EEN FELLE BRAND.
766te Jaargang
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1935
No. 23145
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
SB"
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets, bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per mnd.»
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
FELLE UITSLAANDE BRAND
AAN DEN LAGE-RIJND1JK.
!EN PERCEEL IN EEN KWARTIER TIJDS
GEHEEL UITGEBRAND.
Toen vannacht te ruim 1 uur de kapper
I. de Vos uit de Borneostraat op weg
aar huls den verfwinkel van den heer K.
van Wingerden aan den Lage Rijndijk
'r. 29 hoek Decimastraat passeerde, zag
ij tot zijn groote verwondering een gor-
ijn vallen. Hij stapte van zijn fiets af en
ntdekte toen plotseling vlammetjes achter
e toonbank. Hij liet geen oogenblik ver
gen gaan, maar waarschuwde onmid-
ellijk de bewoners, te weten den 75-
irigen winkelier K. F. van Wingerden en
et gezin van den heer J. Wiersma, be-
laande uit man, vrouw en vier kinderen,
trwijl er bovendien 'n getrouwde zoon uit
msterdam met zijn gezin logeerde. Allen
liepen op de eerste en tweede verdieping,
[et vuur vond in de licht brandbare verf
oren (w.o, 250 liter lijnolie, 10 K.G. ter-
entijn en clrco 1000 K.G. verf!) gretig
oedsel en greep dan ook zóó snel om zich
een. dat de bewoners, zich ternauwernood
slechts in nachtgewaad gekleed, in
eiligheid konden brengen. Toen de heer
in Wingerden zich nogmaals naar bin-
en begaf om uit zijn kamertje op de
veede verdieping nog eenig geld te red-
:n, zag hij zich den terugweg door het
lur afgesneden.
Via een raam aan de achterzijde kon hij
ihter nog veilig de straat bereiken.
Inmiddels had een broer van den heer
in W., die aan de overzijde woont, tele-
inisch de politie-brandweer gealarmeerd,
,e onder leiding van inspecteur Couzy
reet met de beide motorspuiten uitrukte
met zes stralen het vuur aanpakte.
Dit had zich intusschen ook reeds aan
i bovenverdiepingen medegedeeld, zoo-
dat het perceel één hooge brandende toorts
leek. De vlammen loeiden met groote
kracht door de ramen en het dak, dat
nauwelijks een kwartier na het uitbreken
van den brand instortte.
De politie-brandweer, geassisteerd door
de vrijwillige brandweer, wierp groote hoe
veelheden water op de vlammen, die dan
ook zienderoogen in hevigheid afnamen.
Na een halfuur was het gevaar voor uit
breiding geweken en konden de omwonen
den, die op last van de politie hun huizen
hadden verlaten en een angstig halfuur
tje hadden meegemaakt, deze weer be
trekken.
Het perceel nr. 29 brandde volkomen
uit en zelfs de muren waren zoo door het
vuur aangetast, dat ze vanmorgen gedeel
telijk omver werden gehaald; van het aan
grenzende pand nr. 29 werd het dak be
schadigd.
Het pand behoort toe aan den heer van
Wingerden Sr. te Leiderdorp en was even
als de inboedel verzekerd. Ook de heer
Wiersma was verzekerd. De oorzaak moet
vermoedelijk worden gezocht in het ach
teloos wegwerpen van een brandende si
garet. De heer van W. Jr. was om 12 uur
nog in den winkel geweest om de kas op
te maken en heeft daarbij gerookt
Op het terrein van den brand waren
o.m. aanwezig de burgemeester, wethouder
Verwey en de commissaris van politie, de
heer Meyer.
De politie-brandweer heeft door haar
energiek optreden erger voorkomen. Tegen
een dergelijke vuurzee leek zij aanvanke
lijk machteloos en wie de bijgaande foto
goed beziet, zal zich erover verwonderen,
óat het vuur tot slechts één pand is be
perkt gebleven.
Een woord van lof komt zeer zeker ook
toe aan den heer de Vos, die door zijn
waakzaamheid en snel alarm voorkwam,
dat slachtoffers te betreuren vielen, het
geen bij een zich zoo snel uitbreidenden
brand anders stellig niet onmogelijk was
geweest.
DE WERKLOOSHEID.
Bij de Gem. Arbeidsbeurs stonden gis
teren 3970 werkzoekenden ingeschreven
legen 3463 op 6 September 1934
Foto Van Vliet, Leiden.
HET STADHUIS.
Maandag begint het heiwerk.
Naar wij* vernemen zal vermoedelijk a.s.
Maandag een begin worden gemaakt met
het inheien der ruim 650 betonpalen ten
behoeve van den onderbouw van 't nieuwe
Stadhuis. Het inslaan van den eersten paal
zal zonder eenig officieel vertoon ge
schieden.
