Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 21 September 1935
FINANCIEEL OVERZICHT.
„Zoo, daar lig Je dus. Je hebt zeker een machtig
gezelligen tijd, met al die lieve zusters om Je heen
(Humorist)
-> JU-,,
„Je zult dit pak ook nog moeten aantrekken, Hendrik,
Ik kan het ook niet meer ln den kofier krijgen." (Judge)
Vader helpt Pietje altijd bij zijn huiswerk, en nu
heeft de Jongen boksles op school gekregen, van het
l»ar," (Passing Show).
Don Juan van de badplaats„Neemt u me niet
kwalijk, maar kan lk U hier het vorige Jaar niet ont
moet hebben 1"
Het meisje„Dat geloof lk niet. Ik heb geen enkele
onaangename herinnering aan mijn verblijf hier, het
vorige Jaar." (Happy Mag.)
„Er ls net genoeg plaats voor Jou en de kinderen om
gemakkelijk te reizen, lieve. Ik kan wel ergens anders
een coupé vinden; hiernaast bijvoorbeeld." .(Happy Mag,).
„Verdraaid, nou heb lk m'n harmonica lnplaats van
'ta'n klektoestel meegenomen." (Passing Show),
De vlucht uit den gulden Risico's van
aanknopen van Engelsche Staatsfondsen
- Ontspanning op de deviezenmarkt ten
gevolge Van dlscontovcrhooglng der Ne-
derLandsche Bank - Nadeelen der hooge
geldknerstn voor de schatkist - Neder
lands financleele positie steekt gunstig af
bij vele andere landen - Gedrukte stem
ming op de aanileelenmarkt, behalve voor
Amerlkaansche fondsen.
De fondsenmarkt is In de afgeloopen
week volkomen beheerscht door de vrees
vóór een ongunstige ontwikkeling van den
pOlitieken toestand, zoowel ln binnen- als
jn buitenland. De toenemende kans op het
uitbreken der vijandelijkheden tussehen
Italië en Abessynië en de bezorgdheid
over de eventueel vérstrekkende gevolgen
hiervan zijn tot uiting gekomen in een
ongeanimeerde stemming op de aahüee-
lenmarkt. Anderzijds is met de nadering
der beslissing over het lot van het Ml-
nlsterle-CoUjn de spanning op de obliga-
tieirtarkt nog grooter geworden. Op den
eersten beursdag dezer week bereikten
verschillende staats- en gemeenteleenin-
gen het laagste niveau van dit jaar, voor
namelijk tengevolge van verkoopen van
angstig geworden houders, die ln vele ge
vallen hun guldensbezit omgeruild heb
ben in dollar- of pondenwaarden, en er
soms zelfs contante ponden voor hebben
gekocht. De opvatting, dat mét een even-
fueelên val van de huidige regeering een
devaluatie van den gulden te wachten
staat, ls Zöo langzamerhand gemeengoed
geworden en de transacties ter beurze, die
ten doel hebben, zich tegen een komende
Waardevermindering van den gulden te
beschermen, zijn ln de laatste weken in
omvang toegenomen.
Voor zoover deze „bescherming" daarin
bestaat, dat men goede Nederlandsche
beleggingswaarden tot de zoo sterk ge
daald® koersen van de hand doet. om met
de opbrengst Engelsche staatsfondsen of
andere Pondenwaarden te koopen, moeten
wij het nut van een dergelijke omzetting
van het effectenbezit bestrijden. Sterker
nog: wij zijn van oordeel, dat men door
het aankoopen van Pondenwaarden een
nieuw en wellicht grooter risico op zich
neemt, welks draagwijdte zal worden be
paald door de verdere ontwikkeling van
den internationalen poiltleken toestand.
Een verscherping van de internationale
politieke Verhoudingen zal in de eerste
plaats haar Weerslkg vinden ln ttêt koers
verloop van het Pond Sterling, resp. ln
dat van Engelsche staatsfondsen e. d. Deze
laatste hebben in den Jongsten tijd reeds
aan een sterken druk blootgestaan en zij
zijh dientengevolge aanmerkelijk in koers
gedaald én ook het Pdhd ls ln koers terug
gekropen. Wanneer echter k&Ditaalvludht
uit Engeland op groote schaal mooht In
zetten, dan zijn de gevolgen hiervan nog
niet te overzien.
