. bood daarbij tevens een album met
de namen der deelnemers aan en hij ein
digde met een lofzang op het onderwijs
van „Mathesis" en een spontaan door alle
oud-ieerlingen ondersteund „Lang leve
ons Koninklijk Genootschap Mathesis
Scientiarum Genitrix"
De Harmoniekapel „de Post" zette direct
hierna het vereenigingslied in, dat door
allen uit volle borst werd meegezongen.
O
Prof. dr. W. J. Keesom. sprekende
namens de directie van het Kamerlingh
Onnes-laboratorium en als bestuurslid
van de Ver. tot bevordering van de Op
leiding tot Instrumentmaker, wees op de
nauwe betrekkingen, welke steeds hebben
bestaan tusschen deze beide instituten en
de school van „Mathesis". Voor beide op
leidingen werd van de candidaten ver
langd, dat zij leerlingen van „Mathesis"
waren geweest en dat samenwerking
vruchtbaar was en nog steeds is, blijkt wel
uit het feit, dat jongelui die alle twee de
opleidingen hebben gevolgd, zelfs in deze
moeilijke tijden nog nimmer moeite heb
ben gehad om een practischen werkkring
te vinden. Spr. besloot met den wensch,
dat deze innige samenwerking nog vele
jaren zou mogen blijven bestaan in het
belang van de jongelui, wier opleiding aan
ons is toevertrouwd.
De heer D, van Lith, die namens de Ver.
van Oud-Leerlingen de gevoelens van
dankbaarheid der oud-leerlingen jegens
het oude „Mathesis" vertolkte, wees erop
hoe allen zich nog één voelen met het
Genootschap en zulks ook daadwerkelijk
tot uiting laten komen door hun lidmaat
schap van de oud-leerlingen organisatie.
Ook op deze plaats wil de véreeniging haar
voortdurende erkentelijkheid tot uitdruk
king laten komen en als symptoom daar
van bood spr., tegelijk met zijn beste wen-
sohen voor den gestadigen groei en bloei
der school, een bloemenmand aan.
De directeur der school, de heer R. J.
Verweijs, zeide. dat het onderwijzend per
soneel zich steeds met liefde en toewijding
aan zijn taak geeft. Vroegere leerkrachten
mogen zich van die taak tegen een gerin
gere materiëele vergoeding gekweten heb
ben, spr. is ervan overtuigd, dat de liefde
voor het onderwijs en de leerlingen bij de
huidige generatie van docenten niet on
derdoet voor die van vroegere geslachten,
Spr. weet, dat de belangen van het leera-,
renkorps bij het bestuur in goede handen
berusten en hij is daar dankbaar voor. Ook
deze spreker biedt het bestuur e>en bloe
menmand aan.
Tenslotte werd nog het woord gevoerd
door den heer A. Heynis, voorzitter van de
feestcommissie uit de leerlingen van
M.S.G. en door den heer G. J. J. van der
Linden, voorzitter van de Ver. van
Mathesianen.
Eerstgenoemde liet zijn gelukwenschen
vergezeld gaan van de aanbieding van een
aantal instrumenten ten dienste van het
onderwijs benevens een oorkonde, terwijl
de heer v. d. Linden een marmeren inktstel
met inscriptie overhandigde.
De heer Hoogenboom dankte allen voor
de toespraken en de geschenken, waarna
in een der belendende zalen een druk
bezochte receptie volgde.
*f
Na afloop begaven oud-leerlingen en
leerlingen zich wederom in optocht met
muziek voorop naar „Zomerzorg", waar,
i na een genoeglijk samenzijn met mede-
1 werking yan „The Dutch Players" de oud-
BINNENLAND
HET VERMISTE DRAGON-VLIEGTUIG:
TEN WESTEN VAN RANGOON GELAND.
DE BEMANNING ONGEDEERD. (Laatste
Berichten, le Blad).
H.M. de Koningin en H.K.H. Prinses
Juliana bij de legeroefeningen. (Laatste
Berichten, le Blad).
De steun aan den landbouw met 6 mil-
lioen verhoogd. (Landbouw, 2e Blad).
Officieele opening der haven te Hengelo.
(Binnenland, 4e Blad).