DE WINKELWEEK 1935
Groote deelneming.
Naar wij vernemen is het aantal in
schrijvingen voor de a.s. Winkelweek zóó
groot, dat van een beslist succes gespro
ken kan worden. Tot nu toe gaven zich
reeds meer deelnemers op dan andere
jaren. Dit moge voor hen. die nog niet tot
deelneming konden besluiten een aanspo
ring zijn, alsnog deel te nemen. Tot mor
genavond bestaat gelegenheid zich op te
geven aan het adres: J. A. Pollmann, Hoog
straat 4.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
GEM. H.B.S. MET 5-J. CURSUS.
Bevorderd naar de vijfde klasse B, Joop
M. Secrève en Raden A. M. Widjojoat-
modjo.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing; H. D, Sala, Nieuwe Rijn 14,
Leiden, spiegel- en lijstenfabriek en kunst
handel.
Wijziging: ,,'t Oude Rechthuis". Dorps
straat 40, Alphen a. d. Rijn, café en bonds-
hotel.
De Eigenares wed. C. Delfos- -van Hevst
is gehuwd met; E. J. Frieling. (Huwelijk-
sche Voorwaarden).
WAT ER OVERBLEEF VAN HET PERCEEL LAGE RIJNDIJK 29, DAT
VANNACHT DOOR BRAND WERD GETEISTERD.
ZILVERTENTOONSTELLING TE LEIDEN
Dezer dagen is de afdeeling modern
Nederlandsche zilverwerk verrijkt met
een gedreven doopbekken, versierd met 4
geëmailleerde medaillons, ontworpen en
uitgevoerd door den Leidschen zilversmid
M. Brinks voor de Kooikapel aldaar, ver
der met een vijftal zilveren kandelaars
door Fons Reggers te Amsterdam ontwor-
tpen en een aantal fraai gedreven vazen,
brood- en fruitschalen, bonbondoos en
theeservies door den heer Jan Kriege te
Woerden vervaardigd.
Tenslotte stond de heer J. E. Brom te
Utrecht af een zilveren, gedeeltelijk ver
guld beeldje met het zittende beeld van
de Maagd Maria, het Christuskind dra
gende.
Met ingang van 1 October wordt de
ladingmeester der Nederlandsche Spoor
wegen, de heer E. Brinkhuis, werkzaam aan
het station alhier, in gelijke betrekking
overgeplaatst naar het station Zwolle.
De heeren B. Nijholt en S. Riemens,
beiden candidaat aan de Rijksuniversiteit
alhier zijn door het Provinciaal Kerkbe
stuur van Zeeland toegelaten tot de Evan
geliebediening in de Ned. Herv. Kerk.
De heeren A. H. Doornik, D. C. Hila-
rius, E. A. P. de Raadt en J. Zwier, allen
alhier zijn bestemd voor uitzending naar
Ned.-Indie ais adspirant-controleur bij het
Binnenl. Bestuur.
Een zeer geslaagd concert heeft gis
teravond plaats gevonden in den tuin van
Oud-Hortuszicht, waar de ..Stem des
Volks", dir. de heer O. V/ de Nobel, en de
mandolineclub „Krebustlipo", dir. de heer
L. C. Veerman gezamenlijk een uitvoering
gaven, die door een belangstellend publiek
werd bijgewoond. Beide vereenigingen wis
ten den uitstekenden naam, die zij bezit
ten ook ditmaal te handhaven. Het weer
hield zich gelukkig best, hetgeen mede het
verloop van dezen avond ten goede is ge
komen.
Zaterdagavond maakt de Mondaccor-
deon Vereeniging Bravo", onder leiding
van den heer J. J. v. d. Reiden in com
binatie met vereenigingen uit Noordwijk,
Sassenheim en Katwijk, een rondgang dooi
de stad. Het vertrek is bepaald op 8 uur
vanaf de Kaasmarkt.
Gistermiddag te circa 5 uur stond
een groote vrachtauto te lossen in de
smalle Burcht-steeg, zeer ten ongerieve van
de bewoners en het verkeer Aan het ver
zoek om enkele meters op te halen werd
geen gevolg gegeven, zoodat assistentie
der politic werd ingeroepen. Toen deze
verscheen ontstond er een scheldpartij. De
agent verzocht den chauffeur hiermede
op te houden en zijn naam op te geven.
De man weigerde echter zoodat over
brenging naar het bureau volgde.
Alhier is. Hooge,voerd 131, het 7e fi
liaal van het Handelsbureau A. de Jong ge
opend. Deze zaak is als een waar arsenaal
voor den garagehouder, immers alle mo
gelijke soorten Amerikaansche auto-on-
derdeelen zijn er verkrijgbaar. Wij twijfe
len er niet aan of een zaak als deze. zal
ziph spoedjg vele cliënteele verwerven.