Men moet niet vel'geteh, dat Londen
weder hoe langer hoe meer de verzamel
plaats ls geworden van buitenlandsch ka-
pitafti, dat uit valuta- of andere overwe
gingen uit het eigen land is weggetrokken,
of dat van andere centra, waar het tijde
lijk was gedeponeerd, naar Londen is
overgebracht. De kapitaalbeweging Uit ons
elgeh land, sinds fle onrust over den gul-
hen zich doét gelden, heeft zich voorna
melijk in de richting van Engeland be
wogen. Aanzienlijke Fransche kSftitalen
zijh, meerendeels op korten termijn, in
Londen Uitgelei, terWljl ook Amerika er
groote bedragen heeft Uitstaan. Reeds bij
votlge gelegenheden is gebleken, welke
gevaren deze gemakkelijk ln beweging te
brengen buitenlandsche saldi op de Lon
dehsche geldmarkt voor het koersvrloOr
wan het Pond Sterling oplevrren en meer
dan ooit te voren moei onder de tegen-
W'oordigp omstandigheden met dc moge
lijkheid van nieuwe geldverschuivingen
rekening worden gehouden. De eerste
teekenen hiervan zijn reeds waarneem
baar; zij uiten zich in de flauwe stem
ming voor Engelsche staatsfondsen en in
de inzinking van het Pond Sterling op de
Internationale wisselmarkt.
Het koersverloop van het Pond ten op
zichte van den gulden wordt ten deele be
heerscht door de factoren, die ook dt
positie Van den gulden ten aanzien van
andere buitenlandsche valuta's bepalen.
Zoo heeft de nfeuwe drastische dlsconto-
verhooging van de Nederlandsche Bank
van 5 tot 6"/. In de afgeloopen week geleld
tot een aanmerkelijke ontspanning Op de
buitenlandsche wisselmarkt, nadat de stij
ging van dollar en fransche franc boven
het goudultvoerpunt ln de laatste dagen
dér vorige en het begin van deze week
goudexport uit ons land weder loonend
had gemaakt. De jongste weekstaat van
de Nederlandsche Bank toont een vermin
dering van den goudvoorraad aan van
f. 36,8 millioen. Voor een deel zijn de goud-
onttrckklngen echter nog niet ln dezen
Bankstaat verwerkt; vermoedelijk hebben
zij nog enkele tientallen mtllioenen meer
bedragen. Of de goudexport zal worden
hervat, zal geheel afhangen van de ver
dere ontwikkeling van den politleken toe
stand hier tê lande, d.w.z. Van de beant
woording der vraag, of de katholieken aan
de regeering-Cölhn hun steun Zullen wil
len vefleenen Mocht dit het geval Zijn,
dan zal de ontspanning op de buitenland
sche wisselmarkt verderen voortgang
maken en dan Zal ook een verruiming op
de geldmarkt kunnen intreden, tengevolge
van de terugvloeiing van gevlucht kapi
taal en de beschikbaarstelling van ge
hamsterde bankbiljetten.
Hoé wenschélljk een verlaging der geld-
tarieven zijn zou, In verschillende opzich
ten, behoeft nauwelhks te Worden be
toogd. De tegenwoordige hooge rentekoer
sen, een uitvloeisel van het, door politieke
verwikkelingen tegen onzen gulden ont
stane wantrouwen, vormen 'n rnstige ver
zwaring der tasten voor hét bedrijfsleven
ln een période, waarin meer dan ooit door
een vermindering der kosten gestreefd
möêt worden haar aanpassing bij de goed-
koopere productie-voorwaarden In veie
andere landen. Voot de schatkist beteC-
kenen zij een aanzienlijke verhooging Van
het bedrag, dat voor rente en aflossing op
st.aatssohuld moet Worden besteed. Ge
lukkig heeft de Staat, voor Zichzelf en
voor Ned.-Indië. nog kunnen profiteeren
van de mogelijkheid, om in het vorige en
in het begin van dit Jaar haar leerlingen
met hongeren rentevoet om te zetten ln
4rente, dragende obligatlën. zoodat ten
minste de hierdoor verkregen bezuiniging
geconsolideerd ls.
Anders staat het echter met de kosten
der financiering van do vlottende schuld
des Rijks, Terwijl nog ln Maart van dit
Jaar kon Worden volstaan met een rente
vergoeding van op de éénjarige
schatkistbiletten, moest voor de Maandag
as. plaats vindende Uitgifte van schat
kistpapier de rentevoet, zoowel voor de
éénjarige als voor de drie- eh VfjfJarige
Biljetten, gesteld worden op i'lt'lo.