BUITENLAND
In afwachting van Italië's besluit over
de voorstellen der Commissie van Vijf.
(Buitenland, le Blad),
Duitschers te Memel gearresteerd. (Bui
tenland, le Blad).
Het Spaansche kabinet Lerroux afge
treden. (Buitenland, le Blad),
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
leerlingen zich aan een maaltijd vereenig-
den.
Het bestuur met genoodigden deed het
zelfde m „Maison Bruijns".
Hedenmorgen en -middag maakten da
oud-leerlingen een boottocht over de
Kager- en Brasemermeren, terwijl voor
heden- en Maandagavond nog feestelijke
bijeenkomsten op het programma staan,
respectievelijk aangeboden door de oud-
leerlingen en door de leerlingen.
TENTOONSTELLING VAN POTPLANTEN
EN HUISVLIJT.
In „Oud-Hortuszicht".
Gisteravond is in den Speel- en thee
tuin „Oud-Hortuszicht" een tentoonstel
ling van potplanten en huisvlijt geopend,
georganiseerd door „Onze Tuin" en de
speeltuinvereen. „Zuiderkwartier". Een in
leidend woord werd gesproken door den
heer Nooteboom, voorz. der commissie, die
wees op het nut van de tentoonstelling.
Daarna sprak de heer Jonker, chef der
plantsoenendiensten, die de tentoonstel
ling opende.
De tentoongestelde planten, die alle ge
kweekt zijn door kinderen tusschen 5 en
14 jaar, zagen er frisch en goed verzorgd
uit.
Bij de afdeeling huisvlijt waren zeer
aardige teekeningen, borduurwerken enz.
ingezonden. Een heel aardig perk was
aangelegd door den heer R. J. Oudshoorn,
kweeker te Oegstgeest.
De uitslagen van den kweekwedstrijd
zijn als volgt:
Volle grond (5 tot 8 jaar)le pr. Annie
Geuke, 24 p.; 2e pr. Riekie Keereweer, 23
p.; 2e pr. Marie Geuke, 20 p.; 3e pr.
Geertje Boon, 18 p.; 3e pr. Nelly Boeren-
donk, 18 p.; 3e pr. Johannes Spijker, 18
p.; 4e pr. Gondo v. d. Meijden, 16 p.; 4e
pr. Alie Visser, 15 p., Annie Loeber, Bert
v. d. Woerd en Arrnie Biziot, troostprijzen.
Venster-afd. (58 jaar): le pf. Dorai
de Boer, 20 p.; 3e pr. A. Verboom, 15 p.
Volle grond (811 jaar)le pr. P. Boo
gaard, 23 p.; 2e pr. Chr. v. Haarlem, 20 p.;
2e pr. Beppie Keereweer, 20 p.; 3e pr. Jan-
nie Dool, 17 p.; 3e pr. Corrie Voorzaad, 17
p.; Joh. Bink en Nico v. Haarlem, troost
prijs.
Venster-afd. (811 jaar): le pr. Jannie
Siraa, 22 p.; 2e pr. P. Kapaan, 18 p.;
Paula IJzerman, troostprijs.
Volle grond (1114 j.l: le pr Tr. Voor
zaad, 21 p.; 3e pr. Jan Dool, 16 p.
Venster-afd.: le pr. Marie Siraa, 25 p.
BUURTVER. „EENSGEZINDHEID".
Van den gehouden ballonnenwedstrijd
op 31 Augustus j.l., zijn 14 briefkaarten,
binnengekomen met bericht, waar de bal
lonnen zijn gevonden.
Door het bestuur waren drie prijzen be
schikbaar gesteld voor de verst gevonden
ballonnen.
De uitslag hiervan is: No. 1 te Rüten-
brok (Duitschland), Leo van Kesteren.
No. 2 te Bargèr Compascuum (Drenthe)
Jan van der Kraats. No. 3 te Dalerspoel
(Drenthe) Alida Moraal. No. 4. te Nieuw-
lande (Drenthe) Cornelis Horsman.
LEIDSCHE UNIVERSITEIT.
Bij Kon. besluit is opnieuw benoemd
tot lid van het College van Curatoren der
Rijksuniversiteit alhier mr. J. Limburg.