HET ITALIAANSCH-
ABESSYNISCH CONFLICT.
MOEILIJKHEDEN IN GENÉVE.
Te Genève heeft men gisteren wel
sensatie gehad. Onverwachts werd de
Volkenbondsraad bijeengeroepen er. toen
de vertegenwoordiger van Abessynië aan
ving met zijn beschuldigingen aan het
adres van Italië, verliet de Italiaansche
delegatie demonstratief de zaal. Men zie
voor bijzonderheden hiernaast.
In Italië wordt deze houding aldus ver
klaard:
De geste van den Italiaanschen ver
tegenwoordiger, hoe sensationeel deze
ook kan zijn geweest, kon met het oog op
Aioisi's verklaringen van Woensdag toch
nauwelijks een verrassing vormen. Reeds
toen heeft hij duidelijk te verstaan ge
geven, dat voor Italië een bespreking van
het conflict met rechtsgellike deelneming
van Abess"nië niet mogelijk was. Het op
treden was dus het logische gevolg van
deze opvatting. Het gaat hier niet om
een coup de théatre en ook niet om een
definitief breken van Italië met den Vol
kenbond. De Italiaansche vertegenwoor
diger. die voor het aanhooren van op
merkingen en eventueele raadgevingen
van andere raadsleden de zitting ais
waarnemer heeft bijgewoond, zal ook
verder deelnemen aan de zittingen, zelfs
in aanwezigheid van een Abessijnsch
vertegenwoordiger, maar zal telkens weer
de raadstafel verlaten wanneer de Abes-
sijnsche vertegenwoordiger deelneemt
aan de besprekingen.
Zoo zal Italië's houding voortaan zijn!
De woordvoerder van de Italiaansche
delegatie verklaarde nog aan Reuter, dat
nimmer in de geschiedenis van den Vol
kenbondsraad een groote mogendheid
zoozeer beleedigd was als nu Italië. Aloisi
had tevoren van Jèze den tekst van zijn
rede gevraagd en nadat hij daarvan had
kennis genomen, had hij zijn gedragslijn
bepaald.
Bepaald gunstig op het verloop van
zaken zal dit echter niet kunnen werken!
Voorts zijn er moeilijkheden gerezen
in verband met de in te stellen commissie
van onderzoek. Men denkt thans aan een
commissie van drie, n.l. Spanje, Polen en
Tsjecho-Slowakije.
Steeds meer stemmen gaan in Zwe
den op om den Volkenbond te ver
laten. indien in 't Italiaansch-Ethiopisch
conflict geen maatregelen worden geno
men tot het handhaven van den vrede.
De „Handels Tidning", een onafhanke
lijk blad, dat te Goeteborg verschijnt,
schrijft o.a. „dat de Scandinavische lan
den geen reden meer hebben, om lid te
blijven van den Volkenbond indien een
compromis wordt aangegaan, dat zou bij
dragen tot verwaarloozing van de voor
naamste principes van den Volkenbond.
De Scandinavische landen kunnen voor
zoo iets niet mede-verantwoordelijk zijn.
De Volkenbond zou op deze wijze een in
strument van de ergste geweldpolitiek
zijn geworden".
Ook het congres van de Engelsche vak-
vereenigingen heeft het Italiaansch
Abessynisch conflict besproken.
Ten aanzien van de sancties verklaar
de Walter Citrine, de secretaris van het
congres o.a.' .Wij moeten er van over
tuigd zijn, dat in het vervolg slechts
sprake kan zijn van sancties, welke in
zich de groote mogelijkheid van een oor
log dragen".
Een dergelijke verklaring gaat veel ver
der dan de opvattingen van de Lager
huisleden van de labourpartij. die ver
langen dat alleen zulke sancties zullen
worden toegepast, die géén oorlog ten
gevolge kunnen hebben.
„Het woord sancties, zoo zeide Citrine
nog, beteekent straf en kastijding, de
Italiaansche regeering wil geen verzoe
ning, doch oorlog, en wij moeten iets
doen om haar tegen te houden.
Er is slechts één middel hiertoe, name
lijk een collectieve geweldmaatregel van
de naties, die besloten zijn den vrede te
handhaven.
Indien dit mislukt en wij terugtrekken,
dan wordt oorlog zekerheid.
Zullen wij getrouw blijven aan ons
principe of zullen we het verraden?"
Met 262,000177.000 stemmen sprak 't
congres zich uit voor sancties.
De Abessijnsche regeering heeft tot nog
toe niet haar standpunt bepaald ten aan
zien van de verklaring van ds Standard
Oil inzake de annuleering van de con
cessie-overeenkomst. De financieele advi
seur van den Negus, de Amerikaan Colston,
verklaarde in een interview, dat de
toestand ongewijzigd was gebleven en dat
voorloopig geen verklaring van de Abes
sijnsche regeering te wachten was.