Deze stijging der geldkoersen heeft de
re"eering dan ook genoodzaakt, ln de
Vhlioenennota bijha f.8"« millioen meer
Uit te trekken Voor rente Op haar vlot
tende schuld dan in het vorige Jaar, De
besparing, verkregen door conversie vatl
geconsolideerde schuld, is hierdoor met
eén slag te niet gedaan. Dit is te meer te
betreuren, omdat het bedrag, dat ln de
MilUnerrhnn' n vóór den totalen dienst
der geconsolideerde schuld i rente en af
lossing i moest Worden uitgetrokken, on
danks de besparing door conversie toch
nog a'tiid een aanzienlijk percentage der
totale Staatsuitgaven vormt. BIJ een to
taal aan uiteavën vOOr den gewonen
d'enst ad f fll millioen eiedhl de lée-
nin■""■"Hens' all°cn al f, 118'/» millioen, d.i,
dus omstreeks een zesde van het totale
bedrag der uitgaven. Ware het wantrou
wen tegenover den gulden niet tusschen-
belde gekomen, dan had een voortzetting
der conversie-beweging gemakkelijk tot
een verdere besparing op dezen post kun
nen lelden.
Om het beeld niet te donker te kleuren,
Willen wU er op wijzen, dat de regeering
een deel van de geleende gelden besteed
heeft voor productieve doeleinden, waar
door zij op haar bêurt een belankrijk be
drag (Volgens de Mlllloenen-nota f 36.3
millioen) aan rente ontvangt, dat feitelijk
ln mindering kan worden gebracht van
de bovengenoemde f.1161/! millioen. Wat
de schuldpositie betreft, kan ons land dan
ook, ondanks alles, toch goed de verge
lijking met vele andere landen doorstaan.
Zoo kan er aan worden herinnerd, dat
b.v. ln Engeland elk Jaar niet veel minder
dan een derde van de totale staatsuitga
ven dient voor betaling van alleen maar
de rente (dus zonder rekening te houden
met aflossing) op de geconsolideerde
schuld, waar nagenoeg geen rente-inkom-
stên van de Engelsche schatkist tegenover
staan.
Zodais welhaast te verwachten was, ls
de Millloenen-nota ter beurze ongunstig
ontvangen. Men heeft zich hierdoor weer
eens te meer rekenschap gegeven van de
moeilijkheden .waarvoor onze volkshuis
houding zich gesteld ziet, moeilijkheden,
die geen regeering, hoe ook samengesteld,
uit den weg kan ruimen Dat ons volk
zich, of het wil of niet, zal hebben te
schikken in de onvermijdelijke daling van
zijn welvaartspeil, zoolang de internatio
nale factoren niet veranderen, is een
voor de fondsenmarkt, Wel zeer onaange
name waarheid, die men In de toelichting
op de begrooting van minister Oud des
niettemin opnieuw heeft moeten hooren.
Verdere verzwaring van belastingdruk ln
plaats van de vroeger ln het vooruitzicht
gestelde verlaging van enkele belastingen
is al evenzeer een voor het zakenleven
moeilijk te slikken pil. Het maakte ech
ter vooral een ongunstigen Indruk, dat
men er met de thans voorgestelde maat
regelen tot herstel van het evenwicht in
de begrooting vermoedelijk nog lang niet
is, (n dat wellicht over korten tijd nieu
we uitgaven dekking zullen komen vra
gen,
Onder deze omstandigheden viel de
stemming voor staatsfondsen nog betrek
kelijk mee De 3°/n en 2'/»"/o leeningen kon
den zelfs nog fractioneel in koers verbe
teren en ook enkele gemeenteleenlngen
waren wat hooger
Meh mag hieruit afleiden, dat de Mll
lloenen-nota in elk geval niet tot een
vergrooting van de kapltaalvluoht uit ons
land heeft geleid. Dit ls ook logisch. Het
is Immers niet de toestond van onze
staatsfinanciën, welke aanleiding tot on
gerustheid ten opzichte van onze valuta
geeft. Een Sluitende begrootlhg, de
sluiting moge dan ook niet volkomen
„luchtdicht" zijn, is meer dan heel veel
landen ln deze tijden kunnen aanwijzen.
De afkeer van onzê regeering tegerl wat
zij een „Vlotte leenlng6politiek" noemt,
beveiligt orts land tegen een opstapeling
van schuld op schuld, zooals die met name
ln Amerika wordt toegepast, Juist het
streven onzer regeering, om dekking voor
haar uitgaven te vinden zy het dan ook
ln den vorm van een op zich zelf te be
treuren belastlngverhooging, geeft ae
waarborg, dat ten minste in ons land geen
financieele laissez-aller-politiek wordt ge-
dreveh, waarvan het eind de lasten moet
dragen, ook ten aanzien Van de waarde
der valuta.
wanneer eenmaal de politieke hemel
hier te lande wat meer ls opgeklaard, zal
men voor dergelijke overwegingen allicht
toegankelijker zijn dan op het oogertttlik.
Evehals op de obllgattemarkt was ook
op de aandeelenmarkt in het midden der
weêk eenige vermindering van druk te
constateeren. Behalve aan een wat min
der pessimistische opvatting over de in
ternationale politieke verhoudingen was
dit ook te danken aan de hervatting van
de koersstijging op de New-Yorksche
beurs, die echter niet tot een verleven
diging van den handel in Amerikaansche
fondsen op de Amsterdamsche markt leid
de. Dezen keer hebben te New-York ook
spoorwegaandeelen in de koersverbetering
gedeeld; de verwachting, dat ook de Ame-
rikaaneche spoorwegmaatschappijen zul
len profiteeren van de verbetering ln de
conjunctuur daar te lande, wordt beves
tigd door de mededeeling van den Presi
dent der Reconstruction Finance Corpo
ration, dat er ln den loop van dit Jaar
vermoedelijk geen spoorwegondernemin
gen van beteekenis meer onder receiver
ship gesteld zullen worden, Achtereenvol
gende verhoogingen van den koperprijs
een uitvloeisel van de vraag naar dit me
taal voor oorlogsmateriaal, hebben de
vraag naar Amerlkaansche koperaandec-
len; Anaconda, Kennecott Copper enz.
gestimuleerd. De staalindustrie daaren
tegen heeft geen verdere uitbreiding van
de bedrijvigheid kunnen aantoonen Zelfs
ls de productie met tot 52°/« der ca
paciteit teruggegaan. De mededeeling, dat
de U.S. Steel Corporation in de naaste
toekomst het geweldige bedrag van 140
millioen dollar denkt uit te geven voor
verbetering van haar fabrieken, wijst er
intusschen op, dat men ln Amerika reke
ning houdt met een aanhouden van de
economische opleving.
Van blnnenlandsche industrleele waar
den waren Philips meerendeels gedrukt,
wat behalve met de algemeene factoren
ook verband hield met ae mededeeling ln
het jongste kwartaalsoverzicht van het
Centraal Bureau voor de Statistiek, dat de
personeelsterkte in de gloeilampen- en
radio-Industrie van rond 14.500 aan het
eind van Maart verminderd is tot ca. 14000
aan het eind van Juni J.I., tegen ca. 15000
op hetzelfde tijdstip van het vorige jaar.
Ook omtrent den omvang der bedrijvig
heid in de meeste andere takken van In
dustrie zijn de gegevens weinig gunstig, Al
zijn er vrij wat ondememlhgen, waar de
personeelsterkte ls gestegen lin sommige
zelfs niet onbelangrijk i deze vooruitgang
Wordt overtroffen door den achteruitgang,
welke daartegenover voor talrijke andere
viel te boeken. Betreffende de kunstzijde
industrie wordt medegedeeld, dat de toe
stand onveranderd slap bleef door buiten
landsche concurrentie en dat de perso
neelsterkte eind Juni ca. 90 minder was
dan eind Maart en 980 minder dan eind
Juni 1934. Deze week heeft de Aku nog
bijna 300 man moeten ontslaan. Aandee-
len Aku lagen dan ook gedrukt in de
markt Hetzelfde geldt voor Unilever, die
tegen het eind van de week den terug
slag ondervonden van den lagerer. Pon-
denkoers. Petroleumaandeelen brokkelden
wat ln koers af, mede in verband met de
onzekerheid over de verdere ontwikkeling
van de petroleum- en de benzineprijzen.