De Paris Soir meldt, dat reeds in 1918
twee Franschen, de gebroeders Bayart
olieconcessies hadden verkregen in Abes
synië, dit is dus nog eerder dan die van
Chertok verworven werden. Volgens het
blad zouden deze beide Franschen hebben
besloten hun aanspraken te laten gelden.
m
De uitgever van het dagblad „De Stem i
van Ethiopië" te Amhara, nabij het Tana- j
meer, Is op bevel van den Negus gear- I
BINNENLAND
Bevordering der industrialisatie door de
Overheid; critiek van den voorzitter van
het Verbond van Ned. Werkgevers.
(4de Blad).
Algemeene vergadering van de Ver,
van Chr. Werkgevers
iBinnenland, 3de Blad).
Fokkervliegtuig bij demonstraties in
Turkije neergestort; de bestuurder, jhr.
mr. G. Sandberg, gedood.
(Gemengd, 4de Blad)
BUITENLAND
De Italiaansche delegatie verliet demon
stratief de zittting van den Volkenbonds
raad tijdens de klacht van den Abessyni-
schcn vertegenwoordiger (1ste Blad).
Naar een commissie van Drie inzake het
conflict? (Buitenland en Tel., 1ste Blad).
Ernstige vliegramp bij de Fransche
manoeuvres. Tien slachtoffers (Buitenl.
Gemengd 4de Blad en Tel., 1ste Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
resteerd, aangezien hij zich in beleedigen-
den vorm over Mussolini en Italië had
uitgelaten. Tegelijkertijd heeft de Negus
een verordening uitgevaardigd, waarbij
het de geheele Abessijnsche pers verboden
wordt, op eenigerlei wijze Italië te be
schimpen of onjuiste berichten op te
nemen.
Door de Ethiopische regeering is een
Zwitsersche militaire missie geëngageerd,
weike naar men gelooft, zal bestaan uit
tien officieren, in hoofdzaak experts op
artiileriegebied.
Vier Fransche officieren zijn eveneens
te Addis Abeba aangekomen, doch het is
onbekend, met welk doel.
De uittocht van de Europanen uit Abes
synië duurt nog steeds voort. Dinsdag
zijn veertig Duitschers vertrokken.
De Ethiopische regeering heeft, naar
wordt gemeld, aan de Italiaansche legatie
machtiging geweigerd om een compagnie
Askaris naar Addis Abeba te laten komen
ter bewaking van het legatie-gebouw.
De Keizer zou den buitenlanders in het
binnenland last hebben gegeven, om zich
in bepaalde nader aangegeven centra te
verzamelen, maar een aantal kleine plan
ters zou geweigerd hebben, omdat zij de
vruchten van hun arbeid niet in den steek
wenschen te laten.
De Keizer heeft aan de missies politie
bescherming toegezegd.
In Londen ls het bericht inzake het
sluiten van een overeenkomst tusschen
Egypte en den Soedan bevestigd. Deze
overeenkomst regelt de waterverdeeling
uit de zijstroomen van den Nij! volgens de
uitvoering van het Tana-meer-program.
De Soedan zal het recht tot beschikking
krijgen over 10 van het water en daar
door jaarlijks een niet nader genoemde
som aan Egypte betalen. Tegelijkertijd,
krijgt de Soedan het recht het waterver
bruik later tot 50 te vergrooten.
In welingelichte Britsche kringen wordt
er echter de nadruk op gelegd, dat deze
overeenkomst Egypte niet verplicht het
sluiten van het Tana-dam-verdrag met
Abessynië te bespoedigen. Veeleer heeft
een dergelijke overeenkomst de toestem
ming noodig van vier partijen zijnde
Groot-Brittannie, Abessynië. de Soedan en
Egypte. Voorts wijst men er in dit ver
band nogmaals op, dat alles moet worden
vermeden, wat zou kunnen worden uitge
legd als een streven van Engeland van
Abessynië bijzondere voorrechten te krij
gen.
o
DENEMARKEN.
Graaf Moltke t
De vroegere minister van buitenland-
sche zaken, graaf Cari Moltke is te Ko
penhagen in den ouderdom van 66 jaar
overleden.
Aanvankelijk marine-officier ging hij
in den buitenl. politieken dienst over als
gezant te Rome, later te Washington en
Berlijn. Van 192426 was hij minister
van buitenl. zaken. Herhaaldelijk ver
tegenwoordigde hij zijn land te Genève In
tal van commissies had hij zitting.
ENGELAND.
Baldwin weer terug.
Baldwin is van vacantie teruggekeerd
en heeft zijn werkzaamheden hervat.
Successievelijk ontving hij vrijwel alle
ministers, die hem inlichtten omtrent de
huidige situatie.