Rubberaandeelen trokken wat meer be
langstelling op het bericht, dat de Inter
nationale Rubberrestrictie-Commissie van
Slan zou zijn, het export-quotum voor
ed -Indlë te vergrooten, waartegenover
een vermindering van het quotum voor
Malakka zou komen le staan. Gebleken is,
dat men de productie-capaciteit van de
Ned.-Indische bevolkingsaanplantingen
aanmerkelijk heeft onderschat, waardoor
het de regeering uiterst moeilijk 1 s ge
maakt, den export binnen de vastgestelde
grenzen te houden. De thans ln het voor
uitzicht gestelde oplossing zou de bezwa
ren der Indische regeering tegen een ver
hooging van het algemeene restrictie-per
centage allicht doen vervallen.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
4% Nederland 92 1/8, 91 1/4, 92'/i, 91 5/8.
S'/j Nederland 80, 80 3/8.
2N.W.8. 09 3/4, 70'/i,
4'/» Ned, Indlë 92, 90 1/9, 911/4, 901/2.
4 ?/o Ned. Indië 90 1/8, 89 1/4, 89 3/4, 89 5/16
MIJ. OCEAAN.
POLYPHEMUS, 20 Sept. van Java te
Amst.
HELENUS, Java n. Amst.. 20 Sept. Perlm
gepasseerd,
KON. PAKETV. MIJ.
NIEUW ZEELAND, 19 Sept. van Sydney
n. Singapore.
KON. HOLE. LLOYD.
EEMLAND, uitreis, 19 Sept. n.m. te Santos.
AMSTELLAND, thuisreis, was 19 Sept. U
u. 50 v.m. 373 mijlen Z. van Lands End.
KON. NED. 8TOOMB. MIJ.
ALKMAAR, 19 Sept. van Payta n. Manta.
AURORA, 19 Sept, van Triëst te Fiume.
FAUNA, 19 Sept. van Alicante n. Denla
HERCULES, 19 Sept. van Izmir n. Istan-
boul.
OBERON, 19 Sept, van Messina naar Pa
lermo.
COLOMBIA, 20 Sept, van Amst. naar W.
Indië.
ORANJE NASSAU, 20 Sept. van Amst, n.
W. Indlë.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
RANDFONTEIN, 19 Sept. n.m, 9 u., van
R'dam te Hamburg.
NIJKERK, uitr., pass. 19 Sept. Madeira,
HOLLAND—AUSTRALIë LIJN.
kota INTBN, thuisreis, 19 Sept. van
Cairns.
ROTT. LLOYD.
INDRAPOERA, thuisreis, 20 Sept. v.m. 4
u. te Suez.
SOEKABOEMI, 20 Sept. van R'dam naar
Hamburg.
rotterdam -z. amerika lijn.
ALPHACCA, 20 Sept. van Hamburg te
R'dam.
JAVA—NEW YORK LIJN,
Kota PINANG, 19 Sept. van Singapore
n. Batavia.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
EDAM, R'dam n. New York, was 19 Sept.
9 u. 66 v.m. 60 mijlen W. van Land End.
diverse stoomvaartberichten.
FRIESLAND, 18 Sept. van R'dant te Le
ningrad,
WEStLaND, 19 Sept. van r'dam te Lelth.
WILLEMSPLEIN. 19 Sept. van B. Aires n.
Las Palmas v.o.
ORANJEPOLDER, 19 Sept. van R'dam te
Londen.
L1NGE. 19 Sept. van Trelleborg n. R'dam.
WIERINGEN, Archangel n. Amst., pass. 19
Sept. Honnigsvaag.
HERMES, 18 Sept, van Port Said te
Alexandrlë.
JONGE JOHANNA, 19 Sept. van Genua te
Torrevleja.
4% Amsterdam 85 1/8, 841/!, 85V2, 85 1/16.
4'/» s-Gravenhage 90 89, 90 1/8.
4', 2 »/o Rotterdam 86 3/8, 85, 66 1/8, 86.
Aku 28 3/4, 29 3/4, 28'/;.
Ford Automobielfabr, 273 1/4, 268, 273v?,
271 1/4.
Philips' 251'.! 236',!.
Unilever 103, 98 3/4.
Anaconda Copper 12 7/8, 13 1/4, 12 7/8.
Kennecott Copper 15 5/8, 15 3/4.
U.S. Steel 28 5 8, 29 1/16. 28 7/8.
Kon Petroleum 198Vi, 188'/».
Ned. Scheepvaart Unie 42'/-, 39, 40 1/4.
Handelsver. „Amsterdam" 179, 173 3/4, 175.
Deli Batavia Mij. 144, 136'/-, 138 3/4
Dell Mij. 159, 153. 154.
Amsterdam Rubber 108>/i, 100, 100 3/4,
Oost Java Rubber 114, 108'/».
3-3
